Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
BIEGISTER NOBX 156
WESTSPISEBOU os
currectura
!
જૈનધર્મ પ્રકાશ. Sh Inina Dharma Paliasha
PARBRESALG odechange
.
.
प्राणाधातान्नित्तिः परधनहरणे सयमः सत्यवाक्यं । काले शत्या प्रदानं युरतिजनकथामूकभावः परेषाम् ।। तृष्णाओतोविनंगा गुरुघु च विनयः सर्वभूतानुकंपाशा सामान्यः सर्व शास्त्रेप्चनपहनाशिः श्रेयसामेष पंथामा
. .
-
--
-
-
-
-
----
----
--
-
--
---
-
-
--
-
--
-
-
આ પુસ્તક ૨૧ મું.
શ્રાવણ.
સંવત ૧૯૬૨ નો અંક ૫ મે
પ્રગટે કૉં. શ્રી જેના પ્રસારક સભા
ભાવનગર
વિષયાનુંકમ. ૨ પુખપ પૂજા વિધિ. ૩ કવિ શુદ્ર વિરોત શાખાણ ૮ ધ ટ વથા આંતરિક સ્વરૂપ પ તમ દે દુભાશે નહિ
લાઈક ય રૂ૫) cervesenessere
પિોસ્ટેજ ચાર આના senaste LDPEGEPROBABne
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચોપાનિયું રખડતું મૂકીને આશાતના કરવી નહીં.
ભેટને નિર્ણય
પ્રતિક્રમણ હતું. ભકિંચિત્ તુગ પ્રતિકારક વિધિ” એ નામને શ્રી જયચંદાણિ કૃત ગ્રંથ કે જે જનબંધુઓને અત્યંત ઉપયોગી છે તેનું આદંત ભાષાંતર કેટલાક વધારા સાથે તયાર કરીને અને ઘણા સુંદર ટાઈપમાં છપાવવા માંડેલ છે. જેને છપાઈ રહેતાં હજી ત્રણ માસ થશે તે પાકા બાઈડીંગથી બંધાવીને આપવાનું કર કરેલ છે પરંતુ બુકનું પ્રમાણ વધી જવાથી અને કિંમત લગ આઠ આના થવાની હોવાથી ગયા વર્ષની અને ચાલુ થયેલા વ વેની ભેળી ભેટ આપવાનું મુકરર કરેલું છે. તયાર થયોથી તર: મોકલવામાં આવી પણ નવા વર્ષેનું લવાજમાં લાવવાનું છે નમાં રાખવું પડશે. ગયા વર્ષનું લવાજમ મકલીને ધ ઇલ ગ્રાહકેને “શ્રાવકના ખાર વત ઉપરની બાર કથાની બુક છે. તરીકે મોકલવામાં આવશે.
છપાઈને બહાર પડે છે,
શ્રી શકુંજય મહા. મહાત્મા શ્રી ધનેશ્વરસૂરિ ત સંસ્કૃત પદ્યાત્મક ગ્રંથનું ખાસ
' ખરેખથી થયેલું ગુજરાતી ભાષાંતર
આ પુસ્તકની અમારી તરફથી બીજી આવૃત્તિ હાલમાં હું પાડવામાં આવેલ છે, આવું શુદ્ધ અને સારા બાપાંતર છે કે પણ બીજા ગ્રંથનું થયું હોય તો ત્રિપષશાલાકા પુરૂષ ચરિ નું જ થયેલું છે. જે તેને માટે અમે પૂરી ખાત્રી આપી શકી છીએ. નિણયરાગરની પ્રશંસનિય છાપ, રોરર બાઈડીંગ, ઉં, કાગળ, કિંમત રૂ. ૨-૮-૦ ભાસદ માટે રૂ. ૧-૧૪-૦ શ્રી ત્રિપછિ શલાકા પુરૂ ચરિત્ર ભાષાંતર.
પf 1 હું અને બીનું. કિંમત રૂ. ૨-૪-૦ પ્રકાશના શાહુકાને માટે રૂ. ૧-ર-૦
સંભારા માટે રૂ. ૧ ૧૪-૦ સુંદર ટાઈપ, ઉચ્ચ કાગળ, ઉરામ બાઈ, શબ્દ માતર
આ ચાપાનીચું અમદાવાદ– અંક્લે વર્નાકયુલર પ્રિન્ટ પ્રેરામાં નથુભાઈ રતનચંદ મારફતીયા છા ,
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સામગ્રીનો અંદર પુષ્પ ગાવાની આવશ્યકતા હોય છે. કારણ ક તો દરરોજ નવાં ખીલેલાંજ કામ આવે છે, તેથી તે લાવવા બાળીને મા વુિં કે...'' 2 ': માર્ચ ઉપાડીને વાત કરી છે રીરપરના વાળમાં બાંધી લેતાં હોય, કાખમાં રામાં હોય, પદ સામે, - બને છે. કેપિટ ઉપર બાંધવા (ાય, ગેલ હાય, પાંખડી વિગેરે. તાં હોય, અને રજસ્વલા સ્ત્રી પણ કરવા હોય તો અમારે
પૂનામાં કામે લાગતાં નથી તેથી તે દરહિત શુ પણ તા. કતિદિવસ લા આપવા. હું તને વાંછિત સુય આપીશ . માણે કિરવાથી તે નિર્દો પુખ લાવી આપે તો ઠીક નહીં તો પછી એ વખતે પિતાને આ એટલે વિશ્વાસ અને રણ નું છે તેવા એટલે શારીરને વ ળા હલ (રામજી) પુરપ પાસે મંગાવી.
જ પોતાના અંગને ફરશે નાડી તેમ છાતી માગળ રાખીને લાવવાં. તે વિ શારમાં કશુ છે કે –
: “રે પ, પત્ર કે ક હાથમાંથી પડી ગયેલું, પથ્વીપર રહેલું પગે રોપાયેલું, માથા ઉપર રહું, નડારા વરસમાં લીધેલું, નાથીનીની રાખેલું દઇને અડકેલું, પણ જાણી હણાએલું, અને ક્રિડા વિગેરેથી પિત કરેલું, હોય તે બી જિશ્વિક બrlએ જિનેશ્વરની પ્રજાના પ્રસંગમાં ત્યાગ કરવું. ઉપયોગમાં લેવું નહીં, ” વળી કહ્યું છે કે-“એક પંપના બે ભાગ કરવો
હાં અને પુની કળી કે પાંખડી પણ છેદી નહીં, કારણુંકે પખંડી ડાંડલી છાંગવાથી હત્યા જેટલું પાપ લાગે છે.”
ઉપર કહા પ્રમાણે કોઈ પણ રીતે શુદ્ધ રૂપે પ્રાપ્ત થયા પછી કાર મિ: વિીિના અદાર એટલે કાચા - ને તંતુઓથી ગાંઠ વાવડે હાર ગુચવે. ” આ વાકયમાં કેટલો 'ભાવા માયેલા છે તે વિચારવાનું છે. આમાં ત્ર પણ કાનું વાહવું કહે છે અને ગાંડ નું શિi (લી) પાણી રેડી છે. ( કી !! | " મેદભુત ગાંડ દવા માટે પણ રાત પડે છે મારે મા : - , ન માને છે કે તું ?
ને કાર એનાં માં નાની એ લાડી છે . : - -
:
"
..'
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૦
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
જિનેશ્વરના ૧૦૦૮ લાણુની સંખ્યા સંભારીને ૧૦૦૮ પુષ્પાના દ્વાર ગુથવે અમના વર્તમાન ચાવીશીના ૨૪ તીર્થંકર, ભરતક્ષેત્રની અતિત, અનાગત, વર્તમાન ચેરવીશોના છર તીર્થંકર, સ`પ્રતિકાળે વિચરતા ૨૦વિહરમાન તીર્થંકર, ઉત્કૃષ્ટ કાળે વિચરતા ૧૦૦ તીર્થંકર, પાંચ ભારત અને પાંય એવત એ દશ ક્ષેત્રની વર્તમાન દશ ચાવીશીના ૨૪૦ તીર્થંકર, તે ૉ ક્ષેત્રની ત્રણ કાળની ત્રીશ ચેવીશીના ૭૨૦ તીર્થંકર-યાદિ અનેક પ્રકારે તીર્થંકરનાં નામો સબારીને તેટલાં તેટલાં પુષ્પાને હાર ગુંથવા. પાતાને હાર ગુંથતા આવડે નહીં. તે। પ્રવીણ માળી કે બીન્ન માણસ પાસે ગુંથાવા.
જો છૂટાં પુષ્પ હાય ને તે ચડાવવાં હોય તે ભગવતના નવ અંગમાંથી આઠ અંગ ઉપર આ પ્રકારના કર્મના નાગેચ્ચાર પૂર્વક તે તે કમાના ભાવની યાચના કરીને આઠ પુષ્પ મુકવા અને નવઞા અંગ ઉપર નવમું પુષ્પ નવઞા તત્વ (મેક્ષ) ની પ્રાપ્તિ થવા માટે તે પ્રકારની યાચના કરવા પૂર્વક મુક્યું.
અહીં કોઇ શંકા કરે કે “જેમ મનુષ્યની આંગળી છેદવાથી મનુષ્યને દુ:ખ થાય છે તેમ વૃક્ષનુ અવયવ જે પુષ્પ તેને છેદનાથી વૃક્ષને પણ દુ:ખ થાય તેથી મહા દોષ લાગે માટે પુષ્પ ચડાવવાં મેગ્ય નથી. વળી જિનેશ્વર ભગવંત છકાયના રક્ષક હોવાથી તે તેવા ઉપદેશ પણ કેમ કરે ? ” આના ઉત્તરમાં જણાવવાનુ કે ખેલવુડ જિનાગમની અજ્ઞતાવાળુ છે. આ શ કાના ખુલાસે એવા છે કે-માળીએ આવિકા માટે વિધિ પૂર્વક લાવેલાં પુષ્પ મૂલ્ય આપીને લેવામાં આવે છે તેથી તેમાં શ્રાવકને દોષ નથી, કારણું કે તે વેાની યા માટે તે લેવામાં આવે છે, શ્રાવક પુષ્પ તેને વિચારે છે કે “ને કાઇ મિથ્યાત્વી તેની પાસેથી પુષ્પા લઇ જશે તા હેામકુંડ વિગેરેમાં નાંખશે જેથી તે જીવાતા સત્વર વિનાશ થઇ જશે. તેમ વ્યભિચારી પુરૂષ લઇ જશે તે સ્ત્રીના કંઠમાં, મસ્તક ઉપર કે પોતાના ઉસ્થળપર રાખશે અથવા તે પુષ્પાની શય્યા કરી તેની ઉપર સુશે અથવા તેના દડા કરીતે રમશે; ત્યાં સ્ત્રી પુરૂષના પ્રસ્વેદ વિગેરેથી પુષ્પના કામળ જીવા એક ક્ષણમાં નાશ પામી જશે, વળી સ્ત્રીના ક↓ વિગેરેમાં રહેલા પુપુના હાર જોઇ કોઇને શુભ ભાવના નહીં થાય પણ કામરોગ ઉત્પન્ન થ વાથી પાપના બંધ ચરશે.” તેથી ઉત્તમ શ્રાવક પુષ્પાને દેખી એવી ભાવના કરે છે કે તે આ પુષ્પને કોઈ પાપી પુરૂષ લઈ જરો તા કૌંડાદિકમાં સ
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુષ્પ પૂજા વિધિ. હતમાં તેને હણી નાખશે, માટે તેને આદર આપવા સારૂ રહેવા આપને ગ્રહણ કરૂં. આ વખતે હું ઉપેક્ષા કરી છે કસાઈ માધમી જતાં
કાને ન છોડાવવાની જેમ મને માતા દેવ ધોઆ પ્રમાણેની વિરાથી પ્રખે ખરીદ કર્યા બાદ જે તે પુખમોરીને પણ જેવા સર્ણને, એળ કે કીડા પ્રમુખ જણાય તો તે પુખને અગીય નિયુકત કે જેથી તે જીવોની હિંસા ન થાય; અને જે શુદ્ધ જણાય તો પૂર્વ કહેલી રીતિ પ્રમાણે તેને હાર બનાવી ભગવંતને કંઠમાં આરોપણ કરે અથવા છુટા ફુલ ચડાવે. - ઉપરના પ્રારથી કેટલો બધો ખુલાસો થઈ જાય છે. પુપ પજામાં અંતર્ગત કેટલી બધી વિચારણા રહેલી છે તે આ ઉપરથી સ્પષ્ટ થાય છે.
