Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
おおおおおおみかりんと
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
SHREE ATMANAND PRAKASH
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
****************
निर्धनोऽपि धनाढ्योऽस्ति यस्यास्ति हृदयं धनि ।
धनाढ्योऽपि दरिद्रोऽस्ति दरिद्रो हृदयेन यः ॥
*
Vol-4 * Issue-2 DECEMBER-2003 માગાર
ડિસેમ્બર-૨૦૦૩
આત્મ સંવત - १०८
વીર સંવત : ૨૫૩૦
વિક્રમ સંવત : ૨૦૬૦
પુસ્તક : ૧૦૧
જેનું હૃદય ધનાઢ્ય છે તે નિર્ધન છતાં ધનાઢ્ય છે; અને જેનું હૃદય દરિદ્ર
છે તે ધનાઢ્ય છતાં રિદ્ર છે. ૮
* He whose heart is rich, is rich, even though he be poor. and he
whose heart is poor, is poor, even though he be rich. 8
For Private And Personal Use Only
(કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૧૩: ગાથા-૮, પૃષ્ઠ-૨૭૩)
みんみんよおおお
みんみ
RE:
*****
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
282828282%
8282828282828282828282828282828282%
( સુગંધ અને દુર્ગધ ) રસ્તે ચાલતાં હોઈએ અને વચ્ચે બગીચો આવે તો ઘડીક બેસવાનું કે ઊભા રહેવાનું મન થાય છે.....કારણ ? વૃક્ષની છાયા અને ફૂલોની સુગંધ તન મનને તાજગી સભર બનાવી દે છે.... | બજારમાં નીકળતાં અત્તરની દુકાન પાસેથી પસાર થતાં પણ ઘડીક થોભવાનું મન થાય છે...કારણ ? અત્તરમાંથી નીકળતી સુગંધ આપણાં મનને હરી લે છે.
એ જ માર્ગે ચાલતા વચ્ચે ઉકરડો કે ગટર આવે તો? નાકે રૂમાલનો ડૂચો દઈ ઝડપથી પસાર થઈ જઈએ છીએ. અરે ! આપણી ચાલવાની ગતિ પણ તેજ થઈ જાય છે. દુર્ગધ ગમતી નથી એટલે જ ને ?
| સુગંધ - દુર્ગધ અક્ષરનો સ્ટેજ અમથો તફાવત, પરિણામમાં આભ - કે જમીન જેટલું અંતર - તારી પાસે કોઈ આવે - બેસે તારી સલાહ લે, તારું કહ્યું માને, તારું ધાર્યું થાય તો તને ગમે ને ? પ...ણ એ બને ક્યારે ? તારા વિચાર - વાણી -
વર્તનમાંથી સર્ભાવ-પરોપકાર-આત્મીયતાની સુગંધ ફેલાતી હશે તો. અન્યથા * ઘરના પણ તારાથી દૂર ભાગશે.
ઉપરોક્ત સદ્દભાવ આદી ગુણોનું ઉદ્ભવ સ્થાન છે સત્સંગ અને છે સદ્વાંચન. | સત્સંગનો જોગ મળે તો ચૂકવું નહિ - તેના અભાવે સવાંચન કરતા રહેવું.
સતત જો પ્રયત્નશીલ રહીશ તો જીવન સુગંધમય બન્યા વિના નહિ રહે 8પરિણામે બધા તારા વશમાં થશે......
28282828
88888888888888888888888888888888888888888888888888
અભિષેક એક્સપોર્ટ
28282828282828
અભિષેક હાઉસ, કદમપલ્લી સોસાયટી, જીવન ભારતી સ્કૂલ સામે, નાનપુરા, સુરત-૩૯૫૦૦૧.
ફોન : ઓ. (૦૨૬૧) ૨૪૬૦૪૪૪ ફેક્સ : ૨૪૬૩૬૫૭ *8282828282828282828282828RURURURUR
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ ]
ટ્રસ્ટ રજી. નં. એફ-૩૭ ભાવનગર
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગરનું મુખપત્ર (ફક્ત સભ્યો માટે)
*
* *
સભાના હોદ્દેદારશ્રીઓ :
(૧) પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ–પ્રમુખ (૨) દિવ્યકાંત મોહનલાલ સલોત–ઉપપ્રમુખ
* *
સભા પેટ્રન મેમ્બર ફી રૂા. ૧૦૦૦=૦૦ સભા આજીવન સભ્ય ફી રૂા. ૫૦૦=00 * * * શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાર્ષિક જાહેરાત દર : ટાઈટલ પેઈજ આખું રૂા. ૫૦૦૦=૦૦ આખું પેઈજ રૂા. ૩૦00=00 અર્ધું પેઈજ રૂા. ૧૫૦૦=૦૦ પા પેઈજ રૂા. ૧૦૦0=00
*
*
*
શૈક્ષણિક ઉત્તેજન, જ્ઞાનખાતું, સભા નિભાવ કુંડ, યાત્રા પ્રવાસ આદિમાં વ્યાજું ફંડ માટે ડોનેશન સ્વીકારવામાં આવે છે.
* * *
: માલિક તથા પ્રકાશન સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન નં. (૦૨૭૮) ૨૫૨૧૬૯૮
અનુક્રમણિકા
(૩) જશવંતરાય ચીમનલાલ ગાંધી–ઉપપ્રમુખ
(૪) મનહરલાલ કેશવલાલ મહેતા–માનમંત્રી|| (૧) નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાતે
(૫) ચંદુલાલ ધનજીભાઈ વોરા–માનમંત્રી (૬) ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ—માનમંત્રી (૭) હસમુખરાય જયંતીલાલ શાહ–ખજાનચી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ
પ્રકાશ
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
—પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
(૨) આરાધનાનું અમૃત રજૂઆત : દિવ્યકાંત સોત (૩) અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા (૧૧)
—કાંતિલાલ દીપચંદ શાહ (૪) અહિંસા : એક પરિશીલન —પં.શ્રી ભુવનસુંદરવિજયજી મ. (૫) પ્રભુ મહાવીરના ૧૦ ફરમાનો,
૬ સંદેશ, ૩ ઉપદેશ, ૧ આદેશ આર. ટી. શાહ (૬) પોતાની જરૂરિયાત જતી કરીને..... --~~ચંદ્રહાસ ત્રિવેદી
(૭) સમ્યક્ દ્રષ્ટિ વિના તત્ત્વજ્ઞાન..... —કુમારપાળ દેસાઈ
(૮) માનવધર્મ એટલે શું ?
For Private And Personal Use Only
૧
ર
2
૧૧
૧૪
૧૭
આ સભાના નવા પેટ્રન મેમ્બરશ્રી
શાહ ચંદ્રકાંતભાઈ રતિલાલ
(નરેશ ટી સ્ટોરવાળા) દાણાપીઠ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
૧૯
—દિપકભાઈ દેસાઈ ૨૧
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩
નૂતન વર્ષના મંગલ પ્રભાવે
પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ” માસીક 100 વર્ષ | ઓસ્ટ્રીયા, અમેરીકા વિગેરે દેશોમાં સારી માંગ છે. પુરા કરી ૧૦૧ વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે તથા શ્રી જૈન | તેના પહેલા ભાગનું (પુન: મુદ્રણ) પણ સંવત આત્માનંદ સભા એકસો સાત વર્ષ પુરા કરી | ૨૦૫૪ની સાલમાં કરવામાં આવેલ હતું. પ. પૂ. એકસો આઠમાં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે જે આપણા | વિદ્વાન મુનિશ્રી જંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબે સૌના માટે આનંદ અને ગૌરવની વાત છે. | સંપાદિત કરેલ ‘ઠાણાંગ સૂત્ર'ના બે ભાગોનું
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ' આત્મજ્ઞાનની | પ્રકાશન પણ આ વર્ષમાં કરવામાં આવેલ છે. સુગંધ ફેલાવતું અને સર્વિચાર અર્થે જ્ઞાન આપણી સભાએ સભાના સ્થાપનાના પ્રગટાવતું આ માસીક સારી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. ૧૦૧માં વર્ષના પ્રવેશ વખતે પ. પૂ. આચાર્યશ્રી
અમે આ માસીકમાં વિદ્વાન પૂ. | વિજયનયપ્રભસૂરીશ્વરજી મ. સા.ની પ્રેરણાથી “શ્રી ગુરુભગવંતોના લેખો, જૈનધર્મના તત્ત્વજ્ઞાનના
તીર્થકર ચરિત્ર' (સચિત્રોનું પ્રકાશન કરેલ છે. લેખો, વિદ્વાન લેખક-લેખિકાઓ તેમ જ પ્રાધ્યાપકો સંવત ૨૦૫૮ના વર્ષમાં પૂ. પંન્યાસશ્રી તરફથી આવેલા લેખો, સ્તવનો, પ્રાર્થના ગીતો, | વજસેનવિજયજી મહારાજ સાહેબની પ્રેરણાથી જૈન સાહિત્ય અને ઇતિહાસના લેખો, વ્યક્તિ | શ્રી બૃહત્ કલ્પસૂત્રમ્” સંસ્કૃત ભાષામાં ભાગ ૧ ભાવના લેખો તથા ભાવનગરમાં ચાતુર્માસ | થી ૬ નું પ્રકાશન કરવામાં આવેલ છે. જે પ. પૂ. પધારેલા પ. પૂ. ગુરુભગવંતોની શુભ નિશ્રામાં સાધુ મહારાજ સાહેબો, સાધ્વીજી મહારાજ તથા ઉજવાયેલા ધાર્મિક અનુષ્ઠાનો-આરાધનાઓ | ઉપાશ્રયોને વિનામૂલ્ય આપવામાં આવે છે. (જેની ધાર્મિક મહોત્સવો વિગેરેની માહિતી સમયાનુસાર | છ ભાગની કિંમત રૂ. ૧૨૫૦ થાય છે. સભાએ પ્રગટ કરીએ છીએ.
આજસુધીમાં સંસ્કૃત, પ્રાકૃત તથા ગુજરાતી એવા શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા દ્વારા થતી અન્ય
૨૫૦ ગ્રંથોનું પ્રકાશન કરેલ છે. પ્રવૃત્તિઓ તરફ જરા એક નજર કરીએ.
આ સભા પોતાની માલિકીના વિશાળ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા સાહિત્ય તેમજ |
| મકાનમાં ‘‘શ્રી રમણિકલાલ જેઠાલાલ મહેતા તથા ભારતીય સમગ્ર દાર્શનિક સાહિત્યના પ્રકાશન ક્ષેત્રે |
શ્રીમતી સાવિત્રીબેન રમણિકલાલ મહેતા લાઈબ્રેરી આગવું સ્થાન ધરાવે છે. આગમ સંશોધક પ. પૂ. હોલ''માં જાહેર ફ્રી વાંચનાલય ચલાવે છે, જેમાં વિદ્વાન મુનિશ્રી જંબૂવિજયજી મહારાજ સાહેબે
સ્થાનિક ભાવનગર, રાજકોટ, અમદાવાદ તેમજ ચાલીશ વર્ષનો અથાગ પરિશ્રમ ઉઠાવીને સંશોધન |
મુંબઈના દૈનિક વર્તમાન પત્રો, વ્યાપારને લગતા કરેલ અને સંપાદિત કરેલ ‘શ્રી દ્વાદશારે નયચક્રમ’ | અઠવાડિકો તથા જૈન ધર્મના બહાર પડતા વિવિધ ના ત્રણ ભાગોનું આપણી સંસ્થાએ પ્રકાશન કરેલ | અઠવાડિકો, માસિકો વાંચન અર્થે મૂકવામાં આવે છે. જેની દેશ-પરદેશ જેવા કે જાપાન, જર્મની. | છે, જેનો જૈન-જૈનેતરો બહોળા પ્રમાણમાં લાભ લે
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[ ૩ છે. સંસ્થા દ્વારા લાઈબ્રેરી પણ ચલાવવામાં આવે. ગુરુવારના રોજ કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં પ૬ છે, જેમાં પ્રતો, જૈનધર્મના પુસ્તકો, સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, | વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને શિષ્યવૃત્તિ આપવામાં અંગ્રેજી, હિન્દી, ગુજરાતી પુસ્તકો તથા નોવેલોનો | આવી હતી. સમાવેશ થાય છે. આ પુસ્તકોનો લાભ પ. પૂ.
ધો. ૧૦ તથા ધો. ૧૨નો સંસ્કૃત વિષયક ગુરુભગવંતો અને સાધ્વીજી મહારાજ સાહેબો | ઇનામી સમારોહ ગત તા. ૧૫-૧૨-૨૦૦૨ને ચાતુર્માસ દરમ્યાન જ્ઞાનાભ્યાસ તેમજ વ્યાખ્યાન
રવિવારના રોજ શ્રી દાદા સાહેબ-આરાધના હોલ સમયે પ્રવચનાર્થે સારા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરે છે.
ખાતે ડો. શ્રી રમણિકલાલ જેઠાલાલ મહેતા જેન તેમજ જૈનેત્તર ભાઈ-બહેનો પણ સારા
પરિવારે ઘાટકોપર-મુંબઈ ખાતે આરાધનાભવનના પ્રમાણમાં આ લાઈબ્રેરીનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે.
નવનિર્માણ અર્થે આપવામાં આવેલ અનુદાનની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ : સંવત ૨૦૫૯માં તા. | અનુમોદનાર્થે ઘાટકોપરના શ્રીસંઘના ટ્રસ્ટીવર્યોશ્રી ૧૨-૧-૨૦૦૩ને રવિવારના રોજ ઘોઘા, | દ્વારા રાખવામાં આવેલ બહુમાન સમારંભની સાથે પાર્થભક્તિધામ-તણસા, તળાજા, દાઠા, | રાખવામાં આવેલ. ધો. ૧૦ના સંસ્કૃત વિષયમાં પાલીતાણા તળેટીનો એક દિવસીય તીર્થયાત્રા | ૮૦ કે તેથી વધુ ગુણાંક પ્રાપ્ત કરનાર, ૨૦૦રપ્રવાસ યોજવામાં આવ્યો હતો. સભાના સભ્યશ્રી માર્ગની પરીક્ષાઓમાં આપણા સમાજના તેજસ્વી ભાઈ-બહેનો, ડોનરશ્રીઓ તથા મહેમાનો સારી | તારલારૂપે ૪૫ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને ગાંધી એવી સંખ્યામાં જોડાયા હતા. યાત્રામાં ગુરુભક્તિ | મહેન્દ્ર ચત્રભુજ એજયુકેશનલ ટ્રસ્ટના આર્થીક તથી સ્વામિભક્તિ કરવામાં આવી હતી, તેમજ | | સહયોગથી રૂા. ૨૨૫ સુધીના રોકડ ઈનામો, યાત્રાપ્રવાસ-પંચતીર્થી અનેરા ભક્તિભાવપૂર્વક | દરેકને એક સુંદર મોમેન્ટો તથા નયનરમ્ય ટુ કલર અને ઉલ્લાસ સહ કરવામાં આવ્યો હતો. | અભિનંદન પત્રો એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા.
