Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atma saM. 75 ( cAluM ), vIra saM', 2498 vi. saM. 2028 yeka jIvana ananta che, tenI Adi nathI, anta nathI, AjanuM so varSanuM AyuSya pUruM thayAM pachI-maryA pachI paNa jIvananI dhArA nirantara cAlu rahe ja che, mATe e dhyAnamAM rAkhavuM atyanta jarUranuM che ke mANase A jidagInuM sukha evI rIte nahi meLavavuM joIe jethI maraNottara jidagI du:khanA gartAmAM paTakAI paDe. A jindagInA sukha pAchaLa maraNottara jIvana du:khagrasta thavA pAme evA pramatta yA unamatta thavuM e mUrkhatAnI parAkASThA che. sAcuM DahApaNa evI rIte jIvavAmAM che ke ahI paNa sukha zAnti rahe ane maraNottara jIvanamAM paNa sukha zAntinI paraMparA nirantara rahe A vartamAna jIvanamAM vikAsanAM vAvetara evAM thavAM joI e ke maraNottara jIvana pravAha adhikAdhika vikasita thato jAya. zA mATe ApaNe ApaNA vartamAna jIvanane guNa saMpanna banAvavuM joIe mahAna kavinuM spaSTa thAya che ke guNAH pUjAsthAnaM guNipu na ca liGga na ca vayaH / arthAt guNIjanamAM rahelA guNo pUjanIya che. tenA veSa nahi. tenI ummara nahi. A uparathI spaSTa samajI zakAya che ke guNavattA e ja dharma che. guNavattAne saMkSipta nideza satya. saMyama ane sevA A dhamanI ja sAdhanAmAM jIvananI kRtArthatA che. ane haMmezAM mATenI maraNottara ananta jIvana mATenI kalyANa siddhi che. prakAzaka : zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, pustaka : 69 ] jIna : 1972 [ aMka : 8 juna : 1972 For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra krama 1. 2. 3. 4. ..................ma.........kA lekha matabheda pragaTe tyAre vipazyanA www.kobatirth.org jJAnasAra svAdhyAya batrIsI sau dhamendra zakra .... lekhaka Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir manasukhalAla tA. mahetA amaracaMda mAvajI zAha preA. hIrAlAla ra. kApaDiyA A sabhAnA navA mAnavatA peTrana zrI prANalAlabhAi meAhanalAla vaDAliyA-mubaI A sabhAnA navA AjIvana sabhya 1. zrI jayaMtilAla ratIlAla salAta-bhAvanagara 2. zrI ramaNIkalAla dula bhadAsa-bhAvanagara 3. zrI dhanavaMtarAya durlabhadAsa-bhAvanagara pRSTha 139 141 145 148 ( anusa dhAna TAiTala peija trIjAnu' cAlu ) pAlItANA gurUkuLa tathA mATI ToLInA sekreTarI zrI zAntilAla gAMdhInA suputra zrI vasaMtarAyanA zubha lagna mahuvA mukAme kapuracaMda trIbhovananI suputrI urmilA sAthe tA. 2-6-72nA ujavAyA. pAlItANAnu gaurava jaina ejyukezana enI 64mI parIkSAnu pariNAma bahAra paDatA pAlItANA buddhisihajI pAThazALAnA 88 bhAi-aheneAmAMthI 64ne inAmeA maLela che. mukhya adhyApaka zrI jayantIlAla zADunA mAdana nIce abhyAsa karI rekhAbena zeThe bhAratanA tamAma 40 kendromAM 92 mAkarsa sAthe prathama nabara meLavI bhAratabharanuM zreSTha inAma meLavela che. jyAre ku. maMjulA salAta ane zakuMtalA salAte 90 mAkasa meLavI bIjA nabaranu InAma meLavela che. varasItapanA pAraNA nimitte maheAtsava For Private And Personal Use Only sAvaraku'DalA mukAme 6 bahenAnA varasItapanA pAraNA nimitte, AcAya jayAna dasUrIzvarajI mahArAjanI zubha nizrAmAM, maheAtsava ujavavAmAM AvatA, navapUjana, zAntisnAtra, tapasvInA varagheADA, saMgha jamaNu Adi kAryakrama thayela. vidhividhAna mATe pAlItANAthI zrI phulacaMda dhaDIyALI tathA dhArmika zikSaka zrI jayantIlAla zAhu Avela. utsava bAda banne vidhikAronuM kuMDalA saMgha taraphathI bahumAna karavAmAM Avela.