Book Title: Buddhiprabha 1915 06 SrNo 03
Author(s): Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/522074/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjaina zra pUra ADIMganA hitArthe pragaTa thatuM Registered, No. 8, 87 , - vAdipanA. BUDHI PRABHA. ( dhArmika-sAmAjIka-sAhitya-naitika viSayone carcAtuM mAsika. ) saMpAdaka-maNIlAla mohanalAla pAdarAkara. P pustaka 7 muM. juna 1915. vIra saMvata 2441. la rU no. viSayadarzana. viSaya, lekhaka 1 kartavyapadeza ( kAvya ) ... ( buddhisAgara sUrijI.) 2 zrI kaparavijaya gaNi. ... ( vakIla naMdalAla lalubhAI vaDedarA.) ... 3 zrIyuta gAMdhI ane temanA caritra (kerekaTara ) virSanA vicAre, (mayura.) ... 68 4 jApAnanI AzcaryakAraka unnati. 5 kurAnamAM adattA dAna, ,, 6 hArIja... ... ... (kalyANa, vaDodarA.) ... kAvyakuMja, - 7thI8ra pAramAthaka jIvana. aMtarAma nagara, mAnavahaMsa prabodhana. te zuM ? jenane ! Brahmcharies Bhajan Yoga. * premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana.... . ha amArI noMdha. 10 svadezI kArIgarInuM paDI bhAgavuM, tenA unnatinA upAya. 87 11 bArDa'ga prakaraNa. .. 0 12 suratamAM bharAyelI pAMcamI gujarAtI sAhitya pariSada ane gujarAti sAhitya pradarzana 13 Adarza ramaNui caritrya, ... (sA. kusuma ) 83 zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI prakAzaka ane vyavasthApaka, za'karalAla DAhyAbhAI kApaDIA | vAgeArIsarAhu-amadA thAuM. lavAjama-varSa ekane rU. 1-4-0 sthAnika 1-0-0 chuTaka dara eka nakalanA be AnA. amadAvAda dhI ma DAyamaMDa jyubilI" prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle thANe. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAhera sucanA. amadAvAda zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka bAha"gane sane 1912 tathA sane 1913 nI sAlane rIperTe hamaNAM chapAI bahAra paDyA che. je badhuone vAMcavAnI abhilASA hoya temaNe beDa'gane saranAme patra lakho jethI temane kI mekalAvI ApavAmAM Avaze. zrImad devacaMdrajI kRta covIzI graMtha bheTa ApavAnuM che, vIjApuranivAsI zA, muLacaMda svarUpacaMdanA vIlamAM saMkalpelI rakamamAMthI temanA TrasTIAnI AjJAnusAra chapAvela zrImad devacaMdrajIta cAvIzI, (Asaha ) vIzI, gatacovIzI tathA dhyAnadIpIkAnA graMtha royala batrIsa pejI guTakA AkAre pRSTha 625 pAkI bAMdhaNI saLaga chIMTanuM pUruM eojha sAthe bheTa ApavAno che. munI mahArAjAoe patra lakhI maMgAvI levA ane jana pustakAlaya tathA jJAnabhaMDAro mATe piSTa kharcanA rU. 0-1-6 mokalI tathA jaina gRhasthAe pinTejanA rU. 9-1-6 tathA nAmanI kIMmatanA jJAna khAte levAnA 0-2-0 maLI kula rU. 7-3-6 mokalI nIce sahI karanAra pAsethI maMgAvI levA vinaMtI che. vadhu pebalathI maMgAvanArane te pramANe mekalavAmAM Avaze. vakIla mAhanalAla hImacaMda. pAdarA-(gujarAta). Akhare vijaya maLyA. hIsTIrIA (tANa ) nA daradane koNa jANatuM nathI ? hIsTIrIA nAnI uMmaranI strIone dhuNo lAgu paDe che. hIsTIrIAnA daradanAM mULa kAraNa zodhI kADhI tenA upAyo ghaNA dardIo upara ajamAvI ame khAtrI karI che ke hIsTIrIAnuM darada pUrI rIte maTI zake che. hIsTIrIA bhUta nathI. hIvaTIrIAnA darada upara bIjA upAyo ajamAvyA pahelAM amArI salAha le. | hIsTIrIAnuM darada ame khAtrIpUrvaka geraMTIthI maTADIe chIe. vizeSa hakIkato khulAso rUbarU yA patra mArapha te kare. lI. zA. vADIlAla DAhyAbhAI, - amadAvAda, ( jhaverIvADa. ) surajamalanu" kaheluM, Ayurveda siddhASadhAlaya, sthApana sana 1869 saMvata 19rapa, junAmAM junI (46 varasanI) zAkhA. jainadharmanAM pustako kIphAyata kismatathI vecanAra. amAre tyAM muMbaI bhAvanagara tathA atrenAM chApelAM dareka jAtanAM jainadharmanAM tathA sArvajanIka pustako janazALA lAyabrerIo vigere dareka saMsthAone dhuNIja kiphAyata kismatathI vecavAmAM Ave che. vadhu vigata sArU amAruM moTuM kyAlaiga AvRtti chI pRSTha 100nuM ardhA AnAnI TIkITa bIDI nIcenA zIranAme maMgAvo. e lI, bAlAbhAI chaganalAla zAha, pustake vecanAra tathA pragaTa karanAra, The. kIkAbharanI poLa-amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa 7 muM] buddhiprA. ( The Light of Reason) brahmAnandavidhAna ke pataraM zAntigrahadyotakam | satyAsatyavivekadaM bhavabhayabhrAntivyacacchedakam // mithyAmArganivartaka vijayatAM syAdvAdadharmapradam / loke sUryasamaprakAzakamidaM ' buddhiprabhA' mAsikam // tA. 15 jIna, sane 19pa. kartavyopadeza. kAvya. nagI uDo hRdaya ghaTamAM pUrNa jyeAti jagAvA, sAcI sevA jaga hita taNI tehamAM citta lAve, khoTA khyAlA pariharI sadA cittamAM dharma vAsA, sArAM karmAM nizani karI vizrvamAM ucca thAze. AtmA che A parama vibhu e bAvanA citta bhAve, maitrIbhAvI sakala janathI tuStAne haThAvA; sAcA bhAve sakala janane du:khamAM ! dilAsA, sArAM kAryo nizadina karI vizvamAM ucca thAze. sarve jIva zivasukha laheA karmanA Adya TALo, sarve bve zivasukha laheA rAga ne deSa vArI; sAcI evI hRdaya ghaTamAM bhAvanAne vikAsa, sArA kAryo nizadina karI vizvamAM ucca thAze. sAnuM sarUM mana vacana thakI kArya lakSmIvarDa hA, Atma buddhA pratidina karI sakSmIya sAMpaDe hA; hArI nitye pragati thamAM Atmazakti prakAzA, sArAM kArDa nizadina karI vizvamAM ucca thAze. hArA mATe sakala zubha che zuddha dRSTi prabhAve, tuM thAze sa" zubha che dharma sApekSa bhAve; evuM tArA hRdaya samajI mAha karmo vinAze, sAruM kAryA nizadina karI vizvamAM ucca cAro, 540 [apha 3 ze. 1 3 * Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' buddhiprabhAta AtmA caite catura samajI yoga sAro maLyo che. jJAnI megI gurUgama vaDe tame te sAMpaDaye che: mATe nakkI avasara lahI jJAnamArge vilAsA, sArAM kAryo nizadina karI vizvamAM ucca thAze. sArAM kAryo karI viSe-AtmAkAnti karI sadA, buddhi sadguru nAtaka zirSe vadhu khudA, zrI karpUravijaya gaNi 19 panyAsa zrI satyavijayajInuM caritra ApyA pachI temanA ziSyanI paraMparAmAM je je mukhya ziSyA thayA che, temanA saMbadhI mAhitI ApavI ka lAgavAthI temanA ziSya zrI kapravijayajInuM caritra A vakhate ApavAnI meAnA karI che. zrIma'ta gAyakavADa sarakAranA kaDI prAMtamAM pATaNa tAlukAmAM pATaNa zahera che je prathama gujarAtanI rAjyadhAnInA zahera tarIke oLakhAtuM hatuM. pATaNamAM zrI paMcAsarA pAmanAthanuM moTuM maMdira che. sulanAyakajI mahArAjanI pratibhA bhaTThA bhavya che. anna paNa ghAM dahe. rAsarA che, je uparathI pATaNanI purAtananI jAheIjlAlI ane temAM vastI jaina prajAnI AkhAdAnInA bhAsa ApavAne puratA purAvA che, vIramagAma pATaDIthI zrI zakhezvara pArzvanAtha jatAM rastAmAM paMcAsara gAma Ave che, tyAM eka purANu jIna maMdira che. tyAMthI zrI paMcA sarA pArzvanAthajI mahArAjanI pratimA pATaNanI vAta karanAra gujarAtanA rAjA vanarAje paMcAsarathI lAvIne ahIM pratiSThA karAvI che, evI daMtakathA che. pATaNanI najIka vAgarADa nAme gAma che. e gAmamAM pAravADa jJAtinA kSA, bhImajI zAhu nAmanA jaina rahetA hatA. temanI strInuM nAma vIrA hatuM te pa jaina dharmamAM ghaNI AstAvALI hatI. temane kahAnajI nAmano eka putra thayA. te bALakanI nAnI uMmaramAM temanAM mAtApitA kALadharma pAmyAM, tethI kahAnajIne pATaNamAM tenA AngeA hato. krune ghera AvAmAM kahAnajanI cAda varSanI umara thai, te avasare panyAsajI zrIsatyavijayajI pATaSNumAM AvelA hatA. temanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA kahAnajI jatA hatA. te vyAkhyAna sAMbhaLatAM kahAnajI vairAgya pAmyA, ane dikSA levAnI potAnI IcchA jaNAvI. panyAsajIe munidharma samajAvyo, ane te pALavA keTalo kaNa che. te parSe samajAvyuM te pazu kahAnajI vairAgyabhAvamAM draDha rahyA. kahAnajIe ghera AvI potAnA AvarganI paravAnagI mAgI ane temane samajAvI paravAnagI meLavI. teoe panyAsajI pAse AvIne kakkAnajIne dikSA levAnI jIjJAsA che ane temAM potAnI anumati che ema jaNAvyuM, A vAgarADa gAma hAla pATaNathI uttare cha gAu para che. temAM zrAvakanAM dharA 20 che. kula jaina vastI 75 mANasanI che. A gAmamAM zrI ciMtAmaNu prabhraMchanu' daherAsara , ane eka Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI karavijaya gaNi. saMvata 120nA bhAgasara suda 11nA zubha divase dikSA ApI ane kapUravijaya nAma pADayuM. jyArathI dikSA lIdhI tyArathI uttama prakAre muni dharmanuM pAlana karavAnI sAthe gurU saMgAthe vihAra karavAnuM zarU karyo. muni ravijayamAM gurUbhakitanA guNa mukhya had, gurUbhaktinI sAthe teone zAstrAbhyAsa paNa vadhate gaye. temanAmAM gItArthane lAyakanI cogyatA joI zrI vijayaprabha sUrIe ANaMdapuramAM paMnyAsa (paMDina) pada ApyuM. saMvata 756 nA pisa mAsamAM paMnyAsa zrI satyavijayajIe svargagamana karyuM tethI temanI pATe zrI vijaya gaNune lAyaka jANIne niyata karavAmAM AvyA. teo ghaNA pratibhAzALI hatA. sabhyajJAnanI sAthe zuddhacAritra dharmanA ArAdhakamAM ghaNA bhAge e guNa utpanna thAya che. jemanAmAM A guNe utpanna thAya che, teono vairAgya prAye ucca prati hoya che, ane teone upadeza bhavya jIvone jaladI bedhanuM kAraNa thAya che. teoe vaDhIyAra, mAravADa, gujarAta, saurapha vigere bhAgomAM vihAra karyo hato. rAjanagara (amadAvAda), rAdhanapura, sArI, sAdarI, saMjata, vaDanagara ityAdi zaheramAM mAsAM kayAM hatAM. vihAramAM temanA keTalAka ziSya thayA hatA. temAM mukhya paMnyAsa zrI ddhivijaya gaNa ane paMnyAsa thI kSamAvijayajI hatA. gaNI zrI karavijyajIe janabiMbanI pratiSThA karAvI hatI temaja upadhAnanI kriyAe karAvI hatI. evuM temanA rAsamAM jaNAvavAmAM AvyuM che, paNa kayA kayA sthaLoe te vigata jaNAvI nathI. teozrI vRddhAvasthAmAM ghAbhAge pATaNamAM rahetA hatA. vRddhAvasthAmAM pote pATaNa padhAryA te pahelAM teozrI amadAvAdamAM sarasapuranA upAzraye mAsuM rahelA hatA. uddhAvasthAnA kAraNathI pote have vihAra karI zake evI zakti dharAvatA nathI ema vAgavAthI zrI kSamA vijayajIne pitAnI pATe sthApI pATaNa padhAryA hatA. zrI samAvijayajInA caritrathI ema jaNAya che ke, temane paMnyAsa zrI kRddhivijaya gaNIe upadeza karyo hato ane dikSA ApI hatI. ddhivijayajIe potAnA ziSya tarIke temane dikSA nahi ApatAM potAnA gurUnA nAmathI dikSA ApelI hovI joIe, kemake zrI kapuravajyajInA mukhya be ziSya tarIke zrI vRddhivijyajI ane samAvijayajInAM nAma jaNAvelAM che ane zrI karavijaya mahArAje pitAnI pATe pitaja zrI kSamAvijayajIne sthApana karelA hatA. zrI karavijayajI mahArAja ghaNuM ddha thayu.thI zrI kSamAvijayajI gurU vaMdaNane mATe pATaNa padhAryA hatA ane te vakhate eTale saMvata 1774 ne mahA mAsamAM pATaNana zAha RSabhadAsabhAI nAmanA zeThIyAne tyAM pratiSTA mahotsavamAM 00 jInabiMbanI pratiSThA zrI kSamAvijayajIe karAvI hatI. * rAsakAra zrI navijayanTa rAsanI chaThThI DhALanI cidhI kaThImAM nIce pramANe jaNAve che. saMvata sattara vIza, mAgasara sudI suga; nAma DavIcuM muni, vijaya sehAmAyuM che. A uparathI mauna ekAdazIne divase e ema anumAna thAya che kAraNa mAgasara mAsamAM jenomAM prakhyAta ane pavitra divasa te che. + ANaMdaparane vaDanagara kahevAmAM Ave che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 buddhiprabA, - - - - saMvata 177pa nA zrAvaNa vadI 14 ne semavAranA roja vijaya mahurata vakhate Ayukhya karma saMpUrNa thayAne avasara jANI anazana karyuM. chevaTanI ghaDI sudhI pite cAra zaraNa (arihaMta, siddha, sAdhu, dharma)ne uccAra karatA karatA zubha dhyAnamAM pitAnuM AyuSya puruM karyuM. gurUnA svargagamananA samAcAra sAMbhaLI pATaNano saMdhi ghaNe uThega pAme, chatAM gurU bhaktimAM temaNe khAmI rAkhI nahi, gurUnA zarIrane bAjaTha upara besADI kesara caMdanathI temanI nava aMge pUjA karI ane AkhA zarIre vilepana karyuM. chevaTanAM darzana karavA mATe A saMgha bhege thaze ane keTalAka vairAgabhAvathI evuM vrata aMgIkAra karyuM. navakhaMDI mAMDavI karI, vividha prakAranA vAthI tene paridhAna karI temAM temane padharAvI ghaNu ThAThathI