અન્ય પ્રવૃત્તિઓ : સં. ૨૦૫૯ના કારતક | આજ રીતે ધો. ૧૨ના સંસ્કૃત વિષયમાં ૬૫ સુદ પાંચમને શનિવાર તા. ૯-૧૧-૨૦૦૨ના રોજ | કે તેથી વધુ ગુણાંક પ્રાપ્ત કરનારા [૨૦૦૨ની સભાના વિશાળ લાઈબ્રેરી હોલમાં સુંદર અને ! માર્ચની પરીક્ષાઓમાં ૨૯ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણી કરવામાં આવી હતી. | શેઠશ્રી શશીભાઈ વાધર (શશી ઈન્ડસ્ટ્રીઝસવારના છ વાગ્યાથી રાત્રિના નવ વાગ્યા | ભાવનગર)ના આર્થીક સહયોગથી રૂા. ૨૫૦ દરમ્યાન અનેક સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો સકળ શ્રી | સુધીના રોકડ ઇનામો, દરેકને એક એક સુંદર સંઘના શ્રાવક-શ્રાવિકા ભાઈ-બહેનો તથા નાના | મોમેન્ટો તથા નયનરમ્ય ટુ કલર અભિનંદન પત્રો નાના બાલક-બાલિકાઓએ હોંશપૂર્વક જ્ઞાનની | એનાયત કરવામાં આવ્યા હતા. ગોઠવણી નિહાળવા, દર્શન વંદન અને )
૨૦૦૩ના માર્ચ-એપ્રીલમાં લેવાયેલ જ્ઞાનપૂજનનો અમૂલ્ય લ્હાવો લીધો હતો. | પરીક્ષાઓમાં ધો. 10 તથા ધો. ૧૨માં સંસ્કૃત
કેળવણી વિષયક પ્રવૃત્તિઓ : શ્રી જૈન | વિષયમાં સારા માર્કસ સાથે ઉત્તીર્ણ થયેલ વિદ્યાર્થી આત્માનંદ સભા -ભાવનગરના ઉપક્રમે અને ગાંધી | ભાઈ-બહેનોને સંસ્કૃત વિષયક પારિતોષિક મહેન્દ્ર ચત્રભુજ એજયુકેશનલ ટ્રસ્ટ, ઘાટકોપર-( એનાયત સમારંભ તથા કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં ઇસ્ટ, મુંબઈના સહયોગથી તા. ૫-૧૨-૨૦૦૨ને 1 વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને શિષ્યવૃત્તિ એનાયત
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૪ ]
કરવાનો એક સમારંભ તા. રવિવારના રોજ યોજવામાં આવ્યો હતો.
www.kobatirth.org
૧૭-૮-૦૩ને
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ તરફથી એક આકર્ષક બોલપેન શુભેચ્છા સહ અર્પણ કરવામાં આવેલ. તથા સભા તરફથી શિષ્યવૃત્તિ ગાંધી મહેન્દ્ર ચત્રભુજ આકર્ષક અભિનંદન પત્ર તથા ન્યાયાંભોનિધિ પૂ. એજ્યુકેશનલ ટ્રસ્ટ. ઘાટકોપર-ઇસ્ટ, મુંબઈ તરફથી આ. શ્રી આત્મારામજી મહારાજ સાહેબનો એક કોલેજમાં અભ્યાસ કરતાં ૭૪ વિદ્યાર્થી ભાઈ- | રંગીન ફોટો દરેકને દર્શનાર્થે અર્પણ કરવામાં બહેનોને શૈક્ષણિક સહાય એનાયત કરવામાં | આવેલ.
આવેલ, આ પ્રસંગે શ્રીમતી હંસાબેન પારેખ તથા ડૉ. શ્રી હસમુખભાઈ પારેખે ખાસ હાજરી આપી હતી.
:
સંવત ૨૦૫૯માં એક પેટ્રન તથા ચાર આજીવન સભ્ય થયા છે.
!
સંસ્કૃત પારિતોષિક : સુરત નિવાસી શેઠશ્રી ચંપકલાલ મગનલાલ વોરા. (હસ્તે શ્રી શૈલેષભાઈ વોરા) તરફથી ધો. ૧૨ના ૧૪ અને ધો. ૧૦ના ૩૦ મળી કુલ ૪૪ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને રોકડ ૨કમ, મોમેન્ટો તથા પૂજાબેગ અર્પણ કરવામાં
આ સભાની પ્રગતિમાં ૫. પૂ. ગુરુભગવંતો, પ. પૂ. સાધ્વીજી મહારાજો વિદ્વાન લેખકલેખિકાઓ, પેટ્રનશ્રીઓ તથા આજીવન સભ્યશ્રીઓ વિગેરેએ જે સાથ-સહકાર આપેલ છે તે સર્વેનો ખૂબ જ આભાર માનવામાં આવે છે.
/
આપ સર્વેનું જીવન આનંદ અને
આવેલ. બધા જ વિદ્યાર્થી ભાઈ-બહેનોને | ઉલ્લાસપૂર્વક વૃદ્ધિવંત બને તેવી પ્રભુ પાસે પ્રાર્થના કારોબારીના સભ્ય શ્રી નિરંજનભાઈ સંઘવી અને શુભેચ્છાઓ સહ નૂતન વર્ષાભિનંદન.
દૂરીયાં..નજદીકીયાં બન ગઇ
LONGER-LASTING TASTE
Pasand
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
TOOTH PASTE
મેન્યુ. ગોરન ફાર્મા પ્રા.લિ. સિહોર-૩૬૪ ૨૪૦ ગુજરાત
પસંદ
ટૂથ પે ર ટ
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[૫
શ્રી ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેંક લિ. ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : ૨૪૨૯૦૭૦, ૨૪૩૦૧૯૫
: શાખાઓ : ડોન, કૃષ્ણનગર, વડવા પાનવાડી, રૂપાણી, સરદારનગર, ભાવનગરપરા, રામમંત્ર મંદિર, ઘોઘારોડ, શિશુવિહાર.
તા. ૧૫-૧૦-૨૦૦૩ થી અમલમાં આવતા ડીપોઝીટના વ્યાજના દરો ફીક્સ ડીપોઝીટ વ્યાજનો દર | ફીક્સ ડીપોઝીટ
વ્યાજનો દર ૩૦ દિવસથી ૯૦ દિવસ સુધી ૫.૫ ટકા |૩ વર્ષ કે તે ઉપરાંત
૮.૦ ટકા) ૯૧ દિવસથી ૧૮૦ દિવસ સુધી ૬.૦ ટકા સેવિંગ્સ ખાતા પર વ્યાજ
૩.૫ ટકા) ૧૮૧ દિવસથી ૧ વર્ષની અંદર
૬ ૫ ટકા | ૧૦૫ માસે ડબલ રકમ રૂ. ૧૦૦૦/-ના રૂ. ૨૦૦૦/- મળશે. ૧ વર્ષથી ૩ વર્ષ સુધી
૭.૫ ટકા | સીનીયર સીટીઝનને ૧ ટકો વધુ વ્યાજ મળશે. સેવક - શરાફ - સંત્રી નો ત્રિવેણી સંગમ એટલે જ શ્રી ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેન્ક લિ.
વધુ વિગત માટે હેડ-ઓફિસ તથા શાખાનો સંપર્ક સાધવો. બેન્કની વડવા - પાનવાડી રોડ શાખામાં વહેલા તે પહેલાનાં ધોરણે પસંદગીનાં
લોકર ભાડે આપવામાં આવે છે. મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ વેણીલાલ એમ. પારેખ
નિરંજનભાઈ ડી. દવે જનરલ મેનેજર મેનેજિંગ ડિરેકટર
ચેરમેન
મિસરીમદ્રલાલ મુળચોરાઈ
દરેક જાતના ઉચ્ચ કવોલીટીના અનાજ
તથા કઠોળતા વેપારી
દાણાપીઠ, ભાવનગર. ફોન : ૨૪૨૮૯૯૭-૨૫૧૭૮૫૪
જે વૃદ્ધો યુવાનોની સુયોગ્ય વાતને સ્વીકારી લેતા હોય છે, એ ધન્યવાદને પાત્ર ગણાય, પરંતુ જે યુવાનો વૃદ્ધોની અનુભવવાણી શિરોધાર્ય કરવામાં નાનમ ન અનુભવે, એને તો ધન્યાતિધન્ય ગણવા જોઈએ. | મહાગુજરાત સિલ્ક સિલેકશના
(પરંપરામાં ૪૭ વર્ષ) નોબલ્સ, નેહરૂબ્રીજ સામે, આશ્રમ રોડ,
અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૯. ફોનઃ ૬૫૮૯૬૧), ૬૫૮૫૧૪૬ એમ. જી. સિલ્વર જ્વલર્સ
(કલાત્મક સિલ્વર ક્વેલર્સ માટે) બી-૮, નેહરૂબ્રીજ સામે, આશ્રમ રોડ,
અમદાવાદ-૩૮૦ ૦૦૯. શાહ મનસુખલાલ કુંવરજી (ટાણાવાળા પરિવાર) ફોન: ૬૫૮૯૪૧૦
રોહિતભાઈ સુનીલભાઈ ઘર : ૨૨૦૧૪૭૦ ઘર : ૨ ૨૦૦૪ ૨૬
પરેશભાઈ ઘર : ૨૫૧૬૬૩૯
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩
આરાધનાનું અમૃત
રજુઆત : દિવ્યકાંત સલોત
સંસાર ચક્રવાલમાં પરિભ્રમણ કરતા પ્રાણીને | પરભવમાં પાપ વ્યાપારોથી નિવૃત્ત પામનારો બને જયાં સુધી સાચો સથવારો મળે નહિ ત્યાં સુધી| છે.' ભવભ્રમણ ટળે નહિ. અનાદિકાલથી સંસાર
પોષ દશમીની આરાધના સાગરમાં અટવાતા આત્માને તીર્થકર દેવ જેવા |
* માગશરવદિ નોમ, દશમ અને સહાયક મળે ત્યારે જ આત્મ સ્થિતિ સુધરે.
| | અગિયારસ ત્રણ દિવસ એકાસણાં કરવાં. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુની આરાધના
નોમના દિવસે સાકરના પાણીનું અને આત્મશક્તિનો અખૂટ ખજાનો એકત્ર કરવા માટે
દશમના દિવસે ખીરનું એકાસણું, આ બે દિવસ અત્યંત ઉપયોગી છે. વાસનાના વિષધરો જયારે આત્માને ફંફોળી ખાતા હોય ત્યારે આરાધનાનું
ઠામચોવિહાર એકાસણા કરવા અને અગીયારસના અમૃત વિષધરોના વિષને પણ દુર કરે છે આત્માને
દિવસે અનુકુળતા મુજબ એકાસણું કરવું. નોમ અને
દશમ એ બે દિવસ “શ્રી પાર્શ્વનાથાય અહત નમ:' મુક્ત દશામાં આણે છે.
ની વીસ વીસ નવકારવાળી રોજ ગણવી. શંખે પાર્શ્વનાથની આરાધના એ |
બારખમાસ માં, બાર સાથીયા, પાર્શ્વનાથ પ્રભુની સમકિતની નીશાની.
પ્રતિમાની ભક્તિ ભાવપૂર્વક શક્યતા મુજબ સમક્તિ પામનાર આત્મા નિયમા મોક્ષે | અંગપૂજા અને અગ્રપૂજા કરવી. જવાના.
* શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી આરાધનાર્થે ભગવાન પાર્શ્વનાથનાં જન્મ વિગેરે કલ્યાણક કાઉસ્સગ્ન કરૂં? (ઇરિયાવહિયં કર્યા પછી) આ જયારે થએલાં છે તે દિવસોમાં શ્રી પાર્શ્વનાથ ભ.ની | પ્રમાણે બોલી બાર લોગસ્સ અથવા અડતાલીસ નિર્મળ આરાધના દ્વારા આત્મશક્તિને એકત્રિત | નવકારનો કાઉસ્સગ્ન કરવો લોગસ્સ કરવા તત્પર બનવું જોઈએ.
‘ચંદે સુનિમ્મલયરા' સુધી બોલવો. - ભગવાન શ્રી ગૌતમસ્વામીજી મહારાજે. દશ વર્ષ સુધી આ રીતે આરાધના કરનાર ‘પોષદશમીની આરાધના કેવી રીતે કરવી? એમ | ભવ્યાત્મા કર્મજન્મ અનેક જાતની આધિ-વ્યાધિ
જ્યારે પૂછેલું ત્યારે પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા શ્રી અને ઉપાધિમાંથી જલ્દી મુક્ત બને છે અને શાશ્વત મહાવીર દેવે ભવ્યજનોને હિતકારી ઉપદેશ શિવધામને મેળવવા ભાગ્યશાળી બને છે. આપતાં ફરમાવ્યું કે,
આરાધનામાં બે ટાઈમ પ્રતિક્રમણ, ત્રણ ‘પોષ દશમી એ પાર્શ્વનાથ ભગવાનના જન્મ | ટાઈમ દેવવંદન પણ કરવા જોઈએ. કલ્યાણકનો દિવસ હોઈ એ દિવસની નિર્મલ
પોષ દશમીની આરાધના દ્વારા મહાઆરાધના કરનાર ભવ્યાત્મા આ ભવ અને ભાગ્યશાળી શ્રી સુરદત્ત શ્રેષ્ઠી જે સામગ્રીને પામ્યા
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ ]
તેનો રસિક ઇતિહાસ પણ જોવા જેવો છે.
સુરેન્દ્રપુરના ઉદ્યાનમાં સમિતિ ગુપ્તિ સાધક આચાર્ય શ્રી જયઘોષ સૂરિજી મહારાજા પધાર્યા છે. તે વખતે દરિદ્રતાની સાક્ષાત્ મૂર્તિ જેવો સુરદત્ત શ્રેષ્ઠી પણ ત્યાં આવેલો છે, દરિદ્રનારાયણ જેવા તેના હાલ છે. એના અંતરમાં ઉલ્કાપાત મચી રહ્યો છે. ગુરુદેવની દેશના સાંભળી, વાણી સુધાનું પાન કરી પાવન બનેલો સુરદત્ત એકાન્તમાં ગુરૂદેવને પૂછે છે.
/
‘ગુરુદેવ ! અનર્ગલ લક્ષ્મીનો હું સ્વામી હતો પણ આજે મારી પાસે કાણી કોડી પણ રહી નથી. મારા દુઃખની દાસ્તાન રજુ કરતાં શબ્દોની શરવાણી પણ સૂકાઈ જાય એમ છે. દુઃખ અને દર્દમાં બેહાલ બનેલા મને કોઈ ઉપાય બતાવો.'
|
‘મહાનુભાવ ! લક્ષ્મી આવે અને જાય એ કોઈ મોટી વાત નથી. આજનો ભિખારી કાલે તવંગર બની જાય. આજનો રાજા કાલે રસ્તાનો રઝળતો રંક પણ બની જાય. એવી વિષમ સ્થિતિમાં ધર્મને સમજેલો આત્મા કદી વિષાદ ધારણ કરે નહિ. છતાંય તમારી આત્મશુદ્ધિ માટે તમારે ‘પોષદશમી’ની આરાધના કરવી જોઈએ. પ્રભુ પાર્શ્વનાથના પ્રકટ પ્રભાવના પ્રતાપે તમે સર્વ અભીષ્ટ વસ્તુને અનાયાસે પ્રાપ્ત કરશો.' આચાર્ય જયઘોષસૂરિજી ગંભીર ધ્વનિથી બોલ્યા.
