Jain Dharm Prakash 1937 Pustak 053 Ank 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/533629/1

Page #1

જેના ન કર
-
-
-
-
-
ન
-
ક
હંસવાહિની
-
-- **, *
-
ન
- -
ન
- - - - -
-
-
-
-
કાળ - -
—
**
સંવત ૧૯૯૪
***
.
*
* * *
-
* *
- -
* * *
-
*
૧૪:
વીર સંવત
* * * *
:
*
** * * * * * * * * * * * * *
rrr
T1
છે.
* * *
*
* * ** ** નવા કાન
1
ચિય જગ, ઉત્તમ અનુપમ રસર ગ ૨ - સરભાવશું, નિજ ભાવશું રંગ અભંગ , પ્રણમું *
સબ નેજમેં લખે, ન ચ પરની રે રે, વિવો કરે. એ અનુભવ હસ મુખ રે પ્રણમું ૬ 'ય અનુભવે, અનુભવે અનું નવ પ્રીત છે. ' લખી શકે, આનંદઘન પીન :- - - મુ. ૭
:

Page #2

શ્રી જન ધર્મ પ્રકાશ.
વાર્ષિક લવાજમ બહારગામ માટે રૂ ૧-૨- બાર ક ને બેટના પટેજ સાથે.
પુસ્તક પર નું. તે
અંક ૧૧ મા.
માહ
| વીર સં. ૨૪૬૪
વિક્રમ સં. ૧૯૯૪
—
अनुक्रमणिका ૧ શ્રી પાર્શ્વજિન સ્તવન ... ... ( સંગ્રાહક સ. ક. વિ. ) ૩૮૪ ૨ શ્રીસુપાશ્વ તથા પાશ્વજિન સ્તવન. (અપ્રસિદ્ધ) (સં. રાજપાળ મ. વહોરા) ૩૮૫ ૩ શ્રી આનંદઘનજીકૃત પદ ૧૦૦ મું વિવેચન સાથે . ( માંક્તિક ) ૩૮૬ ૪ માન્યતાના ત્રણ પ્રકાર ..
...
. ( કુંવરજી ) ૩૯૪
(3 ) પ તિથિઓ સંબંધી પ્રથક્કરણ... .. . . ( કુંવરજી) ૩૯૬ ૬ વચનામૃત . . . . . ( સ. ક. વિ. ) ૩૯૭ ૭ આપણા પૂર્વજો ને આપાગું સ્થાન . .. ( સ. ક. વિ. ) ૩૯ ૮ સહુને કોપ કેવો હોય ? . . (રાજપાળ મગનલાલ શહેરા) ૪૦૦ ૯ પ્રશ્નોત્તર ... ... ( પ્રશ્નકાર–શા. પુંજીરામ અમથાલાલ–આજેલ ) ૪૦૨ ૧૦ સંત(સમિત્ર કર્ખરવિજયજી)નું સ્મારક ( ફુલચંદ હરિચંદ દોશી ) ૪૦પ ૧૧ પ્રભાવિક પુરુષોઃ અભયકુમાર . (મેહનલાલ દીપચંદ ચોકસી) ૪૦૮ ૧૨ રા. . જીવરાજભાઈ ઓધવજીને માનપત્ર આપવાનો મેળાવડે. ૫ ૪૧૩ ૧૩ પુસ્તકોની પહોંચ. ..
... ૪૧૭ પરચુરણ –એક અતિ , એક ઉદાર ગુલામ. ચિદાનંદજીકૃત પદ ર
૩૯૩-૦૭-૪૧-૪૨૨
વ્યવહાર કૈશલ્ય વિભાગ ૧-૨ લેખ પ૧ તથા ૪– -,
( બુક ૧૦૦-૧૦૦ લાભ મળી શકશે.

Page #3

જ
t'
Si
જ
-
::
તt.
!,
s
જ
14-
જ
*
A 1. મોદ:
ની
ના':
'
)
મિ
કે
છે
પુસ્તક પ૩ મું માહ અંક ૧૧ મો વિ. સં. ૧૯૯૮
વર સં. ૨૦૪ શ્રી પાર્શ્વજિન સ્તવન
(શાનિ જિન એક મુજ વિનતિ–એ દેશી. ) પ્રણમું પદ-પંકજ પાર્શ્વના, જસ વાસના અગમ અનુપ રે, મોહ્ય મન-મધુકર જેહથી, પામે નિજ શુદ્ધ સ્વરૂપ રે પ્રણમું ૧ પંક-કલક-શકા નહીં, નહિ દાદિક દુઃખ દેષ રે; ત્રિવિધ અવંચક જેગથી, લહે અધ્યાતમ સુખ-પિષ છે. પ્રણયું રે સુરત દશા ફરે ટળે, ભજે મુદિતા મિત્રો ભાવ રે, વરત નિજ ચિત્ત મધ્યસ્થતા, કરુણામય શુદ્ધ સ્વભાવ છે. પ્રણમું ૩ નિજ સ્વભાવ રિથર કરી ધરે, ન કરે પુગળ ખેંચ રે; સાખી હુઇ વાતે સદા, ન કરે પરભાવ પ્રપંચ રે. ગમું સહજ દશા નિશ્ચય જગે, ઉત્તમ અનુપમ રસરંગ રે, રાએ નહિ પરભાવશું, નિજ ભાવેશું રંગ અભગ ૨, પ્રણમુક ૫ નિજ ગુણ સબ નિજમેં લખે, ન ચ પગુથની રેખ રે, ખીર નીર વિવરો કરે, એ અનુભવ હંસ ગુખ રે. પ્ર. ૬ નિવિકલ્પ એય અનુભવે. અનુભવે અનુભવ પ્રીત રે, ઓર ન કર્યું લખી શકે, આનંદઘન પીન પનીર ને સુ છે
જ

Page #4

!
1
- { . થરાવિજયજી મહારાજત અપ્રસિદ્ધ તિઓ )
(૧) શ્રી સુપાર્શ્વજિન સ્તવન સાચે દેવ ગુપાજીર, સાબ નું મુલતાન; ગુગના હા. તુલ્યું ગ્રીતિ ભલી બની છે. ચંદન ગંધ સમાન ગુણના હા.
ઓ તા કડીએ ન કારમી રે, કરીએ ન અળગી થાય; ગુણના હા. દિન દિન અધિકી વિસ્તરે રે. મહિમાંહે મહકાય; ગુણના મેહા. સરસ કથા જે એડની રે, તેડ પવન મઈ સંગ; ગુણના ગેહા. વાસિત ભવિજન સ રે, ચંદન રૂપ સુરંગ; ગુણના ગેહા. બાવન અક્ષર સાર છે રે, પરમપુરુષમ્યું ગોઠ; ગુણના ગેહા. બાવનાચંદન વાસના રે, નામ રઠું ક્યું હોઠ; ગુણના ગેહા. થિર છ માસને તે હરે રે, એને નમતાં રોગ; ગુણના ગેહા. તણે અધિક તુણ્ડ પ્રીતડી રે, ન લહે પામર લોગ; ગુણના ગેહા. કરમ ભુજંગ બંધન હાં રે, વિરુઆ દિસે જેહ; ગુણના ગેહા. વિરતિ-મયૂરી મેકલો રે, જિમ વિ છૂટે તેહ; ગુણના ગેહા. મુઝ પાસે એક મંત્ર છે રે, ગારુડી પ્રવચન સાર; ગુણના ગેહા. કહો તા તણે બંધન હ૪ રે, દેવ કરે જે સાર; ગુણને ગેહા. પ્રીતિ તે ચંદન વાસના રે, વાસિત મોરું મન; ગુણના ગેહા. તુ તો મલયાચલ સમા રે, વાચક જસ કહે ધ; ગુણના ગેહા.
પાસજી હા પ્રભુ, પાસજી મહરા દેવ, સુણીએ હો પ્રભુ, સુણીએ મારી વિનતિજી; કહીએ હે પ્રભુ, કહીએ સઘળી વાત, મનમાં હે પ્રભુ, મનમાંહી જે બહુ દિન હુતીજી. 1 તુઝ વિના હો પ્રભુ, તુઝ વિના જે દેવ, માહરે હે પ્રભુ, મારે ચિત્ત આવે નહીંછે; ચાખ્યો હો પ્રભુ, ચાખે અમીરસ જેણ, બાકસ હો પ્રભુ, બાકસ તસ ભાવે નહીં. ૨ દરિસન હે પ્રભુ, દરિસન વાલ્લું મુઝ, તાહરું હે પ્રભુ, તાહરું જેથી દુઃખ ટળે; ચાકર હો પ્રભુ, ચાકર જાણો મોહી, હુઈડું હો પ્રભુ, હાંડું તો હેજે હળજી. તુઝસ્યું હો પ્રભુ, તુઝક્યું મન એકત, ચા હે પ્રભુ, ચા કેઈથી નવિ ચળેછે; અગનિ હો પ્રભુ, અગ્નિ પ્રલય પ્રસંડા, કચન હિ પ્રભુ કંચનગિરિ કેદ કીમ ગળે? # ૪ (રા. મ. હેર) * આ ફન | જણાય છે. છેલ્લા માં કતનું એમ પણ નથી કે

Page #5

- શ્રી આનંદઘનજીકૃત પદ ૧૦૦ મું /
અસવ૨૦. ૨
અવસર મળ્યો છે.
::
તક ન શકે. ( રાગ આશાવરી ). બેહેર બેહેર નહિ આવે, અવસર બેહેર બહેર નહિ આવે જયું જાણે ત્યું કર લે ભલાઈ, જનમજનમ સુખ પાવે. અવસર૦ ૧ તન ધન જોબન સબ હી જૂઠ, પ્રાણ પલકમેં જાવે. તન છૂટે ધન કૅન કામક ? કાયક્ કૃપણ કહાવે ? અવસર૦ ૩ જાકે દિલમેં સાચ બસત હે, તામું જૂઠ ન ભાવે. અવસર૦ ૪
આનંદઘન પ્રભુ ચલત પંચમું, સમરી સમરી ગુણ ગાવે. અવસર૦ ૫ ૧, અવસર ફરી ફરીને આવતો નથી, તક વારંવાર પ્રાપ્ત થતી નથી તેથી જ્યારે તે
મળે ત્યારે ભલાઈ કરી લે, જેથી જન્મોજન્મ સુખ પામ. ૨, શરીર, પૈસા અને જુવાની–એ સર્વ ક્ષણિક છે અને પ્રાણ તો ક્ષણમાત્રમાં
ઊડી જાય તેવા છે. ૩. (અ) શરીર છૂટી પડશે–પડી જશે, પછી પિસા શા કામના છે ? (માટે)
શા સારું કંજુસ (છો એવું ) કહેવરાવે છે? ૪જેના મનમાં સત્ય વસ્તુ જામી ગઈ હોય છે તેને જૂઠી (અસત્) વાત
ગમતી નથી. ૫. (તે) ચાલતે પંથે આનંદપુંજ પ્રભુને સમરી સમરીને (તેના) ગુણ ગાય. ૧. બેહેર-ફરી વાર. બેહેર બેહેર-ફરીફરીને. અવસરતક, વખત. ન્યૂ-જેમ.
–તેમ. જાણે-મળે. ભલાઈ–સારું કામ. જનમજનમ-જન્મજમુ. પામેળવે. ૨. જોબન-જુવાની, યુવાવસ્થા. જૂ-મિથ્યા, ક્ષણિક પ્રાણ-ઇંદ્રિય, આયુષ્ય, શ્વાસ,
ભાષા, ને મન. પલકમેં-ક્ષણમાત્રમાં. જાવે–ચાલ્યા જાય તેવા છે, ચાલ્યા જવાના છે. ૩. છૂટે–છૂટ, નાશ પામી ગયા પછી, પડી ગયા પછી, કાન-શા ? કામક-કાનો, ઉપગને. કાયદું-શામાટે ? કૃપણ-મુંછ, ધન સંઘરી રાખનાર, તેને ન ખરચના
મેવી, કૃપણ. કહા-કહેવરાવે છે. ૬. જાક-જેનાં. દિલમેં–મનમાં બસત હે-બેસે છે, જચે છે. તા-તને. જાદ-ખોટ
વાત, ખરાબ હકીકત, અસત્ વસ્તુ. ભાવે-ગમે. ૧. ચલતે-ચાલતા. મિ . પંથમેં–માર્ગમાં, રસ્તામાં. સમરી મરી–દ કરી યાદ કરી
સ્મરણ કરી ( વારંવાર . ગો-ગાય.

Page #6

શી જેને ધર્મ પ્રકાર!.
વિધા – - " . " કોલ , "પગ એનાથી નાનાં છે. તે તમને પણ બાદ પામે છે. જે એક છે ખાસ વિચારવા છે એ છે, કેટલી પ્રસ્તાવના કરી આ પાનું વિરાર એ.
ભાઇ ! તા ર ઓછું છે ? આ દર દેટ મળો છેતારે શરીર સારું છે. એકર તને ધનાં ઉપાધિઓથી રહિતપણું ભલું છે. તેને મારી કેળવણી મળી છે, તું સાચા-ભાટ છે. વિવેક કરી શકે તેટલી તને બુદ્ધિમાન માં થઇ છે અને તેને અનેક પ્રકારની અનુકુળતા મળી છે.
બીજી રીતે જાદરો તો આ મનુષ્યનું શારીર-મનખા દેહ મળવા પણ ભારે મુશ્કેલ છે. કાઈ ઘોડે કે અાદ થયો હતો તે ભાર ખેંચી ચાને ન દમ નીકળી જત. વાંદર થયા હતા તે ઝડે ઝાડે ફટકા મારત, ગધેડે થયો હોત તો કાણાં ખાત અને કુતરો થયો હોત તો કુકડો સારું પુછડી હલાવત; પણ એમાં વિચારશક્તિન, પૃથક્કરણશક્તિ. કે ગ્રહણશક્તિનો કાંઇ ઉપયોગ કરી શકતા નહિ. પરવશ ઇવન, બોલવાની અશકિત, સાધનનો લાભ લેવાની અશકયતા આદિ અનેક અગવંડ માં પડી તું ગમે તેમ જીવન પૂરું કરતો
અથવા કઇ કલકી નતિમાં જ હેત તો કલેશમય જીવન પૂરું કરત. જે જીવનમાં આદર્શ નહિ. માનસને વિકાસ નહિ, યોગેની અનુકુળતા નહિ, હૃદયસંગને અવકાશ નહિ, ત્યાં જીવન પૂરું કરવાનો જ સવાલ હોય છે. એમાં કોઈ જ આવે નહિ, પ્રગતિ થાય નહિ અને આવ્યા તેવા ચાલ્યા જવાનું જ થાય.
તારે તે સુંદર દેહ મળ્યો, સુંદર છે મને, વિચારશક્તિ મળી અને તેને પસંદ આવે તેવા અનેક પગે મળ્યા. તે સર્વ તું વિચારી જે. ગણી છે અને તેને સરવાળે કર. કદાચ તને એકાદ બે બાબતની કોણ હશે તો તે કોણપ ઉપર ધ્યાન ન આપતાં તને કેટલી અનુકુળતા મળી છે તે વિચારી જે. જનભાવ નિરંતર કલેશને આગળ કરનાર હોય છે. એ બોજ કરતાં પિતાને કંઇ બાબતોમાં અલ્પતા છે એ સંભારી સંભારી કકળાટ કરે છે, એ મૃતક ને પ્રશસે છે અને વર્તમાનને નિદે છે. તેમજ બીજાની હવેલી જે બળાં ભરે છે, એ અવની લમી છેદયા કરે છે. એ ગયા વર્ષ કરતાં આ વર્ષમાં ઘોડા ઓછા રૂપિયા રા કર્યા હોય તે કકળી ઉઠે છે. પણ આ સર્વ કુરીતિ છે, ખાટો માર્ગ છે. આત્મવંચને છે. ખરી વાત પિતાની ઓછપને આગળ કરવાની ન હોય, પિતાની અનુફળતાઓને સમજવાની હોય અને તે પર જ પોતાની મદાર બાંધવાની હેય.
એ રીતે તું તારી અનુકુળતાઓ વિચારી તે પાનાનાં પાનાં ભરાય એટલી વાતે
તારે ઘેર ર નથીઅને દરિયાનું તે નર જે. તારા ઘડામાં પાણીને રાખવાની છે. રાત હો તેટલું જ પાણી ; સનાથ ભરી રાકીરા, વધારેની એ. કરવી એને ના છે અને વધારે મ પ ન કર્યું છે. 'ધતા , તારે તે તા.

Page #7

ક
અંક ૧૧ મે | વીઆનંદઘનજીન પર ૧૦૦ મે. વેડાની શક્તિ ઉપર જ ખોલ ર": છે. આ ના. તે બ" અને " મારો અને તારા જીવનમાગ પૂબ સરળ થઈ જશે. તું એમ ધાર કે આપણા સમ તારે ઘર આવી પહો, તે તેને રાખવાની તારી પાસે જ છે? તું એને જાળવી શકે ખરો ? તું એને પચાવી શકે ખરે છે માટે ખાલી મૂખ પાર્થ છેડી દે અને નારી જે છે તે સમજી તેમાં આનંદ માન, તને મળેલી તેનો ઉપગ કર, તારો પાઠ ભજવે અને તે આવે ત્યારે આનંદમાં ગાન કરે અને રાહ સેહના ઉચ્ચાર કરો કે ચઢી છે. ઉપર જવાને એ માગ છે અને કકળાટ કરવામાં તે નીચે જ જવાનું છે. અંતરમાંથી અનાહત નાદ ઉઠતા હોય, હાથમાં સારંગી કે દિલરુબા હોય અને મોજ માણતાં, ભક્તિ કે વૈરાગ્યના પદનું ગાન ગાતાં અહીંથી સીધા ઉપર ચાલ્યા જવાય એ વાત તને મેહક નથી લાગતી ? જે લાગતી હોય તો આ નીચે જણાવેલો માર્ગ સ્વીકાર અને નકામે કચવાટ કે કકળાટ છોડી દે.
૧. તું બરાબર સમજી લે કે અત્યારે જેવી તક તને મળી છે તેવી વારંવાર હાથ આવતી નથી. તું બકરે કે શિયાળ થયા હતા તે ત્યાં શું કરવાનું હતું ? અથવા ગધેડે કે બળદ થયો હોત તો શું કરત તારે આખો દિવસ મજૂરી કરવી પડત અને છતાં તારું એક પણ કાર્ય તારે પિતાને સ્વાધીન રહેત નહિ. ઘેટાની ઈચ્છા હોય કે ન હોય તે પણ તેના પરનું કીન અમુક વખતે ઉતારી લેવામાં આવે છે. ઘેડ કે બળદ છે કે ન ઈઓ પણ જ્યારે તેના પર ધુંસરી પડે કે સામાન ચઢે એટલે એને ભાર વહન કરવો જ પડે છે. ખાવાની ઇચ્છા થાય ત્યારે વસ્તુ મળે નહિ. સન્ત તરસ લાગી હોય તે પાણીનું ઠેકાણું નહિ. આ દશા અન્ય જીવનમાં છે. અને એ ઉપરાંત તને વિવેકશક્તિ સાંપડી છે. તું સારું-ખોટું, હિતાહિત પારખી શકે છે, તું પ્રાચીન અનુભવનો લાભ લઈ શકે છે, તું જીવનની ચંચળતા જે જાણી શકે છે અને તારું વાસ્તવિક નિરંતરનું સુખ શું છે અને ક્યાંથી મળી શકે તેમ છે તે તોળવાની તારામાં શકિત આવેલી છે, તો ભાઈ ! આ અવસર ફરી ફરીને મળશે નહિ. અત્યારે તારે જે જોઈએ તે સર્વ છે. જે છે તે સર્વને સરવાળો કરીશ તે તેને પોતાને જ નવાઈ લાગશે. આ મનખા દેહ, શરીરની સ્વસ્થતા, મગજની સ્વચ્છતા અને દ્રિનું સેવે તને પ્રાપ્ત થયાં છે. આ અવસર વાર. વાર મળતું નથી. શાસ્ત્રમાં દશ પ્રસિદ્ધ દષ્ટાંતો કહેલાં છે. મનુષ્યભવ મળવા કેટલે દેહલે છે તે તે તે દષ્ટાંતો પરથી જાણ્યું છે. એ તો અનેક ભવ ભમતાં નદીગોળપાષાણન્યાયે તને મળી ગયે છે. હવે જ્યારે મળે છે તે તેને લાભ લે. મળેલ લાભને ગુમાવ નહિ, છતવા યોગ્ય બાજી હારી જ નહિ. પછી પસ્તાવો થશે તે તે પણ નકામે જ. હજુ તારા હાથમાં બાજી છે, માટે તું સમજી લે કે આ અવસર ફરીફરીને મળવા મુશ્કેલ છે. આ મળેલ અવસરને લાભ કેવી રીતે લવ તેનું તને એક નાનું સરખું સૂત્ર બતાવીએ. જે વાત હા ગ્રંથમાં બતાવી છે. તેને ટૂંક સાર કરીને તેને જણાવવામાં આવે છે તે તું ધારી લે.
અવસરને લાભ લેવાનું મુદાસ સત્ર એ છે કે જેમ બને તેનજેટલું જાય તેમ અને તેના પ્રમાણમાં ભલા કર. નિ: લિ.એ કરવી જે બીજે લાભ નથી. તું મે તે

