Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'zrIhIravijayasUri'nA cAra prAkRta svAdhyAya' bhUmikA 16mA zatakanA mahAna jainAcArya akabarapratibodhaka jagadguru zrIhIravijayasUrinA guNakIrtanarUpa, prAkRtagAthAnibaddha cAra svAdhyAya atre prastuta che. cAre aprasiddha che, ane prAyaH darekanI ekeka prati ja prApta thAya che- thaI che. -saM. paM. zIlacandravijaya prathama svAdhyAya, tenI antima paMdaramI gAthA uparathI, prasiddha upAdhyAya " zrI dharmasAgarajI " nI racanA hovAnuM mAnI zakAya AmAM dravyapUjA karatAM bhAvapUjAnuM mUlya - mahattva adhika hovA aMge saiddhAMtika - tArkika saMkSipta carcA karavA dvArA AcAryanI stuti thaI che. dvitIya ane tRtIya svAdhyAya jANItA kavi muni gaNi padmasAgarajIe racyA che. A kartA paNa AcArya zrInA ziSyavRndamAM ja ane samakAlIna hatA. prathama racanAmAM potAne vAcaka dharmasAgara - ziSya (gA. 10) tarIke noMdhe che, chatAM puSpikAmAM temano spaSTa nAma-nirdeza che ja. jyAre bIjI racanAmA prathama gAthAmAM 'dharmasAgarajI'ne zabdaguMphanamAM saMbhArIne aMtima gAthAmAM 'muNi pauma' tarIke potAne ullekhe che. puSpikAmAM to nAma spaSTa che ja. bannemAM AlaMkArika guNagAna che. cotho svAdhyAya hIravijayasUri - ziSya vijayacandravibudhe racyo hovAnuM (gA. 40) jaNAya che. cAremAM A sauthI moTo -41 gAthAo pramANa, tathA aitihAsika hakIkatono samAveza dharAvato svAdhyAya che. 1 thI 7 gAthAmAM janmAdinI tathA sUripadaprAptinI vigatonuM sthUla varNana che. 8mAM guNakIrtana che. 9mAM gaMdhArabaMdare cAturmAsano ullekha, 10 mAM guNagAna, 11mAM akabaranA nimaMtraNano nirdeza, 12 thI 22mAM vihArakrama ane phatepure padArpaNa sudhInI vigatono nirdeza: emAM 'sarotarA'ne 'suratarunagara' ane 'sIrohI' ne 'zivapurI' tarIke ullekhela che, te dhyAnArha che. gA. 23 mAM akabara - milana, tathA 24 thI 32mAM zAhane pratibodhanI hakIkato darzAvI che, jemAM kramazaH sarovara ( DAmara) mAM macchImArIniSedha ( 25-26), govadhapratibaMdha (26) paryuSaNAmAM amArighoSaNA (27), jagadguru birudArpaNa, baMdimokSa tathA pakSIgaNane abhayadAna (28), [48]
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNAne anulakSIne 12 dinahu~ kAyamI pharamAna (30), pote pratimAsa 7 divasa mAMsAhArano tyAga (32) ityAdi pratipAdana che. gA. 31mAM zAhe pratimAsthApanA karyAnI vAta che, teno artha zrAvako dvArA (gA. 34) thatI pratiSThAmAM zAhanI saMmati hoya, eTalo ja thaI zake. gA. 32mAM darzAvelI 7 dina-pratimAsa-mAMsAhAra-tyAganI vAta pratItikara eTalA mATe jaNAya che ke ala-badAyunI tathA vinsenTa smitha jevA itihAsakAroe noMdhyuM che ke zAhe varSamAM 6 mAsa mATe mAMsAhAra varjelo. (juo 'sUrIzvara ane samrATa' prakA. jaina grantha prakAzana samiti, khaMbhAta, I. 1994 punarmudraNa, pR. 138 thI); AnI bhUmikA hIravijayasUrinI prAraMbhika mulAkAtomAM sarjAI hoya te banavAjoga che. 7 dina mAMsatyAganI A vAta, A rIte, mAtra A svAdhyAyakAre ja nirdezI che; anyatra nathI. zeSa gAthAomAM keTalAMka dharmAkAryonI achaDatI noMdha tathA guNavarNana che. AmAM prathamanI be racanAonI pratio vaDodarAnA zrI AtmArAmajI jaina jJAnamaMdiranA zrI pravartaka kAntivijayajI