Book Title: Bhagwan Rushabhdev ane  temno Parivar
Author(s): Sukhlal Sanghavi
Publisher: Z_Darshan_ane_Chintan_Part_2_004635.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249184/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva ane temane parivAra, bhagavAna pArzvanAtha ane mahAvIranA viSayamAM to ItihAsanI gati spaSTa che. bhagavAna neminAtha sudhI paNa ItihAsanA prakAzanuM AchuM kiraNa pahoMcyuM che. paraMtu bhagavAna RSabhadevanI bAbatamAM ethI taddana UlaTuM che. aSabhadevane samaya eTale jaina gaNatarI pramANe lAkho ne kare chevarSa pahelAMne samaya. e samayanA itihAsanI vAta paNa saMbhavita nathI. eTalA atiprAcIna samayanA puruSa vize ApaNe je kAMI vAMcIe chIe, sAMbhaLIe chIe ane vicArIe chIe, te badhuM lakavAyakA ane kAMIka zAstraparaMparAne racAyela caritragraMthamAMthI ja. e caritragraMthamAM atihAsika yuga pahelAMnA pu vize lakhAyela badhuM ja aprAmANika ane nyAya che ema kahI na zakAya, te ja pramANe e caritragraMthomAM e puruSa vize lakhAyela badhuM akSarazaH tema ja che ema paNa mAnI zakAya tema nathI. AvI anizcita sthiti chatAM bhagavAna RSabhadeva jevA atiprAcIna puruSa ane temanA parivAra vize Aje huM kAMIka kahevA IcchuM chuM, te keTalAka khAsa daSTibiMduothI. daSTibiMduo temAMnuM paheluM daSTibiMdu e che ke RSabhadeva ane anya tIrthaMkaranI pUjA-pratiSThA tema ja upAsanAnA kSetramAM zuM aMtara che te batAvavuM ane te dvArA anya tIrthakare karatAM RSabhadevanuM sthAna keTaluM vyApaka che, ane te zA mATe, e sUcita karavuM. mAruM bIjuM ane mukhya dRSTibiMdu e che ke bhUtakALane vartamAnakALa sAthe saMbaMdha joDavo, ane tene bhAvinimaNamAM vivekapUrvaka upayoga karavo. A ja vastune kAMIka vadhAre khulAsAthI e rIte darzAvI zakAya ke paraMparA agara samAjanA mAnasamAM zraddhAnuM sthAna pAmanAra keI prAcIna ke atiprAcIna mahApuruSanA jIvanacaritranI AsapAsa kALakrame zraddhAne baLe je aneka kalpanAonA tANAvANu racAyA hoya ke vividha raMge purAyA heya, tenuM vAstavikatAnI dRSTie parIkSaNa karI temAMthI eka sAmAnya etihAsika satya tAravavuM ane te satyane vartamAna Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna rAvaladeva ane temane parivAra [ 221 jIvananA gUMcavAyela kAkaDAnA ukelamAM tema ja bhAvijIvananA nirmANamAM upaga karavo. aSabhadeva mAtra jenenA ja nathI sAmAnya rIte jaina tema ja jainetara baMne samAjamAM ane kAMIka aMze bhaNelagaNela lekhAtA vidvAna vargamAM paNa eka evI mAnyatA pravarte che ke kaSabhadeva e mAtra jenenA ja upAsya deva tema ja pUjya avatArI puruSa che. jene moTe bhAge ema ja samaje che ke jaina paraMparA bahAra RSabhadevanuM sthAna nathI ane teo te jaina maMdiramAM, jaina tIrthomAM ane jaina upAsanAmAM ja pratiSThita che. lagabhaga jainetara Akho varga paNa RSabhadevane jenenA ja upAsya deva samajI e vicAravuM bhUlI gayA che ke garaSabhadevanuM sthAna jainetara paraMparAmAM che ke nahi, ane jo emanuM sthAna e paraMparAmAM hoya te te kyAM ane kevuM che? jaina jainetara baMne varganA lokone upara darzAvela bhrama dUra karavAnA ApaNI pAse keTalAka pUrAvAo che, je zAstrabaddha paNa che ane vyavahAra siddha paNa che. jaina tIrtho, maMdire ne gRhamAM pratiSThita RSabhadevanI mUrti, temAM pratidivasa thatI tenI pUjA, AbAlavRddha jainamAM gavAtuM vaMcAtuM RSabhacaritra ane tapasvI jena strIpuruSo dvArA anukaraNa karAtuM RSabhadevanuM vArSika tapa-e badhuM jaina paraMparAmAM RSabhanI upAsya deva. tarIkenI zraddhA ane khyAtinAM UMDAM mULe te sUcave ja che, paNa RSabhadevanI upAsanA ane khyAti jainetara paraMparAnA ati pratiSThita ane viziSTa. gaNAtA sAhityamAM tema ja keI nAnakaDA paNa virala phirakAmAM sudhdhAM che. bhAgavatamAM deva brAhmaNa paraMparA ane temAMye khAsa karI vaiSNava paraMparAne bahumAnyaane sarvatra atiprasiddha graMtha bhAgavata che, je bhAgavatapurANa kahevAya che.. e AThamI zatAbdIthI arvAcIna te nathI ja. digaMbara ane zvetAMbara bane saMpradAyamAM je gaSabhadevanAM saMskRta bhASAmAM lakhAyela caritra che te bhAgavatathI prAcIna nathI, bhAgavata pachInAM ja che. hA, jana paraMparAmAM, khAsa. karI zvetAMbara paraMparAmAM, RSabhadevanuM prAkRta bhASAmAM lakhAyela caritra bhAgavatamAMnA kaSabhacaritra karatAM paNa prAcIna levA vize bhAgye ja sadeha rahe che. bhAgavatamAM je aSabhacaritranuM varNana che, ane te je rIte jaina graMthamAM, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ]. darzana ane ciMtana AvatA RSabhacaritra sAthe maLatuM Ave che, te uparathI prathama daSTie jenArane ema lAge ke janasamAjamAM bahumAnanAM UMDAM mULa nakhAyAM pachI ja jaina kathAnaka-graMthomAMthI bhAgavatanA kartAe aSabhadevane pitAnA graMthamAM AlekhyA ke apanAvyA haze, jemAM prathamathI tyAjya gaNAela buddhane paNa temanI lekapratiSThA jAmyA pachI pAchaLathI keTalAka purANakAroe avatArI varNavyA che tema. AkhI AryajAtinA upAsya jhaDabhadeva paraMtu mane to lAge che ke kharI hakIkata kAMIka bIjI ja hevI joIe. bhAgavatakAranA samayamAM RSabhadeva karatAM pArzvanAtha ke mahAvIranI pratiSThA, khyAti ke upAsanA jarAye ochI na hatI. kadAca jaina paraMparAmAM to pArzvanAtha ne mahAvIranuM sthAna te vakhate paNa Asanna upakAraka hovAthI vadhAre AkarSaka hatuM. tema chatAM bhAgavatakAra mAtra RSabhanuM ja caritra le ne varNave, neminAtha, pArzvanAtha ne mahAvIranA caritrane anya purANakAranI peThe bhAgavatakAra na spaze, enuM kAMIka kAraNa hovuM joIe. te kAraNa mArI daSTie e che ke