dravya uchaLatAM ane yAcakajanene dAna ApatAM mukhe " jaya jaya nA jayajaya bhadrA " no AghoSa karatAM gAma bahAra lAvI sukhaDanI aMdara gurUnA zabane padharAvI agnisaMskAra karyo, ane gurUbhakti nimitte mere mahensava karI saMghe pitAnuM kartavya bajAvyuM. panyAsajI zrI satyavijayajInI sthaMbhanI sAthe ja eochInI sthabha banAvI. thI kSamA vijayajInA ziSya janavijayajI gaei saMvata 179 nI sAlamAM vaDanagaramAM comAsu rahI gurUnI AjJA meLavI vijayAdazamI ne zanIvAranA roja temane rAsa banAvyuM che. jaina rAsamALA bhAga na le adhyAtma tAna prasAraka maMDaLa taraphathI prasiddha thaele che tenA pRSTa 118 upara chApele che. zrI kaSaravijayajInA janmanI sAla jaNAtI nathI paNa saMvata 1ra0 nA mAgasara mAsamAM temane dikSA ApavAmAM AvI te vakhate temanI umara 14 varSanI hatI te uparathI temano janma saMvata 170 nI sAlamAM thaele hovo joIe. teozrIe saMvata 1775 nI sAlamAM pitAnuM AyuSya puruM karyuM, te uparathI teo 68 varSanI ummare kALadharma pAmyA ane 55 varSa dikSA paryAya pALe ema jaNAya che. saMvata 1756 nI sAlamAM zrI satyavijayajIe kALa karyo eTale zrI ravijayajIne 36 varSa sudhI gurU AjJA meLavavAne lAbha maLe. zrI karavijayajIe navIna kRtio kaMI karelI hoya ane atyAra sudhI bahAra A viluM nathI paNa teo samartha vidvAna, prabhAvika ane daIza hatA ema ApaNane mAnavAne kAraNuM maLe che. pite vRddha thayA ane sAzana ane suMghADAne bhAra uThAvavAthI aMtima vakhate Atma utkarSa mATe joIe teTale kALa kADhI zakAze nahi, temaja dezamAM vihAra karI zakAze nahi evI sthiti joIne pitAnI pATa upara zrI kSamAvijayajIne sthApana karI pite chevaTa sudhI pATaNamAM rahyAM. saMvata 1775 mAM teo kALadharma pAmyA ane saMvata 1774 nI sAlamAM sAta inabiMbanI sthApanA thaI e teozrInA upadezanuM ja pari. NAma hovuM joie. zrI kSamAvijayajI karatAM zrI ddhivijayajI moTA hatA, ane temanA hAtheja kSamAvijayajInI dikSA thaelI hatI chatAM zrI kSamA vijayane pitAnI pATa upara sthApana karyA. tenAM be kAraNa chevAM joIe. eka to je vakhate zrI kSAvijayane sthApana karyA, te vakhate zrI vijaya haiyAta hatA ema jANavAne ApaNI pAse hAla kaMI sAdhana nathI tethI kiMvA temanA karatAM zrI kSamatavijayajImAM bhAvika zakti teozrIe vadhu joelI hevI joIe. game te kAraNa che paNa zrI vijayajIne potAnI pATa upara sthA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIyuta gAMdhI ane temanA cAritra (kerekTara) viSenA vicAre. pana karavAmAM temaNe ghaNI kurazaLatA vAparI hatI ema je vakhate ApaNe zrI kSamAvijayajItu caritra avalokana karIzuM te vakhate ApaNI khAtrI thaze. L ~~ jee. nAnI uMmaramAM potAnA zuddha bhAdhA dikSA aMgIkAra kare che, ane gurU sahevAsamAM rahI jJAnAbhyAsa kare che. temanAmAM kudaratI rIte jJAna ane vinaya guNa utpanna thAya che. zrI satyavijayajI panyAsa jevA samartha vidvAna ane tapazcaryAvAna gurUnA sahavAsamAM 36 varSa sudhI rahenAra jaDa hoya te! pazu lAyaka thAya, to pachI zrI kapUravijayajI jevA purUSa bhAvika guNI ane prabhAvika nIkaLe temAM kAMi navAi nathI. prAcInakALamAM paTadhArI AcArya mahArAne pAtAnI vRddhAvasthAmAM saMdhanA bhAra varSana pharavAmAM potAnA kALa nirgamana karavA karatAM jJAna dhyAnanAM kADhavAnuM vadhu cAgya dhAratA te vakhate lAyaka ziSyAmAMthI ekane potAnI pATa upara sthApana karI potAnA zira uparanA mojo utAratA. tenu anukaraNa zrI kavijayajIe karelu jAya che. A uparathI vartanAnamAM vicaratA sAzana dharAvata karanArA mahAtmAee tenuM anukaraNa karavA jevu che eTaluM ja nahi paNa gRhI dharmanu' pAlaNa karanAra gRhasthAe paNa zIkhavA jevuM che. dhanavAna chatAM dhaMdho rAjagAra sArA cAlatA hAya, vRddhAvasthA tharma hoya, pAchaLa putrAdika kuTuMbanA temaja vyApAranA Aje upADI levA lAyaka hoya chatAM paNu lekha vA rahI chevaTa sudhI temAM mamatvabhAve vaLagI rahevAya ne mUrchA AI thAya nahiM e dharmanIja vicitratA jANuvI. ene prasaMge kuMTu MbabhAra pAchaLanA lAyaka mANasane bhaLAvI khAkInuM AyuSya AtmasAdhanamAM kADhavAmAM Ave teAja jIvana sArthaka karI zakAya, tathAstu. vakIla nadalAla lallubhAi, vAdarA zrIyuta gAMdhI ane temanA cAritra (kerekTara) viSenA vicAro. A gAmonI jagyA pUrathAra karavA tenA jevA nIra nara kASTa bahAra AvyA nathI ema chatAM tevI icchAvALA ane dhaNI bAbate mAM potAnI uMcI lAyakAtavALA zrIyuta gAMdhI sadbhAgye hiMda bhaNI kAyamanA mATe padhAryAM che ema sau koie jANyuM che, ane teASanI khInA che ke te je kAI kArya hAtha dhare che. te prathama bahu vicAra karI hAtha dhare che ane hAtha lIdhA bAda tene game te bhoge dhArela rIte zAntipUrvaka pAra pADe che. eTa ApaNe atyAra sudhI joi lIdhuM che. A gAkhalenA mIzanane A geAkhale sAthe rahI AgaLa vadhArI hiMdane unnatadarAe pahAMcADavAnI tenI jIjJAsA hatI paNa hiMdanA hadbhAgye A gAkhaanuM zArIrika jIvana TuTI gayuM; nahiM te zrIyuta gAMdhIne potAnA kAryamAM ghaNAja utsAha maLata, paNa gAMdhI tethI nirAza na thatAM hiMdu mATe kai dIzAe kAma karavA yagya che tathA hiMdI badhu kevA vicAravALA che ane temAM khAsa karI javAbadAra vyakti--agresarA ane khelanArA kevA cAritravAna che. tenA anubhava levA zrIyuta gAMdhI teeAnI patni sAthe dinA judA judA bhAgamAM paryaTana kare che e temanA pravAsanI pragaTa thatI hakIkatAthI ApaNe joyuM che. temAM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA teoe madrAsa ilAkAmAM-eka gAma madhye pitAne apAyelA mAnapatranA uttaramAM je udgAro pragaTa karyA che te tarapha ApaNuM dhyAna kheMcavAnI jarUra che. teonA te udgAra hadayanI uMDANamAMthI nIkaLyA che ane tene saMpUrNa bhAvArtha e che ke "hiMda balavAnuM zIkhela che. paNuM karavAnuM nahi." kaeNnpharansa ane kogresa-sabhAo ane maMDaLamAM barADA mAranArA ane meTI jagyA rokanArA paNa kahevuM kaMda ne karavuM kaMI evI vicitra rIte rAkhanArA jaNAvyA che ane te hiMdanI unnati mATe gAMdhIne pratikuLa jaNAyA che. kharuM che ke huM bele paNa sAruM hoya tene grahaNa kare. mAtra bolavAthI tamAruM cAritra nirmaLa thaze nahi ane jyAM sudhI kerekaTara arthAt cAritra nirmaLa thaze nahi tyAM sudhI bhale hajAronI vacce bele paNa ekene tamArA vacananI asara thaze nahi, ane te vinA koI paNa kArya pAra paDaze nahi; mATe naitika guNene pragaTa kare. cAritra nirmaLa kare ane tamArAthI bane te zate thoDuM paNa sArU karI batAvI tamArA cAritranI chApa anya upara pAMDe. ma. gAMdhInA zabdomAM ghaNuM rahasya kahyuM che, ane te dareka upara vivecana karavA gya che; chatAM tene sAruM jaNAvI temanA vivecanane upaye. bhAga nIce TAMkavAmAM Avyo che. je te upara barAbara dhyAna apAya te dareka vyakti pitAnuM abhibhaLa khIlavI kerekaTaramAM ghaNo moTo pheraphAra karI zake. mane evo savAla pUche che ke zuM e bInA kharI che ke bhAre bhAra AgevAne joDe takarAramAM utaravuM paDayuM che? huM kahuM chuM ke me takarAra mArA AgevAna joDe karI nathI. keIne tema lAgyuM haze, kemake je ghaNuM banAo meM sAMbhaLI che, te mArA pitAnA svamAnanA ane mArI mAtRbhUminA mAnanA vicAra sAthe baMdhabestI nathI. mane lAge che ke meM teo pAsethI jevuM jJAna meLavavA mAMDyuM tevuM jJAna ane teo pAsethI jaDayuM nathI e banavAjoga che ke, tenA vicAre pramANe cAlavAnI lAyakAta mArAmAM nahi hoya e kAraNathI huM mArA vicArepara pharIthI vicAra calAvI joiza tema chatAM huM ema kahevAnI sthitimAM chuM ke meM takarAra karI nathI. mane ema lAge che ke mArA AgevAne sAthe je kAMI teo kahe che ke kare che tenI asara koI paNa kAraNe bhArApara thatI nathI. teonA bolelA zabdone moTe bhAge mArA para koI asara karatA nathI. tame mane je mAnapatra ApyuM che te aMgrejI bhASAmAM che. koMgresanA pracAmamAM svadezAne lagate eka TharAva che, je tame ema kahe ke tame svadezI che te tamAre e mAnapatra aMgrejImAM chApavuM nahi joIe. ane te baMnemAM virodha jaNAya che. aMgrejI bhASA sAme mane kAMI balavAnuM nathI, . paNa jo tame dezI bhASAone nAza karI tenI kabara upara aMgrejI bhASA besADe te tame kharI rIte svadezIne uttejana ApatA nathI. jo huM tAmIla bhAvA nahi jAte heluM to tamAre te mATe mane mAphI ApIne te bhASA zIkhavA Agraha karavA joIe ane eja bhASAmAM mAnapatra ApI tene tarajume mane saMbhaLAvI joIe. ahIM jo tema thayuM hata te ApaNA progrAmane eka bhAga barobara bhajavAyale gaNAta. teja mane lAgatuM ke, have mane "svadezI " barAbara rIte zIkhavAya che. A gAmamAM eka hajAra hAthethI vaNavAnI zALA che. A gAmamAMthI je kAMI huM zIkhyo chuM te e ke kAMI paNa vadhu kharca karyA vagara mArA zarIrane mATe yogya svadezI kapaDAM hu meLavI zakuM ema chuM. svadezIne lagate keMgrese pasAra karela TharAva kheMgresanA AgevAna tarIke manAya che, teo pALe che Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jApAnanI AzraryakAraka ni 71 tema mane kayAre mAlama paDe ? huM mArA AgevAnAnA ane A gAmanA kSekanA paga A gaLa zIkhavA beTho chuM ane temane puSu dhu ke tee! e gupta maMtranI samajaNa pADaze ke jeene rahevA mATe ghara nathI, padmA mATe pANI nathI ane khAvA mATe khArAka nathI tenI prAthanAmAM svIkAravI nahi e kyu ApaNI prajAkIya hilacAlanA bhAga che ? ane evI vakhate bhAre kevuM vartana calAvavuM ? atre ekA thayelA lokone mArA mitrAne huM e savAlo pUchyuM zruM. huM tamArI virUddha kAMmaka khelate havAthI maMtranA vidyA| varganA prema ane mArA AgevAnonI AsIrvAda " meLavI zakIza ke kema te viSe mane zaka che. tame te chatAM tamArA vizALa hRdayane eka khuNe bhAre mATe rAkhaze! evI mane AzA che. je tame mane vadhu kharUM jJAna zIkhavavA jeTalA prema dekhADaze to huM te kharA aMtaHkaraNathI zIkhavA prayatna karIza. huM teja mATe mAgaNI karUM chu, ane te mane maLe evI prArthanA karU chu, jo tame mane te zIkhavI zako ema nahiM hoya te mArA aMgevAte sAthe mane vidhi che ema huM karIthI nahera karUM chuM.' "" bhara. jApAnanI AzcaryakAraka unnati. ( anusaMdhAna gatAMka pAne 48 thI cAlu che. vakhate khAdAdane pAtAnI sattA parata soMpavAmAM AvI te vakhate zAhanI ummara 9. nhAnI hatI, tepaNu tenA samajavAmAM eka vAta sArI rIte AvI gaI ke, rAjakIya vanamAM ghaNAja moTA parivartananI AvasyakatA che, ane je samayAnusAra peAtAnuM A kartavya pratipAlana karavAmAM nahiM Aveto AkhA deza para ghaNI moTI Aphata Avaze, A bAbatanA saMpUrNa khyAla karI teNe potAnA vananA sarva sukhone tilAMjalI ApavAmAM jarA paNu sakAba karyAM nahi. potAnA pUrvonI peThe sukhacena uDAvavAnu teNe turataja aMdha karyuM. pAtAnI raiyatane sudhAravI hoya, potAnI prajAne sukhI karavI hoya teA lakSAvidha rUpIAne dhumADe karI uDAvavAmAM AvatI meAjamAne! tyAga karI-sAdAi akhatyAra karavI joie. te pramANe te sAdA ane zAMta, nirAbhimAna banI sthA. vaLA teNe kiyArAnI gardI, madhara havAmAMthI potAnI rAjadhAnI uDAvI, TAkImenI khuThThI havAmAM taddana navI rAjadhAnI sthApana karI. kharU zvetAM priyA nAma mAtrathIja base varSa thayAM bAdazAhanI parAdhinatA jaNAtI hatI. vaLI mikADA ( bAdazAha e navina rAjadhAnImAM AvavA javAnI tathA rItarivAjanI praNAlikA bahuja uttara rAkhI, te pote paNa dareka lekane maLavA bheTavA lAgyo, pote rAjA che mATe halakA bhANusAne maLavuM-bheTavuM e pAtAnI padavIthI halakuM che e tenA manamAMthI nIkaLI gayuM. pariNAma e thayuM ke bAdazAhanuM zarIra eTaluM pavitra che te tenA Arga sivAyanA koi paNa mAzusathI bAdazAhanA dIdAranAM darzana kAI karI na zake, e khyAla lAmAM pesI gayA hatA te nIkaLI gayA. meTA moTA rAnna rajavADAoe potAnI mAna-maryAdAne tiAMjalI ApI, Apasa Apasane dveSa sAMga karyA. teoe potapotAnAM rAjyo potAnI teja khAdazAhanA paga pAse dhA ne kahyuM ke have A AkhA sAmrAjyanA found Apaja ka. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. rAjAonI A dezabhakti pUrNa pArthanAne lAbha lai dhIre dhIre jAgIradArInI prathA ukheDI nAkhavAmAM AvI. prathama te A rAjAone bhinna bhinna prAtAnA garva mukarara karavAmAM AvyA, ne adhikAra ApavAmAM AvyA ke prathamanI mAphakaja teo pitAnA kara vasula karyA kare. te vasula karelA karamAMthI eka dazAMza bhAga pate temaja pitAnA rasAlA mATe rAkhe, ne bAkIne bhAga mukhya adhikArIo tarapha ravAnA kare. te uparAMta 1871nA oNgasTa mAsamAM eka nA evI karavAmAM AvI ke badhe kara siddha zahi khajAnAmAM bharI deve paNa je dazamo bhAga teo tathA temanA rasAlAne maLato hato te temaNe rAkhavA. te uparAMta ema TharAvavAmAM AvyuM ke dareka rAjAoe rokIomAM ja AvI rahevuM. yuropiyana rASTranI zilI pramANe ja tyAM paNa rAjya saMbaMdhI badhAM kAmakAjanA vibhAga pADI nAkhavAmAM AvyA; ne dareka mukhya kAmanI lagAma, AgevAno ne rAjAone seMpI dIdhI ne te badhAM rAjAonA kAmanAM khAtAonI eka mukhya lagAma vibhAganI mukhya (kanasIla ke pariSadane tAbe nahi rAkhatAM) khuda bAdazAhanA hAthamAM rAkhavAmAM AvI hatI. teone mukarara karavA ke dura karavAno adhikAra paNa zAhanA ja hAthamAM ja rAkhavAmAM Avyo hatuM, ane te eTalA mATe ke A mahAna pada moTA musadIo-rAjAoneja saMpAya, kAraNa ke temanI kSAthIja bAdazAhane pitAnI rAjasattA pAchI maLI hatI. A prabaMdha paNa DAM varSa rahyA. thoDA vakhatamAM gavarnamenTa taraphathI samudAI (kSatriya) jAtinA saMbaMdhamAM eka AjJA patra kADhavAmAM AvyuM; ne temAM TharAvavAmAM AvyuM ke, jeone janmabhara penazana maLatuM hatuM tene cAra varSe penazana ApavAmAM Avaze, ane jemane peDhI dara peDho penazana ApavAmAM AvatuM temane cha vaMnuM penazana bheguM karI ApavAmAM Avaze. sane 1872 mAM yuddha vibhAgane be hissAmAM vaheMcI nAMkhavAmAM AvyuM. sthaLa vibhAga ane jaLa vibhAga tyAM sudhI jApAnI kejamAM mAtra samurAI lokeja rAkhavAmAM AvatA, paNa have te niyama rada karavAmAM Avyo, ne eka khAsa AjJA bahAra pADavAmAM AvI ke dareka zastra dhAraNa karI zake tevA mANasa, pachI te game te jatine hoya tenuM khAsa kartavya che ke teNe phejI nokarI pharajIAta karavI, AdhI samurAI leka cIDAyA kAraNa ke teo jemane pitAnAthI nIca samajatA hatA temanI sAthe rahIne temane pareDa karavI paDatI. vaLI jemanA bApa dAdAe kadI zastra paNa pakaDayuM na hoya tevAone phejamAM dAkhala karavA e ghaNuM ja anucita che ema junA jamAnAnA mANasane lAgatuM paraMtu gavarnamenTa bhaviSyamAM A aDacaNa dUra thaI jaze evI AzAthI zAMtithI kAma levA lAgI. 1876 mAM eka bIjI rAjAjJA kADhavAmAM AvI che jethI samurAI lokonA penazananA saMbaMdhamAM thoDA pheraphAra karavAmAM AvyA ne temanI be taravAro bAMdhavAnI rUDhI baMdha karI eka taravAra bAMdhavAnuM TharAvyuM. ATale sudhI te jApAnanuM saMzodhana kArya zAMtithI cAlu rahyuM paraMtu sane 1877 mAM saTamuTA jAtinA netA sego TAkAmerIe, kArIAe kareluM jApAnanuM apamAna, e bahAnA heThaLa sarva lokomAM baMDa uDAvyuM. jemAM dezabhakti ane duradazipanI kamInA hatI, paNa muLamAM teo A thaI rahelA parivartanathI asaMtuSTa hatA tethI baMDa uThAveluM. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kurAnamAM adatA dAna. A baMDanuM pariNAma e AvyuM ke, dezamAM Apasa ApasamAM laTAi saLagI uThI. bAdazAhanI tarapha kAyadAkAnuna tathA dezennatinA pakSapAtI loko hatA, teoe cha mahinAnI aMdara A saghaLI azAMti dUra karI nAMkhI paNa A viplavamAM beu bAjue tho lagabhaga trIsa hajAra mANase mAryA gayAM. bAdazAhanI phojamAM DIzAna ane kArIgara kenA chokarAo, temaNe chevaTe samurAI lokene harAvyA. jethI teonI prabhutA-sattA jatI rahI, tathA temanI badhI zekhI paNa cAlI gaI, ne teomAMnA rAjAo tathA darabArIo vigerenI padavI chInavI levAmAM AvI ane te ubhayanI meLavaNu karIne kavAka nAmanI eka navIna jAti banAvavAmAM AvI, tathA eka anya jAtinI paNa utpatti karavAmAM AvI. jenuM nAma hemina rAkhyuM hatuM. A pAchalI jAtamAM sAdhAraNa laka samilana thayA hatA. tenI sAthe sAthe eTa-eTale nIca jAtanI sAmAjIka avasthA paNa uMcI sthitie lAvavAmAM AvI, ne temanI unnatimAM AvatI keTalIka aDacaNo dura karavAmAM AvI. baddha saMpradAyane rAjadharma thavAne ahaMkAra ghamaMDa hato te paNa kADhI nAMkhavAmAM AvyuM, ne darekane mAnasika svataMtratA ApavAmAM AvI. upara pramANe sAmAjIka parivartana je vakhate cAlI rahyuM hatuM te vakhate gavamenTa svadezI ane paradezI paNa khAtAnA AvavA javAne prabaMdha karI rahyuM hatuM. khetI ane kArIgarInI unnati mATe tanatera prayAsa cAlI rahyA hatA. khANe ane anya vyApAra dhaMdhAne bIlavavA mATe mazIne cAlI rahyAM hatAM; jaMgalonI vyavasthA karavAnuM zarU thayuM. kAyadA ane kArAgRhe baMdhAvA lAgyAM. e senA, dariyAI senA, polIsa, nyAya, ne zAsana vibhAge taiyAra karavAmAM AvyA. keLavaNI mATe paNa pUrNa parizrama cAlI rahyA hatA. jIkeLavaNI mATenI agatyatA kyAranIe svIkArI sukAI hatI. A badhA jJAna prasAra sAthe jApAnI gavarmenTa, myunIsIpAlITI ane anya pratinidhi sattAmaka saMsthAo sthApita karavAnAM pitAnAM kartavya karavAmAM paNa dhyAna ApI rahI hatI. A rIte jApAna cAre dizAothI sudhArA, unnati, keLavaNI, vyApAra, udyoga, hunnara ne rAjasattAnA vadhArAmAM darakadama AzcaryakAraka rIte AgaLa vadhatuM jatuM hatuM. (apUrNa). kurAnamA adattA dAna. teAbatanasuadatta ( ApavA sivAya koI vastu levI te, nahi tevA saMbaMdhamAM ApaNu dharmazAstramAM je tatvo ghanipAdana kayA che teneja maLatAM te anya dharmomAM paNa keTale darajaje pratipAdana karyo che te batAvavAnA hetuthI A khyAne lekha amArA vAcakane sAdara karavA yogya vicAryuM che. kurAna e musalamAnone AdarapAtrapUjya ane mahAna graMtha gaNAya che. jenAM vacana te komanA ko-vIra vAya, veda vAkya ke prabhu vAkaya pramANe gaNe che. temAM nIce pramANenI eka bInA sAdara che. te vAMcavAthI samajAze ke jenera-kome paNa adattAdAnane keTaluM mahatva Ape che. A bAbata "batannasuA' nAmanA phArasI graMthamaMthI utArI lIdhI che. kadAca kaMi pAThAphera mAluma paDe te vadhu satya bInA jaNAvanArane AbhAra thaze. --sapAdaka. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhipabhA. pUrvakALamAM namuA nAmane eka adhama manuSya nivasati hate. tene nitya khyavasAya mAtra ekaja hatuM te te eja ke musalamAna lekamAM mRtyu pAmI kabaramAM dATelAM preta paranAM kaphana te dATelAM pretane khodI kahADI utArI laIne vecavA ane te vaDe pitAnuM gujarAna calAvavuM. A bInA jagajAhera hatI, ne ghaNAonI AnAkAnI chatAM paNa ghaNI ja harakata chatAM paNa tene A ca te cheDate nahi ne A vyavasAyamAM te nitya moja rahe. hamezAM te moDI rAtre potAnI khAMdhe bheTe kedALa -pAvaDe mukI kabrastAnamAM niraMkuza rIteniDarapaNe cA te. je jagyAe madhya rAtrIe jatAM bhalA bhalA vIra purUnAM hAjhA gagaDI jAya te jagyAe te mojathI cA jato, nirAMte divase dATelAM pretanI peTIo bedI kahADato, ne te preta parane sAdhAraNa agara chImatI vase (kaphana) utArI leta. A pizAca karma pUrNa karIne pitAne ghera jate ne te kAna vecI udaravaNa karata. A vyavasAya cAlu hatA te daramyAna eka mahAna zahenazAhajAdI ke jeNI nasuAnAnA A vyavasAyathI jANItI hatI tene vicAra AvyuM ke jyAre huM marI jaIza tyAre jarUra nasuA mArAM kaphana utArI leze ne hArI eba-AbarU joze, tema na thAya mATe zuM karavuM? ghaNe vicAra karyA bAda, teNe te ghora khodanAra nasuAne pitAnI pAse belAbene ghaNI ja zikhAmaNa ApavA bAda tene kahyuM ke jo tuM hArA mRtyubAda hAre kaphana na le ne hArI eba ne juve te huM tane nyAla karI nAkhuM? thoDe vicAra karyA bAda suAe tenI vAta maMjura karI ne zahenazAhajAdI pAsethI tenI AkhI ummara paNa na khuTe teTalI lAmI ApI, ne nizciMta thaI ke have mhArI eba sacavAze. amuka vakhate te pavitra dhArtika ne pAka zahenazAha jADI mRtyu prApta thaI ne tenA pretane ghaNAja mUlyavAna kaphanathI madI nAkhI, kImatI piTImAM mukI bhUmidAha karI. jyAre suAe zAhajAdInI nidhana vArtA mAluma paDI tyAre te vicAravA lAge ke zAhajAdI marI gaI tyAre tenI asala vRttio uzkerAI AvI ne potAnuM mULa karma karavA tene mana thaI AvyuM. pitAnuM ApeluM vacana tyAga karI teNe pitAnA kodALA pAvaDA sAthe zAhajAdInI kabara tarapha cAlavA mAMDayuM, tyAM jaI kabara phoDI-kaphanamAM vIMTALeluM preta kADhavA peTImAM ke khasI juve to teNe zuM AzcaryakAraka drazya joyuM? te peTImAM zAhajAdI prasanna vadanadI-beu bAjue jhagajhagATa baLatA ghInA dIvAo vacce beThI beThI kurAna paDhI rahI che paNa tenA hoTha para eka meTe sApa laTakI rahyA hatA. jevuM nasuAe DeluM khoyuM ke turata teNe uMcuM joyuM ne smita vadanathI belIH "nasuo! bhalA mANasa ! tane ATalI badhI dhanalata ApavA chatAM paNa zuM tuM na dharAye ke chevaTe paNa he mahArI AbarU ane kaphana para hAtha nAkhe? bevaphA ! lyAnana he hAra para ! A va vacana sAMbhaLI nasuA zaramAI gayo, ane adhevadana karI une ! zuM kare : teNe pite pitAnI pratijJAne sarvasva gumAvyuM hatuM. te be hAthe adaba vALI beH "aneka bhA! bAna, mApha ! lAnata che muja para !" te nIcuM joI ubhe, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kurAnamAM aMdara dAna. chapa rUpAnI ghaMTaDI jevA muda-mIThA avAje zAhajAdI pharI hasatAM hasatAM balI-birAdara! nasUA ! tane mAka che. paNa hA eka kAma karaze ke ? te tAre guneha huM ne mahAre khudA beu mApha karIzuM." "bAnuM huM have tamAre vecANa baMda (gulAma) chuM. tame pharamAvazo te hukama bajavavA bazarocasmathI taiyAra chuM. pharamAbAnuM pharamA. abaghaDI bajAvIza." te te birAdara, hamaNAMja jane hAra mahelanI nIcenI jhuMpaDImAM rahetI mahArI bAMdI-gulAmaDI ke je tamArA gharanA ja annapANI para jIvatI ne mArI cAkarI karatI. tenI jhuMpaDI nIce ubhA rahI eka divasa meM ajANe eka saLI tenA chAparAmAMthI teDI dAMta botaryo hato. te saLI levAnI paravAnagI meM tenI pAse lIdhelI nahi. A vagara Ape lIdhelI pArakI saLI meM vAparI pheMkI dIdhI paNa te pApane lIdhe mahArA A apUrva sukhamAM A sApa mahAre heThe laTakI rahyA che ne kakha de che. saLI laI kareluM devuM-sApanA deza khamI pAvavuM paDe che. te jarA te DosIne A mahArI hakIkta nivedana kara ne mArA taraphathI tene kahe ke mAro te guneha mApha kare to A sarSanA duHkhathI huM mukta banI." eka pALelA kutA mizAle te de, ne te DesIne tyAM pahoMce. teNe jaI joyuM te te DorI-pitAnI vahAlI zAhajAdInA mRtyune mATe rokakaLa karyA karatI hatI. tene jyAre nasuAe A saMdeze kavi tyAre DosI belI-"are bhAI, te mArI lADakI mATe te huM bharavA taiyAra chuM te eka sInI mAphInI te vAta ja zI ? ja mAphI ApI che." mArI meLavI kastAnamAM jaI piTImAM juve che te zAhajAdI sarSanI balAthI mukta thaI nirAMte kurAna vAMcyA kare che, ne tenA mukhapara madhura smita vilasI rahyuM che. chevaTe zAhajAdIe nasune kahyuM ke " suA ! vagara mAge lIdhelI eka saLIthI A kaSTa bhogavavuM paDyuM te tuM hamezAM je kaphanene ebo-AbarU lUTI le che tene zuM badale tane maLaze?" ATaluM bolI rAhukAdI kurAna vAMcavAmAM lIna thaI gaI, ne nasuA vicAra karatA karate cAlyo cAla kabrastAnanA madhya bhAgamAM AvI ubho. ne vicAravA lAgyuM ke, arere ! mAtra eka saLI dhaNInI AjJA sivAya levAthI AvI pavitra bAnune sApanuM duHkha bhogavavuM paDayuM te hajAre kaphana vagara rajue AvI pApa drasthiI luTI lenAra huM adhamanI zuM dazA thaze? tebA, tebA bA, khUdA mApha kara. te pachI teNe ghaNI ghaNuM tabAha pikArI-paramezvara pAse pitAnA gunAhanI mApha mAgI punaH adattAdAna-kadI paNa nahi levA pratijJA karI pitAnA sthAnamAM AvI upasthita thayA. teNe je tabAha pikArI-mApha mAgI te parathI "batanasukha" nAmane graMtha lakhavAmAM AvyuM che. te kurAnamAM sthaLe sthaLe Avate tokhA zabda te tenA ja zabdo uparathI lakhAya che, chevaTanI suAnI aMdagI sudharI gaI ne pavitra banI gaye. ' uparanuM adattAdAnanuM zAMta amArA jaina bAMdhavene sAre badha ApI zakaze ema irachI varamuM chuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. jagatamAMnA