Atmanand Prakash Pustak 090 Ank 01 02

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/532006/1

Page #1

૫૨સ્તક: ૯૦ સન ૧૯૯૨-૯૩ સંવત ૨૦૪૯ 1eo
વાયક રહ્ય
શ્રીન આત્માનંદ સભા
ખારગેઈટ, ભાવનગર - ૩૬૪૦૦૧,

Page #2

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
या निशा सर्वभूतानां तस्यां जाग्रति संयमी यस्यां जाग्रति भूतानि सा निशा पस्थतो मुनेः।
પુસ્તક : ૯ અંક : ૧-૨
કારતક-માગશર નવેમ્બર-ડીસે બર-૯૨
આત્મ સવંત ટા વીર સવત રૂપ૧૯ વીક્રમ સથત ૨૦૪૯

Page #3

કૅમ
લેખ
૧ નૂતન વર્ષના મંગળ પ્રભાતે
૨ એક આનાના જાદુ
૩ સવ॰ ગુણાનેા રાજા “ વિનયગુણ
૪ દાન, શિયળ, તપ, ભાવના ઉપર દેષ્ટાંત
3
6. જ
૧ શેઠશ્રી પ્રેમચંદભાઇ માધવજી દોશી
૨
અમૃતલાલ રતિલાલ સલેાત
નાનાલાલ કુવરજીભાઈ શાહુ ખાંતિલાલ રતીલાલ શાહે
7 જી
८
૯
૧૦
યાત્રા
પ્રવાસ
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તરફથી સ. ૨૦૪૯ ના માગસર શુદ ૧૨ ને રવિવાર તા. ૬-૧૨-૯૨ ના રાજ શ્રી ઘાઘા શ્રી નવખ'ડા પાર્શ્વનાથજીના રાખવામાં આવેલ હતા જે આ યાત્રા આ વખતે કારતક માસથી ડેમની તથા માગસર માસની સયુકત રાખવામાં આવેલ હતી, તેમાં નીચે દાતાશ્રીઓની વ્યાજની રકમમાંથી ગુરૂભક્તિ તથા સ્વામીભકિત કરવામાં આવી હતી, તેમજ શ્રી ઘાઘા નવખ’ડા પાર્શ્વનાથદાદાના ર’ગમડપમાં સભા તરફથી નવાણુ પ્રકારની સંગીતકારની મંડલી સાથે ભવ્ય રાગરાણી પુક પુજા ભણાવવામાં આવી હતી, અને સભા સભ્યશ્રી ભાઇઓ તથા બહેનની સારી એવી સખ્યામાં હાજર રહ્યા હતા અને ખુબ જ ધામધુમ આનંદ ઉલાસ સાથે પ્રોગ્રામ પુર્ણ થયા હતા.
-: દાતાશ્રીઓની યાદી :
..
19
39
39
27
27
,,
www.kobatirth.org/
,,
22
નુ ક્ર મ ણિ ડા
લેખક
સંકલન : હિંમતલાલ અનેાપચંદ મેાતીવાળા
અનુવાદક : કાંતીભાઇ સલેાત
મણીલાલ ફુલચંદભાઈ શાહુ કાંન્તિલાલ લવજીભાઈ શાહુ ખીમચંદભાઇ પરશે।તમદાસ શાહુ રસીકલાલ ટાલાલ સંઘવી
આશારે
લે : શાહ હેતલ નવનીતરાય
પૂ. કપુરનાજી મ. સા.
રમણીકલાલ માણેકચંદ શાહ (નાણાવટી)
રતીલાલ ગાવૃંદજી શાહ (સોપારીવાળા)
(ભદ્રાવળવાળા)
(ટોપીવાળા )
શ્રી ડૅમના દાતાશ્રી
22
در
લી.
શ્રી જૈન આત્માનઃ સા ખારગેઇટ, ભાવનગર,
ઘાઘાના દાતાશ્રી
23
,,
પૃષ્ઠ
૧
૩
*
22
92
22
તેમજ સભાના ઉપપ્રમુખશ્રી મેાહનલાલ જગજીવનદાસ ફુલચ'દ સલેાત તરફથી સંઘ પુજન રૂા. ૧ નુ કરવામાં આવેલ હતુ.
,,

Page #4

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
માનદ્ મંત્રીશ્રી : અમેદકાંત ખીમચંદ શાહ એમ. એ. બી. કેમ. એલ એલ. બી.
& Y r[nત ઘરના માળ પ્રાણાને
સંકલન : હિંમતલાલ અનેપચંદ મોતીવાળા (મત્રી શ્રી જેન આત્માનંદ સભા)
સવંત ૧૯૫ર બીજા જેઠ સુદ ૨ ૧૩-૬-૧૮૯ ના મંગળ દિવસે જ્ઞાન ગંગાનું એક નાનું ઝરાણુ શરૂ થયું અને આજે વીરાટ સાગર અમ સતત વૃધ્ધી પામતુ રહ્યું છે. સંસ્થા આગેકુચ કરતાં “શતાબ્દી” વર્ષ નજીક પહોંચવા આવી છે.
આ સંસ્થાએ શરૂ કરેલ આ આત્માનંદ પ્રકાશ માસીક ૯૦માં વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે. આ માસીકમાં ધામક સુંદર લેખે, જૈન દર્શનના અને સાહીત્ય ત્થા ઈત્યાસના લેખે પ્રગટ
કરે છે.
આ તકે પરમ પૂજ્ય ગુરૂ ભગવાને ત્થા પ. પૂ. સાધ્વીજી મહારાજ સાહેબને ત્યા વિદ્વાન ભાઈ–બહેનને તેમના લેખો મેકલવા વિનંતી કરીએ છીએ.
આપણી આ સભા દ્વારા ચલાવાતી કી વાંચનાલયને સારો લાભ લેવાય છે વાંચનાલયના ટેબલ ઉપર અગ્રણે દૈનીકે, માસીક વગેરે મુકવામાં આવે છે.
આપણી આ સભા લાયબ્રેરી વિભાગમાં જૈન દર્શનની પ્રતે, પુસ્તકે. જેમાં અંગ્રેજી, હિંદી, ગુજરાતી સાહીત્યના ખુબ ઉપયોગી પુસ્તકને સંગ્રહવ તે સાહીત્યને ઉપયાગ, PHO ના અભ્યાસીઓ તત્વ ચીન્તકે વીદ્વાને તથા અનેક જ્ઞાન પીપાસુ ભાઈ બહેને લાભ લે છે.
આપણી આ લાયબ્રેરી પ. પુ. ગુરૂ ભગવતેને તથા પ. પુ. સાધવીજી મહારાજ સાહેબને બેહદ ઉપયોગી થાય છે.
આપણી સભા દ્વારા પ્રકાશન કરવામાં આવેલ પુસ્તકોને આખા ભારતમાં અને પરદેશમાં લાભ લેવાય છે.