Page #8

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
- યામાહ. માંડી . . : રોડ , સાદાગર છે કે નિખરી હા, નોકર છે ? કમાલ છે-ગમે તે છે; અને જે યોગામાં છે ત્યાં ભલાઈ કર. ભલું કરવું, ભલાઈ કરવી, નમ્રતા દાખવવી એ તારાથી થ શકે તેવી બાબત છે. એક પ્રાણી કેટલું ભણેલે છે કે કે જ્ઞાની છે એ મવની બાબત નથી, પણ એ અન્યનું ભલું કરવામાં પોતાને કેટલા કાળે! આપે છે એ ખાસ ઉપયોગી બાબત છે, એના સાચાપણાનો મુદ્દામ પુરાવે છે અને એની જીવનયાત્રાની સફળતાનું અચૂક એંધાણ છે. અને જે ! ભલાઈ કરવામાં પૈસો બેસતો નથી. વાત માત્ર એટલી છે કે તારે તારા પિતાનાં સુખ-સગવડને વિચાર ન કરવા, અન્યને માટે જે બની શકે તે કર અને છેવટે કાંઈ નહિ તે કોઈને નુકસાન તે ન જ કર. આટલું કરીશ તો પણ તે ભલાઈ કરી ગણાશે. તારાથી બને તે “ભલું' પણ બીજાનું કર, પણ તેમ કરવાની તને અનુકૂળતા ન હોય તે “ભવાઈ” તે જરૂર રાખ. અને એટલું કરીશ એટલે જનમેજનમ તને સુખ મળશે. આ ભવમાં તને શાંતિ રહેશે અને તારો આત્મા એવો લાઇનસર થઈ પ્રગતિના માર્ગ પર ચડી જશે કે તને ભવાંતરમાં પણ સુખ પ્રાપ્ત થશે.
આત્મસુખની ખરી વ્યાખ્યા એ જ છે કે એને વિકાસમાર્ગ સરખે અને સરળ કરી દેવા. ભલાઈ કરવાથી એની પ્રગતિ વધારે ન થાય, તો પણ એને વિકાસમાર્ગ તે બરાબર રીતસરને થઈ જાય છે અને એક વાર સાચે રસ્તે ચેતન ચડ્યા એટલે પછી બહુ અગવડની વાત રહેતી નથી. જનમજનમ સુખ વધતું જ જાય છે અને છેવટે શાશ્વત સુખ પણ એ માર્ગે આગળ વધતાં પ્રાપ્ત કરે છે; માટે બીજી સર્વ આળપંપાળ છોડી દઈ ભલાઈ કર. એમ કરવામાં તને કેઈ નિર્બળ કહે, હીચકારો કે બાયેલે કહે તો ગભરાઈશ નહિ. સુખ પ્રાપ્ત કરવાની તને ચાવી બતાવી છે અને એ માર્ગ અવિચ્છિન્ન હોઈ છેવટે સાધ્ય સુધી પહોંચાડનાર છે; માટે ભલાઇ કર અને મળેલ અવસરનો લાભ લઈ લે.
૨. તું બરાબર વિચાર કરીશ તે તારે આ દુનિયા સાથેનો સંબંધ પાકા પાયા પર કરાવનાર ત્રણ ચીજ છેઃ સર્વથી પ્રથમ વધારે આસક્તિ કરાવનાર તારું પિતાનું શરીર છે, બીજું તારું જોર પંસા ઉપર છે અને ત્રીજું અત્યારે તું જુવાનીના રંગમાં મસ્ત થઈ ગયો છે.
તારે બને તેટલી મોજ માણવી છે. તારી પાસે પૈસા સંબંધી જેટલી અનુકૂળતા છે તેટલાનો તારે ઉપયોગ કરવાનો છે અને જુવાનીના શેરમાં તારે કામદેવની સેવા કરવી છે; પણ જે ત્રણ વરતુ પર તે મુસ્તકીમ બન્યા છે એ કેટલી વાર ટકશે તેનો વિચાર કર્યો છે ?
તારા કેટલા સ્નેહીએ ગયા ? તારે કેટલા સગાએ ગયા ? જેની સાથે રમે, હા, ફ, બે તેમાંના કેટલાએ ચાલ્યા ગયા ! ત્યારે તું બેસી રહીશ ? અને પૈસા તો આજે હશે તો કાલે નથી. એ તે તું જ આંખ ઉઘાડીને જોઈશ તે દેખી શકાશે. એક વાર દબુદ્ધિ થતાં કડભર થઇ જશે અને પછી તે કાંદ દેકાણું નહિ રહે. પછી ગરથ વગરની ગાંગલા થઇ જવાશે. કંકન. સા ગયા તો તારી નાનકડીશ પૂજી તે શા હિસાબમાં ? અને દિત વીફરે કે નસીબ ફરે છે ત્યારે આસામના સામ ( સ્વામી બાવા) થતાં વાર લાગતી નથી. વળી જુવાનીને ચા તે. ચાર દાબ. છે. અને પછી તો “ઘડપણ કોણે મોકલ્યું -

Page #9

૩૯)
અંક ૧૧ મે | શ્રીનંદધનજીકૃત પદ ૧૦૦ મું. લાઈ લાત થશે. જુવાની તે દિવાની છે અને ચાર દહાડાનું ચાંદાનું છે. ડાં વર્ષ
વોરા તે પણ એ તે જવાની છે અને અહી વધારે રહીશ તે અંતે ટાંકીઓ ઘસવાનો વા આવવાના છે.
અરે ! તન, ધન અને બનની તે શી વાત કરવી ? પણ દ જીવન પણ પલક વારમાં ચાહ્યું . સાથે વાત કરીને છટા પડ્યા અને ઘેર પહોંચ્યા ત્યાં સાંભળ્યું કે ફલાણા ભાનું હાર્ટ ફેલ થઈ ગયું ( હૃદય બંધ પડી ગયું. ). દરરોજ છાપામાં તું એવા ઘેડા કેસ વાંચે છે ? ત્યારે તું જેના પર મક્કમ રહે છે તે જીવન પણું અનિય છે તે પછી અત્યારે જે અવસર મળે છે તેનો લાભ લઈ લે. એ તન, ધન, જોબન અને પ્રાણ પણ અંતે તો જવાના જ છે, ત્યારે એવા આકડાના માંડવા પર તે કાંઈ આધાર રખાય ? અને એને ભલે પડ્યા રહેવાય છે એ તે કાચ ઘડો છે અને કાકે લાગતા ફૂટી જાય તેવું છે. એનો શે વિશ્વાસ કરે અને તેને તે અનેક વાર તક મળી છે, પણ તું તક ખોઈ બેઠા છે. પરંતુ આ વખતે તે મળેલી તકને ઓળખ અને પહેલેથી જ એને બને તેટલે લાભ લે. તક કાંઈ વારંવાર મળતી નથી અને મળે ત્યારે પ્રથમથી ઓળખાતી નથી. આ તક તે તું ઓળખી શકયા છે તે એનો પૂરો લાભ લે. વળી આવા કાચા શરીર, નશ્વર ધન અને જુવાનીના ભરોસે ન રહેતાં એને પણ બનતા લાભ લે. અંતે જવું છે ત્યારે ગાન ગાતાં અને મેજ ઉડાવતાં જઇએ એવું કર, આવો અવસર ફરીફરીને વારંવાર નહિ મળે.
૩. તું એક દષ્ટિબિન્દુથી વિચાર, તે તારી ઘણી ગુંચવણ નીકળી જશે. તને એટલું તે સમજાય છે કે શરીર તો છૂટવાનું જ છે. ગમે તેટલા વર્ષ રહે. કદાચ સો એ સો વર્ષ પૂરા કરશે તે પણ અંતે જવાનું નક્કી જ છે. ત્યારે તે વખતે સર્વ પૈસા તે અહી છોડી જવા પડશે. અંતે છૂટવાના છે તે પછી તેને અત્યારથી તું વિચાર કેમ કરતા નથી ? વાંદરાને પકડવા જાય ત્યારે ગાગરમાં બેર ભરે, વાંદરો મુકું ભરે, છોડે નહિ, ગાગરે પિતાને હાથ પકડી રાખ્યો છે એમ માને, પણ જ્યારે ગળામાં હાંસડી પડ્યા પછી મારીને એક કોરડે વાગે કે હાથ છૂટી જાય છે તેમ તારે ધન પરનો મમત્વ આખરે જમરાજનો કરડે ફાટશે ત્યારે તે છૂટી જ જવાને છે. તે પછી અત્યારે ખાતે નથી, આપતો નથી, વાપરતા નથી અને દુનિયામાં કૃપણ. મુજી, કેસરી કહેવાય છે અને કેટલીક વાર તે લોકે સવારમાં તારું નામ લેતાં પણ સંકોચાય છે-એ તે નારા ક્યા ડહાપણની વાત કહેવાય ? અંતે જવાનું છે, છેડવાનું છે; તો અત્યારે તેને સોગ કર. સારી રીતે તેમાંથી પરોપકાર કર. તારી અનુકુળતા પ્રમાણે તેનાથી કોપયોગી કાર્ય કર અને અત્યારે સાંપડેલી તકને લાભ લે. એટલે ધનનો સદુપયોગ કરી તેટલું સાથે આવશે. બાકી અહી સેનાના ગર મૂકીને જઈશ તે પછવાડે કાંઈ આવવાનું નથી અને દીકરી ભાર માનવાનું નથી.
મા મનમાં ને તો તેના ઉપ માં એક કબજે કરી છે કે ત્યાં અન્યને. હિત માટે તેનો ઉપયોગ કરશે. ભરેલાને વધારે રાજેનાથી અકરાંતી આ "ને અને આ'નારની અકાલ જિ થાય. જ !' : ૧, પજે. એ રન ા છે.

Page #10

શ્રી જૈન ધન પ્રકાશ
[ માહ
૩૧
એક વાતે સ્તર કાગે તેમ ઘરો અને મહેલ હતી પણ સાસન લેજે. યાદ રાખજે જે આવે! અવસર વારવાર આવતા નથી.
અહીં જે વાત કરી છે તે ખૂબ વિજે. સહાય તો ક! દેવાના નથી, પણ્ તે તું અતે ગાંધી રાખીશ. તે અંતે તે એ ગમે તે રીતે જો, કાં તો ચાર ચારી જો, કાં તો તારક દેવાદાર દેવાળુ કાઢો, કાં તો છોકરી કુત્ર નાવડો અને કાં તે તને ગેર, ચાંદી, રૂ કે બામો સટ્ટો કરવાનું મન થઈ આવો. નફાની તા પશુ ' કડવાદરા, તારું નામ લેતાં પણ ભદ્ર લાકાતે સંકચ ગે; માટે સારું આ સવ પીડા વડેરી લે છે કે ડહાપણ ડ્રાય તા ધનનો લાભ લે, એના પર પકારનાં કાર્યમાં વ્યય કરે અને ખોટી કસર કર નહિ. પૈસાના સામાન્ય ઉપયોગ ભાગ છે—એ સ્વાર્થો છે, બન્ને ઉપયોગ દાન છે, એમાં જો પ્રેમપૂર્વક પાત્રને અપાય તે! એકના હાર ઊંચી નીકળે છે અને એ વ્યય પરાથી હાઇ પ્રરાસ્ય છે. એ બે રીતે ધનને ઉપયોગ નિહ કરવામાં આવે તે! એને નારા ચોક્કસ છે, માટે અવસર ચૂકાશ નિહ, અને યાદ રાખજે કે પૈસા સન્માર્ગે પ્રેમથી અને કીર્તિતી હું પ્રરાસાની આકાંક્ષા વગર ખરચાયા હોય તેને ત્યાં અત્યાર સુધી કદી ખોટ આવી નથી, માટે મળ્યું હોય તો સત્ સ્થાને સત્પાત્રમાં વાપર, સાચે રસ્તે વાપરેલ ધન કી ખૂટતું નથી અને આદર ભાવના કે પુરપ્રેમ વગરનું જીવન નિરર્થક છે; માટે યાદ રાખ કે આવે અવસર વારંવાર મળવાના નથી અને અત્યારે તક છે. બેડો તે પછી સાડા નાડા પસ્તાવા થાય તે તે પણ નકામા છે.
૪, જેના મનનાં સાચ—સત્ય જામી ગયું. હુંય છે તેને તું ગમતું જ નથી, તેના તરફ તેને ઘણા રહે છે, અને કુદરતી રીતે જ તેને તૃ તરફ એફારી આવે છે. માચતે કોઇ વાતની કે કાઇ વ્યક્તિની આંચ લાગતી નથી અને આખરે · સાચ ’તે જ વિજય ચાય છે. સાચ તરફ જેને પ્રેમ હાય તેને અગાઉ રાતે શું આલેલ હતો તે યાદ કરવાની કે જવાબ દેતા વખતે વિચાર કરવાની જરૂર રહેતી નથી. એક વાર સાચ ઉપર પ્રેમ થઇ ગયા ત્યારપછી તેના વાતાવરણમાં પણ સત્ય મનું ય છે અને છેવટે વાત એટલે સુધી બને છે કે એના વાતાવરણમાં પણ સત્ય ની તક છે. એ પોતે તે જૂઠ્ઠું બોલે નહિ કે ૠત્તુ કામ કરે નહિ, પણ એની આસપાસ જે પ્રાણી આવે તેને પણ સાચતી છાયા અસર કરે છે. આ માનવિદ્યાને અદ્ભુત પ્રયોગ છે અને એ આપણા ઋષિમુનિએની ત્રણમાં હતા.
અહીં સાચ અને જૂ: શબ્દોને ઉપયોગ થયો છે તે માત્ર વચનવ્યવહાર પૂરતો છે એમ જાણવાનું નથી. સાચ અને તૂ એ ચારિત્રના અર્થમાં વપરાય જાય છે, એટલે એક વખત જે પ્રાણીના દિલમાં સચ્ચારિત્રની ભાવના બરાબર જાની ગઇ હાય તેને કા ખતનું દુરાચરણ કરવાનું કે સુવિચાર કરવાનું મન જ થતું નથી. એટલે કહેવાની વાત એ છે કે તેને અત્યારે બરાબર અવસર મળ્યો છે તે તું તારું આખું જીવન એવું સાચમય ફરી તે ૬ એમાં અમદ્ આચરણને સ્થાન જ નો સમય વનની અલિહારી છે. પાતંજો ધોગકાર કહે છે કે ” પ્રતિપ્રાય ત્રિવTM«યત્વમ્ (૨-૩૬) એટલે એક પ્રાણીમાં જ્યારે સત્ય બરાબર એની વે ત્યારે ક્રિયા (ation ) અને ફૂગ

Page #11

-
-
અંક ૧૧ મે ]
બીઆનંદઘનજીકૃત ૧૬ ૧૦૦ મું ( fruition ) ને આધીન થઇ વે છે. આપણે જે વચનરિ, કરો છો. તે દશા તેને સહજ પ્રા થઇ ગયા છે. બચ્ચા ! તેરા અને રામ’–આટલા વચનનીથી સારું થાય છે. આ વાત માનસવિદ્યાથી સિદ્ધ થઈ શકે તેવી છે. - વચનસિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા માટે નધિ, પગ જીવન સફળ કરવા માટે નો દિલમાં વાસ કરવાની જરૂર છે. વચનસિંદ્ધ તે તેનું નવા પરિણામ છે. એક વાર સાચી વસ્તુ ગમી એટલે પછી જુદી વાત તરફ મને નહિ જાય. અત્યારે બરબ અવસર મળ્યો છે તે ઇવન એવું કરી દે કે પછી એનો માર્ગ સરળ થ યે અને એ સીધું રસ્તે જ ચાપા કરે. આવો અવસર વારંવાર મળતા નથી અને મળેલી તક ગુમાવવી એમાં ડહાપણ નથી.
૫. તું ગમે તે પધમાં છે, વિકાસ માર્ગ માં ગમે તેટલા આગળ વધ્યા છે. તારી ગમે તે વણ કે નાત છે. તું તારા ચાલતા માગે આનંદઘન ઘને મર. તારો આનંદ શું છે ? કયાં છે ? કયી રીતે પ્રાપ્ય છે ? તેને વિચાર કરે અને આ મળેલી તકને લાભ લે. તું મજૂરી કરતા છે કે મોટરનાં ફરતા છે, તું શેડ છે કે નાકર છે, તું ઝાડ કાઢનાર છે કે લશ્કરની ટુકડીને સરદાર ડા-તું ગમે તે સાત વય ધમ 'કે વ્યવસાયવાળે , પણ તું આમાનંદને ઓળખ, એમાં રસ લે અને તારા અંતરમાં રહેલા બન્ને સ્મર, એનાં ગુણગાન કર, એમાં મનને પરોવી રાખ અને પછી તું મોજ માણ.
તારે કઇ રીતે પાછા પડવાનું નથી, કોઈ બાબતમાં મુંઝાવાનું નથી, કઈ રીત ગભરાવાનું નથી. આનંદઘન પ્રભુના મરણને તારા અધિકાર સદેવ જાગતા છે, એના પર તારો જન્મસિદ્ધ હક છે અને એ તારા કબજાનો વિષય છે. તારે તે એક જ વાત વિચારવાની છે કે આંતર આનંદને ઓળખવાને, ભેગવવા અને માણી લેવાનો આવા અવસર વારંવાર મળવાને નથી અને મળે ત્યારે તેને બરાબર ભેળવી લેવામાં તને સર્વ પ્રકારે લાભ છે, મેજ છે, એમાં તારે જીવનને વિકાસ છે. સાંપડેલ તકને લાભ છે અને જીવનનું સાફલ્ય છે.
અહીં ચલત પંથ' એટલે વિકાસનું પદ સમજવું. દરેક વ્યકિત-વિકાસના જુદા જુદા સાપાન પર સ્થિત હોય છે અને પ્રયત્ન દ્વારા આગળ ધપી રદ છે. તકને લાભ લેવા હોય ત્યારે પોતે વિકાસને કથે પગથિયે છે તે પર ધ્યાન આપવાની જરૂર નથી. આપણે જે ઇએ, જયાં હાઇએ, જેવી છે તેવા આપણ મળેલ તક અનુસાર આનંદ-આત્માનંદ-સહાનંદ રસન: ઘુટડો પી રાકીએ છીએ, પા જેટલી શકિત ન હોય તે એ રસાત્મા આનંદઘન પ્રભુનું સ્મરણ કરી શકીએ છીએ અને તે રીતે આપણે વિકાસ સાધી રાષ્ટએ છીએ. જે લો તકને ઓછામાં ઓછા :એટલો તે લેવા જ છે કે આપણે આનનું નિર્ચ મણ કબ કરી છે.
ગુણગાન કરે છે આ નુ , આવા નું છે . તે પાંચ પ્રયત્ન થાય છે અને એમ કર - 4 રાક, પાવક દર ને પી નાં છે.