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pIAramAnaMda - - koNa che? varSa : 29 ] vi. saM. 2028 ceSTha . i. sa. 1972 juna [ aMka : 8 matabheda pragaTe tyAre matabheda dekhAya ke tarata judA paDavAnuM raNa je svIkArIe to A jagatamAM rahevuM azakya thaI paDe. A sRSTimAM koI be vastu bAhya rUpe ekasarakhI nathI. vRkSenAM pAMdaDAM ane ghAsanAM taNakhalAo vacce paNa taphAvata che. karoDo mAnavIomAM sarakhI AkRti maLavI durlabha che. te ekasarakhI prakRti te maLe ja kayAMthI? mANasamAM svataMtra rIte vicAravAnI zakti Ave ke matabheda dekhAya. jIvanamAM hajAre prazno vicAravAnA hoya che. e badhAmAM eka sarakhuM daSTibiMdu nikaTanA sAthIonuM paNa na hoya. ApaNe A samajIe ne bIjAnA vataMtra matano Adara karIe te nitya jIvanane ghaNuM vikhavAdo ochA thaI jAya. siddhAMtane prazna hoya tyAM game tevA priyajanathI judA thatAM paNa na acakAvuM joIe. duniyAmAM satyane bhege keIpaNa saMbaMdha jALavavA gya hoI zake nahi, paraMtu evA prasaMge keTalA Ave? ane satyanA evA AgrahI ApaNe hoIe te tenI asara sAmI vyakti upara thayA vinA paNa rahe nahi. satyane AgrahI gumAna ke ghamaMDa rAkhI zake nahi. e namratAthI pitAnuM dRSTibiMdu bIjAne samajAve ane bIjAnA vicAro samajavA khullA dile prayatna kare. baMne bAju pUrvagrahathI mukta ane namratAyukta satyane Agraha hoya te judA paDavA chatAM hRdayane sAthe kAyama rahe ane jayAre bhUla samajAya tyAre te svIkAratAM ne mArga badalatAM te acakAya nahi. paNa AvA dAkhalA bahu jaja bane che. ApaNA gharamAM pati-patnI-putra, bhAI bhAI ke kuTuMbanA bIjA sabhyo sAthe je matabheda dararoja ApaNane jovA maLe che tene ucca siddhAMta sAthe koI saMbaMdha che? jAhera saMsthAmAM ke sAmAjika saMbaMdhamAM jyAM mana khATAM thaI gayAM hoya tyAM siddhAMtaneja savAla kAraNabhUta hoya che ane ghaNIvAra nirarthaka carcAmAM paNa matabheda UbhuM thatAM ApaNe roSe bharAIe chIe ane eka bIjA mATe haNuM bolavA lAgIe chIe, For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyAM siddhAMtanuM nAma paNa laI zakAya evuM hoya che? duniyAmAM je prema nI mIThAza prasarAvavI hAya ane sahakAranI bhAvanA vistAravI hoya te najIvA matabhedo ane siddhAMtanA savAla vacceno bheda ApaNe samajavo ja joize. pahelAmAM ApaNe udAratA keLavavI joIe ane bIjAmAM namratA sAthenI daDhatA. A bheda ApaNe nahi samajIe ne matabheda thatAM dUra khasavAnI prakRti rAkhIzuM te ApaNuM sAmAjika jIvana chinnabhinna thaI thaze ane kaI moTA kAma mATe sahakAra karavAnI ApaNI zakti ja nahi rahe. najIvA matabhedamAM paNa jalada banI javAnA ApaNA svabhAvanI pAchaLa ghaNuM karIne ahamavRti kAma karatI hoya che. bIjAne judo mata sahana na karI zakanAranA manamAM vaya, jJAna, zANapaNa ke meTAInuM abhimAna paDeluM hoya che ane te nakAra sAMbhaLatAM ja ghavAya che. A sthiti sArI nathI. dareka samajadAra vyakitane svataMtra rIte vicAravAno ane cokkasa