Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 mArca 2008 zrImuniratnasiMhaviracita cAra laghu stotra-kAvyo saM. muni suyazacandra-sujasacandravijayau jaina munioe saMskRta bhASAmAM racelaM stotrasAhitya vipula to cha ja, parantu vaividhyapUrNa paNa che. vividha alaMkAronA prayogo, vividha chandono upayoga, pAdapUrti-rUpa kAvyo, evA evA aneka sAhityaprakAronuM sevana kaho ke sarjana, jaina kavioe khobale khobale kayuM che. e badhAMno upayoga karIne temaNe mAtra iSTadeva - gurunI stuti ane bhakti ja karI che, paNa koI bhautika lAbhanA AzayathI tema nathI karyu, te khAsa noMdhavA yogya che. AvA asaMkhya stotrakAvyo, vItelAM varSomAM prakAzita thaI ja cUkyAM che, ane chatAM hajI paNa hastapratasaMgrahomAMthI navAM navAM stotro prakAzamA AvatAM ja jAya che. ahIM AvAM cAra laghu kAvyo prastuta karavAmAM Ave che. te cAra kAvyo kramazaH 1. zrIpArzvanAtha stotra, 2. zrIsujaitrapuramaNDanamahAvIrajina stotra, 3. sarvajinasAdhAraNa stotra, 4.AnandalaharI stotra e pramANe che. prathama be stotro vasantatilakA chandamAM, trIcaM stotra bhujaGgaprayAtamAM, ane cothaM zikhariNI chandamAM che. zabdaracanA bhaktipravaNa hovA sAthe prAsAdika temaja prAJjala jaNAya che. prathama 3 stotro svatantra racanAtmaka che, co, stotra samasyApUrtirUpa che. te cothA stotranuM nAma AnandalaharI che. Adi zaGkarAcArye racela, aneka tantra-yantrAmnAyayukta devIstotra saundaryalaharI e tantra sAhityamA temaja stotrakAvyomA ziramorasamI racanA gaNAya che. tenA keTalAMka padyonAM prathama tathA antima caraNone laI tenI pAdapUrti kiMvA samasyApUrtirUpa stotraracanA te A AnandalaharI stotra. AmAM jinastuti karavAmAM AvI che. 16 padyAtmaka A racanAnA prathama padyamAM ja kartAe saundaryalaharInAM prathama-carama caraNo uddharIne jinastutinI racanA karavAno potAno manoratha pragaTa karela che. A stotra prakAzamAM AvatAM pAdapUrtisAhityamAM eka mUlyavAn kRtino umero thAya che. stotra kra. 2 sujaitrapuramaNDana mahAvIra jinanuM stotra che. A sujaitrapura te kayuM kSetra haze, te jANI zakAyuM nathI. jANakAro te viSe prakAza pADe tevI AzA.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 43 41 __ A stotrakAvyonA praNetA muni ratnasiMha che. dareka stotranA chellA padyamAM temaNe potAno tathA potAnA guru-praguruno nAmollekha ja che. temano prApya paricaya A pramANe cha : ___ tapagacchanA gacchapati zrIhemavimalasUri (16mo zataka) nA eka paTTadhara A saubhAgyaharSasUri hatA. sambhava che ke muni ratnasiMhe ullekhelA potAnA praguru zrI saMghaharSa te A saubhAgyaharSasUrinA ziSya hoya. gacchapati A. hemavimalasUri mahArAja ekadA vihAra daramyAna kapaDavaNaja padhArelA, tyAMnA zrAvaka dozI ANaMdajIe temanu zAhI ThAThathI ebuM svAgata karyu ke tethI giNNAyelA koIke te samayanA sulatAna mujhaphpharazAha bIjAnI AgaLa cADI khAdhI; pariNAme zAhe gacchapatine pakaDAvIne kedamAM pUrAvyA. temane choDAvavA mATe, sulatAnanI AjJA mujaba, 12,000/- TakAno daMDa bharyo, te pachI ja temano chuTakAro thayo. A pachI sUrivaranI AjJA thavAthI temanA cAra vidvAna sAdhu ziSyo - harSakula gaNi, saMyamakuzala gaNi, zubhazIlagaNi tathA saMghaharSa gaNi-e rAjasabhAmAM jaI potAnA pANDityanI camatkRti dvArA zAhane rIjhavyo ane bAra hajAra TakAno daMDa mApha