Page #12

-
કે પ્રારા
એ છે : ૨ જ ન બો - - - - - , ૪ મા આનંદ અને અ, ' એ માને સમજ અને ન થન. નિગ કર. ખિજે કે આવા ખેર કરવા મળતા નથી. ચિદાનંદજી ફાળાગીતામાં કહ્યું છે કે ' વાર અનંતી કયા ચેતન. ૦ણ અવસર મત ચક- એટલે આ ચેતનઇને અનેક વાર તો તે જરૂર મળી છેપણ જ્યારે અવસર આવે ત્યારે ઓ ભાદસાહેબે મા પડી જાય છે અને પદો તે ' લોન વેળા ગઇ ઉધમાં. પ ધ પસ્તાય.” એના જેવી વાત થાય છે. અવે આવે ત્યારે આ કામમાં પડી ને છે અથવા આડા કામમાં ઉતરી ડાય છે અટલ મળેલી તક ગુમાવી નાખે છે.
એક અત્યારે જેટલી અનુકુળતાએ તેને મળી છે તેને પૂરતો લાભ લેવા જેવું છે. અને જેટલા લાભ લઈશ તેટલા આત્મવિકાસ થશે અને એમાં તને ખરી મળે છે. તારી સાથે જ કેદ પણ ચીજ આવે તેવા હોય તો તે તાર વિકાસ છે. આત્મા જેટલા ઉન્નત થયો હશે તેટલે પંથ કપાણા- એ થયો અને સાધ્ય સન્મુખ થયું એ તે ઉઘાડી વાત છે, એટલા માટે આવા અવસર વારંવાર આવતા નથી તેથી તેને બને તેટલે લાભ લે.
મેક્ષિક
એક અતિ
साधुभ्यः साधुदानं रिपुजनसुहृदां वोपकारं कुरु न्वम्, सौजन्य बंधुवर्ग निजहितमुचितं स्वामिकार्य यथार्थम् । श्रोत्र ते तथ्यमेतत् कथयति सततं लेखिनी भाग्यशालिन् !, नोचेन्नप्टेऽधिकारे मम मुखसदशं ताबकास्यं भवेद्धि ।। १ ॥
કાને ચડાવેલી કલમ પોતાના સ્વામીને (માલિકને) ઉદ્દેશીને તેના કાનમાં કહે છે કે–“હે નાથ ! તમે સુપાત્રમાં દાન આપો અને શત્રુ તથા મિત્ર પ્રત્યે સમભાવ રાખી ઉપકાર કરે. બંધુવર્ગમાં સુજનપણું–પ્રેમભાવ દાખવે અને પિતાનું ઉચિત એવું હિત કરો તેમજ સ્વામીનું (શેડનું) કાર્ય વાસ્તવિક રીતે કરે. - જે આ પ્રમાણે નહીં કરો તે તમારો અધિકાર નષ્ટ થશે એટલે તમારી સ્થિતિ મારા મુખ જેવી (શ્યામ) અને નાસિકાના છેદનવાળી થશે, જેથી તમે તમારું તેવું મુખ જગતમાં દેખાડી શકશે નહીં.”
આ અતિ ઉચ્ચ પ્રકારની શિક્ષા આપે છે.

Page #13

આદશ વા યાયાધો માન્યતાના ત્રણ પ્રકાર ધોવા કાયો મા
તું તને કેવા માને છે ? જગત તને કેવા માને છે ? જ્ઞાનીઓ તેને કુંવા માને છે ? આ ત્રણ પ્રશ્નોના ઉત્તર વિચારતાં પોતાની ખરી ઓળખાણ થઇ શકે છે
પ્રથમ તું તને કેવા માને છે ? તેના જવાબમાં ખાસ એટલેા જ ઉત્તર મળી શકે એમ છે કે કાઇ પણ માણસ પાત પેાતાને મૂર્ખ કે અણસમજુ અથવા કન્નુસ કે કત્ત વ્યહીન પ્રાચે માનતા જ નથી. મોઢે જો કે ન કહે પણ અંદર તા જગતમાં મૂર્ખ મનાતા માણસ પણ પોતાને મૂર્ખ કહેનાર કે માનનારને મૂર્ખ માને છે; અને પોતાને સમજી માને છે. જેએ તેને કન્જીસ કહે છે તેના પર તેને તિરસ્કાર આવે છે પણ પોતાને કન્જીસ માનતા નથી. પોતે કર્તવ્યહીન હોય, ક્રૂરજ બજાવવામાં પછાત હાય, સારસભાળ લેવા યેાગ્ય કુટુંબીઓ વિગેરેની પણ સારસંભાળ ન લેતેા હાય છતાં પાતે જે કરે છે તે વિચારપૂર્વક જ કરે છે એમ માને છે. આવી રીતે પેાતાને ગુણિયલ અથવા લાયક કે શ્રેષ્ઠ માનનારની સંખ્યા જ ઘણી હાય છે. એ પાંચ ટકા એવા પણ નીકળે કે જે પેાતાને પેાતાની સ્થિતિ કરતાં પણ અલ્પતાવાળા માને છે, અલ્પજ્ઞ માને છે, કરકસરીઆ માને છે, કર્ત્તવ્યપરાયણ રહી શકતા નથી એમ માને છે; પરંતુ એવા સન્નજ તેની સંખ્યા બહુ અલ્પ હાય છે.
હવે બીજો પ્રશ્ન જગત તને કેવા માને છે ? તે છે. એના ઉત્તરમાં જણાવવાનું કે-જગત તે! તને જ્યારે જ્યારે જેવા દેખરો તેવા કહેશે. તે એક જ વાત કહેનાર નથી. તને ઉદારતા બતાવતા જોશે ત્યારે ઉદાર કહેશે, કોઇ બાબતમાં કસાઇ કરતા જોશે ત્યારે કુંજીસ કહેશે, તને સદાચારપરાયણ જોશે ત્યારે સદાચારી કહેશે અને કોઇ જાતનું ભૂલવાળુ આચરણ જોશે ત્યારે દુરાચારી કહેશે, પાપકાર કરતા જોશે ત્યારે પરીપકારી કહેશે અને કોઇ ગરીબને ધક્કો મારતા જોશે ત્યારે નાદાન કહેશે, સાચું ખેલતા જોશે ત્યારે સત્યવાદી કહેશે અને કોઇ બાબતમાં ખાતુ ખેલતા જોશે ત્યારે તેવા કહેશે, એમ જ્યારે જ્યારે તારી જેવી સ્થિતિ દેખશે ત્યારે તેવા કહેશે. ધનવાન હઇશ ત્યારે ધનવંત કહેશે ને પૈસા ગુમાવી બેસીશ ત્યારે નિધન-દરિદ્રી કહેશે; માટે જગતના કહેવા પર આધાર રખાય તેમ નથી તેમ તેની અવગણના પણ કરી શકાય તેમ નથી; તા પણ તેના એક માર્ગ છે કે તું દરેક બાબતમાં સદાચારપરાયણ રહીશ તેા પરિણામે તારી કીર્તિ ગવાશે ને તારા આત્માનું પણ કલ્યાણ થશે.

Page #14

માત
શ્રી.જે ધમ પ્રકારન
વિ. સાજા પ્રશ્ન તંતે ાની દેવી માને છે તે છે તે સંઘમાં તા વિચાર કરતાં એમજ લાગે છે કે-નાની તા તેને આવી મનુષ્યજન્માદિ અમૂલ્ય સામગ્રી નથી. છતાં તેના લાભ લેવામાં બેદરકાર જોશે તે સંસારમાં આસક્તિ વાળા જોશે, અસાર વસ્તુને સાર માનતા ને સાને અસાર માનતા તેમજ નિત્યને અનિત્ય અને અનિત્યને નિત્ય માનતા જોશે ત્યારે તને મુખ જ કહેશે. તારા હિતકારક મનુષ્ચા-સદ્ગુરુ, સન્મિત્ર વિગેરેને ખરા હિતકારક નહીં સમજું અને વિષયકપાયમાં પ્રેરણા કરનાર-ઉન્માર્ગે લઇ જનાર અને સંસારમાં આસક્ત પનાવનાર મનુર્વ્યાને હિતકારક માનશે ત્યારે તે જોઇને તને મૂખ શિરોમણિ જ કહેશે. તેમજ ક્રોધ, અભિમાન, માયા-કપટ, દ્રવ્યતૃષ્ણા ને ભાગતૃષ્ણાવાળા જ્યારે તને જોશે ત્યારે અને એવા આત્માના ખરેખરા શત્રુઓનેસંસારમાં પરિભ્રમણ કરાવનારાઓને જ્યારે તું મિત્ર માનશે ત્યારે તને તા ભૂખ ના રાજા જ કહેશે.
આ જગતના અનેક જીવા એવા હિતશત્રુઓને પેાતાના મિત્ર માની, પડખામાં રાખી, જંગતમાં નિંદાપાત્ર બને છે અને સંસારની વૃદ્ધિ કરે છે. મનુષ્યજન્માદિ અતિ દુષ્પ્રાપ્ય સામગ્રી મળ્યા છતાં તેને લાભ લઈ આત્મસાધન ન કરતા જોઇને જ્ઞાની તારી ઢયા ચિતવશે, તારા પર ભાવદયા લાવશે અને કઇ રીતે તુ' સન્માર્ગે ચડી જા અને મળેલ ધર્મ સામગ્રીના લાભ લઇ આત્મ કલ્યાણ કરે તા કીક એમ ધારશે; પણ એ બધી હકીકતના આધાર તારી ભવિતવ્યતાના પરિપાક ઉપર છે. તું ક ને આધીન બની ગયા છે, તેના નચાવ્યેા નાચે છે, તે શિખવે છે તેમ કરે છે, ખરેખરા શત્રુને તું મિત્ર માની બેઠા છે એટલે તારે નિસ્તાર વહેલે કેમ થાય ? એ તો જે જીવ હીકી થયેલ હોય, નિકટસ સારી-અર્પસ સારી હાય તેને જ ખરે માર્ગ સૂઝે અને જ્ઞાનીના કહેલા માર્ગે ચાલી આ મનુષ્યજન્મને તે સફળ કરે.
ઉપર ત્રણે પ્રકારની માન્યતાના ટૂંકા સાર જણાવ્યા છે તે બરાબર વિચારી લક્ષમાં ઉતારી જો. તારે જગતમાં સારા મનાવું હાય-સારા થઇને સાર શેાધી કાઢવા હાય તા આ અવસર છે. ફ્રી ફ્રીને આવા અવસર મળવા મુશ્કેલ છે. સુજ્ઞને વધારે શું કહેવું? આટલું જ બસ છે. વધારે જાણ્યા નાથે જુએ શ્રી આનંદઘનજીકૃત પુત્ર ૧૦૦ મુ
કુંવરજી

Page #15

o
.
..
pe, as sooooooooch ext? , sooooooo
. see opposite " . . : : : : c3e * * * be ab=oIcsnesse ?
.
છે તિથિઓ સંબંધી પૃથક્કરણ
Gook v. 1 + + ,
s
oon છે કે ૨૦૦૦ - 96 રૂ જ છેoooo-૦૦ ૭૦૦ ૬: ૦૦esibe છેotos
વર્તમાન વીશીના ૨૪ તીર્થકરના ૧૨૦ કલ્યાણક ૯૯ દિવસે થયેલા છે. ૮૩ દિવસે એકેક, ૧૩ દિવસે બે બે (કુલ ર૬ ), બે દિવસે ત્રણ ત્રણ (કુલ ૬ ) અને એક દિવસે પાંચ એમ ૯૯ દિવસે ૧૨૦ કલ્યાણક થાય છે.
કાર્તિકમાં કલ્યાણક ૬ દિવસ માગશરમાં
૪ ૧૪
પિસમાં
» ૧૦
ક
૧૫
માહમાં ફાગણમાં ચૈત્રમાં વૈશાખમાં જેઠમાં અશાડમાં શ્રાવણમાં ભાદરવામાં આસોમાં
એમાં બીજે (૫), પાંચમે (૯), આઠમે (૧૧), અગ્યારશે (૧૦), દશે (૯), પુનમે (૫), અમાસે (૪) કુલ પ૩, બાકીના ૬૭ કલયાણકે બીજી ૧૮ તિથિઓએ સમજવા. આના વિસ્તાર માટે જે. ધ. પ્ર. સભાએ છપાવેલી તીર્થંકર નામાવળીની બુક જેવી.
કલ્યાણકનો તપ કરનાર જે ઉપવાસે કરે તે પહેલે વર્ષે ૯૯, બીજે વર્ષે ૧૬, ત્રીજે વર્ષ ૩, એથે વર્ષ ૧ને પાંચ વર્ષ ૧ કલ્યાણકનું આરાધન કરી શકાય.
બે કલ્યાણકવાળી ૧૩ ને ત્રણ કલ્યાણકવાળી બે તિથિએ સદરહુ બુકમાં જેવી. પાંચ કલ્યાણકવાળી તે એક માગશર સુદિ ૧૧ જ સમજવી.

Page #16

૩૬ ૯૯૯૮૯૯ 3
વચનામૃત
' I; "ના" .!
n
i 2
ની HIT
૧ જેમ અર્વથા દિવસે ચંદ્રથી રાત્રિ અને સુપુત્રથી દુળ શોભે છે તેમ બુદ્ધિના પ્રકાશથી
માણસ શોભે છે. ૨ જ્ઞાન વિના જીવનની ખૂબ જાણી શકાતી નથી. વિદ્યા વગરનું જીવન અાગલસ્તન
જેવું નિર્થક છે. ૩ પુત્ર કે પુત્રી, એ બેમાંથી એકને પણ અભણ રાખવા તે વ્યવહારરૂપી રથના એક
પૈડાને ભાંગી નાખવા બરાબર છે. ૪ ધર્મના સંસ્કારો પાડ્યા સિવાય વ્યવહારિક જ્ઞાનમાં આગળ વધવું તે નાસ્તિકતાની
હદમાં પ્રવેશ કરવા સરખું છે. ૫ બીજા ઉપર વિશ્વાસ ન રખાય, તે પણ તમારી જાત (આત્મા) ઉપર તે વિશ્વાસ
રહેવો જ જોઈએ. ૬ હું આત્મા છું, અમર છું, અનંત શક્તિવંત છું. આનંદમય છું, આ નિશ્ચય-વાક્યોને
હૃદયમાં કોતરી રાખો. (જેથી મિથ્યા નિમણથી બચે ). આત્મશ્રદ્ધા છે ત્યાં જ ધર્મ છે અને ધર્મ છે ત્યાં જ શાન્તિ છે. પરમ શાન્તિ પ્રાપ્ત
કરવી હોય તે આત્મવિશ્વાસ રાખે. ૮ મહાપુરુષના બેધવચને દુર્ગતિ અને દુ:ખના ખાડામાંથી બહાર નીકળવાને દેરીની
ગરજ સારે છે. ૯ સદ્દબોધ સાંભળો, સમજે, ધાર, હૃદયમાં ઊતારે અને વર્તનમાં મૂકે. જેમ ચાખ્યા
સિવાય સાકરની મીઠાશ મુખમાં આવતી નથી, પેટમાં પડ્યા સિવાય દવાની અસર થતી
નથી તેમ વર્તનમાં મૂક્યા સિવાય પ્રણાદિ સફળ થતું નથી. ૧૦ એક ઉદરમાંથી જન્મ્યા તેને જ નહીં પરંતુ એક ધર્મમાં અને એક દેશમાં જગ્યા
તેને પણ ભાઈ તરીકે માને-લેખ. ૧૧ કુટુમ્બકલેશ અને ખરાબ સોબત એ બેને જ્યાં ઉદય થાય ત્યાં કુટુંબની પડતી
દશા સમજવી. ( એ મુદ્દાની વાત ભૂલવા જેવી નથી.) ૧ર સ્ત્રીઓને એટલું છૂટાપણું ન આપે કે જેથી તેઓ સ્વછંદી બની અનાચારને માર્ગે
ઉતરે. તેમ એટલું દબાણ પણ ન રાખે કે જેથી તેઓ ગુલામડી જેવી સ્થિતિમાં રહી ગુલામ પ્ર ઉત્પન્ન કરે. ( બે માંથી એકે સ્થિતિ છવાયોગ્ય નથી. ) ૧ બકરીના ગ ળ લટકતાં બે આંચશે (જે કશા કામનાં નથી–નિરુધ ની છે.)

Page #17

વાત ન
અંક ૧૧ મે ! ૧૩ દયા પાળવા માટે ઍથિ અને પંચ ઇવાને ઓળો . સ્થલ દયા ન હોય તે
અમ દયા કયાંથી આવી શકે ? ૧૪ પૂના વડિલોની આજ્ઞા નહિ પાળે અને એનું સન્માન નહિ કરે તે તમારી સંતતિ
તરફથી તમારી આજ્ઞાનું પાલન થાય કે તમારું સન્માન જળવાય એવી આશા
રાખવી ફાગટ ઇ-નકામી છે. ૧૫ સ્ત્રીઓ અને બાળકોને કહો કે-કડાં, સાંકળ. બંગડીઓ વિગેરે ખરાં ભૂષણ નથી; પણ
હાથનું ભૂષણ દાન છે, કંડનું પણ સત્ય છે અને કાનનું પણ તિવચનો
સાંભળવા તે છે. (સત્ય હકીકત જણાં તેનો આદર કરો. ) ૧૬ પરધન પત્થર સમ ગણો, પરસ્ત્રી માત સમાન ગણ અને સહુ જીવોને આત્મ સમાન
ગણે. આ શિક્ષાવચનોને એક ક્ષણ પણ ભૂલી જાઓ નહિ. ૧૭ માણસનાં ખૂન કરતાં સત્યનું ખૂન ઓછું ભયંકર નથી. એક વાર અસત્ય બોલવાથી
પ્રમાણિકપણું ચાલ્યું જાય છે. ( અંતરમાં ઉતરી અનુભવ કરી જોઈ, સત્ય પ્રત્યે
પ્રેમ વધારો. ) ૧૮ કરકસર (બીજા) ભાઇની ગરજ સારે છે; પણ તે પણતામાં ને ભળવી જોઈએ.
કૃપણતા એ એક મોટું કલંક છે. ૧૯ સ્વતંત્ર બનવામાં જેટલી કોશિષ કરવામાં આવે તેટલી જ વદી ન બનવામાં
પણ કરવી જોઈએ. ૨૦ નિરભિમાની થવું પણ તેમાં સ્વમાનભ ન થવા જોઈએ, કેમકે સ્વમાનની લાગણી
માણસને ઉચ્ચ કાર્યમાં પ્રેરે છે. ૨૧ તમે બીજાને ન ડગે પણ બીજાઓ તમને ન ડગી જાય તેની સાવચેતી પણ રાખે.
વિશ્વાસનો આ જમાનો નથી. રર શરીર સારું-નિરોગી રાખવું જ હોય તે છણે ભોજનમ' પ્રકૃતિને અનુકૂળ
ભજન પણ પ્રથમનું પઓ પછી જ આરોગવું. ૨૩ સર્વ પ્રાણીવર્ગને વાત્મા સમાન સમજતાં શિ. ૨૪ ગૃહવ્યવહાર સારે ચલાવવા ઈચ્છતા હે તે ગૃહિણી (ઘરની સ્ત્રી ) સાથે મૃદુતાથી
ઉચિત નરમાશથી કામ લેતાં શિ. ૨૫ જરૂરી-ઉપયોગી કાર્ય પાર પાડવામાં માત્ર બીજના વિશ્વાસ નહીં રહેતાં સાવધાનપણે
સ્વાશ્રયી રહેતાં શિ. ૨૬ કોઈ પણ વખતે અતિ ઉતાવળા થઇ ન જતાં ધીરજ રાખી કાર્યમાં લાગી રહા. રા, ધર્મ અને ખંતથી ભારે મુશ્કેલીભર્યું બા પગ સાધી શકાય છે. ૨૮ આલસ્ય-પ્રમાદ જ મેરો દુશ્મન છે. ભિક ઉદ્યમથી દુષ્કર કાર્ય પર માથી
એપ મેળવી શકાય છે. અનુભવથી " ની જરુર થશે.