mahAna kaviomAMne eka mahAna kavi hAIjha ke jenuM caritra jANavA tra ane manana karavA yogya che. te mahAna kavi dAnamAM AvelA zarAjha zaheramAM janme hate. musalamAna paMthanA sukI bhatane mAnanAra hatuM. tenI kavitAo phArasI bhASAmAM zreSTa padane pAmelI che. te IrAnamAM ne bIje sthaLe AnaMdathI gavAya che. tenI kavitAomAMnI keTalIka gujarAtImAM bhASAMtara bAlAzaMkara ullAsarAma kaMthArImAkare bahuja uttama rItathI ucca relImAM kareluM che, ne jIvanacaritra paNa haimaneja phArasI uparathI lakheluM che. kavi musalamAna dharma mAnanAra hatuM chatAM tacvajJAnI hatA. pAchaLanA saMskAre pramANe zama, dama, uparathI vairAgya, ItyAdinAM bodhamaya kAvyothI ne pitAnA dharmanA dharI bhaktimaya, alaMkArIka zabdothI, bhaktithI uchaLatA hRdayanA zabdo vacArathI, vicArathI ane nikhAlasa pyArathI banAvelA kAvyothI pUjya hato ne evA mahAna kavi mATe ApaNe kAMIka jANIe te te ame nahi kahevAya. ApaNe phakta guNagrAhIja thaIzuM. suSTi sandaryathI suzobhita ane vakhaNAyelA sinanA zIrajha zaheramAM mahAna kavi hAphIjha I. sa. 1301 mAM ja hato. tenuM nAma mahamada zamasudIna zIrajhI hatuM. te suphI matane mAnanAre hati. zarIre khubasurata hatI tethI tenAmAM zvaradatta sArasvata sandarya vizeSa hatuM, kavitAne aMza enAmAM nhAnapaNathI ja hate. e lekamAM kurAna jene mukhapraha hAya te hAphIjha kahevAya che. pIrasanI camatkArIka jagyAnI mulAkAtanA cALIsa divasamAM eNe AkhuM kurAna mukhAgraha karyuM ane je ApaNuM kavie kavitAnA cheDe pitAnuM nAma rAkhe che tema Ane paNa pitAnuM TuMkuM nAma hAphIjha joDavA mAMDayuM. IrAnane te vakhatane chelo kavi zekhAdI je hiMdustAnamAM paNa jANItuM che tenA mRtyu pachI daza varSe A mahAna kavi hAphIjha sIrAjhI ja . yuvAvasthAmAM te ghaNo ja unmata, majazekhamAM mazula, uDAu, majAjI, svataMtra vicArane, turagI ane duniyAnI rIti nItithI bedarakAra hatA. eja yuvAvasthAmAM te zIrAjhamAMnA eka amIra kuTumbamAM janmelI zekhe nibAta (roraDInA rasavALI-rasIka) nAmanI sindaryavatI kanyA upara mohita thayo hate ke jenA upara te vakhatanA irAnanA mujhAkara vaMzano rAjayakumAra paNa mehyA hatA. bane jabarA harIpha hatA. ane AzA vacce ghaNIja spardhA cAlatI hatI. phateha chevaTa kavine ja maLI hatI. hAphIjhanA sAMbhaLavAmAM AvyuM ke zIrAjhathI thoDe dura "pIra saka nA camakArIka jagyA che, tyAM cALIsa divasa rAtre nidrA ryA sivAya rAtra-divasa kurAnanuM parAyaNa jarA paNuM baMdha karyA sivAya kare te tenI dhArelA kAmanA pUrNa thAya. yuvAvasthAnA, unmata kavi tarIkenA magajanA, ane premathI ghavAyelA aMtaHkaraNanA dharma pramANe hAphIjhane zAnibAtanA prema ane prApti sivAya zI icchA hoya? premaghelA kavine anukazAna mAMDatAM vAra zI? bagalamAM kurAna laI "pIra samra" jaI beThA, ne pIra sajha samakSa barabara cALI divasa kurAna parAyaNa karyuM. barAbara cALIsame divase havAmAM pharastA (devaduta) khIja. eka amRtane vAlo laI vRddha veze AvI ubha, hAphIjhane te pA, ane kavitAne 2 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAIjha. saMskAra karI kahyuM " hArI manokAmanA pUrNa thaze, " aMte zraddhAvAna hAphIjhanI zraddhA muLabhuta thaI. yuvAna hAphIjha cALIsame divase ghera AvavA nIkaLe. rastAmAM potAnI priyatamAnA ghara AgaLathI pasAra thayo. zanibAta enA sandarya ane kAvya zakti upara mohita to thaelI ja hatI ! je hAphIjha tenuM makAna pasAra kare che ke turataja mehadhelI mAnunIe hAphIjhane belA, ane pyArathI ubharAtA hRdayathI AMkhamAM harSAzru sahIta gaLagaLIta zabda pitAne pyAra hAphIjhanA vIzALa hadayamAM re. te gadagadIta kaDe bolIH hAlA hAphIjha ! huM jANuM chuM ke mujAphara mahArA upara Azaka che. mahAra ane hArA mATe kAvAdAvA kare che paNa e pyArA hAphIjha! huM rAjA karatAM kavirAjane vadhAre cAhuM chuM, ane huM havethI hArI ja chuM." apAya priyajananA mukhamAMthI jharatA A phulanA varasAdathI hAphIjha harSaghelA thaI gaye. IzvarI lIlAnI, pIrAbajha uparanI zraddhAnI, hada rahI nahi. cALIsa divasanI izvarabhakti, kurAnanA vAraMvAranA prayoga ane adhyayanathI hArijhanA mana upara judI ja asara thaI gaI. Izvara uparanI zraddhA bIjanA caMdranI mAphaka vRddhi thavA lAgI, ane tatvajJAnanA taraMgomAM hamezAM vadhAre vadhAre taNAvA lAgyA, ane potAnI kavitAoe chAyArasa purIta zabdomAM vAraMvAra lAvavA lAgyA. hRdayanA paDachAyAnI chApa bahAra paDe che e siddha karyuM. rAkhenibAta sAthenA saMbaMdhe 8 thavA lAge. rAtri divasa enI sobatamAM ja rahevA lAge. enA sahavAsamAM, ekAMta vAsamAM, tatvajJAnanA vicArothI, ane kAvya racanA karavAmAM guMthAelA rahevAthI enuM mana kevaLa satAvI, AnaMdI, acaLa thayuM. premanuM baMdhAraNa kevuM che. premanA ghA keTalA uDe che tenA pratyakSa anubhavathI mana nirmaLa thatAM, vicAra ane vivekane saMga thatAM hAphIjha eka mahAtmA thaI gayo. tenI kavitA dinapratidina eTalI uccatAne pAmI ke enA vakhatamAM ene je bIjo phArasI kavi AkhA irAnamAM nahoto. enI kavitA upara AkhuM irAna hIdA rada hatuM. sAnibA sAthenA pitAnA premane harIpha mujhAphara upara haeNna kadI paNa dUSane chAyA sarakhI paNa pheravI nathI. mujhAphare paNa pAchaLathI henI mahattA joI pitAne deva kADhI nAMkhe hate eTaluM ja nahi paNa tattvajJAna saMbaMdhInI maMDaLIne hAphIjhane adhyakSa banAvyA hate. hAphIjha svadezanAM anurakta hatA. tenI khyAtithA hindustAnanA dakSINanA brAhmaNI vaMzanA musalamAna rAjA mahamadazAhe enAM darzana karavA, enI rasIka kavitAe zravaNuM karavA pitAnA darabArI amaladArone mAna akarAmanA mANaso sAthe hAphIjhane teDavA irAta. mokalyA. prArabdhAnusAra hAphIjha tyAMthI nIkaLyo. tene laI badhA hindustAna kInAre AvyA, paNa tarataja pitAnI svadeza bhUmi, potAnI bahAlI priyatamA, ane pitAnA priya mitronuM smaraNa thatAM, himanA viyegathI enA mata upara eTalI badhI asara thaI gaI ke amaladAronA samajAvyA chatAM, moTI moTI lAla, hanAmanI AzAo ApyA chatAM, phakta eka ja divasa bAdazAhanI mulAkAta lIdhA pachI turataja vidAya karIzuM, evuM kahyA chatAM e badhAnI darakAra karyA sivAya svataMtra mijAjI turaMgI hAphIjha tyAMthI ja pitAnA svadeza pAcho pharyo. zAbelibAnane viraH hene asahya hati te chevaTa bharatAM sudhI potAnA dezamAM, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. pitAnA priya mitra, ane priya priyatamAM sAthe rahyA. te i. sa. 138-91 mAM pitAnI 88-90 varSanI umare svargavAsI thaye hAphIjhanI kavitAoe phArasI kAvyo upara sArI asara karI che. enI udAratA ghaNIja vakhaNAelI che eTaluM ja nahi paNa e udAratAnI chApa svataH tenI kavitAmAM vyaktibhUta thAya che. dayA, sanateSa ane nirmoha, uraca prema, janmabhUmInI RlA enA aMta:karazumAM temaja enA kAvyamAM mukhya vijayadhvaja che. koI vakhata svaradI, aMgArI, AnadamAM masta thai gaele ene dekhIe chIe te koI vakhate virAma ane tatvajJAnanI mUrti rU5 lekhIe chIe. enA kAvyomAM mAdhurya ane bhASAnI chaTA ekalI phArasImAM ja nahi, paraMtu duniyAnI sarva bhASAomAM zreSTa siddha thaI che, ane kavioe te avazya abhyAsa karI anukaraNa karavA gya che. bIja kaviomAM kAvyazakti sArI jovAmAM Ave che, paranuM hAphIjhanI kAvatAmAM eka judo ja camatkAra jaNAI Ave che enI kavitAmAM enA zuddha aMtaHkaraNanI chApa jANe ApaNe pratyakSa hArIne dekhatA hoIe tema pitAnI mUrtirUpe dekhAya che. temaja enA kAvyamAM zabdano artha sabaMdhe yogya vRtti, bhASA pramANe vicAranI ucatA ane mahatA, varNanIya viSayanI paMktie paMkitamAM cagatA ane vicAranI suraNatA, kudaratanA vaNanomAM kevaLa bhakate tAdaza citAra, kAvyanI asara upajAvanArI zakti, hetu, kalpanA ane taraMganuM prAbalya vAraMvAra draSTigocara thAya che. ehika moha, mamatAmaya prema, ane bhaktithI ujhaLA mAratA prema ane te paNa hAphIjha jevA kavinA hAthe citarAya tyAre banne vacce spaSTatA karanAruM aMtara kheLavuM muzkela che. IzvarApita prema ane saMsAramAM thatA premamAM bhAvanA eja sabaLa che. tatvajJAnane zAstrIya bodha karavAnI bhASA ane te ja viSaya kAvyarUpamAM kavine hAthe goThavAya te bhASAmAM ghaNe talAvata uparathI darzAI Ave che paraMtu tatvamAM to eka ja hoya che tethI zabda, saMdarbha, bhAvanA, ane aMtaHkaraNanA udgAra to banne pakSamAM eka ja vaparAya che. vAMcanAranI bhAvanA nirodharUpa yA sarUpa hoya te pramANe viSayanI ghaTanA karI levI joIe kAraNa ke AvAM kAvyo ApaNumAM, temaja vaiSNava saMpradAyanA gItamAM ghaNuM jovAmAM Ave che. hAIjhanAM kAvya paNa bahAthI zuMgAramaya ane aMdarathI tatvajJAnathI bharapura che. ' hAphIjhane dezamAM irAna, zaheramAM zIrAjha, nadIomAM rUkanAbAda, sthaLamAM musallAne mAMDava, sebatimAM zAnibAta, vicAramAM tatvajJAna, vihAramAM madIrA (premabhakita), dhanamAM satISa, kALakSepamAM kAvyasevA eja mukhya hatAM, te enA kAvyo uparathI ApaNe jANIzuM. hAphIjhanA ghaNA zIkhyo thayA hatA teo badhA tatvajJAnI hatA ema kahevAya che. phArasI bhASAnA graMthanuM mULa graMtha kartAnA vicAra pramANeja tenA hadaya raMgane oLakhIne ja je bhASAMtara thayuM che hene mATe ApaNe maTTama kavi bAlAzaMkara ullAsarAma kaMthArIAne AbhAra mAnIe ke jemanI mahenatathI ApaNane mahAna kavinI kAMIka prasAdI maLI che. kalayANacaMda kezavalAla jhaverI, vaDodarA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvya kuMja, kAvya kuMja. pAramArthika jIvana.* ( 1 ) ( 2 ) (3) (4) (5) ( 6 ) (7) ( 8 ) (8) sarItA taNuM jaLa nirmaLa vahetAM sadA ! zAne ? paramArtha karavAne paripakava thaI madhurAM phaLo DhaLatAM lacI zAne? sudhA. zamAvavAne : haLavI, mIThI parimala sice puSpa khIlI zAne ? Ananda devAne : umAM ghaTA chAI akhaMDa tarU sakhA ! zAne ? parahita karavAne ? svargIya nAda suNAvatI kahe chekIlA zAne? rasiyAM rIjhavavAne ; nirdoza TakI paMkhI kolatAM zAne ? zAnti apavAne : A bemacandarave jhaLakatA tAralA zAne ? nara netra pUravAne : khINo uDI de vizvane kaMcana sakhI ! ne ? jana bhIDa haravAne ; sAdhI samAdhi karAvatA jharaNAM giri zAne? taSA chIpavavAne : ojasa pUre rajanI viSe zazadharakaLA zAne ? amImAM kubAvAne : ajavALa avanI, tapI mAtaiDa kahe ! zAne ? jIvana jagavavAne : varase havA, ghana, vAyu, agni, dhUpa: ma zAne ? paramArtha karavAne : paramArthamaya jIvana da nija vastunA jJAne ? huM jIvuM zA bahAne : zuM vyartha svArthe AvavuM? nivAthI nahi zAne ? dInatA, dayA, dAne : -kezava ha. zeTha, (10) (11) (12) (13) (14) che. mULa veda kRta Philosophy of the benevolence nAmanA kAvyanuM chAyAciva. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprajA. . 1 2 3 " aMtarAtma nagara. (Ama lakSmaNa vanamAM sidhAvatA-rAga.) he jI ! niHspRha deza sohAmaNe ! raThA nibhaya nagara mejhara! hAre svAmI tyAM vase ! he jI ! nirmaLa mana maMtrI vaDA ! jJAna rAja te jhAkamajhALa ! hAre svAmI tyahAM vase ! he jI ! saMte ceka che cAMdanI ! sAdhu saMgata paLa asaraLa ! mahAre svAmI tyahAM vase ! he ! piLo viveka sujAgate ! sazAstranI bAMdhI che pALa ! hAre svAmI ddhAM vase ! he jI ! mitra vairAgya na vihIna ! prabhu zraddhA dharI ujamALa ! mAre svAmI rahyAM vase ! he jI ! Ama svarUpa suratA sadA ! thApa aMtara kriDA sadAya ! khAre svAmI tyAM vase ! huM jI! bhAvanA bhavya nadi va! zamatA jaLa pArAvAra ! mahAre svAmI ddhAM vase ! he jI ! dAna dayA kuDe cahe bA ! vAyu vRtti prabhutA apAra! mahAra svAmI tyAM vase ! evI aMtara nArI sevAmaNa ! nahi bharavA ucALA kadAya ! hAra svAmI o vase ! nava nAza dukALa karALa che ! ati vRSTi anAvRSTi bhAra ! hAra svAmI hAM vase ! evA nirbhaya aMtara dezamAM ! kare AmA anerA vihAra ! hAre svAmI hAM vasa. moghA jJAna hiMce hiMcatA ! pAme alakha agocara rAjya : hArI svAmI tyAM vase. " 8 ' 6 12 ja dura na thAya ! Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvya kuMja, 81 mAnava raMja-savAra, murakha leka te zuM jANe mArA dIlanIre--e rAga, mAnava hasa! uDI jAzo kyA sthAnamAM re, tene khyAla jarA hAla kare kAM na dharA dhyAna; mAnava haMsa ! DI. vinA sAra A asAra pathIkAzrame re, AvI ghena madhya rena meha kerI che nidAna; mAnava haMsa! uDI. madhya rAna che nabhAna vikaTa paMthanuM re, kAma, keLa, meha, magara rahe dUra bharapUra; mAnava haMsa! uDI. jarA je vicArI koNa temAM hA re, vinA sAhya kema thAya nA javAya jyAM nizAna; mAnava haMsa! uDI. jevA Asane ullAsa khAsa uramAM re, saMta taNe graha hAtha ajItAbdha kahe jarUra; mAnava haMsa! uDI. te ? kavAlI. amAruM A khare mRtyu, suyatnamAM thayuM te zuM ? prayatnomAM badhuM AyuSya, je vItI gayuM te zuM ? karIne svapnanuM mardana, caDhAvI cetanA caMdana, sudhAro mokSanuM sAdhana, bIjuM kAMI nA cahyuM te zuM ? thayA che khAkhathI pedA thavAnA khAkhamAM bhegA. ugyuM je pAMdaDuM Aje savAre te kharyuM te zuM ? lakhyuM che janmathI mRtyu, thayuM je prApta te vityuM bhaLyuM ? je hatuM kADhyuM, sudhA te sarve te zuM? kuhADe kALane pha, kare che sarvano re, pachI nIja kamane karatAM, pApIe vana hatuM te zuM? garajatI medhanI jhADI, tuTe "ma phuTatI dhANa; caDyAM je utare pANI, kadI Aje vahyAM te zuM ? pralayanI Aga pheke che, baLIne jhADa muke che; bagIcA sarva sUke che, pachI chelluM dahyuM te zuM ? baLe padA thavA mATe, mare che janmavA mATe; marIzuM jIvavA mATe, pachI A tana gayuM te zuM ? --Kesseri, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 buddhiprabhA. jainane ! yAra ! vIra ! jagADe mama brAtane re lola ! jainane prakAza thAya asta je; hAlA ! vIra ! jagADe mama bhrAtane re lola ! AzAne jaDela bhAre mAMDave re lola, che biA kerI velya che. hAlA ! vIra ! bacAvA nama brAtane re lola ! pALo ne bALAzrame re lola, Ape kelise ja ratnanuM teja jo, hAlA ! vIra ! bacAvA bhama brAtane re lola ! anAthAne caDhAve sArI pAyarIe lela! udaya che ema jaina ja jANa; bAlA ! vIra ! jagADe mama brAnane re lola ! jJAnazuM karo vyaya vittane re lola, jethI hasaze dIna bALa uMDA hAsya jo; vAlA ! vIra ! jagADe mama brAtane re lola ! ghati pragaTAvo tama komamAM re lola, samaje vidyA vinA sarva aMdha jo, vhAlA ! vIra ! jagaDo mama brAtane re lola ! zrI siddhakSetra jaina bALAzrama hitecchuM eka jaina bALa-sAdarA, Brahmcharis Bhajan-Yoga. An easy way to physical & mental well-being .... ...... solemnly take a vow that:(1) I shall marry after 20. 1a) I shall avoid mai-vade mixture in food and drink. 13) I shall take cold bath before sunrise and sun bath after it. (4) I shall dress myself in while and simple clothes. (5) I shall devote my life to the revival of one of the following arts; (1) Agriculture, gardening (2) Hand-loom weaving (3) music (4) Aryan medicine. (6) I shall revere my parents and read religious books to them for one hour. (7) I shall love Labour and be ready for any social service. -P. S. Doshi, R.A. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *************Xin Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Juan premaghelA pravAsI, pavitra jIvana.* (gatAMka pRSTha 58 thI cAlu.). sAkIe pachI khulAsAvAra potAnI badhI hakIkata kahevA mAMDIH "suna jahAMpanAha, je nAjanI para Apa dilajAnIthI ApharIna che Ne baMne cheka bacagIthIja gulAma karI lIdhe che. gulAma tenI pAchaLa phakIra ne pachI divAne thaye che, selImAna piTaranI dekharekha heThaLa ame samaju thayAM hatAM. enI ammA Aja hayAta hatuM te sevaka Aja tene hAtha meLavavAne bhAgyazALI banyo hate. badala, Aja pAMca varasa thayAM selImAM Apana hAramamAM che. daramyAna tenA dIdArano divAne dinarAta taDaphaDayA karate. mAleke hakamata sUjhADI ane Akhare bAMdInA lIbAsamAM raMgamahelamAM paga meLavyuM. huM koNa chuM, hene. khyAle bheLI selImAne nahi hoya. te bicArI mane tenA jevI eka orataja samaje che. divasane vakhate huM henI hAjarImAM rahetA nahi, ane hAM hameza chUpAvyuM rAkha eTale te bicArI zAnI oLakhI zake? bacapaNamAM te mane ghaNuM rahAtI. ene meLavI huM sukhI thAI. eka hAruM ilAyadu hAnuM behasta uThAvIza, evA kaMI kaMI AzAnA jhAMjhavA jeta. badhI AzA have tUTI paDI. garIbanI dolata Ape chanavI lIdhI. aMdarane jusso Aja lagI dAbI rahyA hite. paNa yA alAha barapha suphadInI AMTI nAMkhe te A jhaLahaLatI cAMdanIne prakAza, khuzabothI maheMkI rahetA A pulanA gajarA, sirAjInI khumArI ane sauthI vadhAre A madharAtane ekAta avasara e badhAe ekaThAM thaI mahArA jussAnI hada toDI pADI, ane Aveza uchaLyA vinA na rahyA. sirAjamAM ghena nAMkhyuM ane selImAne bebhAna thavA dIdhI. zAhajahAM, meta jyAre najadIka che tyAre kharI hakIkta dAbI rAkhavAnI jarUra nathI rahetI tethI sApha sApha karuM chuM. pAkidAmAna selImAne nApAka samajaze nahi. te bhaLI gulanI garadana para jazo nahi. nA pAkamarane gerainsAka maLe henI dahezatathI Apa nAmavarane A takalIpha ApavI paDI che. thoDA vakhatamAM mahAre rUha khUdAnI hajUramAM InasApha meLavavA ravAnA thaze. mATe te pAka paravaradigAranuM nAma laI kahuM chuM ke begama selImAnA satItvane he lakti karyuM nathI. te saMbaMdhamAM ApanA zakamaMda vicArone bInapAyAdAra karatA jevuM te pachI motanI pIDA game teTalI aghera haze te paNa huM nAkhuzI khamI rahIza." bAdazAhe badhI vAta dhIrajathI saMbhaLyA karI. sAkI paNa henA hAmuM tAkI tAkIne joI rahI hatI ke selImAnA manabadananA pAkapaNA viSe bAdazAhane khAtarI thaI che ke nahi. paNa sAkIthI bAdazAhanuM dila kaLI zakAyuM nahi. te keTalA vakhata sudhI cUpa ja rahI. Akhare bAdazAhe buma mArI: "mAhama !" paNa avAja Ape nahi. kura dekhAvanI eka tAtAra orata mAgI mRgI ekadama deDatI AvI bAdazAhanI hajUramAM sara jhUkAvI ubhI rahI. zAhajahAne kahyuM: "mAlma! A kamanasIba kArane nIcenA bhoMyarAmAM keda kare. khAvA pIvAnuM ne kAMI pUgADavAmAM na Ave DenI sakhtAI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabhA. megala bAdazAhanA raMga mahelamAM AvI rItanI sajA e kAMI navAInI vAta nahatI. bAdazAhI pharamAna maLatAM jarA paNa ajAyabI vinA tAtArI sAme eka aMdhArA joyarAmAM sAkIne keda kIdhI. majabUta ane tAkAtadAra hAthathI sAkIne pakaDIne lai jatAM rastAmAM mAme savAla karyo -"aya, kama nasIba chokarI, zA mATe te jANI joIne vAghanA jaDabAmAM hAtha nAMkhavA AvyA hatA. are, hArUM nAma ? tyA ? - baMdIvAna sAkIe kahyuM - "hAruM nAma mAharUna ! " mAme eka hAthe mAharUnane dharI bIje hAthe saLaMganuM bAraNuM ughADayuM. oraDAmAM aMdhakAra sivAya koI cIja hatI nahi. mAma tAtArIe bAdazAhanA nAmathI hukama jAhera kIdho -"mAharUna, A kedakhAnAmAM hare dAkhala thavAnuM che." metanA paMjAmAM sapaDAI cUkyA chatAM paNa te aMdhArAmAM paga mUkatAM badana kApavA mAMDayuM, pAchuM haTavA mAMDayuM. jAna bacAvavAnI koziza karavI ema vyAjabI bhAsyuM paNa vicAra karatAM potAnA dezanI lAcArI najara AgaLa khaDI thaI, vicAramAM vakhata rakAte. joI mAhame kAMI paNa savAla karyA vagara te aMdhArA tharAmAM mAharUnane dhakelI dIdhe; ane pAchaLa henA daravAjAnI phATaka baMdha karI mAbuma tAtArI pitAnA paherA para cAlI gaI. -- -- - - - - amArI noMdha. bhAvanagara narezanuM zubha pagaluM-pitAnA rAjyamAMthI bALalagna, vRddhalagna, kanyAvikraya Adi duSTa rivAjone nAbuda karavA nAmadAra bhAvanagaranA mahArAjAegAme gAma pharI sadupadeza ApI, janasamAjanA vicAro keLavavA sArU mI. pAzakara jhINAbhAI paMDayA amarelIvALAnI nimaNuMka karI che ane paMDayAe pitAnuM kAma zarU paNa karyuM che. temanA kAryamAM egya madada ApavAne rAjya taraphathI dareka mahAlanA vahivaTadAra tathA sthAnika adhikArIo tarapha huka paNa lakhAI gayA che. A aniSTa rivAjone AkhA hiMdamAMthI satvara nAza thayeluM jovAne ApaNe itejAra chIe ane tethI dareka jJAtinI sabhAo tathA konapharansamAM te viSe vivecana karavAnI ane TharAva karavAnI taka hAtha dharavAmAM AvelI ane AvatI ApaNe joI che, paNa khedanI bInA eTalI che ke TharAva karanArA majabuta rahetA na hovAthI ane AgevAno ja tene amala karavAmAM DhIlA thatA hovAthI pariNAma haju jyAMnA tyAM jevuM ja jovAya che ane tethI karIne evA aniSTa rivAjone dUra karavA mATe sattAnI jarUra che ane tethI lekacI keLavI, lekanI bahumati meLavI pitAnI sattA vaDe kAyade karI potAnI prajAne duSTa rivAjenA aniSTa pariNAmethI mukta karavAne zubha hetu nAmadAra mahArAjAe hAtha dharyo jaNAya che. nAmadAra gAyakavADa sarakAre potAnA rAjayamAM bALalagna ane raDavA kuTavA Adi nirlaja rivAjonA aMge kAyado pasAra karyA bAda temAM meTe sudhAre thayo che, chatAM nAmadAra bhAvanagara narezanI mAphaka haju paNa potAnA rAjyamAM bhASaNo mAraphate sadupadeza : - - - - * . - kavi. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArI nAMdha. 85 JAma AvI zake. A prasaMge eka bInA yAda Ave che ke teozrI jyAre kaDI prAMtanI hamaNAM chelI musApharIe nIkaLyA hatA tyAre mahAjananI mulAkAta vakhate AvA aniSTa rivAjonA nikaMdana arthe be zabda kahevAnI taka letA hatA ane te amArA eka saMbaMdhInA anubhavathI amAre jaNAvavuM paDe che ke eka gAma madhye teozrIe ema jaNAvyuM che ke dareka mATe sarakAre madada karavI joIe ema dareka jaNa mAgaNI kare che paNa tamAre potAne samAjika sudhArA artha keTalo bhAga ApavAnuM che tene vicAra kaI kare che ? sAtioe bALalagnAdinA aTakAva athe koI sIdhA prayatna karyo che ? kharekhara zrImaMta mahArAjAnA A zo pitAnI prajAnA hitArtha hadayanI uDI lAgaNIvALA hatA, chatAM tene pratyuttara nakAramAM ja hato, kAraNa ke eka gRhastha jaNAvyuM ke " jJAtioe lagnanI hada vadhArI che" tyAre zrImaMte kahyuM ke tyAre kAyade kahADI nAkhIe te tame temAM AgaLa vadhe kharA? tame lagnanI hada vadhAmAM badala jJAtinA copaDAthI kepa reka batAvI zakazo kharA ? Ane uttara te gRhasthathI ApI zakAya nahi tyAre bIjI eka vyaktie zrImaMtanuM dhyAna kheMcyuM ke jJAtio te kAma karavA lAgI che kharI, paNa ApaNA kAyadADe nahi ke pitAnA vicAre vaDe je pitAnA vicAro vaDe heta te ApaNuM zubha hetune ulaTAvI kAyadAne cAkasa amala na karatAM ghaNI vakhate daDa bhare che ane tevI rakama moTI thAya che e ja batAve che ke jyAM sudhI jJAti baMdhAraNa vyavasthita na thAya tyAM sudhI ApanI sattAnI-AvA duSTa rivAjonA nikaMdana mATe jarUra che. matalaba ke zrImaMtanA zubha hetune samajI jJAti sattA vaDe tene saMpUrNa amala karI rAjyane tevA kAyadAnA bhaMgane daMDa levAmAMthI prajAe mukta karavA jee, ane te mATe gAme gAma bhASaNo ke lokonA vicAre keLavavAno upAya dareka rAjya hAtha dhara naie. mI. paMDyAnAM kanyAviko ane bALalagna uparanA bhANe jeNe sAMbhaLyA haze tene anubhava haze ke teo gadha ane padha baMnemAM game tevA manuSyanAM hRdaya pIMgaLAvI nAkhe tevI lAgaNarvaka sAdAra bhASaNa kare che ane tethI amArI khAvI che ke bhAvanagara rAjyanI prajA upara tenI moTI asara thaze ane rAjapa tethI egya kAyado amalamAM mukavA jaladI taiyAra thaze, vaidha kavi dubai sthAna ne paNa tevIja uttama vakatA viSayamAM che ane teo hamaNAM kAThIAvADanA ghA gAmamAM bhANe navi uparaja pitAnI taraphathI karI rahyA che tenI paNa mI. paMDayAnI mAphaka koI rAjya taraphathI nImaNuMka thAya te rAjyanI sahAyatA vaDe mI. ghara ghaNuM sAruM karI zake tema che. AzA rAkhIzuM ke nAmadAra bhAvanagara narezanuM anukaraNa dareka rAjyamAM thAya, mAravADI vidyAlaya -dhI muMbai madhye mAravADI vidyAlayanA nAme eka saMsthA ubhI thaI che, ane teNe eka meTuM bhavya makAna baMdhAvA mAMDyuM che te thoDA vakhatamAM pUrNa thaze. A vidhAlayane calAvA artha eka gRhastha 2. 