યાદિકના કંઠમાં રહેલી પુપમાળા જેનારના હૃદયમાં કામોત્પત્તિ કરે છે ત્યારે પ્રભુના કંઠમાં પડેલી પુષ્પમાળા શુભ ભાવ ઉત્પન્ન કરે છે. વળી એમ કરવાથી પુષ્પના અભયદાન અને આત્માને પરમાત્માના ગુણનું રાગને-એમ ઉભય લાભ થાય છે.
પુષ્પ પૂજા કરતાં શ્રાવક આ પ્રમાણે વિચારે કે-ચાવવા જpg जीवनायुः बद्धं सावत्कालं होदन भेदन क्लेदन शुचिकारोपण मर्दन पंचेंद्रियादि स्पर्श दुःख सहनायभावेन चीरकालं सुखं
વડu mઅર્થ “આ ફૂલને લઈલેવાથી ત્યાં સુધી આ પના જીવ આયુ બાંધ્યું હશે ત્યાં સુધી દાવું, ભેદાવું, પાણીમાં પલળી જવું, સોયમાં આરોપાવું, મરાળાનું, પંચેદિય વિગેરે જીવોના સ્પર્શ દુઃખને સહેવું ઈત્યાદ દુઃખ સહન કર્યા સિવાય ચરકાળ તે સુખે જીલ”, * આ પ્રમાણેના વિચારથી શ્રાવક પુ ખરીદ કરે છે આ વયમો જે જે પ્રકારનાં દુઃખ ન પ્રાપ્ત થવા માટે તે ખરીદ કરવાનું કહેવામાં આ વ્યું છે તેમાં કોઈ પણ જાતનું દુ:ખ આપણે આપીએ કે આપાવોએ તે. તે ધારણ નિષ્ફળ જાય. ઉપરના વાક્યમાં જણાવેલ દરેક પ્રકાર સંબંધી વિચાર કરીએ. ૧ ફુલની પાંખડીઓ તેડવી દવ, કાતરવડેટ કાપવા ત્યાદિ ઉપદ્રવ કરતે ૨ ફુલના બે કકડા કરવા, કાતરવડે આકૃતિઓ પાડવી ઈત્યાદિ ઉપદ્રવ કરો
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જેની પ્રકાશ ૩ પ્રમાણ ઉપરાંત પાણીમાં રાખવાથી તદ્દન પલળી જઈ પુપ મળી ન
તેથી તે પ્રકારને ઉપદ્રવ કરવો છે. ૪ ય ઘેલી હાર બનાવવા અને દોરો પરોવીને પછી આગળ પાછળ
કરવા ઈત્યાદિ ઉપદ્રવ કરે તે. પ એને બરાબર સંભાળી રાખવાવડે તેને મદન થવારૂપ ઉપર કરવા તે. ૧૬ વનસ્પતિ જીવોને આપણું સપથી પણ દુ:ખ ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી
એના જળવીને પુ લેવાં મુકવાં અથવા ચડાવવાં જોઈએ કે જેથી તેને કિલામણા ન થાય. એમ નહીં કરતાં જેમ તેમ ઉપાડવા મુવાવડે stવ કરવો તે.
પર જણાવેલા દરેક જાતિના ઉપદ્ર અનાને દશાથી હાલમાં પુપના પિની ઉપર જુલમ તારે થતા દરિએ પડે છે તે જોઈને ઉપર થયેલા કરૂણ ભાવથીજ આ લેખ લખવાનો વિચાર પ્રગટો છે. લેખ પુષ્ટિ માટે ખારા પંથકના શબ્દો સમાજ દાખલ કર્યો છે કે જો સુનને ચોગ્ય વિચાર કરી શકે.
હવે ઉપર પ્રમાણેના આશયથી સુંદર રકાબીમાં પુપ લઈ પ્રભુ પાસે આવી પૂજક પુર આ પ્રમાણે કહે કે “હું ડાબુ ! તમે ત્રણ મત લિ. તકારી છે. આ પુપના ઉધો હું હિંસાની પાસેથી છોડાવી લાવ્યો છું તેથી તેમને અને મને અભય આપો.” આ પ્રમાણેની શુભ ભાવના પૂર્વક
પપૂ ન કરવાથી કોઈ પણ દોષ લાગતો નથી. અવધિજ્ઞાન અને રાવથી અા તેમજ જેમની અરિહંત ભગવંતે પ્રશંસા કરેલી છે તે દેવતાઓ પણ જળથળને નીપજેલા "પોથી જિનબિંબને પૂજે છે. શ્રી રાજકીય અત્રમાં તથા જીવાભિગમ સત્રમાં કહ્યું છે કે “નંદા પુસ્કરણ ના દેવિતાની વાપિકી છે તેમાં ચાવત હજાર પાંખડીનાં કમળો ઉગે છે. તે વાપ કામાં પ્રવેશ કરીને દેવતાઓ તે કમળ ગ્રહનું કરે છે, ગ્રહણ કરીને તે વાપિકાએ નીકળે છે, નીકળીને જ સાધતા નિમંદિર છે ત્યાં જાય છે અને તે વડે પરમાત્માની પૂજા કરે છે. યિાદિ. ” આ સમવાયા
માં ૩૪ અતિશયના અધિકારમાં કહ્યું છે કે “પ કેવળજ્ઞાન પામે છે ત્યારે વાસુકુમાર દેવે એક જન ક્ષેત્રને સાફ કરે છે, મેઘકુમાર દે સુગધી
ની વડે તે જમીનમાં ઉડતી રજ શાંત કરે છે, અને પચતુના કારક દેવ જળના ઉપન થયેલ દેદિપ્યમાન પંચવર્ગ પળાના
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પૃષ્ણ પૂજા વિધિ જાને પણ પગર ભરે છે. આ પ્રમાણે સમવસરણ પ્રકરણમાં પણ કહ્યું છે
કઈ (૮૮મતિ) “જળથળના ઉપજેલાં પુષ્પની જેવાં પુપિ એમ કહે છે તે અસત્ય છે. કારણ કે હું અથવા તે બીજે ઉપમાવાચક શ મી સત્રમાં લખેલો નથી. વળી શ્રી રાજશ્રશ્ચિય રાત્રમાં જિન પ્ર
ભાની આગલા પુપને પંજ કરવા સંબંધી પાઠ છે ત્યાં પણ જળસ્થળના ઉપજેલાં સચિત પુની કરે છે એમ કહ્યું છે. તેમજ જ્ઞાતાસંતમાં સમકિતધારી કેદીએ કરેલ જિનપૂજન વિધિ સૂર્યાભદેવની જેજ વિવે છે. કોઈ પણ ન્યુનાધિક વિવેલ નથી. ત્યારે દેવતાઓએ કરી પુને ! વિકસે કદી તે શપદીએ કરેલો પુષ્પને પિંજ વિલી શરીર સંબ? માટે એક સારા પાકમાં પાયાપર વિધવાળા અર્થ કરે તે ઘટિત નથી. એક ઠેકાણે સાંધે ત્યાં બીજે ઠેકાણે સુટે એ ત્યાં કરવાનો કરે જ નહીં, દેવાઓમાં જે કે અનેક પ્રકારનું સામર્થ છેલ્લથાપિ સિદ્ધાંતો અર્થ કરવામાં કપોળ કલ્પિત મતિ ચલાવી શકાતી નથી.