Page #18

છે આપણું પર્વ
છે
ધર્મ ય એ રાન્ન-નાકને હદયમાં કાતરી ? બતા, તે પ્રમાણે અનુસરતા, એવા ધર્મ - ન કરી શ્રદ્ધ-સિદ્ધિના નિરંતર વાસ રહેતા. જ્ઞાતિહિતમાં એક હતા. દયા, પરો. પકાન અને સમાજની તિ સમા હતા. દેશ, ધર્મ અને જ્ઞાતિ-સમાજની કડી ધગશ ધરાવનારા હતા. નિરોગી અને સુખી હતા. શાન્ત અને સાદુ જીવન ગાળનારા હતા. જીવનની ખરી સાર્થકતા શામાં છે ? તે બરાબર સમજતા. કદનું અનિષ્ટ–અમંગળ રને પણ નહિ કોચ છતા. નીતિ અને પ્રમાણિકપણે મેળવેલા ધનને ને ઇછવાગ માગે
ટા વ્યય નહિ કરતા પણ તેને સમાગે સદુપયોગ કરતા. જ્ઞાતિજનોની ઉન્નતિમાં સ્વયમેય પ્રયત્ન કરતા. દાન, શીલ ( સદાચાર , તપ અને સદ્ભાવના તેઓનાં જીવનસૂત્ર હતાં. સ્વાર્થ પરાયણ નહતા. પોપકારરસિક હતા. પનિંદા કરતા નહીં પણ આમનિંદા કરતા. સંસારમાં દઢ આસક્ત નહાતા ધર્મપરાયણ વૃત્તિવાળા જતા. આવા અનેક સંશોથી ઉજજવળ જૈન ધમને દીપાવનારા હતા. રાસનદેવ આવા સુજ્ઞ પુત્ર પર અમીની વૃદ્ધિ વરસાવતા.
આપણું સ્થાન આપણું જીવન-જહાજ અત્યારે ઉપરની દરેક બાબતોથી કોલટી દિશામાં વહે છે. • આ પણ માગ ભૂલ્યા છીએ. કાંદી દષ્ટિથી જોતાં આપણું અધ:પતન થઇ રહ્યું હોય તે વંટોળ ચડ્યો છે. આપણી વર્તમાન સ્થિતિ આપણે સમજીએ છીએ. આપણે કોણ? કઈ સ્થિતિમાં છીએ ? આવી અવનતિ થવાનું કારણ શું ? અને તેના નિવારણ માટે કે માર્ગ આપણે ગ્રહણ કરવા જોઈએ તેનું કયું નિરીક્ષણ કરતાં ત્રણ મહાન પાપ નજરે ચડે છેઃ (1) કન્યાવિક્રય (વાવિકો સાથે), (૨) બાળલગ્ન ( વૃદ્ધ-વિવાહ સાથે) અને (૩) વિધવાઓની હાય–તેમનાં બાહ્ય–અંતર દુઃખની વાળા. વળી કુસંપ અને સ્વરદે કાળો કેર વર્તાવ્યો છે. એથી ઉજજવળ જૈન ધર્મ ઉપર અને ઉચ્ચ ગણાતા જેનસમાજ ઉપર આજના ઇતિહાસમાં કાળા કલંક આળેખાય છે. સ્વાર્થ સાધવા માટે અન્યનું અહિત કરવામાં તત્પર અને જ્ઞાતિહિત, દેશહિતના સંબંધમાં ઉદાસીન ભાવે અને કેટલીક વખત વિરુદ્ધ વર્તન જેને જગતમાં નિંદાપાત્ર બનાય છે. વ્યવહાર શુદ્ધિ તરફ તે નજર જ દેખાતી નથી. માત્ર ગમે તેમ કરીને પૈસા મેળવવામાં જ તત્પર જણાય છે. સત્ય ને પ્રમાણિકપણું વિસરી જવામાં આવ્યું છે. ગરીબને જોઇને દયાને બદલે તિરસ્કાર આવે છે. ગુણી ઉપર પ્રેમ ન કરતાં કયો કરવામાં આવે છે. અમુકના છે અને સમસ્ત જેનાજ મહાદાદાવાનળમાં બળ વે છે, તેમાંથી તેને ઉદ્ધાર
સ. ક. વિ.

Page #19

M) છે
3 3 1 3 વાદ
, એ છે કે તે સત્પરુપને કેપ કેવો હોય ? દાર્જનની મૈત્રી જે હોય
દુર્જનને પ્રાય: નેહ હોય જ નહિ તેમ પુરુષને પ્રાયઃ કેપ હાય જ નહિ. કદી દુર્જનને નેડ થાય તે પણ તે લાંબો સમય રહે નહીં તેમ સજન કોપ પણ લાંબો સમય ટકે નહિં. કદાચ દુર્જનને નેહ ચિરકાળ રહે તે પણ તે ફળે નહિં. અર્થાત સનેહનાં જે મીઠાં ફળે, તે તે તેનાથી પ્રાપ્ત ન જ થાય. તેવી જ રીતે કદી પુરુષને કેપ લાંબો સમય રહ્યો હોય તે પણ તેનું ફળ-કંધના જે ઉગ્ર અને કટુ ફળો છે તે તે સજજનના કોપથી ન જ નીપજે. આ પ્રમાણે સપુરુષનો કોપ, દુર્જનની મૈત્રી સદશ, સુભાષિતકારોએ વર્ણવેલ છે તે યથાર્થ જણાય છે. તેને આપણે સહજ વિસ્તારથી જોઈએ.
નીચની સામાન્ય વ્યાખ્યા એવી થઈ શકે કે-જેઓ નીચ-હલકા કર્યો કરનાર હોય, નીચા વિચારે ધરાવનાર હોય, નીચું જીવન જીવનાર હોય તેઓ નીચ ગણાય છે. બીજા શબ્દોમાં તેને ખળ યાને દુર્જનના નામથી પણ સંબોધવામાં આવે છે. આવા માણસોને પ્રથમ તે કોઈની સાથે અને થતો જ નથી, કારણ કે તેવાઓનાં હૃદયમાં સ્વાર્થભાવની અતિ માત્રા હેવાથી, નિસ્વાર્થ નેહને ત્યાં સ્થાન જ નથી હોતું. સ્વાથી સનેહને યથાર્થ સનેહ કહી શકાય જ નહિ, તેથી જે કદાચ તેવાઓને સનેહ જણાય તેનું કારણ એમ જ જાણવું કે-આ નેહના મૂળમાં સ્વાર્થનું મિશ્રણ જરૂર સિંચાયેલ હોવું જોઈએ, તેવા લેને એ નેહ પણ કાયમ ટકતા નથી, કારણ કે-જે સૌજન્યતા, ઐક્યતા, વિગેરે ગુણે નેહના નિભાવ માટે હોવા જોઈએ તેને તો ત્યાં સદંતર અભાવ જ વર્તતે હોય છે. પછી તેવો નેહ ક્યાં સુધી ટકી શકે ? કદાચ સંજોગવશ તે સ્નેહ લાંબો સમય રહ્યો હોય તે પણ તે નિષ્ફળ નીવડે છે. અર્થાત નેહ વૃક્ષના જે મિષ્ટ ફળો-ઉદારતા, એકતા, સમર્પણ, અનન્ય ભ્રાતૃભાવ ઇત્યાદિ છે તે ત્યાં હોતા નથી. ફળ વિનાના વૃક્ષને કેણ સેવે ? બસ, દુર્જનને સનેહ હેય નહિં અને હોય તે વ્યર્થ હોય એ અત્ર જાણી શકાય છે.
લકમીવંત ધવલશેઠ શ્રીપાળકુમાર સાથે સ્નેહ કરવા ઇચ્છતા ન હતા, પણ સંજોગે તેમ કરવા તેમને પ્રેર્યા, પણ દુર્જનને સનેડ લાંબો સમય ક્યાંથી ટકી શકે ? તક મળતાં જ તેણે શ્રીપાલને દુ:ખમાં નાખવા પ્રયત્ન ક્યો. આ

Page #20

થી ન ધર્મ પ્રકાર
મા, મારી જનને નેડ શાય નહિં હતાં . લાંબો સમય ટકી ન શકશે. ફરી વખત શ્રીપાળની સજજનતાથી સ્નેહના તુટેલ તંતુઓનું અનુસંધાન થયું અને એ કેનેડ લંબાયો તે પણ ધવલશેડની દુનતાથી–રમાં અને રામા ( લક્ષ્મી અને સ્ત્રીઓ ) ના લેભથી એ કૃત્રિમ ને આખરે નિષ્ફળ નીવડ્યો. અર્થાત્ કાયમ ભલું કરનારનું બુરું ચિંતવ્યું. પરિણામે શ્રીપાળને મારવા જતાં પિતાનું જ મૃત્યુ થયું.
સત્પષના કોપની સરખામણી અત્ર દુર્જનના કનેહની સાથે કરી છે તેથી આપણે દુર્જનના સનેહનું ન હોવાપણું હોય તો ચિરકાળ ન ટકવાપણું, કદી ચિરકાળ ટકે તો ફળ રહિત હોવાપણું જોઈ ગયા છીએ. એ પ્રમાણે સત્યુપોને કેપ પ્રાય: હેતે જ નથી. શાંતતા એ પુરુષનું મુખ્ય લક્ષણ હોય છે. સર્વ જગજંતુઓ ઉપર ક્ષમાભાવ રાખે એ પુરુષને ખાસ કર્તવ્યરૂપ હોય છે. અપકારી ઉપર પણ ઉપકાર કરવાનું લક્ષ, સપુરુષને સદાકાળ વર્તતું હોય છે ત્યાં પછી કોપને સ્થાન જ ક્યાંથી મળી શકે ? ચંડકૌશિકે પ્રભુ વીરને ઉગ્ર કોધથી ડંશ માર્યો, છતાં પ્રભુએ તે ક્ષમા અને અપૂર્વ શાન્તિથી તેને બોધવાક્યો સુણાવી તેને ઉદ્ધાર કર્યો. આ પ્રમાણે પુરુષને કપ ચાય જ નહીં. કદી સંજોગાનુસાર થઈ જાય તો ચિરકાળ ટકે નહિ. જેમ શ્રી પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિએ પિતાના બાળ રાજપુત્રને પીડતા એવા મંત્રીઓ ઉપર માત્ર મનથી ક્રોધ કર્યો, પણ તે કોધ ક્ષણસ્થાયી નીવડ્યો અર્થાત્ બીજી જ પળે પરિણામ પલટાઈ ગયા. કદી સપુરુષનો કેપ ટકે તો પણ તેનું માથું ફળ ન જ મળે. જો કોપનું ફળ પ્રગટે તે તેને યથાર્થ પુરુષ ન જ કહી શકાય. જેમ શ્રી વાલી મુનિએ અષ્ટાપદ પર્વતને ઉખેડી, સમુદ્રમાં ફેંકી દેવાના અવિચારી કાર્યથી રાવણને દંડ દેવા વિચાર કર્યો, પરિણામે તેમણે ડુંગરને ચરણથી દબાવ્યા, રાવણ ઉપર અગણિત ભાર આવી પડ્યો અને તેથી રાવણ રડવા લાગ્યા. બસ, તુરતજ શ્રી વાલી મુનિએ તેને મુક્ત કરી દીધો. એટલું જ નહિં પણ તેમના મનમાં કોપને અંશ પણ રહ્યા નહિં. આટલું કરવું પડ્યું તે પણ ન-છૂટકે અને મહાન તીર્થના રક્ષણાર્થે જ. - આ ઉપરથી એ ઉત્તમ બોધ નીકળી શકે છે કે પુરુષને કોપ હેય નહિં અને હોય તો નિષ્ફળ હોય; તેમજ દુર્જનની મૈત્રી થાય નહિં અને થાય તે પણ તે વ્યર્થ હોય. શ્રી યશોવિજયજી ઉપાધ્યાય કહે છે કે
ન હોયે હોય તે ચીર નહિં. ચીર રહે તે ફળ છે રે સજજન ધ તે એહ. જે દુર્જન નેહે રે.
રાજપાળ મગનલાલ વોરા

Page #21

જાય છે
प्रश्नोत्तर
It S
,
(પ્રકા–શ. પુંજીરામ અમથાલાલ-આજેલ. ) પ્રશ્ન –લેપની, દાંતની, કાષ્ટની, લેઢાની ને પાષાણની પ્રતિમા ઘરદેરાસરમાં પધરાવવાને નિષેધ છે તેનું શું કારણ?
ઉત્તર–એનું ખાસ કારણ જ્ઞાનીગમ્ય છે. કેટલુંક આપણે પણ સમજી શકીએ તેમ છે, પરંતુ એમાં ખાસ કરીને આજ્ઞાને જ પ્રમાણ માનવી.
પ્રશ્ન ૨–દેરાસર ભમતી વિનાનું હોય તે ચાલી શકે ?
ઉત્તર–દેરાસર ફરતી ભમતી ન હોય તે દેરાસરની ભીતને લગતી જ અશુચિ વિગેરે થવાથી આશાતના થાય માટે ભમતી હોવાની જરૂર છે.
પ્રશ્ન ૩—કોઈ પણ પ્રતિમાનું અંગ ખંડિત થયેલ હોય તો તે પૂજી શકાય ?
ઉત્તર–અંગ ખંડિત હોય તે ન પૂજાય, પણ કર્યું અંગ ને કેટલું ડિત થયેલ છે તે જાણ્યા બાદ તેને નિરધાર થઈ શકે.
પ્રશ્ન ૪–દેવદ્રવ્ય, જ્ઞાનદ્રવ્ય, સાધારણદ્રવ્ય છે વ્યાજે લાવી વધારે વ્યાજ ઉપજાવે તે તેમાં દોષ લાગે રે ?
ઉત્તર–એ દ્રવ્ય વ્યાજે લાવવાનો વ્યવહાર જ ન કરે કે જેથી દોષ લાગવાની સંભાવના ઉદ્દભવે.
પ્રશ્ન પ–દેવદ્રવ્યથી દૂષિત થયેલ માણસને શ્રીસંઘ તેની પાસેથી ઓછુંવસ્તુ લઈને મુક્ત કરી શકે?
ઉત્તર–શ્રીસંઘને તેમ કરવાની સત્તા છે.
પ્રશ્ન –જીવ મરણ પામ્યા પછી ક્યારે નવા ભવને આહાર લેય અને તે ભવમાં ભેગવવાના કર્મ ક્યારે ઉદયમાં આવે ?
ઉત્તર–જીવ અન્ય ભવમાં સમશ્રેણીએ ઉપજવાને હોય તે પહેલે સમયે જ આહાર લેય ને તે ભવમાં ભેગવવાનાં કર્મો ઉદયમાં આવે. વિગ્રહગતિ કરે તે એક, બે કે ત્રણ સમય આહાર વિનાના જાય અને ઉપજવાને ઠેકાણે ઉપજે કે તરત આહાર લેય. દરેક જીવને કોદય તે પહેલા સમયથી જ શરૂ થાય.

Page #22

33
ચી જૈન ધર્મ પ્રકાશ. પ્રશ્ન છ–ીમાં રગેલા વ વપરાય ? તેમાં જીવાપત્તિ થાય ?
ઉત્તર–ગળીના અંધાવાળાની વાત જુદી છે પરંતુ ખાસ ગળીમાં રંગેલા વસ્ત્રો શ્રાવક વાપરે જ નહીં અને તેમાં અમુક સમયે શરીરના પ્રદાદિને સંબંધ થવાથી જીપત્તિ થાય.
પ્રશ્ન –જે ઘરમાં પ્રસૂતિ થયેલ હોય તે ઘરમાં જમનાર માણસ પષધ કરી શકે ?
ઉત્તર–કરી શકે. સામાયિક, પૌષધ, પ્રતિકમણ વિગેરે ક્રિયા માટે નિષેધ નથી. માત્ર મુખે સૂત્રોચાર કરવાનો નિષેધ છે.
પ્રશ્ન ૯–૧૮ પ્રકારના પુરુષ, ૨૦ પ્રકારની સ્ત્રી ને ૧૦ પ્રકારના નપુંસક દીક્ષાને અગ્ય કહ્યા છે તે વિગતથી જણાવશો ?
ઉત્તર—તે જાણવા માટે પ્રવચનસારદ્વારમાં વિગત આપેલ છે તે વાંચો. અહીં ટૂંકમાં લખી શકાય નહીં.
પ્રશ્ન ૧૦–બહેરા માણસને દીક્ષા આપી શકાય?
ઉત્તર–તદ્દન સાંભળી ન શકે તેવા બહેરાને દીક્ષા આપી ન શકાય, કારણ કે તેનાથી ચારિત્ર યથાર્થ પાળી શકાય નહીં.
પ્રશ્ન ૧૧-સંવછરી પ્રથમ શુદિ ૫ ની હતી તે શુદિ ૪ ની શા માટે કરી?
ઉત્તર–એનું કારણ કપસૂત્રમાં દર વર્ષે સાંભળવામાં આવતું હશે, છતાં પૂછો છો તે તેનું કારણ ગુરુમહારાજને પૂછશે.
પ્રશ્ન ૧૨–ષભ, ચંદ્રાનન, વારિણુ ને વર્ધમાન–એ ચાર નામ શાશ્વત છે એટલે શું સમજવું ?
ઉત્તર—પાંચ ભરત ને પાંચ એરવતની મળીને દશ વીશીમાં એ ચાર નામ અવશ્ય આવે છે તેથી તે ચાર નામ શાશ્વતા જાણવા. જયારે એ દશ ક્ષેત્રમાં તીર્થકર વિચરતા ન હોય ત્યારે મહાવિદેહમાં વિચરતા વીશ વિહરમાને નમાં પણ એ ચાર નામ પ્રાયે હોય છે.
પ્રશ્ન ૧૩–સાધુ સાધી વસ્ત્રપાત્રાદિ ઉપર મમત્વભાવ-આસક્તિ રાખે છે. તેને પરિડ સંબંધી દેષ લાગે?
ઉત્તર–પરમાત્માએ મૂછીને જ પરિગ્રહ કહ્યો છે, તેથી તેના પર મૂછો રાખનારને પરિગ્રહ સંબંધી દોષ લાગે.

Page #23

-
-
-
-
-
-
-
અં?
પ્રશ્ન ૧૪–કલકી કરે છે અથવા કયારે થવાના છે ? ઉત્તર–એ સંબંધમાં નિરધાર કહી શકાય તેમ નથી.
પ્રશ્ન ૧૫–ભરતચકીને આસિાભુવનમાં કેવળજ્ઞાન થયું ત્યારે ઈંદ્ર તેને મુનિષ આપ્યા હતા ?
ઉત્તર–મુનિષ આપ્યાને ઉલ્લેખ છે.
પ્રશ્ન ૧૬–એકેદ્રિયથી માંડીને પચંદ્રિય સુધી કોઈ પણ જીવ મનુષ્ય થઈને એ જ ભવમાં મેશે જઈ શકે ?
ઉત્તર–ચારે ગતિમાંથી આવીને મનુષ્ય ઈ મેલે જઈ શકે છે, પરંતુ તેમાં તિર્યંચ પંચંદ્રિય અને પૃથ્વી, પાણી ને વનસ્પતિરૂપ એકેંદ્રિય જાણવા.
પ્રશ્ન ૧૭–નવાણ પ્રકારી પૂજામાં અભવ્ય સિદ્ધાચળને નજરે જ ન દેખે એમ કહેલ છે તે બરાબર છે?
ઉત્તર–બરાબર છે. એમાં શંકા કરવાનું કારણ નથી. બાકી દેખવા માત્રથી કલ્યાણ સમજવાનું નથી. કલ્યાણ તે તેને ખરા રૂપે ઓળખવાથી જ છે.
પ્રશ્ન ૧૮–કઈ માણસને કાયમ જિનપૂજા કરવાનો નિયમ હોય તેના ઘરમાં સુવાવડ આવે ત્યારે તેણે કેમ કરવું ?
ઉત્તર–નાન કરી પવિત્ર થઈ રંગમંડપમાં પ્રવેશ કરી પ્રભુની અગ્રપૂજા ને ભાવપૂજા કરવી; અંગપૂજા ન કરવી.
પ્રશ્ન ૧૯–ચંદરાજા કુકડે મટીને મનુષ્ય જેમાં પડવાથી થયેલ હતું તે સૂરજકુંડ હાલ ક્યાં છે ?
ઉત્તર–કુમારપાળ રાજાના દેરાસરની નીચે છે એમ દંતકથા છે.
પ્રશ્ન ૨૦–ઉપધાન વહેનારે ઉપધાન વહ્યા પછી કઈ કઈ કરણી કાયમ કરવાની હોય છે? અને કેટલી ઉમરવાળો ઉપધાન વડી શકે ?
ઉત્તર–આ બાબત ઉપધાન વહેવરાવનાર મુનિરાજને પૂછવું. પ્રશ્ન ૨૧–કેશર જિનપૂજામાં વાપરી શકાય ? ઉત્તર–જરૂર વપરાય, પણ શુદ્ધ હવાની ખાત્રી કરીને વાપરવું. પ્રશ્ન ૨૨-જૈનધર્મમાં કિયામાર્ગની મુખ્યતા છે કે જ્ઞાનમાર્ગની ?
ઉત્તર–ગ્ય અવસરે બંનેની મુખ્યતા બતાવેલ છે, તેથી ક્રિયામાર્ગને નિષેધ કરે નહીં, પરંતુ અવિધિ અને અશુદ્ધિને નિધિ કરો.