61000) ane eka bIjA gRhastha rU. 51000) AkhAnuM naherapatramAM pragaTa thayuM che. amArI jANa mujaba biDIMga mATenI rakama te agAu maLI cukelI che. A rIte jenAM ane haju moTI rakama ghaNA zrImati taraphathI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhibhA. vadhI jAya te Azcarya jevuM nahi kahevAze. kAraNuM sAmAnya rIte nakAmA kharcAmAM ghaNuM karakasara karanAra mAravADI prajA ghaNI vakhata 3 lAgatAM-lAkhanI rakama eke taDAke kahADI Ape che ema ApaNe joyuM che. ApaNe ApaNuM muMbaImAM vastA jena mAravADI baMdhuo tarapha khyAla karIe te jaNAze ke teo bahuja karakasara dareka bAbatamAM rAkhe che, chatAM paryuSaNamAM dhI bolavAmAM ane nakArasIo karavAmAM hajAro rUpIA ekIvakhate Ape che athavA kharca che. mAtra teonuM keLavaNI jevA agatyanA viSaya tarapha dhyAna kheMcAyuM nathI teja dIlagIrIbharyuM che, paNa umeda rAkhIzuM ke zrImaMta mAravADI kenomAMthI thoDAka vidyArthIo vidyAbhyAsamAM AgaLa vadhIne pitAnI kAmane jJAnadAna yAne keLavaNInA bhAge pitAnA dravyane sadupaga karAvatAM zIkhave. majakura rU. 112000) nI madada karanAra ane mAravADI zrImaMta gRhasthane dhanyavAda ApatAM kahevuM joie ke jena zrImati AvI rIte keLavaNInA kAryamAM lAkhanI rakama kahADI ApatAM kayAre zIkhaze? muMbaImAM tevA ghaNu zrImaMta che, ane teo pitAnA gharanAM vArSika kharcA hajAranI rakamanAM karanArA che. paNa AvA kArya mATe mudala vicAra nahi karanArA ane koI khAtAmAM madada mATe dhyAna kheMcatAM vakhata sAre nathI ema kahe nAza jaNAya che. e anya prajA tarapha jatAM dhanamAM agresara gaNAtI jana kema mATe sarabhAvanA che. ghaNI kama muMbaImAM ekathI vadhu makAne khule tarIke, kanyAzALA tarIke, bAga tarIke, pAThazALA tarIke, kala tarIke, saMsthAonI ophIse tarIke, vanitA vizrAma tarIke, cAlIo tarIke hastI dharAve che tyAre jaina kama eka gekaLabhAi muLacaMda boDIMga (hosTela) ane pAMjarApoLa sivAya jAhera upayogAthe koI paNa jAhera makAna hastI dharAvatuM nathI e bahuja khedajanaka sthiti che. hAIkulanuM makAna ghaNuM lAMbA vakhate meTA prayatna karatImAM AvavA pachI pAchuM hatuM nahatuM thaI gayuM che. tenA baMdhAvanAra dhAre te bahuja TuMkA vakhatamAM ghaNI sagavaDavALuM eka suMdara makAna game te kharca thAya te paNa banAvI zake tevI zaktivALA che, chatAM koNa jANe te tarapha draSTi zA mATe jatI nathI te samajAtuM nathI. have varAthI tenA mAleke te makAnanuM kArya hAtha dhare ane pUrNa kare tathA temAM hajArathI vadhu mANase besI zake tevA eka holanI muMbAInA jene paDatI kheTa purI paDAya ema IcchIzuM. muMbaI jaina mahilA samAjanuM upayogI kArya-strI keLavaNInA kAryane AgaLa vadhAravAmAM kharI pATa jovAtI hoya te pAsa thayela jana strIzikSakonI che, ema ApaNI kamane ghaNI vakhate prAsaMgika samaye jaNAvavuM paDayuM che, paNa te mATe keIe prayatnanI dizA bhaNuM najara pahoMcADI ApaNe joI nathI. amArI yAda mujaba zrI muMbaImAM jaina sabhAe jaina strI zikSakone zikSaNa kema ApavuM te mATe tenA hastaka cAlatI zALAmAM evI goThavaNa karI hatI ke eka kalAka badhAM sAthe besI pitAnA jJAnamAM vadhAre karavAne upayogI vicAra karavA; paNa te kArya mATe lAyaka zikSakanI khAmI paDatAM vadhAre vakhata cAlyuM nahi. hamaNAM jena esosIezana oNpha InDIAe muMbaInI jana saMsthAo ane te hastaka cAlatAM keLavaNInAM khAtAMonI mulAkAta laI kayA khAtAmAM kaye sudhAro karavA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadezI kArIgarInuM paDI bhAgavuM. paNa karyuM che. temAM majakura sabhA hastaka cAlatI jaina kanyA ane strIzikSaNazALAnI mulA kAta lenAra gRhae, TreIna thaelI jana strIzikSakonI agatya upara zALAnA suprinTenDanTa sAthe vicAra calAvyuM hatuM ane jaNAvatAM khuzI utpanna thAya che ke te viSe mahilA samAjanI kamITInuM dhyAna kheMcAtAM amadAvAda phImela TrenIMga kolejamAM abhyAsa karatI ane karavA irachanI jana khAIne uttejanA mAsIka rU. 5) nI eka elarazIpa ApavAne harAva thayo che ane te mATe jAhera khabara paNa apAi che. amAre kahevuM joie ke kenpharansa ane jana esesIezana jevI saMsthAoe A dizAe atyAra agAu pakSane kare jete ha, te kArya muMbaI jaina mahilA saMmAje hAtha dharI-amalamAM mukI-strI zikSaNanA kAryane AgaLa vadhAravAnuM pitAnI zakti anusAranuM amulya kArca bajavyuM che ema kahI zakAya. je A rIte 57 varasIpanI goThavaNa thAya ane dazeka varSa sudhI ApI zakAya to na thayelIjaina strI zikSake 10-15 te jarUra meLavI zakAya. strI keLavaNIne ujata dazAe jevAnI icchAvALA zrImaMta sabhAsada bahenee pitAnI taraphathI samAja mAraphate akeka skolarazIpa ApavAnI udAratA vAparavI jarUra che ema kahevuM gya jaNAya che. samAje muMbaInI jana bhAIo ane bALAone zivaNanuM ane vetaravAnuM zIkhavavA eka kalAsa kheDyo che. je mATe eka darajI rokavAmAM Avyo hato paNa vadhu lAbha levA na mAlama paDavAthI te kAma gayA mAsathI anubhavI strIzikSakanA hAthamAM mukavAmAM AvyuM che, ane tethI vadhAre lAbha levAze ema jaNAya che. te sAthe te bAda TreIna zikSaka hovAthI dara ravivAre zALAmAM cAlatA dareka vargamAM eka eka kalAsa besI, temAM apAtA zikSaNa upara dhyAna ApI, zikSaNa ApatAM strI zikSakone jarUra paDatI sUcanA karavA ane khAmIo sudhAravAne karAvyuM che. A kAryathI paNa samAje pitAne utpanna karanAra sabhA hastakanI zALAne uttama banAvavA mATe ugI sevA bajAvI kahevAze. svadezI kArIgarInuM par3I bhAgavU tenA kannatinA 35. hiMdanI paDatI thavAnAM aneka kAraNomAM dezI kArIgarInuM ane vepAra rojagAranuM paDI bhAgavuM e mukhya kAraNa che. dezI kArIgarInuM paDI bhAgavAnuM kAraNa paradezanI banAvaTanI cIjone atre bahoLo uThAva e mukhya che. hiMda upara rAjya karanAra mahArAjanuM pAyatakhta paradezamAM hovAthI temanA taraphathI kharcAtA lAkho rUpIAmAMthI hiMdane vepAranI bAbatamAM kudaratI rIte lAbha thAya nahi. vaLI hiMdustAnamAM meTAmAM moTI nekarI karanArAthI ke nAnAmAM nAnI nokarI karanArA aMgrejone jotI ghaNuM karIne saMsAra upayogI cIjo vilAyatathI cAlI Ave che tethI paNa hiMdanA vyApArIone lAbha thatuM nathI. bAkIne karIAta varga jevA ke pArasI, hIMdu, musalamAna vigere temanA uparIonI nakala karavAne ane bhapako karavAne, saMsAranA sAdhoraNa upagamAM paNa eTalI badhI vilAyatI cIjo vApare che ke tethI teo eka jAtane pitAnA dezanA kArIgarone gerainsApha Ape che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muddhiprabhA, deza nirdhana thavAnuM meTu kAraNa dezI kArIgarInI paDatI che, paradezanI aneka dekhAtI sastI cIjonA pradeza ane tenA puSkaLa vaparAza che. paradezamAM banatI cIjonA ane jaththAadha uThAva thavAthI dezamAM pedA thatI cIjonA khapa bIlakula nahIM. sarakhA thate gayA eTale tene vyApAra paDI bhAge temAM zuM Azraye ? re pathama ApaNA rArIra tarapha najara karo ane tapAso ke ApaNe TalI gInne svadezI anAvaTanI vAparIe chIe. ApaNA bUTa, mAna, rUmAla, tApa ke varasAdane mATe rAkhelI zrI vigere je kAMi ApaNe pagathI ke mAthA sudhI je kAMi paheravAmAM AvyuM che te saMdhaLu tamAne vilAyatI mAlama paDaze. have ApaNA vicAra ne zokha paNa vilAyatI thayA che, eTale ApaNuM dezI cIjo tarapha dhyAna paNa zAnuM kheMcAya? vaLI ApaNA gharamAM zobhAne mATe rAkhelA kuranIyara ane bIjuM je kAMi zobhAne mATe rAkhavAmAM Ave che, te ghaNuM kharU vilAyatI mAlama paDaze ane divase divase ghara saMsAranA sAdhAraNu kAmakAjamAM paNa have vilAyatI vAsaNo paNa paradezathI Ave che. A pramANe jyAre ghaNIkharI cIjo paradezathI cAlI Ave che, tyAre dezI cIjannenI mAgaNI ApoApa ghaTavI jee, pariNAme anAvanArA kArIgaro nirdhana hAlatamAM AvI pAvA joie. darA varSa pahelAMte vicAra karIzuM. tA ATalI badhI cIne vilAyatathI AvatI nahotI paraMtu jema jema ApaNe rAkha vadhatA gayA, ane tema tema ApaNA zAkhane anukuLa cIne AvatI naya ane ApaNane vadhAre uzkare tevI aneka tare tarehanI cIte vilAyatanA kasaLI ane 68 AgrahI kArIgarI banAvatA gayA. athavA je cIjo temanAthI manatI nathI athavA temane khabara nathI athavA jene mATe temane lAbha tha zake tema nathI tevIja cInte phakta A dezamAM utpanna thatI ArI rahI che. have jyAre gabhArAthI vicAra karIne tapAsA OM vilAyatI cIne vAparanArA, temanA para vadhAre zokha rAkhanArA, ane dezI cIjo upara thoDuM dhyAna ApanArA kayA loka che. A Amatane vizeSa dAva ke je dezo. gRhAra karavAnI, dezane sudhAravAnA, dezane AbAda ane sukhI rAkhavAno kAMdha rAkhe che. evA bhaNelA lokeA upara mUkaze tee. e kharI vAta che ke hAlamAM te paradezI cIjone vaparAza sAdhAraNa thavA lAgyo che, te te rAjAthI ke ka sudhI bhaNelA ane azvana sarve loko vApare che to paNa sAdhAraNa loko dezI cIjo puSkaLa vApare che. hajI teo bhaNelAnA jevA vilAyatI cIne upara Azaka yA nathI. hajI te vilAyatI cItte taraka de khAinI najare jue che ane hajI te mata Ape che ke " gIna paisA letre ta'ekavAra vAparyAM ke dhAyA ke paisA chI paDe che eTale vilAyatI mAla takaleDI che. vaLI te evuM dhAre che ke bhAI have damaDIe UMTa vecAze paNa te kharIdavAne kramaDI paNa maLanAra nathI." A dhAravu temanu kharTM che, ane jo koi paNa prakAranA upAya levAmAM na AvyA te Ama te Ama cAlyA karyuM teA kharekhara loko paisA vagaranA thaI paDaze. jema jema navI navI cIjo AvatI jAya ane dezamAM khapatI naya tema tema te kharIdavAne utpanna zakti vadhavI joIe, paNa utpannazakti tA vadhavAne badale ghaTatI jAya che tethI dezamAM evaDI tUTa paDe che ne pariNAme je kAMI dezamAM che te nAza pAnavu oe. vaLI bhaNelA lokone dezI jADI ane meLa cInne gamatI nathI. temane sArI, jhINI, lI tathA bhapakAdAra raMgavALI cIjo jeNe che. temane aMgreja lAnI nAka vadhAre nakala thaI zake Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadezI kArIgarInuM paDI bhAgavuM. tema thavuM joie, ane potAnI sarva bAbatamAM vilAyatI jevuM dekhAya tema thavuM joie. kadAca tamane dezI cIjo upara bhAva thAya, tamArA bhAdo tamane kahe ke mIsTara tamArI TesTa sArI nathI, phaeNzanamAM samajatA nathI, tame, aMgrejI cIjonI kharI khUbI jANutA nathI, e mATe paNa e lokAne pAchI vilAyatI cInte vAparavI paDe che, temane AlapAkAnA ane rIkArDanA kreTa vagara nahi cAle, bUTa sTekIMga vagara nAge page rahe kema pAlave, temane vilAyatI lAkaDI ne bhAla vagara na rahevAya. kAraNa ke temane kacerImAM rahevu, sAheba lokonI sAthe karavAnuM mATe vakhate sAheba le kadAca ApaNI maskarI kare. dezIbIe vaLI jaMgalI ne mIna dekhAya che tathA dezI gIne tevI ne teTalI maLI zakatI nathI mATe aMgrejI cIne vAparavAnAM evAM madyuta kAraNo che, tenI amane evI jarUra che ke amane aMgrejI cIjo vagara cAle nahiM, prathama te aMgrejI kAgaLa vagara ame lakhIe zA upara, hApura ke inDIpenDanTa vagara amArAthI aMgrejI kema lakhAya, amArAthI kAgaLa vigerenA patravyavahAra kavara ne pIDIyA vagara zI rIte karavA, amAre zuM jaMgalI koDIyAmAM dIvA karI Tebala para mukavA, amAre zu cAhe pittaLanA ke mATInA pyAlAmAM pIvI, amAre zu' aMgarakhAM ke kADha karAvavAmAM dezI khAdI vAparavI. dezamAM jarUranI cIje na maLe tyAre amAre karavuM zuM? amArU kahyu ema nathI ke vilAyatI cIjo vAparAja nahi. vaLI amAre' kahevu' ema nathI ke vilAyatI cInnenI tamane kharI jarUra hAya tenA upayoga karavA choDI veA. je cIne dezamAM thatI nathI tene keMkANe jarUranA prasaMge paNa tame vilAyatI cItte nahi kharIde, vaLI tamAre saghaLe zAkha te Anada prabhupasAthe tame sArI hAlatamAM mUkAyA chatAM tathya dhe che. pazu mArI tamAne eTalI vinaMti che ke tame A bAbatane viyAra karI ne tapAse ke *t te ApaNe jeTalI cIko vilAyatI vAparIe chIe temAMnI koi cIne ApaNA dezamAM thAya che ke nahi ? temAMnI koi cIja vagara ApaNe calAvI zakIe ke nahi ? temAMnI koi cInnene maLatI paNa jarAtarA utaratI ke mAMthI hAya tevI dezI cInne tene TUMkANe vAparI zakAya ke nahi ? temAMnI kAi cIne ApaNA dezamAM navI banAvavA mATe ApaNe yatna karI zakIe tema chIe ke niDe ane khadhI vilAyatI cIjo ApaNe dhArIe chIe tevI sArI ne sastI ane dezI dhI cIjo kharAba ne moMdhI che ke kema?' keTalIka vAra