ગુરૂના વચનથી ગાંઠવાળી તે જ દિવસથી પોષદશમીની આરાધનાના નિશ્ચય સાથે સુરદત્ત ઘેર ગયો.
માગશર વિદ નોમ, દશમ, અગિયારસના એકાસણાં સાથે પ્રભુ પાર્શ્વનાથની આરાધના સુરદત્ત કરવા લાગ્યો. દશ વર્ષની તે આરાધના પૂર્ણ થતાં જ, કાલકૂટ બેટમાં અટવાયેલા શેઠનાં સવાબસો વહાણ આપોઆપ શેઠને મળી ગયા. ઘરનાં ભંડારમાં સાપ અને વીંછી રુપે થઈ ગએલ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લોકોમાં મહામહિમાશાલી પાર્શ્વનાથ પ્રભુનો મહિમા વધવા લાગ્યો. ઘણાં ભાવુકો પણ આરાધનાના માર્ગે પ્રયાણ કરવાં તત્પર બન્યા. સુરદત્ત શેઠે આચાર્ય સુખેન્દ્રસૂરિજી મહારાજ પાસે સંયમને સ્વીકાર્યું. પુત્રે પણ પિતા પાછળ પાર્શ્વનાથની આરાધના ચાલુ રાખી. સુરદત્તમુનિ પાર્શ્વપ્રભુ પર પૂર્ણ આસ્થાવાળા બની માસક્ષમણની ઉગ્ર તપશ્ચર્યા કરતા આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં દશમા પ્રાણિત દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થયા. ત્યાંથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં રાજકુમા૨ તરીકે અવતરી સંયમ સ્વીકારી મોક્ષે પધાર્યા.
|
6]
અગીયાર ક્રોડ સોના મહોર પૂર્વવત્ બની ગઈ. શેઠ શેઠાણી પાર્શ્વનાથ પ્રભુ પ્રત્યેની અચલ અને અટલ ભક્તિવાળા બની જૈન ધર્મના પરમ ઉપાસક બન્યા. રાજાએ તેમનું શ્રેષ્ઠીપદ નિર્ધનતાના કારણે લઈ લીધું હતું તે પણ પાછું આપ્યું.
આવો છે પાર્શ્વનાથ પ્રભુની આરાધનાનો પ્રતાપ. આરાધનાના અમૃતને મેળવનાર મહા ભાગ્યશાળી આત્મા સંસારના વિષમય વિષમ વાતાવરણમાંથી જલ્દી ઉગરી જાય છે પોષદશમીની આરાધના કરનાર આત્માએ દર કૃષ્ણ પક્ષની દશમીએ એકાસણું કરી, પાર્શ્વનાથ પ્રભુની ૨૦ નવકારવાળી ગણવી જોઈએ, પ્રતિક્રમણાદિ આવશ્યક ક્રિયાઓનો પણ આદર કરવો જોઈએ જેનાથી આરાધના જલ્દી ફળે.
For Private And Personal Use Only
તીર્થની યાત્રા કરનાર કે તીર્થંકરની આરાધના કરનાર આત્માએ સામાન્યતઃ અભક્ષાદિના ત્યાગી, રાત્રીભોજનના ત્યાગી બનવું જોઈએ. કંદમૂળ, રાત્રીભોજન, બહારની અભક્ષ ચીજો આત્માને આરાધનાથી વિમુખ બનાવે છે. આત્મત્વની અધોગતિને નોતરાવે છે એ ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરી છે.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૮ ]
www.kobatirth.org
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩
દરરોજની શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથની આરાધના :---
|
સમાધિ અને બોધિની પ્રાપ્તિ માટે પાર્શ્વનાથ પ્રભુના ૧૦૮ નામમાંથી પણ શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુના નામનો જાપ કલિકાલમાં કલ્પતરુ સમાન વિશેષતઃ ફળ આપનાર છે. કહેવાય છે કે પાર્શ્વનાથ પ્રભુના સંતાનીય સાધુઓ કાળધર્મ પામી ઘણા ભવનપતિ દેવમાં ઉત્પન્ન થયા છે. ત્યાં પ્રભુ પ્રત્યે અવિહડ રાગથી શાસન ભક્તિથી શ્રી પાર્શ્વપ્રભુના મહિમાને અત્યંત વધારતા ભક્તોને ઇષ્ટ ફલ સિદ્ધિમાં સહાયક બને છે.
શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથની નિયમિત આરાધના કરનાર મહાનુભાવે નીચે પ્રમાણે આરાધના કરવી, જેથી એ આરાધનામાં અંતરની ઉર્મી ભળતાં સઘઃ ફલવતી આરાધના બને.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રાતઃ કાર્યમાં પ્રતિક્રમણાદિકમાંથી નિવૃત્ત થઈ શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથની આરાધનાનો પ્રારંભ
કરવો.
(૧) શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનું ચૈત્યવંદન અથવા આઠ થોયથી) દેવવંદન એક વખત અવશ્ય કરવું. તે પણ પ્રાતઃ કાળે જ કરવું, ઇરિયાવહિયા પૂર્વક. (ચૈત્યવંદન-દેવ-વંદન-જાપધ્યાન આદિમાં શ્રી શંખેશ્વરની મૂર્તિની સાર્દશ્ય કલ્પના આપણી સન્મુખ ઘડવી અથવા શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથનો ફોટો સન્મુખ રાખવો.)
[કલિકાલ કલ્પતરૂં પુસ્તકમાંથી સાભાર)
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર દ્વારા જ્ઞાન પંચમી મહોત્સવની ઉજવણી
પ્રતિ વર્ષ મુજબ આ વર્ષે પણ સં. ૨૦૬૦ કા.સુ.પ બુધવાર તા. ૨૯-૧૦-૦૩ના રોજ જ્ઞાનપંચમીના પાવન પર્વના માંગલિક અવસરે સભાના વિશાળ લાઈબ્રેરી હોલ ખાતે સુંદર, કલાત્મક અને લાઈટ ડેકોરેશનના ઝગમગાટપૂર્વક જ્ઞાનની ગોઠવણી સભાના સ્ટાફ ભાઈઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
સવારના ૬ વાગ્યાથી રાત્રીના ૯ દરમ્યાન પૂ. સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો, સકળ શ્રીસંઘના ભાવિક શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ તથા નાના-નાના બાલક-બાલિકાઓએ આ નયનરમ્ય જ્ઞાનની ગોઠવણીના હોંશપૂર્વક દર્શન-વંદનનો અમૂલ્ય લ્હાવો લીધો હતો. ઘણા બાળકો કાગળ-કલમ આદિ સાથે લાવી જ્ઞાનની ભક્તિભાવપૂર્વક પૂજા કરી હતી.
સુંદર અને કલાત્મક જ્ઞાનની ગોઠવણીના દર્શનાર્થે આવનાર વિશાળ દર્શનાર્થીઓના અવિરત સમુહને જોઈ ટ્રસ્ટીગણે ઊંડા આનંદની લાગણી વ્યક્ત કરી હતી.
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
અષ્ટાપદ-કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા (૧૧)
યાત્રિક : કાન્તિલાલ દીપચંદ શાહ અષ્ટાપદ દર્શન
નિરાશ થયેલા યાત્રિકો દારચેન પાછા આવ્યા આજે અમારે ઉંચામાં ઉંચો અને કઠણમાં કઠણ |
કોઈ મુડમાં ન હતા. કોઈ એકબીજા સાથે વાતચીત ચડાઈવાળો દોભાપાસ પસાર કરવાનો હતો. બૌધ
પણ કરતું ન હતું. ચા-પાણી પીધા પછી જરા સ્વસ્થ ધર્મના દેવી દોલ્યા દેવી ઉપરથી આ નામ પડયું છે.
થતાં મેં યાત્રિકોને અષ્ટાપદ જવાનો પ્રસ્તાવ મુકયો. ત્યાં આગળ દોલ્યા દેવીનું સ્થાનક છે. અને ત્યાંથી
જેમાં ત્રણ જણા આવવા તૈયાર થયા. બીજે દિવસે કૈલાસના દર્શન થાય છે. આ સ્મારક પાસે હવન તથા
સવારે ચાર યાત્રિકો તથા એક ગાઈડ પવિત્ર પૂજા પાઠ થાય છે. આગળ ઉપર ગૌરીકુંડ આવે છે.
અષ્ટાપદજીના દર્શને જવા નીકળ્યા. વાતાવરણમાં એમ કહેવાય છે કે પાર્વતીજી આ કુંડમાં સ્નાન કરવા
ગાઢ ધુમ્મસ હતું નદીનું પાણી ખળખળ વહી રહ્યું હતું. આવતા. સવારે જાગ્યા ત્યારે જોયું તો ચારે બાજુ
ઠંડીને હિસાબે નદીના પાણીમાંથી ધુમાડા નીકળી રહ્યા બરફ બરફ જ છવાયેલો હતો. વાતાવરણમાં ધુમ્મસ
હતા. દારચેન છુ નદી પુલ ઉપર થઈને પસાર કરી હતું ગઈ કાલે સાંજે જે કૈલાસ પર્વત દેખાતો હતો
ધીરેધીરે ચાલતા આગળ વધી રહ્યા હતા. દારચેન છું તે અત્યારે બિલકુલ દેખાતો ન હતો. દરેક યાત્રિકો
નદી અષ્ટાપદ પાસેથી નીકળે છે. તેથી તેને કિનારે ચિંતામાં પડી ગયા કે યાત્રાનું શું થશે? ૧૯,૫૦૦
કિનારે ચાલવાનું હતું ચઢાણ એકદમ સીધું જ હતું. ફુટ પર આવેલા દોભા પાસ ઉપરથી દશ વાગ્યા
સૂર્યનારાયણના દર્શન થતાં ઠંડીનું પ્રમાણ ઓછું થયું પહેલા પસાર થવું જરૂરી છે. નહિતર ઝંઝાવતી પવન
ધુમ્મસ વિખરાઈ ગયું અને તડકો મીઠો લાગવા અને બરફના વરસાદનું જોખમ રહે છે. દરેક યાત્રિકો |
લાગ્યો. પાંચ કિ. મી. થકવી નાંખે તેવું ચઢાણ પછી પોતપોતાના ધર્મના મંત્રો બોલવા લાગ્યા. હું
એક બૌદ્ધ મઠ આવી પહોંચ્યા. મઠમાં જઈને બૌદ્ધ નમસ્કાર મહામંત્ર બોલ્યો અને તેનું સતત રટણ કર્યું.
ભગવાનના દર્શન કર્યા. બૌદ્ધ સાધુએ ચા બનાવી આમ છતાં ઇશ્વરે અમારી વિનંતી સ્વીકારી નહિ |
આપી. ચા અને નાસ્તો કર્યો, ફોટા પાડ્યા અને
થાક ઉતર્યો. આ મઠ સાત સંત બુદ્ધોનું સમાધિ સ્થાન એટલે એવું નક્કી થયું કે જેઓ, પાક ઉપર આવેલા તેઓ દારચેન તળેટી પાછા જાય અને સશક્ત યાત્રી
છે. તિબેટી યાત્રીકો આ મઠના દર્શન કરવા આવે છે. આગળ પ્રદક્ષિણા કરે. આ નિર્ણય સાંભળી બે ત્રણ |
સામે જ નજર કરતાં બરફ આચ્છાદિત ગુર્લા યાત્રિકો કહે કે આટલે સુધી આવ્યા પછી પાછા જવા | માંધાતાની પર્વતમાળા દેખાતી હતી. બીજી બાજુ માંગતા નથી ભલે અમે પરિક્રમા કરતાં મરણ | રાક્ષસ તાલ સરોવર દેખાતું હતું. સર્પાકાર નદીવાળું પામીએ. નિયમ એવો છે કે લાયઝન ઓફિસર જે બરખાનું મેદાન હતું પાછળ નજર કરતાં ભુખરા નિર્ણય કરે તે દરેક યાત્રિકે માનવો પડે. મેં તો પાછા | પથ્થરોથી બનેલા પર્વતોની હારમાળા હતી. પર્વતોની ફરવાની વાત તરત જ સ્વીકારી લીધી. ઈશ્વરે જ] ઉપર કુદરતી રીતે જ કોતરેલા પગથીયા હતા. એમજ પ્રેરણા કરી રહેલ કે તારે તો અષ્ટાપદજીની જ યાત્રા
માની બેસીએ કે આ અષ્ટાપદ છે. બૌદ્ધ મઠમાંથી કરવાની છે.
નીકળી પાંચે જણા આગળ ચાલ્યા થોડું ચાલ્યા પછી એક ભાઈ કહે કે મારાથી આગળ ચલાતું નથી. એ
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ ભાઈ મઠમાં ગયા અને નક્કી કર્યું કે સાથે સાથે પાછા | મનના અશુભ પરિણામો શુદ્ધ બને છે. ટાઈમની જઈશું. એકાદ કલાક ચાલ્યા પછી રેતીવાળી જમીન | મર્યાદા તથા થાકેલા શરીરથી નજીક જઈ શકાય તેવું આવતાં હું પણ થાક્યો આગળ ચાલતા ત્રણે થાક્યા ન હતું. અને બેસી ગયા. મને ઇશારો કરીને તેમની પાસે અષ્ટાપદ પર્વત એ કૈલાસનો દક્ષિણનો ભાગ આવવા કહ્યું. એક એક ડગલું ભરવા અને લાકડીના | છે. જે સંપર્ણ બરફથી છવાયેલો છે. જેના પર કોઈ સહારે તેમની પાસે પહોંચ્યો. પાતળી હવાને કારણે |
ચડી શકતું નથી. વળી ત્યાં કોઈ મંદિર કે મૂર્તિ નથી, શ્વાસ ધમણની માફક ચાલતો હતો. બધા આરામ
પર્વતની વચ્ચમાં રસ્તા જેવું દેખાય છે. રસ્તાની આજુ કરતાં હતા તેટલામાં એક ભાઈએ દરેકને ખાવા માટે
| બાજુ કાળા ભાગો દેખાય છે (તળાજાના ડુંગર ઉપર મધ આપ્યું શું કુદરતી બની ગયું કે મધ ખાધા પછી
દૂરથી કાળા ભાગો છે તે ખરેખર ગુફાઓ છે) તે અમારામાં ચાલવાનું જોર આવી ગયું. ગાઈડને કહ્યું તે ભાગો ગુફાઓ પણ હોઈ શકે અથવા ચઢવાના કે આગળ જા અને ઇશારો કર કે અહિંયાથી |
પગથીઆ હોઈ શકે. નીચેના ભાગમાં ત્રણ લીટીઓ અષ્ટાપદ દેખાય છે કે નહિ. કારણ કે બાર વાગ્યા |
દેખાય છે તેમાં એવું અનુમાન કરી શકાય કે અહિંયા હતા. પાછા વળવાનો પણ વિચાર કરવો પડે. સાંજે
૫૦ તાપસીએ તપસ્યા કરી હશે થોડા વખત પહેલા પાંચ પહેલા દારચેન ન પહોંચીએ તો મોટી ગરબડ
નેપાલ સરકારે અષ્ટાપદ કૈલાસની પ્રદક્ષિણા કરવા થઈ જાય અમારે નસીબે ગાઈડ ઇશારો કર્યો કે
હેલીકોપ્ટરની સેવા ચાલુ કરેલ તે હવે બંધ કરેલ છે. અહિંયાથી અષ્ટાપદજીના દર્શન થાય છે. એટલે અમે | બે કલાક રોકાઈને છેવટના દર્શન કરીને તે જ રસ્તે ત્યાં પહોંચવાની હિંમત કરી. છેવટે અષ્ટાપદજીના ,
પાછા ફર્યા. દારચેન. સાંજે છ વાગ્યે પહોંચ્યા. દર્શન કર્યા.