Page #24

૨૦૧
૭ ૩૦ ટકી
Inaut
કી ૧૧ એકમ
- -
-
એ
સંતનું
મારક
ક
૧૦૦
૦૦૦
)
૦
૦૦૧ ed કo
one
સિદ્ધાચળની શીતળ છાંયા છોડીને એક વખત શાંતમૂર્તિ શ્રી કÉરવિજયજી મહારાજ પાટણ આવ્યા હતા. ૧૫ વર્ષ પહેલાની વાત છે. તે વખતે અમારી એક મંડળી હતી. પાટણમાં એક સ્વતંત્ર શિક્ષણ માટેની સંસ્થાના વિચારો અમારા મંડળમાં ચચાતા હતા. અમે તે બધા યોજનાઓ વિચારનારા, કાર્ય કરનારા અને જરૂર પડે તે સંસ્થાના પ્રત્યેક કાર્યમાં રસ લેનારા, પણ સંસ્થા ચલાવવાને પિસા જોઈએ તેનું શું કરવું ? તે વિચાર અમને મૂંઝવતો હતો. પાટણ આમ તે સમૃદ્ધ ગણાય પણ નવી સંસ્થા માટે પૈસા તુરત ન મળે. અમે મહારાજશ્રીને વાત કરી. એમને એ વાત ગમી. તેમના ભક્ત શ્રી ત્રિભોવનદાસ પર પત્ર લખ્યો. મેં પણ એક પત્ર લેજના વિશે તેમને લખ્યો અને તુરતજ તેમનું વચન મળી ગયું. રાધનપુરમાં શિક્ષણ પ્રેમી શેઠ શ્રી કાન્તિલાલભાઈ તેમના પૂજ્ય પિતાશ્રીના નામથી જે છાત્રાલય ઉઘાડે છે તે જ એ વિદ્યાભવન. થોડા વર્ષો પાટણમાં રહી વિદ્યાભવનને રાધનપુર લઈ જવું પડયું અને ત્યાં તે છાત્રાલય બની ગયું. શ્રી પ્રભુદાસ પારેખ આ સંસ્થાના વ્યવસ્થાપક હતા અને તે સંસ્થાના કેટલાક વિદ્યાથી સારા શિક્ષકો ગણાય છે.
સ્ત્રીકેળવણી માટે તેમને ખૂબ જ પ્રેમ હતો. સ્ત્રીઓ અજ્ઞાત રહેશે ત્યાં સુધી આપણા ઘરે કે આપણો સમાજ ન જ સુધરે. તેમણે મને એક પુસ્તક લખવા પ્રેરણા કરી અને મેં કન્યાસ ધમાળા લખી. તેમને તે બહુ જ ગમી અને તે પુસ્તકની તેમણે બે આવૃત્તિ કરી પ્રચાર કર્યો, એટલું જ નહિ પણ જ્યાં
જ્યાં તેઓશ્રી ગયા ત્યાં ત્યાં કન્યાઓને શિક્ષણ મળે તે માટે તેઓશ્રી ખૂબ કાળજી રાખતા. આ પછી તે કરી આવર અને ગૃહલક્ષમી પણ તેમણે જ તૈયાર કરાવ્યાં. સોળ સતીઓનું પુસ્તક પણ તેમની પ્રેરણાને આભારી છે, એટલું જ નહિ પણ નમુક્કારને કરેમિ ભંતે, જેન તત્વપ્રવેશકત્તાનમાળા વગેરે ઘણું પુસ્તકના તેઓ પ્રેરક હતા. જનતાના મોટા સમૂહને જૈન ધર્મના સિદ્ધાંત સાદી ભાષામાં મળે તે તેમની અહોનિશ ઈચ્છા રહેતી.
સાહિત્યને તેમને શોખ હતો. એવા અભ્યાસી હતા કે તેઓ વખત

Page #25

- ના
અંક ૧૧ મે ]
૪૦૬ ન બનતાં પુસ્તક વાંચતાં એટલું જ ન પ નો કરતા; તેનો સાર લતા અને તે પર વિચાર કરી લખ પાક લતા. ધર્મકિયામાં ખૂબ રસ લેતા. શુષ્ક ગણાતા પ્રતિકમણમાં ત જીવનનું દર્શન કરતાં અને આત્મશુદ્ધિનો પંઘ નિહાળતા. નવા વિચારો તેઓ જલ્દી પચાવી લેતા અને યુવક પ્રવૃત્તિ કે રાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિ તેઓ આનંદથી જોતા. - અમદાવાદની મહાસભા ભરાવાની તૈયારી હતી. પાટણમાં પલ રિચાર્ડ શ્રી અરવિંદ ઘોષના મિત્ર, જગતના મુસાફર આવ્યા હતા. શ્રી પાટણ જૈન મંડળ બોર્ડિંગ સામેના તે વખતના અરવિંદ આશ્રમમાં તે રહેલા. એક દિવસ શ્રી પાલ રિચાર્ડને મહારાજશ્રી મળવા આવ્યા. ઘણું કરીને પ્રાર્થનાનો સમય હતું. બન્ને ભેગીઓ મળ્યા. શ્રી પિલ રિચાર્ડ મહારાજશ્રીને પૂછયું કે તમે અંતરનો અવાજ સાંભળો છો ? મહારાજશ્રીએ જવાબ આપે- તમે અંતરનો અવાજ કેને કહે છે ? પછી તે શ્રી પિલ રિચાર્ડ પિતાની લાક્ષણિક શૈલીમાં આત્માની ઓળખ આપી અને મહારાજશ્રીએ કહ્યું –અમારા જેન ધર્મમાં પણ આત્માની આવી જ મહત્તા છે. આત્માની સાથે તે કઈ કઈ શુભ ઘડીએ વાતે થાય છે. પણ તમારી જેમ હંમેશ તે નહિં જ.
પાલીતાણામાં પૂ. ગાંધીજી આવ્યા હતા. મહારાજશ્રીને લાગ્યું કે ગાંધીજી સાથે વાત થાય તે કેવું સારું ? કોઈ મિત્રે ગાંધીજીને આ વાત કરી. ગાંધીજી મહારાજશ્રીને મળવા આવ્યા. દસેક મિનિટ બેઠા અને ગાંધીજીએ તા સાધુસમાજની દશા વિષે વાત કરી. મહારાજશ્રી સાંભળી રહ્યા અને છેવટે કહ્યું: તમે જે આંદોલન કરે છે તેમાં મારી પૂર્ણ શ્રદ્ધા છે. અહિંસાને તમે જગત પ્રસિદ્ધ કરી છે. બન્ને હસીને છૂટા પડ્યા.
પાટણને કલેશ વધતો જતો હતો. કોર્ટમાં કેસ ચાલતું હતું. ઘેરઘેર કલેશના વાયરા પહોંચી ગયા હતા. સંઘ અને સોસાયટી અને નવા નવા છાપાઓ કાઢીને એક બીજાના દે બહાર મૂકતા હતા. મેં મહારાજશ્રીને કહ્યું-આનો શો ઉપાય ? આ દશા ભારે વિષમ છે. જેનસમાજનું શું થવા બેઠું છે? તેમણે કહ્યું કે-શ્રાવકો જે ધારે તે એક જ દિવસમાં ઝગડાને અંત આવે, પણ જ્યાં સુધી સાધુઓને વળગીને આપણે બેસી રહીશું ત્યાંસુધી કશું થવા સંભવ નથી.
મહારાજશ્રી તળાજામાં તા. પાલીતાણાની દુવા કરતાં તળાજાની યુવા

Page #26

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
તેમને વિશેષ અનુકુળ હતી. એક દિવસ ફરતા ફરતા રટેશન પાસેના વિશાળ મેદાન તરફ તેમની દષ્ટિ પડી. તેમણે જગાવ્યું કે- પાલીતાણામાં ઘારી સંસ્થાઓ છે. આ તાલધ્વજની શીતળ છાયામાં એક ગુરુકુળ બને તા આસપાસના કેટલાએ ગામડાના બાળકોમાંથી સાંપડે. આ તરફ કોઈનું ધ્યાન કેમ નથી ગયું ?” મારાથી બેલાઈ જવાયું- મહારાજશ્રી ! તળાજામાં તો એવા પૈસા નથી, ભાવનગર પોતાની સંસ્થા પણ બહારના પૈસાથી ચલાવી જાણે છે, પણ આપશ્રી હાથમાં લે તે ભાવનગરમાંથી કે આસપાસથી કોઈ જરૂર નીકળી આવે.”
પણ એ દિવસ ન જ આવ્યું તે ન જ આવ્યા.
આવા એક સંતનું સમારક જૈન સમાજ ઊભું કરશે કે ? આ ચગીને જેનસમાજ, તેમના પ્રેમીજને, ભક્તો, ભૂલી જશે શું ? તેમનું કાર્ય તે. ચાલુ રહેવું જોઈએ. તેમના સ્મારક તરીકે ઘણું ઘણું થઈ શકે. તળાજામાં એક વિદ્યામંદિર ઊભું કરી શકાય. શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા મારફત એક ગ્રંથમાળા ચાલે છે તેને સ્થાયી રૂપ આપી શકાય. સિદ્ધાચળની છાયામાં તેમના સ્મારક રૂપે બૃહદુ જ્ઞાનમંદિર ઉઘાડી શકાય. કન્યાકેળવણી માટે પ્રત્યેક વર્ષે એકાદ પુસ્તક બહાર પડે તેવી યેજના થઈ શકે. કેઈ સ્થાયી અને ચિરસ્મરણીય કામ થવું જોઈએ.
શ્રીમદ સલ્લુણાનુરાગી શાંતમૂર્તિ એ સંતના પ્રેમીજનો આ પ્રાર્થના સાંભળશે કે ?
ફૂલચંદ હરિચંદ દેશી મહુવાકર
એક ઉદાર ગુલામ
એક વાડીના રક્ષક તરિકે બેઠેલા ગુલામ પાસે એક બહુ ભૂખે કુતરો આવે. ગુલામે તેને ભૂખે ટળવળતા જોઈ પિતાને નોકરીને અંગે મળતા બે રોટલા ખવરાવી દીધા. કુતરો રાજી થઈને પુંછડી હલાવવા માંડ્યો. તે દશ્ય જનાર એક શ્રીમાન ગૃહસ્થ ગુલામને પૂછયું કે- તું હવે શું ખાઈશ?” તેણે કહ્યું કે-“હું રે (ઉપવાસ) કરીશ, આ કુતર ભૂખે ટળવળે ને હું ખાઉં તે મને યોગ્ય લાગ્યું નહીં.' પેલા શ્રીમાને તેની આવી અપૂર્વ ઉદારતા જોઈ તેના માલિકને મળી તેને ગુલામીમાંથી મુક્ત કરાવ્યું અને વાડી ખરીદી લઈ ગુલામને બક્ષીસ આપી. કહો, એમાં કોણ ઉદાર ?

Page #27

ને પ્રભાવિક–પુરી 06 અભયકુમાર છે,
( અનુસંધાન પર ૩૮૩ થી ). Birds of the same feather tiy together. સંધ્યાના ઓળા પથરાવા માંડ્યા કરે છે એવી એક તરુણી, ચંદ્રજ્યોત્સના. છે. સીમમાંથી સારો દિવસ અંગ તોડી ના અજવાળામાં, લગભગ મધ્ય નિશામહેનત કરનાર ને ઘળમાંથી ધાન્ય પેદા કાળ થવા આવ્યા છે તેવા સમયે, હાથમાં કરનાર, વળી જગતના તાત તરિકેનું પૂજનસામગ્રી સહિત વસ્તીથી દુર બિરુદ ધરાવનાર ખેતવણે પિતાના વહાલા નિર્જન પ્રદેશમાં એકલી ચાલી જાય છે. બળદો સહિત નગર તરફ પ્રફુલ્લ વદને વિના રોકટોકે, રંગ માત્ર ગભરાટ કે પાછા ફરવા માંડ્યા છે. કારીગર ને ભીતિ વગર હંસગતિએ આગળ વધે છે. મજૂરગણના નાનકડા સમૂહે અહીંતહીં ત્યાં અચાનક ચારેક ચેર સામાં મળે વાતો કરતાં, દિવસની કમાણીને આંક છે. શુકનમાં જ આવું સુંદર ભણ્ય મળકાઢતાં, તેમજ આવતા દિન માટેની વાથી તેના આનંદનો પાર રહેતા નથી. કામગીરી નિરધારતાં દષ્ટિગોચર થાય છે. જરદી દાગીના ઉતારવાની હાકલ પડે છે. એકાદા ખૂણામાં મોજીલા ને નટખટ પણ અરે! આ શું? જરા પણ ભય તરિકે પ્રસિદ્ધિ પામેલા માનવીઓની વિના, તા
તમામ વિના, તરુણી નમ્ર સ્વરે કહે છે કેમંડળી ભેગી મળી અલકમલકની વાતો ભાઈઓ ! આ દાગીના જરૂર તમને કેવા શું પૂછવિહીન આખ્યાયિકાએ ઉતારી આપીશ, પણ મારી પ્રતિજ્ઞા પૂરી ના પ્રવાહમાં મોજ માણી રહી છે. કરીને પાછી આવું એટલી ધીરજ તમારે
ત્યાં સહજ એક સુંદરકૃતિ ને ધરવી ઘટે. વિચિત્ર વેષ-જિજત વ્યકિતએ અજા- સાંભળે, મનપસંદ વર મેળવવા હું યબી પમાડે તેવી વાત કહેવાનો આરંભ બાગીચામાંથી ગુપ્ત રીતે લે લાવી કામ કર્યો. સિ એ પ્રતિ કાન માંડી રહ્યા. દેવની પૂજા કરતી હતી. એમ કરતાં એક
જેના પ્રત્યેક ગા વનાવસ્થાના વાર માળીના હાથમાં પકડાણી ખરેખરી તરવરાટથી ગુલાબની કળી સમ ખીલી વાત કહી દીધી, એટલે તેણે મારી રહ્યાં છે અને જેને ચહેરે નિરખતાં પાસેથી પરણીને સાસરે જવાનીને પ્રથમ ભલભલાના મન મુગ્ધ થાય છે. વળી રાત્રિએ મળવાનું વચન લઇ મુક્ત કરી. ના અંગ પર અલંકાર પણ ઉચિત આજે ગુરગડવેના પ્રથમ દિન છે. તે પહેલાં હોવાથી શોભામાં વૃદ્ધિ પતિ સહુ પ્રથમ વાર્તાલાપ કરી, મારી

Page #28

ધી જે 'પમ પ્રકારે. :::યકા' વાત જણાવી. વચનપનિં અચે આવતી એ વચન પ્રતિની શ્રદ્ધા બાળમાના ને લી, હું માળીના આવાસ તરફ વત્તર બની. જઈ રહી છે. હાલ મને આ સ્થિતિમાં પણ આશ્ચર્યને સૂર્ય મધ્યા તે જા ઘા, પાછા ફરતાં આ સર્વ દાગીના ત્યારે પહો કે પાછા વળતાં રાક્ષસ આપીને જ હું ઘેર પાછી ફરીશ. મારા તેમજ ચારો તરફથી પણ કદના પામવાને વચનમાં વિશ્વાસ રાખે.”
બદલે માણ્યા ભાઈ જે સત્કાર થયે સાદને સીધી વાતથી એરોના દિલ અને વધારામાં સારવાર મળે ! પીગળ્યા. તરુણી આગળ વધી. થોડું તે પોતે પણ આનું કારણ કપી અંતર કાપતાં જ રાક્ષસી માનવ શકી નહીં. સરળહૃદયી તવંગોના ભેટે છે. એને પણ મજા માણવાનું દર્શને આ કપરા માનવ અતિરોમાં પણ મને રથ છે, છતાં તરુણીમુખે સીધું ઉજાશ પ્રગટાવ્યા. એ શુભ શકુને તેઓને ને સરલ ખ્યાન સાંભળ્યું ત્યારે પાછા ફરવા ધાર્યા કરતાં અતિ ઘણું પ્રાપ્ત થયું. સુધી થોભવાનું મુનાસિબ ધાર્યું. તેઓએ જ્યારે સાંભળ્યું કે-માળી જેવો
આમ મધ્યરાત્રિ થતાં માળીના પુષ્પપરીક્ષક હેમાં આવેલ કેળિયાને આવાસના કમાડ ઠોકાયા. જેની સ્મૃતિ. વિનાચાર્ગે જવા દે છે ! અરે! સુવામાં પુષ્કર બાળાની પ્રતિજ્ઞા લવ સિત કુસુમને વગરસુથે પાછું ફેરવે છે ! સરખો પણ ભાગ્યે જ સંઘરાયેલ. અને ઉપરથી પહેરામણી આપે છે તે તેણીને નજર સામે પતિગૃહેથી આવેલી શું તેઓ તેનાથી અધમ છે કેઅને પ્રતિજ્ઞા પાળવાને ઉત્સુક જોઈ ઉમંગભરી યુવતિના માર્ગમાં કાંટા ખડા વર્ષો પૂર્વેની વાત યાદ આવી. મશ્કરીમાં કરે ! જીવનને ખારું બનાવે ! બેલાયેલ અક્ષર ગંભીરૂપે પરિણમ્યા એમ બને જ નહીં. એનાથી અધિક નિહાળી ભાળીની નિદ્રા તે ઊડી ગઈ, સત્કાર કરી શ્વસુરગૃહે જવા દેવામાં જ પણ સાથે સાથે અંતરને દરવાજે પણ તેમની શોભા છે. એમાં જ દેવ રાજી રહે. ઊઘડી ગયે. તરૂણી પ્રત્યે એક દીકરી આમ સત્યના પ્રભાવે જુદા જુદા અંતરમાં જેવો ને પ્રગટ્ય, વચન પાળવા કોઈ અણુકપેલા ભાવે પ્રગટ્યા અને આ અર્થે તેણીએ ખેડેલા સાહસ અને એમાં નવયવના લઈ ગયા કરતાં અતિ ઘણું પતિએ પૂરેલા સુરથી એ મુગ્ધ બન્ય. સમૃદ્ધિ સાથે હસતે મુખડે પાછી ફરી, તેણે વસ્ત્ર-દાગીનાની સારી ભેટ સાથે વિપતિના નેત્ર સામે ખડી થઈ. સર્વ તેણીને પાછી વિદાય કરી.
વ્યતિકર યથાર્થ રૂપે જણાવ્યું. તરુણીનું હૃદય આ જાતના સત્કારથી બંધુઓ ! મારી આ ચમત્કારી કથા થનગની રહ્યું. સચિને આંચ નથી પરથી તમે સર્વને પ્રશ્ન છે કે એમાં