RSabhadevanI bhAvanA, pUjA, upAsanA ne yazogAthA jaina paraMparAnI peThe jainetara paraMparAmAM paNa prathamathI ochevatte aMze eka athavA bIjI rIte avazya cAlu hatI ane tethI ja e paNa saMbhava che ke je saMskRta ke prAkRta brAhmaNa purANa uparathI bhAgavatanI navesara racanA thavAno etihAsika mata che te prAcIna saMskRta-prAta purANomAM RSabhadeva vize thoDuM paNa kAMIka lakhAyeluM hovuM joIe, je vartamAna bhAgavatamAM paNa levAyuM che. AkhI AryajAtimAM ekasarakhI rIte RSabhadevanI ochIvatI mAnyatA bahu ja jUnA vakhatathI cAlI AvatI hovI joIe. bauddha paraMparAmAM buddhanuM sthAna ane brAhmaNa paraMparAmAM rAma, kRSNa vAsudeva tema ja mahAdevanAM sthAne eTalI hada sudhI pratiSThA pAmatAM gayAM ke tene ja pariNAme bauddha paraMparAnA sAhityamAM te RSabhanuM nAma AvavA na ja pAmyuM ane brAhmaNa paraMparAnA bhAgavata jevA graMthamAM trAdhabhanuM caritra jUnA rUpamAM sacavAyuM, paNa te bhAgavatanA vAsudeva avatAramAM gauNa thaI tenA taLamAM dabAI gayuM, jyAre jaina sAhityamAM ane jaina paraMparAmAM ema na banyuM. pArzvanAtha ane mahAvIranI jAhojalAlIvALA prAcIna, madhya tema ja vartamAna yugamAM paNa e purANapuruSa RSabhanI pratiSThA tema ja upAsanA ekasarakhI akhaMDita rahI. e ja kAraNane lIdhe jena ane jainetara vargamAM RSabhanI mAtra jaina deva tarIkenI mAnyatAne zrama pioSAto Avye. kharuM jotAM e Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva ane temano parivAra [ rara3 purANupuruSa cirakALathI cAlI AvatI AkhI Arya prajAne sAmAnya deva ja che e vize mane leza paNa zaMkA nathI. mArI A dhAraNAnI puSTi nIcenI be bAbatathI thAya che. raSipaMcamI e rASabhapaMcamI hovI joIe pahelI bAbata RSi paMcamInA parvanI ane bIjI bAbata kyAMka paNa jainetara vargamAM aSabhanI upAsanAne lagatI che. bhAdaravA suda pAMcama RSipaMcamI tarIke jenetara vargamAM sarvatra jANItI che, je paMcamI jaina paraMparA pramANe sAMvatsarika parva manAya che. jene paraMparAmAM sAMvatsarika parva e bIje badhAMya pa karatAM caDhiyAtuM ane AdhyAtmika heI parvAdhirAja manAya che. te ja parva vaidika ane brAhmaNa paraMparAmAM RSipaMcamInA parva tarIke ujavAya che. A paMcamI koI paNa eka ke aneka vaidika paraMparAnA RSionA smaraNa tarIke UjavAtI heya e jANamAM nathI. bIjI bAju jene te ja paMcamIne sAMvatsarika parva lekhI tene mahAna parvanuM nAma Ape che ne te divase sarvottama AdhyAtmika jIvana anubhavavA yatnazIla rahe che. mane lAge che ke jena ane vaidika paraMparAnA judAM judAM nAmathI jANItAM baMne pane eka ja bhAdaravA suda paMcamIe ujavavAnI mAnyatA koI samAna tatvamAM che, ane te tatva mArI dRSTie RSabhadevanA smaraNanuM che. eka athavA bIje kAraNe AryajAtimAM RSabhadevanuM smaraNa cAlyuM AvatuM ane te nimite bhAdaravA sudI paMcamI parva tarIke UjavAtI. AgaLa jatAM jyAre jaina paraMparA nivRtti mArga bhaNuM mukhyapaNe DhaLI, tyAre teNe e paMcamIne AdhyAtmika zuddhinuM rUpa ApavA te divasane sAMvatsarika parva tarIke ujavavA mAM, jyAre vaidika paraMparAnA anugAmIoe parApUrvathI cAlI AvatI sAmAnya bhUmikAne anusarIne ja e paMcamIne RSipaMcamI tarIke mAnavAno praghAta cAlu rAkhyo. kharI rIte e RSipaMcamI nAmamAM ja aSabhano dhvani samAyeluM che. RSabha paMcamI e ja zuddha nAma devuM joIe ne tenuM ja baSipaMcamI e kAMIka apabhraSTa rUpa che. je A kalpanA ThIka heya te te jaina jainetara bane vargamAM purANakALathI cAlI AvatI RSabhadevanI mAnyatAnI puSTi kare che. ' avadhUta paMthamAM vabhanI upAsanA bIjI paNa khAsa mahattvanI bAbata upAsanA vizenI che. baMgALa jevA kaI prAMtamAM amuka loko, bhale te saMkhyAmAM ochA hoya ke bahu jANutA paNa na hoya chatAM, RSabhanI upAsanAmAM mAne che te temane eka avadhUta Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224] darzana ane ciMtana parama tyAgI tarIke lekhI temaNe Acarela kaThinatara vratanuM pAlana paNa kare che. eka vAra amadAvAdamAM lagabhaga dazeka varSa pahelAM eka baMgALI gRhastha maLelA je ela ela. bI. hatA ne bahu samajadAra hatA. temaNe mane temanI potAnI ane pitAnA paMthanI upAsanA vize vAta karatAM kahyuM ke teo datta Adi avadhUtane mAne che, paNa e badhA avadhUta mAM kaSabhadeva temane mana mukhya ne Adi che. temaNe ema paNa kahyuM ke temanA paMthamAM AgaLa vadhanAra gRhastha ke rogI mATe RSabhadevanA jIvananuM anukaraNa karavuM e Adarza gaNAya che. e anukaraNamAM aneka prakAranA ta5 uparAMta zarIra upara nirmohapaNuM keLavavAnuM paNa hoya che; te eTale lagI ke zarIramAM kIDA ke IyaLo paDe te paNa sAdhakathI pheMkI na zakAya. UlaTuM, kIDIone zarIranuM arpaNa karatAM teo vizeSa AnaMda anubhave che. te baMgALI gRhasthanI A, vAte mAruM dhyAna kheMcyuM ane mane tarata lAgyuM ke je RSabhadeva mAtra jenA ja deva ane upAsya heta te te pArzvanAtha ke mahAvIranI peThe jenetara paraMparAmAM kadI upAsyanuM sthAna na pAmata. kharI rIte bhagavAna mahAvIranuM ugra tapa ne dehadamana jANItAM che. temanuM kyAMya paNa jainetara vamAM nahi ane kaSabhadevanuM anukaraNa kyAMka paNa dekhAya che, e sUcave che ke RSabhadeva e jUnA vakhatathI ja Arya jAtinA sAmAnya upAsya deva hovA. joIe. bhAgavatanuM varNana e ja daSTinI puSTi kare che. mULamAM jaina dharmanuM svarUpa kevuM hatuM? e te ApaNe upara joI gayA ke bhagavAna pArzvanAtha ane mahAvIra jevA kaThora tapasvI tema ja nikaTavartI jaina tIrthaMkara karatAM atiprAcIna RSabhadevanuM pratikAtra keTaluM vyApaka che. paNa ahIM ja prazna udbhave che ke A taphAvatanuM kAraNa