Book Title: Identifizierung Von Sanskrittexten Sankaranandanas
Author(s): Gudrun Buhnemann
Publisher: Gudrun Buhnemann
Catalog link: https://jainqq.org/explore/269413/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ARCHIV FUR INDISCHE PHILOSOPHIE IDENTIFIZIERUNG VON SANSKRITTEXTEN SANKARANANDANAS Von Gudrun Buhnemann, Wien Von dem kaschmirischen Philosophen Sankaranandana' (9. oder 10. Jh.)? sind bisher nur folgende, tibetisch erhaltene Werke bekannt gewesen: 1. Pramanavarttikatika (P 5721) 2. Sambandhapariksanusara (P 5736) 3. Pratibandhasiddhi (P 5755) 4. Apohasiddhi (mit dem Kommentar des Autors) (P 5754) Ausserdem weist FRAUWALLNER3 auf wortliche Ubernahmen des Sambandhapariksanusara im SVR hin. Gnoli" zeigt, dass Abhinavagupta den Prajnalamkara und die Apohasiddhi Sankaranandanas erwahnt und gibt eine Reihe von Zitaten aus TPV, IPVV, TA, MVV an. In der Glasnegativsammlung der von Rahula Sankstyayana in Tibet fotografierten Manuskripte der Bihar Research Society, Patna, befindet sich nun eine Glasplatte mit den von unbekannter Hand IFalschlich nach dem Tibetischen Sankarananda genannt (z. B. VIDYABHUSANA, S. CH.: A History of Indian Logic. Calcutta 1921. S. 344-45, 349; STCHERBATSKY, TH.: Buddhist Logic. Vol. I. Leningrad 1932. S. 42; GNOLI, R.: The Pramanavarttikam of Dharmakirti, the first chapter with the autocommentary. Text and Critical Notes. Roma 1960. S. XXIIIff.; NAUDOU, J.: Les Bouddhistes Kasmiriens au Moyen Age. Paris 1968. S. 107; MIYASAKA, Y.: Dharmakirti no shogai to sakuhin (2). Mikkyo Bunka 94. 1971.8848. S. 74 ff.), jedoch schon von FRAUWALLNER, E. (Dignaga und anderes. In: Festschrift f. M. Winternitz. Leipzig 1933. 237-42. S. 241) auf Grund der uberlieferten Sanskritfragmente korrigiert.. Zum Leben Sankaranandanas vgl. Taranatha (= Taranatha's Geschichte des Buddhismus in Indien, aus dem Tibetischen ubersetzt von ANTON SCHIEFNER. St. Petersburg 1869) S. 188, 247-48; VIDYABHUSANA, loc. cit., S. 344-45; GNOLI, loc. cit., S. XXIII-XXVI; NAUDOU, loc. cit., S. 107-8. 2 Nach GNOLI, loc. cit., S. XXIII ist er vor Abhinavagupta und nach Dharmottara anzusetzen. 3 FRAUWALLNER, E.: Dharmakirtis Sambandhaparikna. Text und Ubersetzung. WZKM 41 (1934) 261-300. S. 262, Anm. 3. + GNOLI, loc. cit., S. XXIV-XXV. 5 GNOLI, loc. cit., S. XXIII-XXIV, Anm. 3. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 GUDRUN BUHNEMANN eingefugten Titeln: Prajnalamkara, Sarvajnasiddhi, Agamasiddhi. Fotos davon wurden mit freundlicher Genehmigung des Generalsekretars und durch die Hilfsbereitschaft von Dr. Gopi Raman Chaudhary, Patna, fur mich angefertigt und befinden sich nun im Besitz des Instituts fur Tibetologie und Buddhismuskunde der Universitat Wien. Nach genauer Untersuchung lassen sich folgende dreizehn Einzeltitel feststellen: Zahlenangabe Titel im MS Folio 1. Pratibandhasiddhikarika (PSK) 1b1---2a1 (= P 5755) 2. Laghupratibandhasiddhikarika 2a1-2a5 (LPSK) 3. Suksmapramanyakarika (SPK) 2a5--3a5 4. Madhyapramanyakarika (MPK) 3a5-4a1 5. Behatpramanyakarika (BPK) 4a1-9b3 6. Anyapohasiddhikarika (AASK) 9b3-1164 (= P 5754) 7. Dharmalamkarakarika (DAK) 11b4-15b1 prathama 11b4--13b2 dvitiya 13b2-14b3 trtiya 1 (5?) 