abhiprAya dharAvavAne hakaka che ema ApaNe svIkArI levuM joIe. matabheda dekhAtAM jo ApaNe AgrahI na banIe, uzkerAIe nahi te sAmA mANasa upara sArI ja asara thAya che. ApaNAmAM prema, namratA ane sahAnubhUti dekhAya te sAme paNa tenuM pratibiMba UThe che. AvI sthitimAM pUrva grahanI gAMTha chUTI jAya che athavA DhIlI bane che ane satyane pravezavAne mArga khullo thAya che. matabheda thAya tyAM bIjAnA matane mAna ApI ApaNA abhiprAya viSe pharI vicAravAnI je Teva pADIe te tenI sArI asara thAya che. ApaNane pitAne te tethI lAbha ja thAya che, paNa sAmI vyakita paNa pitAnA daDha mAnelA abhiprAya viSe pharI vicAravA prerAya che. AvA parasparane mane maMthanamAM ghaNIvAra satyanuM amRta prApta thaI jAya che. najIvI bAbatemAM udArabhAve namatuM mUkavAmAM Ave athavA khullA dilanI carcAthI ekabIjAnuM maMtavya samajI levAmAM Ave te ApaNA jIvanavyavahAramAM prema ane sahakAranI bhAvanA vadhe. jyAM siddhAMtane savAla hoya tyAM aDaga UbhA rahIe, paraMtu siddhAMta ane sAmAnya bAbatano bheda samajavA jeTalI ApaNI vivekabuddhi tIvra hovI ja joIe. kaI paNa saMjogomAM namratA te rAkhavI ja joIe; kAraNa ke e vinA satyadarzana karI thaI zakatuM nathI. vadhu nahi, eka divasa ke eka aThavADiyA mATe A viSe jAgRta rahI vicAravAno saMkalpa karIe, savArathI sAMja sudhI jyAM jyAM matabhedane anubhava thayo hoya tyAM tyAM tenAM zAM kAraNo hatAM tenI tapAsa karIe. kAraNe vAjabI lAge to te pachI ApaNe kema varyA hatA te yAda karIe. matabheda Ubhe thatAM roSe te nahotA bharAyA? sAmA pakSane sAMbhaLavAne InkAra te nahoto karyo ? ApaNuM satya sAmA pakSane gaLe Utare te mATe Avazyaka dalIle ne namratA ApaNI pAse hatAM? ApaNuM satya abhimAnathI duSita thayeluM te nahotuM ne? AvI tapAsa karIzuM te ApaNane khAtarI thaze, ke matabhedane prasaMga Ubho thatAM satyane madhura banAvavAthI bIjAnA hRdaya upara tenI sArI ane tvarita asara thAya che. ( "vizva vAtsalyamAMthI sAbhAra udhRta) 140 AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vipazyanA lekhaka : manasukhalAla tA, mahetA vi, arthAta vizeSa prakAre ane pazya eTale jevuM tethI vipazyanAne artha cAre taraphathI jevuM evo thAya che. pAlibhASAnA vipasanA zabdamAMthI vipazyanA zabda sadhAya che. zrI satyanArAyaNa goyankA jeo varasothI baramAmAM rahetAM hatAM teo A viziSTa koTinA dhyAnanI zibira calAve che. Aja sudhImAM AvI paMcAvana zibira thaI gaI che. A zibiro daza daza divasa mATenI hoya che. temAM dararoja AThathI daza kalAka dhyAna dharavAnuM hoya che. dhyAna uparAMta bauddhagraMthenA AdhAre jIvanane nirmaLa-zuddha karavAno paNa sAdhakane upadeza ApavAmAM Ave che. zibiramAM sAdhakone eka ja vakhata sAduM bhejana maLe che ane savAre nAstAmAM dUdha-zulI, sAje pAMca vAge cA ane rAte nava vAge sUvAnA samaye dUdha temaja phaLa ApavAmAM Ave che. A zibiro pAchaLa kamAvAnI koI vRtti nathI. zrI goyankA atyaMta sAdhanasaMpanna ane sukhI mANasa che. varaso pahelAM asAdhya evI bImArIthI teo rIbAI rahyAM hatAM ane tenA nivAraNa arthe yuropa temaja amerikA paNa jaI AvyA, paraMtu tenuM kazuM pariNAma AvI zakayuM nahIM. te