zuM? A prazna ApaNane jaina dharmanuM asalI svarUpa kevuM hatuM athavA te vartamAna jaina dharma tema ja jaina saMskRti ane jene bhAvanAnAM prAcIna mULa kevAM hatAM e vastu vicAravA prere che. pravRtti dharma ane nivRtti dharma bhAratavarSamAM pracalita prAcIna dharmone be vibhAgamAM vaheMcI zakAya ? (1) pravRtti dharma ane (2) nivRtti dhama. pravRtti dharma eTale caturAzrama dharma ane nivRtti dharma eTale ekAzrama dhama. nivRtti dharmamAM mAtra eka tyAgAzrama manAyeluM che. eno artha e nahi ke temAM brahmacarya tema ja gRhasthAzramane sthAna ja nathI. ene artha mAtra eTale ja samajavAnuM che ke Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna bhadeva ane temane parivAra [ 22 nivRtti dharma e jAti, umara vagerene vicAra vizeSa na karatAM game te jAti ne game te umaranA strI-puruSa badhAne mATe ekasarakhI rIte tyAga tema ja saMnyAsane upadeza Ape che. e dharma pramANe tsargika jIvana tyAganuM ja manAyeluM hovAthI jo koI gRhasthAzramamAM paDe ke dunyavI pravRti svIkAre te te na Take ja svIkAre. ene e svIkAra nivRttidharma pramANe mAtra lAcArI gaNAya che; nahi ke te jIvanamAM krama prApta Avazyaka dharma. AthI UlaTuM caturAzrama dharmamAM umarane krame ja pravRtti svIkAravAnuM prApta thAya che. brahmacaryAzramanuM ullaMghana karI gRhasthAzramamAM praveza kare agara brahmacaryAzramamAMthI sIdhesIdhA gRhasthAzramamAM dAkhala thayA sivAya saMnyAsa mArge javuM te pravRttidharma pramANe varyo haI adhamya lekhAya che. brahmacaryAzramamAMthI-bAhya ke kaumAra avasthAmAMthI koI sIdhesIdhe saMnyAsa svIkAre che te nivRttidharma pramANe svAbhAvika ja thayuM lekhAya, kemake te krama vanyuM nathI ane tethI te ja krama mukhyapaNe dharyuM che, jyAre pravRttidharma pramANe te e krama taddana vaye hAI adharyuM che. pravRtti dharmamAM saMnyAsane sthAna che, ne te pratiSThita sthAna che, paNa e sthAna chavanakramamAM amuka vakhate ja Ave che, game tyAre nahi; jyAre nivRttidharmamAM tyAganuM sthAna ane tenI pratiSThA samagra jIvanavyApI che. pravRtti ane nivRtti baMne dharmonA ukta daSTibiMdu cheka ja virodhI hovAthI tenA pariNAmo paNa samAja upara judAM ja noMdhAyelAM che, ane atyAre paNa judAM ja dekhAya che. jene nivRttidharma e asalI che? jaina hoya ke jainetara kaI paNa vicAraka chellAM betraNa hajAra varSanuM jaina sAhitya, jaina jIvana ke jaina mAnasa tapAsaze te tene niHsaMdeha ema ja jaNAze ke jaina dharmanI paraMparA e nivRttidharmanI eka khAsa paraMparA che. have prazna e che ke jaina dharmanuM je nivRttipradhAna svarUpa dekhAya ke manAya che te samagra jIvana agara sAmAjika jIvananI dRSTie barAbara ane baMdhabesatuM che? tema ja atiprAcIna kALamAM je jaina dharmane pravAha kaI rIte vahetA hite te tenuM paNa e ja svarUpa hatuM, ke ethI juduM ? je jaina dharmanuM nivRttipradhAna lekhAtuM svarUpa ja dharmanuM svAbhAvika ane asalI svarUpe hoya to enA uparathI eTaluM ApoApa phalita thAya che ke dharmanuM pravRttipradhAna svarUpa e svAbhAvika nathI, e te eka vikRta agara sAmAjika jIvanamAM apavAda mAtra che. vaLI enA uparathI e paNa phalita thAya ke 15 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] darzana ane ciMtana pravRttipradhAna svarUpa dharmamAM pAchaLathI pratiSThA ke sthAna pAmyuM che, asalamAM te enuM svarUpa nivRttipradhAna ja hatuM. pravRttidharma ja jaina dharmanA mULamAM che vicAra karatAM ukta praznanA uttaramAM mane ema ja mAnavuM vadhAre vyAjabI ane saMgata lAge che ke samagra jIvana tema ja sAmAjika jIvana sAthe barAbara ane pUrepUre meLa khAya evuM dharmanuM svarUpa te pravRttipradhAna ja che, nivRttipradhAna nahi. tema ja mane ema paNa lAge che ke kaI paNa kALe jaina dharmanA mULa udgamamAM nivRttipradhAna svarUpane sthAna na hatuM, paNa temAM pravRttipradhAna svarUpane ja sthAna hatuM. mArA A maMtavyanI puSTi vartamAna jaina paraMparAnA Adipravartaka tIrthakara RSabhadevanA chinnabhinna tema ja pAchaLathI bahu De meDe paNa nivRttipradhAna dharmanI pratiSThA thayA pachI lakhAyela ke saMkalita thayela jIvanavRttAMta uparathI asaMdigdhapaNe thAya che. A javAba sAce hoya te pravRttipradhAna svarUpa dharmanI vikRti che agara te svarUpe pAchaLathI AvyuM che ema mAnavAne kazuM ja kAraNa rahetuM nathI. tyAre bhagavAna mahAvIre nivRtti para bhAra kema Ave? hA, tema chatAM mArA A vicAra sAme aneka praznabANa chUTavAnAM e dekhItuM che. koI jarUra pUchI zake ke je sAmAjika jIvananI dRSTie dharma pravRtti pradhAna ja saMgata ane svAbhAvika hoya te bhagavAna mahAvIra vageree e pravRttidharma upara bhAra na ApatAM nivRttipradhAnatA upara bhAra kema A ? tema ja pAchaLanA dhuraMdhara jaina AcAryoe jaina dharmane nivRttipradhAna svarUpanI maryAdAmAM zA mATe bAMdhI rAkhe ? A ane AnA jevA bIjA ghaNuM prazno udbhave che, paNa te badhAne uttara saMkSepamAM eTale ja che ke bhagavAna mahAvIranA puruSArthanI dizA sAmAjika jIvanane pUrNapaNe upadezavAnI ke ghaDavAnI na hatI. e sAmAjika jIvana je pravRttidharma upara baMdhAyeluM ne goThavAyeluM te te cAlu ja hatuM, paNa te dharmanA eka bhAga tarIke tyAgI- - jIvananA svarUpa ne adhikAra ke AcaraNamAM je vikRtio, zithilatAo ne je gerasamajutIo dAkhala thaI hatI tenuM pitAnA vaiyaktika AcaraNathI saMzodhana karavuM e temane jIvanadharma ha; athavA ema kahe ke jema kaI sudhAraka mANasa mAtra brahmacaryAzrama pUrata ja sudhAre hAthamAM le ke koI bIje mAtra gRhasthAzrama pUrato ja sudhAre hAthamAM le tema bhagavAna mahAvIre . tyAga-Azrama pUratuM ja sudhAre karavAnuM hAthamAM lIdhuM. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna rAmadeva ane temano parivAra [ raNa nivRttidharma e sarvazI dhama kema manAye? jema jagatamAM ghaNIvAra sarvatra bane che ke koI sudhAraka ke mahAna puruSanI hilacAla te te dezakALa ane atihAsika paristhiti anusAra eka aMza pUratI hoya, paNa pAchaLathI e mahAna puruSanI hilacAla saMpradAyanuM rUpa pAmatAM pUrNa ane sarvazI lekhAya che, tema bhagavAna mahAvIra Adi tIrthaMkaranA asAdhAraNa vyaktitvano paDe judA saMpradAyarUpe paDatAM ja temane tyAgIjIvana pUrate sudhAre AkhA samAjadharma tarIke samajAya ane e mahAna vibhUti pratyenI asAdhAraNa paraMtu ekadezIya bhaktie pAchaLanA anugAmIone sAmAjika jIvananI bIjI bAjuo vize pUrNapaNe tema ja chUTathI vicAra karatA rokyA. bhagavAnane je jaina dharma ekAMtika AdhyAtmika hovAthI samagra samAja sAthe meLa khAya tema na hatuM ne je bahu te vaiyakitaka dharma hato, te dharmane sAMpradAyika rUpa apAtAM ja tene sAmAjikajIvana sAthe pUrNapaNe meLa besADavAno prazna pAchaLanA anuyAyIo ane kuLAgata jainadharmIo sAme upasthita thaye. dharmanA eka aMzane kahe ke eka nayane pUrNa dharma ke pUrNa anekAMta mAnavAnI bhUlamAMthI je vyavasthA janmI te paNa bhUlabharelI ane meLa vinAnI ja rahI. tethI ja ApaNe chellA betraNa hajAra varSanA jaina dharmane nivRttipradhAna svarUpamAM sAmAjika jIvananI dRSTie adhUrApaNuM ane aneka vikRtio paNa joIe chIe. gabhanuM jIvana ja svAbhAvika dharmanuM pravartaka che. AkhI jaina paraMparA bhagavAna RSabhadevane vartamAna yuganA ghaDanAra AdipuruSa tarIke pichAne che. temane te mArgadarzaka ka gI pUrNapuruSa tarIke pUje che. bhagavAna vabhadevanuM je caritra digaMbara-zvetAMbara sAhityamAM ke brAhmaNa sAhityamAM AlekhAyeluM maLe che, te jaina paraMparAnI ukta mAnyatAnI vAstavikatAnI puSTi ja puravAra kare che, kAraNa ke, je bhagavAna RSabhadeva karmavegI ane pUrNa puruSa hoya te temanuM jIvana samagra daSTie agara sAmAjika suvyavasthAnI dRSTie pUrNa ja hovuM joIe. e vinA te samAjaracanAnA ghaDanAra kahevAI ja na zake. ApaNe RSabhadevanA, jIvanamAM je aneka ghaTanAo nihALIe chIe ane je atyAranA nivRttipradhAna jaina dharmanA svarUpanI dRSTie bahu saMgata nathI lAgatI ane tethI ja je ghaTanAonuM samarthana kheMcatANapUrvaka AcAryone karavuM paDyuM che te badhI ghaTanAo jIvanakramamAM svAbhAvika ja hatI ane koI paNa vicAravAna samAjanAM jIvanamAM svAbhAvika ja hovI ghaTe. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228] darzana ane ciMtana nivRttidharmanI daSTie rASabhajavananI asaMgata dekhAtI ghaTanAo * ahIM keTalIka ghaTanAone ullekha karI te upara thoDeka vicAra kara prAsaMgika lekhAze. (1) bhagavAna RSabhadeve vivAha saMbaMdha bAMdhyo. te vakhatanI cAlu prathA pramANe sagI bahena sumaMgalA sAthe lagna karavA uparAMta bIjI eka sunaMdA nAmaka kanyA sAthe lagna karyuM ke je potAnA janmasiddha sAthInA mRtyunI vikhUTI ane ekalavAyI hoI vidhavA nahi te anAtha hatI ja. (2) bhagavAne prajA zAsananuM kArya hAthamAM laI sAma, daMDa Adi. nIti pravartAvI ane tene jIvanadharma tema ja samAjadharma zIkhavyo. (3) je kAma ane dhaMdhAo vinA vaiyaktika tema ja sAmAjika jIvana te vakhate zakya na hatuM ane Aje paNa zakya heIna zake tevAM badhAM kAme bhagavAne lekane zIkhavyAM. te vakhatanI sUjha ne paristhiti pramANe bhagavAne lekane. khetI dvArA anAja pedA karatAM, anAja rAMdhatAM, te mATe joItAM vAsaNo banAvatAM, rahevA mATenAM makAna bAMdhatAM, kapaDAM taiyAra karatAM tema ja hajAmata aneM bIjA jIvane payogI zilpa karatAM zIkhavyuM. (4) putra yogya umare pahocatAM ja tene javAbadArIpUrvaka gharane rAjyane kArabhAra karavAnuM zIkhavI gRhatyAgapUrvaka sAdhakajIvana svIkAryuM. (5) sAdhaka jIvanamAM temaNe pitAne maga pUrNapUNe Atmazodha tarapha ja vALyo ane AdhyAtmika pUrNatA. siddha karI. A ghaTanAo digaMbarAcArya jinasena tema ja zvetAMbarAcArya hemacaMde varNavI che. asaMgata dekhAtI ghaTanAonuM asaMgata samarthana jinasena vikramanI navamI zatAbdI tema ja hemacaMdra vikramanI bAramI-teramI zatAbdImAM hatA. jyAre A be AcAryoe ane bIjA temanA pUrvavatI ke uttaravatI AcAryoe bhanuM jIvana AlekhavA mAMDyuM tyAre temanA mAnasika saMskAra ane RSabhanA jIvananI ghaTanA vacce AsamAna jamIna jeTaluM aMtara paDI gayuM hatuM. caritralekhaka badhA ja jaina AcAryonA manamAM jaina dharmanA svarUpa vizenI eka ja chApa hatI ane te mAtra nivRttidharmane. dareka AcArya ema mAnavA TevAyela hatA ke janmathI mRtyuparyata nivRtti-- anagAra dharma ane AdhyAtmika sAdhanA e ja svAbhAvika heI temAM bIjuM kAMI karavuM paDe te te vastutaH kartavya nathI, mAtra na chUTake ja karavuM paDe che. AvA khyAlanA kAraNe te AcAryone svataMtrapaNe dharma upadeza karavAne hoya to te judI ja rIte karavo paDato. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna deva ane temane parivAra [ 129 atyAre jema ApaNane sAdhue javAba Ape che tema te vakhate paNa e AcAryo ApaNuM nIcenA praznone javAba e ja rIte Ape. ApaNe uMmaralAyaka chokarA chokarIne lagnagraMthithI baMdhAvA ke gRhatyAga karavA bAbata temano (sAdhuone) mata mAgIe te teo nirvivAda e ja mata darzAve ke lagna ane gAhaththabaMdhana tyAjya che. ApaNe khetIvADI ke bIjA ati Avazyaka dhaMdhAdhApA karavA vize temane mata pUchIe te teo mata ApavAnA ke-bhAI! e te karmabaMdhana che, narakanuM dvAra che; khetImAM asaMkhya cha haNAya. aMgArakarma, vanakarma vagere dhaMdhAo te jaino mATe karmAdAnarUpa manAyelA hovAthI tyAjya che. chokarA chokarIone gharanI ne dhaMdhAnI tamAma tAlIma ApavI e mAbApanuM anivArya kartavya kharuM ke nahi ? e praznanA javAbamAM kAM te te AcAryoe cUpakI sAdhavI rahI ane kAM te temane nivRttidharma temanI pAse bhASAsamiti dvArA eTaluM ja kahevaDAve ke e bAbata vadhAre kahevuM e munidharma nathI. tame pote ja yathAgya samajI le. jema AtmakalyANa thAya tema kare ityAdi. RSabhanA caritralekhaka AcAryonA e ja jAtanA saMskAro hatA. je praznono javAba svataMtrapaNe teo nakAramAM ja Ape te prazno RSabhanuM jIvana lakhatAM temanI sAme AvIne UbhA rahyA. RSabha eTalA badhA mAnya ane pUjya hatA ke temanA jIvananI ekeeka ghaTanAnuM samarthana karyA sivAya temanAthI calAvI zakAya tema paNa na hatuM, ane bIjI bAju nivRttidharma vizenA emanA saMskAre emane e samarthana karavA rokatA. chevaTe temaNe e ghaTanAenuM samarthana te karyuM, paNa te samarthana kahevA pUratuM ane aspaSTa. hemacaMdra vivAha vize lakhatAM kahe che ke RSabhadeve lekamAM vivAhapravRtti cAlu rAkhavA lagna karyuM. te kahe che ke sunaMdAne svIkArI tenuM anAthapaNuM TALyuM. te kahe che ke aneka patnIo ane seMkaDo saMtAnavALe gRhasthadhama bhagavAne anAsuktapaNe Acaryo. te kahe che ke aneka prakAranA dhaMdhA ne zi zIkhavI bhagavAne samAjamAM jIvanayAtrA sukara karI upakAra sAdhyuM. te kahe che ke saMtAnane yogya banAvI tene badhI gRha rAjyavyavasthA saMpIne ja dIkSA laI bhagavAne jIvanamArgamAM sAmaMjasya sthApyuM. hemacaMdra nivRttidharmathI viruddha dekhAtA pravRttidharmane ekeeka aMganuM samarthana TUMkamAM eka ja vAkyathI kare che ke bhagavAna viziSTa jJAnI hatA, mATe temaNe tyAjya ne sAvadya kane paNuM kartavya gaNuM anAsakatapaNe AcaryA. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezana ane citA RSabhadevanA vivAha, temaNe utpanna karela satati, temaNe e saMtatine Apela zikSaNa ane tenu karela poSaNa, temaNe prajAsAmAnyane jIvanapayogI AvA kahevAtA ArabhasamArabhavALA badhA ja dhaMdhAnuM ApeluM zikSaNa ne te dhaMdhAmAM jAte karela pravRtti--A badhI ghaTanAonuM samarthana AcAya jinasena tema ja hemacaMdra kare che; eTaluM ja nahi, paNa atyAranA ekaeka nAnAmeTA jaina phrikAnA dharmopadezaka paDite tema ja tyAgI kare che. ahIM savAla e che ke jUnA vakhatamAM karAyeluM ane atyAre paNa karAtu A samana vAstavikatAnI dRSTie thAya che ke mAtra mahAna puruSanA vananI ghaTanA che eTalA ja kAraNasara e samarthana thAya che? jo mahAna puruSanA jIvananI ghaTanAe hevAne ja kAraNe ( te vastutaH samarthanayeAgya na hovA chatAM) tenuM samathaeNna thayeluM che ane atyAre paNa thAya che e vikalpa svIkArIe te tethI jaina samAjanA cAlu kAyAne ukela teA thatAja nathI, paNa vadhArAmAM paDitA te AcAryonA vicAra tema ja jIvananI asatasevana rUpa nabaLI bAju paNa pragaTa thAya che. je e vikalpa svIkArIe ke jUnA vakhatanuM ane atyAranuM e samana mAtra vAstavikatAnI dRSTie ja che, te e uparathI eTaluM ja siddha thavAnuM ke pravRttidhama ne lagatI lagna vagerenI uparanI ghaTanA RSabhanA jIvanamAM ghaTelI hoya ke bIna kAryanA jIvanamAM ghaTelI hoya agara atyAre koI sAdhAraNa vyaktinA jIvanamAM ghaTavAnI hAya, paNa vastutaH te badhI samartha napAtra che ane tenuM samagravananI dRSTie tema ja sAmAjika pUrNa jIvananI dRSTie pUrepUru' sthAna che. jo eka vAra e vAta siddha thaI ane e svAbhAvika che ema lAge / pachI atyAranA jaina samAjanA mAnasamAM je ekAntika nivRttidharmonA saMskAra jANe ajANe UtarI AvyA che ane avivekapUrvaka poSAyA che tevu sAdhana karavuM e samajadArInI kruja che. A sAdhana ApaNe RSabhanA pUrNajIvananA Adarza sAme rAkhI karIe te temAM bhagavAna mahAvIr dvArA pariSkAra pAmela nivRttidhama tA AvI ja jAya che, paNa vadhArAmAM vaiyaktika tema ja sAmAjika pUrNa jIvananA adhikAra paratvenAM badhAM ja katavyo ne badhI ja pravRttionA paNa vAstavika ukela AvI jAya che. A ukela pramANe dunyavI kAI paNa Avazyaka ane vivekavALI pravRtti e sAcA tyAga jeTalI ja kImatI lekhAze ane tema thaze te nivRttidhamanI ekadezI jALamAM gUcavAyeluM jaina samAjanuM kAkaDuM ApoApa ukelAI jaze. 30 ] Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva ane temanA parivAra gItAne Azraya laI hema'dre karela nivRttidharmamAM sa'zAdhana upara e kahevAmAM AvyuM che ke hemacaMdra pote vArasAgata ekAntika nivRttidharmanA saMskAra dharAvatA ane chatAMya temane RSabhanA jIvananI adhI sAvadya lekhAtI pravRttinA acAva karavA hateA. temane vAste A eka cakrAvA hatA, paNa temanI sarva zAstrane sparzanArI ane game tyAMthI satyane apanAvanArI guNagrAhaka daSTie ukta cakrAvAmAMthI chUTavAnI bArI gItAmAM joI. pravRtti ane nivRtti vaccenA lAMbA kalahamaya virAdhane nikAla gItAkAre anAsakta dRSTi mUkI ApyA hatA. te ja anAsakta dRSTi hemacaMdre apanAvI ane bhagavAna RSabhe AcarelI samagra jIvanavyApti kumamAM lAgu pADI. hemacaMdranI mUMjhavaNa aMta AvyA. temaNe bahu ullAsa ane nirbhayatAthI kahI dIdhuM ke bhaganAne jJAnI hoI jANavA chatAM paNa sAvadya karyuM kanya lekhI AryAM. hemacaMdranu A samathaeNna eka bAju jUnI jaina dhareDanI dizAbhUla sUcave che ne khIjI bAju te ApaNane navuM svarUpa dhaDavA prakAza Ape che. kharI rIte nAnI hoya te te doSanu svarUpa pUrepUruM samaje ane tethI ja te sthUla game tevA lAbho chatAM doSamaya pravRtti na Acare. eTale te dunyavI jIvane payogI pravRtti paNa ekAMta dekhavALI ja heya tA