વળી નારકી વિના ૨૩ દંડકના છ પુષ્પપણું પ્રાપ્ત કરે છે તેમાં શાનદેવેક સુધીનો પણ આવે છે તે તેનામાં કોઈક પુણ્ય પ્રકૃતિ રહી છે અને તેથી જ તે જિનપૂજાના ઉપગમાં આવે છે. આમ
પુષ્પન વિવે કુમારપાળ રાજાના પૂર્વ ભવનું તાંત છાંત રૂપે છે તે આ પ્રમાણે
એકદા કુમારપાળ રાજએ શ્રી હેમચંદ્રસુરિને પિતાને પૂર્વભવ પૂછે; એટલે હેમચંદ્રાચાર્ય સિદ્ધપુર જઈ સરસ્વતિ નદીને તીરે અમિત કરી સુરિ મંત્રના બીજા પીઠની અધિષ્ટાત્રી દેવીની આરાધના કરી. દેવીએ પ્રગટ થઈ. હેમચંદ્રાચાર્યને પુછવાથી કુમારપાળનો પુર્વભવ કરો. સૂરિએ પાટણ આવી કુમારપાળ તથા નગરજનેની રામક્ષ આ પ્રમાણે તેના પર બાવનું વૃત્તાંત ક –
હે રાજન ! મેવાડના સીમાડામાં જ્યકેશી નમે રાજા હતાતેને વીર નામે પુત્ર હતા. તે રાત વ્યસનના સેવનારો થવાથી તેના પિતાને છે તેને નગર ઠાર કાઢી મુકો. તે પર્વતની શ્રેણીમાં કોઈ પાળનો સ્વા બી પીપતિ ચો. એક વખતે જ્યતિ નામના સાર્થપતિનો સાથે તેદર સુરી લી. રસાપતિ નારીને મળવાના રાજાને શરણે ગયો અને હું
:
:
:
:
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
201
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ
હુ સૈન્ય લાવી પેલી પાળ ઘેરી લીધી. નરવીર નાસી ગયા. સાથેસાથે પ ભાંગી. નરવીર હાથ હૈં ક્ષાગવાથી તેની સ્ત્રી કે સગર્ભા હતી તેને તેણે સાણી, ગ તેના ઉદરમાંથી નીકળો તરીકે ભરણ પાના માળ પર્વ એ વાતની ખર પડવાથી પેલા સાર્થવાહન કે ત્યાના કરનારે દમણી પ નાના દેશમાંથી તિરસ્કાર કરી કાર્ટી મુકયા. ના દુઃખને વૈરાગ્ય ોથી
તાપરા થવા, છો તપ કરી મૃત્યુ તારા સહુ નામે ગુજરાત રા અગ્ન થયે, પરંતુ પૂર્વે બસ બે હત્યા કરેલી ગાથા | સ્વતા મા
નવીરને દેશાંતર હતાં. માર્ગમાં યાત્રિ મળ્યા એ નરવીરને દિશાકારક જાણી ઉપદેશ આપ્યા અરે ક્ષત્રિય ! તું ક્ષાત્રામાં માં હિંસા કેમ કરે છે ? એક જગ્યાએ કર્યું છે કેરે તુ ક્ષત્રિય છે તેથી તારાં બાણુ પાછું સહરી લે, કારણુ કે ક્ષત્રિયનાં શત્રે તે અન્યના રક્ષણ માટે હોય છે; નિરપરાધીને હુવા માટે હાતાં નથી. આ ઉપદેશ સાંભળી લલત થઇને નરવીર મધ્યે “ હું સ્વામી ! આપ કા છે તે સત્ય છે, પરંતુ ક્ષુધાતુર પાસે શું પાપ નથી કહે ? ક્ષીણ પુજા ધાયે નિર્દયજ હાય છે. ગુરૂ મહારાજે ધાતુર માસે કે *j% ક્ષેત્રે તેઓ તે સબંધમાં વિશય ઉપદેશ આપ્યા જેથી દરવર અન રવિ .
ور
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ور
ત્યાંથી કહેલ કરતા નરવીર નાખવેલ ગ દેશમાં એટલા નગરીએ ગયેા. ત્યાં ઉઠેર નામના બ્રેકીને ઘર બાન્ટા નસ ની સર રોલક છો. હે હેર એ આ નગરમાં ચંદ્ર અને વેિલું હતું, કુંવળ પર્વ આવ્યે રાતે ી પોરા સહિતના કાર્યમાં સમ પૂ કરવા ગયેલ. મેટી વિધિ પૂર્વક પ્રશ્ન કર્યા પછી એક એ સાથે આવેલા નરવીરને શેલ વહેલાં પુષ્પ આપતાં કળ્યું કે આ મુખ્ય લેશે તુ પ્રભુ પ્રભુની પૂન્દ્ર કર, નરવીર પોતાના રૉડનાં વર્ગન ની પ્રભુની ર્ત્ત તેને વિચારમાં પડ્યો કે મે આવા પરમેશ્વર કાહ દિવસે જ્ઞેયા નથી.
For Private And Personal Use Only
આ શુ અ જાય છે. વળી રાગ ટૂલ તે સાદિકનાં ચિન્હા શ્રી સરૂં માળાદિક ન હોવાથી આ સામા પરમેશ્વર જણાય છે તે આવા પરમેશ્વરની પૂર્જા હું બીનના આપેલા પુલથી શા માટે કરૂ ? ” આ પ્રમાણે વિચારી પેાતાની પાસે પાંચ કાર્ડી માત્ર હતી તેના તેણે પુષ્પ ખરીદ કર્યું. પછી તેત્રમાં આનંદના આંસુ લાવી પ્રમન્ન થઈ વિકલ
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુખે પૂજા વિધિ.
૧૫
વિડે તેણે પ્રભુની પૃ કરી. પૂજા કર્યા પછી ભક્તિભાવ વૃદ્ધિ પામ રાથી તે બે કે “ હે પ્રભુ ! તમે દયાળુ હોવાથી મારી પુજે સ્વીકા
ને મને સંસારમાં દ્ધિ છે. નવો ઈદિકને પણ દુર્લભ એવી તમારી ભકિત કરવા અસર મને કયાંથી મળે ? આપની કૃપાથી તે એ મને છે. ખા ક શો છું. મારો મનુષ્યજન્મ પણ આજે રાકળ શા છે, " આ માળે લા વિડાથી વારંવાર બેલ નરવીર
૨ રોડની સાથે જિનમંદિરની બહાર નીકળે, અને પાસેના ઉપાશ્રયમાં કલા ભરિ પાર પાનાના શેની સાથે આવ્યો. ત્યાં ગુરૂને પગે ડાની કાર દેશના રાંભળી, કાનને અંતે શેઠે ઉપવાસનું પચ્ચખાણું લીધું એટલે નરવીર પણ ઉપવાસ કર્યો.
અમે ભરીક ધર્મ આરાધી ત્યાંથી મૃત્યુ પામી તે નરવીરને જીવ તે તું ત્રિપાળને પુત્ર કુમારપાળ થયો છે. ઉઢેર શેઠ મૃત્યુ પી ઉંદમક થા છે અને ચોમસુરિ તે હું હેમચંદ્ર થયો છું.”
આ પ્રમાણે છે. કુમારપાળ ! તમારા પૂર્વ ભવન વૃત્તાંત છે. હવે આગામી તાંત પણ કહું છું તે રતાં -“અહીંથી આયુષ્ય પૂર્ણ કરી ને બંનર જાતિમાં મલક દેવતા છે. તેમાંથી એવી આજ ભરતક્ષેત્રમાં માંદલપુર નગરમાં જાતાદ રાજાની ધારની નામે રાણથી શતળ નામે
ન થશો. ૮ ભવમાં શ્રી પવાના પ્રભુના અગ્યારમાં ગણધર થઈ મિક્ષ સુખ પામશો. ”
આ મા પાનામાં છે તો આગામી ભવને થતાંત સાંભળી. કુમારપાળ બહુ રો થયા. પછી શુ છે સંમતિ મેળવી પિતાના એક સેવકને પિતાના પૂર્વભવને લઈને નગર માં મોકલે છે. તે સેવક ઉઢેર શેઠના પુત્રને મને અને તેની પાસેથી તેના રોક નરવીર વિષેની બધી વાત રાભળી. પણ આવી તે બધી હકીકત કુમારપાળ રાજાને નિવેદન કરી. ગુરૂ ના કહેવા મા બની કીકત મળતી આવવાથી રાજા ઘણે ખુશી ધ, અને સસંધની સભા બી હેમચંદ્રાચાર્યને વિકાળ સર્વા-ઝ નું બિરુદ આપ્યું.
આ પ્રબંધ ઉપથી સાર એ લેવાનો છે કે જિનપૂજાના પ્રભાવથી પૂર્વ ભવમાં આનુંવર હે તે આ ભવમાં રાત થયા. વળી જિનપૂજામાં પુષ્પની રાષાનું પ્રમાણ વધી, પરંતુ ભાવાધિક પુષ્પવડે કરેલી પૂજા મહાફળને આપે છે.
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી. ન બને પ્રકાશ. - આ આ લેખ લખવાનું મુખ્ય પ્રોજ હાલમાં પુપમાં ના જ જિનાજ્ઞાનું વિરાધ કપ સિાવવું તે . માં આવે છે કે શહેરમાં અને રિદ્ધાથી જેવા મહાતીર્થમાં તેમજ બનીને એક સમાન
"ાના પરની દયાને ન ભૂલી જ ન મળી પાસે એ ૫ પર રાવ તેના શરીરમાં એક જ રસળી ધરી હાર બની કળ સંખ્યામાં પલાન પણ ગણવી રિવાય પ્રભુને ચડાવવામાં આવે છે. આમાં લાક
: ભ ા વધારે થાય છે, કારણ કે તેમાં વિનાનું નિરાકરણ છે. તે સાથે તે હેતુથી પ લાવવામાં આવે છે તે છે તદન ૩૪ળવાને નથી, તેને પીડાના સંકામાંથી મુકત કરી અભયદાન દેવા માટે લાવ્યા છે! પિને જ પાછા પીડાકારક થાય છે.
ઉપરના લેખમાં હાર કેમ શું છે તે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં બતાવેલ છે અને કેવી કેવી પીડા ન થવા માટે પણ વાવવામાં આવે છે તે પણ બનાખ્યું છે. વાંચનાર બંધુઓ તે શ દો પિતાના હદયમાં ધારણ કરી તેને અનુસરતું વર્તન કરશે તો અમારે લેખ લખવા પ્રયાસ સફળ થશે અને તેમના આત્માનું પણ હિત થશે. બિટ્ટના !
કવિ
ચંદ્ર વિરચિત જ્ઞાનાને વીર્થયાનનો
સારાં.
બાન કરવાની પ્રતિજ્ઞા પોલી કેવી કરી તે કહે છે
ધ્યાન કરવામાં ઉધમ પહેલો એવા વિચાર કરે કે હે ! પૂર્વ ! ભવરૂપી મહાવનને વિષે કર્મ પી વૈરીઓએ અનંત ગણરૂપ કમળને વિકાસ કરનારા સૂર્ય જેવા મારા આત્માને ઠગી લી. (૨) વળી વિચારે કે પિતાની ૮ વિમથી ઉપજેલા રાગાદિક નિબિડ બનો વડે બંધાયેલા એ સારી આ નકર સંસારમાં અનંતકાળ સુધી વિડંબના થઇ. (૩) એ 'કાઈ આ જગ્યાએ ગે) માના રાજર નાશ પામ્યા, અને મારી માતાના
શાનરૂપ તીર ગની ધારશી કર્મશત્રુને . ( ) - ન ઉપલા અધિકારને દૂર કરી હું મારા આત્માને જ , અને કે
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સર્વીય ધ્યાનને સામ;
toa
ચિરત
전원
ધુનના મોટા સહુને ખાળી નાખું. (૫) મિથ્યા જ્ઞાનરૂપે મહામારું (નલમાં રાતે પણ મંગાવનાર જલેતુ ના દાંતથી ચવાઈ ગયુ તેનું એવા મે સકી લેકને તેવા અતી લોચન જેવા મારા આત્માને ન એળગે. (.) શરૂઆતમાં ભગવતી વખતે રમ્ય પશુ તે નરસ મા વિના એ સમા-પરમજ્યેાતિ અને જમરેંટ એ પથ્રુ અને ઠગી લીધો. (૭) હું અને પરમાત્મા એમ બને જ્ઞાનના ચ્ચનરૂપ છીએ, વાહ પરામ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરવા માટે તે પરમાત્માને નવા ઇચ્છું છુ
,
(:) અનંત જી” ( અનંત નાન-દર્શન ચારિત્ર અને વીર્ય) આદિ શ્રી મૃ મારી સત્તામાં રહેલા છે, અને અરિહંત સિદ્ધપરમેષ્ઠીને તેમ ઝ થયેલો છે. અમારા બેમાં પરમાત્મા અને મારામાં આટલા ભેદ શક્તિ સા) અને અતિ (પ્રગટભાવ) ના અભાવો છે. શક્તિથી સમાન અને પતિથી ભેદ છે. કહ્યુ છે કે વિશેષ રહિત (સામાન્ય) અને વિકાર (પાદ પાદિક). ચી ઉત્પન્ન થતા (મતિજ્ઞાનાદિક) આત્માના ગુણે પૂર્વે નહાતા એવા નથી, તેમજ પુર્વ નહાતા ના કેટલાક નવા પણ ઉપરે છે; પરંતુ સ્થા કિ વિશે અત્ નાનાદિક ભૂત પૂર્વ-પૂર્વે નહિ થયેલા નવીન છે. એટલે કે આત્મવ્યમાં સામાન્ય રીતે અતિજ્ઞાનાદિક ગુણા ભૂતપૂર્વ પૂર્વ િ ગાન પણ કહેવાય, બન પૂર્વ-વિદ્યમાન નવીનણુ કહેવાય, અને વિ જે રીતે અનંત ચતુષ્ઠ અમૃત પૂર્વ એટલે નવીન કહેવાય. એ પ્રમાણે નવિભાગે કરી વસ્તુસ્વરૂ૫ નવું (ધટે છે)
..