pachI dhyAnanI A prakriyA dvArA teo dardamukta thayA ane tene lAbha janatAne maLe eja uddeza AvI zibire pAchaLa che. chellA mArca mAsamAM AvI eka zibiramAM huM beTho hato ane te AdhAre anya loko paNa dhyAnanI A prakriyA samajI zake te uddezathI A lekha lakhavAmAM Avela che.] dhyAnanI A prakriyAmAM prathama zvAsozvAsa tema vicArene pravAha paNa mAnava manamAM pratye manane ekAgra karavAnuM hoya che. zvAsozvAsa cAlatuM ja hoya che. paNa sAmAnya rIte ApaNe laIemUkIe chIe traNa divasanA AvA abhyAsa pachI anityate ja pramANe levA-mUkavA. zvAsa choDatI vakhate tAnI bhAvanA viSe samajAvavAmAM Ave che. te kriyAne aMte hoThanA upalA bhAgamAM vaMdana rUpa anitya che-vedanA anitya che-saMjJA thAya che. prathama traNa divasa A dhyAna paddhati para anitya che-saMskAra anitya che-vijJAna anitya manane ekAgra karavAnuM hoya che. dhyAnanI - je anitya te duHkhakara, je duHkhakara te zarUAtamAM jAtajAtanA vikalpa-vicAro manamAM anAtmaka, je anAtmaka te mAruM nathI, te huM UThe che paNa tethI gabharAvAnI ke nirAza thavAnI nathI, te mAro AtmA nathI. A pramANe jarUra nathI. jaMgalamAMthI vRkSanA sukAM pAMdaDAM, yathArtha tathA samyaprajJAthI jevuM. badhuM ja kacaro, keI ne upADI jatAM joIe te tenuM kSaNabhaMgura che ane darekamAM parivartana thAya che. ApaNane jema kAMI mahattva nathI, tema AvA kSaNabhaMgurane artha kSaNe kSaNe jene nAza thato vicArone paNa kazuM mahattva ApavuM nahIM. AvA jAya che tema karavAmAM AvyA che. A vidhAna vicAre pratye durlakSa karavAthI dhIme dhIme tene mujaba rU5, vedanA, saMjJA, saMskAra ane vijJAna pravAha maMda paDato jaze. nadImAM jema pANIne e pAMce aMdha upara anityatAnI bhAvanA pravAha ekadhAro satata cAlI raheluM hoya che karavAnI che. vipazyanA 141 For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rUparUMdha-dAkhalA tarIke pRthvI, dharatIkaMpa baMne eka bIjAne duzmana mAnavA lAge. vagerene lIdhe pahADa hoya tyAM dariye thaI pati-patniI vacce arasaparasa apUrva prema hoya, jAya che. dariyo hoya che tyAM raNuM thaI jAya temAMthI jhaghaDo thavA pAme ane chuTAcheDA paNa che. comAsAmAM je nadI pANIthI bharelI hoya levAya. pachI te eka bIjAne eka bIjAnuM moTuM che te nadImAM unALe kAMkarA jovAmAM Ave che. jevAmAM paNa trAsa thAya che. savAre havA zAMta hoya che te sAMje pavananuM saMskAranI paNa tevI ja gati che. keIpaNa tephAna jovAmAM Ave che. A rIte bAhya rUpa mANasamAM kAyama mATe ekane eka prakAranA skaMdhomAMnA sthUla pheraphAronuM avalokana karI dhIme saMskAra TakI rahetA nathI paNa emAM parivartana dhIme sAdhake sUkSma pheraphAronuM nirIkSaNa karavAne thayA ja kare che. huM eka evA mAnavIthI abhyAsa kare joIe. dehamAMne rUpakaMdha kema paricita chuM ke je vidyArthI avasthAmAM abhyAsa badalAto jAya che te viSe vicAravuM. bALakamAMthI karatI vakhate ema mAnatA hatA ke jIvanamAM je yuvAna, yuvAnamAMthI prauDha, prauDhamAMthI vRddha Ama be vakhata roTalo ane chAza maLe, rahevA mATe bAhya temaja aMtaranA rUpaaudhanI anityatA jhuMpaDI maLe ane paheravA mATe kapaDAMnI be traNa viSe vicAravuM. have vedanA skaMdhane