જૈન સંશોધક માટે ખાસ સુચના : સરકાર શ્રી આદેશ્વર ભગવાનની નિર્વાણ કલ્યાણક
આયોજિત કૈલાસ માન સરોવર યાત્રામાં ચુસ્ત સમય ભૂમિના દર્શન કરતા ભાવવિભોર થઈ ગયા ઉદ્દગાર પાલન હોય છે. એટલે આયોજકોએ જે પ્રોગ્રામ નક્કી નીકળી પડ્યા! હે ત્રિલોકનાથ, હે આદેશ્વર ભગવાન
કરેલ હોય તે રીતે જ ચાલવું પડે છે. જૈન યાત્રિકોએ તમોને કોટી કોટી વંદના, આંખમાંથી હર્ષના આંસુ ! કલાસની પ્રદક્ષિણાનો આગ્રહ છોડી દેવો. જ્યારે આવવા લાગ્યા, શરીરમાં શૂન્ય અવકાશ થઈ ગયો] બીજા યાત્રિકો કૈલાસની પ્રદક્ષિણામાં જાય ત્યારે જૈન ચોતરફ વિસ્તરેલી પ્રકૃતિની સૌંદર્ય લીલાનું પાના યાત્રિકોએ અષ્ટાપદજીને દર્શને જવું. રસ્તામાં આવતા કરતા એકી નજરે બે હાથ જોડીને જોતા જ રહી
બુદ્ધ મંદિરમાં રાત્રિનો મુકામ કરવો અને બીજે દિવસે ગયા. ભગવાને અમારી ઇચ્છાને પુરી કરી તેનો અહો અષ્ટાપદજીની જેટલી નજીક જવાય તેટલું જવું અને ભાવ પ્રગટ કર્યો અને એકબીજાને ભેટયા. અષ્ટાપદ | મંદિર કે મૂર્તિ માટે શોધખોળ કરવી સાંજે બુદ્ધ મંદીરે પર્વતથી ૨ કિ. મી. દૂર નદીને કિનારેથી
પાછા આવી રાત્રિ ત્યાં જ ગાળવી અને બીજે દિવસે અષ્ટાપદજીના દર્શન કર્યા. દરેકે સાષ્ટાંગ દંડવત
બપોર સુધીમાં શોધખોળ કરી શકાય સાંજે દારચેન પ્રણામ કર્યા. સર્વધર્મ પ્રાર્થના બોલ્યા. હું જૈન પ્રાર્થનામાં પહોંચી જવું બને ત્યાં સુધી સશક્ત જુવાનોએ ત્રણથી બોલ્યો. નવકાર મંત્રનું સ્મરણ કર્યું. હવન કરીને ચારના ગ્રુપમાં જવું જેથી કોઈપણ જાતનો અકસ્માત ફોટા પાડ્યા. મનુષ્ય તથા પશુપક્ષીઓની હાજરી | બને તો એકબીજા સહાયમાં કામ આવે. આખા ન હોવાથી નિરવ શાંતિ હતી. આકાશ તથાT વિસ્તારમાં વાતાવરણનો કોઈ ભરોસો નહિ. આખી વાતાવરણ ચોખ્ખું તથા આનંદદાયક હતું. પર્વત ઉપર યાત્રામાં કોઈ તપસ્વી ઋષિનો ભેટો થયેલ નહિ. એવું આભામંડળ રચાયેલું હતું કે જેનો સ્પર્શ થતાં !
(ક્રમશ:)
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[૧૧
જ અહિંસા : એક પરિશીલન જ
પંન્યાસ ભુવનસુંદર વિજયજી મ.સા. પરેલ-મુંબઈ હિંસા-અહિંસાની ચતુર્ભગી - | પ્રમત્તયોગાતું પ્રાણવપરોણમ્ હિંસા.
(૧) દ્રવ્યથી હિંસા છે, પણ ભાવથી | અર્થ –પ્રમાદભાવથી જે જીવવિરાધના નથી –જેમ કોઈ અપ્રમત્ત મુનિને ગોચરી જતાં થાય તે હિંસા કહેવાય. એટલે અપ્રમત્ત અથવા વિહાર કરતાં આદિમાં હિંસા થઈ જાય. | ઉપયોગવાળા ને ધર્મકરણી કરવા જતા જે હિંસા અહીં હિંસા થવા છતાં ભાવથી ઉપયુક્ત હોવાથી થઈ જાય છે તે દ્રવ્યહિંસા છે અને ભાવથી હિંસા ભગવાને તેને અહિંસા કહી છે.
નથી. (૨) ભાવથી હિંસા છે, પણ દ્રવ્યથી |
આ રીતે મનના પરિણામ હિંસાના ન હોવા નથી :– જૈન સાધુ પણ ઉપયોગ રહિત, | છતાં યોગની–ધર્મની પ્રવૃત્તિ જેમ કે-ગૃહસ્થને અજયણાથી પ્રવૃત્તિ કરે તો તેમાં દ્રવ્યથી વરસતા વરસાદમાં ગુરુવંદન માટે ઉપાશ્રયમાં જવું જીવવિરાધના ન થવા છતાં ભાવથી હિંસા લાગે અથવા વ્યાખ્યાન સાંભળવા જવું. બસ આદિ જ છે. જેમ કે અસંયમથી ચાલતા, જીવ ન મરવા | દ્વારા તીર્થયાત્રા કરવા કે ગુરુવંદન કરવા જવું. છતાં હિંસાનો દોષ લાગે જ છે.
ઉપાશ્રય કે જિનાલયનું નિર્માણ કરવું. સાધર્મિક તેમ અસંયત ગૃહસ્થ જેને પ્રાણાતિપાતથી | વાત્સલ્ય (ભક્તિભોજન) કરવું, ધાર્મિક પુસ્તક વિરતિ નથી. તે દ્રવ્યથી જીવહિંસા ન કરતો હોવા | છપાવવાં, પશુ ને ઘાસ અને પક્ષીને અનાજ છતાં ભાવથી તેને હિંસા-અવિરતિનો દોષ લાગે | નાંખવું. ઇત્યાદિ ધર્મકાર્યોમાં ઉપર ઉપરથી હિંસા જ છે.
(દ્રવ્યહિંસા) દેખાવા છતાં ભાવથી (પરિણામથી) (૩) દ્રવ્યથી પણ હિંસા અને ભાવથી પણ હિંસા નથી. એટલે કે આ હિંસા અનુબંધ હિંસા હિંસા અસંયમી પ્રમાદી સાધુ કે અસંયત | બનતી નથી. આ હિંસા સંસારમાં ભટકાવનાર યા ગૃહસ્થને ભાવથી હિંસા હોય છે. અને તે જ્યારે ભારે કર્મનો બંધ કરાવનારી બનતી નથી. જીવવધ કરે છે ત્યારે દ્રવ્યથી પણ હિંસા હોય છે. જે જૈન સિદ્ધાંતના પરમાર્થને નથી જાણતા
(૪) દ્રવ્યથી પણ હિંસા નહીં અને ભાવથી તે અજ્ઞાનથી એમ બોલે છે કે-“પુષ્પ પાંખડી પણ હિંસા નહીં :–અપ્રમત્ત સંયમી જે | જ્યાં દુભાય, જિનવરની ત્યાં નહીં આજ્ઞાય” ઉપયોગવાળા હોય અને જેના પરિણામ શુદ્ધ છે. | અહીં પુષ્પની પાંખડીથી એકેન્દ્રિય-સ્થાવર વળી જેને દ્રવ્યથી પણ કોઈ હિંસા થઈ નથી. તેને | માત્રની હિંસા સમજવાનો તેમનો અભિપ્રાય છે. દ્રવ્ય કે ભાવ બન્નેથી હિંસા નથી.
અહીં અજ્ઞાન આ છે કે–તેવું બોલનારા પણ દશપૂર્વધર પૂજય ઉમાસ્વાતિ મહારાજ શ્રી | જિનાલય-ઉપાશ્રયભવન નિર્માણ. બસ આદિ તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્રમાં હિંસાની વ્યાખ્યા કરતા કહે | દ્વારા ગુરુવંદનાર્થે જવું, ગુરુનું સમાધિ મંદિર
| બનાવવું, ગાયને ઘાસ તથા કબૂતરને અનાજ
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨].
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ નાંખવું, ધાર્મિક પુસ્તક છપાવવા, સાધર્મિક | (૩) અનુબંધ હિંસા :–હિંસાના રસપૂર્વક વાત્સલ્ય (ભોજન) કરવું આદિ કાર્યો તો કરે જ પાપના પક્ષપાતથી રાચીમાચીને જરૂરિયાત હોય છે. જેમાં હિંસા થવી એટલે કે ““પુષ્પની પાંખડી | કે ન હોય છતાં પણ અજ્ઞાનથી જે હિંસા કરવામાં દુભાવવી” એ તો પ્રત્યક્ષ સિદ્ધ છે. એટલે આમ ] આવે છે તે અનુબંધ હિંસા છે. આની વિશેષ બોલનારાઓએ તો ઉક્ત પ્રવૃત્તિ બંધ કરી દેવી | સમજૂતી :-- જોઈએ.
' (૧) જયણાપૂર્વક થતી જૈનશાસ્ત્ર વિહિત શ્રી સર્વજ્ઞસૂત્રને અનુસરીને હિંસા ત્રણ | પ્રવૃત્તિઓમાં કયારેક વનસ્પતિકાય, અપકાય પ્રકારની છે. (૧) હેતુ (૨) સ્વરૂપ અને (૩) | આદિ એકેન્દ્રિય જીવોની વિરાધના થાય તો પણ અનુબંધ. શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રના ચોથા! તે કર્મબંધ જનક બનતી નથી. તે માત્ર સ્વરૂપ અધ્યયનમાં કહ્યું છે કે- “અયતનાથી ફરનારો (દ્રવ્યથી) હિંસા છે. હેતુહિંસા કે અનુબંધ હિંસા પ્રાણ અને ભૂત આદિ જીવોની હિંસા કરે છે. | નથી. દા.ત. સાધુ જયણાપૂર્વક શાસ્ત્રવિહિત રીતે તેનાથી પાપકર્મનો બંધ કરે છે, કે જે કડવા ફળ | નદી ઊતરે તો પણ તે સ્વરૂપ હિંસા નિમિત્તે આપે છે.'
કર્મબંધ થતો નથી. એજ રીતે જૈનગૃહસ્થોને અહીં પ્રમાદ–અયતના તે હિંસાનો હેતુ છે. | જિનપૂજા આદિમાં સમજી લેવું. આમાં કર્મબન્ધ પ્રાણવિનાશ હિંસાનું સ્વરૂપ છે. અને પાપકર્મનાં ! થતો નથી. કદાચ મામૂલી આનાભોગાદિથી થાય બંધથી ભાવિમાં પ્રાપ્ત થતાં દુઃખો એ હિંસાનો ! પણ સાવ નજીવો કે નિરનુબન્ધ જ થાય. અનુબંધ (ફળ) છે.
(૨) હેતુ હિંસામાં ક્યારેક સ્વરૂપ હિંસા આમ જૈનાગમોમાં ત્રણ પ્રકારની હિંસા આ| હોય પણ ખરી અને ક્યારેક દ્રવ્યહિંસા (સ્વરૂપ પ્રકારે વર્ણવી છે. ત્રણ પ્રકારની હિંસા: (૧) [ હિંસા) ન હોવા છતાં વાંકીચૂંકી દોરીડીને સાંપ સ્વરૂપ હિંસા (૨) હેતુહિંસા (૩) અનુબંધહિંસા. | સમજી લાકડી મારે ત્યારે સ્વરૂપ હિંસા
(દ્રવ્યહિંસા) ન હોવા છતાં હેતુહિંસા હોઈ શકે. (૧) સ્વરૂપ હિંસા :–જીવોના પ્રાણનો |
એટલે કર્મબન્ધ ઘણો થાય. વિયોગ કરાવનારી કાયિક પ્રવૃત્તિને સ્વરૂપ હિંસા કહેવાય. અપ્રમત્તને જયણા હોવા છતાં જે હિંસા
(૩) અનુબંધ હિંસામાં સ્વરુપહિંસા કયારેક થાય તે.
ન પણ હોય. દા.ત. તંદુલિયો મત્ય દ્રવ્યહિંસા ન
કરે તો પણ તેના ક્રૂર અધ્યાવસાયોથી હિંસાનુબંધિ (૨) હેતુ હિંસા –પ્રમાદથી મન-વચનકાયા દ્વારા થનારી પ્રવૃત્તિઓમાં સ્વાર્થપોષણ
રૌદ્રધ્યાન કરતો હોવાથી તેને હતુહિંસા અને
અનુબંધ હિંસા બને હોય છે. એનાથી ૭મી ઇત્યાદિ માટે જે જીવના પ્રાણનો વિયોગ થાય તે
નરકનો બંધ કરે છે. હેતુ હિંસા કહેવાય. આ પ્રવૃત્તિઓમાં કદાચ જીવ બચી જાય અથવા તેની હિંસા ન થાય તો પણ
(૪) હેતુહિંસામાં વિશેષ એ કે-હેતુહિંસામાં હેહિંસાનો દોષ કહેલો છે. આ હેતહિંસા | જીવને હિંસા કરવાનો રસ ન હોવા છતાં, તેને કર્મબંધજનક છે. અનુપયોગ, પ્રમાદ, અના
| જીવનનિર્વાહ આદિ હેતુથી આરંભ-સમારંભ અનુતાપ એ હેતુહિંસાના ચિન્હો છે.