Page #5

શ્રી ભાવનગર જેન વેતાંબર મૂર્તી પુજક જૈન સમાજના કેલેજમાં ભણતા જરૂરતવાળા વિદ્યાર્થી ભાઈ બહેનેને સ્કેલરશીપ આપણી સભા પ્રતીવર્ષ આપે છે તથા ssc ની પરીક્ષામાં સંસ્કૃત વિષય લઈને ૮૦ ટકા કે તેથી વધુ ગુણ મેળવનારને પ્રોત્સાહીત કરવા સારા ઇનામો અપાય છે.
સભા દ્વારા આયોજીત તીર્થ યાત્રાઓ અનુકુળ સમયે જવામાં આવે છે અને આ યાત્રાને સભ્ય ભાઈ બહેને સારો લાભ લે છે અને યાત્રા પ્રવાસ સાથે જે તે સ્થાન ઉપર ગુરૂ ભકતી કરવામાં આવે છે મેંબરોની સ્વામીભકતી પણ કરાય છે.
પ્રતિવર્ષ વિજયા દશમીએ સભાના સયમી વિજ્ય કમલસૂરી મહારાજ સાહેબની સ્વર્ગારોહણ તીથી નીમીતે પુજા ભણાવવામાં આવે છે.
નુતન વર્ષના પ્રથમ દિને સ્નેહ મિલન યોજાય છે અને દુધ પાર્ટી રાખવામાં આવે છે.
જ્ઞાન પંચમીને દિવસે સુંદર કલાત્મક રીતે જ્ઞાન ગોઠવવામાં આવે છે અને સંકલસંઘ દર્શન કરવા પધારે છે.
સભાને લેકચર હોલ વેવીશાળ માટે આપવામાં આવે છે તેને સારો લાભ લેવાય છે તથા પર્યુષણમાં બનેને સમય પ્રતીક્રમણ માટે લાભ લેવાય છે જ્ઞાન શીબીરે માટે પણ લાભ લેવાય છે.
પરમ પુજ્ય જ્ઞાન તપસ્વી, આગમ પ્રભાવક શ્રી સ્થીવર મુની પ્રવર શ્રી જગુવિજ્યજી મહારાજ સાહેબે સંપાદિત કરેલ “શ્રી દ્વાદશરમ નયચક્રમ” ના ત્રણ પુસ્તકો આપણી સભા દ્વારા પ્રકાશન કરવામાં આવેલ છે અને દેશ-વિદેશમાં તેની બહેની માંગ છે.
આ સભાની પ્રગતીમાં પ. પુ. ગુરૂ ભગવંત પ. પુ. સાધ્વીજી મહારાજ સાહેબે, વિદ્વાન લેખકે તથા કાર્યકર સભ્યો તથા પેટ્રન લાઈફ મેંબર વિગેરે જે અપુર્વ ફાળે આપેલ છે તે સૌને હાર્દિક આભાર માનવામાં આવે છે.
નુતન વર્ષ સભાના પ્રત્યેક પેટ્રન તથા લાઈફ મેંબરોને સર્વરીતે સુખદાયી યશસ્વી નીવડે તેવી પ્રાર્થના.
“જેન યંતી શાસનમ”
=
=
માનવતા અને મહાનતા બીજાના દુઃખમાં ભાગીદાર થવું અને બીજાને સુખી જોઈ રાજી થવું એમાં જ માનવતા અને મહાનતાની ગુરૂ ચાવી બેઠી છે સુખના દિવસોમાં તે વાહ વાહ કરનારા ઘણુ મળે પણ દુઃખના દિવસેમાં હુંફ દેનારૂ કોઈન મળે દુઃખમાં કઈને મદદ કરવી અને હુંફ દેવી એમાં જ આપણી માનવતા અને માનવતા છે.
=
=
આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #6

Эккккокко
એક આતાનો જાદુ છે
<
0 6
50 02650
સ0
મહાસતી શારદાબાઈના વ્યાખ્યાનમાંથી અનુવાદક: કાંતીભાઈ સલોત
એ
<
ગયા અંકનું ચાલુ
હવે માણેકચંદને કમાવા ગયા પંદર વરસ થયા બરાબરને? માણેકચંદ હિસાબ કિતાબમાં બહુ હવે તેને થયું કે હું રતનચંદ પાસે જાઉં, રતનચંદ પાકો હતો નામાને એકસપર્ટ હતો હવે તમે તે ખુબ મેટો ધનાઢય શેડ બની ગયો હતો. વિચાર કરે કે એકઆનાની વ્યાજ મુડીમાં દસ હજાર માણેકચંદ તે બીચારો ગરીબ જ રહ્યો હતો (કેવી પંદર વરસે ફકત ૩૦ હપ્તા ગણતા કેટલા થાય તે કર્મની ગતી) મેલાઘેલા કપડાના પહેરવેશે, તેને વિચાર છે તેનો અર્થ એક કીડી દર છ મહિને ઓળખી પણ ન શકો છતાં માનવના હતી તેને પગ નીચે દબાય જાય તે પંદર વરસે કેટલું પાપ પુછયુ ભાઈ? તમે કોણ છે ? માણેચંદ તમે મારા વધી જાય માટે ગુરૂ ભગવંતેએ જયણ પાળવાનું મિત્ર તમારે જરૂર હોય તે કહે, આપની અમીદ્રષ્ટિ કહ્યું છે. જવાબ આવતા અંકે તમે ફુરસદે ગણજે છે કૃપાદષ્ટિ છે તે બસ છે. મારે બીજુ કાંઈ નથી કલ્પનામાં ન આવે તે જવાબ આવશે ત્યારે જોઈતુ મીત્ર હું પરદેશ ગયે ત્યારે તમારી પેઢીમાં મહોસતીજીના વ્યાખ્યાનને અર્થ સમજાશે. હવે મારે એકને વ્યાજે મુકત ગયે હતે એકઆને માણેકચંદ અને રતનચંદ હીસાબ સમજે છે તે ચોપડામાં કયાં લખ્યો હશે? ન લખ્યો હોય તે નીચે પ્રમાણે છે. ભલે મને કાંઈ વાંધો નથી. એક આનાના છ-છ
માણેકચંદ નમ્રતાથી બે મિત્ર રતનચંદ મહીને ડબ્બલ ગણુતા જે વ્યાજ થાય તે મને તે આ
તે મારા માટે આટલી ઉદારતા રાખી તે માટે તેને ગણીને આપે જેથી હિસાબ ચેખો થઈ જાય
ધન્યવાદ છે, પણ મિત્ર ! મારે એક પાઈ પણ દરેક બાબતમાં ચોખવટ હોય તે કયારે ય વાંધે
વધારે જોઈતી નથી બક્ષીસ તરીકે પણ નહિ આવતો નથી.
પંદર વરસના હિસાબમાં એક આનાનું વ્યાજ છે રતનચંદ કહે માણેકચંદ ? ભગવાનની કૃપા છે મહીને બમણા ગણીને આપે જીવ કર્મ બાંધે છે મારે કમાણી સારી છે, મારે હરામનો એક પૈસો ન ત્યારે ભાન નથી રાખતે, કે કર્મના વ્યાજ કેટલા જોઈએ તમે એકને મુકીને ગયા હતા તેને હિસાબ ચડે છે ! પણ ભોગવવાનો સમય આવે ત્યારે કયાં કરીએ ? તમારા એકઆનાની રકમ વધી વધી બાપલીયા બલી જવાય છે. ને કેટલી થઈ હશે ! બહુ બહુ તો પાંચ-સાત માણેકચંદની વાત સાંભળી તરત રતનચંદે હજાર થશે હિસાબની કયાં માથાકુટ કરવી? પિતાના વિશ્વાસુ બે-ત્રણ મુનીને બોલાવ્યા
કદાચ ૨૫-૫૦ રૂપિયા વધારે આવી જશે બધી સમજણ પાડી ને કહ્યું કે માણેકચંદ મારો તે તું કયાં પારકે છે? હું તમને હીસાબ કર્યા જીગર જાન દોસ્ત છે તેને હિસાબ કરી આપ વગર દસ હજાર આપું છું પછી કાંઈ વાંધે કેમ અને આંકડે તૈયાર થાય એટલે મને કુલ આંકડે
[ડીસેમ્બર-૯૨