Page #29

અંક ?
ધારે પાક કાણે દાખવ્યું ? અથવા અન્ય કેદ ન પણ મગધના વાલીને તિ, ચાર, રાક્ષસ કે માળી એ ચાર ડાઘ અભય છે. કથાના નિનિ નથી માંથી કોની સહાયતા વધુ પ્રશંસાપાત્ર એણે ચેર પકડી પાડ્યો છે. લેખાય? ??
મંત્રીશ્વરનું નામ શ્રવણ કરતાં જ આમ પૂર્ણાહુતિનો ઘંટ વગાડીને એક વાર
: દીવાન કહેનાર પોતે જ એરંડીયું પીધેલ
તો કીટશે શ્રોતાઓ પ્રતિ તે મીટ માંડી રહ્યું. માટે મોડી રા. જેવો બની ગયો ! ગરમીને પારે એકાએક
આ મુજે મુજે મતિર્મિન્ના' એ વાક્યાનુસાર
ન ઉતરી ગયે. ગુન્હો કરનાર જે ગભરામણ અને “વથા તથા ચહ્ન જેવાની
અનુભવે અને ભાવી વિટંબણાથી જ વૃત્તિઓથી દોરાઈ, કેટલાકે Honey
ઊઠે તેવી એના દેહની સ્થિતિ થઈ. સત્તાસ
? તેવી એના ની સ્થિતિ છે Moon યાને સમાગમની પ્રથમ રાત્રિએ
આ ચક અવાજ છતાં પ્રેમાળ વાણીથી મંત્રીએ વ્યવહાર તથા ધર્મ-નીતિની મર્યાદાને
જણાવ્યું– ભાઈ ગભરાવાની જરૂર વટાવી જનાર પતિની સાહસિકતા વખાણી, નથી. મનુષ્યમાત્ર ભૂલને પાત્ર છે; તેથી જ કેટલાક મુખમાં આવેલ ભક્ષ્ય ત્યજી To err is human યાને મનુષ્ય દેનાર માળીને પ્રશંસાપાત્રલેખવ્યા, થોડાક વિમારા જેવી ઉક્તિઓ પ્રચલિત રાક્ષસની પ્રશસ્તિ ગાનાર નીકળ્યા અને એક બની છે, છતાં ખરેખરું વૃતાન્ત કહીશ તે ચોરને જ ધન્યવાદ આપ્યા. પરસ્પરના તો જીવને જોખમ નહીં થવા દઉં. વાતામંતવ્યોની ચર્ચા કરતાં સો વિખરાયા માની નવવના સમ “સત્ય” પર ભરોસો કથા કરનાર વ્યક્તિએ ચેરમશ
રાખી ગુન્હો કબૂલી લે. “સત્યમેવ =' સકનું કાંડું પકડી, જરા દૂર લઈ જઈ, એ વામ વિકાબધિત જ છે. સારા વાળથી કહ્યું
રાજગૃહમાં એ એક જ ઉદ્યાન એવું છે કે “બચ્ચાજી! આમવૃક્ષની કેરીઓ તમે જ્યાં સદૈવ છએ તુના ફળ નીપજે છે. જ તફડાવી છે ને ?”
એમાં વસનાર પટરાણી વિશાલાપતિ ચોર-કેમ રે ! વાર્તાના રસમાં તરુ મહારાજા ચેટકની પુત્રી ચેલણા સતી નારી ણીના નાદમાં દીવાને તે નથી બન્યો ને? છે, એના નિમિત્તે દેવી-સહાયથી આ વચમાં કેરીઓની વાત કયાંથી લાવ્યો ? ઉદ્યાનના મંડાણ થયા છે. સતત જ્યાં હજુ વસંતની ઇતિશ્રી થયા વિના ગ્રીષ્મના ચોકીપહેરો રહે છે ત્યાંથી કેરીઓ લાવઆગમન કેવા?
વાનું ત્યારું સાહસ પણ કાળીનાગના અભય-એક તે કરી ચોરી, હવે કરવી મહેમાં હાથ નાંખવા જેવું જ ગણાય. શિરજોરી! પણ મને પીછાની લે એટલે એની પાછળ મને તે વિદ્યાની મદદ અને આપોઆપ સમજાશે કે કથાકાર વ્યકિત કોઈ ખાસ કારણનું અનુમાન થાય છે. આવી

Page #30

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
કા જૈન ધર્મ કાર - - - - - - ર ર મ કા મન સાથે જ નારી જવા જ બઇના અધિકમાં ન તો પડે. ” લખાયેલી છે. એવો કમ અનાદિ :
' મંત્રીધર ! આ વયમાં ભલે નાના ચારના મેન્યાનું સાંભળતાં જ છે . પ્રજ્ઞાબારથી નમેલા યાને વૃદ્ધના
મગધેશન કો૫ વધી પડ્યો. મંત્રી નિવાર અ ને પણ ટક્કર મારે તેવા છે. કરે તે પૂવ ચારને ફાસીને માચડે ચા હજાને ઇક્કડ મારી, અદ્યાપિ કોઇના દેવાને હુકમ થયો અને એ સામે . પાં ને આવનાર. તથા સલામત રીતે પણ કોણ ઉગરે ? જીવન્ડાકટ વહન કરનાર હું આજે તમારી
થી સારા નાનામ્ ;ાસ્ત્રવધમુતે
| સર્વત્ર અંધકાર હોય ત્યાં બુદ્ધિમાન ચુંગાલમાં સપડાયો છું એક જ કારણથીમારો ગર્ભવતી પ્રિયાને આમ્રફળ ખાવાનો !
- કિરણ ફેંકી શકે. કેમકે– Knowle દેહદ ધો. એ અણપ કેમ રખાય?
is power' અથવા તે શુદ્વિર્ય વર્ગ
તરસ એ ટંકશાળી વચન છે. અભયકુમારે એટલે જ અનામિની વિદ્યાના જોરે ગઢ બડુ પડી, વૃક્ષને નમાવીને ઉદ્યાનના વૃક્ષ તાથી ઉચ્ચાર્યું: “મહારાજ ! આ આ
હિંમતપૂર્વક રાજા પાસે આવીને નમ્ર પર મેં કેરીઓ મેળવી ચોકીદારોને
ફળને ચાર.” એની ગધ સરખી પણ ન આવી અને
શ્રેણિક–એને શિક્ષા કરવાનો હુકમ કોટવ દિન ગજ પણ ન વાગ્યા. માનસ અપાઈ ગયો છે. એમાં ખુદ લ્હારા આડશે. શાસ્ત્રના અભ્યાસી તમે જે ન મળ્યા પણ ફેરફાર ન કરે એ મારે નિશ્ચય હોત એ વાતનો પડદો આટલા જલદી છે. મારી આંખે પાટા બાંધી જનાને ન ઉઘડત. હવે ચાહે તે મારો યા ડારે સપ્ત નશિયત કરી પ્રજામાં ઘર જવા. આ જ સાચેસાચ વ્યતિકર છે. ” બેસાડો જોઈએ. એ સમયે ગુન્ડા
ઉપરને બનાવ વાતાના ચાલુ પ્રવા- પ્રમાણ નથી જોવાતું, પણ આસપાસના હને જ જેડી દે છે. ચેલણા પ્રતિ ટઢ સંજોગ જોવાય છે. પ્રેમ ધરાવનાર શ્રેણિકનુપને સખત રક્ષણ અભય-સ્વામી ! એ બધું સાચું, પણ વચ્ચે. આમ્રફળ ગયાનું દુઃખ વિશેષ એ વ્યક્તિ પાસે રહેલ વિદ્યા તે ગ્રહણ કરો લાગ્યું. રાજાની આંખમાં ધૂળ નાંખીને વસ્તુ ; નહિતર ચેરના મૃત્યુ સાથે વિધાન પ્રાપ્ત કરવી એ અશક્ય જ ગણાય, ત્યાં તે પણ મૃત્યુ થશે. વિનંતિ જ છે. આ બનાવે ભૂપાળનો શ્રેણિક-તે પછી વિલંબ ન કરે. આ ગુને વધારી . ચેરને પકડાતાં લાવો એને અહીં. પહેલું કામ એ જ આખાં પયગામ આવ્યો અભયના શિરે ચારે આસને બિરાજે છે કે “ને તેમ કરી ચેને પકડી લાવે. વારંવાર અનામિની વિદ્યાન. આ નહિં . તેની શિક્ષા તમે એમ.’ સંભળા, પણ રાજયોના આ

Page #31

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
-
-
૧૧ મે. ]
પ્રભાવિક પુરુષો-અન્ય માર ડતા શબ્દ કેમે કરી સ્થિર થયા જ ન હાં. એ કરતાં તો જીવનદાન એ જ શ્રેષ્ઠ દક્ષિણા વે નૃપને એની દાનતમાં વહેમ પડ્યો છે. ગુરુનું સ્થાન અવશ્ય જ લેખાય. તો અભયકુમારે યાન મંગું– આમ યુક્તિથી નૃપને રોષ ઠંડે 'મહારાજ ! વિદ્યાનું ઘણું તો પડ્યો અને ચેરનું કાર્ય સધાયું. જ્ઞાનનું યપૂર્વક થાય. વિદ્યાગુરુને ઉશાસને શોરવ સ્વીકારી શ્રેણિક ભૂપાળે ચારને સાડી આપ સામે બિરાજે તા જ એ સોનામહોરની ભેટ આપી વિદાય કર્યો. લખી શકાય. “વિનય વિના વિદ્યા મળે ” એ વાત આપ સમજો છો જ.”
અભયકુમારની બુદ્ધિએ ચેરને જીવ
બચાવ્યા, એટલું જ નહિ પણ માનસશાજ્યાં આ ફેરફાર થયો કે અ૫ કાળમાં
સ્ત્રના અભ્યાસીએ આમ્રફળ જેવા તો કઈક વા કંઠાગ્ર થઈ ગઈ. રાજાતી ગરજ સરી
કેયડા ઉકેલ્યા. હિલે સેવકને તેમની આજ્ઞા યાદ આવી. એ બોલ્યા-ચાલ ભાઈચોર! આગળ થા.
એક અંકની દીક્ષા સામે આંગળી
ચીંધનાર વર્ગને ધનના ત્રણ ઢગલા અભયકુમાર બોલી ઊઠ્યો-સબૂર કરે.
કરી, જે આજીવન ટાઢા પાણીને ન હારાજ ! વિદ્યાગુરુને કંઈ દક્ષિણા આપી
અડકે, જે આજીવન અગ્નિને ઉપગ ખાલી હાથે વિદાય કરો છો? દેવ
ન કરે, અથવા તો જે આજીવન બ્રાના દર્શન ખાલી હાથે જ શોભે. વિદ્યા
* ચર્યવ્રત સ્વીકારે, તેને અકેક ઢગલો આપી તા ગુરુને ઉપકાર કદી પણ ન વિસરાય. રાની
૧૧: દેવાની જાહેરાત કરી, એમ કરવામાં સમારાજા–તો પછી આપ સોનામહોરો ચેલ અમાપ આત્મબળનું જનતાને ભાન જલ્દી પતા કાર્ય, ક્યાં સુધી કરાવી શકની દીક્ષા એ કેવળ ઉદરપૂર્તિ ને અણબજાવ્યા રહે ?
અર્થે નહોતી એ સાબિત કરી દેખાડયું. અભય-જ્યાં જીવનનું અસ્તિત્વ નથી અને એની પાછળ રહેલ “ત્યાગ” ના Eનું ત્યાં સેનામહોર આપવાથી શું? દર્શન કરાવ્યા. ચેકસી
ચિદાનંદજીકૃત પદ ચલના જરૂર જામું તાકું કૈસે સેવના ? ચલના જરૂર ભયે જબ પ્રાતઃકાળ, માતા ધવરાવ બાલ; જગજન કરત સકલ મુખ ધવના.
ચલના૦ ૧ સુરભિકે બંધ છૂટે, ધવડ ભયે અપૂઠે; વાલબલ મિલો વિવેત વિલાવના.
ચલના.૦ ૨ તજ પરમાદ મગ, તું ભી તેરે કામ લાગ;
ચિદાનંદ સાથે પાય, વિરથી ન ખાના. ( ગાયના. ૩ વાળીયાના બી કે.
ચલના ૦ ૩

Page #32

3
નાનપત્રનો મેળાવડા ૦૨૬૪૧ 989, “ »
અમારી સભાના વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ રા. ૨. જીવરાજભાઈ ઓધવજી દોશીને ભાવનગર ટેટના સરન્યાયાધીશની પદવી પ્રાપ્ત થતાં સભાએ કરેલા ઠરાવ પ્રમાણે ટિફિન પાર્ટી સાથે તમને એક માનપત્ર આપવાનો મેળાવડો પોષ શુદિ ૧૫ તા. ૧૬-૧-૧૮ રવિવારના રોજ સભાના મકાનમાં સભાના ભાવનગરનિવાસી મેમ્બરો ઉપરાંત રાજ્યના અધિકારીઓ અને આગેવાન વેપારીઓ વિગેરેની હાજરીમાં કરવામાં આવ્યો હતો. આમંત્રિત અધિકારીઓ, વેપારીઓ અને સભાસદો સારી સંખ્યામાં પધાર્યા હતા. પ્રમુખસ્થાન રા. રા. ભાસ્કરરાવભાઈ વિઠ્ઠલદાસ મહેતા જ્યુડીયલ આસીસ્ટટસાહેબને આપવામાં આવ્યું હતું.
પ્રારંભમાં આમંત્રણ પત્રિકા વંચાયા બાદ શ્રી વૃદ્ધિચંદ્રજી જેનશાળાના વિદ્યાર્થીઓએ મંગલાચરણ તથા સ્વાગત, સંગીત સાથે મધુર સ્વરથી કર્યું હતું. પછી શાસ્ત્રી જેઠાલાલ હરિભાઈએ નવા બનાવેલા લોકો અર્થ સાથે વાંચ્યા હતા. ત્યારબાદ પ્રમુખ સાહેબની આજ્ઞાથી સભાના સેક્રેટરી ભાઈ ચુનીલાલ નાગરદાસ મહેતાએ નીચે મુજબનું માનપત્ર વાંચ્યું હતું વિદ્યાવિલાસી. ધર્મપ્રિય. કર્તવ્યપરાયણ, એજન્યાદિ
ગુણાલંકૃત, ધર્મબંધુ રા. રા. જીવરાજભાઈ ઓધવજી દોશી
બી. એ. એલએલ. બી. સરન્યાયાધીશ સાહેબ. ભાવનગર સ્ટેટ. આપણું ભાવનગર સંસ્થાનના મુખ્ય ન્યાયાધીશ (ચીફ જસ) તરિકેની આપશ્રીની નીમણુક એ આજે અમારે મન અતિશય હર્ષપ્રદ અને મહાન ગારવને વિષય બન્યો છે.
બુદ્ધિમત્તા, ઉમંગ, ચાતુર્ય અને કર્તવ્યપરાયણતા આપશ્રીના જીવન સાથે ઓતપ્રેત થયેલા હોઈને જે સમયે અંગ્રેજી ઉચ્ચ કેળવણીનો લાભ લેનાર વ્યક્તિઓની સંખ્યા અ૫ હતી ત્યારે દઢ મનથી આપશ્રી ઉચ્ચ અભ્યાસમાં આગળ વધ્યા અને સં. ૧૯૬૩ ની સાલમાં બી. એ. એલએલ. બી.ની ઘણી કઠિન ગણાતી પરીક્ષામાં પ્રથમ વર્ષે જ અને પહેલા વર્ગમાં ઉત્તીર્ણ થયેલા તે હપદ પ્રસંગે આ સભાએ એક લઘુ માનપત્ર અર્પણ કરી આપને

Page #33

અંક ૧૧ મો. ] બાન અને શા.
૧૪ શિકાર કયા તા, તે પ્રસંગ આજે અમોને યાદ આવતાં અમારા અનુકરણ પ્રફુલ્લ બને છે.
સં. ૧૯૬૪ માં આપ ભાવનગર રાજ્યના ન્યાયખાતામાં જોડાયા અને મહાલમાં આપના નિર્મળ ન્યાય તથા સુંદર કારકિદી વડે આપને ભાવનગરની
સ્થાનિક કેર્ટમાં સ્થાન મળ્યું. અહીં પણ નિર્મળ પ્રમાણિકવૃત્તિ તેમજ સચોટ કાર્યશેલીથી કમેક્રમે આગળ વધ્યા અને આજે ન્યાયખાતાની ઉચ્ચ કોટિના માનવંતા પદને પામ્યા. આપશ્રીને આ ઉત્કર્ષ જેને અમને ઘણું જ ઉલ્લાસ થાય છે.
ન્યાયખાતાનું કાર્ય ઘણું જોખમદારીવાળું છે તેમાં પણ આપ અઠ્ઠીના વતની હોવાથી નિસ્વાર્થ પણે ફરજ બજાવવી તે વધારે મુશ્કેલીભર્યું છે, પરંતુ આપે દિનપ્રતિદિન પ્રતિષ્ઠામાં વૃદ્ધિ પામતાં તટસ્થવૃત્તિથી પ્રમાણિકપણે વફાદારીપૂર્વક એકનિષ્ઠાથી જ સેવા બજાવી કે જેથી આપ આજે આ માનવતા હોદ્દો મેળવવા ભાગ્યશાળી બન્યા.
વયં v મૂળમ્-“મનુષ્યનું સાચું ભૂષણ સત્ય છે. એ ભૂપણવડે આપ અલંકૃત છે તે કેટલાક પ્રસંગે મહેરબાન કાઉન્સીલર સાહેબ ખાનબહાદુર ગોઘાવાળા સાહેબે આપના અદલ ઈન્સાફથી પ્રેરાઈને આપની પ્રશંસા કરેલ છે તેથી સ્પષ્ટ થાય છે અને આપની ગ્યતા પણ જણાઈ આવે છે.
આપ પ્રથમથી ગર્ભશ્રીમંત ન હોવાને લીધે ગરીબો અને દુઃખીઓના દુઃખ સહેજે સમજી શકે છે, તેથી વિકટ પ્રસંગમાં પણ આપ સહનશીલતાથી પુરુષાર્થ સાધવાને ઉત્તમ બોધ અન્યને પૂરો પાડે છે.
કેવળ જડવાદ તથા બુદ્ધિવાદથી ઉભરાતા આ જમાનામાં પણ આપનું ધર્મપરાયણ જીવન આપને જૈનધર્મના સિદ્ધાંતના કઠિન આગમાદિ ગ્રંથોનાં વાંચન, પરિશીલન અને અભ્યાસમાં પ્રેરક બન્યું છે અને આપ વિદ્યાવ્યાસંગી હોવાથી અનેક પ્રસંગમાં આપને ધર્મ ઉપરનો પ્રેમ તરી આવે છે. વળી આટલી ઉમ્મરે પણ આપ ધર્મશાસ્ત્રના અભ્યાસી અને ઉપાસક છે તેમજ ધાર્મિક જ્ઞાનને વિનિમય કરવા ઉત્સુક રહો છો તે સદ્દગુણ આપણા સમાજના બંધુઓને ખાસ અનુકરણીય છે.
અહીંની જેમ કામમાં આપ એક અગ્રેસર છે અને આપણા તપગચ્છ સંઘના મોભાદાર ગણાતા આગેવાન વર્ગમાં પાગ આપનું અગ્રસ્થાન છે જેથી ઘણા પ્રસંગોએ આપની અમુલ્ય સલાડનો લાભ સમાજને મામા કરે છે.