વળી એમ વિચારે કે શુદ્ધ દ્રબ્યાર્થિક નયતી દૃષ્ટિથી દેખ તે હું નારક નથી, વિર્યગ્ય નથી, મય નથી, અને બ નથી; પરંતુ સિદ્ધાત્મા છું. પાકકિ અવસ્થા રાવે કર્મનું પરાક્રમ
વળી એવી ભાવના કરે કે અનંતનીયે અનંતવિજ્ઞાન અને તદર્શન અને બનેત્ આનંદ સ્વરૂપ પણુ હું છું, તે હું તેના પ્રતિપક્ષ (ચ૩) ભૂત ને બંદાને કેમ આટે મૂળથી ઉખેડી ન નાખું? અવસ્ય ઉખેડી નાખું જ વળી એવી વાવની કરે કે આ પાતાનું સામર્થ્ય મેળવી માનદ મંદિરમાં પ્રવેશ કરી હત્ર પક્ષોમાં પૃહા રહિત થયેલા પોતાના સં પક્ષ શ્રુત ) નહિ થાઉં. ત્યારે આત્મા પેતાનાં સ્વરૂપેમાં સ્થિર થાય છે ત્યારે આદર થાય છે અને અન્ય વસ્તુઓમાં સ્પૃહા રહિત બંને છે વાંધા ગતિ થાય છે તે ખુદ પોતાના સ્વરૂપથી પાન કેમ પડે
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જેન ધન પ્રકાશ કરૂ પી શત્રુએ અનાદિકાળથી પાથરેલી વિધા-
ભિજ્ઞાન--- કેદીને આજેજ મારે મારા સ્વરૂપનો પરમાર્થી નિલમ કરવા છે. જે
દાનનો ઉદ્યમ કરનાર પિતા પરાક્રમ જાળી મહિલા કર છે એ પ્રમાણે પ્રતિજ્ઞા કરી પર ૫ સફળ સાદિક --કાંક રોહિત થઈ ચ શાળતા રહિત થઈ ધર્મશાનનું ભાવબજ કરે છે, અને વિશાળ બળ લખ્યાન યોગ્ય સામગ્રી હોય તે શુકલ ધ્યાનનું આ કરે છે.
બિ િપ એ બઈ છેહા તે કઇ છે. માનવ થાય છે, પરંતુ રાનું નથી. વરતુ રતન અને મને ગમે છે ફાર દર છે. ચિત તે જીવ છે. એના તે પાંચ કાર પાદિક ક છે. 'tી હું કપિ, વિનાશ અને થિતિ મા .
રામ અને S: મિતા ચં. વળી એમ
છે. | . એ દિ મમ છે, શા ધ્યાન ન કર્યું છે કે ર આર જે
ના ના હાર (સ્વામી ) સંવંન – શરીરમાં ર ઉપવન ર. અતિ ભગવાન અને બીજા શરીર રજિત હિક ભગવાન યિ) છે.
આ જુવાદિક છ દ્રવ્યે છે તે રેનન અને અચેતન વાસણ લ િ છે તેનું ધ્યાનમાં તેમના રૂપમાં વિરોધ ન આવે તે બુદ્ધિ વાન પુરૂ એ માત્ર એગ્ય છે.
જયારે ધ્યાન પૂરું થાય ત્યારે બુદ્ધિવાન પરબ અને સમાધિત છે
અથવા બીજી રીતે-નણ લેકના ના અ, પરધર, પરમાર, ધાનાણી દેવનું માતાનું માન કરવાનો આરંભ કરે,
શકિત અને વ્યકિતની વિવાથી વિકાળ ગોચર રામાન્ય વ્યર્થ - મળી એક એવા પરમાત્માને પાર કરે - સંસાર અને - શતરૂપ પરમાત્મા છે. ગુજથામાં બદરૂપ પરમાત્મા છે. અળદ નથી આમામાં દ નથી. હવે પરમામાં કે છે તે કઈ છે-પ્રથમ
સાકાર-શરીરકાર સહિત છે. પછી નિતાકાર-ગાકાર રહિત પર છે. અા પગલી છે તેનો આકાર નથી. ાિ રતિ છે. પના સ્વરૂપ છે. વિકા૫ રાઈ છે. નિકંપ છે. નિન્ય છે. જાનંદ મંદિર છે. વિશ્વ રૂપ છે- સમસ્ત ય પદાથને આકાર જેમાં પ્રતિબિંબિત છે. માદા તેનું સ્વરૂપ વાયું નથી એવો છે. સદાકાળ ઉદય પામે છે. તમાં છે
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
* સરી જાનને સારાંશ,
૧૦૯ - કશું કરવાનું બાકી રહ્યું નથી, શિવ-કલ્યાણરૂપ છે. શાંત-ભેંભરહિત . નિકુલ-શરીર રહિત છે. કચ્છમ્મુ-ઇતિ વિનાને છે. સમસ્તભાવથી
છેલ્લા કશ રૂપ ને દગ્ધ કરવા અને સમાન છે. શુદ્ધ કર્મ રહિત છે. અત્યંત નર્લેપ છે- કદિ જરા પણ કમનો લેપ લાગતો નથી. જ્ઞાનરાજ્ય લવંતપણા વિષે સ્થાપિત છે. નિર્મળ અરિસામાં સંક્રમેલા પ્રતિબિંબ સમાન તેનો પ્રભા છે-હતિ-રાન પ્રકાશરૂપ છે. મહા શક્તિવાન છે. પરિત ક છે. પુરાતન છે- જોઈએ. નવો નવો નથી. નિર્મળ આઠ ગુણી સહિત , - રામદ રહિ ત છે. રોગ છે, એપ્રય-અમાપ-જેનું પ્રમાણ ન કરી શકાય એ છે-માણ બેચર નથી. વિતવની વ્યવસ્થા જેણે 1ી છે. જે બાદ રાવણે મેળ નથી. અંતર્ભાવથી ક્ષણમાત્રમાં 'નું ગી છે. - ભાવાદિત ૫ પરમાત્માનું છે. વળી જે
પણ સુર: છે અને મારા કરતાં પણ મોટો છે તે સિદ્ધાત્મા; [ , અાંત નિrશાંત સુખમય નિખન થયા છે. જેના ધ્યાન માત્રથી સંસારથી અા જ ણાદિક રોગો નષ્ટ થાય છે, અન્યથા નષ્ટ શા નથી. તે આ સિદ્ધાંત મા જગતના 'જુ અવિનાશી પરમાત્મા છે. જે પરબામાના ગયા વિના બીજું બધું જાણું નકામું છે, અને જેને જાણ - રામ- વણાઈ ઝૂ માં રાંડ નથી. જે પરમાત્માનું સ્વરૂપ જોયા વિના આ ની પાય થતો નથી–આત્મસ્વરૂપમાં રમણ થતું નથી; અને જે જાણી યુનિઓએ રાક્ષાત્ તેજ પરમાત્માને વૈભવ પ્રાપ્ત કે છે. માટે મુકિતને નર મુનિએ એજ પ્રભુનું ધ્યાન કરવું, અને અન્ય ર શરણ છોડી--- એક શરણ ગ્રહી તેને વિષે પિતાના અંતરાત્માને કી દઈ તેર વિશે પ્રકારે જાણ–જે.
જે પાને અગાગર છે--વર્ણવી શકાય નહિ એવા અવ્યકત અનંત
વિનાને લઇ તને ય નથી, જેને જન્મ નથી અને સંસા રણથી રાહે ન એવા પરમાત્માનું વિકલ્પ રહિત ચિંતન કરવું. જેના જ્ઞાનના ગત બાએ દ્રવ્ય પય સુકા લોકાલોક આવી રહેલું છે એવા પરમાત્મા બા કના ગુરૂ હૈય-અથાત્ જેનું જ્ઞાન અનંત છે તેજ ત્રણ લોકના પર છે-ઈ શકે. મ ન કરનાર મુમુ (મુનિ પરમાના ર૫માં પિતાનું મન લગાવી તેના
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
જો ક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ
વર્ષે
વન
માને
તેનું
ના કરવા જોડી દેશે. . પ્રાણ નિતર મરણ કરતા અને તે પરમાત્માનું મુ લમ છે. જે આવો યોગીએ પરમાત્માનું સ્તર માટે ઘણ ૩૧ વેબ્સ અમી બાલકોને મન ના દો દ
મને ખાલી મા છે. દંતા તો સ ધ્યાન અન્ય સર્વે કરણ કોડી પાત્ તેજ એક સમ વહી તે ભા ભાવી રીતે લીન ઇ તા છે કે બા ને કાર ! એ બાદ સાચી ાયની સાથે એકતા બને અ સ્થળ ધ્યાતા, ધ્યાન અને ધ્યેયને બંદ રહેતા નથી. અર્થત ૧૬ ચપ થાય છે. જે ભાવમાં આત્મા પામમાં અમેપૂણૅ લીન થાય ૪ સમી માવભાપરમાત્માને માનનારા છે. તે
જે
આત્મા પર એક ફળ્યુ છે. સમરસી સાલથી આત્મા પરમાત્મા શાય છે.