કરતો હોય ત્યારે ક્રૂર અધ્યવસાય ન હોય,
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[૧૩ હદયમાં અફસોસ, પશ્ચાત્તાપ હોય તો અનુબંધ | (વૃક્ષ આદિ) જીવોની જે અહિંસા છે તે સ્વરૂપ હિંસા ન હોય છતાં સ્વરુપ (દ્રવ્ય) હિંસા અને ! (દ્રવ્ય) વ્યવહારથી માત્ર અહિંસા છે. આવી હતુહિંસા હોઈ શકે છે. જે થોડો ઘણો પણ કર્મબંધનું સ્વરૂપ અહિંસા દીર્ધકાળ પળાય તો ક્રૂર પરિણામો કરાવે. જો તેમાં જયણાનું પાલન ન હોય અને | મંદ પડે. જયારે હેતુ અને અનુબંધ અહિંસાથી આરંભ-સમારંભમાં નિર્ધ્વસ પરિણામ હોય તો | જીવને ઘણો લાભ થાય છે. એ અજ્ઞાનજન્ય-મિથ્યાત્વયુક્ત ક્રિયામાં ભારે
આ રીતે-યતના સાવધાની એ અહિંસાના કર્મબંધ થઈ શકે છે.
હેતુ છે. પરકીય પ્રાણવિનાશથી નિવૃત્ત થવું એ આનાથી વિપરિત ત્રણ પ્રકારની અહિંસા | અહિંસાનું સ્વરુપ છે. અને આત્યંતિક મોક્ષસુખનો સમજી લેવી. દા.ત. જે સ્વરુપમાત્ર હિંસા છે તે | સાક્ષાત્ કે પરંપરાએ લાભ એ અહિંસાનો અનુબંધે અહિંસા છે. અહિંસાની ભાવનાથી જે | અનુબંધ છે. અહિંસા પાળે છે તે હેતુ અહિંસા છે. અને સ્વરૂપ | કર્મબંધનો આધાર પાંચ બાબત ઉપર છે– અહિંસા પણ છે. ખૂની-શૂર-હિંસક માણસ' (૧) વ્યક્તિ (૨) ભાવ (૩) અધિકરણ (૪) ઊંઘમાં જે અહિંસા પાળે છે અથવા એકેન્દ્રિય | વીર્ય અને (૫) પરિણામ. (ક્રમશ:)
With Best Compliments from :
Kinjal Electronics
Chandni Chowk, Par Falia, Opp. Children Park, Navsari-396445 Tele : (02637) 241 321 Fax : (02637) 252 931
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૪]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ વિતરાગદેવ જૈન ધર્મના ચોવીસમાં તીર્થંકર પ્રભુ મહાવીરના
૧૦ ફરમાનો, ૬ સંદેશ, ૩ ઉપદેશ, ૧ આદેશ. "Ten Commandment of Lord Mahavir"
સંકલન : આર. ટી. શાહ, વડોદરા.
[ગતાંકથી ચાલું
પાડવાથી બિચારી દેવેન્દ્ર વિદાય થઈ ગયો અને પમો સંદેશ–“શુદ્ધિ માટે કર્મો સામે | પ્રભુ મહાવીર એકલા જ કર્મ સત્તા સામે ઝઝૂમીને ઝઝૂમો”
“| પાંચમો સંદેશ પ્રસારિત કર્યો કે “શુદ્ધિ માટે કર્મો
સામે ઝઝૂમો.' ઉત્તરાધ્યાન સૂત્રમાં જણાવ્યા મુજબ “હે આત્મન્ ! તું તારી જાત સાથે જ લડ; તારે બહાર
૬ઠો-સંદેશ–“વ્યવહાર માર્ગે ચુસ્ત બનો.” કોઈની સાથે લડવાનું શું કામ છે? તું, તને, તારા મન એટલે નિશ્ચય માર્ગ.” વડે જ જીતી લે; અને પછી શાશ્વત સુખનો સ્વામી વચન અને કાયા એટલે વ્યવહાર માર્ગ.’ બન.” કોઈપણ સાધક આત્મા કામ, ક્રોધ આદી નિશ્ચય તે સાધ્ય છે.” શત્રુઓ ઉપર વિજય મેળવે એ શ્રેષ્ઠ વિજય છે.
‘વ્યવહાર તે સાધન છે.” એક સુંદર સામાયિક દ્વારા આત્માની શુદ્ધિ ઉપાર્જિત કરી શકાય છે. સાધુ જીવનને એક
વાણી અને કાયાને શુભમાં રોકી રાખો અને કલાકની દીક્ષા દ્વારા પ્રચંડ પુણ્ય શુદ્ધિ ઉત્પન્ન થઈ ! શુદ્ધ રાખો તો જ મન શુદ્ધ થાય. શુભ વિના શકે છે. આત્મશુદ્ધિથી સ્વ અને પર ઉભયનું | શુદ્ધની સિદ્ધિ મળતી નથી. કલ્યાણ થાય છે. તેવી રીતે જ સર્વ વિરતિ | નિશ્ચય અને વ્યવહાર બંને સમબેલી ગણાય સામાયિક વ્રત ગ્રહણ કરીને સાધનાના સર્વાકૃષ્ટ | છે, નિશ્ચય પોતાની ભૂમિકામાં જેટલો સુંદર છે સૂક્ષ્મના માર્ગે ડગ માંડવાના છે આવી આત્મશુદ્ધિ અને બળવાન છે, એટલો જ સુંદર અને બળવાન પામવા માટે પ્રભુ મહાવીર સંસારને ત્યાગે છે | વ્યવહાર પણ છે. વાણી અને કાયાથી તપ-જપઅને મહાભિનિષ્ક્રમણ આદરે છે. એમનો એક જ ! સ્વાધ્યાય, ગુરૂસેવા વિગેરે કઠોર માર્ગેથી વ્યવહાર ધ્યેય હતો કે મારે શુદ્ધિ પામવી છે અને વિષય | નિયંત્રિત કરે છે. આ કઠોરતા જેમને ભારે પડી કષાયની પરિણતિથી સર્વથા મુક્ત બનવું છે, તું જાય છે તેઓ નિશ્ચયના ધ્યાન, શુભ-ચિંતન, વિતરાગ-વિતષ બનવું છે. આ ધ્યેય સિદ્ધ | મન સાધનાના બે મોંએ પ્રશંસા કરે છે. અને કરવા માટે પ્રભુ કર્મો સાથે લડીને ઝઝૂમીને | વ્યવહારનું એકાંતે ખંડન કરે છે. નિશ્ચયમાં તો વિતરાગ પદની પ્રાપ્તિ કરી શકયા હતા. ૧૨IT | આંખ મીંચીને ધ્યાન ધરવાનું મનની જ શુદ્ધિ વર્ષના ઘોર કર્ય સંગ્રામની લ્પના કરીને ધ્રુજી | રાખવાની વાતો કરવાની, કાયા ઉપર કોઈ જ ઉઠેલા દેવેન્દ્ર પ્રભુને વિનંતી કરી કે મને આપની | નિયંત્રણ નહીં, આથી જ આ વાત સૌ કોઈને સાથે રાખો. પ્રભુ મહાવીરે ચોખ્ખા શબ્દોમાં ના ! ગમી જાય છે. જેમણે નિશ્ચયને હૃદયમાં એટલે કે
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
સતત નજરમાં રાખીને વ્યવહાર માર્ગનો ટ્ટર પણે અમલ કરવાની વાત કરી છે, એ જ| વિતરાગ સર્વજ્ઞ ભગવંતનો સાચો મોક્ષમાર્ગ છે. અંતરથી વિરક્ત આત્માએ પણ વ્યવહારમાં વિરક્તિના નિતી નિયમો પાળવા જ પડે અને આથી જ આખા જગતને સંસાર ત્યાગી ને જ મોક્ષે જઈ શકાય છે. આ વાતની પ્રતિતિ કરાવા માટે દેવાધિદેવ તા૨ક આત્મા રાજવૈભવને ત્યાગે છે અને દીક્ષા ગ્રહણ કરે છે. પરંતુ પ્રભુમહાવીરે એવો સંદેશ આપેલ છે કે ‘વારઃ પ્રથમો ધર્મઃ' મોક્ષ પામવા માટે વિચાર શુદ્ધિ ભલે મુખ્ય ધર્મ હોય પરંતુ આચાર શુદ્ધિ એ તો, તે માટેનો પ્રથમ ધર્મ છે. આચાર ધર્મની અવગણના કે ઢીલાશ
|
|
સહેજ પણ ચાલી ન શકે. આ રીતે પ્રભુએ ભોગસુખોમાં રાગાદિ પરિણતિ ચાલુ રહેશે તો
આપણા આત્માને અનંતા જન્મો જ્યાં ત્યાં લેવા પડશે. તે પ્રત્યેક જન્મમાં તે જાત જાતની પહિંસા કરતો જ રહેશે. સ્વદયા એટલે રાગ, દ્વેષ કે મિથ્યાત્વ અવિરતિ આદિની પરિણતિ સેવવી
વ્યવહાર માર્ગનું કેટલું બધું ઉંચુ મૂલ્યાંકન કરેલ છે. અને દેવાધિદેવ ફરમાવે છે કે વિશ્વ માત્રના કલ્યાણનો સદા વિચાર કરતો રહેજે. પણ ધર્મક્રિયાઓના વ્યવહાર માર્ગનું તારૂં પોતીકુ જીવન ત્યાગીશ નહીં. ચાલો આપણે સૌ દેવાધિદેવના સંદેશાના સમજીએ, વિચારીને વાગોળીએ, અને આચરણમાં ઉતારીએ, એ જ મોક્ષગામી બનવાનો સરસ અને સરળ ઉપાય કહી શકાય.
નહીં. જેથી સ્વઆત્મા કર્મબંધ કરીને હેરાન થાય નહીં. સ્વદયા એ વિકલ્પ શૂન્ય છે જ્યારે ૫૨ દયા વૈકલ્પિક છે. સ્વદયા સીધો મોક્ષનો હેતુ છે, યારે પરદયા સ્વર્ગ આદિ આપનારી છે. સ્વદયાની વાત નિશ્ચય દ્રષ્ટિ એ છે. વ્યવહાર દ્રષ્ટિ એ લો
પરદયાનું પણ ખૂબ ભારે મહત્વ છે. આ રીતે સ્વદયાને સતત લક્ષમાં રાખીને પરદયાનું વધુમાં વધુ સેવન કરવું કોઈ પણ રીતે બીજા જીવોનું પિડન કરવું, ઇચ્છવું કે અનુમોદવું એ પણ પરહિંસા છે. કોઈ પણ રીતે હિંસા થતી હોય તેને રોકવી જોઈએ. અબોલ પ્રાણીની રક્ષા કરવી એ જીવનો ધર્મ છે. ઓછામાં ઓછી હિંસા દ્વારા જીવન નિર્વાહ કરવાના લક્ષને જયણા કહેવામાં આવે છે. અને ધર્મની માતા એકાંતે નિર્જરા કહી છે. જૈનોએ ચુસ્તપણે જયણા પાળવી જોઈએ.
આપણે પ્રભુમહાવીરનાં સંદેશા વિશે થોડું જાણ્યું તો હવે પ્રભુના ૩ ઉપદેશ વિશે વિચારી લઈએ.
|
૧લો ઉપદેશ-“આચારે અહિંસક બનો.’
આપણે પ્રભુનાં પહેલા સંદેશમાં કરૂણાવંત બનો એ વિશે જાણી લીધું. પરંતુ આપણે માત્ર વિચારે જ નહીં પરંતુ આચારથી પણ અહિંસક બનવાનો પ્રભુનો પ્રથમ ઉપદેશ છે. અહિંસા એ જિનશાસનની કુળદેવી જ છે. જિનેશ્વર દેવની
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[૧૫
માતા ત્રિશલા છે પરંતુ જિનેશ્વરે સ્થાપેલ જૈન ધર્મની કુળદેવી અહિંસા જ કહેવાય છે.
મોક્ષ પામવા માટેનું મોટું મહાવ્રત એટલે સર્વથા હિંસા વિરમણ વ્રત.'' મન, વચન અને કાયાથી સુક્ષ્માતી સુક્ષ્મ રીતે પણ હિંસા ન કરવી, ન કરાવવી અને આવી હિંસાની અનુમોદના પણ ન કરવી. એટલા માટે જ અહિંસા પરમોધર્મનો
ઉપદેશ જૈન ધર્મમાં અપાયેલ છે. જો તમે બીજાને દુઃખ આપશો તો એવો કર્મ બંધ કરશો જેથી તમે દુ:ખી થશો. આમ ૫૨ની હિંસા કરનારો આત્મા ખરેખર તો પોતાની જ હિંસા કરે છે, માટે જ પરહિંસા તો બંધ કરવી જ જોઈએ પરંતુ સ્વહિંસા તો એકદમ જલ્દી બંધ કરવી જોઈએ. જો
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ ચૂલા, સગડી વિગેરે પૂજવા તેમજ નળને ગરણા | વાતો વિચારી પરંતુ જૈન શાસનના પાંચ અંગો બાંધવાનું કાર્ય શ્રાવકે પાળવાની જયણા જ| જિન શાસન, જૈન સંઘ, દ્વદશાંગી, સાત ક્ષેત્રો કહેવાય છે. શ્રાવકની જયણા અંગેના બે દ્રષ્ટાંતો | અને મોક્ષ પ્રાપ્તિનો ઉપદેશ એ પાંચ અંગોને નીચે મુજબ છે.
સ્પર્શીને અનંતા અનંત આત્માઓ મુનિ થયા અને ૧. મારા મૃતદેહને બાળવાનાં લાકડાને બરોબર | મોક્ષે ગયા. એની સેવા અને રક્ષા કરવાથી
પૂંજી લેજો. એક શ્રાવકના વીલના શબ્દો. | અનંતા અનંત જીવોનું કલ્યાણ થાય છે, માટે ૨. મારા મૃતદેહને બે ઘડી પહેલાં જ બાળી
આવા પાંચ અંગોની હિંસા ન થાય અને તેની
રક્ષા કરવાની જવાબદારી દરેક જૈનમાત્રની છે. નાંખજો. જેથી અંદર અસંખ્ય સંભૂમિ જીવ ઉત્પન્ન ન થઈ જાય –[બીજા
દેવાધિદેવ, પરમાત્મા મહાવીરે હેતુ, સ્વરૂપ અને
અનુબંધ એમ ત્રણ પ્રકારની હિંસા જણાવેલ છે. શ્રાવકના વીલના શબ્દો
પ્રમાદ સેવવો એ હેતુહિંસા, પ્રાણભૂત જીવોનો અબોલ પ્રાણીઓ અને અનાથ ગરીબો
નાશ કરવો એ સ્વરૂપ હિંસા, પાપ કર્મનો બંધ દયાપાત્ર છે. પણ એથી એ વધુ દયાપાત્ર હવે
કરવો એ અનુબંધ હિંસા આ હતો પ્રભુ મા-બાપ વિગેરે બન્યા છે. માટે એટલું તો નક્કી
મહાવીરનો પહેલો ઉપદેશ કે તમારા જીવનમાં કરી જ લો કે હું ઘરડા મા-બાપ કે વડીલોને કદી |
સર્વથા અને સર્વ પ્રકારે આચારથી અહિંસક બનો. ત્રાસ નહીં આપું. આપણે સ્વદયા અને પરદયાની
| (ક્રમશઃ)
-gિ શરીર ભાડુતી ઘર છે. ભાડાતા ઘરને કઈ બહુ સાચવવાનું ન હોય. જે એમાં રહેવાનું છે, એથી થોડી ઘણી એવી સાર સંભાળ લેવાય ખરી, પણ એતે પોતાનો મહેલ માતીતે કંઈ એની સજાવટ પાછળ સંપત્તિ વેડફી ન દેવાય. આત્માનું અસલ ઘર મોક્ષ છે, શરીર તો આત્માને મળેલું ભાડુતી ઘર છે. આટલું સમજાઈ જાય, તો દેહલક્ષી મટીને આત્મલક્ષી બની જતાં વાર ન લાગે.
