Book Title: Dharm ane Panth 01
Author(s): Sukhlal Sanghavi, Bechardas Doshi
Publisher: Z_Paryushan_Parva_na_Vyakhyano_004696_HR.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249628/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma ane paMtha pahelAmAM eTale dharmamAM aMtardarzana hoya che eTale te AtmAnI aMdarathI uge che ane temAM ja pAkiyuM karAve che ke te tarapha ja mANasane vALe che. jyAre bIjAmAM eTale paMthamAM bahirdarzana, hoya che eTale te bahAranA vAtAvaraNamAMthI ja ane dekhAdekhImAMthI ja Avela hoya che tethI te bahAra ja najara karAve che ane mANasane bahAranI bAju jovAmAM ja rokI rAkhe che. dharma e guNajIvI ane guNAvalaMbI hovAthI te AtmAnA guNe upara ja raheluM hoya che. jyAre paMtha e rUpajIvI ane rUpAvalaMbI hevAthI tene badhe AdhAra bahAranA rUparaMga ane DAkaDamALa upara hoya che tethI te paheraveza, kapaDAne raMga, paheravAnI rIta ane pAse rAkhavAnAM sAdhano ane upakaraNonI khAsa pasaMdagI ane Agraha karAve che. pahelAmAM ekatA ane abhedanA bhAva uThe che ane samAnatAnI urmio uchaLe che. jyAre bIjAmAM bheda ane viSamatAnI tIrADe paDatI ane vadhatI jAya che. eTale pahelAmAM mANasa bIjA sAthe pitAne bheda bhUlI abheda tarapha ja jhuke che. ane bIjAnA duHkhamAM pitAnuM sukha visarI jAya che athavA ema kahe ke emAM ene pitAnAM judAM sukha duHkha jevuM kAMi tatva ja nathI hotuM; jyAre paMthamAM mANasa potAnI asalanI abheda bhUmine bhUlI bheda tarapha ja vadhAre ane vadhAre jhukato jAya che ane bIjAnuM duHkha ene asara nathI karatuM, pitAnuM sukha ene khAsa lalacAve che, athavA ema kahe ke emAM mANasanAM sukha ane duHkha sAthI chuTAM ja paDI jAya che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma ane paMtha 11 emAM mANasane potAnuM ane pArakuM e be zabda Dagale ane pagale yAda Ave che. pahelAmAM sahaja namratA hovAthI emAM mANasa laghu ane halake dekhAya che temAM moTAI jevI kAMI vastu ja nathI hotI ane game teTalI guNasamRddhi ke dhanasamRddhi chatAM te hamezane mATe saiA karatAM pitAne nAme ja dekhe che. kAraNa ke dharmamAM brahma eTale sAcA jIvananI jhAMkhI thavAthI tenI vyApakatA sAme mANasane pitAnI jAta apa jevI ja bhAse che jyAre paMthamAM ethI ulaTuM che. emAM guNa ke vaibhava na paNa hoya chatAM mANasa potAne bIjAthI meTo mAne che ane tema manAvavA yatna kare che emAM namratA hoya to te banAvaTI hoya che ane tethI te mANasane meTAino ja khyAla pUre pADe che. enI namratA e meTAIne mATe ja hoya che. sAcA jIvananI jhAMkhI na hevAthI ane guNenI anantatAnuM temaja pitAnI pAmaratAnuM bhAna na hovAthI paMcamAM paDele mANasa pitAmAM laghutA anubhavI zakato ja nathI mAtra te laghutA darzAvyA kare che. - dharmamAM daSTi satyanI hevAthI temAM badhI bAju jevA jANavAnI dhIraja ane badhI ja bAjuone sahI levAnI udAratA hoya che. paMthamAM ema nathI hatuM. temAM daSTi satyAbhAsanI hovAthI te eka ja pitAnI bAjune sarva satya mAnI bIjI bAju jevA jANavA tarapha valaNa ja nathI ApatI ane virodhI bAjuone sahI levAnI ke samajI levAnI udAratA paNa nathI arpatI. dharmamAM pitAnuM doSadarzana mukhya ane bIjAonA guNanuM darzana mukhya hoya che. jyAre paMcamAM tethI ulaTuM che. paMthavALe mANasa bIjAnA guNe karatAM doSo ja khAsa joyA kare che ane pitAnA doSo karatAM guNe ja vadhAre jovA temaja gAyA kare che, athavA to enI najare potAnA de caDatA ja nathI. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa parvanAM vyAkhyAnA dharmagAmI ke dharmaniSTha mANasa prabhune potAnI aMdara ja ane peAtAnI AsapAsa ja jue che tethI tene bhUla ane pApa karatAM prabhu joI jaze evA bhaya lAge che, tenI zarama Ave che. jyAre pthagAmI mANasane prabhu kAMtA jeselamamAM, kAMtA mAmadInAmAM, kAMtA muddagayA ke kAzImAM ane kAMtA zatruMjaya ke aSTApadamAM dekhAya che athavA tA paikuMThamAM ke muktisthAnamAM hAvAnI zraddhA hoya che eTale te bhUla karatAM prabhuthI peAtAne vegaLA mAnI jANe kAI tenI bhUla jotuM jANutuM ja naheAya tema, nathI kAIthI bhaya khAtA ke nathI zaramAtA ane ene bhUlanuM du:kha sAlatuM ja nathI ane sAle te ye krI bhUla na karavAne mATe nahi. 12 dharmamAM cAritra upara ja pasaMdagInuM dhAraNa hAvAthI temAM jAti liMga, umara, bhekha, cinhA, bhASA ane khIjI tevI bahAranI vastuene sthAna ja nathI jyAre paMthamAM e ja khAdya vastuone sthAna hAya che. kai jAtinA ? puruSa ke strI ? kaI umaranA ? veSA che ? kai bhASA eTale che? ane kaI rIte uThe ke ese che ? e ja emAM jovAya che; ane enI mukhyatAmAM cAritra khAI jAya che. ghaNI vAra teA leAkeAmAM jenI pratiSThA naheAya evI jAti evuM liMga evI 'mara ke evA veza cihnavALAmAM je khAsu cAritra hAya tApaNu pathamAM paDela mANasa tene lakSamAM leteA ja nathI ane ghaNIvAra teA tevAne tarADI paNa kADhe che. dharmamAM vizva e eka ja ceAA che. temAM khIjA kAI nAnA ceAkA na hAvAthI AbhaDacheTa jevI vastu ja nathI heAtI ane hAya che te eTaluM ja ke temAM peAtAnuM pApa ja mAtra AbhaDacheTa lAge che. jyAre 5thamAM ceAkAvRtti evI hoya che ke jyAM dekhA tyAM AbhaDacheTanI gama Ave che ane tema chatAM cekAvRttinuM nAka peAtAnA pApanI durgaMdha sudhI zakatuM ja nathI. tene vAte mAneluM e ja suvAsavALu Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma ane paMtha 13 ane pite cAlatuM hoya te ja rasto zreSTha lAge che tethI te bIje badhe badaba ane bIjAmAM pitAnA paMtha karatAM utaratApaNuM anubhave che. TuMkamAM kahIe to dharma mANasane rAtadivasa piSAtA bheda saMskAramAMthI abheda tarapha dhakele che ane paMtha e poSAtA bhedamAM vadhAre ane vadhAre umero kare che. ane kyAreka daivayoge abhedanI taka koI ANe to temAM tene saMtApa thAya che. dharmamAM dunyavI nAnI moTI takarAra paNa (jara, jerU jamInanA ane nAnama moTapanA jhaghaDAo) zamI jAya che. jyAre paMthamAM dharmane nAme ja ane dharmanI bhAvanA upara ja takarAre ugI nIkaLe che. emAM jhaghaDAdinA dharmanI rakSA ja nathI dekhAtI. A rIte jotAM dharma ane paMthano taphAvata samajavA