vicAra karIe. jeDa maLI rahe te bIjuM vadhAre joIe zA savAranA zrIkhaMDanuM bhojana letI vakhate khUza mATe? Aje eja bhAIne mAsika rUpiyA mijAja mAM hatuM, sAMje pezAbane TesTa karatAM traNa hajAra pagAra maLe che. rahevA mATe AzAna sAkaranuM vadhu paDatuM pramANa dekhAyuM eTale bleka che, moTaragADI che, bALako che paNa tema khuzamijAjane badale saMtApa thavA lAgyo. rAte chatAM jIvana viSe saMtoSa nathI. amerikA jaI UMgha AvI gaI eTale saMtApanI lAgaNI upekSA vadhu Delara kamAI AvavAnuM mana thAya che. kAraka banI gaI. A rIte, sukha-duHkha-upekSA kahevAnuM tAtparya e che ke saMskAromAM parivartana e traNe prakAranI vedanAne ApaNe niraMtara thayA ja kare che. nAnapaNathI jIvananA cheDA sudhI anubhava karIe chIe. AthI anityatAnuM pheraphAra na ja thatAM hoya evA saMskAravALI ApaNane bhAna thAya che. vyakti jevAmAM AvatI nathI. saMjJA eTale padArtha mAtranI kalpanA. strI- dhyAnamAM ekAgratA keLavavA arthe sAdhake puruSa-gAya-ghaDe-vRkSa-vanaspati vageremAM je vyasana mAtrathI dUra rahevuM joIe. samAdhine bheda lAge che tenuM kAraNa saMjJA. ekaja jaDasRSTinA sauthI moTo zatru vyasanAdhInatA che. dAru,mAMsa, aneka padArtho banelA hovA chatAM, je mAnasika vyabhicAra ane jugAra jevA mahAvyasane eka zakita vaDe temanuM svarUpa ApaNane bhinna lAge bAjue mUktAMya, je mANasa bIDI, tamAku, che te zakitanuM nAma saMjJA. vedanA skaMdhanI pAna, sopArI jevA nAnA vyasanamAM paNa phasAya, mAphaka saMjJA skaMdha paNa anitya che. priya-apriya che evA sAdhakane samAdhi thavI zakya nathI. saMjJAone pheraphAra thayA ja kare che. be bhAgIdAre haju te mananI ekAgratA sadhAya na sadhAya tyAM premabhAva na pUrvaka dhaMdho karatAM hoya che ane tenuM mana vyasana tarapha doDaze ane ekAgratA arasaparasa vacce apUrva neha hoya che. temAM naSTa thaze. tethI sAdhake kAyama mATe vyasana mukta jhaghaDe thavA pAme ane mAmale korTamAM jAya. rahevuM jarUrI che. A uparAMta nIcenI pAMca 142 AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAbatonuM saMpUrNa rIte pAlana karavuM joIe. AlaMbana laIne paNa cittanI ekAgratA keLavI (1) prANaghAtamAMthI nivRtti arthAt ahiMsAnuM zakAya, paNa tethI samAdhi prApta na thaI zake. pAlana (2) adattAdAna arthAtu cArIthI nivRtti rAga-dveSa-meha para AlaMbita ekAgratA (3) abrahmacaryathI nivRtti arthAt brahmacaryanuM akuzaLa cittanI tallInatA che, kuzaLa cittanI pAlana (4) asatyamAMthI nivRtti jene ApaNe nahI. AlaMbana evuM hovuM joIe ke je pratye vAddha kahIe chIe (5) kephI padAthothI ApaNane rAga ke dveSa na hoya. priya agara nivRtti. baudha sAhityamAM A pAMce bAbatanA apriya na ho. naisargika zvAsa pravAsanuM pAlanane zIla kahe che. jeNe samAdhi prApta AlaMbana levAnuM mukhya kAraNa e che ke zvAsanI karavI hoya teNe zIlanuM pAlana karavuM jarUrI che. gatine mananA vikAro sAthe atyaMta nikaTane khoTA tolamApa, Avaka ane vecANa verAmAM baMdha che. viSaya-kaSAya, vAsanA-kAmanAne beTI ghAlamela karavI, khoTA copaDA lakhI bhAva utpanna thatAM ApaNe zvAsa prazvAsanI karAmAMthI bacI javAnI pravRtti karavI, sAcI gatine duSita thatAM