એકી કરણનાં સ્પામા પાત્માના શબ્દ વિશ્વાસ
નું શરણ કળયું વાંજ તેનુ મન લાન થઈ ગયેલું જાય છે. નગ્ન ગુમે પરા તા. કહેવા અને પરમા જેટલાજ અનતા) તેનામાં દુખ છે. તેનુંન્ટ ૨૫૨૫ (બ્લુરાખર) પોતાનું સ્વરૂપ છે. તે અને એ એક વરૂપવાળા હોવા તુ તે તેજ એ પ્રમાણે પરમાત્માના બ્યાનો ત્યાં પરમાત્મા ચાય
જે પર્માત્માના જ્ઞાત્રિના પ્રાણી નિષ્ય જન્મરૂપી બહુમાં લગે ને રે પરમાત્માને નળવાથી તરતજ ના ગુરૂ કરતાં પણ વધારે મા છે છે તે પરમાત્મા રાણા રાકલ લોકના આનંદનિવાસ છે. ઉત્કૃષ્ટ રૂપ પ્રકાશછે. ક છે. પરમપુશ્ય છે, જેનુ ચરિત ચિંતવી પશુ ન મા એવા પરમાત્મા છે. એ પ્રમાણે ધ્યાનનાં નિરત બાવનો જન્મ જરા પરમાત્માને ધ્યાની સદા ધ્યાવે છે ભાવે છે તે સાવધ્યાન કહેવાય છે
વિજય૦
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ દર૩ વ તક્રિ સ્વરૂપ. ૧૧૧ ક, દય તથા આંતરિક સ્વરૂપ The man who leart is without lioliner's suffrire Future vuly, lvy m ercang penticos in ignorance of thair macaping
દરેક બે શાખાઓમાં વહેંચાયેલ દેય છે. દ્રશ્ય તથા આંતરિક ના પર આ બે શાખાઓમાં વહેંચાયેલ છે. ચૈત્ય બંધાવવાં, અહંત, ડોમની જ કરપી, રીવાદિક ન કરવા, ઉપવાસ કરવા, કેટલી એક
રિપ િતથા રો ત્યાગ અને આવાજ અન્ય વિષ દશ્ય સ્વરૂપમાં ' છે. અને જેમ ઈર, આમ તથા વસ્તુ માટે શું પ્રતિપાદનું રે છે? હિટ સંબંધી તેના સિદ્ધાંત શું છે? વસ્તુ સ્વરૂપ તેણે કેવી રીતે અરિહ્યું છે તેનું મનન કર, એમ બોલવું અને સર્વ પ્રાણી તરફ દયા છે. ને પકારની ન રાખતા શીખવું તે આંતરિક સ્વરૂપમાં આવે છે.
આ બંને સ્વરૂપને રકટ શતે જાણ્યા પછી જે પ્રશ્ન ઉભો થાય છે તે એ છે કે આ બે સ્વરૂપમાંથી કશું વધારે અગત્યવાળું અને ધ્યાન એ છે
છે. એક અન્ય કરતાં સદંતર તો આપવી તે ખોટું છે, કારણે : ના આ તાવ માટે આ બંનેની જરૂરીઆત છે, પણ ધર્મનું આંતરિક
કરૂ તેના અનુયાયીઓને ઉમદા તથા શુદ્ધ અંતઃકરણુવાળા કરે છે, અને ફના દસ્ય સ્વરૂપ તરફ જ માત્ર ભાવના તેઓને તથા ધર્મને પણ નીચી પતિએ આણે છે. અમને કહેતા ફરજ પડે છે અને તે કથનમાં અમને
"તો પણ ત.ગે છે કે આપણામાં જમામાં હમણા દર્ય વરૂપ તરફ "તાણ બહુ વધી ગયું છે. આપણે તેને અનુગત પ્રધાનતા આપીએ છીએ અને આંતરિક રૂપને સારી મુકી ને જ ધર્મ માનવા લાગ્યા છીએ. એકર જનોના સમૂહમાં દશ હજી પણ એવા વાળવા મુશ્કેલ પડશે કે એ એકાત અને અક્ષ7 ને ભાવાર્થ સમજતા હોય અથવા નામ ઈશ્વર, આત્મા, તું માટે શું કહે છે તેનું જ્ઞાન ધરાવતા હોય, - ૧ એપ્રિલ માસને “જન ગેઝેટ ” માંના “Form & spirit of
on " નામના વિશ્વનું અનુકરણ છે : uિ , ant' t . .
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1. શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ જ્ઞાન રહિત જેને તેના સિદ્ધાં ઉપરથી શું સાર લઈ શકે ? જે વસ્તુનું રાન હાય નહિ તે અમલમાં આવવી અસંભવિતજ . સેંકડે નવાણું મા
રથયાત્રામાં આનંદ લેતા, અથવા અમુક વનસ્પતિ ત્યજવાનો પ્રયત્ન કરવામાં મશગુલ રહેતા અને કુમળી વયના બાળકોને જોરથી તે શીખવત ગાલમ પડશે. તેથી પછી એજ કાર્યને ધર્મનું રાજ રસરૂપ માનીને તેને ધમાં પ્રતિપાદીત (
ઉચ્ચ વિચારો પ્રતિ મખ્ય ઉંમરે પણ તેમનું ધ્યાન ખેંચાતું નથી. - ગામડામાંથી આવનારને પણ વનસ્પતિ માટે આતશય લાગણી ફેંકી છે. સાધારણ વનસ્પતિકાય તથા બાદરમાંથી કેટલીએક તેણે ત્યજ હાથ છે. સદમ અદશ્ય જંતુ માટે તેને તીવ્ર લાગણી થાય છે, પણ અરાત્યને કૃત્રિમ વાતો કરતાં, તથા જુઠા દસ્તાવેજો ઉત્પન્ન કરતાં તેને સહજ પણ છું દુભાતી નથી–સંકેચ થતો નથી; અથવા નાના છની કલામણાથી છે દયાની લાગણી થતી હોય છે તેમાંને એકાંશ પણ ન દષ્ટિગોચર થતું નથી. પોતાનું ઈ-સીતાર્થ સાધવા સેંકડો અસત્ય બેલતાં, અસત્ય આય કરતાં તેને સહજ પણ ડર લાગતો નથી. શું સૃષ્ટિ આના માણસને સદર શાળી તથા વીવેકી કહેશે ? શું આવા માણસથી જનધર્મની શોભા-કીતિ તથા શાસ્ત્રની ઉચ્ચતામાં વધારો થઈ શકશે ? જેની દૃષ્ટિમાં આવી છે આવે તે શું એમ કહી શકશે કે જનધર્મમાં ઉચ્ચ નીતિ પ્રતિપાદન ક છે? શું અન્યને આવા માણસ અનુકરણીય થશે ? વળી ઉપવાસ ઉ ઉપવાસ કરનાર અને સ્ત્રીઓ તરફ દૃષ્ટિ છે. તો તેને મન સાધાર થઈ રહ્યા હોય છે. ઘણા પ્રકારનાં વ્રતો તે આચરે છે અને ઘણી વસ્તુ તે ત્યાગ કરે છે, પણ વાત કરવાથી જે રાગ દેપને જીતવાના છે તે કે કરે છે? એવી બહુ ડી સ્ત્રીઓ દષ્ટિપથમાં આવશે કે જેણે રાગ છે ઉપર જરાપણું જય મેળવ્યો હોય. અને ક્રોધ, માન, માયા, લાંભરૂપ છે કપાય થોડા પણ નીવાર્યા હોય. જ્યાં સુધી આ યું નથી ત્યાં સુધી તે બાહ્રક્રિયાઓ તેને બહુ સ્વલ્પ ફળ આપનાર છે. અને કદાચ કોઇને કેટલીકર પાપબંધન હેતુ પશુ થાય તે ના ન કહેવાય. તેને કુટુંબના મોટા ભાગ સ્ત્રીઓ માહો માંડ કઇઆ કંકાસ કરતી, અદેખાઇરૂપ અગ્નિથી બળતી ! વામાં આવે છે. ઈદિ દોષોએ તેના મન ઉપર સામ્રાજ્ય મેળવ્યું હોય
અહીં એમ લેરા પણ સમજવાનું નથી કે આ લખાણ અમુક
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
* : ET:
ધર્મનું ય તથા આંતરિક સ્વરૂપ, ૧૧૩ પતિ ખામી, બે દાન િ કરી વિગેરે ધર્મના દર્ય પિને દૂર કરવા માટે છે. દર કરી છે. પણ તો તરફ વધારે લક્ષ ખેંચવા લખનાર ગના કરે છે. અને તેટલો પણ ત્યાગ કરે તેમને ધન્ય છે. પણ 'ઘણીવાર રિમાં પીન : કાર ત્યાગ કરવો મુશ્કેલ લાગે છે. કારણ કે તેમના એક - ' એ બિના વિચારોવડે.. પૂર્ણ હોય છે,
જેઓ ગાનથી પડતી કારને વધારે ધારવાનું કહે છે. આવા માં સસના સંબંધમાં એમજ લાગે છે કે તેઓ આંતરિક સ્વરૂપના જ્ઞાનથી વિ સુખ હોઈ દશ્ય સ્વરૂપ ધારણ ન કરી ઉભય ઘટ થાય છે. તેઓ માટે આંતરિક સ્વરૂપનું જ્ઞાન વધારે ઉચિત છે, યુવાવસ્થાના અનુપમ સામાં
પતિ વર્તન થવા વધારે રાંબવ છે. આ પદ્ધશિત કરવાનું એ છે કે ‘સ્વરૂપને આંત અગત્યતા આપી આંતરિક અવરૂપ પ્રતિ બીલકુલ ધ્યાન ન આપવું તે અતિ છે, દશ્ય સ્વરૂપ તરફ જ માત્ર રમણતાથી જે સ્થિતિ નિર્બળ થઈ છે તે સ્થિતિ આંતરિક રૂપ તરફ અપાયેલ લક્ષ તો તજ સુધારી ઉતિ તરફ દોરશે એમ અમારી માન્યતા છે. પાંચ અનુવ્રત અહિંસા, સત્ય, અસ્કય, ઘરચય અને પરિગ્રહને અનુસરવાથી અને ચાર જાયને વવાથી આપણી સ્થિતિ ઉજાગ થવાની તે નિ:સંશય વાત લાગે છે. એક મનુષ્ય જે દય સ્વરૂપને વળગી કેટલાએક ત્યાગ તરફ દોરાય છે, પણ અસત્ય કથન, ગુડા દરવાજે ૮ અને ધનપ્રાપ્તિ માટે અન્યને છેતરવામાં કરા પણ આંશકે ખાને નથી તે કોઈ નિયમબી રાત્માને અથવા અન્યને બક છે એમ કહી શકાતું નથી. તેથી ઉલટી રીતે આ માણેસ પર ન, પિતા કોમન અને ધન રાિિ દષ્ટિમાં અધઃપત કરનાર થાય છે. . જો કે ઉપર કહ્યું તેમ દશ્ય અને આંતરિક ઉડ્યની ધર્મનાં અસ્તિત્વ માટે જરૂર છે, પણ દર્ય માત્ર કારણ છે અને ઓછી સ્થિરતાવાન છે. કલબત, દરેક ધર્મમાં તેનું દશ્ય સ્વરૂપ-બાહ્ય ક્રિયાઓ હેવી જ જોઈએ કે ? દારા તે ધર્મનું દાન થઈ શકે; પણ આંતરિક સ્વરૂપ વિના એ આજે નાના ફોતરા માફક નિરૂ પોગી છે, વળી દ્રશ્યમાં દેશકાળ આશ્ર ફેરફાર વા સંભવ છે, પણ આંતરિક હમેશા તેજ રૂપ નિશ્ચલ રહે છે. પ્રાચીન સમયે માં શાસ્ત્ર લખાતા નહિ – કેવળજ્ઞાની અને નિન્ય મુનિઓ આપવું પવિત્ર ઇંડોનું મુખથી જ પઠન કરાવતા હતા. પણ આ કાળના મન માટે તે ધતિ પ્રતિકુળ દેખાઈ તેથી શાસે લખાયાં. આપણું પ્રાચીન તવતાઓ
3-
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Ach
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વડા : છે , નામ : ડાડાના બળધો તે સારી વાતના--પણ અત્યારે લખાશથી તે
' . મારા રા -અનય છે, ખાલી રીમે હલ માં રફાર - પઆન1, " ૮ છે, કરી છે અન્યાયીઓ ઓરિક -: ગી ો ?' ' '
.' 'સંમત 1ી, પણ 1. , . ! = ' + ? ' . ' ' છે એ : ( 14 માં ' , ડાં.