karAvI te rakama saMghane pAchI apAvI. A aitihAsika ghaTanAmA ullekhAyelA cAra sAdhuomAMnA eka saMghaharSagaNi te ja A stotronA kartAe antima padyamAM nirdezelA saMghaharSa hoya tema mAnI zakAya. saMghaharSa gaNinA ziSya dharmasiMha gaNi thayA, temaNe saM. 1580mAM vikramarAsa racelo. temanA ziSya muni ratnasiMha te A stotronA kartA. temanA viSe vizeSa jANakArI prApya nathI. mAtra temanA ziSya zivavijayajI nAme hatA, jemaNe tIrthamALA banAvyAnI noMdha sAMpaDe che. temaNe nemi bhaktAmara, pArzvakalyANamandira jevI kRtio paNa banAvI hovA jANavA maLe che. cAra paikI pArzvanAtha stotranI prati zrIkailAsasAgarasUri jJAna mandira - kobAthI, kra. 2-3 stotronI prati zrI hemacandrAcArya jJAna mandira - pATaNathI tathA AnandalaharInI prati sva.muniratnAkaravijayajI - granthasaMgraha, mahuvAthI prApta thayela che. jeroksa nakala ApavA badala te sarva grantha bhaNDAronA kAryakarono AbhAra mAnIe chIe.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 ( 1 ) zrI pArzvanAtha stotram kalyANakelisavanAya namo namaste, zrImatsarojavadanAya namo namaste / rAgArivArakadanAya namo namaste, vajrAbhirAmaradanAya namo namaste ambhodharAbhakaraNAya namo namaste, lokAtirikticaraNAya namo namaste / saMsAravarddhitaraNAya namo namaste, trailokyasArazaraNAya namo namaste sannirmitAMhimahanAya namo namaste, rAgorudArudahanAya namo namaste / vidhvastakRtsnakuhanAya namo namaste, puNyadrumAligahanAya namo namaste saMsAratApazamanAya namo namaste, nirdAkSyadAkSadamanAya namo namaste / suvyaktamuktigamanAya namo namaste, rUpAbhibhUtakamanAya namo namaste pApaughapAMzupavanAya namo namaste, sevAparatribhuvanAya namo namaste / kodhAzuzukSaNivanAya namo namaste, saMsRtyudanvadavanAya namo namaste netrAbhimUtakamalAya namo namaste, zakrArcitAMhriyamalAya namo namaste / nirnAzitAkhilamalAya namo namaste, padmollasatparimalAya namo namaste // 1 // // 2 // // / 3 / / 118 11 // 5 // // 6 // mArca 2008
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 43 zrIazvasenatanayAya namo namaste, sarvAdbhutaikavinayAya namo namaste / vikhyAtanikSitanayAya namo namaste, nirNItabhUryupanayAya namo namaste // 7 // zrIsaMghaharSasuvineyakadharmasiMha pAdAravindamadhuliNmuniratnasiMhaH pArzvaprabhorbhagavataH paramaM pavitraM, stotra cakAra janatAbhimatArthasiddhayai // 8 // // iti zrI pArzvanAthajinastotram // (2) zrI sujaitrapuramaNDanamahAvIrajinastotram tubhyaM nama: zubhasujaitrapurAvatAra !, tubhyaM namaH kRtasuhatsaphalAvatAra ! / tubhyaM namaH praNatakAmitakalpa ! vIra !, tubhyaM namo vRSavidhAnavidhau sudhIra ! // 1 // tubhyaM namaH zamarasAmRtavArivAha !, tubhyaM namaH zamitaduSkRtadAvadAha ! / tubhyaM namo'bhava ! bhavArNavakarNadhAra !, tubhyaM namaH zivaramAhRdudArahAra ! tubhyaM namaH kamalapatravilocanAya, tubhyaM namastanubhRtAM bhavamocanAya ! tubhyaM namo'nimiSanAthatatistutAya, tubhyaM namo bhagavate trizalAsutAya tubhyaM namo bhuvanabhItatibhaJjanAya, tubhyaM namastrijagatIjanaraJjanAya / // 2 // // 3 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 tubhyaM namo vRSasarojavirocanAya, tubhyaM namaH karaNabhAjitarocanAya tubhyaM namaH suranarAsurasevyapAda !, tubhyaM namo ghanaghanAghanadhIranAda ! / tubhyaM namaH