ApaNe pratyakSa joI zakIe Avaka na batAvavI, kALA bajAro karI leke chIe. kAma-dha-mAna-mAyA-lebhanI vRtti sAthe chetarapiMDI karavI-AvuM badhuM karanArAo jAgatAM zvAsanI gati svAbhAvika rIte ja tIvra mATe dhyAna mAga kadI paNa siddha thatuM nathI, ane bhUla thaI javA pAme che. eTale ja sAdhake pachI bhale tenI pAse karoDonI saMpatti hoya. zIlano je artha ahiM batAvyuM che te arthamAM ApaNe tyAM paNa zrImad haribhadrasUrijIe zIlavAna banavuM atyaMta jarUranuM che. nyAya saMpanna vaibhava para bahu bhAra mUkyo che. je rapa, zabda, rasa. dha ane sparza A dharmAnuSThAne pAchaLa nyAyapUrvaka meLaveluM dravya paMcendriyanA viSaye ahitakara che. kevaLa kharcAtuM nathI, te te dharmAnuSThAne tAttvika daSTie bAhya rIte viSayane tyAga karavAthI manuSya pApAnuSThAne che. baudha dharmamAM zIlanuM atyaMta temAMthI mukta nathI thaI zakata viSayanI mahatva che. zIla viSe kahevAmAM AvyuM che ke Asakti choDI dIdhAthI ja manuSya temAMthI mukta zIlanuM baLa vaibhava anupama apratima che. zIla banI zake che. jeTalA pramANamAM Asakti teTalA e ja zreSTha AbhUSaNa che. zIla jevuM anya koI che. pramANamAM duHkha. paMcendriyanA viSayamAM jAtiya kavaca bakhatara nathI. zIla rUpI AbhUSaNathI je AkarSaNa sauthI vadhu baLavAna AkarSaNa che. susajita che te evo dIpe che ke je dehavAsanA vakhate dehanuM bAhya svarUpa jevAne maNiothI susajjita rAjA paNa zobhate nathI. badale enI bhItaranA svarUpane vicAra karo. A dhyAna viSenI viziSThatA e che ke dhyAna paganA taLiyAthI te upara mAthAnA vALa nIcenA vakhate kaI AlaMbana ke jApanI temAM jarUra nathI. tvacAthI DhaMkAyelA ane azuci padArthothI bharelA zvAsozvAsanI kriyA para ja dhyAna kendrita zarIranuM nirIkSaNa karavuM. zarIramAM vALa, lema, karavAnuM che. samAdhi mATe jarUranuM che niSpApa nakha, dAMta, cAmaDI, mAMsa, snAyu, hADakAM, banavuM e. kuzaLa citta ekAgra bane te ja asthimajajA, hRdaya, yakRta, phephasAM, AMtaraDA, samAdhi che. rAgamaya, mehamaya agara dveSamaya AMtaraDAnI AsapAsanI dorI, peTamAMnA padArtha citta kuzaLa na kahevAya. rAga-dveSa mehanuM jevA ke viSTA, pitta, zleSma, parU, lehI, sveda, vipazyanA 143 For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir meda, cUMka, nAkamAMne mela, sAMdhAmAM rahele thAya che. dhAvaNuM bALaka para mAtA atyaMta prema cIkaNo padArtha, mUtra, vagere padArtho che. deha pratye ke maitrI kare che ane bALakane stanapAna karAvatI jovAnI AvI daSTi keLavAI gayA pachI dehAkarSaNa vakhate mAtAnA ma para atyaMta saMtoSa ane rahI zakatuM nathI. A rIte pacendriyanA viyenuM AnaMda chavAI rahele joI zakAya che. bALaka svarUpa samajAI gayA pachI sAdhakanuM lakSa te mAMdu paDe tyAre mAtA tenI para apAra karuNA tarapha jatuM nathI. kare che. mAMdagInA kAraNe bALaka je divase khAI dhyAnanA aMte maitrI, karuNA, muditA ane zatuM nathI te divase mAtAnI bhUkha paNa marI upekSAnI bhAvanA bhAvavAnI hoya che. maMtrI jAya che. AvI paristhiti karuNAnI bhAvanAne bhAvanAne mukhya hetu koI paNa rIte sarva AbhArI che. bALaka tophAna karavA mAMDe, nAcavA prANIo mATe manamAM AtyaMtika ane