zAstrasaMgraha (kra. 2791 tathA kra. 2858)nI che, ane pAchalI be kRtionI pratio amadAvAdanA zrI lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmandiranI che. upayogArthe jherokSa nakala ApavA badala te saMsthAonA kAryavAhakono RNasvIkAra kara chu. zrI hIravijayasUri svAdhyAyaH // // 1 // zrIgurubhyo namaH / paNamia vIrajiNaM(Ni)daM thuNAmi sirihIravijayasUriMdaM / kumayatamohadiNaMdaM (gidaM) vayaNAmayapuNNimAcaMdaM paMcAyAraviAraM pavayaNasirisuMdarIi urahAraM / nANaddhiladdhapAraM muttipuripavesavaradAraM paMcamahavvayasuragiri - bhAruvvahaNammi ahiNavo vasaho / nissesasUricUDAmaNI jiNapaNIajalamINo // 2 // // 3 // [49]
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 4 // // 6 // // 8 // // 9 // NaNu davvathayA ahio bhAvathao saMthuo a samayammi / tA hou asAmaiaM alaM khu pAsAyapamuhehi saccaM puNa sAmaiaM ahiaM aMseNa savvahA neva / rayayApavvayapuMjA guMjA-kaNayaM jahA ahiaM ||5|| ahavA devabhavAo maNuabhavo uttamo . u aMseNaM / teNeva ya devabhavo maNuabhave uttamo bhaNio jo puNa jai(I)Na bhAvatthao a so savvaviraisabbhAvo / savvappayArapauro asesavavvatthayApauro // 7 // jaha kaNagakUDalaMkia-- veaDDho savvao sa rayayamao / kaMcaNagiritullattaM no pAvai kahavi tuMgo vi sAvayabhAvathao puNa muNidavvathauvva hoi appayaro / avivakkhAe dunnavi kameNa duNhaM pahApahiA dIvo diNayaraaNuo sasiNehI guttaThANi gehamaNi(NI) / jagacakkhU puNa sUro NehaMjaNavajjio vi bhave evaM jo uvaesaM sapuvvapakkhAiperaNApuvvaM / dAuNa ya samaNadhamme ujjuttaM (tte) kuNai dhammiji(ja)Ne // 11 // dubbalayA muNidhamme jai tesiM sAvayANa dhammevi / jaM jaM jassa ya juggaM AgamarIIi uvadisai // 12 // kappaTu(du)ma-kAmakuMbha-ppamuhA pahupAyasevaNaM pattA / laMcha (?)NamiseNa chalaNA mahimovAovalaMbhaTThA // 13 // viNayAbhAvA ajja vi apUriamaNorahA ya payamUle / ciTThati jassa tassa ya payasevA hou maha sahalA // 14|| evaM sirihIravijaya-gurumuhadahajammabhAraI gaMgA / pAvahara-dhammasAyara-saMgaiA jayau jaNapujjA // 15 // iti samagramudgalAdhipatinijabhujayugalabalavidalitavairirAjarAjitati pAtasAha zrIakabara-pradatta-prasiddha trijagat (da)gurubiruda sakalasUrirAjarAji rAjicUDAmaNIyamAna zrI zrI zrI hIravijayasUrIzvarasvAdhyAyaH / / // 10 // [50]
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // munipadmasAgara kRtaH zrI hIravijayasUrisvAdhyAyaH // (2) namiuM sirisiribhavaNaM sirivIraM vIranAhanayapAyaM / thosAmi juttijuttaM sUrivaraM hIravijayaguruM jayapa-hi asatto guNagaNavitthArakittisaMvutto / jaM daTuM bhavakhutto jaNo vi mukkhaM suhaM patto jaha niyabAhujueNaM tarei no ko vi sAgaraM ittha / taha ya tuha dakkhasaMgho guNacakkaM bhAsiuM na pahU uDTuM gacchai vihu te kittibharo devadevavayaNeNaM / kiM atthi attha cittaM atthi puNo te jaNasamatte asamattho kira sahiuM gao migANaM vi hUggasupayAvaM / aDavIe ghorAe Na dIsae o thu (dhu?) vaM ittha gayamANo vi samANo akkharakAmo vi deva ! jiakAmo / avi puNa sasuo visuo vicitta cittaMdharo si taM sattakkharanAmamaMtaM guNei jo bhattinibbharamaNo a / satta bhayA puNa vilayaM jaMti tasseva ya