Page #7

૮૧૯૨
કહે દશ હજારને આંક આવ્યું ત્યાં સુધી વાંધે ૧૪ ૫૧૨ રૂપીયા ૧૦૨૪ રૂપિયા આવ્યો નહી પછી આખો હીસાબ થયો ત્યારે ૧૫ ૧૦૨૪
, ૨૦૪૮ મુનીમજીના મનમાં થયુ કે આટલી બધી મોટી ૧૬ ૨૦૪૮
४०८६ રકમ બેલવી કેવી રીતે ? શેઠ પ્રમાણીક છે હવે ૧૭ ૪૦૯૬ કરવું શું? મુનીમજીને વિચાર કરતા જોઈને શેઠ ૧૮ ૮૧૯૨
૧૬૩૮૪ કહે છે કે જે હોય તે બોલે, શેઠ સાંભળે, થાપણ ૧૯ ૧૬૩૮૪
, ડ૨૭૬૮ એકને મુદત ૧૫ વરસની શરત છે કે દર ૨૦ ૩ર૩૬૮ ., ૬૫૩૬ છ મહીને બમણી કરવાના સાંભળે એ હિસાબ ૨૧ ૬૫૫૩૬ ક ૧૩૧૭૭૨ કીતાબ આ પ્રમાણે છે.
૨૨ ૧૩૧૦૭૨ , ૨૬૨૧૪૪
૨૩ ૨૬૨૧૪૪ ,, ૫૨૪૨૮૮ કુલ રૂ. ૬,૭૧,૦૮,૮૬૪ છ કરોડ એકેતેર
૨૪ ૫૨૪૨૮૮ ૧૦૪૮૫૭૬ લાખ આઠ હજાર આઠસો ચોસઠ રૂપીયા થાય તમે હવે હિસાબ ગણજે વધુ વીગતવાર આવતા માસીકમાં,
૨૫ ૧૦૪૮૫૭૬ , ૨૦૯૭૧૫ર
૨૬ ૨૦૯૭૧૫ર , ૪૧૯૪૩૦૪ નાના બીજમાંથી કેવડુ વડ થાય છે, તેને ર૭ ૪૧૯૪૦૩૪ ,, ૮૩૮૮૦૬૮ દાખલ ફકત ૧ આના વ્યાજમાં તેમ નાનામાં ૨૮ ૮૩૮૮૬૦૮, ૧૬૭૭૭૨૧૬ નાનું પાપ કર્યું હોય તેને પાપને એટલે તમારી ર૯ ૧૬૭૭૭૨૧૬ , ૩૩૫૫૪૪૩૨ ઉમરના વરસમાં સરખાવજે જ્યારે ૧૫ વરસ ૬ ૩૦ ૩૩૫૫૪૪૩૨, ૬૭૧૦૮૮૬૪ , કરોડ ૭૧ લાખ જેવું થાય ત્યારે આપણે તે ૫૦ થિી ૬૦ વરસ થયા તેને તમારે જ વિચાર કરવાને છે કુલ રૂપીયા ૬૭૧૦૮૮૬૪
૧ આનાના પહેલા છ મહીનામાં બમણા થાય તમને થશે કે ૨૦ હપ્તામાં ફકત રૂ. ૬પપ૩૬ ૨ આના તેમ તમારે ૩૦ હપ્તા ડબ્બલના ગણ થવા માટે વાત ખોટી છે તે હવે આગળ વધો એટલે ખ્યાલ આવશે.
પછી જાદુ કે થાય છે તે જો. ૧ ૧ આનાના ૨
આના
આમ રતનચંદ શેઠને તેમના મિત્ર માણેક૨ ૨
ચંદની એક આનાની થાપણુમાંથી પંદર વરસના ૩ ૪
હિસાબમાં ઉભી થયેલી એકંદર રકમ છ કરોડ
એ કે તે ૨ લાખ આઠ હજાર આઠસો ચેસઠ રૂપીયાના
રૂપીયા થયા મુનીમજીએ બરાબર બાકી કાઈથી હિસાબ ગણે આંકડો મુક્યો હતો તમે પણ ઘરે જઈને ગણજે કરોડને આંક સાંભળી રતનચંદ શેઠ ચમક્યા તેમની આંખે અંધારા આવવા લાગ્યા
જરા ઠીક થતા મનમાં બોલવા લાગ્યા આતે ૧૦ ૩૨
હિસાબ છે કે જાદુ ! શરૂઆતમાં મે તેમને એક૧૧ ૬૪
આને વ્યાજે લીધે ત્યારે મને કાંઈ ખ્યાલ ન ૧૨ ૧૨૮ ૨૫૬
રહ્યો કે એકઆના જેવી નાની રકમમાં દર છ ૧૩ ૨૫૬ ,, ૫૧૨
મહિને બમણા થતા આટલી મોટી રકમ થઈ જશે આત્માનંદ-પ્રકાશ ]
.
રૂપી
»
હ
૯ ૧૬

Page #8

તે ખભાનથી બોલ્યા હતા એટલે ગમે તે રીતે શુભ ભાવની ભરતી આવ્યા પછી કદાચ તે ચાલી આપ્યા.
જાય તે પણ બીજીવાર પિતાની મેળે પહેલા કરતા આ દષ્ટાંતથી આપણે તે અહીં એ સમજવું દૃઢ થઈને બહાર આવે છે છે કે મુડી માત્ર એક હતું પણ વ્યાજ વધતા આ રીતે શરૂઆતમાં શુભ ભાવ ભલે અલ્પ કરડે ગણી કીંમત વધી તેમ કર્મ કરીએ ત્યારે હોય પણ રોજને રોજ તેની વૃદ્ધિ થતાં એક દિવસ વડના ofજ જેટલું હોય છે. પણ તેનું વ્યાજ ધડ- તે આપણી કલપનામાં પણ ન આવે તેમ અણુમાંથી ધડ કરતુ વધતુ જાય છે. અમે કહીએ દેવાનુપ્રીયે ? વિરાટ બની જાય છે. શરીરમાં હજુ રોગ આવ્યું નથી, ઈન્દ્રીયોને હાની
શુભ ભાવની જેમ અશુભ ભાવનું પણ સમથઈ નથી ત્યાં સુધી કાંઈ કરી લે ઓછામાં ઓછી
અથ જવું જે અશુભ ભાવ પ્રત્યે આદર કેળવશો તે એક સામાયિક કરે, પાપથી પીછેહઠ કરો, ભવભીરૂ વડના બીજ જેટલા કર્મને વિરાટ વડલે થતા વાર બને ત્યારે કહે છે કે, મહાસતીજી ! અમારી ઘણી નડી લાગે, જંદગી બાકી છે તમારે અમારી ચિંતા કરવી નહી પણ ખબર નથી કે કર્મનું વ્યાજ કેટલું ચડે છે! જેમ એઆનાનું વ્યાજ પણ એટલું વધે છે
ન માટે કર્મ બાંધતા ખુબ વિચાર કરજે મોક્ષાથી નાનું પણ સતકાર્ય વડના બીજની જેમ સમય
સમય એ કારણથી ચિત્તની શુદ્ધિ થાય તેવી શુભ પાકતા અગણિત ફળને આપનારું બને છે, શાલિન્દ શુભ ક્રિયાઓ કરવી અહિંસા, સત્ય, દયા, દાન, ભદ્રના આત્માએ ધન કેટલું કર્યું? એનુ ફળ
પોપકાર, બ્રહ્મચર્ય તપ, જપ, ક્ષમા, સંતોષ, કેટલા ગણા મળ્યું ને! અઢળક રિદ્ધિસિદ્ધિને
આદિભાવ આપણા શુભ ભાવની વૃદ્ધિમાં ભરતી સ્વામી બજે જેની રિદ્ધિ જેવા ખુદ શ્રેણીક લાવે છે. પ્રારંભમાં નાનું દેખાતુ કાર્ય પરિણામે મહારાજા તેમના ઘરે આવ્યા.
કેટલું વિશાળ બની જાય છે માટે મને કમ બંધન જેમ શકલ પક્ષમાં દરિયાની ભરતી એકવાર કેમ ઓછા થાય તે માટે સજાગ બને, સંસારમાં આવ્યા પછી ભલે જતી રહે તે પણ ચંદ્રકળાની રહેવું પડે તે અનાશકત ભાવથી રહો આત્મામાં વૃદ્ધિ સાથે બીજે દિવસે પિતાને મેળે પહેલા કરતા એજ ઝંખના હોય કે આ પાપના પિંજરામાંથી વધારે દુર સુધી ફેલાય છે, તેમ ચિત્તમાં એકવાર હું કયારે છુટું ?
કુલ વિણવા કાંટા રહેવા દેવા
કાયમ માટે ગુણ ગ્રાહક જ થવું, કહીયે કેઈનેય દોષ ન જેવા
કાયમ સૌ કેઈને ગુણ જ જેવા જે રીતે બગીચામાં મેગ, ગુલાબ, ચમેલી વગેરે કુલ હોય છે ને સાથે કાંટા અને શેર પણ હોય છે.
તેમાંથી આપણે તે કુલ જ વિણ લઈએ છીએ અને કાંટા તેમજ થરને પડયા રહેવા દઈએ છીએ. તે રીતે સંસાર બગીચામાંથી સદ્ગુણનાં કુલ વીણવા અને અવગુણનાં કાંટા પડયા રહેવા દેવા.
[ ડીસેમ્બર-૨