-પૂ. આ. શ્રી. વિજયઅમૃતસૂરીશ્વરજી. મ.સા.
-
-
મેસર્સ સુપર કાસ્ટ
૨૮૬, જી.આઈ.ડી.સી. ચિત્રા, ભાવનગર Manutacturer's of C.I. Casting. ® : 2445428 - 2446598
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષઃ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[૧૭
પોતાની જરૂરિયાત ટૂંકાવીને કે જતી કરીને અન્યના સુખ શાન્તિનો વિચાર કરીને જે કંઈ અપાય તે દાન છે અને તેનું જ મૂલ્ય અંકાય છે.
રામકૃષ્ણ પરમહંસની પાસે એક માણસ | થયેલા લોકો સામે હર્ષથી જોવા લાગ્યો. સોનાની હજાર અશરફિયો લઈને ગયો અને થોડીક વાર પછી ચાલી રહેલી ધર્મચર્ચા પ્રેમપૂર્વક તેમને સાષ્ટાંગ પ્રણામ કરી તે બધી પૂરી થતાં સ્વામીજીએ પેલા ભક્ત સામે જોઈને અશરફિયા તેમના પગ પાસે મૂકી દીધી. પરમહસે કહ્યું, “હવે આ અશરફિયો તો મારી જ છે ને! સોનાની આ મહોરો સામે જોતાં કહ્યું, “આ બધો | હું તેનો મન ચાહે તેમ ઉપયોગ કરે તેની સામે કચરો તું અહીં શું કરવા લઈ આવ્યો છે !”] તમને કંઈ વાંધો નથી ને!' ભક્ત વળી વધારે ભક્ત ભાવપૂર્વક ફરીથી નમન કરતાં કહ્યું, “પ્રભુ | વિનય કરતાં કહ્યું “આપ ચાહે તેમ તેને વાપરી આ બધી સુવર્ણ મુદ્રાઓ હું આપને ભેટ ધરવા | શકો છો. તમે જ તેના માલિક છો.” સ્વામીજીએ લાવ્યો છું. આપ તેનું ગમે તે કરો પણ આટલી | ઉત્તરમાં ભક્તને આજ્ઞા કરતાં કહ્યું, “હવે તમને મારી ભેટ સ્વીકાર લો.” રામકૃષ્ણ તેને સમજાવતાં હું આદેશ આપું છું કે તમે આ સુવર્ણ મુદ્રાઓ કહ્યું, “આ બધી સંપત્તિનો મારે કોઈ ઉપયોગ | લઈને ગંગા નદીના તટ ઉપર જાઓ અને તેને નથી. તું તારે પાછી લઈ જા અને તને ઠીક લાગે | ગંગામાં પધરાવીને પાછા આવીને મને થઈ તે રીતે તું તેનો ઉપયોગ કરજે પણ હવે તેને મારી ગયેલા કામની ખબર કરો.' સ્વામીજીની વાત પાસેથી લઈ જા.”
સાંભળીને ભક્ત તો જાણે દિમૂઢ થઈ ગયો પણ આવનાર ભક્ત પણ જક પકડતાં કહ્યું, “હું | પછી કંઈ બીજો વિકલ્પ ન હતો તેથી અનિચ્છાએ તે તમારા માટે જ લાવ્યો છું. હવે તે માટે ખપે ! સોનાની અશરફિયો લઈને ગંગા કિનારે ગયો નહિ અને તમને જેમ ઠીક લાગે તેમાં તેને ખરચી ! અને એક ઉંચી ભેખડ ઉપર બેસીને કોથળીમાંથી નાખો. આમ પરમ હંસ અને તેમના ભક્ત વચ્ચે ! એક પછી એક અશરફ કાઢતો જાય અને રકઝક ચાલતી રહી અને સ્વામીજીના પગ પાસે | ખેદપૂર્વક તેની સામે જોઈને પધરાવતો જાય. સુવર્ણની અશરફિયોનો ઢગલો જોઈને આશ્રમમાં કેટલીય વાર સુધી ભક્ત પાછો ન ફર્યો એટલે બીજા કોઈ કામે આવેલા લોકો પણ ત્યાં | સ્વામીજીએ બીજા એક ભક્તને તપાસ કરવા ઉત્સુકતાથી ભેગા થતા રહ્યા. લોકોને ભેગા | ગંગા નદી તરફ મોકલ્યો. રખે ને અશરફિયો થયેલા જોઈને ભક્તને વળી વધારે ઉત્સાહ થયો | નાખી દેવાના આઘાતને પેલો જીરવી ન શક્યો અને તે વળી વળીને તેની આ ભેટ સ્વીકારવા | હોય કે પછી ઘર ભેગો થઈ ગયો હોય! બીજા આગ્રહ કરવા લાગ્યો. છેવટે સ્વામીજીથી ન ભક્ત પાછા આવીને સ્વામીને જણાવ્યું કે પેલો રહેવાતા તેમણે કહ્યું, ‘તારો આટલો બધો પ્રેમ | ભક્ત તમારી આજ્ઞાનું પાલન તો કરે છે પણ અને આગ્રહ છે તો હું આ તારી ભેટનો સ્વીકાર | ગણી ગણીને ગ્લાનિપૂર્વક એક પછી એક કરી લઉં છું.” સ્વામીજીની સંમતિ મળતાં ભક્ત | અશરફિ નદીમાં નાખે છે. ગેલમાં આવી ગયો અને આસપાસ એકત્રિત | સમજવાની વાત છે કે આપણે દાન આપીને
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૮ ]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩
|
|
પણ તેનો મોહ છોડી શકતા નથી. આપણાં મોટા મૈં નથી. જો પાસે દિલ હોય તો જગતમાં દાન ભાગનાં દાનોની પાછળ પણ કંઈક ને કંઈક | દેવાની ઘણી જગાઓ પડેલી છે જ્યાં બહુ ઓછા ગણતરી રહેલી હોય છે. કીર્તિની કામના વગરનું લોકો પહોંચે છે. મારી પાસેની વસ્તુ અન્યને દાન તો જગતમાં હવે ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. ઉપયોગી છે અને તેને મારા કરતાં તેની વધારે એક હાથે દાન આપ્યું અને બીજે હાથે નામ લીધું | જરૂર છે એમ સમજીને આપવામાં આવે તે દાન એટલે તે દાન ન રહ્યું. દાનમાં કેવળ આપવાની બાકી બધા દાનના દેખાવ. શ્વેતાની જરૂરિયાત વાત હોય. કોઈ પણ બદલાની અપેક્ષા વગર ટૂંકાવીને કે જતી કરીને અન્યના સંતોષ કે શાન્તિ આપેલું એ જ દાન છે બાકી તો બધા વેપાર છે. માટે આપવામાં આવે તે શ્રેષ્ઠ દાન છે. વળી દાનમાં વિવેક ન જળવાય તો તેને પણ દાન ન કહેવાય. જે દાનથી અન્ય જીવોની શાન્તિ હણાય અને તેમનાં દુઃખ દર્દમાં વધારો થાય કે તેમનો ઘાત થાય તેનો ધર્મ દાનમાં નથી ગણાતો; બાકી સંસારમાં ભલે તે દાતા તરીકે ઓળખાય.
|
દાનમાં રકમની મહત્તા કરતાં દાન આપનારના ભાવની મહત્તા રહેલી છે. સૂકા એક રોટલામાંથી બીજાને અડધો રોટલો આપી દેનાર ભિખારીના દાનની ભલે નોંધ ન લેવાય પણ તેનું મૂલ્ય વધારે છે. તરસ્યાને પાણી આપનાર કે કોઈ દુખિયાની વાત સાંભળીને તેને દિલાસો આપનાર પણ દાન જ કરે છે તે વાત ઘણા ઓછા સમજે છે. દાન આપવા માટે સંપત્તિની એટલી જરૂર
|
JET ELECTRONICS
Cassette House, Plot No. 53/3b, Ringanwada, Behind Fire force Station, DAMAN (U.T.) - 396210
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Mfrs. Of Audio Cassettes & Components And Compect Disc Jewel Boxes
Tel : (0260) 22 42 809 (0260) 22 43 663
Fax : (0260) 22 42 803
E-mail : Jatinsha@giasbm01.vsnl.net.in
– ચંદ્રહાસ ત્રિવેદી [ગુજરાત સમાચાર તા. ૧૫-૧૨-૨૦૦૦માંથી સાંભાર]
JACOB ELECTRONICS PVT. LTD.
48, Pravasi ind. Est.
Goregoan (E) MUMBAI-400 069
Tel :
(022) 28 75 47 46
Fax : (022) 28 74 90 32
E-mail : JetJacob@vsnl.com
For Private And Personal Use Only
Remarks : Book Delivery at Daman Factory.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[૧૯ સમ્યક દ્રષ્ટિ વિના વિશાળ જ્ઞાન કે તત્ત્વજ્ઞાનની ગહન જાણકારી નિરર્થક છે!
-કુમારપાળ દેસાઈ વ્યવહાર જીવનમાં વ્યક્તિની પાસે | ગ્રંથના પ્રથમ સૂત્રમાં જ કહ્યું છે, અને એનો અર્થ વિવેકપૂર્ણ દ્રષ્ટિની અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે. એ એટલો કે સમ્યફદર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને જ રીતે અધ્યાત્મની પગદંડીએ આરોહણ, સમ્યફચારિત્ર એ ત્રણે મળીને મોક્ષમાર્ગ પ્રાપ્ત કરનારને માટે પહેલું સોપાન છે સમ્યફદ્રષ્ટિ. | થાય છે. પ્રત્યેક સાધક કે મુમુક્ષુની યાત્રાનો પંથ મિથ્યાદ્રષ્ટિ માનવીને કષાયમાં ડૂબાડી રાખે છે. મોક્ષમાર્ગ છે અને એનું પહેલું પગથિયું છે દુરાગ્રહો, ધમધતા અને સાંપ્રદાયિક્તામાં સંકીર્ણ | સમ્યક્દર્શન અથવા સમ્યફદ્રષ્ટિ. આમાં સમ્યફ બનાવી દે છે. સમ્યફદ્રષ્ટિ એટલે કે શબ્દ અત્યંત મહત્ત્વનો છે, દરેક વ્યક્તિ પાસે આત્મકલ્યાણના તત્ત્વ વિશેની દ્રષ્ટિ. સમ્યફ એટલે ! કોઈને કોઈ પ્રકારનું જ્ઞાન હોય છે, પરંતુ એ સાચું અથવા નિર્મળ, નિર્મળ દ્રષ્ટિ સાધકમાં શુદ્ધ | દર્શન કે જ્ઞાન જો સમ્યફ ન હોય તો એનું જિજ્ઞાસા પ્રગટાવે છે. એ જિજ્ઞાસાને કારણે એ આધ્યાત્મિક જગતમાં કશું મૂલ્ય નથી. ભૌતિક પ્રત્યેક બાબતને એકાંગી દ્રષ્ટિથી કે સ્વમતાગ્રહથી | સુખસમૃદ્ધિમાં સહાયક એવા જ્ઞાન કે દર્શનને નહીં, બલ્ક અનેકાંગી દ્રષ્ટિથી અનેકાંતદ્રષ્ટિથી સમ્યક્દર્શન કહી શકાય નહીં, કારણ કે એમાં નિહાળે છે.
સભ્યદ્રષ્ટિ હોતી નથી. વ્યક્તિમાં જ્ઞાન કે બુદ્ધિનો અસાધારણ | આ સમ્યફદ્રષ્ટિ એટલે શું? એની વ્યાખ્યા છે. વિકાસ થયો હોય, પરંતુ એના સદુપયોગની | ‘તત્ત્વાર્થ શ્રદ્ધાનું સમ્યગ્દર્શનમ્' એટલે કે પદાર્થનું દ્રષ્ટિના અભાવે જ્ઞાન ગર્વમાં અને બુદ્ધિ પ્રપંચ કે! (તત્ત્વોનું) સ્વરૂપ યથાર્થરૂપે જ્ઞાન અને એવી જ અહંકારમાં ખૂપી જાય છે. આથી જ્ઞાન કે | શ્રદ્ધા તે સમ્યક્દર્શન કહેવાય છે. આમ ધર્મતત્ત્વ આચરણમાં ગમે તેવા ઉત્કૃષ્ટ હોય, પરંતુ એને | પ્રત્યે અતૂટ શ્રદ્ધા એ સમ્યફદ્રષ્ટિનો પાયો છે. માટે સમદ્રષ્ટિ આવશ્યક છે.
વ્યક્તિને આત્મા, સ્વર્ગ, મોક્ષ આદિની પ્રતીતિ સમદ્રષ્ટિ એ ચારિત્ર્ય માટેનો મૂળભૂત !
હોય ત્યારે આવી દ્રષ્ટિ જાગે છે. આત્મસ્વરૂપને પાયો છે અને એમાં અશ્રદ્ધા, અંધશ્રદ્ધા કે
જાણવાની તીવ્રતમ રુચિ હોય અને ધર્મતત્ત્વો પ્રત્યે અર્ધશ્રદ્ધા નહીં, બબ્બે સાચી, વિવેકપૂર્ણ શ્રદ્ધા હોય
આસ્થા હોય. આવી દ્રષ્ટિ કોઈકને સ્વાભાવિક રીતે છે. આ શ્રદ્ધામાં કાર્યકારણ ભાવના અને યથાર્થનો 1 જ પ્રાપ્ત થાય છે. કોઈને શાસ્ત્રોના અધ્યયનમાંથી વ્યક્તિને ખ્યાલ હોય છે. કલ્યાણસાધનાના માર્ગ અથવા તો ગુરુના ઉપદેશમાંથી સાંપડે છે. કોઈને પર શું અનુકૂળ અને શું પ્રતિકૂળ હોઈ શકે એની ] બાહ્ય સંજોગોમાંથી મળે છે. સમજ પ્રગટે છે. આ શ્રદ્ધાતત્ત્વ એ જ સમ્યફદ્રષ્ટિ. આવી સમ્યફદ્રષ્ટિ આત્માનું અંતર્જાગરણ છે
આચાર્ય ઉમાસ્વાતિજીએ “સમ્યકદર્શનજ્ઞાન | અને આવું અંતર્જાગરણ એ જ અધ્યાત્મની ચારિત્રાણિ મોક્ષમાર્ગ:” એમ શ્રી તત્ત્વાર્થસત્ર | જન્મદાત્રી છે.