khaNeNaM jaha saddAo vihuNo migANa dIvA vimuttavarapANA / jaha gahanakkhattANaM teyAI sUraracchIi tuha hIravijayanAma-maMteNaM vayaNasiddhi vayaNesu / guNaNAo sAhUNaM dinAo uttibhavaNataM vAyaga-sudhammasAyara-gurussa sIseNa saMthuo sUrI / ditu kira siddhisiddhaM sukkhaM sirihIravijayagurU // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // itizrI hIravijayasUri svAdhyAyaH pUrNa ||mu0 padmasAgara kRtiH // For Private & Personal use only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hIravijayasUri svAdhyAyaH // ||1|| // 2 // // // 3 // // 4|| iha vimala dhammasAyara-himakarakiraNovamaM mahAvIraM / namiUNa hIravijayaM viNaye viNayeNa thuttapahaM tuha hIravijaya ! sura-sukittikamalA jaNadaNaM miliuM / jAge mAcaramajjhaM pattA kavipoamArU DhA tuha kitidivvakamalA jaI vi numa thaloaseNIhiM / ramai tahAvi buhehiM ppasassacariA samakkhAyA tuha kitti divvagaMgA-taraMgasaMbiMduA samucchaliA / jANe gagaNe te khalu tAra-kalAvA ime saMti muNiva ! tuha kittigaMgA viNimmiA vehasA jaNAlINaM / jANe puvvasamajjia-pAvapaNAsAya loyatie deva ! tuha kittigaMgA-salilaM savaNeNa pIamittaM pi / sayalidiANa titti jaNai chuhANAsaNaM bhaI sUrivarakittigaMgA-majjhaM je kiDDayaMti sappurisA / tajjalaujjaladehA havaMti te no puNo samalA sayalasuhakittigaMgA sAhava (?) tuha meruuvva bhUmiale / viTThau sukharalabde-ppakAma kIlA suhA subhagA muNipaumabohadiNayara-sarisasarUvassa hIravijayamsa / thuttapahapaDiyaloo gacchai turiaM hi mukkhapuraM // 5 // // 6 // ||7|| ||8 // // 9 // iti zrIhIravijayasUri svAdhyAyaH padmasAgaragaNikRtaH // [52]
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hIravijayasUri svAdhyAyaH // ( 4 ) paNamia jiNavaravasahaM sayalaguNAlaMkiaM vigayamohaM / sirihIrajayasUriM thosAmi visidbabhattIe palhAyaNammi nayare kUMro nAmeNa vasaI siTTipahU ! tassa sugharaNI nAthI tIe jAyaM taNayarayaNaM ciMtAmaNirayaNanihaM sevAparasayalamaNuadukkhaharaM / nIsesaloapujjaM niddosaM paramasuhaheDaM [53] // 1 // sirivijayadAnasUrI - saravarahatthammi jeNa cAritaM / gahiaM paTTaNanayare vivegajuttammi suhadivase nIsesasatthaNigaNa - suabhUsaNabhUsio viulabuddhI / gaNivibuhavAyaNANaM payANa juggo vigayatinho sUrIsasupayajuggo jAo vinANasIlasaMpanno / taha nAraya - sIrohInayare vAyaga- muNIsaparyaM saMThaviaM suhRdivase sautsavapuvvayaM (sautsavaM ? ) jassa vikkhAyaM / bAMliMdU vaDUmANo savvakalAhiM jayau so je (jo ?) // 6 // // 7 // jiNasAsaNagayaNatalaM payAsayaMto a dharaNiviharato / paccakkhasUrasariso annANatamItamoharaNo gaMdhArabaMdirammi saMpatto suhRdiNe jagapaIvo / UsavapuvvamaNisaM saMgheNa samaM saparivAro ujjalacitto avitahavayaNo AruggakAyasaMpanno / jaNavaravayaNaM saccaM uppAlAi titthanAhavva caumAsAaNu (sAo) pacchA akabbareNAvi bhUminAheNaM / AkArio muNido bahumANeNaM paramatosA suhadivase suhasauNo ugavihAro kao a jeNAvi / viharato kaNiApura-vaDalApura (ri) Agao harisA tattha ya suhavajuvaihiM muttAhalamaMDalehi sArehi / vaddhAvio a paDhamaM taheva sAmaMtajuvaIhi // 2 // // 3 // 11811 // 5 // 11211 // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatto akamipurammi sAhibakhAnena pUio sammaM / cauraMgiNiseNAhi vibhUsieNaM suhe divase tatto vissalanagare varamahisANe a divvapAsAye / tatto paTTaNanayare vimANatulle samosaraNe sirivijayasenasUri-ppamuho saMgho pi namai bahubhAvA / tatto siddhapuramma saMpattI suhasuhaM paramo tatto suratastrayare jiNidapAsAyasohaNe savayaM / tattha ya pallIvaiNA ajjuNasahasAbhihANeNaM bhattibahumANapavvaM saMghavio pUio muNigaiMdo / suratANabhUminAho abhivaMda sivapurInayare tatto sAdaDinayare vAyagasiriseharo sasiravivva / kANavijayanAmA so milio bahudiNeNA vi tatto a meDatakkhe sAMgAnerammi pavaratayarammi / viharaMto saMpatto suriMdatullo samiDDIhiM evaM aNukkaNaM bhUvaisAmaMtamaMtisiTThIhiM / migayAmisAibhakkhaNa- vajjaNapuvvaM ca saMghavio tatto phattepuramma jiNidapAsAyapavarahatthimmi / suravaibhavaNasaricche suhadivase tattha saMpatto tattha ya iMdasariccho akkabaro bhUvaI vigayasattU / bhattibahumANapavvaM abhivaMdai suddhasaGghavva niyavimaladesaNAe bhUmipAlo vi raMjio jeNaM / sAhiakabbaranAmA pararAyagaiMda-gayasattU tatto teNaM paDhamaM raMjiyahiyaeNa sAyarasamANaM / paumAyaraM jhasAI - jIvehiM samAulaM nicvaM dhIvaragaNApaveso tesiM jIvANamabhayadANaM ca / gorAsiabhayadAnaM dinaM puvvaM samAgamaNA teNaM amAripaDaho sayayaM nigdhosio ani dese / savvasupavvasirammi mauDe pajjUsaNApavve [54] // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 //
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 28 // // 29 // ||30 // // 31 // // 32 // // 33 // jagagurubirUdaM dinnaM baMdiamokkho kao a teNAvi / sArasajIvasamUhe visesao abhayadANaM ca gujjaradeso tattha ya palhAyaNanAma puravaraM atthi / (?) mAlava-lAhUramarutthalI vimale goDa-sulatANe / dillImaMDalapamuhe dese nigghosio paDaho AsuraM pu(phu)ramANaM dinnaM jIvassa rakkhaNaM paramaM / bArasadiNANi niyayaM vimale pajjUsaNApavve jhallari-bheri-napherI-duMduhinigghosapuvvayaM teNaM / jiNamaMdarimmi paDimA-saMThavaNaM teNa kAraviaM AmisabhakkhaNacAo satta diNANIha mAsamajjhammi / jassa pabhAveNa kao khemakaro so gurU jayau ucchavapuvvaM jeNaM kayA paiTThA jiNassa paDimANaM / bhUvaisakkhaM dikkhA dinA saMviggasaDDassa aha thAnasiMhamaMtI kArei jiNassa suMdarapaiTuM / hayarAsi-muddiAI-dANaM dinnaM pamoeNaM maggaNajaNassa dinnaM gayadANaM jassa sAvaraNAvi / puNaravi lakkhapasAo kao a egassa gIassa vAyagapayaM ca dinnaM sevAparasaMticaMdavibuhassa / rano akabbarasa ya samatthaAujjanigrose taha meDatAbhihANe nAgapure taha ya sUratippamuhe / nayare dhanavijayeNaM jiNagehe ThAviA paDimA sayalabhayANaM ca hare kaMcaNavanno visuddhavinANo / saiMsaNeNa kalio sobhAgI kanhajaNauvva pajjunnarUvakaMto khaMto daMto pasassaguNanilao / erAvaNagaikaMto sudhammajhANaTThio bhayavaM sirihIravijayasUri-sIsavaro vijayacaMdavibuheso / siddhabalasomakittI jiavijjAsuragurU (?)tassa evaM bhattibhareNaM sIseNaM saMthuyo gayakalaMko / sirihIravijayasUrI jugapavaro paramasuhaheU // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // Ti, 1. paMktiriyamaprastutA'pi pratau yathA tathA'trApi likhitAsti // [55]