mANusane dezI cIja upara vagara kAraNe abhAva thaI jAya che. keTalIka vAra koi cIja kharAba nIkaLavAthI badhI dezI cIjo upara chITa rahe che ane keTalIkavAra kAnI dekhAdekhI amuka cIjone kharAba ne sArI gaNe che ane ghaNIvAra mANuka svataMtrapaNe pAte vicAra karavAne tasdI letA nathI. tame UMcI vidyAo sapAdAna karI vicAra karavAne zaktivana thayA che, dezanu kalyANu karavAnuM tamArA manamAM che, dezanI nabaLI hAvratathI tamArUM kALaLuM baLyA kare che; ane kharekhara tamArA upara deza meTI AzAo bAMdhe che te! tame kSaNIka ane nAzavaMta mAja kadApi ceoDI ghaNI ghaTADaroA to zuM ? tame kadAca tamArA gharava'sAranA kAryAMmAM deza bhUminI khAtara kAMpra agavaDa veze te zu ? tame kadApi tamArA kareDA svAtIlAne du:khamAM rIkhAtA jo tamArA manamAM dayAvRtti pedA karI, temanA zAkane khAtara kAMika utaratI jAtanA vastrAla kAra paheraze to zu ? e kapi tamAM emanuM kAMi karI zakatA nathI te tamA dezanI khAtara Apatti vevAnI rahI paNa mA zekha paNa ghaTADI zakatA nathI teA tame dezanu Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabho, kalyANa zI rIte karaze te samajAtuM nathI. dezanuM kalyANu vAtA kare thaze nahi, dezanu kakSANu musIbata jemA vagara ze nahiM, dezane lAbha tamArA jevA sujJa putrAnA yA hAma karI AgaLa paDayA vagara thaze niDe e mATe kadAca tamene harakatA veThavAne kahuM to khoTuM kahevAze nahi te paNa mArI tA tamane eTalI vinaMti che ke A agatyanA viSaya upara vicAra karatA thA. huM AgaLa evuM paNa dekhADI ApavAnI AzA rAkhuM chuM ke tame tamAro meojazokha ghaTADayA vagara ane tamArA karyA vagara paNu tame dezI kArIgarIne uttejana ApI zakazeA. ( pUrNa. ) amadAvAda ) sukhanAM sAdhanA ochAM seku ( caMdulAla gAphaLadAsa. borDIMga prakaraNa. beDIMganI AvazyakatA. kAi pazu dezanI, kAmanI, samAjanI unnati karavA mATe borDa geratI ghaNI jarUra che. ApaNA AryAvartanI lagabhaga tamAma keLavAyalI jJAtie atyAre kherDIMga mATe bemata dharAvatI nathI. ApaNI keAmanA netAoe-mahAdevI kaoNnpharanse pazu na kAmanI unnatine mATe tenI prathama AvazyakatA vicArI che. Ama dezamAM cAre tarapha kheMge!nA vicAranuM vAtAvaraNa atyAre phelAI raheluM che ane te vicArAnA amala paNa thatA ghaNe sthaLe jovAmAM Ave che. paraMtu A sthaLe amAre kahevuM teNe ke amArA jaina samAja hatu te bAbatamAM eie teTaluM te zuM baka tenA sAmA bhAga jeTaluM paNa karI zakya nathI. enAthI khIjuM zuM asAsanuM kAraNa hAI zake ? ApaNA nAmavara lokapriya lorDa hArDIMga egenA sabaMdhamAM zuM kahe che te saMbaMdhI ame ullekha karIe chIe te uparathI amArA jaina samAja joI zakaro ke hAlanA jamAnAmAM khAuMgA khelavAnI, tene zrApa'tAe puratI paisAnI madada ApavAnI temaja vidyAnAe potAnI vidhAnA lAbha ApavAnI keTalI jarUra che. He says there is no better means for the uplift of this land, than to institute as many boardings as possible, not only that but also as many school boardings as possible. It forms an essential part of socialism and is the chief step of bringing the union between teachers and students and also between students and students who are the members of the coming generation. ApaNA lokapriya nAmavara lorDa hArDIMga kahe che keH A bhArata bhUmimAM jema ane tema khe MgA vadhu saMkhyAmAM khelavI ke jethI A bhUmine uddhAra thAya. skula kheDa gA paNa jeTalI kheAlI zakAya teTalI kholavI. erDogathI bhrAtRbhAva vadhe che, ane te zikSakA ane sTuDanTe temaja te sTuDanTa sTuDanTa vaccenA prema vRddhinuM ane bhrAtRbhAvanuM prathama pagathIuM chuM, ke je sTuDanTo bhaviSyanI prajA che." 44 A kheDIMgathI thaelA lAbha, A kherDIMgathI Aja sudhImAM ApaNuM kAmanAM ghaNAM bALakone lAbha thayo che. Aja sudhImAM lagabhaga sekA gAmanA maLI Azare cArase vidyArthIe tene lAbha lIdhe che. amadAvAda eka evuM senTara che ke jemAM yArDa paise vidhArthImAne sArA lAbha ApI zakAya tema che. A sAla kherDIMganA upalA dheAraNanA vidhArthIonI parIkSAnuM rIjharsTa Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ erDIMganI prakaratu. 1 darzAvyuM che jethI amArA jaina badhu joi zakaze ke A saMsthA yArDa paise kevuM muMge mATe kArya bajAre jAya che. tene poSaNa ApavAnI amArA dareka khaMdhuonI karaja che. ApaNI naheAjalAthI, ApaNuM gArava, te ApaNe dayAmaya dharma te keLavaNIja dIpaze e nizcayathI dareka jaina badhuoe hRdayamAM suvarNAkSare kAtarI rAkhavuM, mATe sAta kSetrAnA AdhArabhUta zrAvaka zrAvIkAkSetranA ulhAra karavAnI dareke dareka premanA netA ane mahA munirAone vijJapti karIe chIe. sane 1914nI eDIganA vidyArthInI yunivarsiTInI parIkSAnu` pariNAma. A sAla yunivarsiTInI judI judI parIkSAmAM temaja meDIkala skulanI parIkSAmAM maLI kherDIMganA 40 vidyArthIe kheDA hatA temAM eka dara maLI 25 vidhArthIo pAsa thayA che. jenAM nAma vigere nIce mujaba che. sarerAza upalA dhAraNanI parIkSAnu eka dara pariNAma 6ra.pa TakA jeTaluM A sAla AvyuM che. bhI. e. (saunIyara) (jInIyara) >> "" klAsa. , InTaramIjIeTa prIvIasa meTrIkyulezana meDIkala varSa cAlyuM. varSe trIjI', varSe bIjuM. varSa paheluM. parIkSAmAM keTalA kheDDA. 14 ra ra 1 ra r keTalA pAsa. 1 11 sy pAsa thaelA vidyArthInuM nAma. caMdulAla nayAyaH zAha. sAbhAgyada gIradhara zAha, amRtalAla jIvarAja zAha. pharsTa klAsa (gujarAta kAleja kaoNlara) dharamacaMda dIpaca'da parIkha, kezavalAla nagInadAsa zAha, sekanDa kalAsa mAhanalAla hAthIbhAI zAya sAma6 pItAMbara saUvI. AzArAma chaganalAla zAha cImanalAla kevaLadAsa zAha, goviMdajI ujamazI zAha. maNIlAla mAdhavajI dezI. aMbAlAla trIbhovanadAsa zAha. bhakatalAla ugaracaMda zAha, goradhanadAsa devabbhAI paTela mahAsukharAma chaganalAla keDArI. maNIlAla purUSotama zAha. talakacaMda cunIlAla zAha. cImanalAla narasihabhAI zAha, pepalAla mAnacaMda zAha, maNIlAla jaeNcaMda zAha mANekalAla maganalAla. bhAlAla mAtIlAla zAha. caMdulAla mathuradAsa zAkacImanalAla harajjana zA nAgaradAsa puMjAbhAI zAha, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhipabhA, zrI bakSiza khAte 3-0-0 begane vidyArthI je lAla cunIlAla, sAdarA kempa. 5-0-0 zA. haMsarAja suracaMda ha, sukhalAla metIcaMda, vaDhavANa zahera, 25-0-0 eka jaina taraphathI ha. baherA nAraNajI suMdarajI, vaDhavANa zahera, 101-0-0 navasArIvALA phakarA nAraNajInI taraphathI zA. kapuracaMda pAnAcaMdanI vatI zrI valasADanA jaina pace ApyA. ha. zA. parAgajI vIracaMda, mu. valasADa, 25-0-0 re. . jamanAdAsa savacaMda, bA, bhAI ratilAlanA lagnanA zubha prasaMganI khuzAlI nimitte. amadAvAda vaghaNuM piLa. 10 - zA. zyAmajI dayALajI muMbAIvALA taraphathI zA, cImanalAla mahAsukharAma, ha, atrenA cAmukharajInI piLavALA zA. maganalAla bahecaradAsa. muMbAi. mAsika madada khAte 6-0-0 rA. ra. choTAlAla lakSmIcaMda, amadAvAda, nizApoLa, bA. sane 1814 nI sAlanA mAsa julAIthI te DIsembara sudhInA 7-9-0 re, rA, vADIlAla khemacaMda, amadAvAda pAMjarApoLa, sane 1814 nA navembara tathA DIsembara tathA sane 181pa nA mAsa jAnevArIthI te eprila sudhInA. 6-0-0 . ra. jhaverI purUSottama amIcaMda, amadAvAda zekhane pADe, bA. sane 114 ne bhAsa julAIthI te DIsembara sudhInA. 5-0-0 rA. ra. vakIla maNulAla mehanalAla, amadAvAda rAjAmahetAnI piLamAsa jAnevArIthI te mAsa ma sudhInI madadanA. 5-0-0 rA. rA. kezavalAla maganalAla, amadAvAda vAghaNuM piLa, bA, mAsa jAnevArIthI te mAsa me sudhInI madadanA. 5-0-0 che. rA. zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bhagubhAI bI. e. bA. mAsa menI madadana. amadAvAda, -0-0 ra. rA, jamanAdAsa savacaMda, bA. mAsa mArca eprIla ne menI madadanA. amadAvAda vAdhaNu piLa. zrI kharaca khAte 3-ra-1 ra rA. jesIMgabhAI sAMkaLacaMda, bA, kerIo lAvavA nimitte. amadAvAda dozIvADAnI piLa. pa-00 kahena caMpA hIrAcaMda, jhaverI lallubhAI rAyacaMdanI bhANeja, bA. kerIo lAvavA nimitte. darasAla Ape che te mujaba A sAla ApyA che. amadAvAda jhaverIvADe. jamaNa, nIcenA sadgahasthone tyAMthI jude jude prasaMge jama ApavAmAM AvyuM hatuM. rA. rA. jhaverI mehalAlabhAi gokaLacaMda desIvADAnIpaLa. bhAI kezavalAlanA lama tathA zAMtisnAtranA prasaMge, rA. sa. jamanAdAsa savacaMda sAtabhaiyA. bhAI ratIlAlanA lagnanI khuzAlI nimitte. vANuLa. za. rA. caMdulAla jezIMgabhAI pAMjarApoLavALA bhAI ratIlAlanA lagnanI khuzAlImAM. rA. rA. rAjArAma kulacaMda. kIkAbhaTanI piLavALAne tyAM lagna prasaMganI khuzAlImAM, rA. rA. raNachoDadAsa jeThAbhAI kIkAbhanI paLavALA. bA. hIrAbhAInA putrane saMskAra karyo te nimitte. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratamAM bharAyelI pAMcamI gujarAtI sAhitya pariSada, suratamAM bharAyelI pAMcamI gujarAtI sAhitya pariSad ane gujarAti sAhitya pradarzana. 83 - gata mAsanI tA. 29 nA rAja mAMjatA sADAcAra vAgate surata mukAme pAMcamI gujarAtI sAhitya pariSadanuM kAmakAja zarU thayuM hatuM, satkAra maMDaLanA pramukha rA. bhavacarAma aLava tarAmanuM bhANuM thayA bAda pramukhapadethI zrIyut nRsiMharAva bhoLAnAtha dIveTIyAe eka navIna dizAne sUcavanArUM vidvatApUrNa bhASaNa ApyuM hatuM. bhASaNanA aMtamAM teoe pariSanA kartavyanI yAjanAnuM nIce pramANe reSAlekhana AMkI batAvyuM hutu, lekhaka 'DaLanI sthApanA, vartamAnapatra ane mAsipAnA taMtrIonA ma'LanI sthApunA, gujarAtI bhASA ane sAhityanI keLavaNI, aMgrejI skUlomAM dAkhala thavA mATe yojanA, sAhitya pariSadnA mAsIkanI yojanA, trIjI sAhitya pariSade ubhI karelI vyAkhyAnamALAnI yAjanAne sajIva karI pravRtta karavI. navIna sAhityanA muskArI pracAra mATe teTalAM sAdha darzAvI prAcIna sAhitya mATe prAcIna kavioAnA asala cAnA hastalekhane saMgra karA vo. tenu sAdhana paDitA pAse karAvIne temAMnI sastuonA pracAra karAvavo e sUcajyuM hatuM. teoe potAnA bhASaNamAM jaina sAhityanI pravRtti mATe sa Mte jAhera karyo che, pachI sacInanA navAba sAhee pradarzana khulluM mUkavAnI kriyA karI hatI. pradarzananA e vibhAga paikI vastu vibhAgamAM Azare 800 prarya cIjo hatI. temAM mukhyatve citra vibhAga AkarSaka hatA. gujarAtanI citrakaLAne uttejana maLe evA uddezathI judA judA rAja vIo taraphathI cAMdAnI vaheMcaNI thai hatI. pUrve graMtho sacitra kevI rIte thatA te darzAthavA hiMdu ane jaina gujarAtI hasta lekhAnI vividha saMkhyA saMgrahavAmAM AvI hatI, vividha raMgathI bhaya upara kevA ramya akSarA lakhAtA te darzAvavAne keTalAka hastalekhA tathA arvAcIna samayamAM sukhaDanuM, hAthIdAMtanuM ane lAkaDAnuM kAma kevuM nakazIdAra thAya che te darzAvavAne keTalAka zilpakaLAnA namunA jemAM khAsa sukhaDatu madira ane pade darzanIya hatAM te sagrahavAmAM AvelAM hatAM. vilAyatI kApaDa ane paheraveza ApaNA dezamAM lakhala thayAM te agAu kapaDAM ane pozAkanI kevI Tama ApaNe tyAM pracalita hatI te tapAsavAnI jogavAi mATe hiMdu, pArasI, ane musalamAna zrImatA taraphathI peAtAnA pUrvajonAM se * jaina zvetAMbara sAhitya-ne khAtara amArA mAsiktA sapAdaka nate sAhitya pariSadamAM gayelA, jyAMthI tyAM AvelA aprasiddha jaina zvetAMbara AmnAyunA gacA-AmeAdanA bhaMDAramAMthI naga......ATalAM-tathA anya sahArAmAMthI ATalAM meklanAra phalANA phalANA ( tenI vistArathI nAmavAra noMdha jhulAinA aMkamAM ApavAmAM Avaze )nu lISTa ghaNI mahenate taiyAra karI Ayu che, dareka graMtha nate tapAsI tenA lekhanuM nAma, i sAlamAM racAyA, kaI sAlamAM lakhAyA, keTalAM pAna, zuM hakIkta temAM che, vigere Akhate vigatavAra temAM Avaze. gurjara sAhityane peASavAmAM tathA tene vadhu ujjvaLa ane unnata banAvavAmAM jaina sAhitya apratima mada ne sevA ApelI-sarve gurjara sAkSarAe svikAravA chatAM paNa-tathA tevA ullekha zrIyut govardhanarAmabhAie tathA zrIyut roDabhAi ucarAge sAhitya pariSadanA pramukha padethI uddeSaNA dvArA karyA chatAM paNa-surata khAtenA sAhitya pradarzanamAM pathI Tarma jaina sAhitya Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 muhiMpabhA pradarzanamAM mUkavA mATe ApavAmAM AvyAM hatAM. cInAi ane tAMbAnA vAsaNAnA saMgraha paNa sArA hatA. dhAtunA vAsaNemAM keTalAka bharatanA ane ghaDataranA hatA. temanA upara dazAvatAra kRSNamImAMsA vigerenAM citrA, akSarAnA lekhA ane bhUmikAnA AkAre vigere UtarelAM hatAM. suratanI uttama kAiigaritu te myAna karAvatAM hatAM. graMtha vibhAgamAM prAcIna hastalekho ane bIjA chApelAM pustako ane vartamAnapatrA hatAM, tammete sattAvAra geAThavavAmAM AvyAM hatAM. vedadharmIe ane jeneAnA cete sAthe gALyA hatA. bAlAvabedha ApaNA jaina gaMdha sAhitya saMgrahatA graMtha, hemAcAryanuM vyAkaraNa ane rAmA dhyAna kheMcatA hatA. zikSAlekhA ane tAmra patrAmAMthI gujarAtanA pratihAsa sAthe saMbaMdha dharAvatA lekhono saMgraha rajI karavAmAM AvyA hatA. temaja jaina pratimAo uparanA lekhAtA saMgraha paNa raju thayA hatA. digambara jaina " nA saMpAdaka aa. mULacaMda karasanadAsa kApaDIA taradhI A prasaMge jaina samAjanA jhAhIrI gujarAtanA vidvAna maMDaLanI najare karavA mATe bahu sArA prayAsa thayA hatA. grA, citrA, nakazAmA, badhA, kuMDAA ane pATIAM 155 prAcIna vastu raju karavAmAM AvI hatI, maya banI gayA hatA. rr vigere maLI ane tethI pradarzananA meTA bhAga jaina sAnAne akSare lakheo, tathA senAnA ane ra'gamergI citrAvALA, temaja pAre pAne rezamanI prAcIna kArIgarInA TukaDAe mukelA tathA kasama TIkI ane metI mANekathI maDhelA puMDAvALA, prAcIna surobhIta sa'. 