Page #9

| શ્રી પાર્શ્વનાથાય નમઃ | 6969696969696969696969696969 કે સર્વ ગુણાતો રાજા- “પાયાણ
છે. શાહ હેતલ નવનીતરાય : શ્રી વૃ. જૈન વિદ્યાશાળા 0969996199690069€2.69€0€€€€€0€8€€€
પ્રિય સાધર્મિક...પ્રણામ......
આજે આપણે અનેક ગુણોને રાજા એ મહાનગુણ “વિનય” વિશે થોડી વાત કરીએ, સવ ગુણોનું મૂળ વિનય છે. વિનય પછી જ બધા ગુણો જીવનમાં પ્રવેશ પામે છે વિનય એ સૌથી અગત્યને મહત્વને ગુણ છે. વિનય દ્વારા જ સ્વદેષ દર્શન અને પરગુણ દર્શન શક્ય બને છે. વિનય સ ગુણોનું મુળ કહેવાય છે. વિનય એ તે પારસમણી સમાન છે, જે અજ્ઞાની એને પણ મોક્ષ માટે યોગ્ય બનાવી દે છે, જ્ઞાન હશે પણ વિનય નહી હોય તે તે જ્ઞાન પણ તારનાર બનવાને બદલે ડુબાડનાર બની જાય છે, પરંતુ જે કદાચ જ્ઞાન ન પણ હોય પરંતુ એકવાર વિનય ગુણ આવી જાય તે તે મોક્ષ સુધી પહોંચાડી દે છે અને જે જ્ઞાન અને વિનય બન્નેને સમન્વય સધાય તે તે પછી તેની મજા કાંઇક ઓર જ હોય છે જેની કલપના પણ થઈ શકતી નથી ?
વિનય તે દરેકમાં હવે જોઈએ, દરેક ક્રિયાઓમાં હોવો જોઈએ. દરેક પ્રત્યે વિનય હો જે-એ શિષ્યને ગુરૂ પ્રત્યેને વિજ્ય, ગુરૂ શિષ્ય પ્રત્યેને વિનય, સંતાનને માતા-પિતા પ્રત્યે વિનય માતા-પિતાને સંતાન પ્રત્યે વિય, એક મિત્રને બીજા મિત્ર પ્રત્યેને વિનય હો જોઈએ.
દરેક ક્રિયાઓમાં પણ વિનય હોવો જોઈએ પછી ચાહે તે ક્રિયા ધાર્મિક હોય કે વ્યવહારિક હોય તેમાં વિનય તો અચૂક હોવો જ જોઈએ, વિનય વગરની દરેક ક્રિયા નિષ્ફળ કે ઓછી ફળદાયી બને છે
જૈન શાસનમાં વિનયને અર્થ વિશાળ કરવામાં આવ્યો છે, વિનય એટલે માત્ર આદર, સત્કાર સન્માન કે નમસ્કાર એ જ નહિ, પરંતુ વિનય એટલે મર્યાદા, કૃતજ્ઞાન, અહિંસા દષ્ટિ, ક્ષમાભાવના વિગેરે કહી શકાય, આમ જિન શાસનમાં વિનય ગુણને વિશાળ અર્થમાં. પ્રાજવામાં આવ્યો છે. દરેક મહાપુરૂષનાં જીવન ચરિત્ર તપાસે તેમાં વિનયગુણનું દર્શન થશે જ કઈ પણ મહાપુરૂષ વિનય વિના આગળ વધી શકતા જ નથી. અનંત લબ્લિનિધાન એવા શ્રી ગુરૂ ગૌતમ સ્વામિ જ આનું એક સચોટ દષ્ટાંત છે, તેઓ અનત લબ્ધિના સ્વામી હોવા છતાં પણ પ્રભુ વીરના એક એક શબ્દનું વિનય પૂર્વક અક્ષરસઃ પાલન કરતાં હતા, પ્રભુ મહાવીર જે કાંઈ કહે તે વિનય ભાવે સ્વીકારી તેનું આચરણ કરતાં આ ઉપરાંત અનેક મહાપુરૂષનાં જીવનમાં વિનયગુણ રહેલો છે.
આજના સમયમાં વિનય સાવ જુને લધુએથી થઈ ગયેલે જણાય છે. આજની સ્કુલેમાં વિદ્યાર્થીઓનું શિક્ષણ પ્રત્યેનું આચરણ, ઘરમાં સંતાનો માતા-પિતા પ્રત્યેને વ્યવહાર જોતા લાગે છે કે વિનય ગુણ ધીરે ધીરે નિર્મૂળ થતો જાય છે, અને અર્થ એ તે નથી જ કે વિનય ક્યાંય છેજ આત્માનંદ-પ્રકાશ ]

Page #10

જ નહિ! ના વિનય હજી જીવીત છે, પરંતુ તે શિથીલ બની ગયો છે, તેને થોડે સક્રિય બનાવવાની જરૂર છે, પછી જેઇલો જીવન કેવું મધમધાટ ભર્યું આનંદદાયક બની જાય છે !!
વિનય તે જીવનનો પ્રાણ છે, આધાર છે, જીવનની સાચી ઓળખાણ વિનયથી જ છે.
આપણે ત્યાં વિનયનાં પાંચ પ્રકાર કહયા છે. (૧) ચીત્ય વૃતિથી આદર (૨) ગુરૂઆજ્ઞા પાલન (૩) ગુરૂ પર બહુમાન (૪) બહુમાન
(૫) ગુરૂ પર પ્રીતિ. આજે આપણે વિનયને અનુરૂપ વિનયગુણનું મહત્વ સમજાવતી એક કથા જાણીએ.
“ખીચડીયા શેઠ 2 એક નગરમાં શેઠ રહેતા હતા, એ શેઠ ખુબ ધનવાન હતા તેમની છ પેઢીથી એક નિયમ ચાલ્યો આવતો હતો કે દરેકે પિતાની મુડીમાં એક લાખ રૂપિયા ઉમેરીને મરવું, આમ તેના બાપ દાદા એ છ લાખ રૂપીયા ભેગા કર્યા હતા હવે આ શેઠને પણ એક લાખ રૂપિયા ભેગા કરવાનો વારો આવ્ય, શેઠ એની મુડી ભેગી કરવા લાગ્યા હતા. - શેઠ એ મુડી એકઠી કરવા માટે ખુબ જ કરકસરયુક્ત જીવન જીવતા હતા તેઓની સાત માળની હવેલી હતી, પરંતુ તેઓ હમેશ ને માટે જરૂરી એક માળ સિવાય બાકીના છ એ માળ બંધ રાખતા હતા, કારણ કે એ છ માળ ખોલવાથી તેમાં કચરો ભરાય એ કચરાને સાફ કરવા માટે કરો રાખવા પડે અને વખત જતા એ સાવરણીને ઘસારો પહોંચે અને ઘસાઈ જતા નવી લાવવી પડે, અને ખર્ચ પહોચે આથી તેઓ છ માળ તે હંમેશા બંધ જ રાખતા.
આમ છતાં એ શેઠ કરકસરીયા હોવા છતાં તેમને એક ખુબ જ સારો નિયમ હતો કે તેઓ કદી કોઈની પાસે કશુ માંગતા નહીં, આ રીતે વખત જતા શેઠના લગ્ન થયા પત્નીએ ઘરમાં જેયુતે તે આશ્ચર્ય પામી શેઠ આટલા ધનવાન હોવા છતાં પણ પેલી કહેવત અનુસાર “ચમડી તૂટે પણ દમડી ન છૂટે” એ રીતે જીવન જીવતા હતા તેઓ જમવામાં એકલી પાણીમાં બાફેલી ખીચડીજ ખાતા હતા તેમાં ઘી ની તો વાત જ નહી કરવાની આથી પત્નીએ શેઠને સુધારવાને નિશ્ચય કર્યો.
એક દિવસ ગામમાં જ્ઞાની ગુરૂ ભગવંત પધાર્યા શેઠાણીએ શેઠને મહાજ્ઞાની ગુરૂભગવતની વાત કરી અને વ્યાખ્યાન શ્રવણ કરવા આવવા કહ્યું પણ શેઠે ચકખી ના પાડી દીધી તે કહે હું
[ ડીસેમ્બર-૯૨