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ આ અંતર્જાગરણ માટે સાધક પ્રયત્નશીલ | ઉપશમ, ક્ષયોપશમ અથવા ક્ષય થવાથી આત્મમાં હોય છે. આવું જાગરણ આવે એટલે સાધકની | જે શુદ્ધ અધ્યવસાય ઉત્પન્ન થાય છે. એને જીવનદ્રષ્ટિ બદલાઈ જાય છે, આવી સમ્મદ્રષ્ટિ | સમ્યકત્વ કહે છે. સાંપડે એટલે જેહ અને આત્માની ભિન્નતાનો |
આવી રીતે સાંપડેલી સમ્યક્દ્રષ્ટિથી સાધકનો ખ્યાલ આવે છે. આત્માના ચિદાનંદ સ્વરૂપની
આત્મા આધ્યાત્મિક મહેલનું પ્રથમ શિખર સર કરે ઓળખ થાય છે અને આ રીતે અને લોકોત્તર | છે. એનાથી આત્માનો ઉત્તરોત્તર વિકાસ થાય છે દ્રષ્ટિ સાંપડે છે.
અને તે અમરત્વ પ્રાપ્ત કરીને સિદ્ધ, બુદ્ધ અને આવી સમ્યફદ્રષ્ટિની પ્રાપ્તિ માટે એ જરૂરી ! મુક્ત બને છે. આમ, સમ્યફદ્રષ્ટિ એ છે કે દર્શન મોહનીયની ત્રણેય પ્રકૃતિઓ જાણી) આધ્યાત્મિકતાની જન્મદાત્રી, રક્ષક અને વૃદ્ધિદાત્રી લેવી જોઈએ. સમક્તિ મોહનીય, મિશ્ર મોહનીય, | એમ ત્રણે બને છે. મિથ્યાત્વ મોહનીય તથા અનંતાનુબંધી ક્રોધ,
[ગુજરાત સમાચાર દૈનિક માન, માયા, લોભ વગેરે સાત પ્રકૃતિઓના
તા. ૧૫-૧૨-૨૦૦૦માંથી સાભાર)
સાભાર સ્વીકાર કહો, કેવા હતા પ્રભુ મહાવીર ?' પ્રવચનકાર શ્રી જયંત મુનિજી સંપાદક હર્ષદ દોશી પુસ્તકની મૂળ કિંમત રૂા. ૭૦ પરંતુ સ્વાધ્યાય અને ધર્મ વાંચનને પ્રોત્સાહન આપવા રવાનગી ખર્ચ સાથે રૂા. ૩પમાં આપવામાં આવે છે.
જૈન એકેડમી-કલકતા દ્વારા પ્રકાશિત આ પુસ્તક ૨૯ ગાથાનું આ “પુચ્છિન્નુ ણ' સૂત્ર ભાષા, સાહિત્ય, કલ્પના અને દાર્શનિકતા-એ તમામ દૃષ્ટિએ જૈન સાહિત્યનું વિરલ સૂત્ર છે. “શ્રીસૂયગડાંગ સૂત્રમાં આવેલી પુચ્છિન્નુ ણ'ની વર સ્તુતિ એક વિશિષ્ટ પ્રકારની સ્તુતિ છે. સ્તુતિ એ સામાન્ય રીતે ગુણોનું મહિમાગાન હોય છે. પરંતુ આ સ્તુતિની વિશેષતા એ છે કે ગુણ-વર્ણન સાથે એમાં જૈન દર્શનની મૌલિક વિશેષતાઓ પ્રગટ કરી છે.
આ પુસ્તક ધર્મજિજ્ઞાસુ અને આરાધકોને સહુને ઉપયોગી બને તેવું છે. પ્રાપ્તિસ્થાન : જૈન એકેડમી, કલકતા, ૩૨-બી, ચિતરંજન એવન્યુ, કોલકાતા-૧૨.
શ્રી જૈત આત્માનંદ સભા દ્વારા પ્રકાશિત
“આત્માનંદ પ્રકાશ'રૂપી જ્ઞાત દીપક સદા તેજોમય રહે તેવી હાદિર્ક શુભેચ્છાઓ....
બી સી એમ કોરપોરેશન
(હોલસેલ ફાર્માસ્યુટીકલ ડીસ્ટ્રીબ્યુટર્સ) નં. ૧, કલ્પના સોસાયટી, નવરંગપુરા પોસ્ટ ઓફિસ પાછળ, નવરંગપુરા, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૯
ફોન : ૦૭૯-૬૪૨૭૨૦૦
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩].
[૨૧
( માનવધર્મ એટલે શું?)
-દીપકભાઈ દેસાઈ માનવ ધર્મ એટલે શું? આખી વાત એ તો | જાહેરખબરના પૈસા આપી, માલસામાનનો બહુ મોટી છે પણ ટૂંકમાં લઈએ તો મનુષ્યો પુરાવો આપીને તમારી વસ્તુ લઈ જાવ.” બસ, એકલાનું સાચવે કે એને મારા નિમિત્તે દુઃખ ન| આટલી જ રીતે માનવતા સમજવાની છે. કારણ જ થવું જોઈએ, એ માનવ ધર્મ છે. કે જેવું આપણને દુઃખ થાય એવું સામાને દુઃખ
તમે શેઠ હો અને નોકરને તમે ખૂબ 1 થતું હશે, એવું આપણે સમજી શકીએને! આવી ટૈડકાવતા હો. તે ઘડીએ તમને વિચાર આવવો ! રીતે તમને દરેક બાબતમાં આવા વિચાર આવવા જોઈએ કે હું નોકર હોઉં તો શું થાય? આટલો |
જોઈએ. વિચાર આવે તો તમે એને ટૈડકાવવાનું અત્યારે દસ હજાર આપણને આપ્યા હોય પદ્ધિતિસરનું કહેશો, વધારે નહીં કહો. તમે કોઈનું અને પાછા ન આપીએ, તે ઘડીએ આપણા નુકસાન કરતા હો, તો તે ઘડીએ તમને વિચાર | મનમાં વિચાર થાય કે “મેં કોઈને આપ્યા હોય ને આવે કે હું સામાને નુકસાન કરું છું પણ કોઈ | એ ના આપે તો મને કેટલું દુઃખ થાય? માટે મારું નુકસાન કરે તો શું થાય?
એને વહેલી તકે આપી દેવા! આપણા હાથમાં માનવ ધર્મ એટલે આપણને જે ગમે છે | રાખવું નહીં. માનવ ધર્મ એટલે શું? જે દુ:ખ એટલું લોકોને આપવું અને ના ગમતું હોય તે આપણને થાય છે એને થાય જ. કોઈને દુ:ખ બીજાને આપવું નહીં. આપણને કો’કે ધોલ મારે! આપતી વખતે મનમાં એમ થાય કે મને દુઃખ તે નથી ગમતું, તો આપણે ધોલ ના આપવી | આપે તો શું થાય? એટલે દુઃખ આપવાનું બંધ જોઈએ બીજાને. આપણને કોઈ ગાળ દે તે શું કરી દે એ માનવતા. આપણને નથી ગમતી. માટે બીજા કોઈને આપણે પછી એથી આગળ માનવ ધર્મ એટલે શું આપવી નહીં. માનવધર્મ એટલે આપણને જે ના | કે સ્ત્રીને જોઈને આકર્ષણ થાય કે તરત જ વિચારે રૂચે તે બીજાની પ્રત્યે કરવું નહીં. આપણને ગમતું | કે મારી બેનની ઉપર કોઈની નજર ખરાબ થાય હોય તે બીજા પ્રત્યે કરવું, એનું નામ માનવ ધર્મ | તો શું થાય? મને દુઃખ થાય. એમ વિચારે એનું
મારે લીધે કોઈને અડચણ ના આવે' એવું ! નામ માનવ ધર્મ માટે મારે ખરાબ નજરથી ના રહ્યું એટલે તો કામ જ થઈ ગયું ને! પછી | જોવું જોઈએ. એવો પસ્તાવો લે. કો'કના પંદર હજાર રૂપિયા, સો-સો રૂપિયાની પછી માનવતાથી ઉપર “સુપર હ્યુમન' કોને નોટનું એક બંડલ આપણને રસ્તામાંથી જડ્યું તો શું કહેવાય? તમે દસ વખત આ ભાઈનું નુકસાન આપણા મનમાં એમ થાય કે મારા આટલા | કરો તો ય એ ભાઈ તમારું કામ હોય તે ઘડીએ રૂપિયા પડી જાય તો મને કેટલું દુઃખ થાય, તો | તમને “હેલ્પ' કરે! તમે ફરી એમને નુકસાન કરો આને તેટલું દુઃખ થતું હશે? એટલે આપણે જઈને | તો ય તમારે કામ હોય તે ઘડીએ તમને હેલ્પ કરે. પેપરમાં જાહેરખબર આપવી જોઈએ કે, ભાઈ ! એમનો સ્વભાવ જ હેલ્પ કરવાનો છે. એટલે
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ આપણે જાણવું કે આ ભાઈ ‘સુપર હ્યુમન' છે. | માનવ રહેવું હોય તો અને માનવધર્મ સારી રીતે એ દૈવી ગુણ કહેવાય. એવાં તો કો'ક જ માણસ | પાળે તો મોક્ષમાં જવાની વાર જ નથી. માનવધર્મ હોય. અત્યારે એવા માણસ મળે નહીંને! કારણ ! જ જો સમજી જાય તો બહુ થઈ ગયું. બીજો કોઈ કે લાભ માણસમાં એકાદ એવું પ્રમાણ થઈ ગયું ! ધર્મ સમજવા જેવો છે જ નહીં. આપણને કોઈ છે! માનવતાના ધર્મની વિરુદ્ધ કોઈ પણ ધર્મનું | ગાળ ભાંડે તો એ પાશવતા કરે છે. પણ આપણે આચરણ કરે, જો પાશવી ધર્મનું આચરણ કરે તો | પાશવતા ન કરી શકીએ. આપણે મનુષ્યના પશુમાં જાય. જો રાક્ષસી ધર્મનું આચરણ કરે તો પ્રમાણમાં સમતા રાખીએ. કો'કનાથી આપણને રાક્ષસમાં જાય, એટલે નર્કગતિમાં જાય અને દુઃખ થાય તો તે એનો પાશવી ધર્મ છે. સુપર હ્યુમન ધર્મનું આચરણ કરે તો દેવગતિમાં] પાશવીની સામે પાશવી નહીં થવું, એનું નામ જાય. એટલે સાચો માનવધર્મ એ જ છે કે કોઈ | માનવધર્મ. પણ જીવમાત્રને કિંચિત્માત્ર દુઃખ ના આપવું
ગુજરાત સમાચાર દૈનિક તા. ૭-૧૨-૨૦૦૦ની જોઈએ. કોઈ દુઃખ આપે તો સામો પાશવતા કરે
અગમનિગમ પૂર્તિમાંથી જનહિતાર્થે સાભાર) છે પણ આપણે પાશવતા નહીં કરવી જોઈએ. જો
મહાવીર જૈન આરાધના કેન્દ્ર-કોબા : તીર્થ પ્રાંગણમાં જગદંગ આ. શ્રી વિજયહીરવિજયજી સૂરીશ્વરજી મ.સા.ની સ્વર્ગારોહણ તિથિ, આ. શ્રી પાસાગરસૂરિજી મ.સા.ના ૬૯માં જન્મદિન તથા કૈલાસ શ્રુત સાગર હસ્તપ્રત સૂચિપત્ર પ્રથમ ભાગના વિમોચનના ત્રિવેણી અવસરે જિનભક્તિશ્રુતભક્તિ-ગુરુભક્તિ સ્વરૂપ ત્રિદિવસીય સમારોહનું આયોજન તા. ૫ થી ૭ સપ્ટે. દરમ્યાન કરવામાં
આવેલ.
આ સુઅવસરે માનનીય મુખ્ય મંત્રીશ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી, માનનીય શ્રી શ્રેણિકભાઈ કસ્તુરભાઈ શેઠ આદિ મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
શ્રી મહાવિદેહ ક્ષેત્ર દિલ્હી : પૂ. આ. શ્રી વિજયધર્મધુરંધરસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના આશીર્વાદથી પ્રત્યક્ષ અરિહંત પરમાત્મા શ્રી સીમંધર સ્વામીજીનાં જિનમંદિર તથા વૃદ્ધ સાધુ સંત વૈયાવચ્ચ સ્થળનું શ્રી મુમુક્ષુ ધ્યાન દીપ પરિવાર ટ્રસ્ટ દ્વારા નિર્માણ કાર્ય ચાલી રહ્યું છે. સ્થળ : બી. ૨૬, ગુજરાત એપાર્ટમેન્ટ, પીતમપુરા, દિલ્લી-૧૧૦૦૩૪.
કાળધર્મ : શાસન સમ્રાટ સમુદાયના પ. પૂ. આ. શ્રી કસ્તુરસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના અંતિમ શિષ્ય પૂ. પ્ર. મુનિરાજશ્રી કુશલચંદ્રવિજયજી મ.સા. ઉ.વ. ૯૬ તા. ૧૩-૧૧-૦૩ના વિશાળ સમુદાય વચ્ચે નમસ્કાર મહામંત્રની ધૂનવચ્ચે સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩]
[ ૨૩
| સમાચાર સૌરભ * શ્રી માટુંગા જૈન જે. મૂ. પૂ. સંઘ-મુંબઈ વિ. સં. ૨૦૬૦ના વરસને સ્થાપનાના ૫૦માં વરસ તરીકે ઉજવણી કરી રહ્યું છે. અમારી શ્રદ્ધા ભક્તિના કેન્દ્ર માટે અમોએ જિનશાસનની પ્રભાવનારૂપે સાતક્ષેત્ર, જીવદયા, અનુકંપા સહિતના અનેક કાર્યો કરવાનો નિર્ધાર કર્યો છે.
આ ઉજવણી રૂપે જે જે ગામોને દેરાસરોને દેરાસર ઉપયોગી સ્નાત્ર સિંહાસન [ત્રિગડું], ભંડાર, ઉભા દીવા સ્ટેન્ડ ઈત્યાદિ સામાન-સામગ્રી ભેટ આપવાનું વિચારેલ છે. આપને જો આ સમાનની જરૂરીયાત હોય તો અમોને નીચેના સરનામે વિગતવાર લખી જણાવશો. સંપર્ક : શ્રી માટુંગા જૈન છે. મૂ. પૂ. તપગચ્છસંઘ, શ્રી વાસુપૂજય સ્વામી ચોક, બ્રાહ્મણવાડા રોડ કોર્નર, ડૉ. આંબેડકર રોડ, માટુંગા, મુંબઈ-૪૦૦૦૧૯નો સંપર્ક સાધવો.