jJAnIe to ene tyAga ja karavA rahyo. chatAM jo e pravRttinuM viSa anAsaktabhAvane lIdhe dUra thatu hoya ane anAsakta dRSTithI evI pravRtti paNa kavya TharatI hoya teA atyAranA jaina samAje potAnA saMskAramAM A dRSTi dAkhala karI sudhArA karavA ja rahyo. e vinA jaina samAja vAste bIjo vyavahArU ane zAstrIya mAga cheja nahi. [ 231 ApaNA dezamAM bhaNela ane abhaNa ane vargamAM eka jAtanI apa`gatA che. bhaNela varga khUba bhaNyA chatAM abhava karatAMya pAMgaLA che; kAraNa ke, teNe karmendriyAne keLavavAmAM laghutA mAnI pApa sevyu che. abhaNu vamAM kame ndriyonI tAlIma chatAM te buddhinI yogya tAlIma ne sAcI vicAradizA sivAya adha jevA che. jaina samAjanA tyAgI ane tene anusaranAra badhA varganI sthiti kharAbara evI ja kaphoDI che. te tyAganI meTI moTI vAta kare che, pazu temane khIjAnAM karyAM upara jIvavAnu anivAya heAI sAcI rIte tee! tyAga sAdhI zakatA nathI ne kupatha AcarI zakatA nathI. jee pravRttimAM paDelA che te musIbata AvatAM aNIne DhAMkaNe temAMthI mAMga kADhavAnuM bhUlI jaI bhaLatA ja tyAgane cIle pasaMda kare che, tethI jaina Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] darzana ane ciMtana samAjanI pravRtti ke nivRtti ke vAstavika rahI ja nathI. gRhastha pitAnI bhUmikA pramANe pravRttidharma pUrNapaNe nathI bajAvatA ane tyAgIo paNa nivRttidharma jarAye sAcavI nathI zakatA. A muzkelImAMthI bacavAnI cAvI mArI samaja pramANe bhagavAna RSabhanA svAbhAvika jIvanakramamAMthI maLI Ave che. e RSabhane jIvanakrama ghaNuM lAMbA vakhatathI AryajAtine Adarza manAte Avyo che ane te AkhI mAnavajAtine vizuddha Adarza thavAnI yatA paNa dharAve che. bharatanA pravRttidharmamAM vidyuta nivRttidharmanI chApa aSabha pachI temanA geTa putra bharatanA jIvana tarapha ApaNe vaLIe. enA AkhA jIvanane na sparzatAM tenI amuka bAbata tarapha ja daSTipAta karIzuM. ema te bharata RSabhanA putra tarIke jema jaina paraMparAmAM varNavAyela che tema te brAhmaNaparaMparAmAM paNa varNavAyela che. alabatta, bharatanA jIvananuM citraNa baMne paraMparAoe pitapotAnA dRSTibiMdu pramANe ja judI judI rIte kareluM che. ahIM ApaNe jaina paraMparAmAM varNavAyela bharatajIvananI ghaTanA upara vicAra karIzuM. digaMbara ane zvetAMbara baMne paraMparA pramANe bhAratanuM AkhuM jIvana tenA pitAnA vArasa pramANe pravRttidharmathI ghaDAyeluM che e vize te zaMkA che ja nahi. bharata umare pahoMcI rAjya kare che, 64000 strIo sAthe gRhajIvana gALe che, prajApAlanamAM dharmaparAyaNatA dAkhave che, ane chevaTe gRhastha tarIkenI . ja sthitimAM pUrNa jJAna meLavI ati AdhyAtmika zAMti saMpAdana kare che. A dekhItI rIte ja svAbhAvika pravRttidharma che, paNa emAM kyAMka kyAMka caritralekhakenA samayanA vikRta nivRttidharmanA raMge purAI gayA che. jinasena ane hemacaMdra ane bhArata pAse AryavedanI racanA karAve che, brAhmaNa vagere cAra varNonI sthApanA karAve che ane brAhmaNanAM kuLaka karAvarAve che. A pachI jinasena ane hemacaMdra ajAyabI pamADe evI rIte jude jude mArge vicare che. jinasenanA kathana pramANe bhAratane brAhmaNa varNanI sthApanA karyA pachI tene guNadoSa vize zaMkA thAya che, ne te zaMkA nivAravA pitAnA pitA RSabha tIrthakarane prazna kare che. bhagavAna bharatane brAhmaNa varNathI AvanAra bhAvi de varNavI batAve che ne chevaTe AzvAsana ApatAM kahe che ke je thayuM te thayuM. enAthI amuka lAbha paNa thaye che, ityAdi. jinasenane bhAratanA svAbhAvika jIvanane saMkucita nivRttidharmamAM DhALavAne Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna vabhadeva ane temane parivAra [ 233 prayatna jarAye chUpe rahe te nathI, paNa hemacaMdrane prayatna te ethIye caDhI jAya te nirALe che. hemacaMdra jinasena pramANe ja bhArata pAse brAhmaNa Adi varNanI sthApanA, AvedanI racanA vagere badhuM karAve che; paNa temaNe pitAnA varNanamAM je kauzaLa dAkhavyuM che te buddhi ane kalpanApUrNa hovA chatAM pAchalA vikRta nivRttidharmanI sAkSI pUre che. hemacaMdranA kathana pramANe bharate eka zrAvakavarga sthA, ne teNe e vargane kahyuM ke tamAre kAmakAja agara dhaMdhe na kare, khetIvADI ke vyApAra nokarI agara rAjya Adi kAI prapaMcamAM na paDavuM. tamAre badhAe rAjyane raDe jamI javuM ne haMmezAM paThana pAThanamAM lIna rahevuM tema ja rAja mane "jita javAna vaye gItamAta mA unna mA hana" e maMtra saMbhaLAvyA karo. bharate sthApela e zrAvakavarga bharatanI yojanA pramANe bharatane rasoDe jamate, kAMI paNa kAma na karatAM mAtra bharate racela vedano pATha karate ane bharate ja racI Apela uparyukta upadezamaMtra bharatane ja nityaprati saMbhaLAvatA. paNa mitro ! hemacaMdanuM AgaLanuM varNana ethIye vadhAre AkarSaka che. te kahe che ke bharate sthApela zrAvakavarga ja mA hana mA hana' zabda bolavAne kAraNe brAhmaNa tarIke prasiddha tho ! kaI ema na dhAratA ke hemacaMdrane e zrAvakavarga kAmadhaMdhA vinAne mAtra zAstrapAThI ja hatA. e vargane strIo ane gharabAra paNa hatAM. te varganuM khAvApIvA vagere badhuM piSaNa rAjya tema ja sAmAnya prajA taraphathI cAlatuM hovAne lIdhe te vargane bALabaccAM pedA karIne tene piSavAnI ciMtA hatI ja nahi. hemacaMdranA kathana pramANe te varga pitAnAM sArAM sArAM bALake sAdhuvargane vaherAvate, je bALake sAdhuo pAse dIkSA letAM ane e zrAvaka vargamAMthI virakita pAmela aneka jaNa pite paNa dIkSA letA. upara Apela TUMka varNana uparathI koI paNa samajadArane e samajavuM muzkela nahi paDe ke AcArya hemacaMdra bharatane hAthe je zrAvakavarga sthapAvyuM