Page #11

વ્યાખ્યાનમાં આવું તે મને ફાળામાં પૈસા લખાવવા કહે, અને મારે શરમના કારણે કાંઈક લખાવવું પડે, આથી હવે પછી કદિ આ વાત મને કરતી નહી તું, આમ શેઠાણી રેજ હવે એકલા વ્યાખ્યાનમાં ચાલ્યા જતા.
ત્યારબાદ અમુક દિવસ પછી શેઠને ખુશ મિજાજ જોઈ શેઠાણીએ શેઠને નિયમીત પ્રભુ દર્શનની પ્રતિજ્ઞા લેવા કહ્યું, પણ શેઠે તે ના જ પાડી દીધી છતાં શેઠાણીના આગ્રહથી શેઠે નિયમીત પ્રભુદર્શન કરવા જવાની પ્રતિજ્ઞા કરી પણ બપોરે બાર વાગ્યાના સમયે જ! કારણ કે સવારે જાય તો
કલાજથી ચોખા ફળ વગેરે લઈ જવું પડે. આથી બાર વાગે કેઈ ન હોય ત્યારે જવાનું રાખ્યું શેઠણ શેઠને જમવા બેસતા પહેલા યાદ કરાવી આપતા આમ આ નિયમ નિયમીત રીતે પાળવા લાગ્યા.
એક દિવસ શેઠ જમવા બેસી ગયા, શેઠાણીએ ખીચડી પીરસી જ્યાં શેઠ જમવા ગયા ત્યાં નિયમ યાદ આવ્યો આથી તેઓ ઝટપટ ઉભા થયા પણ હાથમાં ખીચડી એંટી ગયેલી આથી તેઓ જે હાથ ધયે તે તેટલા દાણા નકામાં બગડે, આથી ફાટેલા-તૂટેલા કપડાએ પણ સત્તર સાંધાવાળા માંથી એકાદ કટકે કાપી અને હાથ ફરતે બાંધી નિયમ મુજબ દેરાસર દર્શન કરવા ગયા, નિયમ પણ શેઠ અખંડ રીતે પાળતા એક વખત નિયમ લીધા પછી તે પાળવામાં પાછીપાની કદી નહી કરવાની એવી અડગ શ્રદ્ધાપૂર્વક પ્રતિસાનું પાલન કરવું જ જોઈએ.
એમ શેઠ માનતા હવે શેઠની આવી અખંડ પ્રતિજ્ઞાથી શેઠ પર દેવ પ્રસન્ન થયા આથી શેઠને કંઈક માંગવા કહ્યું, પણ શેઠ કેઈની પાસે કશું માંગતા તે નહિ જ આથી તેણે ના કહીં, પરંતુ યક્ષે ખુબ જ આગ્રહ રાખતા શેઠ શેઠાણીને પૂછવા ગયા, શેઠાણું ખુબ જ સમજુ હતી, તેણે શેઠને યક્ષ પાસે સગુણોના મુળ રૂપી “વિનય” ગુણની માંગણી કરવા કહ્યું, શેઠે યક્ષ પાસે આ મહાન ગુણ માંગતા યક્ષ તથાસ્તુ કહી ચાલ્યો ગયે.
હવે શેઠ ઘેર આવ્યા છેડાણીને કહે કાંઈ ખાલી હાથે પરમાત્મા પાસે દેરાસરે જવાતું હશે ! શેઠાણી સમજી ગયા કે આ બધે પ્રભાવ વિનય ગુણને છે, આથી શેઠાણીએ ચેખા ફળ વિગેરે શેડને આપ્યું, શઠ તે લઈ દેરાસરે ગયા.
ત્યારબાદ ઘરે આવી જમવા બેઠા તે શઠણીને કહ્યું એકલી ખીચડી ખવાતી હશે ! તે બજારમાં જઈ સારી સારી વસ્તુઓ લઈ આવ્યા અને જીવનમાં પ્રથમવાર ભરપેટ ભોજન કર્યું.
આ પછી તે વિનયગુણના પ્રતાપથી શેઠનું જીવન તે સાવ બદલાઈ ગયું, ફક્ત એક જ “ટનીંગ પોઈન્ટ” આવી જવાથી તેઓ ધર્મના સાતેય ક્ષેત્રમાં ધન વાપરવા લાગ્યા શેઠ જેમ ધન વાપરવા લાગ્યા તેમ ધનવૃદ્ધિ થવા લાગી આ રીતે શેઠે અનેક સુકૃત કરી સુંદર ધર્મ આરાધના દ્વારા કર્મ નિજા કરી અને પુન્ય ઉપાર્જન કર્યું.
તે આપણે પણ જીવનમાં આવા મહાન વિનયગુણને કેળવીએ અને તે દ્વારા અનેક ગુણેની પ્રાપ્તિ કરીએ, વિનયગુણ દ્વારા સુંદર ધર્મારાધનામય જીવન જીવીને કમને નાશ અને પુન્યની પ્રાપ્તિ કરી પરપરાએ મેક્ષ સુખની મંઝીલે પહોંચીએ તેવી શુભેચ્છા. (લેખન તરીકે આ મારો પ્રથમ જ પ્રયાસ હોય કાંઈ ભૂલચૂક થઈ હોય તો ક્ષમ્ય ગણશો.)
લી. હેતલ
આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #12