" - 'પાગા બિ િગર I સિંગર ? બનો ! ! ! . . . . . . . . . . . નાની બાળકી દિને છે ! તે માટે આ ડર વધારે ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. આ પ' ડામાં કાલ વત્તાને અને નીતિ થી શ્રેષ્ટ છે, પણ આપણાં !! મી એ બને એ . નાગારી બમ, મારા રામામાં છે પાનું વા, પ્રમાણીકપ તથા એડમ માટે યશની હતા. પણ દિવાળી (જાવ ! હું છે કે ના કોઈ પણ શાં શહેર અથવા ગર મુલાકાત લેતાં નવરે કે તેમાં રપ જ અંશ વિચ્છેદ ગયા છે,
આ પ્રચલિત થયા છે, અને માણિકપણું તથા રાય જાય છે પણ તપારાશી જણાશે કે આંતરિક સ્વરૂપ પ્રતિ અને દય સ્વરૂપનાં મક શાદાનું આ પરિણામ છે. દસ્ય રૂપ માટે તેઓને અનેક કોશ પણ થાય છે, પણ હું અને મનેકાંત જે આપણું બાદ
છે તે જાણવાની દરકાર પણ કરતા નથી. જે આ બે નિય દિને સવારે વળગી રહે છે ત્યારો કરી આચરે તો તેઓ ઉપર પછાત પડે નહિ. જનધમાં સર્વ શાંતિ વણવી છે, અને તે જ સમ પ્રાણી છાતિ અથવા ધન દ વિના મનીભાવના તથા ક્ષમા શી અનાર છે.
વળી હમેશાં વિને પૂજા કરવાનું પણ ગવાય છે. આ ન કરી અને ભાવ બે પ્રકારે છે. ઘણા માણસે પ્રતિમાની દ્રવ્યપૂજા કરી પdi ન માને છે, પણ પૂજા કરવાના કારણના જ્ઞાનને અભાવે ભાવ પૂરું તરફ લક્ષ પણ આપતા ની. વીતરાગના ગુણોને પિમ પ્રાઈવ થાય તેવા કે અનુપમ ગાનથી તેઓએ અમ્યુપદ પ્રાપ્ત કર્યું છે તેની પ્રાપ્તિ થાય તે માટે
કરવાની છે તે વાયામાં આવવું નથી, “દોહાવનિમિત્ત તે વા 'વિસ્મરણમાં મૂકવામાં આવે છે. ભાવપૂજા દ્રવ્યા પછી અવશ્ય કરવા તે ન કરવાથી કાર્ય રહી જાય છે. કોઈ કરે છે તો પણ તે અવિવા
1 Juttu.
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તમે કિંદ દુલારો
ના હું.
કરવામાં આવે છે. કાર્ય કરતાં કારણ તરફ વધારે ધ્યાન તે અનુચિત છે. માં. નામના ઉદાસ થાય, જે ખારા કર્તવ્યુ છે. અને પૂજાના અંતર્ગત તુ પ્રાપ્ત કરવાનું જે સ્થાન છે તે તદ્દન અપૂર્ણ રખાય છે, અને કંદી ચાય છે તે હું પણ નિરાદર ચિત્ત ધ્યાન વિના કરાય છે. મન અન્ય સ્થાને સ્થાપિત થાય ત્યારે માત્ર મુખારા કરાતી પ્રભુસ્તુતિમાં કા ઉલ્લાસ થાય તે વિશ્વના નું છે. વળી શાંતિના સ્થાનની પણ ભાવ માટે જરૂર છે. મળ્યું છે સાથે આવતા સાથે ખાતાવાથી ધ્યાનની એકાગ્રતા થવા અસાવો પમાં પણ સ્થાને ઉલટી પ્રવૃત્તિ થાય છે.
આ સ્વરૂપની સર્વ પ્રવૃત્તિ આંતરિક સ્વરૂપનુ કારણ છે. ખાવું રૂપી સર્વ પ્રવૃત્તિ ભાંતિ સ્વરૂપ વધારવાનાં હેતુથી ાય છે, તેથી કાર્ય તરક દષ્ટિ સ્થાપિત નહિ રાખતા કારણ તરકજ પ્રતિ થાય તા મૂલ ઉદ્દે વિસ્મરણથી સા ક્રિયા નિરૂપયોગી તુષ્ટ થાય, તેમાં આશ્ચર્ય નથી. છેવટે
એટલું સૂચવવાનું રહે છે. કે દરેક ધુએ ગધાતિ શાસ્ત્ર અધ્યયન કરી માંતરિક સ્વરૂપનું મનન કરી બાળસ્વરૂપ તરફ એવી રીતે તન્મયતા કરવી છે. જેથી આંતક સ્વરૂપની પ્રાપ્તિ સાથે ચિદાનંદ અજરામર પદ પ્રાપ્ત કર વાળુ ારાપાટન થાય.
તથાસ્તુ કાપડીયા તેમ દ ગીરધર
તે વ
તમે કદી દુભાશો નહિ.
અન્યને તે છે
૧ જેવા પાતા આત્મા પોતાને વખાણે છે તે રામજી હિંસામાં પ્રતિ નહિં ચ તે કિંચિત્ પણ તમે દુભાશે પ્રતિક પેાતાના મન ખડીતથી પેાતાને જે વ્યથા શણ છે તેને વિચાર કરવ અન્યનુ ન દુખવવા પ્રયત્ન કરો નહિ તો તમે કદી દુલારો નહિ, ૩ તેવી પાતાના પ્રસંગ રાયે અન્ય પાસેથી આશા રાખતા હૈ તેવુ અને તેને પરાગે કરી દેશા લા તમે કદાયિ. પણ દુભાશે નહિ. ૪ સ્વાર્થ સાધન અને સ્વાર્પણના સમયે સ્વાથે સાથી સ્વાર્પણને અગ્રસ્થા આપી તે તમે કદી જરાપણ દુલ્યા નહિ. સુખદુ:ખ, અત ઉદય, ખાનંદ ગિતા, આવા વિરાધી અની સમયે દરેક ચિત્તવૃત્તિ રામાન રાખશે તે તમે લેશ ભાશો હું મનને તેની ઇચ્છાનુસાર વર્તવા ન દેતાં તમારી પતાવશે અને તેના ઉપર મજપુત કાણુ રાખશે તે
ધી
તમે કદી પણ નાશ ન હ
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૧૩
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ,
છ અસત્ય વચન લેાકસમુહમાં અપયશ કરનાર અને દુર્ગતિ તર દેરનાર છે એમ ા તેને સાષ્ટાંગ પ્રણામ કરો તે તમે સહેજ પણ દુભારો નહિ ૮ તે કોઇ અન્ય તમને સત્ય પણ અપ્રિય વચન કહું તે તમારી લાગણી ધી દુખાય તેને વિચાર કરી અન્યનાં પ્રાગે તેનાં વચન ઉચ્ચારવાનું વો તો તમે કદી દુભાય નહિ.
સંસારની ખટપટમાં હુ નહિં ગુંથાતાં આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા તરફ. જેટલે અંશે ધ્યાન આપણા તેટલે અંશે તમે દુભાશે નહિ.
૧૦ વખત વહી ગયા તે પાછા આવતા નથી અને ક્ષણે ક્ષણે આયુષ્ય પ ધનુ ય છે, એમ સમજી વખત ગ્ય ઉપયેગ કરીા તા તમે કદી દુબારા નહિ.
૧૧ તમારે ત્યાં ચોરી થાય તે તે વખતે તમારી માનસિક ત્તિ કેવી દુભાય છે તેનો ખ્યાલ કરી અદત્ત ગ્રહણ આત્મવૃત્તિને મીન રનાર છે તે ાડી દેશે. તા તમે કદી પણ દુભાશે નિર
૧૨ પ્રમાણિકપણું તે સાતમ નીતિ છે. એમ સમજી વ્યવહારમાં તેની યેાજા કરશો તો તમે કદી દુભાવ્યા નહિ.
૧૩ મેાક્ષપ્રાપ્તિ માટે જ્ઞાન ઉત્કૃષ્ટ સાધન છે અને જ્ઞાનીને સર્વત્ર જય છે તેથી જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી જ્ઞાની થવા પ્રયત્ન આદરા તે કિચિત્ પણ તમે દુબારા નિહ
૧૪ સ્વપની ઉપર અન્ય હૃદષ્ટિ કરે તે વનમાં કેવી
કરી પરસ્ત્રીને માતા અથવા એન સદૃશ ગણી છાડી દે તા તમે કદી દુભાશા નહિ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વ્યથા થાય તો વિચાર દ્રષ્ટિ પ્રવર્તન કરવું પણ
૧૫ મેક્ષપ્રાપ્તિના અભિલાષીને પૈસે પ્રબળ વિઘ્નકર્તા છે માટે તેને મમત્વ ઓછા કરવા તે! તમે કદી દુભાણા નિહ. ર
૧૬ અનેક વધાના ઉમ તપને હાનિ પહેાંચાડનાર, અને આત્મ શકિતના અસ્ત કરનાર ક્રોધને મનમાંથી પણુ રત્ન આપશે તા તમે કદી દુભાગા નહિ, ૧૭ સુક્ષ્મ અને અદત્ત ચક્રવર્તી જેના પાશમાં પડવાથી દુર્ગતિગામી થયા અને જે ઉત્તરાત્તર લહિન્દુ પામે છે તે લાખો દેશવટો આપી તેની સેવા તો તમે જરા પણ ભાર! નિ
૧૮ સધ મે ળ છે' અને રાધે ત્યાં જંપ છે'
એમ જાણો સ્થિતિ પ્રમાણે સતત આપણા તેા તો
For Private And Personal Use Only
અહી ગાળવાની ટેવ પાડો અને સો કદી દુખારી નહિ.