Page #34

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
–
ન એ પ્રકારે આપ આ નાના નાના ઉપપ્રમુખ છે. શ્રી ભાવને કાર પાંજરાપોળની વ્યવસ્થાપક કમીટીના એ છે ન શ્રી ભાવનગર જૈન ડાગના માનદ મંત્રી તેમજ શ્રી જૈન આવતા દરના પ્રાંતિક મંત્રી છે તેથી એ દરેક સંસ્થાને આપની અમૂલ્ય સેવા અને સલાડનો લાભ મળ્યા કરે છે અને એ આપની લોકપ્રિયતા સાબિત કરે છે
નેકનામદાર મહારાજ સાહેબે કૃપાદ્રષ્ટિથી આપને આવી ઉચ્ચ કોટિની પદવી એનાયત કરી છે તેથી અમે તે માન્યર સાહેબના અંતઃકરણપૂર્વક આભાર માનવાનો આ તક હાથ ધરીએ છીએ.
જેમ જેમ આપ ઉચ્ચ પદવી પ્રાપ્ત કરે છે તેમ તેમ આપણા સમાજ પ્રત્યેની આપની ફરજ પણ વૃદ્ધિ પામતી જાય છે, તેથી જેનસમાજના ઉન્નતિના કાર્ય પ્રસંગે આપની અમૂલ્ય સેવાને લાભ નિરંતર આપ્યા કરશો એવી અમે આશા રાખીએ છીએ.
પ્રાન્ત આજે એકવીશ વધે ફરી વાર આપને આ દ્વિતીય માનપત્ર અર્પણ કરતાં અમારા હૃદય હથિી ઉભરાય છે અને હજુ પણ દિનપ્રતિદિન આપશ્રી યશવી જીવન ગાળ, વિશેષ સુખસંપત્તિ મળવા અને દીર્ઘકાળ પર્યત જૈન કોમની સેવા બજાવવા ભાગ્યશાળી થાઓ એવી અંત:કરણની અભ્યર્થના સાથે અમે વિરમીએ છીએ.
- અમે છીએ આપના હિતચિંતકો, કુંવરજી આણંદજી. પ્રમુખ. ચુનીલાલ નાગરદાસ. એ. સે. અમરચંદ ઘેલાભાઈ એ. સે. નેમચંદ ગિરધરલાલ. ખજાનચી.
અને શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભાના સભાસદ. ત્યારબાદ દીવાન બહાદુર છે. રા. ત્રિભુવનદાસ કાળીદાસ, રા. રા. વિદ્રપ્રસાદ ચંદ્રપ્રસાદ દેશાઈ, ર. રા. મોતીચંદ ઝવેરચંદ મહેતા અને વકીલ ગુલાબરાય ગોવિંદરામ દેશાઈની અભિનંદન અને આશીવાદસૂચક આવેલી પત્રિકાઓ વાંચવામાં આવી હતી. પત્રિકાઓનું લખાણ ખાસ આકર્ષક અને મનનીય હતું.
ત્યારબદ પ્રમુખની આજ્ઞાથી નીચે જણાવેલા વક્તાઓએ અવસરચિત ભાષણે કર્યા હતાં. ૧ વકીલ જગજીવનદાસ શિવલાલ ૨ માસ્તરે શામજી હેમચંદ દેસાઈ ૩ શેઠ દેવચંદભાઈ દામજી
૪ શા. છોટાલાલ ત્રિભુવનદાસ

Page #35

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
અંક ૧૧ મે ?
માનપત્રને મેળાવડા
ત્યારબાદ રા. રા. જીવરાજભાઈએ માનપત્ર સંબંધી અને વકતાઓના વક્તવ્ય સંબંધી તેમજ પત્રિકાઓના લેખક મડાને અંગે યથાયોગ્ય ઉત્તર આપતાં પિતાની નમ્રતા પ્રદર્શિત કરી હતી, અને તે સાથે માનપત્રદાતા સભા વિગેરેનો અંતઃકરણથી આભાર માનવા ઉપરાંત આ બધું પિતાની ઉપરના પ્રેમના પરિણામ તરિકે જણાવી તેમાં દર્શાવેલી શુભેચ્છાઓ અનુસાર ગ્યતા મેળવવાની જિજ્ઞાસા જણાવી હતી. - ત્યારબાદ પ્રમુખસાહેબે બધી હકીકતને સાર અને રહસ્ય જણાવી તેમજ કેટલીક બાબતના ખુલાસાઓ આપી સભ્યોના દિલનું રંજન કર્યું હતું. પ્રાંત પિતાને આપેલા પ્રમુખસ્થાન માટે સભાનો આભાર માન્ય હતા.
ત્યારબાદ ટિફિન પાટીની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. ચા-ટિફિનને ઈનસાફ આપ્યા બાદ પ્રમુખસાહેબે તેમજ અન્ય અધિકારીઓ અને સંભાવિત ગૃહસ્થોએ લીધેલી તસ્ક્રીને માટે સભા તરફથી શેઠ ગુલાબચંદ આણંદજીએ આભાર માન્યો હતો. પ્રાંતે પાનસોપારી અને પુષ્પહારાદિવડે સત્કાર થયા બાદ મેળાવડો વિસર્જન કરવામાં આવ્યા હતા.
આ પ્રસંગે જેન સંગીત કળા મંડળના તરુણોએ બેન્ડ સાથે કાર્યમાં ભાગ લીધો હતો અને પ્રસંગને વધારે દીપાવ્યો હતો.
વતા તરિકે માસ્તર શામજી હેમચંદે ગાયેલ કવિતા
જગની નિંદા કે સ્તુતિથી લેશ માત્ર પણ નહિ ડરતા, ન્યાય માર્ગના રસ્તા પર રહી ઉચ્ચ ઉચ્ચ કાર્યો કરતા; એવા નરના અભ્યદયથી અમને પુષ્કળ પ્રગટે માન, ઉત્સાહી જીવરાજભાઈનું અંતરથી કરીએ સન્માન. ૧ નાની વયના વિદ્યાથી પર જે નિશદિન રાખે છે પ્રેમ, તેને આગળ વધતા દેખી હર્ષ અતિશય નાવે કેમ ? જૈન પ્રજાને જાગૃત કરવા જેના અંતરમાં છે માન, ઉત્સાહી જીવરાજભાઈનું અંતરથી કરીએ સન્માન. ૨ અખૂટ ખજાને જ્ઞાનતણે માનીને તે પર ધરતા યાર, મોટી વયમાં પણ છે જેને જ્ઞાન ધ્યાન પર હર્ષ અપાર; સર્વ સભામાં નિર્ભય રહીને જ્ઞાનામૃતનું પાયે પાન. ઉત્સાહી જીવરાજભાઈનું અંતરથી કરીએ સન્માન. ૩ ભાસ્કરને અભ્યય થાતાં તિમિર રહેજે નાસી જાય. ન્યાયી રાજ્ય શ્રી કુગુ ભૂપનું પ્રકારામય તેથી દેખાય; શ્યામ કૃપાથી ભા પ્રચારક રડતી આજે દેખાય, ઉત્સાહી જીવરાજભાનું પરથી કરીએ સન્માન. ૪

Page #36

पुस्तकानी पहोंच
૧ શ્રી તીર્થંકર ચરિત્ર-શ્રી અમરચંદ્રસૂરિષ્કૃત ચેવીશે . તીર્થંકરના સક્ષિપ્ત ચરિ ત્રેાના ભાષાંતર કરાવી છપાવી પ્રસિદ્ધ કરનાર શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ભાવનગર ચરિત્રા સક્ષિપ્ત છે છતાં વાંચતાં આનંદ ઉપજે તેમ છે. તેમાં પણ ૧-૧૬-૧૯-૨૦૨૨-૨૩-૨૪ આ સાત પ્રભુના ચરિત્રે કેટલાક વિસ્તાર સાથે આપેલા છે. કિંમત દશ આના,
-
૨ જીવનહિતદ્વાત્રિ શિકા-ન્યાયવ્યા. ન્યા,તીર્થ મુનિરાજ શ્રી ન્યાયવિજયવિરચિત. ઇંગ્લિશ, સરકૃત ને ગુજરાતી-ત્રણ ભાષામાં આ બત્રીશી શ્રી ધર્મપ્રભાવક ગ્રંથાવળી નં. ૪ તરીકે શ્રી યુવક સંધ–વડાદરા તરફથી છપાઇને બહાર પડેલ છે. કિંમત એ આના.
૩ જિનવાણી ( તુલનાત્મક દનવિચાર ) મૂળ હિંદી લેખક હરિસત્ય ભટ્ટાચાર્યજી, અનુવાદક સુશીલ–ભાવનગર. શ્રી નગીનદાસ ગ્રંથમાળા પુસ્તક ૧ લુ, પ્રકાશક-વૈદ્યરાજ નગીનદાસ છગનલાલ શાહ-અમદાવાદ. કિં. બાર આના, પૃષ્ટ ૨૩૨. ખાસ વાંચવા લાયક છે. અનુવાદકને પ્રયાસ તુય છે.
૪ શ્રી પવતિથિ ચર્ચાસગ્રહ—પરિચ્છેદ પહેલા. લેખક-મુનિ શ્રી કલ્યાણુવિજયજી. ૫ શ્રી પદ્મતિથિ પ્રકાશ--શ્રી તત્ત્વતર ંગિણીના વિશિષ્ટ વિવેચનાત્મક અનુવાદ. લેખક શ્રી જંવિજયજી ગિ,
૬ સાંવત્સરિક શાસ્ત્રીય વિચાર—લેખક પન્યાસ શ્રી મ'ગળવિજયજી [િ. ૭ સાંવત્સરિક પતિથિ વિચારણા—લેખક મુનિરાજ શ્રી જનકવિજયજી.
આ ન. ૪ થી ૭ સુધીની ચારે યુઢ્ઢા સંવત્સરી સબંધી પાતપાતાના વિચાર જણાવનારી છે. તે સંબંધમાં રિવ્યુ લઇને વિશેષ વિચાર જણાવવા ચિત લાગતા નથી.
૮ જૈન પાંચાંગ પદ્ધતિ—લેખક મુનિ દ”નવિજયજી. ફુલ્યુંકેપ સાઈઝના ૮૧ પૃષ્ઠવાળે! આ લેખ ઘણા શાઆધારા સાથે અને વિવેચનયુક્ત બહુ પ્રયાસ કરીને તૈયાર કરેલ છે. તે શ્રી ચારિત્ર સ્મારક ગ્રંથમાળા-વિરમગામ તરફથી બહાર પડેલ છે. મધ્યસ્થ વૃત્તિએ લખાણ કરેલ જણાય છે.
૯ શ્રી વિદ્યાવિજયજી મહારાજના વ્યાખ્યાતા—ભાગ પહેલા, પ્રકાશક ત્રીકમચંદ તુળીદાસ મહેતા-કરાંચી, કિંમત ચાર આના. આ બુકમાં ઉક્ત મહારાજશ્રીના વિદ્વત્તાપૂર્ણ છ વ્યાખ્યાના આપેલા છે. પૃષ્ઠ ૧૦૦ છે. આ વ્યાખ્યાનએ કરાંચીખાતે ઘણા લાભ સાથે ઉપકાર કર્યો છે.
૧૦ શ્રી જૈન કુસુમાવળી—( ધાર્મિક અભ્યાસક્રમ ) પ્રકાશક ને પ્રયોજક માસ્તર

Page #37

અંક ૧૧ મા ]
પુસ્તકાની પહોંચ
૪૧૮
મગળદાસ મનસુખરામ શાહ-અમદાવાદ. ધાર્મિક શિક્ષક. કિંમત છ આના. આ બુકમાં એજ્યુકેશન એડ ના ધારણાનુસાર બાળ ધારણ ૧-૨, પુરુષ ધારણ ૧ લુ, કન્યા ધારણ ૧-૨ અને સ્ત્રી ધારણ ૧-૨-૩ તથા રાજનગર પરીક્ષા ધારણ ૧-૨-૩-૪ માં આવતી તમામ બાબતો, પરચુરણ જરૂરી હકીકત તથા પદ્મસ્તવનમાળા આપેલ છે. પ્રયાસ સ્તુત્ય છે. એજ્યુકેશન એની પરીક્ષા આપવા ઈચ્છનારને ખાસ ઉપયોગી છે.
૧૧ શ્રી પાર્શ્વનાથ પંચકલ્યાણક પૂજા—મુનિ શ્રી દર્શનવિજયજીકૃત ર્કિ રૂ।. ૦–૧–૦,
૧૨ શ્રી હેમચ’વચનામૃત—શ્રી ત્રિ. શ. પુ. ચરિત્રમાંથી ઉદ્ધરીને ગુજરાતી અ સાથે તૈયાર કરનાર મુનિરાજ શ્રી જયંતવિજયજી. એક દર ૯૧૫ વચનામૃતા. શ્રી વિજયશ્વસૂરિ ગ્રંથમાળાના મણકા ૩૬ મા તરિકે તે ગ્રંથમાળાના મંત્રી દીપચંદ બાંડીયા ઉજ્જૈનનિવાસીએ છપાવીને બહાર પાડેલ છે. દરેક વચને અમૂલ્ય છે છતાં જીકનુ મૂલ્ય આઠ આના રાખેલ છે. અમારે ત્યાંથી પણ મળશે.
"6
૧૩ સક્ષિપ્ત જૈન ઇતિહાસ—ભાગ ૩ જો, ખંડ ૧ લેા. બાબૂ કામતાપ્રસાદજી, અલીગ’નિવાસીએ તૈયાર કરેલ તે “ દિગમ્બર જૈન ” માસિકની ૩૦ મા વર્ષની ભેટ તરીકે અને સૌ. સવિતાબાઇ સ્મારકમાળાના છ માં મણકા તરીકે હિંદી ભાષામાં અને શાસ્ત્રી ટાઇપમાં છપાવીને બહાર પાડેલ છે. પ્રકાશક મૂળચંદ કિસનદાસ કાપડિયા-સુરત. કિં. ૧-૦-૦ લેખકના પ્રયાસ સ્તુત્ય છે. તેના પ્રથમના ભાગા પણ વાંચવા લાયક છે. એમાં દક્ષિણ ભારતના જૈન ધર્મના ઇતિહાસ આપેલા છે.
ין
૧૪ શ્રી લઘુપૂજનવિધાન—સુખાધ સગ્રહ-કર્મોં પુનમચંદ મગળજી, અધ્યાપકછાણી. પ્રારંભમાં એક ગૃહસ્થનુ જીવનચરિત્ર, પછી કેટલીક વિધિએ અને પ્રાંતે કેટલાક વચનામૃત આપેલા છે. કિંમત રાખવામાં આવી નથી.
૧૫ પંચરત્ન—સમ્રાટ્ શ્રેણિક, શ્રીનેમિનાથરવામી, ચંદ્રગુપ્ત, સમ્રાટ્ ખારવેલ તે વીર ચામુંડરાયના સંક્ષિપ્ત ચરિત્રો આપેલા છે. લેખક ભાનૂ કામતાપ્રસાદજી જૈન છે. આ બુક પણ “ દિગંબર જૈન ’”ના ગ્રાહકાને ભેટ આપેલ છે.
૧૬ આત્મવિચાર—પ્રયેાજક તે પ્રકાશક મણિલાલ મહાકમચંદ ઉદાણી-રાજકોટ. તેમના સ્વ. શાંતિલાલ જગજીવનદાસના શ્રેયાર્થે છપાવેલ છે.
૧૭ બ્રહ્મદત્તચરિત્ર—મૂળ ભાગી અને તેનુ ભાષાંતર ઇંગ્રેજીમાં આપવામાં આવેલ છે. લેખક વી. એમ. શાહ એમ. એ. અર્ધમાગધીના પ્રોફેસર-અમદાવાદ. પ્રકાશક ગુર્જર ગ્રંથરત્ન કાર્યાલય-અમદાવાદ કિંમત લખી નથી.
૧૮ શ્રી હેમલગાનુશાસનકર્તા શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય'. ટીપ્પનિકાયુક્ત સંપાદક ઉપાધ્યાય શ્રી ક્ષમાવિજયજી ગણિ. પ્રકાશક વૈદ્યરાજ વિનેાયદ માહનચંદ–સુરત, મહિધરપુરા. સ્વ. પુત્ર રશ્મિકાંતના સ્મરણાર્થે છપાવેલ છે. ભેટ આપે છે.

Page #38

થી જૈન ધર્મ મકોડા ૧૯ ની નાડાવીરસ્વામીના અંતિમ ઉપદેશ – ઉત્તર ગન અને છાયાનુવાદ ) નપાદક . શાળાદાએ જવાભાઈ પટેલ, પ્રકાશક જૈન સાહિત્ય કારાક અમતિ-અમદાવાદ
. - - -પાદકે આવા પ્રકારના પ્રથમ એ જ મારે યાર કરેલા છે. તો આ ત્રીજો પ્રયત્ન છે. જેને પોલીસે અપૂર્ણ બંધ હોવાથી ના જાય છે. *
ર૦ થી ર૦ વિવિધ વિષય વિચારમાળા–ભાગ ૧-૨-૩-૪ લેખક મુનિરાજ . શ્રી મણિવિજયજી મહારાજ. અનેક વિષયના ગુજરાતી ભાષામાં સંગ્રહ કર્યો છે. પ્રકાશક લખમશી જેસંગભાઈ પાનસર, શ્રી શીહોર સંઘ, શી બરૂ સંઘ અને શ્રી આમોદ જૈન સંઘ છે. કિમત રાખેલી નથી. શુમારે ૧૦ વર્ષ અગાઉ છપાયેલી છે. કિંમત રાખી નથી. - ૨૪ શ્રી જિનચંદ્ર ભક્તિસુધા–જક મુનિરાજ શ્રી હંસસાગરજી. પ્રકાશક સંધવી કાંતિલાલ વિઠ્ઠલદાસ-ગોધા. મૃત્યે સદગ. જુદા જુદા જૈનાચાર્યો ને મુનિઓના કરેલા ચેત્યવાદી, સ્તવનો, સ્તુતિઓ વિગેરેનો પ્રયાસપૂર્વક સંગ્રહ કરેલો છે.
રપ આત્મજ્યતિ–(શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની કૃતિઓને અલ્પ સંગ્રહ. ) સંગ્રાહક ભાયાણી હરિલાલ જીવરાજ-ભાવનગર. પ્રકાશક ઉંઝા ફાર્મસી–ઉંઝા. કિંમત છ આના. આ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની કૃતિઓમાંથી સાર સાર ચૂંટીને ગદ્ય તથા પદ્યરૂપે કરેલો સંગ્રહ છે. ચૂંટણી સારી કરી છે. - ર૬ મહાત્મા ગાંધીજી અને શ્રીમદ રાજચંદ્ર-સંગ્રાહક ભોગીલાલ નગીનદાસ રાહ. પ્રકાશક ઉંઝા ફાર્મસી. કિમત બે આના. આમાં પણ ઉપર પ્રમાણે ચૂંટણી કરેલી છે. - ૨૭ ઉપાધ્યાય શ્રી પ્રેમવિજયજીની જીવનરેખા- સંપાદક જયંતિલાલ છોટાલાલ શાહ, કાચબ. અમદાવાદ. એક મુનિનું જીવનચરિત્ર છે.
૨૮ જ્યોતિ કલ્પલતા–લેખક મુનિ શ્રી શાંતિવિમળ છે. પ્રકાશક શ્રી અમૃત-હિંમત ગ્રંથમાળાના સેક્રેટરી અમીન મગનભાઈ ડાહ્યાભાઈ. નાંદેલ ( દહેગામ). એમાં જોતિષને લગતા કેટલોક ઉપયોગી સંગ્રહ કરેલ છે.
ર૯ મુનિ વિદ્યાવિજ્યના વચનામૃત–સંગ્રાહક માવજી દામજી શાહ-ઘાટકોપર. પૃષ્ઠ ૨૪ કિંમત ત્રણ આના. સમયને ઓળખે એ નામની ઉક્ત કર્તાની લખેલી બુકમાંથી ઉદ્ધરિત ૧૦૮ પ્રેરક વચનોને સંગ્રહ છે.
૩૦ અધ્યાત્મપદ્યાવળી ભાગ ૧ –પ્રોજક મુનિરાજ શ્રી નવિજયજી. પ્રકાશક શ્રી જૈન ધર્મ પ્રચારક મંડળી, બેટા. કિંમત બે આના. દર્શન-મિત્ર-ય-અમૃતનાન) જનના પદો છ૪. મુનિ નવિજયજીની બનાવેલી નવીન કૃતિ છે. - ૩૧ સુભાષિત પદ્ય રત્નાકર ભાગ ૩ – સંકડક ને અનુવાદક મુનિરાજ શ્રી વિશાળવિજય. પ્રકાશક દીપચંદ પડી બી શ્રી વિજયધર્મમૂરિ જૈન ગ્રંથમાળા, છે. શરાફા-ઉજજૈન. કિંમત રૂ. ૧-૪-. અમારે ત્યાંથી પણ મળશે. એમાં જુદા જુદા