છે
“પરમપૂજ્ય શાસન સમ્રાટશ્રીના આજ્ઞાવર્તીની” પ. પૂ. રાજીમતિશ્રીજી મ. સા. ના શિષ્ય ”
પૂ. કપરત્નાજી મ.” *°°°°°°°°°°°°°°°°°°° BEાત, શીયળ, તપ, માણતા. છે છે કે -- ઉપર દ્રષ્ટાંત:-
அருற்ற்ற்தகக் கத்துக்கு இந்தக் குகை એક કડાધિપતિ શેઠને એક દીકરો હતો, તે પ્રતાપે સારૂ થાય અને કદાચ પાપને ઉદય હોય ખૂબ રૂપવતને ગુણવંત હતે, એક વખત શેઠને ને દુખ આવે તે દુઃખમાં હિંમત રાખશે આમ ત્યાં કોઈ જાતીષ આવ્યા, એટલે શેઠે પુછયું, વિચારી શેઠ કન્યા જેવા જાય છે. જ્યાં જાય ત્યાં મારા દીકરાનું ભાવિ કેવું છે?
ધર્મના અનેક પ્રશ્નો પુછે, જેતપીએ કહ્યું : શેઠજી તમારો દીકરો ધર્મ કોને કહેવાય? ધર્મથી શું લાભ દાનમાં, પુણ્યમાં, ગુણમાં, બુદ્ધિમાં બધી થાય ? કર્મોદયથી દુ:ખ આવે ત્યારે શું કરવું ? રીતે તમારા કરતાં સવા થશે, આટલું કહીને દુ:ખમાં ને સુખમાં કેવી રીતે રહેવું ? સામાજયોતિષી અટકી ગયા, શેઠે કહ્યું કેમ અટકી ગયા! યિક, પ્રતિકમણ તમને આવડે છે? વિગેરે પ્રશ્નો ત્યારે જયોતિષીએ કહ્યું શેઠ ! તમારા દીકરાને કરતાં ઘણી કન્યાઓ જોઈ પણ મન ઠર્યું નહિ, પરણ્યાની પ્રથમ રાત્રે જ ભયંકર ઘાત છે, જીવતે છેવટમાં એક ધમષ્ઠ ઘર મળી ગયું, છોકરી રૂપ રહેવું મુશ્કેલ છે. આ સાંભળીને શેઠના દિલમાં રૂપને અંબાર, ખુબ સંસ્કારી અને ધર્મની ગભરાટ થવા લાગ્યો.
જાગકાર કન્યા જોતા શેઠનું મન ઠરી ગયું. હવે સમય જતાં છેક ૨૦ વર્ષનો થયો. શેઠ વાંધો નહિ આવે, તેમ વિચારી સગપણ કર્યું ને ખુબ દાનેશ્વરા હેવાથી તેમની ખ્યાતિ ઘણી હતી લગ્ન લીધા, તેથી દુર દુરથી શેઠના દીકરા માટે કહેણ આવવા
પુત્ર પરણ્યાની પહેલી રાત્રીએ લાગ્યા, રૂપ, ગુણ અને ધન જ્યાં આ ત્રણને
ચિંતા કરતાં મા-બાપ ત્રિવેણી સંગમ થાય ત્યાં શું બાકી રહે ? સારા –– સારા ઘરની છોકરીઓના કહેણ આવે છે પણ શેઠ, પિતાના બંગલાની સામે જ શેઠે નો બંગલે વિચાર કરવા લાગ્યા કે મારે શું કરવું? જે બંધાવ્યા. બંગલે તૈયાર થઈ ગયે, એટલે શેઠે જયોતિષીની વાત સાચી હોય તે સામાની દીકરીનું બડી ધામધુમથી પિતાના લાડીલા દીકરાને પરણાવ્યો શું ? અને ખોટી હોય તે મારા દીકરા માટે શું ? વર-કન્યા પરણીને ઘેર આવ્યા, માતા-પિતાને બહાર પડ્યા પછી દીકરી કુંવારા રહી જાય, છેલ્લે ચિંતા છે કે તિષીએ કહયું છે કે ભયંકર ઘાત શેઠે વિચાર્યું કે ધમષ્ટ કરી લઉં. ધર્મના છે તે શું થશે? જે તિષીએ કહયું હતું તેને
ડિસેમ્બર-૯૨ ]

Page #13

શેઠે ફરીને બોલાવ્યા, ને પુછ્યું મહારાજ ? તે પણ પોતાને તપ છોડ્યો નહી. પરણની પ્રથમ
શું થશે? જોષીએ તે કહયું મે જે કહયું રાત્રી હતી પણ અઠ્ઠમ તપ હતું એટલે બ્રહ્મચર્ય છે તે સત્ય જ કહયું છે, આપના દીકરાને જરૂર પણ અખંડિત હતું. ભયંકર ઘાત આવવાની છે, એમાં બે મત નથી. દુઃખને સહાય કરી મેળવેલી આ શેઠે કહયું આજે મારે દીકરે પરણીને આવે છે
આ કન્યા નીચે ગઈ જઈને જોયું તો બાઈને
.. તમે આજે અહીં રોકાઈ જાવ. તિષીને પોતાના
તના પ્રસુતિ થઈ ગઈ છે એટલે એને પતિ ગભરાઈ ઘેર રાખ્યા, નવા બંગલામાં કઈ જીવ જંતુ પ્રવેશી :
ગયો કે હું આને શું કરું? રહેવા ઘર નથી, ન જાય તે માટે શેઠે પુરી સાવધાનીથી બંગલો,
ખાવા અન્ન નથી ને પહેરવા બીજુ કોઈ વસ્ત્ર બંધાવ્યો છે, રાત પડી એટલે પુત્ર અને પુત્રવધુને નથી. આવી સ્થિતિમાં આ પત્ની અને બાળક લઈ નવા બંગલામાં મોકલ્યાં. બંગલે ખુબ શણગાર્યો
લઈને હું ક્યાં જાઉં? તેથી તે રડતો હતે સ્ત્રી
છે , હત, પતિ-પત્ની પરણ્યાની પ્રથમ રાત્રે આનંદની છે
કચલું વળીને પડી છે. વાત કરીને આનંદ માણી રહયાં છે પણ એમને બિચારાને ખબર નથી કે અમારી સુહાગરાત
આ કન્યા તરત ઘરમાં આવી અને પાણી નીચે વેરણ બની જશે ને કેવું દુઃખ આવી પડશે! એ લઈ ગઈ. સીની અછૂચી સાફ કરીને પિતાના તે બંને જણા આનંદ કિલેલ કરીને સુઈ ગયા. લગ્નના કરિયાવરમાં જે કપડા લાવી છે તેમાંથી
સારા કપડા લાવીને પહેરાવ્યા. પિતાનું મા માટલું કરૂણ વિલાપ સાંભળી વહારે
લાવી છે તેમાંથી મીઠાઈ લઈને બાઈને ખાવા માટે ગયેલી પુત્રવધુ
આપી, અને પિતાની પાસે જે પૈસા હતા તે પણ બરાબર મધ્યરાત્રીનો સમય થયો ત્યારે એ આપી દીધા, આણાની રેશમી રજાઈમાં બાઈને બંગલાની નીચે કે સ્ત્રી અને પુરૂષ કરૂણ સ્વરે સુવાડી દીધી, તેથી બંને માણસને ખુબ શાંતિ રૂદન કરતાં હતાં. આ સાંભળીને શેઠની પુત્રવધુ વળી, અને હેજે એના મુખમાંથી આશિર્વાદના જાગી ગઈ એણે બારીએથી નજર કરી તે એક શબ્દો સરી પડયા કે બહેન? તે સાચા દિલથી યુગલ પિતાના બંગલાની છત નીચે બેઠું છે તેમાં દુઃખમાં અમને આશ્વાસન આપ્યું છે, તો “તારો સી બેહાલ દશામાં પડી છે એનો પતિ એને ચૂડી ચાંદલો અખંડ રહેજો. આશ્વાસન આપે છે.
આ બાઈ કહે છે બહેન! મે તે તમારૂં કાંઈ આ કન્યા ખુબ હોશિયાર ને દયાળુ હતી. એને કર્યું નથી, એક માનવ તરીકેની મારી ફરજ બજાવી પતિ ભરનીંદરમાં સૂતો છે, એટલે જગાડયો નહિ ને છે તમે અહિં નિરાતે સુઈ જાવ, જે તમારે રહેવાની પિતે એકલી જ નીચે આવી એણે વિઘાર ન કર્યો સગવડ હોય અને તમારી ઈચ્છા હોય તે ત્યાં કે હું પરણીને સાસરે આવી છું અને મધરાત્રે બધું લઈને જજે અને સગવડ ન હોય તે હું આવા માણસો રડે છે તે એ કેવા હશે ? એ તમને રાખીશ. કંઈ જ વિચાર ન કર્યો. આમાથી બરાબર શિખો
આશીર્વાદ મેળવીને આવેલી આ કન્યા દરેક મહીનાની તેરસ, ચૌદસને પાણીના અઠ્ઠમ કરતી હતી, એના લગ્નને દિવસ પુનમને બાઈએ જોયેલું આચર્ય હતું, એટલે એને ત્રીજે ઉપવાસ હતે. ધર્મની આ પ્રમાણે કહીને ઉપર આવી, એને પતિ શ્રધ્ધા કેટલી દૃઢ કહેવાય કે લગ્નને દિવસ આવ્યો જ્યાં સુતે હતું ત્યાં એક બારી હતી, જ્યારે આ
૧૦ .
[ આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #14