samayasiddhasarinnagendra !, tubhyaM namaH satatasajjanadattabhadra ! namaste sadAnandasandohakArin !, namaste namaste guNavrAtadhArin ! | namaste vibho ! vizvavijJAtakIrte ! namaste namaste janAdvaitamUrte ! // 4 // tubhyaM namo mayi vidhehi jayaM jineza !, tubhyaM namastanu zivaM zivasanniveza ! tubhyaM namaH kuru kRpAM karuNAnidhAna !, tubhyaM namazcinu vRSaM vihitAvadhAna ! tubhyaM namastava vibho ! ruciraM caritaM, tubhyaM namastava mata (taM) paramaM pavitram / tubhyaM namo jina ! japAmi tavaiva nAma, tubhyaM namo bhavasukhAya sukhaikadhAma zrIsaMghaharSasuvineyakadharmasiMha pAdAravindama dhulimuniratnasiMhaH zrImatsujaitrapuravIrajinendrasArastotraM pavitramaticitrakaraM cakAra // iti zrI vIrajina stotram // (3) sarvajinastotram // 5 // // 6 // // 7 // / / 8 / / // 1 // mArca 2008
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 43 . // 3 // namaste'ntaraGgArividhvaMsavIra !, namaste namaste suparvAdridhIra ! namaste mahAnandamAkandakIra !, namaste namaste zugappittanIra ! // 2 // namaste namanAkinAthastutAya, namaste namaste zivazrIyutAya / namaste'ghatApasphuraccandanAya, namaste namaste janAnandanAya namaste mahAmohamAtaGgasiMha !, namaste namaste hatAnAgaraMhaH (hatA'naGgaraMha !) / namaste sudhAsindhujidvAgvilAsa ! namaste namaste zivazrInivAsa ! // 4 // namaste tamastomani zanAMzo !, namaste namaste sudhIdRksudhAMzo ! / namaste samastAvalokAvabodha !, namaste namaste kRtakodharodha ! // 5 // namaste sudhArazmiramyAnanAya, namaste namaste samastAvanAya / namaste guNavyAptadigmaNDalAya, namaste namaste natAkhaNDalAya namaste bhaje pAdapadmaM tvadIyaM, namaste namaste kSipA'ghaM madIyam / namaste vibho ! pAhi maM(mAM) dAsadAsaM, namaste namaste tanu svAGkavAsam // 7 // zrIsaGghaharSasuvineyakadharmasiMhapAdAravindamadhuliNmuniratnasiMhaH !
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 mArca 2008 zrImajjeizvaraguNagrahaNaprasaktaH, stotraM cakAra ruciraM cirabhaktiyuktaH // 8 // || iti zrIsarvajInastotram // (4) AnandalaharI cidAnandaM natvA vizadavidhinA''nandalaharI sudhAdhArAsArAmamarapadavizrANanaphalAm / bruve pAdaM pUrvaM caramamaya saundaryalaharIstavAdAsAdyoccairjinapadaguNagrAmarucirAm // 1 // tanIyAMsaM pAMsuM tava caraNapaGkehabhavaM', lalATe ye bhaktipraNativazataH sAdhu dadate / labhante te bhavyA janava(vi)ditajainendrapadavIM, mukundabrahmendrasphuTamukuTanIrAjitapadAm // 2 // samunmIlatsaMvitkamalamakarandaikarasikaM,3 prabho ! prANAyAmaprabhRtibhirupAyairnijahRdi / sanAdhyAnAsaktistimitanayanAstvAmavitathaM, mahAntaH pazyanto dadhati paramAlAdalaharIm // 3 // zivaM(va:) zaktiH kAmaH kSitiratha raviH zItakiraNaH', sukhaM sattva tattvaM tvamasi mama mAhAtmyamatulam ! kRpAsindhoste taccaraNaparicaryApravaNadhI - rbhavAni ! tvaddAse mayi vitara dRSTiM sakaruNAm || 4 / / dRzA drAdhIyasyA hyavidalitanIlAmbujarucA", sucAruzrImattvadvadanakamalAlokanaparaH / Ti. zlokakrama tathA pAThAMtaronI noMdha ame vi. ke. subramaNyama dvArA sampAdita saundaryalaharI granthamAMthI karI che. (1) zloka.2, paM.1 / (2) zlo. 22, paM. 4 / (3) zlo. 38, paM. 1 / (4) zlo. 21, paM. 4 / (5) zlo. 32, paM. 4 / (6) zlo. 22, paM. 1 / (7) zlo. 57, paM. 1 / 1. '0lotpala0' iti mu.pustake pATho dRzyate /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 43 47 sphuradbhaktyAsaktyA pulakitatanuH zrIpatiriva, zriyo devyAH ko vA na bhavati pati: kairapi dhanaiH // 5 // davIyAMsaM dInaM snapaya kRpayA mAmapi zive', spRhAsaktasvAntaM zucisamayavAkyAmRtarasaiH / ayaM puNyaH pApaH kimiti na vidheyaM manasi yad , vane vA harmya vA samakaranipAto himakaraH10 // 6 // kvaNatkAJcIdAmA karikalabhakumbhastanabharA, nitambinyo'nekA madanamadahRtvama' virujam / yazaH zubhraM divyA dyutiriha bhvtptkjnte| madhukSIradrAkSAmadhurimadhurINA rabhaNitayaH12 // 7 // mahApadmATavyAM mRditamalamAyena manasA3, svayaM gatvA bhaktyA sumu(ma)nicayamAnIya mahasA / tavA'rcA yaH kuryAtsakRdapi taduktena vidhinA, tadaiva tvaM tasmai dizasi nijasAyujyapadavIm // 8 // bhajanti tvAM dhanyAH katicana cidAnandalaharI15 payaHpArAvAraM bhavati nanu teSAmatha tadA / praNAzo'jJAnasya pratanaghanaghoraM yaduditaM, munInAmapyantaH prabhavati hi mohAya mahatAm // 9 // daridrANAM cintAmaNigaNanikA janmajaladhau 7, nimajjajjantUnAM pravarataraNiH zaM vitanutAt / tavA'moghA vANI vizadaguNasandohasubhagA; jaDAnAM caitanyastabakamakarandainutizirA18 // 10 // bhavAttAtuM dAtuM phalamapi ca vAJchAsamadhikaM 19, vinA tvAM no kazcid prabhuriha jagannAtha ! jagati / (8) zlo. 96, paM. 2 / (9) zlo. 57, paM. 2 (10) glo. 57, paM. 4 (11) zlo. 7, paM. 1 (12) zlo. 15, paM. 1 / 2. 'phaNitayaH' iti mu. pratau / (13) zlo. 21, paM. 3 / (14) zlo. 22, paM. 3 (15) zlo. 8, paM. 4 (16) zlo.5, paM. 4 / (17) zlo. 3, paM. 3 / 3. guNanikA' iti mu. pratau / (18) zlo. 3, paM. 2 / 4. 'srutijharI' iti mu. pratau / (19) zlo. 4, paM. 3 /
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 . mArca 2008 atastvAmevoccairguNagaNa ! nayAmi stutipatha, vacobhirvAgdevIvadanakamalAmodamadhuraiH20 // 11 // haristvAmArAdhya praNatajanasaubhAgyajananI29, yathecchaM karNAbhyAM tava giramathApIya madhurAm / yathA modaM dhatte manasi nibhRtaM nAma na tathA, sudhAmapyAsvAdya pratibhayajarAmRtyuhari(ra)NIm22 // 12 // tvadanyaH pANibhyAmabhayavarado daivatagaNo23, na ko'pi tvaM vAcA jagadakhilamAlAdayasi ca / bhavajvAlAjAlAkalitavapuSAmIza ! manujAM, 'dayArdrA dRSTiste ziziramupacAraM racayati24 // 13 // visA(zA)lA kalyANI sphuTarudhirebodhA kuvalayai25 niraupamyA dRSTinipatati jane puNyavati te / bhavadbhaktyAsakte suramahitasamyaktvasubhage, dadAne donebhyaH zriyamanizamAzA(zAM)nu sadRzIm26 // 14 // vipadyante vizve vidhi-zatamakhAdyA diviSada-27 stadA sadya: pAtinyahaha ! mamatA kA nijatanau ? pramAdaM hitvA'taH stutipathamamuM nAma naya bhoH !, kavIndrANAM cetaHkamalavanabAlAtaparucim28 // 15 // zrIsaMghaharSasuvineyakadharmasiMha pAdAravindamadhuliNmuniratnasiMhaH / zailAtmajAstavapadadvayasanibaddhaM, stotraM cakAra paramaM paramezvarasya // 16 // // iti zrIsaundaryalaharIpadadvayanibaddhasamasyayA "AnandalaharI" nAma zrIjinapatistutiH samAsamAseti maGgalamAlikAH prathayantu / zrI vIrajinaprasA[dA]t // zrIH // (20) zlo. 17, paM. 4 / (21) zlo. 5, paM. 1 / (22) zlo. 28, paM. 1 / (23) zlo. 4, paM. 1 / (24) zlo. 39, paM. 4 / 1. 'dayArdI yA dRSTiH' iti mu. pratau / (25) zlo. 49, paM. 1 / 2. rucirayodhyA0 iti mu.pratau / (26) zlo. 90, paM. 1 / (27) zlo. 28, paM. 2 / (28) zlo. 16, paM. 1 /