14b3--15b1 8. Prajnalamkarakarika (PAK) 15b1---25a4 prathama 15b1--17b5 dvitiya 67 17b5--2014 trtiya 102 20b4-25a4 9. Sarvajnasiddhikarika (SSK) 46; 48 25a4--27a6 10. Svalpasarvajnasiddhikarika (SSSK) 12 27a627b6 11. Isvarapakaranakarika (IAK) 2 (?)7 27b629a3 12. Samksiptesvarapakaranakarika 10- 29a3-29b3 (STAK) 13. Agamasiddhikarika (ASK) 4 (?) 9 29b3-31a7 25 6 Vgl. dazu R. Sankrtyayanas Manuskriptbeschreibungen: Prajnalamkarakarika JBORS 21.1935. pt. I. S. 42 No XXXVIII.3.173 JBORS 22.1936. pt. I. App. F., S. XVI No 40 JBORS 23.1937. pt. I. S.56 No 30 Sarvajnasiddhikarika JBORS 21.1935. pt. I. S. 42 No XXXVIII.4.174 JBORS 22.1936. pt. I. S.XVI No 40 Agamapramanyakarika JBORS 21.1935. pt. I. S. 42 No XXXVIII.5.175 JBORS 22.1936. pt. I. S.XIV App. F No 8 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Identifizierung von Sanskrittexten Sankaranandanas 193 Die von GNOLI gesammelten Zitate aus Sankaranandanas Werken lassen sich zum grossen Teil - die restlichen wohl infolge der schlechten Lesbarkeit der Fol. 16 ab und 17 ab (PAK) nicht -- im Manuskript finden und werden im folgenden mit drei Erganzungen (IPVV I 272.14; TAV VI 15.1;TAV VI 15.3) wiedergegeben, ferner zwei Zitate aus dem SVR? und der Dravyalamkaratika Ramacandras und Gunacandras Das Konvolut von Abhandlungen in Versen enthalt, wie die Ubersicht zeigt, Texte, die fast die ganze Thematik der vollentwickelten Pramanaschule betreffen. Ferner ist anzunehmen, dass Sankaranandana wie im Falle der AASK auch zu den anderen Texten, von denen nur die Verse erhalten sind, einen Kommentar verfasst hat. Dafur wurden jedenfalls die erhaltenen Prosafragmente sprechen, die im Kommentar der AASK nicht nachgewiesen werden konnten. 1. Behatpramanyakarika IPVV II 221. 56: (yat punah pramanyapariksayai bhattena uktam) vyaktah prakasah svarthartham* samskarapratibodhakah | nanyatha syad vikalpe** 'pi tatpravrttir apisyatam || *othartha v. l.; "tho'rtha BPK **opo BPK = BPK 5b1 2. Anyapohasiddhikarika a) TPVV I 272.14: (yad aha bhattah) vyaprtih pratyayasyarthe tatra kimcid akurvatah | =AASK 965-6; P 5754 fol. 303a2f. b) TPVV I 292.19: (yad api bhattena uktam apohasiddhau) prasangapratyayanivartanam eva nile anilam etat na bhavati = P 5754 fol. 305b5: nile anilam etat bhavati i Darauf dass Devasuri Sankaranandana zitiert, hat schon FRAUWALLNER, Dignaga und anderes, loc. cit., S. 241 hingewiesen. 8 Zu diesem Werk vgl. den Aufsatz MUNI JAMBOVIJAYAS: jainacaryasrihemacandrasurimukhya isyabhyam acaryaramacandragunacandrabhyam viracitayam dravyalankarasvopajnatikayam bauddhagranthebhya uddhrtah pathah (erscheint in der Gedenkschrift fur Ludwig Alsdorf, voraussichtlich 1980), dem auch diese beiden Zitate mit seiner freundlichen Genehmigung entnommen sind. 9 Vgl. GNOLI, loc. cit., S. XXIV, Anm. 3. Laut briefl. Mitteilung Pt. Jagdishwar Pandeys, Patna, vom 27.2.1980 gibt es in der Sammlung der Bihar Research Society ein anderes Textkonvolut mit dem eingefugten Titel ,Sarvajnasiddhi', das die Texte 9 bis 13 zusammen mit dem Kommentar Sankaranandanas enthalt. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 GUDRUN BUHNEMANN 432.21: IPVV I 292.21 : vyavacchedapratyayena kartavyam ... = unidentifiziert TPVV I 292.23: naropasthityapeksam tat =AASK 10a2; P 5754 fol. 306b6 c) TPVV I 293.12: (yat bhattah) ... na cabhavo visisyate = unidentifiziert 3. Dharmalankarakarika a) SVR IV 783.21--22: (tad aha sankaranandanah 1) karanad bhavato 'rthasya nasvarasyaiva bhavatah | . svabhavah krtakatvasya* bhavasya ksanabhangita || *tva fehlt DAK =DAK 12a5 b) SVR IV 787.14-15: (etena sankaranandano ktakarikam yavad uktam apastam ! yad api sankaranandana eva vyakaroti 1) na hi svahetujo naso nasinam nasvaratmata| nasayainam bhavantas te bhutvaiva na bhavanti tat || = DAK 12a5-6 schliesst direkt an obigen Vers an) c) TAV VI 15.1: (yad dharmalamkarah) bhava eva* parasyeha karyatabhava**... *eva DAK ** erganze eva ca mit DAK =DAK 1464 d) TAV VI 15.3: svabhavo janako 'rthanam abhutakarabhavakah || (iti ca) = DAK 14b6 4. Prajnalamkarakarika a) TPVV II 34.13: (ata eva bhattena api smrtinirbhasamanavastumukhenaiva arthadharmata prakasasya apasarita) artho na bhasate bhrantismrtyoh ... | (iti) IPVV I 236.3-4: (tathapi bhattasankaranandanah smrtidisaiva arthadharmatam prakasamanataya nyasedhit) Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Identifizierung von Sanskrittexten Sankaranandanas 195 artho na bhasate bhrantismrtyor ayogat buddhikalatvam, na ca* ekata desadibhedat tattve va nijadesadivedanam * fehlt PAK = PAK 1565 b) IPVV II 34.15-16: ...smotau tu nirdagdhapadarthavisayo yatha | sa bhavo nengate naivam prakasetapi... | (iti ca) = unidentifiziert c) MVV I 431 cd: (etad eva tatha caha guruh sankaranandanah 1) na manatvat tato 'nyatvan na badhad asthiteh sthitih | = PAK 15b3-4 d) MVV I 432: prakasenavinabhutaih sattayam niyatatmabhih dharmair bhavo bahirbhavan na bhavah siddhim rcchati || IPVV II 71.15-16: (tad aha bhattah) prakasenavinabhutaih sattayam niyatatmabhih | dharmair bhavah prthagbhavo na bahyasiddhim rcchati || = PAK 15b6 (dort: dharmair bhavo bahirbhavan na bahyah siddhim rcchate) e) TPVV I 248.13: (yad aha bhattah) asaty asyabahirbhavo, badhah sattvam ato dvidha | = PAK 16a1 (?) f) TPVV I 248.17: (aha) abhasabhede tv arthah kas tatrabhedo bhramo 'vapuh | IPVV II 132.16: (yatha ca bhattah) abhasabhede tv,arthah kah ... IPVV III 35.13: (tad uktam bhattapadaih) tatrabhedo bhramah (iti) avapuh (iti ca) = PAK 16a1. g) TPVV II 132.18: (iti upakramya) yatphalayeti cej jnanam tatphalayeti ka gatih || = PAK 16a1---2 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 GUDRUN BUHNEMANN h) IPVV II 199.19: (praktanakusalavipakapravartitasamvitparamarsabhyasatapahprabhavapratilabdhonmesena bhattasan karanandanena api) saksatkarah svatahsiddhah sa sphuradrapatasya hi = PAK 18b1 i) IPVV II 16.12: (tena yad aha bhattasan karanandanah, anubhavayante vikalpah iti dharmottaram dusayitum). siddham siddhataya vastu nirupyam na tatha tatah TPVV II 250.17: (bhattas tu adhyavasapeksam etad artham eva pramanyasya na icchati | tad aha) siddham siddhataya rupam nirupyam na tatha tatah || = PAK 18b1-2 (rupam mit IPVV II 250) i) TAV II 62.13-14: nijadharmaprahanena pararupanukarita | pratibimbatmata sokta khangadarsataladivat || (iti prajnalamkarakarikarthagarbhikarena laksanam aha) = PAK 22a1-2 k) TAV II 64.7--8: (uktam iti prajnalamkaradau | tad uktam tatra) tasmat saty api bahye 'rthe dhir ekanekavedanat anekasadroakara nanekaiva prasajyate | PAK 22a5-6 5. Unidentifiziertes aus PAK a) IPVV II 220.24: (yad api bhattena nirupitam) praroho 'syah patiyastvam ... TPVV I 234.13: (gat praj nalam karah) praroho 'syah samvidah patiyastvam sa eva samskaro vacyah | b) TPVV II 144.13: (... praj malam karadieu bhattadar kameju) tatra tatra ca anyatra vitatya ayam artha ukta iti c) TAV II 54.9--10: (yad uktam prajnalamkare) evam tarhi jagad ekasyaiva kasyacid anamsasya yathoktavidhina rupam astu kim nah ksiyate | Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Identifizierung von Sanskrittexten Sankaranandanas 197 6. Unidentifiziertes a) IPVV II 83.17--22: nilam idam samvedyate, pitam idam samvedyate-, ity evamrupa kevalam vipratipadyamanasya hetucchayaya nirdista ghato 'yam pratyaksasiddhatvad astitivat na ca tavata ananubhavikatvam uktam | vyavaharasya mulapabadhanasamarthyaviraha iti hi asakyd uktam | na ca vyamudhapratyaksam eva pratyaksam, api tu pariksakavedyam ity api bhattena uktam b) IPVV II 369.13: (yad aha bhattah) karyaucityat prak svasamvid asamvit smaranantare | c) Dravyalamkaratika 2. Kap., fol. 112: (sankaranandanas tv aha) sahasamvedanam tavad na sahavasthanam ativartate, saty api hi samvedane yadi nasty eva nilam na kimcit samvedyeta tasmat sahasamvedananiyame 'sty eva sahavasthananiyamah | tad ayam atadatmye prakarantarena vaktavyah | tac ca na hetuphalabhavah, vahnisunyasyapi dhumasya darsanat | na ca prakasyaprakasakabhavah, sarvesam svatmamatraparyavasitatvena tasyaghatanat | na capratibandhe sambhavati | na hi yad yatranayattarupam tasya tena sahavasthananiyamo bhavati | tasmat tadatmyad evayam sahavasthananiyamah | tato yadi nama jnanasya svasamviditatayotpatteu tadatmyabhave 'pi sahopalambhaniyamas tathapi sa havasthananiyamo na sidhyati d) Dravyalamkaratika 3. Kap., fol. 79: (sankaranandanus tv aha) yathavidho 'nvayah tathaivavagamo 'vagacchams tadvyavasthanimittam syat anvayas cavinaso nityatvam anekakalasambaddhata va abhidhiyate na ca tatha pratyaksena grahanam sambhavati | evam hi sambhavet yadi pratyaksam vastu glhnat kalatrayasambandhitavabhasam syat, tac ca nasti, indriyapeksitaya pratyaksena vartamanakalasahabhavitvamatrasya grahanat indriyasya hi bhutabhavisyatoh sambandhanarhatvat | tad aha -- narthabhedo 'param rupam rupat kaladvayanugat | tasya nanubhavat siddhir vartamanarthasamsrayat || Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 GUDRUN BOHNEMANN ABKURZUNGEN IPV IPVV JBORS KSTS MVV The Isvarapratyabhijnavimarsini of Utpaladeva with the Commentary by Abhinavagupta. (KSTS XXII, XXXIII) 2 vols., Bombay 1918-21 The Tavarapratyabhijnavivrtivimarsini by Abhinavagupta. (KSTS LX, LXII, LXV) 3 vols., Bombay 1938--43. Journal of the Bihar and Orissa Research Society, Patna Kashmir Series of Texts and Studies Srimalinivijayavarttika of Abhinavagupta. (KSTS XXXI), Srinagar 1921. Ausgabe von Peking = The Tibetan Tripitaka. Peking Edition. Reprinted under the supervision of the Otani University, Kyoto. Ed. by D.T. SUZUKI, 168 vols., Tokyo and Kyoto 1955-61. Syadvadaratnakara. srimadvadidevasuriviracitah pramananayatattvalokalankarah tadvyakhya ca syadvadaratnakarah. 5 vols., ed. L. MOTILAL, Poona 1926-30 Tantraloka des Abhinavagupta Tantralokaviveka: The Tantraloka of Abhinavagupta with Commentary by Rajanaka Jayaratha. (KSTS) 12 vols., Bombay 191838. Wiener Zeitschrift fur die Kunde des Morgenlandes. SVR TA TAV WZKM