khAtara eka pANIne dAkhale laIe, paMtha e samudra, nadI, taLAva ke kUvAmAM paDelA pANu jevo ja nahi paNa lekanA gaLAmAM khAsa karIne pIvAnA hiMduonA gaLAmAM paDela pANu jevo hoya che. jyAre dharma e AkAzathI paDatA varasAdanA pANu jevo che. ene mana koI sthAna uMcu ke nIcuM nathI. emAM eka jagAe eka svAda ane bIjI jagAe bIje svAda nathI. emAM rUparaMgamAM paNa bheda nathI ane koI paNa ene jhIlI ke pacAvI zake che. jyAre paMtha e hiMduonA geLAnA pANI jevo hoI tene mana tenA potAnA sivAya bIjAM badhAM pANI aspRzya hoya che. tene potAne ja svAda ane pitAnuM ja rUpa game tevuM hovA chatAM game che ane prANute paNa bIjAnA goLAne hAtha lagADatAM roke che. paMtha e dharmamAMthI janmela hovA chatAM ane pitAne dharmapracAraka mAnavA chatAM te haMmezAM dharmane ja ghAta karatA jAya che. jema jIvatA lohI ane mAMsamAMthI ugelo nakha jema jema vadhato jAya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 paryuSaNa parvanAM vyAkhyAna tema tema te lehI ane mAMsane ja herAnagati kare che. tethI jyAre e vadhu paDato nakha kApavAmAM Ave tyAre ja hADapiMjaranI salAmatI sacavAya che tema dharmathI vikhuTo paDele paMtha (ekavAra bhale te dharmamAMthI janmyo hoya chatAM) paNa jayAre kApa pAme ane chedAya tyAre ja mANasa jAta sukhI thAya. alabatta ahIM e prazna jarUra thaze ke dharma ane paMtha vacce meLa che ke nahi ane hoya te te kevI rIte ? ene uttara sahelo che. jIvatA nakhane kaI nathI kApatuM. ulaTo e kapAya to duHkha thAya che. lohI ane mAMsanI salAmatI jokhamamAM Ave che. te saDavA lAge che tema je paMcanI aMdara dharmanuM jIvana hoya te te paMtha eka nahI hajAra he, zAmATe mANasa jeTalA ja na hoya; chatAM lokonuM kalyANa ja thavAnuM. kAraNa ke emAM prakRtibheda ane khAsI ane pramANe hajAre bhinnatAo hovA chatAM kaleza nahi hoya, prema haze. abhimAna nahi hoya, namratA haze. zatrubhAva nahi haya, mitratA haze. ukaLavApaNuM nahi hoya. khamavApaNuM haze. paMthe hatA, che ane raheze paNa temAM sudhAravA jevuM ke karavA jevuM hoya to te eTaluM che ke temAMthI vikhuTo paDelo dharmane AtmA temAM pharI ApaNe puravo, eTale ApaNe koI paNa paMthanA hoIe chatAM temAM dharmanAM to sAcavIne ja te paMthane anusarIe. ahiMsAne mATe hiMsA na karIe ane satyane mATe asatya na bolIe. paMthamAM dharmane prANa pheMkavAnI khAsa zarata e che ke daSTi satyAgrahI hoya. satyAgrahI hovAnAM lakSaNe TuMkamAM A pramANe cheH-(1) pote ja mAnatA ane karatA hoIe tenI pUrepUrI samaja hovI joIe ane potAnI samaja upara eTalo badho vizvAsa hovo joIe ke bIjAne sacoTatAthI samajAvI zakAya. (2) pitAnI mAnyatAnI yathArya samaja ane yathArca vizvAsanI kasoTI e che ke bIjAne te samajAvatAM jarA paNa Aveza ke gusse na Ave ane e samajAvatI vakhate paNa enI khubIonI sAthe ja jo kAMI khAmIo dekhAya te tenI paNa vagara saMkoce kabulAta karatA ja javuM. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma ane paMtha 15 (3) jema potAnI daSTi samajAvavAnI dhIraja tema bIjAnI dRSTi samajavAnI paNa teTalI ja udAratA ane tatparatA hovI joIe. bane athavA jeTalI bAjuo jANI zakAya te badhI bAjuonI sarakhAmaNI ane baLAbaLa tapAsavAnI vRtti paNa hovI joIe eTaluM ja nahi paNa potAnI bAju nabaLI ke bhUla bharelI bhAsatAM tene tyAga tenA prathamanA svIkAra karatAM vadhAre sukhada manAvo joIe. (4) koI paNuM AkhuM satya deza, kALa ke saMskArathI parimita nathI hetuM mATe badhI bAjuo jevAnI ane dareka bAjumAM ja khaMDa satya dekhAya to te badhAne samanvaya karavAnI vRtti hevI joIe pachI bhale jIvanamAM game teTaluM ochuM satya AvyuM heya. paMcamAM dharma nathI mATe ja patha samAja ane rASTrano ghAta kare che. jyAM jyAM samAja ane rASTramAM ekatA AvavAnA prasaMge Ave che tyAM tyAM badhe ja niprANa paMthe ADe Ave che. dharmajanita patha sarajAyA to hatA mANasa jAtane ane vizvamAtrane eka karavA mATe. 5 dAvo paNa e ja kArya karavAne kare che ane chatAM Aje joIe chIe ke ApaNane paMthe ja eka thatAM, ane maLatAM aTakAve che. paMtha eTale bIjuM kAMI nahI paNa dharmane nAme utareluM ane poSAyeluM ApaNuM mAnasika saMkucitapaNuM ke mithyA abhimAna. jyAre lokakalyANa khAtara ke rASTrakalyANa khAtara eka najIvI bAbata jatI karavAnI hoya che tyAre paMcanA jherIlA ane sAMkaDA saMskAra AvIne ema kahe che ke sAvadha na ! tArAthI ema na thAya. ema karIza to dharma rasAtaLa jaze, lo ke zuM dhAraze ane zuM kaheze ! kai digaMbara pitAnA pakSa taraphathI cAlatA tIrthanA jhaghaDAmAM bhAga na le, ke phaMDamAM nANuM bharavAnI paisA chatAM nA pADe, agara lAgavaga chatAM kacerImAM sAkSI thavAnI nA pADe to tene paMca tene zuM kare ? AkhuM ToLuM hiMdu maMdira pAse tAjI laI jatuM hoya ane koI eka sAco musalamAna hiMduonI lAgaNI na dukhavavA khAtara Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryuSaNa parvanAM vyAkhyAne bIje raste javAnuM kahe agara gokazI karavAnI nA pADe to te musalamAnanI ene paMtha zI vale kare ? eka AryosamAjane sabhya kayAreka sAcI daSTithI mUrtinI sAme bese te tene samAja-paMtha tene zuM kare? Aja rIte paMtha satya ane ekatAnI ADe AvI rahyA che athavA ema kaho ke ApaNe pote ja potAnA paMthamaya saMskAranA zastrathI satya ane ektAno droha karI rahyA chIe, tethI ja to paMthAbhimAnI moTA moTA manAtA dharmaguruo paMDito ke purohita kadI maLI zaktA ja nathI, ekarasa thaI zakatA ja nathI. jyAre bIjA sAdhAraNa mANaso sahelAIthI maLI zake che. tame joze ke ektAne ane leka kalyANano dAvo karanAra paMthanA guruo ja eka bIjAthI judA hoya che. je evA dharmaguruo eka thAya eTale ke paraspara Adara dharAvatA thAya, sAthe maLIne kAma kare ane jhaghaDAne sAme AvavA ja na de to samajavuM ke have emanA paMthamAM dharma Avyo che. ApaNuM AjanuM kartavya paMthamAM kAMte dharma lAvavAnuM che ane nahi to pathene mITAvavAnuM che, dharmavinAnA paMtha karatA apaMtha evA manuSya ke pazu suddhAM thavuM te lokahitanI daSTie vadhAre sArU che enI koI nA pADe kharuM ? tA. 21-8-30 sukhalAla.