* ઇન્ડિયન રેડ ક્રોસ સોસાયટી, ઊંઝાના ઉપક્રમે ““સ્વયં સ્વસ્થ બનો' અભિયાનના પ્રણેતા મુંબઈના સુ. શ્રી ગીતા જૈન દ્વારા સંચાલિત દસ દિવસીય યોગ શિબિરમાં શહેરના ૮૫ ભાઈ-બહેનોએ ભાગ લીધો હતો.
* જામનગર : પૂજ્ય પંન્યાસશ્રી વજસેનવિજયજી મ.સા. આદિ ગુરુભગવંતો તથા સાધ્વીજી ભગવંતોની શુભ નિશ્રામાં શ્રી નમિનાથ જૈન દેરાસર. ૬ કામદાર કોલોની ખાતે તા. ૨૧-૧૧-૦૩ થી તા. ૩૧-૧૧-૦૩ દરમ્યાન શ્રી નમિનાથ ભગવાનની ૧૦મી વર્ષગાંઠ, પૂ. પં. શ્રી જિનસેનવિજયજી મ.સા.ની ૧૦૦+૧૦૦મી ઓળી તથા ઉપધાન તપની મોક્ષમાળ પ્રસંગે પ્રભુ ભક્તિ મહોત્સવનું શાસન પ્રભાવનાપૂર્વક આયોજન કરવામાં આવેલ.
* મુંબઈ-વાલકેશ્વર : બાબુ અમીચંદ પનાલાલ આદીશ્વરજી જૈન ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ વિ. સં. ૨૦૬૦ના શતાબ્દી વર્ષ તરીકે ઉજવી રહ્યું છે. આપણા આ શ્રદ્ધાભક્તિ કેન્દ્ર માટેના શતાબ્દી વર્ષે જિનશાસનની પ્રભાવના રૂપે સાતેયક્ષેત્રો જીવદયા, અનુકંપા સહિત અનેક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવેલ છે.
શતાબ્દી વર્ષ નિમિત્તે ઉપાશ્રયો અને જૈન આરાધના ભવનોનું નિર્માણ કાર્ય કરાવી આપવા, ગામ સંઘને ઉપાશ્રય નિર્માણ કરવો હોય, જુના ઉપાશ્રયનું રીનોવેશન કરવાનું હોય, તીર્થ સ્થાનમાં ઉપાશ્રયની જરૂર હોય, તીર્થ સ્થાન આજુબાજુના ગામના વિહાર માર્ગ પર ઉપાશ્રયની જરૂર હોય તો અમો આપને આર્થિક સહકાર આપવા વિચારીશું.
સંપર્ક : બાબુ અમીચંદ પનાલાલ આદિશ્વરજી જૈન ટેમ્પલ ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટ, ૪૧, રીઝ રોડ, વાલકેશ્વર, મુંબઈ-૪૦૦૦૬
* કોટા (રાજ.) : પૂ. આ. શ્રી કમલરત્નસૂરિજી મ.સા. આદિ સાધુ-સાધ્વીજી મ.સા.ની શુભ નિશ્રામાં ભ. મહાવીર સ્વામી આદિ જિનબિંબોની અંજનશલાકા પ્રતિષ્ઠા, દેવી-દેવતાઓની ભવ્યાતિભવ્ય પ્રતિષ્ઠા, ઉપધાન તપ પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે મોક્ષમાળારોપણ આદિ. તપસ્વી સાધ્વીજીશ્રી ચેતોદર્શિતાશ્રીજી મ.ના ૧૦૦૮ સળંગ આયંબિલની તપસ્યાના પુણ્ય પ્રસંગે વિવિધ પૂજનો સહ ષડલિંકા મહોત્સવની તા. ૧૭ થી ૨૨ નવેમ્બર દરમ્યાન ઉજવણી કરવામાં આવેલ.
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪ ]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૨, ૧૬ ડિસેમ્બર ૨૦૦૩ શ્રદ્ધા શું પરિણામ લાવી શકે છે ?
-પૂ.આ.શ્રી વિજય ભુવનભાનુક્સ. મ.ના શિષ્ય પં. ગુણસુંદરવિજયજી ગણી શ્રદ્ધા શબ્દ ઇચ્છા, આકાંક્ષા, સ્વકીય અભિલાષા, વિશુદ્ધ ચિત્તપરિણામ વગેરે અનેક અર્થમાં વપરાય છે. શ્રદ્ધાયુક્ત વ્યક્તિને
- ત્રિરંગી રાષ્ટ્રધ્વજમાં રાષ્ટ્રના દર્શન થાય છે; - ક્રોસમાં ભગવાન ઈશુ દેખાય છે, - મસ્જિદની દિવાલમાં ખુદા-અલ્લાહ બતાય છે; - ગુરુની પાટના-આસનના વિનયમાં સાક્ષાત્ ગુરુના વિનય જેટલો આનંદ મળે છે; - ભગવદ્ વચનના વાંચનમાં સાક્ષાત્ ભગવાનના વચનનો રસાસ્વાદ મળે છે; - ઇશ્વરના નામ સ્મરણમાં ઇશ્વર સાક્ષાત્ મળ્યા હોય તેટલી જ ચિત્તની પ્રસન્નતા, હર્ષ થાય છે;
- સમવસરણ પર બિરાજમાન ભાવનિક્ષેપ પહેલાની=પૂર્વેની ભગવંતની ચ્યવન-જન્મ આદિ અવસ્થામાં પણ સાક્ષાત્ ભગવાન જેવી આનંદની અનુભૂતિ થાય છે;
- કનૈયાની વાંસળીમાં પણ સાક્ષાત્ કનૈયાના દર્શન-સ્મરણ થાય છે; - ગાંધીજીના ચશ્મામાં પણ સાક્ષાત ગાંધીજી મળ્યાનો આલ્હાદ પ્રાપ્ત થાય છે; - જડ પડદા પર ચિત્રરૂપે રહેલા જડ નટ-નટીના દર્શનમાં પણ રાગાદિની અભિવૃદ્ધિ થતી હોય છે; - પાણીમાં પણ અમૃતનું અનુચિંતન અમૃત જેવું ફળદાયક બને છે (કલ્યાણમંદિર શાસ્ત્ર) - નકશા પર જણાવેલી વસ્તુઓમાં પણ વાસ્તવિક વસ્તુદર્શન જેટલું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે; - ગુરુમૂર્તિના આલંબનથી સાક્ષાત્ ગુરુ આપે એટલું જ જ્ઞાન મળી શકે છે (એકલવ્ય ભીલ) - પિતાના ફોટાના વિનયમાં સાક્ષાત્ પિતાના વિનય જેટલો આનંદ મળે છે.
બસ એ જ રીતે શ્રદ્ધાસભર ભવ્યજીવને જિનપ્રતિમાના વિનયમાં-સેવામાં ભક્તિમાં-દર્શનમાં | ભાવનિક્ષેપે રહેલા સાક્ષાત્ જિનવરના વિનયાદિ જેટલો જ લાભ મળે છે. અગર જો જિનવરની પ્રતિમા ખુદ જિનવર જેટલી જ ફળદાયી=સુખદાયી=લાભપ્રદ બને છે તો શ્રદ્ધાળુ ભવ્યજન શા માટે આવો લાભ જતો કરે ?
બાકી શ્રદ્ધાહીન વ્યક્તિને સાક્ષાત્ જિનેશ્વરદેવ મળી જાય તો પણ એને શું લાભ મળે? જીરણશેઠને ભાવસાધુ સ્વરૂપ મહાવીરસ્વામી ગોચરી વહોરાવવા માટે ન મળ્યા તો પણ એ કેટલું કમાયા? અને આવા જ ભાવરૂપે એ મળ્યા તો પૂરણશેઠને શો આત્મિક લાભ થયો? કશો નહીં. સંગમદેવને કાનમાં ખીલ્લા ઠોકનાર ગોવાળને ભાવસાધુસ્વરૂપ મહાવીરદેવથી શું લાભ મળ્યો? કાંઈ જ નહીં. કપિલાદાસીને ગોચરી વ્હોરાવવા માટે ભાવરૂપે સાધુ મળ્યા તો પણ એણી શું કમાણી ? કાંઈ જ નહીં. નામરૂપે-સ્થાપના (પ્રતિમા)રૂપે, દ્રવ્યરૂપે (પૂર્વ-પછીની અવસ્થા) રૂપે પણ વ્યક્તિ વસ્તુ પાસેથી જો તેના ભાવનિક્ષેપા જેટલો જ લાભ શ્રદ્ધાના-વિવેકના પ્રભાવથી મળી શકતો હોય તો આવી શ્રદ્ધા-વિવેકનો સદુપયોગ કરી લાભ શા માટે ન મેળવી લેવો? આત્માર્થી ભવ્ય જીવો આ વાતને ખૂબ ગંભીરતાથી વિચારે !
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
AD
॥ श्री संभवनाथ ॥
RADIRALNA
ADDROLOG
TO
IDOB000)
coco000)
HRI JAIN ATMANAD SABHA KHAR GATE, BHAVNAGAR
SHRI JAIN ATMANAD SABH KHAR GATE, BHAVNAGAR
त्रिमुख यक्ष
दुरितारि देवी
॥ श्री संभवनाथ ॥
VISHVA BHAVYA JANARAM KULYA TULYA JAYANTITAHA DESHANA SAMAYE VACHAH SHREE SAMBHAVA JAGAT PATEHE
विश्वभव्यजनाराम-कुल्यातुल्या जयंति ताः । देशनासमये वाचः, श्री संभवजगत्पतेः ॥३॥
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જે ફૂલોની શિખામણ જ ગુલાબને કાંટા લાગ્યા છે, કમળને કાદવ ચોટ્યો છે. ચંદનને સાપ વીંટળાયા છે અને માનવ દુઃખથી ઘેરાયેલો છે.
| ગુલાબ કાંટા વચ્ચેય હસે છે, કમળ કાદવ વચ્ચે પણ હરખાય છે, ચંદન સાપની ભીસમાં પણ સ્મિત વેરે છે.
પણ માનવ ?
માનવ જ એક એવો છે કે જે દુ:ખથી ડરે છે, દુઃખ માટે ફરિયાદ કરે છે દુ:ખથી વિચલિત બની જાય છે, દુઃખમાં પોતાનો સ્વ-સ્વભાવ ભૂલી જાય છે અને પરભાવમાં જીવે છે.
ગુલાબ કહે છે : હું કાંટા પ્રત્યે ધ્યાન જ નથી આપતો. તમે બધા કહો છો કે મને કાંટા વળગેલા છે એટલે માની લઉ છું બાકી મારું કામ તો સુવાસ ફેલાવવાનું છે. અને એ સિવાય બીજા કશાયનું મને ભાન નથી.
કમળ કહે છે : હું કાદવની ચિંતા નથી કરતો એનાથી દુર રહી તળાવને સુશોભિત કરૂં છે.
ચંદન કહે છે : હું સાપથી ડરતો નથી એ મને વીંટળાયેલો હોવા છતાં સુગંધમય વાતાવરણ ઉભું કરી દઉં છું.
આથી જ માનવી ગુલાબને ચૂટે છે કાંટાને નહિ. આથી જ માનવી કાદવ તો ચૂંથે છે. પણ ચૂંટે છે તો કમળ જ. આથી જ માનવી સાપના ઝેરને ભેગું નથી કરતો, તે ચંદનના કાષ્ટ જ એકઠાં કરે છે. પરંતુ માનવ ! ફૂલોની શિખામણ તે યાદ રાખી છે ? ફૂલો કહે છે... અમે સદાય પ્રસન્ન રહીએ છીએ, તું પણ હર પળે પ્રસન્ન રહે. અમે દુ:ખમાં પણ રડતા નથી, તું પણ દુઃખમાં ડરીશ નહિ.
અમે સાંજ પડતાં કરમાઈ જઈએ છીએ તેમ તું પણ એક દિવસ મરવાનો જ છે ને? માટે અંતિમ શ્વાસ સુધી એવું જીવન બનાવ કે મર્યા પછી પણ તારા જીવનની સુગંધ ફેલાયેલી રહે,
( પત્ર બોધ પુસ્તકમાંથી સાભાર. રજૂકર્તા : મુકેશ એ. સરવૈયા. જ નીતિ ધર્મની કેવી જબરી તાકાત જ એક વખત ગુજરાતમાં ભયંકર કોટિનો દુકાળ શરૂ થયો. ગુજરાતનો નાથ અકળાઈ ગયો. તેણે જોષીઓને બોલાવ્યા. જોષીઓએ દુકાળના ભયાનક ગ્રહોની સ્થિતિ સમજાવીએ રાજાને વધુ બેચેન કરી મૂક્યો. પણ છેલ્લે તેમણે કહ્યું “છતાં એક ઉપાય છે. આપના નગરની અંદર સંપૂર્ણ નીતિમાન એક જૈન શ્રાવકે રહે છે. જો તે આકાશ નીચે ખુલ્લામાં આવીને ઊભો રહે અને આકાશ સામે જોઈને તે કહે કે, ‘હે વરસાદ ! તું પડ.’ તો ધોધમાર વરસાદ તૂટી પડે.”
આ સાંભળીને રાજા જાતે તે શ્રાવકને ઘેર ગયો અને વરસાદ લાવવા માટે વિનંતી કરી.
મહાદયાળુ શ્રાવકે હાથમાં ત્રાજવું લીધું અને આકાશ નીચે જઈ ઊભો રહ્યો અને ત્રાજવું ઊંચું રાખીને તે બોલ્યો કે : “હે વરુણદેવ ! જો આ ત્રાજવામાં મેં કદાપિ અનીતિ કરી હોય તો આ ચાલતો દુકાળ કાયમી બની જાય, પણ જો મેં અનીતિ કરી ન હોય તો હમણાં જ બારેખાંગે મેહ વરસી પડો.” અને ખરેખર ધોધમાર વરસાદ તૂટી પડ્યો. કેવી છે નીતિના નાનકડા ધર્મની પ્રચંડ તાકાત,
For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ડિસેમ્બર-૦૩ ] RNI No. GUJGUJ/2000/4488 ] Regd. No. GBV 31. मृषाभाषणमन्यायः परनिन्दायवञ्चनम् / द्वेषदृष्टि: क्रुदावेशः सर्वं हिंसा भवत्यदः / / મૃષાભાષણ, અન્યાય, પરનિન્દા, | બીજાને ઠગવું, દ્રષદૃષ્ટિ, ક્રોધાવેશ એ બધું હિંસા છે. 27 Falsehood, injustice, censuring another, cheating, hatred, wrathall these are included in sinful Hinsa. 27 પ્રતિ, (કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૧ 5, ગાથા-૨ 7, પૃષ્ઠ-૩૩૬). શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ છે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન : (0278) 252 1698 FROM: તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ મુદ્રક અને પ્રકાશક : ‘શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, વતી શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહએ સ્મૃતિ ઓફસેટ, જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ કંપાઉન્ડ, સોનગઢ-૩૬ ૪૨૫૦માં છપાવેલ છે અને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગરથી પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.' For Private And Personal Use Only