che, ane kAmadhaMdhe choDI mAtra zAstrapaThanamAM mazagUla rahI rAjyane rasoDe jamI javAnI ane bharate ja racI Apela upadezapATha bharatane ja roja prati saMbhaLAvavAnI je vAta kahI che te sAdhusaMsthAne joItA umedavAro chUTathI pUrA pADanAra jIvatA yaMtranI ja vAta che, ane te jaina paraMparAmAM parApUrvathI cAlatA vikRta nivRttidharmanI sUcaka mAtra che. atyAranA jaina samAjamAM tyAgIvarga je jAtanuM valaNa dharAve che, je saMskAra piSe che ne dIkSAne nimitte Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] darzana ane ciMtana je bhavADAo UbhA kare che tenAM mULe te seMkaDe varSa pahelAM naMkhAI gayelAM hatAM. hemacaMdranA samayamAM paNa e vikRtio hatI. phera eTale ja ke amuka paristhitine kAraNe te vikRtio dhyAnamAM AvI na hatI agara keIe te tarapha lakSa ApyuM na hatuM. je eka chokarAvALo A varga kAmadha cheDI parAzrayI banI dharma pAlana kare e svAbhAvika che te emAM doSa na ja AvA joIe. kharI vAta e che ke jaina paraMparAmAM tyAgI vage nivRttidharmanI eka ja bAjune jIvananI pUrI bAju mAnI te vizenA ja vicAre sevyA ane pracAryA. pariNAme teo gRhastha ke tyAgInA jIvanamAM anivArya rIte Avazyaka evAM karmo ane pravRttinuM mahattva ja bhUlI gayA. tethI ja ApaNe bhAratanA sahaja pravRttidharmamAM vikRta nivRttidharmanI chApa vAMcIe chIe. - bharate racela upadezamaMtrane artha e che ke tame jitAyA che, tamArAmAM lya vacce jAya che, mATe tame koIne na haze. ke suMdara, pAramArthika ane sadA smaraNaya upadeza ! paNa A upadeza sAMbhaLavAmAM asaMgati keTalI ? upadezanuM tattva vicAranAra vedapraNetA bharata pote. ene zabdamAM utAranAra, bharata pite. paNa bharatane pitAnA ja vicAranuM bhAna rahetuM nahi, tethI te eka bhADUtI ane akarmaNya parAvalaMbI vargane moDhe pitAnAM racela vAkyo sAMbhaLavAnuM pasaMda karate. A behUduM nathI lAgatuM? paNa A varNanamAM hemacaMdrane leza paNa deSa nathI. e te eka kalpanAsamRddha ane pratibhA saMpanna kavi che. te pote je saMskArathI TevAyela ne je saMskAramAM pipAyela che tenuM kavitvamaya citraNa kare che. ApaNe e uparathI je eTaluM samajI laIe ke nivRttidharmanI ekadezIyatAo pravRttidharmane ke vikRta karyo, te. ApaNe mATe basa che. bhArata ane bAhubaLI jinasena ke hemacaMdranA kAvyamaya varNanamAMthI aneka bedhaprada bAbate maLI Ave tema che. temAMthI bharata bAhubaLIne lagatI eka bAbata upara uDatI najara nAkhI laIe, je A vakhate tadana sthAne che. baMne bhAIo laDAImAM UtaryA. sAmasAme moTI moTI phojanA maracA maMDAyA. aneka jAtanA saMhAra pratisaMhAra pachI chevaTe I Apela salAha baMnee mAnya rAkhI. te salAha e hatI ke bhAI! laDavuM hoya te laDe, paNa evuM laDe ke jethI tamArI laDAInI bhUkha paNa bhAge ne keInI khuvArI paNa na thAya. phakata tame Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna RSabhadeva ane temanA parivAra { 235: ane aMdaroaMdara laDI, A salAha pramANe temanAM pAMca yuddho nakkI thayAM, jemAM cakra ne muSTi yuddha jevAM yuddo tA hiMsaka hatAM, paNa sAthe sAthe ahiMsaka yuddha paNa hatAM. e ahiMsaka yuddhamAM dayuiddha ne nAyuddha Ave che. je jaladI AMkha nIce ke namaLeA nAda kare te hAre. A ahiMsaka yuddha sAme kevuM zIkhavA jevuM che! AkhA jagatamAM ene prasAra thAya te jo te mATe tyAgI prayatna kare te te dvArA jagatanuM keTaluM hita sadhAya ! ethI yuddhanI tRSNA zamaze, hArajIta nakkI thaze ane savAra thatA aTakaze. paNa bIjA lokA nahi to chevaTe jainA ja ema kaheze ke jagata te evuM yuddha svIkAre kharuM ? paNa A sthaLe ja jaina bhAI ene pUchI zakIye ke jagata tevuM ahiMsaka yuddha na svIkAre te nahi, paraMtu ahiMsA ne nivRttidharmanA upadeza rAtadivasa ApanAra tyAgIva, je sAmasAmenI chAvaNImAM vaheMcAi potapeAtAnI bAjue zrAvaka laDavaiyAone UbhA karI aneka rIte laDI rahyA che, te AvA kAI ahiM'saka yudghanA Azraya kAM na le? je e mukhya AcAryo ke sAdhuo vacce takarAra hAya te e ja dRSTi ke mauna yuthI nahi teA tapAyuddhathI hArajItano niNaeNya kAM na kare ? je vadhAre ane ugra tapa kare te yA. AthI ahiMsA ane sayama pASAvA sAthe jagatamAM Adarza sthapAze. ? A uparAMta bAhubaLanA jIvanamAMthI eka bhAre mahattvanA padArtha pATe A paNa jaitAne zIkhavA maLe che. te e ke bAhubaLIe bharata upara muThThI mAravA upADI, pazu tarata ja vivaka jAgatAM eNe e muTThI adhdharathI ja pAchI vALo. pAchI vALIne paNa khAlI javA na detAM e muThThI potAnA mastaka upara,ja calAvI. te evI rIte ke te dvArA eNe AtmadhAta na karyo, paNa abhimAnadhAta karyo. eNe ahaMkAranI pratIka jevI coTI ukhADI pheMkI. A ghaTanAmAM keTaluM rahasya ne keTalA bodhapAThu ! khAsa pharI dharmane nAme laDatA ApaNA phirakA ane ApaNA gue mATe to bAhubalIne A prasaMga pUrepUrA mAnika che. brAhmo ane suMdarI chevaTe ApaNe A bahena vize thADuMka vicArI laIe. brAhmI ane suMdarI ane pAtrA kAlpanika hAya ke akAlpanika, paNa te jIvanamAM bhAre sphUrtidAyaka nIvaDe tevAM che. e prAtaHsmaraNIya bahenonI bAbatamAM traNa muddA tarapha saunuM dhyAna kheMcavA IcchuM chuM : (1) AjIvana kumAratva ane brahmacarya, (2) bhAI bharatanI icchAne vaza na thatAM ugra tapapUrvaka suMdarInA gRhatyAga. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ] darzana ane ciMtana (3) baMne baheno dvArA bAhubaLIne pratibodha ane e pratibodhanI takSaNa tenA upara asara. pitA rASabha ane bhAI bharata bAhubaLI vagerenAM lAMbAM jIvana tathA temanI AjubAju sarvatra pravRttidharma ja pracalita hatA. evA e vAtAraNamAM A baMne bahenanuM AjIvana kumAratva tema ja nivRttidharmanuM akAntika valaNa bahu ochAM baMdhabesatAM ane svAbhAvika lAge che. te samayanI samagra samAjaracanAmAM temanuM A nivRttimaya jIvana tadana judI bhAta pADe che. je evuM jIvana te vakhate zakya na hoya ane caritralekhakonA nivRttimaya mAnasika saMskAronuM ja e pratibiMba mAtra hoya toya e beu bahene, sahaja saralatAne kAraNe, mahAsatI padane yogya che ja. bhAIbahenanuM lagna te e jamAnAnI sAmAnya rIta ane mAnItI rIta hatI. Aje je anIti gaNAya che te te vakhate pratiSThita nIti hatI. ApaNe nIti-anItinA badalAtA dhAraNamAMthI ghaNuM zIkhI zakIe ane lagna, punarlagna, aMtarnAtilagna, aMtardhAtilagna, aMtarvarNalagna tema ja aMtararASTra lagna ityAdi aneka sAmAjika saMbaMdhonA vividha pAsAo vize ghaTatA padArthapATha ane joItuM baLa meLavI zakIe. bharata suMdarIne paraNavA icchato. suMdarI bharatane apAtra gaNatI ema te nahi, paNa te lagna karavA ja icchatI na hatI. te brAhmIne pagale ja cAlI saMnyAsadharma svIkAravA IcchatI. e te vakhatanI samAjaracanA pramANe tema ja pitAnA kuTuMbanI maryAdA pramANe ucharelI taddana svataMtrapaNe, tema chatAM bhAratanI IcchAne spaSTa inakAra na karatAM teNe ugra tapa AcarI sauMdarya pharamAvI bhAratanuM AkarSaNa nAbUda karavAno mArga svIkAryo. zuM suMdarInuM A valaNa RSabhanI putrI ane bAhubaLInI bahenane zobhe evuM che ke madhyayuganI kaI abaLAne lAgu paDe tevuM che? vicArakane suMdarInA e tapanukAnamAM kAtika nivRttidharmane yuganI chIpa jaNAyA vinA bhAgye ja rahI zake. game tema che, paNa A sthaLe suMdarI ane bharatanA yugalanI vedanA yamI-yama yugala sAthe sarakhAmaNI khAsa karavA jevI che. RgredamAM yamI sagA bhAI yamane pitAne varavA prArthe che. jyAre bhAI yama tene koI bIjA puruSanI pasaMdagI karavA ne pitAne na pajavavA kahe che tyAre yamI caMDI banI bhAI yamane hIjaDe sudhAM kahI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna gaSabhadeva ane temane parivAra [ 237 tirakAre che. suMdarInA kissAmAM tethI cheka ja UlaTuM che. bharata suMdarIne varavA mAge che, jyAre suMdarI bhAI bharatanI mAgaNIne pasaMda nathI karatI. mAgaNune asvIkAra karatAM suMdarI nathI re bharAtI, ke sundarInuM UlaTuM valaNa jovA chatAM nathI bharata roSe bharAte, UlaTuM baMnemAM AMtarika saumanasya jAme che ane vadhe che. yama-camane tema ja suMdarI-bharatane prasaMga e bhAIbahena vaccenA lagna-. vahevAranI nItinA aMtanA prasaMge hoya tema lAge che. paNa vedanA yamayamI sUkatamAM noMdhAyela prasaMga karatAM jaina paraMparAmAM seMdhAyela suMdarI-bharatane prasaMga ubhaya pakSe sAttvika che; kAraNa ke, pahelA prasaMgamAM yamI sAtvikatA gumAve che, tyAre bIjA prasaMgamAM suMdarI ane bharata baMne sAtvikatAmAM, snAna karI taraboLa thAya che. bAhubaLIne pratibodha karavAno muddo aneka dRSTie mahatvanuM che. pahelI vAta te e ke mahAna balI tema ja abhimAnI puWkesarI sAdhu pratibodhanuM lakSya che ane pratibodha karanAra be abaLAo tema ja darajajAmAM UtaratI sAdhvIo che. chatAM pratibodhanuM pariNAma ati Azcaryajanaka Ave che. bahenanI. namra paNa nirbhaya Takora bhAIne sIdhI rIte hADohADa sparze che, ne te kSaNamAtramAM pitAnI bhUla joI bIjI ja kSaNe tenuM saMzodhana karI nAkhe che. zuM AjakAlanA tumula dhArmika yuddhamAM sapaDAyela gRhastha ke sAdhu puruSavargane temanI bhUla samajAve ne sAcesAcI AMkha ughADe evI koI vadhAre nahi. te kaI ekAda bahena, brAhmI-suMdarInuM sadA prAtaHsmaraNa karanAra jaina samAjamAM che? zuM brAhmI-suMdarInuM mahattva gAnAra atyArane Akho jena abaLA samAja sAce ja sAhasa ane vicAravaMdhya banI gayo che? emAM eka paNa evuM nArIratna nathI ke je dharmane nAme laDatA abhimAnI puruSonI bhUlanAM marma sthAne samaje ane te temanI sAme nibharyapaNe darzAve? e ja rIte zuM e eka paNa purUSakesarI sAdhurAja nathI ke je bAhubaLInA jeTalo sarahadaya hoya ane bhUla darzAvanAra pAtra koNa che ene vicAra ryA sivAya ja, bhUla te te ati bhUla ja che ema samajI, pitAnI bhUlane kabUle tema ja tenuM saMzodhana karI AdhyAtmika ane sAmAjika kalyANane nirapada banAve ? ApaNe Ajane prasaMge evI AzA sevIe ke samAjamAM brAhmI-suMdarI jevI bahene pAke ne bAhubaLI jevA puruSo. upasaMhAra lekhamAM rajU thayela muddAo saMkSepamAM nIce pramANe che: (1) bhagavAna Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ] darzana ane ciMtana RSabha e mAtra jaina paMthanA ja nahi, paNa AkhI Arya jAtinA upAsya deva che. (2) bhagavAna RSabhe pravartAvejo ne Acarele pravRttidharma ja vaiyaktika tema ja sAmAjika jIvanamAM baMdhabesatA hoI te ja jaina dharmanuM asalI svarUpa che. (3) atyAranA jaina dharmanI ekAMgI nivRttinI samaja e adhUrI hoI RSabhanA Adarza saMzodhana karavA jevI che. (4) AcArya hemacaMdra jevAe evA saMzodhananI dizA paNa sUcavI che ane AjanA karmayugamAMthI te e spaSTapaNe maLI zake tema che. (5) bhAratanAM jIvanamAM paNa pravRttidharmanuM ja svAbhAvika sthAna che. prasaMge prasaMge je vikRta dharmanAM citraNe najare paDe che, te pAchalA vikRta jaina dharmanI asara mAtra che. (6) bAhubalI bharata karatAMya caDiyAtuM pAtra che. teNe nizcita jItane TAMkaNe paNa tyAga darzAvI bhAre Adarza pUre pADyo che ane bahenanA upadezane namrapaNe jhIlI laIne eNe anekamukhI bhavyatA dAkhavI che. (7) brAhmI ane suMdarInAM pAtro prAtaH smaraNIya che. temAMya suMdarI e brAhmI karatAM aneka rIte vadhAre sAtvikatA dAkhave che. tenuM sauMdarya vAsanAne vaza na thavAmAM che. -parya parvanAM vyAkhyAne, 1942.