1551mAM lakhelA cAdhira caritra graMtha samagra pradazya vastumAM ziramaNI rUpe zAbhatA hatA. A graMtha upara sAcA motInA traNa sAthI ane 27 jule jAyAM che. meAtInIja khArTara kADhelI che. jhulAmAM mANekanI TukaDIe jaDelI che. keTalAMka khAlI oi che. temAM nIlama hIrA haze te ukhaDI gayelA jaNAya che. pAMcamI gujarAtI sAhitya pariSad taraphathI inAmI nibaMdhAnI je caiAjanA thaI hatI, tenu pariNAma paNa jAheramAM AvyuM che. judA judA nava gRhasthate inAmo maLyAM che, ane temAM chelluM " bALauchera " mATe mIsIsa panInu pAMca teAlA suvarNanuM InAma mIrsIsa jI. ke. upAdhyAyane maLyuM che. * jaina. vidyamAna hovA chatAM paNa-pAMcamI sAhitya pariSadanA pramukha mI. dIveTIAe tevA unnata sAhitya mATe, khelavA 'jusAI darazAvI che te mATe ame kharekhara dilagIra chIe. teoe jaina sAhityanA sapUrNa graMthA atraleyA hota tA te jaina sAhityane yogya nyAya ApI zakata ema amArUM dhAravuM che. AkhI gurjara sAhitya pipAsu Ama have A uttama sAhityathI antaNu nathIja. devabara sAhitya mATe chapAvelI chUTI jIkramAM 50 thI 60 TakA zvetAMbara snAyanA pradhAna nAma temAM chapAvavA mATe-tevA udAra dilavALA mI mu. kI, kApaDIAne ame AbhAra mAnI chIe paNa ja'AvyA sivAya cAlatu nathI ke temaNe judA judA yathA phoDavAra batAvya heta teA phI thAta astu. peAtAnuM' teTaluM ja peAtAnu' banAvatru e DahApaNa gahvAya. mA sUcanA krima'mara bhAIe dareka bAbatamAM lAgu pADIne pravartaze te DI kahevAro. pariSamAM pramukha sAhebe pariSadanA tainyanI yAjanAnu ? byAna karyuM che te amArA sAhi tya ro!khIna ane sAhityanA abhyAsIone ghaNuM ja manananIya che. mATe te upara ame dare sAhitya vilAsIettu lakSya kheMcIe chIe. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adarza maNi asti tet2 FEED Adarza ramaNi caritrya. sAya. sarakAra satI sulasA. * satI sulasA e kavaLa bhaktiparAyaNa hatAM. temanI vIra prabhu pratye ghaNIja anupama ane ananya bhakti hatI. kharekhara bhaktithI zuM aprApya che? sarva kA riddhi sidi pAtA evI kaI vastu nathI ke je bhaktinA mAhAtmyathI pAmI zakAtI nathI para Mtu te bhakti ne hRdayathI jAge che, prabhunA kirtanamAM laya lInatA thavAya che, bhakti mAM mirAM. khAnI peThe bhaktithI zamAMca khaDAM thAya che, hRdayamAM bhaktinAM AMdhralane uchaLe che, sUtAM prabhu, uThatAM prabhu, besatAM prabhu, khAtAM prabhu arthAt AkhA divasa ne rAta sattI sulasAnI peDe mArA prabhu prabhu ne prabhu AvI ananya bhAvanAnA prAdurbhAva thAya che tyAreja prabhu bhaje che, 5 bhagavAnanI AgaLa peparanI peThe kheAlI gayAM, prabhunA guNa phenegrAphanI mAphaka gAI gayA, tethI karI zuM bhagavAna prasanna thavAnA? nA, kardi nahi. temanA upara ve mAtA pitA, dhaNI, putra, svajana, saheAdara vagere upara prema uchaLe che tanA karatAM sahastragaNuM. adhika prema uchaLaze tyAreja zrI prabhunuM nidarzana thavAnuM. prabhuja mArUM sarvasva che, teja mArUM nara, teja mArI AMkhonuM teja, teja mArI AzAnA akhAra, AvI jyAre avicchinna bhAvanA hRdayamAM jAgaze tyAreja zrI prabhu beTAze e nizcaya che. prabhu meLavavA e kaMi sahela mArga nathI. zrImad Ana'dhanajI mahArAja kahe che kedhAtI DuMgara ADA ati bhruNA, tuja darzana mahArAja; dhIDAi karI mAraga saoNMcarUM, segu' kASTha na sAtha, mATe bhagavAnanI prAptimAM jevuM AvyAAdha, akSaya sukha che tevuMja temanI prApti karavA jatAM vacamAM muzkelInA khADA kharAbA ghaNA veThavA paDe tema che, paraMtu Akhare mumukSuo-AtmAe bhagavAnane prApta kare che, jyAM sudhI bhaktinA aMkurI pradipta thayA nathI tyAM sudhI jIvate ghaNA nazvara dehA dhAraNa karavA paDaze, bhakti vinA kri mukti thatI nathI. mATe dareka mhenAe dararAja pAtakSetAthI banatI bhakti karavI joie, tene khAlavavAne hamezAM hradaya bhUmikA zuddha vizuddha karavI joie ane bhaktine sura prabhunA gAnanA tAnanI vINAmAM saMkrAMta karavA joie. bhakti mATe hamezAM adhikArI thavA prayatna karavA tee, nAnA pAtramAM khIra pharatI nathI, gadheDAnA peTamAM sAkara TakatI nathI tema adhikArI thayA vinA dilamAM prabhu vasatA nathI ane bhakti-sUryanAM kiraNo vikasthara thatAM nathI. mATe bhakti khIlavavAne adhikArI thavuM oIe, adhikArI thavAne pArakI nidA, kuthalI, svArthabuddhi, gAI, kapaTa, prapaMca, kapaTamALa, asat AcaraNa vigerene dura karavAM joie. sapheda pAelA pALA kapaDAM upara jema raga sArA caDe che tevIja rIte hRdaya bhUmikA zuddha hovAthI bhakti zreNI jAge che; ane tethIja karI kharA Atmika AnaMda anubhavAya che. sevana kAraNa pehelI bhUmikAre, abhaya adveSa akheda. ( zrImad A bana. ) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhiprabA. bhagavAnanI sevAmAM prathama AtmAmAM abhayapaNuM, adveSapaNuM ane amedapaNuM e rUpa traguNa prApta karavA, ane jyAre e traNaguNe pragaTa thAya tyAre bhagavAnanI sevA karavAnI bhUmikAnI pahelI bhUmikA prApta thaI che ema samajavuM. bhaktivaMta ho hamezAM saraLa, niSkapaTI, vizuddha ane pApathI rahita hoya che. beTI kherI jAtane AcAro ane vicArothI te taddana vimukta hoya che. mahAna satI suSamAne prabhu zrI vIra pratye ananya prema hato. temanI prabhu prati avicchinna bhakti hatI. teo hamezAM prabhu vIranA guNamAM tallIna rahetAM, temanI AzAnuM kendrasthAna, temanA mAthAne mugaTa, temanA zarIrane zaNagAra, temanuM saghaLuM Adhibhautika sukha, temanI jIdagInuM sarvasva te kevaLa zrI mahAvIra prabhu mAMja mAnatAM, teja temanA hRdayanA sAcA deva hatA ane tethI ja karI prabhu vIranA pavitra hRdayamAM temane vAsa karyo hate. te ApaNane temanA cAritrya uparathI spaSTa mAlUma paDe che, zamaNe bhagavaMta zrI mahAvIra svAmI prAmAnugAma vicaratAM caMpA nagarInA "kusumAkara" nAmanA udhAnamAM padhAryA hatA te vakhate aMkhaDa tApasa bhagavAnanA vaMdanArthe AvyA hate. te bhagavAnane traNa pradakSiNA deI sabhAmAM beTho ane upadeza saMbhaLI pAcho pitAne svadhAma jato hato te vakhate zrI prabhu mahAvIra svAmIe samosaraNuM upara birAjatAM deva dAna vigerenI sabhA samakSa aMbaDa tApasane kahyuM ke he baDa tApasa : rAjamahIM nagarImAM nAgasArathInI patnI sulatAne mArA vacanathI lAvaje. bahene ! A zuM batAvI Ape che? ahAhA ! zrI prabhu vIra pratye kevI bhakti haze ? ahAhA ! satIne kevo prabhu prema ! kevI akika bhakita? khuda triIlekanA nAtha zrI prabhue bharasabhA vacce temanAM vakhANa karyA. dhanya che te satIne ane dhanya temanI ananya bhakitane ! A uparathI ApaNe sAra e levAne che ke jevI satI sulatAe bhakti prabhu pratye khIlavI hatI tevI vyakti khIlavavAne ApaNe prayatnazIla thavuM joIe ane bane tethI ja A paNuM kalyANa thavAnuM che e paNa nizcaya ane nirvivAda che. ane hamezAM derAsara javuM joie, koI divasa paNa te cukavuM joIe nahi. ane prabhunI mudrA joI temanA guNonuM smaraNa karI temanI stavanAmAM tallIna rahI hadaya bhaktirasathI bharapura karavuM. je rastavana ke kIrtana gAvuM tenA arthanuM rahasya uDuM vicArI hRdaya temAM parovavuM, AthI bhaktirasa jAgaze. mahA satI lasA pitAnA cAritryathI ApaNane bhaktine pATha zIkhave che te upara hamezAM citta rAkhI amArI bahene bhaktirasa hamezAM khIlavI pitAnA AtmAnuM bhaluM karaze evuM IcchI viramuM chuM. (apUrNa siMha, kusuma, rA, rA. vakIla mohanalAla hImacaMda, pAdarA vi. vi. sAtha lakhavAnuM ke Ape gatamAM AvelA "sA. naMdakuMvara" nA lekhanI garavatAnAM vakhANa tathA temAM vaparAyelI agharI bhASAnA saMbaMdhamAM TIkanA rUpamAM lakhyuM te badala tamAre upakAra ghaTe che. hAla ApaNe samAja keLavaNunI bAbatamAM AgaLa vadhelo nahi hovAthI tata nimitte je lekha lakhavAmAM Ave te sAdI ane saraLa bhASAmAM mukavAmAM Ave che tethI ghaNuM phAyado thaI zake che tamArI dalIla egya che. ame ApaNI sarve A mahilAonuM te paratve dhyAna kheMcIe chIe. A vakhatanA Adarza ramaNi cAritryanA "se. kusuma" nA lakhelA lekha uparathI Apa joI zakaze ke ApanI sucanAne temAM ghaTate amala thaye che. vyavasthApaka Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM ! ( ja ke jyAM agADI apaTuDeTa phezananA sonAnA! masIna paoNlIsa dAgInAo na seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja khu' ane saphAIbaMdha phensI kAma gharAkAnA sonAnuM kIphAyata majurIthI ane ghaNIja jhaDapathI vAyadesara banAvI ApavAmAM Ave che, taiyAra dAgInAonI majurI kApI nANAM pAchAM ApavAnI lakhIta geraTI maLe che. iMglIza svelarI, rAhulDa velarI, ane cAMdInI seMkaDo phezanebala cIjone jagI sToka taiyAra rahe che. khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna kaTano hIrAo, mANeka, pAnA, vigere jhaverAtanuM kAma gharAko ane vahepArIonuM sagavaDa paDatI rIte karIe chIe, oNyala velarI mArTa. prAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 456 rIcIDa-amadAvAda . Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godarejanI tIjorI ane motI. godarejanI tIjorInA badhamAM kAverIgo vAre vAre e savAla uThAve che ke e tIjorImAM AganI vakhate kAgaLa baLatA nathI e kharuM che chatAM tIjorInI aMdara melelAM matanuM Aba uDI jAya ke nahi, gayA navembaramAM gIragAma eNkarADa upara zeTha lAlajI dayAlanA makAnamAM moTI Aga thaI te gharamAM zeTha goradhanadAsa paTelanI mAlIkInI eka tIjorI godarejanI banAvelI. hatI ane temAM kAgaLo uparAMta motInI eka pATalI hatI te metInI hAlata Aga paTTI kevI hatI te zeTha goradhanadAse godareja upara lakhelA nIcalA kAgaLa uparathI samajI zakAze: masarsa godareja ane bAisa joga thoDA dahADA upara gIragAma beMkaroDanA mArA gharamAM Aga lAgI te vakhate mArA vaparAzamAM tamArI eka tIjorI hatI, bhArI rahevAnI jagyAmAM sadhaLu" baLIne rAkha thai gayuM hatuM ane jyAM Aga bahu joramAM thaI tyAM tamArI tIjorI hatI. tIjorImAM karansI noTo ane khatapattaro uparAMta sonAnA dAgInA hatA ane thoDAMka chuTAM motInI eka peTalI hatI. tIjorI godarejanI banAvelI eTale saunI khAtrI hatI ke kAgaLa para salAmata raheze paNa metInI hAlata sArI raheze ke nahi te mATe keTalAkane zaka hatA. tIjorI bAlatAM hAjara rahelAenI ajAyabI vacce kAgaLA temaja eAtI sa'pUrNa sArI hAlatamAM maLI AvyAM hatAM ane metInA Adhyane jarAe IjA thaI hatI nahi, tA. 28-11-14. lI. sevaka, goradhanadAsa vI. paTela. kArakhAnuM*-gesa kaMpanI pAse, parela mubai. zAkhAH-rIcIrADa amadAvAda.