આ બંને માણસ સુતા હતા ત્યારે તે બારીએથી પુત્રવધુએ વાત કરી અને પછી કહ્યું બા-બાપુજી એક ભયંકર ઝેરી ભેરીગ ના એના પતિને ડંખ આપની આજ્ઞા વિના મે દુઃખીયારી બાઈને સહાય દેવા માટે આવતા હતા તે અડધે અંદર આવ્યો કરી છે તે મને માફ કરજો. પુત્રવધુની ઉત્તમ હશે ને અડધે બહાર હશે તે સમયે જમ્બર પવન ભાવના અને ઉદારતા જોઈને સાસુ-સસરાને ખુબ આવવાથી બારી બંધ થઇ એટલે નાગ કપાઈ ગયો આનંદ થયો ને કહ્યું બેટા ! તે ઘણું સારું કાર્ય તેને કટકે એના પતિની પાસે પલંગમાં પડયો કર્યું છે, પરણીને આવતાવેંત તમે કેવું પવિત્ર અને બીજો અગાસીમાં પડ્યો.
કાર્ય કર્યું ! તેથી અમે તમને આશીર્વાદ અને આ કન્યા ઉપર આવી ત્યાં પોતાના પતિ પાસે ધન્યવાદ આપીએ છીએ કે તું સુખી થા આ વાત નાગને ટુકડો જે પણ ગભરાઈ નહી કે એના ક્યો પછી નાગના બે ટુકડા બતાવ્યા, નાગના પતિને જગાડ્યો નહી એ નાગના બે ટુકડા લઈને ટુકડા જોઈ સાસુ-સસરા ચમકયા ને પુછ્યું બેટા! એક ટોપલામાં મૂકી દીધા અને એક કપડાથી આ નાગને કોણે માર્યો? ઢાંકીને નિરાંતે સુઈ ગઈ.
વહુએ કહ્યું, બા-બાપુજી! હું તે એક કીડાને આ પતિ પત્નીને તે ખબર ન હતી કે પણ ન મારૂં પણ બન્યું છે એમ કે હું બારી પરણ્યાની પ્રથમ રાત્રે શું બનવાનું છે, એટલે એ ખુલ્લી મુકીને પેલી બાઈની સેવા કરવા માટે ગઈ તે મસ્ત રીતે સુતા છે, પણ એમના માતા-પિતાને ત્યાં દોઢ બે કલાક થઈ ગયા. હું ઉપર આવી ઉંઘ આવતી નથી, એ તો વારે ઘડીએ ગેલેરીમાં ત્યારે એક ટુકડે તમારા પુત્રની પાસે પડ્યો હતે આવીને પુત્રના બંગલા તરફ નજર કર્યા કરે છે અને બીજે નીચે પડ્યો હતો, એ તે ઉંઘતા હતા હમણાં કંઈક નવાજુની થશે, તે શું કરવું ? આમ એટલે હું માનું છું કે કદાચ આ નાગ ઉપર કરતાં ત્રણ વાગ્યા, શેઠ કહે જેવી ખોટ પડશે. ચડતે હશે ને બારી પવનના જોશથી બંધ થઈ
. ગઈ હશે એટલે નાગ કપાઈ ગયો હશે એમ જોષી કહે, શેઠ ? એ બને જ નહિ, હું કાંઈ
અનુમાન કહી શકું છું. ટીપણા જેઈને પેટ ભરનાર ભીખારી નથી હું કહે તે ખોટું ન પડે, કદાચ એનું આયુષ્ય બળ- જ્યોતિષીએ કહ્યું જુઓ, મારા જેષ સાચા વાન હોય ને કોઈ પણ રીતે બચી જાય પણ એ છે ને ? આ નાગ તમારા પુત્રને કરડવા આવતા ઘાતને ઘા તે જરૂર લાગશે. સવાર પડી એટલે હો પણ એ પહેલા તમારી પુત્રવધુએ દીન દુઃખી જોષી અને શેઠ-શેઠાણ પુત્રના બંગલામાં જાય છે. ના અંતરના આશીર્વાદ મેળવ્યા, તેના પ્રભાવે જ
આશીર્વાદને અલૌકિક પ્રભાવ એને સૌભાગ્ય ચાંદલ ને ચૂડે અખંડ રહે છે. માતા-પિતાને આવતા જોઈ વિનયવંત પુત્ર પત્ર બચી શકે તેમ ન હતે.
બાકી ઘાત તે ભયંકર હતી, ભયંકર હતી, તમારે અને પુત્રવધુ તેમના સામે ગયા અને પગે લાગ્યા પછી શેઠ-શેઠાણીએ પુછ્યું બેટા? રાત શાંતિથી બંધુઓ? જુઓ આ શેઠની પુત્રવધુએ પર્યુષણ ગઈ છે ને ! છોકરાને રાતની કાંઈ ખબર નથી. પર્વના દાન, શીયળ, તપ, અને ભાવના થી તેથી કહે હા, બાપુજી, પણ પુત્રવધુએ કહ્યું મધ- વધામણા કર્યા, પિતાના પરણ્યના આણાની ચીજો રાતે એક યુગલ રડતું આવ્યું હતું, એ કદાચ ગરીબને દાન કર્યું, તેમજ તેના મુખે અમ હિતે નીચે જ હશે નજર કરી તે ન હતા.
પરણ્યાની રાત્રે બ્રહ્મચર્ય પણ અખંડ રાખ્યું તેની
ડીસેમ્બર-૯૨ ]
[ ૧૧

Page #15

ભાવના પણ પવિત્ર હતી એટલે ચારેય મોક્ષ- એ ભેળવીને દુગતિમાં જવું પડશે, ત્યાં માર્ગની આરાધનાને પ્રતાપે એને પતિ ભયંકર અતિ ભયંકર દુઃખ ભોગવવા પડશે, એના કરતાં ઘાતમાંથી ઉગરી ગયો, જયારે આજના કળિયુગમાં જો તમે એને ધર્મ પમાડશો તે એના જીવનને વિષય-વાસના મજ, શોખ, ભૌગતી ભૂતાવળ, અભ્યદય થશે, જીવનમાં સદ્ગુણે આવશે સમાજ અને ફેશન, વ્યસનના કારણે ધર્મની ભાવના નષ્ટ માં આબરૂ વધશે ને પરિણામે સદ્ગતિ મળશે. થતી દેખાય છે. તેનું કારણ આજે ભૌતિક સાધને ત્યાં પણ મહાન સુખને ભકતા બનશે, તમને સાધ્યા છે, રેડીયો, ટી. વી. વીડીયો અને સીનેમા તમારા પોદયથી સંપત્તિ મળી છે, તેનો ઉપયોગ એ સંસ્કારોનું સત્યાનાશ વાળી નાખ્યું છે. નાટક-સીનેમા આદિ મેજ-શોખમાં ન કરો પણ
માતા-પિતાને નાટક સીનેમા જોવા જઈએ પછી સત્કાર્યમાં કરે. જેને જીવનમાં ધમ છે, તેનું સંતાની વાત જ ક્યાં કરવી? આગળના માતા જીવન સાચું છે. પિતાઓ સમય મળે ત્યારે સંતાનને પાસે બેસાડીને એક કલ્પના કરે કે પુણ્યોદયે સોનાના રત્ન ધર્મના સંસ્કારોનું સિંચન કરતાં હતા. ધમની જડિત બંગલા હોય એ બંગલાને ફરતાં પારસબેધકથાઓ સંભળાવતા હતા, આજે તે ઘર ઘરમાં મણીના ઓટલા હોય પણ જે એ ઘરમાં ધર્મ કે ટી. વી. વીડીયો આવી ગયા, મા-બાપ અને તપ ત્યાગ નથી, સુપાત્ર દાન દેવાની ભાવના નથી દિકરા-દિકરીઓ પીચરે જોવા બેસી જાય પછી તે તે ઘર સ્મશાન જેવું ખરું ને ? હા તમારું ધર્મના સંસ્કારો કયાંથી આવે ? યાદ રાખજો તમે ધન જેટલું દીન દુઃખીની સેવામાં, દાનમાં ને તમારી સંતાનને સિનેમા નથી બતાવતાં પણ ધર્મના કાર્યમાં વપરાશે તેટલું સાચું ધન છે બાકીના જીવનનાં સંસ્કાર નાશ કરનાર કતલખાતું બતાવો કાકરા છે, ઘણુ માણસો એવા ગર્ભશ્રીમતે હેય છે. એના એવા સંસ્કાર પડશે કે એ કુસંસ્કારના છે કે તેને લક્ષમીને નામ ગર્વ ન મળે અને બળે વિષય-વિકારો વધશે, ફેશને અને વ્યસને ગુપ્ત દાન એવું કરો કે ઘરમાં કે બહાર કઈ વધશે.
જાણે નહિ.
છે
નાનો રહી નમે તે પ્રભુને ગમે
પિલા મોતીયાને એટલે કે મોતીયાને સો ખીલાને ઘા સહેવા પડે જયારે નાનકડી વળીને એકાદ ખીલેજ ખમવો પડે માટે જ કહયું છે કે મોટા થવામાં માલ નથી, નાના રહેવામાં જ મજા છે અહંકાર કરે એને અથડાવું પડે. જે નાને રહે ને નમે એજ પ્રભુને ગમે મોટા દેખાઈને અહંકારને ટોપલા ઉંચકવા કરતા નાના રહીને મોટા કામ કરવા સારા.
[ આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #16