Page #39

પુસ્તકાની પાંચ ૧૦ વિષય પર ૧૦૦૦ લોકો અર્થ સાથે આપેલા છે. પ્રવાસ તુ છે. હિતશિક્ષાને ભંડાર છે. ત્રણે ભાગે ખાસ વાંચવા લાયક છે.
૩ર શ્રી કપમત્ર સુબાધિકા ટીકા–શ્રી વિનયવિપાકમાય કૃત. શ્રી સુરતનિવાસી શેઠ ચંદુલાલ છગનલાલ તથા શેઠ ચીમનલાલ અવાઈચંદ તરફથી મળેલી આર્થિક સહાય વડે શ્રી વિજયભદરિના પ્રષિ મુનિરાજ શ્રી ચરણવિજયજીએ પ્રયાસવડે શુદ્ધ કરીને તેમજ કરાવીને બહાર પાડેલ છે. તેના અર્થી મુનિરાજને સદરહુ ગૃહ તરફથી ભેટ તરીકે મોકલવામાં આવે છે.
૩૩-૩૪ શ્રી આત્મપ્રબોધ ગ્રંથ –શ્રી જિનલાભસૂરિવિરચિત સંસ્કૃત ગદ્યબંધ તથા શ્રી શ્રી ચંદ્રકેવળ ચરિત્ર-શ્રી સિદ્ધિવિરચિત સંસ્કૃત પદ્યબંધ. તેના અથી મુનિરાજને શ્રી શીહોર સંઘ તરફથી ભેટ મળે છે. અનુક્રમે કિમત રૂ. ૧૫ ને મિત રૂા. ૧) છે. હિંમતથી મંગાવનારને અમારી સભામાંથી મળી શકશે.
૩૫ ન્યાયખંડખાદ્ય–અપનામ મહાવીરસ્તવ પ્રકરણ-ઉપાધ્યાયજી શ્રી યશોવિજયવિરચિત, આચાર્ય શ્રી વિજયદનસૂરિકૃત મહાવીરસ્તવકલ્પલતિકા નામે વૃત્તિયુક્ત. પ્રકાશક શેઠ તારાચંદ મોતી-જવાનિવાસી. એના ચાર ભાગે પૈકી બે બે ભાગ અમદાવાદ ને સુરતના જુદા જુદા પ્રેસમાં છપાયેલા છે. ગ્રંથ અપૂર્વ છે. ન્યાયશાસ્ત્રના પૂરા અભ્યાસી જ સમજી શકે તેમ છે. તેની ઉપર નવી ટીકા રચવી તે મહામુશ્કેલ કાર્ય છે. પ્રથમ એ જ ગ્રંથ ઉપર ન્યાયપ્રભા નામની ટીકા આચાર્ય શ્રી વિજયનેમિસુરિ મહારાજે રચેલી છપાયેલ છે. તે ટીકે પણ અત્યંત વિદ્વત્તાભરેલી છે.
૩૬ શ્રી અષ્ટપ્રકરણ–બી હરિભદ્રસૂરિવિરચિત-શ્રી અભયદેવસૂરત ટીકા અને શ્રીજિનેશ્વરસૂરિકૃત વિવૃત્તિયુકત. સંશોધક શ્રી વિજયમુરિ. પ્રકાશક શ્રી જૈન ગ્રંથપ્રકાશક સમિતિ-અમદાવાદ. કિંમત રાખી નથી.'
૩૭ શ્રી આવશ્યક સૂત્ર–શ્રીમન્મલગિરિજીરિકૃત ટીકા અને શ્રી ભદ્રબાહુવામીકત નિયુક્તિયુક્ત, વિભાગ : જે. કિં. રૂા. ૨-૦-૦ પ્રકાશક શ્રેષ્ઠ દેવચંદ લાલભાઈ જેન પુસ્તકોદ્ધાર કુંડ ગ્રંથાંક ૮૫. કાર્યવાહક જીવનચંદ સાકરચંદ ઝવેરી. આ ટીકા પ્રથમ સામાયિક આવશ્યકની અને બીજા ચતુર્વિશતિ સ્તવું આવશ્યકની કુંથુનાથજી સુધીની છે. સંઘાર: એ છેલ્લો શબ્દ છે. ત્યારપછીને ભાગ કઈ પણ કારણથી અપૂર્ણ રહી ગયેલ જણાય છે. પ્રસિદ્ધકર્તાએ લભ્ય ભાગ ત્રણ ભાગમાં સંપૂર્ણ પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.
૩૮ શ્રીભરતેશ્વબાહુબલિવૃત્તિ–શ્રી મુનિસુંદરસૂરિ શિષ્ય શ્રી શુભલગણિવિરચિત. વિભાગ ૨ જે. શ્રેષ્ઠી દેવચંદ લાલભાઈ જૈન પુસ્તકોદ્ધાર કુંડ તરફથી પ્રકાશક ઝવેરી જીવણચંદ સાકરચંદ. કિ. ૩ ૨) પ્રથમ વિભાગમાં શ્રી પ્રદ્યુમ્ન ચારિત્ર અપૂર્ણ રાખેલું તે આમાં પૂર્ણ કરી. બાકી રહેલા ત્યાર પછીના સવવ ત પુના અને ત્યાર પછી સવંત ત્રિીઓ ( સતીઓ )ના કુલ ચ આપીને અંધ પૂર્ણ કરેલ છે. ભડલરની સઝાયમાં

Page #40

શ્રી જેને ધુને બેકારી,
1
જેના નામ નથી. એવી એ સતી કથા નોં સે હી હોવાથી આપેલ નર
[ માહ
છે. પ્રાંતે આ છે. શ્રીદેવીએ જયતિની
૬૯ શ્રી લાકપ્રકારા—— ભાગ છે . સેમ ૩૪-૩૫ કલાકના બાકી રહેલા તે સમયે ૬ મે ભાવલાકને ગણ મા ભાજક અનુક્રમ ને! અને પ્રાતિ આપને આ શ્રી વિનયવિજયાપાધ્યાયકૃત અત્ર ગ્રંથ પૂર્ણ કરેલો છે. કિં. રૂ1) છે, પ્રકારાષ્ટ્ર વિગેરેના નામ ઉપર પ્રમાણે સમજવા.
૪૦ શ્રી. પવકથા સંગ્રહનું ધાક સ્ત્રી મુનિરાજ શ્રી હિમાંશુવિજયજી, કિ રૂ. ૦-૪-૦ શ્રીવિજયધર્મ સરિઝૈનગ્રંથમાળાના પૃ. ૩૭ મા તરીકે પ્રકારાક દીપચંદ બાંડીયા, ઉજ્જૈન (માળવા) આ પ્રતમાં જ્ઞાનપંચમી, માન એકાદરી અને પાસ દશમી-એ ત્રણ પર્વની સંસ્કૃત કથાઓ છે. અને પાછળ હળપ્રબંધ તથા ડાળીરજપપ્રબંધ આપેલ છે,
૪૧ શ્રી પયુ પણાાન્તુિકા વ્યાખ્યાન (ભાષાંતર —મૂળકત્તો શ્રી ઉદયસામસિ ભાષાંતરકત્તા મુનિરાજશ્રી મણિવિજયજી. પ્રસિદ્ધ કરનાર શ્રી એસઘ. ભેટ આપવામાં આવે છે.
પુર ચામાસી વ્યાખ્યાન ભાષાંતર તથા તેર કાઢીયાનુ સ્વરુપ—ચામાસી વ્યાખ્યાનના કર્તા શ્રી ક્ષમાકલ્યાણક મહારાજ છે. ભાષાંતરકાર મુનિરાજ શ્રી મણિવિજયજી છે. પ્રકારાક શ્રી મેરૂ સત્ર છે. પૃષ્ઠ ૧ થી ૬૪.
તેર કાીયાનું સ્વરૂપ પ્રથમ લખાયેલ છે તેની ઉપરથી મુનિરાજ શ્રી વિજયજીએ કાંઇક સુધારાવધારા કરીને તૈયાર કરેલું છે. પૃષ્ઠ રૃપ થી ૯૧. તેના પ્રકાશક પણ એરૂ સંધ છે. અંતેની ભળી પ્રત ભેટ આપે છે.
૪૩ શ્રી સમ્યક્ત્વ શુદ્ધિ વિષયે આરામન દન કથા—સંસ્કૃત પદ્યબંધ પાના ૧૨ તથા પ્રસ્તાવિક દુહા સંગ્રહ જેમાં ૩ા ૪૫૯ છે. પાના ૧૫ છે. સગ્રાહક તેના મુનિરાજ શ્રી મણિવિષયજ્ઞ છે. પ્રકારાક ખારૂં સુધર ભેટ મળે છે.
૪૪ શ્રી પંચસગ્રહ-કર્મ પ્રકૃત્યાત્મક વિભાગ ૨ જો—મૂળ શ્રી ચર્ષિ મહત્તરકૃતવાપત્તવૃત્તિ તથા શ્રી મલયંગરેજી મહારાજકૃત વિસ્તૃત વૃત્તિયુક્ત. સાધ્વી તિલકશ્રીજી તરફથી ગુણીજી લાભશોટ મારફત ભેટ મળી છે. શ્રી ડભોઈવાળા ખુબચંદ પાનાચંદને માત્ર રૂા. ૧૫ મોકલવાથી ભેટ મળે છે. અપૂર્વ શ્રધ્ધ છે. ફસબંધી જ્ઞાન મેળવવાના
કને ખાસ લાભ લેવા લાયક છે.
( ગુર્જ ગ્રંથરત્નકાર્યાલય તરફથી પ્રેપ્રાઇટર રાજુલાલ જગશીભાઇએ ભેટ મોકલેલ બુકા.)
૪૫ સેાન્ડ તારા વ્હેતા પાણી—કિ. રૂા. ૨-૮-૦, લેખક ઝવેરચંદ મેઘાણી, સાર્ડના ૭૫ વર્ષના વાતાવરણ ઉપરથી બનતા પ્રસ ંગે લકને ગોરવેલ પૂ નેવેલ. ખાસ વાંચવા લાયક છે.
૪૬ ફેટીના ફલકા ૨-૮- ની કટ્ટીએ સામે ડ વી સામાજિક

Page #41

૯ ૧૧ મા ]
પુસ્તકની પહોંચ
૪૨૨
ાંતિનું દિશાસૂચન કરનાર લેખકની આ પ્રધાને ૮ કૃતિ હોવા છતાં પ્રયાસ પસંદ
કરવા લાયક છે.
૪૭ શ્રીપુરુષમર્યાદા પાંચ આના લેખકકીગોરલાલ મશરૂવાળા, લેખક વિદ્વગ નાં પ્રાસદ્ધ છે. લેખમાં અને બાજીને ન્યાય આપી છે. પોતાના અનુભવને નિષ્કલ્પ આપેલા છે.
*
૪૮ ઘર ભણી—કિંમત રૂા. ૧-૮-૦ વકા રાહુ એ નામના હિંદી પુસ્તકના આ ગુજરાતી અનુવાદ છે. હરિજન વિગેરે પછાત કાનના પ્રશ્નોને સારી રીતે ચ્યાં છે. મૂળ લેખક શ્રી ઇન્દ્ર યુ. વસાવડા.
૪૯ પ્રતિશીલ જાપાન—કિ. ૦-૧૨-૦ લેખક ત્રિભુવનદાસ લુહાર. પ્રાચીન તે અવાચીન ાપાનની હકીકતથી ભરપૂર આ યુક નવા અભ્યાસીને ખાસ ઉપયોગી તેમજ વાંચવા લાયક છે.
૫૦ રમકડાં અને પ૧ શિકાર કથા—ક છે અને આ માના. ગુર્જરખાળ– શ્રધ્ધાવળી શ્રેણિ ત્રીદના પુષ્પ ૨-૩. બાળકના-કુમારોના હૃદયને સાથ આપે તેવુ વિવિધર ગી આ પુસ્તક વધતાં જતા બાળસાહિત્યમાં મારું ઉમેરી કરે છે,
પર લખમી અને ત્રીજી વાર્તા-૫૩ નરકેસરી તેપાલિયન—કિંમત મે મે આના. ચિંતન, મનન અને વિચારપૂર્ણ સાહિત્યના સા રિક તણીતા થયેલા શ્રીયુત્ ધૂમકેતુની આ સસ્તી સાહિત્ય વાટિકાના પ્રથમ બે પુષ્પો બહાર પડ્યા છે. તે પુસ્તકા વાંચવા લાયક છે,
શ્રી ચિદાનંદજીકૃત પદ
અવધુ ખાલ નયન અબ જોવા, દગમુદ્રિત કયા સાવા કે માહ નિંદ સાવત તે ખાયા, સરવસ માત્ર અપાણા: પાંચ ચાર અજહું તેાય લૂંટત. તાસ મરમ નિહ જાણા.
મળી ચાર ચંડાલ ચોકડી, મત્રી નામ ધરાયા; પાઇ કૈક પિયાલા તારું, સકલ મુલક ડ્રગ ખાયા. રાત્રુ રાય મહાબલ જોદ્ધા, નિજ નિજ સેન સન્નયે; ગુણદાણામે માંધ મારગે, ઘેયાં તુમ પુર આવે.
પરમાદી તું ડ્રાય પિયારે, પરવરાતા દુઃખ પાવે; ગયા રાજ પુરુષારથસે'તી. ક્રિટ પાછા ઘર આવે. સાંભળી વચન વિવેક મિત્તકા, તમે નિજ અન્ન ચિદાન દ એસી રમત રમતા, એ કે હે
તેવ્યા;
કર
અવધુ૦
વધુ ૧
.
અવધુ ૨
વધુ ૩
૦ ૪
વધુ ર

Page #42

Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandiri
સંવત ૧૯૯૪ ના માગશર માસની પત્રિકા ન કક શ્રી સિદ્ધક્ષેત્ર જેને બાલાશ્ર–પાલીતાણા.
( સ્થાપના સં. ૧૯૬૦ ના ચૈત્ર શુદિ ૧૦)
ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ-નિયમાનુસાર સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, મુનિવંદન વગેરે દરેક ક્રિયાઓ થયેલ છે. માગશર વદિ ૧૦ ને શ્રી પાર્શ્વનાથ જન્મકલ્યાણના મહાન દિવસે બધા વિદ્યાથીઓએ ગિરિરાજ શ્રી શત્રુંજયની યાત્રા કરી હતી. માગશર શુદિ પાંચમે બધા વિદ્યાર્થીઓએ એકાસણા કર્યા હતાં.
મુલાકાતે –વેદ શાન્તિલાલ જમનાદાસ વડાદરા, શ્રી અંબાલાલભાઈ અણીદર, શેડ કપૂરચંદ હકમાજી વડોદરા, શેઠ નાથાલાલ નાગરદાસ રાંધેજ, બેન મધુરીબેન રાધનપુર, શેડ બાપુલાલ દલસુખભાઈ વડેદરા, શેઠ શેષમલજી વેલાજી બાબાગામ, શેડ મેહનલાલ વાઘજીભાઈ ધ્રોળવાળા કાંચી, શેડ મનુભાઈ લાલભાઈ મુંબઈ, શેઠ મગનલાલભાઈ જામનગર, શેડ સુરેન્દ્રભાઈ કાળીદાસ અમદાવાદ, શેઠ રમણભાઈ લાલભાઈ અમદાવાદ, શ્રી પરમાણુંદ કુંવરજી કાપડિયા ભાવનગર.
ભેટ-મુનિ મહારાજ શ્રી પ્રધાન વિજયજી તરફથી વ્યવહાર કૌશલ્ય ભાગ ૧-૨ તથા જેનતત્વપ્રવેશકજ્ઞાનમાળા.
જમણવારો, શેઠ નગીનદાસ કપુરચંદ હા. રૂક્ષ્મણીબેન સુરત માગશર સુદિ ૨ શેઠ કાન્તિલાલ ઈશ્વરલાલ
રાધનપુર માગશર વદિ ૧૦ માગશર માસની આવક. ૧૬૮-૪- શ્રીજનરલ નિવાહ ફંડખાતે ૨૫૧-૦-૦ શ્રી સ્વામીવાત્સલ્ય ટ્રસ્ટ ફંડ ૮૪–૮–૦ શ્રી ભોજન ફંડ ખાતે ૧૨-૦-૦ શ્રી દેરાસરજી ખાતે [ખાતે ૧-૦-૦ શ્રી કેળવણી ફંડ ખાતે
સમાજના દાનવીરને– હજુ મકાન ખાતે રૂા. ૮૫૦૦) તથા શ્રી દેરાસરજી ખાતે રૂા. ૪૦૦૦) ને તૂટ છે. તે રકમ સાધારણ ખાતે લેણું પડે છે તે સમાજના દાનવીરોને તે તૂટો પૂરો કરી આપવા અમારી નમ્ર વિનંતિ છે.
શ્રી સ્વામિવાત્સલ્ય ટ્રસ્ટ ફંડની તિથિઓ માત્ર ત્રણ જ મહિનાની રાણી છે અને હજુ નવ માસની તિથિઓ બાકી છે તે તે બાજુ સમાજના દાતાઓનું ધ્યાન ખેંચીએ છીએ.
૫૧ ૬-૪-૦

Page #43

શ્રી બુદ્ધિ-વૃદ્ધિ-કપૂર ગ્રંથમાળા તરફથી નવી છાયેલી ભેટ આપવાની મુકો. શ્રી જૈનāપ્રવેશકજ્ઞાનમાળા. વિભાલા, ૨. દળ ) Yo ૧૬૬
(
પહેલા વિભાગમાં ૧૦૮ પાર્ડ આપ્યા છે અને ચૈત્યવદન ક્રિયાના સૂત્રો અર્થ સાથે આપેલા છે.
બળ વિભાગમાં ચૈત્યવંદન, સ્તુતિ, સ્તવન વિગેરેનો સંગ્રહ છે. પાછી સુંદર બંધાવેલી છે. પોસ્ટેજ ા. ૭-૧-૯
છૂટાં વેરાયેલાં માતી.
વિભાગ ૨ . પૃષ્ઠ ૮૦ વાયા વિભાગ ૩ જા. પૃષ્ઠ ૮૦ વાયા વિભાગ ૪ થા. પૃષ્ઠ ૮૮ વાયા ૫૭૭
૮૧૨
સંગ્રાહક મોતીલાલ નરોત્તમદાસ કાપડીયા ભાવનગર, ત્રણે વિભાગનું ભેજું પોસ્ટેજ રૂ!. ૦-૧-૯
૭૩ ૦
સૂક્તમુક્તાવળો.
ધર્મ-અર્થ-કામ-મોક્ષ–ચારે વર્ગ. પદ્યળધ, અપૂર્વ સગ્રહ. ૩૨ પેજી પાકી બાંધેલી, પોસ્ટેજ રૂ!. ૦-૦-૯,
ઉપર જણાવેલી પાંચે મુકે તે આરાધનાત્ર સાથે પોસ્ટેજ પાંચ આના, વ્યવહારકોરાના એ ભાગ સાથે પોસ્ટજ સાત આના, લખા:રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર,
પ્રાચીન સ્તવનાાઢ સંગ્રહ,
ચૈત્યવદને, સ્તવના, સ્તુતિએ, સજ્ઝાયા, હુળી, છંદો, હરીયાળીએ વિગેરે અપૂર્વ સંત, પૃષ્ટ ૨૭૬. પાકુ કપડાવાળું સુંદર ખન્ડીંગ, સાધ્વીજી ઉત્તમીના ઉપદેશથી મળેલી આર્થિક સહાયથી છપાવી પ્રસિદ્ધ કરનાર ૨. કુંવરજી ણુજી-ભાવનગર, કિંમત આઃ આના. પોસ્ટેજ ત્રણ આના.
મળવાનુ` કેકાણું શ્રી. જૈન ધર્મ પ્રસારણ સભા——ભાવનગર.
શ્રી પંચસચત પ્રકરણ.
શ્રી ભગવતીસ્ત્રના ૨૫ મા શતકના ૭ મા કુદ્દા ઉપરથી પ્રશ્નોત્તરરૂપે નવુ લખેલ મૂળ સાથે છપાવીને બહાર પાડડ્યુ છે,
ભેટ આપવાનુ છે. પોસ્ટેજ સવા આવે.
શ્રી આત્મપ્રમાધ
ધ; સંસ્કૃત ગદ્યાધકિં. રૂા. ૧૫ પોસ્ટેજ સાત આની.
શ્રી શ્રીચ કેવળી ત્રિ—સંસ્કૃત પ્રાધવકં, ફા. ૧) પોસ્ટેજ પાંચ કોની શ્રી જૈત ધમ પ્રસાર-સંભા-ભાવનગર.
લખા:

Page #44
i ને તારા વગર એ ડ . વાર રિલા અજોડ છે. : - ત ર પડનાર છે. જા કશ વિધિઓ, તથા જન 41 ઘાને એ પગી ક ડારનો વિગત દશાવતાં અનેક ચિકિ. કાન -ના બંધને દરેક રીતે ના: ડગ મનાવવામાં -- છે. ઉગી જીતના ડા , સુંદર છાપકામ છતાં : -. 3-9-0 [ ટપાલ ખચ ચાર આના આ ગ્રં તુર- જ પ્રગટ ધો. મળવાના કાણાભાવનગર અદાવાદ થી જેન ધર્મ પ્રસારક સભા પિપટલાલ સાંકળચંદ શાહ પંચભાઈની ળિ બીમાન પર - રાચાર્યવિરચિત. શ્રી પંચસગ્ર પ્રથમ ભાગ. બી મલયાગિરિજી મહારાજ ટીકાના અનુવાદ રહિત પ્રકારો ને અનુવાદક પ. હીરાલાલ દેવબંદ વઢવાણવાળા આ પક મથાદ કમ સંબધી ના અભ્યાસો સાધુ-સાધ્વીઓને તેમજ સ્થાઓ વિગેરેને રગત મુનિરાજ કપૂરવિજયજી મન રાજની છાનુસાર મેટ આપવામાં આવશે. માત્ર રિટેજન. - આની તાકવા. નેટ આપનાર-ત્રી જેના પર પ્રસારક સભા-ભાવનગર, કિતથી મંગાવનારને 2, ટેક કમાવાની એટલે 3-6-0 થી સદરહુ મા મારફત જ મળશે. શ્રી રાધા. પુત્ર પયા *_* * * For Private And Personal Use Only