૧૯ અતિ આદાર, અતિ નિદ્રા અને અતિ મૈથુન આખનાને હાનિકર્તા છે એટલુ જ નહિ પણ તેની વૃદ્ધિ થવાધી સ્વાન્નતિ માટે વીચાર કરવાના
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તમે દિ દુભારના નહિ,
પણ અવકાશ મળતા નથી માટે તેને સજા દુભાશે નહિ. પરિના તે પોતાના ગુણુનાં ધૃાત કરે છે, અને કરી મોટા કક્ષનુ કાણુ પણ ધઇ પડે છે તેથી કદી દુભાય નહિ.
મગજ ઉપર ચડાવે નીચેની વસ્તુનું ભાન રહેતુ નથી, તે સ્વરૂપતુ ભાન ભુલાવે છે અને રાવણને થયું. તેમ આ ભવમાં દુઃખ અને પરભવમાં દુર્ગતિ આપે છે. માટે આત્તિ દુર કરશે તેા તમે કદી દુભાગા નહિ. ઉપ તપસ્યા કરનાર, મહા જ્ઞાની તરીકે વિખ્યાતી પામનાર પણ તે મા યાવાળા હાય છે તે તેને ભવભ્રમણ કરવુ પડે છે માટે માયાથી અળગા રહેગા તો તમે કદી દુભાગા નહિ,
શ્રીમદ વિજયજી કર્યું છે કે-ભગવાન એકાંતે વિધિ કે નિષેધતા ઉપદેશ કરતા નથી, પણુ આતા તેમની ખાસ આજ્ઞા છે. કે કોઇ પણ કારણ પ્રસ ંગે નિષ્કપટી થયું. આ આજ્ઞાનુસાર વર્તન કરશે તે લેશમાત્ર તમે કદી દુવા નહિ. રાગ-કેઇ પણું વસ્તુ ઉપર અમત્વ, રૂપવંત સ્ત્રીની પ્રાપ્તિ માટે અભિ લાખા મુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છાવાળાને અંતરાય કરનાર જાણી રાગદશા સજવાથી તમે કદી દુલારો નિહ.
કાને સલાડ આપવાના પ્રસગે કદાચ તે તમારી સાથે એકમત ન થાય તા પણ તેના હિતની સલાહ શુદ્ધ અંતઃકરણથી આપશે તે તમે કદી દુભાશે નહિ
૧૭
તેા તમે સહેજ પણ
For Private And Personal Use Only
અન્યને દૂધ ઉત્પન્ન વજવાંથી તમે
તેને
દેશ યા કામની ઉન્નતિ કરવાની ઇચ્છા હોય તે પ્રશ્ન વસુધારણા કેવી રીતે થાય તેના વિચારો ગોઠવી---ાજના કરી સ્વાભૂતિ કમા બાદ અન્યની ઉન્નતિ તરફ ા આપશે તે સહજ પણ તમે દુભાશેા નહિ, જેવા જેવા ઉપદેશ આપુંવાની તમારી ઈચ્છા થાય તેને પ્રથમ તમે ઉશ્ કરતાં કહેણી તૈલી રહેણી ' તે નિયમને વળગી રહેજો તે કદી પણ તમે દુભાશે નહિ.
નહિ..
ગુણની વૃદ્ધિ કરનાર અનેણ તથા પર અનૈના હૃદયને સતાષનાર અતિમ ગુણશ્રેણીને અંગીકાર કરશો તો તમે જરા પણ દુભારા જે શાળાના ડો શાળા ગેમી બર્ ભગવાન. સ્થુળીભદ્ર, વીજયરોઠ અને સુદર્શન શના વન્ય કા હજુ પણ વાગે છે તેવા આત્માન્નતિ કારક ઉત્કૃષ્ટ રીયળને ગ્રહણ કરશો તે તમે કદી દુભારો નહિ. અજર, અમર, અકલકિત, શુદ્ધ જ્ઞાન-દર્શનવાળા, રામદેષથી રહિત, સ
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૮
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
મદષ્ટિવાન, એકાંત જીવીના સઁપગારમાં તપુર અને એવા અન ત ગુણગણાથી શેભિત પરમપૂજાનું શ્રી તીર્થંકર મહારાજના ચરણ કમરામાં કતથી આર્દ્ર ચિત્તવાળા થઇ લીન થતાં શીખ, અને તેના ઉપદેશાનુસાર વર્તન રાખરો તે તમે કિંચિત્ પણ દુભાતા નિર
કાપડીયા નમદ ગીધર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वर्त्तमान समाचार, લઁગ તરફથી માનપત્ર.
ભાવનગર જૈન
જમોજી નવરોજજી ઉનવાળા એમ. એ. જે ભાવનગર શામળ દાસ કૉલેજના પીન્સીપાલ અને હાઇસ્કુલના હેડ માસ્તર હતા તે પેન્શનપર રીટાયર થઈને બનારસ સેફૂલહિંદુ કોલેજમાં ઇંગ્લિશના ઓનરરી પ્રોફેસર તરિકે કામ કરવા જતાં જનમોડીંગ કમીટી તરકથી તેમને અશાડ શુ ૨ તા. ૪-૭-૫ના રોજ ટનબોર્ડીંગ હાઉસમાં નહેર સેવા કરીને એક માનપત્ર આપવામાં આવ્યુ હતુ. તે પ્રસંગે સંસ્થાન ભાવનગરના મુખ્ય દીવાન સાદુળ, પ્રીન્સ મગળસિંહજી, મે કાળુભા સાહેબ, દેશાઈ રતીલાલભાઇ ધ્રોટાલાલ, દેશાઇ શંકરપ્રસાદ હરીપ્રસાદ, રા. રા. લલ્લુભાઇ શામળદાસ, નગરશેઠ પ ભુદારા ભગવાનદાસ વિગેરે અનેક ગૃહસ્થી પધાર્યા હતા. પ્રારભમાં સેક્રે ચરી કુંવરજી આદજીએ બોર્ડીંગ સબંધી કેટલીક હકીકત રાશન કા આદ જો. સેક્રેટરી માસ્તર મેતીચંદ ઝવેરચદનપત્ર વાંચી અ તાવ્યુ હતુ. અને જૈનમોર્નીંગ કોટીના વાઇરા પ્રેસીડન્ટ વેરા મ રાજારાજે મી. ઉનવાળાને અર્પણ કર્યું હતું. બાદ માત્રની ઉત્તરમાં મો. ઉદવાળાએ ઘણી હિતશિઢાએ આપી હતી અને જૈનવર્ગના સાભાર માન્યા હતા. ‘ખા વા. કે, તરફથી પધારેલ ગૃહો આભાર માન સાય મેળાવડા અર્ખારત કરવામાં આવ્યા હતા.
આ મર્ડ અને પ્રગટ થયેલા લાલ વાંચી ક્રીકામાં વેપાર નિમિત્તે ગયેલ શા. જેાલાલ વાઘજી નામના ગૃહસ્થે શ્રીમળી રૂ.૫) તેના કુંડ માં માકલાવ્યા છે અને પોતાના તર્કથી કેટલીક દીવસાજી બતાવી છે.
ભાવનગર જૈન કન્યાશાળામાં ઇનામના એવા
અગાડવઃ પુરાનીવારે શ્રી જૈન કન્યાશાળા વ્યવસ્થાપક મીકી તરફથી ભાવનગર સંસ્થાની કેળવણી ખાતાના ઉપરી અધિકારી ટી હેબના પ્રમુખપણા નીચે કન્યાબેને નામ આપતો ઊગવટો કરવામાં આન્ગેા હતેા. પ્રારંભમાં સદરહુ કમીટીના સેક્રેટરી ની બજી કજીએ કન્યાશાળાના પ્રારંભથી ત્રણ વર્ષના ટકા નિકાસ તેના અ
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
1.
૨
,
કે ' |
*
. ;
5
*
*
*
*
* * * *
સમાન સમાચાર,
૧૭ મારા વિગેરેની નિમણે તો છેવટમાં પાયે પરીક્ષાનું પરિણુંમ વિગેરે ઇનર કહ્યું હતું. ત્યારબાદ કેટલીએક કન્યાઓને અભ્યાસ તપાસી બે વાર ગાયને મારા માં આવ્યા હતા. બાદ પ્રમુખ રાહેબના હાથથી ૧૪૫ કને ન્યાઓને દ' નામ માટે મુકરર કરેલા આ સુમારે રૂ.૫૦) ઉપરાંતને આપે નવામાં રાજ્ય હતા. પાંચ સ્ત્રી શિક્ષકે પગ એકેક વસ્ત્ર આપવામાં આવયું હતું. ત્યાર | દરબારી કન્યાશાળામાં લઈને અભ્યાસ કરી ત્યાં અરધા ઉપર નામ રાખનારી આ કન્યાશાળાની અમારી કન્યાઓને મુકરર કરેલ ધોરણ અનુંસાર ત્રણ ભારાની કલીપ તરીકે રૂ. ૧૮ શા, ત્રીભુવનદાસ ભાર તરફથી પ્રમુખ સાહેબના હાથે અપાવવામાં આવ્યા હતા. મી. એટી રાહબ કન્યાઓને ધાર્મિક અન્યાસ તથા તેની વ્યવસ્થા વિગેરે જઈ બહુ ખુશી થયા હતાં. બાદ તેઓ સાહેબે એક ટૂંકું પણ અસરકારક ભારે પણ કરીને ન્યાઓને તથા તેના શિકાકાને કેટલીક શિખામણ આપી હતી. કમીટી છે આગેવાનોને કન્યાઓને અપાતા શિક્ષણમાં કેટલે એક વધારો કરી વાની ખાસ સૂચના કરી હતી. બાદ પ્રમુખ સાહેબનો આભાર માની મેળાવંડે બરખાસ્ત કરવામાં આવ્યો હતો. ભાવનગર જૈન વિદ્યાશાળામાં ઈનામને મેળાવડો
શ્રી વૃદ્ધિચંદજી જન વિદ્યાશાળામાં અભ્યાસ કરતાં જૈન બાળ કે ઇનામ આપવાનો મેળાવડા માડ વદ ૧૩ રવીવારે જૈન સમુદાયના આગેવાનો વચ્ચે કરવામાં આવ્યો હતો. પ્રારંભમાં સદરહુ વિદ્યાશાળા વ્યવ સ્થાપક કમીટીના સેક્રેટરી સી. કુંવરજી આણંદજીએ. નવી વ્યવેસ્થા થઈ ત્યારથી આ શાળાની સ્થિતિનું વર્ણન કરી બતાવ્યું હતું. બાદ પરીક્ષાનું પરિણામ કેર કરીને અમારી ઓએ મેળવેલા માર્કના પ્રમાણમાં આપવાની ઇનામ માટે તે તે કિંમતની લાયેલી ટોપીઓ રજુ કરી હતી. બાદ તે કમીટીના પ્રમુખ વોરા અમદા જસરાજના હાથથી ૧૬૩ વિદ્યાર્થીઓને અને તેના જ મારીને રૂ.૪૫)ને સુમારનું ઇનામ આપવામાં આવ્યું હતું. બાદ વિદ્યાર્થીઓને ઉત્તેજનાથે કેટલુંક કહેવાયા પછી મેળાવડી વિસર્જન થ હતે.