પૂ. મુનિશ્રી વાત્સલ્યદીપ લિખિત
‘કોઈ ડાળી કોઈ ફુલ' પુસ્તકનું
વિમાચન
પૂ. મુનિશ્રી વાત્સલ્યદીપ જૈન સંઘના પ્રતિષ્ઠિ સર્જક છે, પૂ. મુનિશ્રી લિખિત સાત વાર્તા સગ્રહો પ્રસિદ્ધ થયા છે, તેમાંથી ચૂંટેલી વાર્તાના સંગ્રહ “ કોઇ ડાળી કોઈ ફુલ ’” ના વિમેાચન સમારોહ તા. ૮–૧૧–૯૨ ના રોજ સવારે ૯-૦૦ કલાકે ડો. ગુણવંત શાહના હસ્તે શ્રી વિજયનગર જૈન સંઘ ( નારણપુરા, અમદાવાદ ) ના ઉપક્રમે યેાજાયા. આ પ્રસગે મુનિશ્રી વાત્સલ્યદીપના સનને બિરદાવતાં ડો. શેખરચ'દ્ર જૈને કહ્યું કે મુનિશ્રીની શૈલી અને અભિવ્યકિત બને નવીન અને નિરાળાં છે, ગુજરાતના મુખ્ય સકામાં આજે મુનિશ્રી વાત્સલ્યદીપે પણ પેાતાનુ' ગૌરવવંતુ સ્થાન સ્થાપ્યુ છે, ડો. ગુણવત શાહે આ પ્રસંગે કહ્યું કે જૈન ધર્માંના હેતુ સ્પષ્ટ કરવામાં આ વાર્તાએ મદદગાર થાય તેવી છે, તેમણે ઇચ્છા વ્યકત કરી કે મુનિશ્રીની વાર્તાઓ વિશ્વની અગ્રણી ભાષાઓમાં અનુવાદિત થાય, મુનિશ્રીએ એટલુ જ કહ્યું કે તમારા સૌના અભિવાદનમાં સરસ્વતીના ચરણે સમર્પિત કરી દઉં છું. આ પ્રસંગે અગ્રણી વિદ્વાનો શ્રેષ્ઠીએ અને વિશાળ જનસમુદાય ઉપસ્થિત રહ્યો હતા.
( અનુસધાન ટાઇલ ૪ થા પરનું ચાલુ)
લડનમાં તેઓશ્રીને શેડ આણુંદજી કલ્યાણજીની પેઢીએ શત્રુંજય તી ના કેઇસ તેમને સોંપેલ હતા. આવા સમર્થ સદ્ગત શ્રી વિરચ'દ રાઘવજીની સ્મૃતી ઉત્સવ મડુવા મુકામે પ. પુ. ગણીવર્ય શ્રી શીલચ`દ્રવીજયજી આદિ મુની ભગવતાની નીશ્રામાં ઉજવાયેલ છે અને નેમી વીહાર દેરાસર પાસેના ચાકનું નામ શ્રી વીરચ’દ રાઘવજી ગાંધી ચેક” રાખવામાં આવેલ છે, આ અપુ` ઉત્સવ પ. પુ. ગણીવર્ય શ્રી શીલચ'દ્રવિજયજી મ. સા.ની અથાગ મહેનત અને માઢનથી તા. ૨૨-૧૧-૯૨ ના રાજ મહુવામાં ઉજવાયેલ છે આ ઉત્સવ તેઓશ્રીના ચાતુર્માસની ચીર યાદિ રૂપ રહેશે.
EURER
શાકાંજલિ
શ્રી કાંન્તિલાલ મેાહનલાલ શાહ ઘાઘાવાળા ઉ. વ-૯ મુબઈ મુકામે સ. ૨૦૪૯ ના માગસર શુદ ૧ બુધવાર તા. ૨૬-૧૧-૯૨ ના રોજ સ્વર્ગવાસ થયેલ છે તેઓશ્રી આ સભાના આજીવન સભ્ય હતા, તેઓશ્રી ખુબ જ ધાર્મિક વૃત્તિવાળા અને મિલનસાર સ્વભાવના હતા, તેમના કુટુ’બીજના ઉપર આવી પડેલ દુઃખમાં સભા સમવેદના પ્રગટ કરેલ છે. તેમના આત્માને પરમ શાંન્તિ મળે, એવી પરમકૃપાળુ પરમાત્મા પાસે પ્રાથના કરીએ છીએ.
લી.
શ્રી જૈન આત્માનં સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર.

Page #17
Regd No. GBV 31 Atamnand Prakash સમય વિદ્વાન શ્રી વીરચંદ રાઘવજી ગાંધી ‘Jદ : લેખક : હિં'મતલાલ અનોપચંદ મોતીવાળા અમેરિકાના ચીકાગો શહેરમાં એક સર્વ ધમ પરીષદનું આયોજન 1893 માં ચાજાઈ હતી. - આ પરીષદમાં પ્રાતઃ સ્મરણીય પરમ પુજ્ય આચાર્ય ભગવંત વિજ્યાન સૂરીશ્વરજી (શ્રી આતમારામજી મ.સા.) ને ડેલીગેટ તરીકે આમ ત્રણ મન્યુ', વેગી સાધુ દરીયાપારની આવી પરીષદમાં હાજર રહી શકે નહી કારણ કે તે તેમના આચાર વિરૂદ્ધ ગણાય. - આ પરીષદમાં તેમના વતી મહવા નિવાસી પ્રખર વિદ્વાન શ્રી વીરચ'દ રાઘવજી દોશીને ભાગ લેવા માકલવા પ. પૂ. આચાર્ય ભગવંત શ્રી વિજયાનંદ સૂરીજીએ તે જમાનાના 50 લાખ જેનાના પ્રતીનીધી તરીકે પરીષદમાં ડેલીગેટ તરીકે ઉપસ્થિત રહેવા તૈયાર કર્યા. અમેરીકાના ચીકાગો શહેર ઉપરાંત અનેક સ્થળાએથી તેઓશ્રીને ભાષણ આપવા માટે આમ ત્રણ મળ્યા. અમેરીકામાં તેઓશ્રીએ પોતાના જ્ઞાનને સારી પરીચય કરાવ્યા, જાણે કે અમેરીકમાં શ્રીયુત વીરચંદભાઈ ગાંધીના ભાષણાનો ધોધ વહ્યો હતો. તેઓશ્રીએ ત્યાર બાદ લડન જઈ એટ લે ને અભ્યાસ કરી બેરીસ્ટર થયા. (અનુસધાન ટાઈલ પેજ 3 જા પર જુઓ ) તંત્રી : શ્રી પ્રમાદકાન્ત ખીમચંદ શાહ પ્રકાશક : શ્રી જેન આમાનદ સભા, ભાવનગર, મુદ્રક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ, આનંદ પ્રી. પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગર. BOOK POST માનદ પ્રમાણ , શ્રી જૈન આત્માન સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ T From, For Private And Personal Use Only