- ભાવનગર શ્રાવિકાશાળા. હર ભાવનગરમાં જનવર્ગમાં બાળકને તથા બાળાઓને તેમને મોટી ઉમરના પુરૂષોને અભ્યાસ કરવા માટે અનેક સાધન છે તેમાં એક સાધન મોટી ઉમરને શ્રાવિકાઓને અભ્યાસ કરવાનું અપૂર્ણ હતું તે હાલમાં વેરા ડીસંઘ ઝવેરચંદની ઉદારતાથી પૂર્ણ થયું છે. અશાડ દ ૦)) સે શ્રી
,
-,T"
, -
2
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ. સંઘ સમક્ષ તેમણે બે વર્ષ સુધી દરવી એ શુભ નિમિનમાં પિનાની તરફથી રૂ.ર૦૦) આપવાનું કબુલ કરે છે અને ત્યારબાદ સારી વ્યવસ્થા ચાલતી
ઈને રૂ.૪૦૦ ૦) ની રકમ આપવાનું કબુલ કરે છે કે જે “ માં અડ રીતે એ કાર્ય શરૂ રહી ફક, આ પાનું દાન કળા કાંડ ના હા" રાપવાની અને તેને પોતાની દરાર ના '' - 1 : ના ત્તિ વનર કરી હતી જેના થી તે સ્વીકાર ક ક .
આ શ્રાવકાશાળામાં મારા કરાવવા માટે : 'મને મે રા પ્રતિક્રમણ તથા કરણાદિના જ્ઞાનવાળા કઈ આવક થાકા એ મોજકને રાખવા માટે તજવીજ શરૂ કરવામાં આવી છે તેથી આ કાર , શ્રાવિકા યા ભેજક હોય તો તેને જેને કારણે ફીટ ર વાખલું, તને પગાર રાબંધી કારક વ્યરા કરી અમાપ - .
પ્રારા ચા. શ્રી ના પ્રસારક રાજાના લીરબાગ Iિtી બાર પર છોટાલાલ ત્રિકમદાસ ડીસ્ટ્રીકટ કે રની ના પાડા માં પાસ થવાના ખબર મળી તે સંબંધી ૯ પ્રત કરવા માગે . માણકારી પિતાને ધંધો ચલાવી તેમાં ક, મળ મન E - છો.
સંવત્સરી સંબંધી નિર્ણય. ચાલતા માં માત્ર પર ભારે કે નાનો '- માંગમાં કાર્યો હોવાથી રાંધરારી કે " સ કર ! આવકો છે ( ર ' ' ની જગ્યાએથી સવાલ થવા ઉપર થી પુન્યાના બી ગંભીરવિજયજી કો અને ચતુમાસ રહેલા છે તેઓ સાહેબે કેટલાક આધાર મા ભાદ્રપદ શુદિ ૪ રવીવારે સંવત્સરી પર્વનું આરાધન કરવામાં આવશે. એવા નિ મહાર કરવાનું ફરમાવ્યું છે.
સભાની વર્ષગાંઠ. શ્રી જૈનધર્મ પ્રસારક સભાની વગાંઠ શ્રાવણ સુદ ૩ ન હોવાથી તે સભાન બહારગામના સમાધાન વાર્ષિક રાતમાં ભાગ લેવા માટે આમંત્રણ મોકલવામાં આવ્યાં છે. આ સભાની શાપના શ્રાવણ સુદ ૩
૨૪ વર્ષ પૂરાં થઈ ર૫ મું વર્ષ એસો. તેને વાપક મારા તમામ સભાસદો અને બીજા લાગતાવળગતું બડા તથા વિરા - ગુદાય સહિત ભાવનગરથી જ ગાઉ દુર ૧૦૮ મી કરતા આ છે છે. આ વર્ષે પણ તેજ પ્રમાણે મીડ-ર કરવામાં આવી છે. જો બા રમી પરસ્પર માં ,િ મુક, રાક રાશિ :- આ નવા રા(૧નું ઉમરે ગ મેરે અનેક લાભ થાઓ છે; નબળી પાની અને તે પ્રાચિન અપાચિન સ્થિતિનું સ્મરણ થવા આવે છે કે “ માની શકે .
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બહાર પડેલ છે. !
ચરિતાવાળી ભાગ ૧ લો. જ વિભાગ પહેલા-જયવિજય, હંસામાજ, લીપુજ-નાટક ર વિભાગ બીજો-કળાવતી, સુભદ્રા, હંસ કેશવ, વંw
મૂળ તથા ધનશ્રેણીની કથા, ૮-પ૦ - ૩ વિભાગ ત્રીજો-શુકરાજ ચરિત્ર.
વિભાગ ચધા-સરસ્વતી, કામલમી, પુણ્યસાર ૦-૫૦ ઉપ વિભાગ પાંચમે-શૂરપાળ, ચંપકમાળા, રાજસિંહ,૦-૪-૦
આ દરેક વિભાગ જુદા જુદા બંધાવવામાં આવ્યા છે. અને પાર વિભાગની ભલી બુક પણ બંધાવવામાં આવેલ છે. તેનું માગ ઘણું સુંદર કરવામાં આવ્યું છે, આખી બુકની કિંમત ૩૧-૪૦ રાખવામાં આવેલ છે.
ચરિતાવળી ભાગ ૨ જે. ( વિભાગ પટેલે યશાધર ચરિત્ર વિભાગ બી-ખાર વ્રત તથા કવ ઉપર કથા ૬૩ ૦-૫-૦. ૩ વિભાગ ત્રીજે-ઉત્તમ કુળની દુર્લભતા વિગેરે ઉપર
છે માટી કથાઓ. ૦ ૪-૦ જ વિભાગ મા ધમ કરતાં રેકનારા તેર કાઠીઆની'
રસીક ને ઉપદેશક કથા. ૦-૩-૦ એ દરેક વિભાગ હજુદા જુદા બંધાવવામાં આવ્યા છે, અને ચારે વિભાગની ભેળી બુક પણ બધાવવામાં આવી છે, તેનું બઇડીંગ ઘણું સુંદર કરાવવામાં આવેલ છે. આખી બુકની કિં. રમત રૂ ૧-૪-૦ રાખવામાં આવેલ છે.
સંવછરી સુધી પ૦ દીવસ ” ખાડ સુદ ૧૪ નીવારે ખાલી પરિકમણું કર્યા પછી ર દિવસે સંવછરી ખડકપણું કરવું જોઈએ તે હિસાબે ભાદવા સુદ ૪ રવીવારની સવારી કરતાં ૫૦ દિવસે જ થાય છે. કેટલાક માણસે બુલથી પ ગણે છે પણ અશાડ સુદ ૧૪ તે ગણવાની જ નહીં તેથી કઇ રીતે ૫ થતા નથી. વળી માસની વૃદ્ધિ તમ ગણાય નહી તેમજ તિથિની વૃદ્ધિ પણ ગણવાની ન હોવાથી કોઈ પણ વખતે ભાવ દિ ૪થે સંવછરી કરતાં પર દિન થાય જ નહીં. એટલે ખાસ જરૂર હોવાથી અહીં યા છે વિપ જરૂર હોય તેણે પદ્વારા ખુલારો મેળવો, તંત્રી
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (વાજની પડાવ્યો. ' -- -- ગા રમક ', 'ક જ ' ' + i si 15, - - રા દેજી નાગલી 1 --- --- શા નરોતમ્ હીરાચંદ - ! 1------ ડા ના . " ન દેસાઇ . -- ht: { --/-- : , . . !' : tet *l; '.! . . . 1 -- . 0 મા રતનચંદ દરા | - - - :! : ભાગ ' . - 6 -- 0 વાર રતા -{ } 1 ---- -- - - - - - - 1 - - - - - ની મુલચંદ તારાદારી )--'. --- ડો બાર મહિને : -2-10 શા મીર કાશી માઈલ 1-- --- રા રેસમાં ન 3 - 1 - કપ જાન છે તે 1-... : --- ( ર નામા ના 1 --- - 0 દોફટર ગેદિરાવ દીપાજી 1--- 0 દેશી ! ડરી ર - - સા કેશવલાવા વેલશી 1------ રાા હીરાનંદ શાહ - 8 - 4, શા મુલચંદ ઝવેરચંદ '' -- - -- *- રાસ | ' સ. 1 દે. 2 -.. 2 ~શેઠ પાનાચંદ વાલ 1-- --- 0 . મહા 1 છે, જ - --- દશા વા મીચંદ માણેકચંદ ! --- -- લા લા :) લા ------ છે શ્રી મોરબી નશાળા 1.-- --- શી રતનદ નાનચંદ -----0 શી નાગરદાર માનીઝ 3 --- --- છે દોશી દલપત ઉત્તમચંદ ! 1-4-0 શા ખુશાલ દ એ પણ ---- 0 0 મહેતા પુરના કાલુભાઈ 1-18--} |Hદા મા - - ----0 વારા ઘેલા રાશ 1-----0 કા ર રા , ". 1--- --- શા યુનીલાલ ખુબચંદ | ----- (0 ના મહાદતાલ વાડ 1 ---- ----- રાપ માનતાલ " રદ ! 2 - 8-0 : મકની રાજ -- --- , શા ખા લાલ 30 -- --- , ડી એમ રામ -----0 શી કનદાર રામજી 1-1 - - મચાવંડ રાંક પર - - શી શી હાલ ફરાર 1--- --, સા વેર અંદર --- 8 - માણકસંગર -- --- શા ફુલચંદ હકીમાં નવા એબનોનાં નામ. બી અતિ નિરિ જેન લાયબ્રેરી, ખેડા, લાઇફમેમર રા.રા. શાહ અનૃતલાલ રૂપાનામદાસ ભાવનગર , નારા. 9 ઝવેરચંદ અંદરજી, મુંબઈ છે. ર. શાહે બીલ જુઠા વાળ, ભાવનગર, વો 19 રા, શાહુ ગળદાસ દાલતમ, રામદાવાદ , For Private And Personal Use Only