nisIma kUdavA lAge tyAre mAtA tenA para muditA kare che. prema utpanna karavAno che. zarUAtamAM pitAnI pakSIne pAMkha Ave tyAre mALAmAMthI jema UDI jAta upara athavA te mitra para maitrInI bhAvanA jAya che, tema bALaka yuvAna thAya eTale patnIne karavAno abhyAsa kare. karuNAne prAraMbha zatru laI svataMtra rIte saMsAra calAvavA lAge che. ane mitrathI na karatAM madhyastha manuSyathI kare. mAtA pratyenuM tenuM kheMcANa nathI rahetuM. e muditAno AraMbha apaNane atipriya hoya prasaMge paNa mAtA saMtAna para zreSa nathI karatI, tenAthI kare ane anukrame madhyastha ane zatru tenA viSe kazI phariyAda nathI karatI paNa upekSA upara muditA utpanna karyA pachI dhIme dhIme sarva kare che. A ja pramANe jagatane bALaka tulya prANI mAtra upara muditA utpanna karavAne abhyAsa gaNanAra sAdhakanuM mana bhinna bhinna prasaMge A kare. upekSAnI zarUAta madhyastha sadaza cAra bhinna bhAvanAo vaDe vikasita thatuM rahe che. vyaktithI karavI. bALaka gADha nidrAmAM hoya tyAre A rIte vipazyanA e mAtra dhyAnanI eka tenI mAtA jema tenI upekSA kare che te pramANe prakriyA che evuM nathI, paNa A sAdhanAne badhAM prANI mAtra mATe jAgRta upekSA pedA mukhya hetu te jIvanazuddhine che. jIvanazuddhi karIne samAdhi sAda; ravI. A cAre bhAvanAo vinA sAdhaka sAcA arthamAM dhyAna-samAdhine dvArA jagatapara prema karI zakavAnI zakti prApta adhikArI banI zakato nathI. dharma pApakAra te punya che, parane pIDA te pApa; jJA nI e saMkSepamAM, AkhuM dharmanuM mApa. 8 mAM bhUmi UkhaDe, puje pApa ThelAya; varma nA va saMsAra mAM, bhavane pAra pamAya. amaracaMda mAvajI zAha AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAnasAra svAdhyAya batrIsI racayitA-amaracaMda mAvajI zAha, taLAjA gIzvara zrImad yazovijayajI mahArAja traNaso varasa pahelA mahAna nyAyavizArada nyAyAcArya upAdhyAya padavIthI alaMkata hatA. mahAna zAstrakartA tarIke te zrI jaina zAsanamAM sUrya samAna prakAzita thaI gayA che. teozrI gIzvara zrImad AnaMdaghanajInA samakAlIna hatA teozrInAM satsamAgamathI yazavijyajI ma. adhyAtmavidyAmAM pAraMgata thayA hatA. ane adhyAtmasAra jJAnasAra adhyAtmapaniSada vi. yega adhyAtmanAM zAstro pavAnI uttarAvasthAmAM lakhI jainazAsana upara parama upakAra karI gayA che. AmAM "jJAnasAra' e teo zrImanI aMtima jJAnanA nicoDarUpa che. te jena jagatamAM prakAzita che. temAM 32 aSTaka phUlaguMthaNI mAphaka 32 pAMkhaDInuM jANe kamaLapuSpa AtmasarovaramAM pragaTyuM che. eka eka aSTakamAM anupa 8-8 leka che jemAM sAdhya-sAdhanano sumeLa saMdhAyo che. jaina darzananI preraNAtmaka gItA jevuM A pavitra zAstra che. tenI upara tArkika ziromaNI zrImaddevacaMdrajIe "jJAnamaMjarI" nAmanI vistRta TIkA racI jJAnasAranA zikhara upara kaLaza caDAvyA che. adhyAtmajJAnanA tRSAtura AtmAone A graMtha khubaja preraNAtmaka bane che. nayanipAdithI alaMkRta TIkA-nizcaya-vyavahAranI jJAnakiyAnI apUrva saMdhIvALe A graMtha che. jJAnapUrvakanI kriyA-samyagudaSTinI prApti adhyAtma-bhAvanA-dhyAna-samatA ane vRtti saMkSapagathI AtmAne zuddha-siddhi dazAne prApta karavA mATe A jJAnasAra graMthane vyApaka rIte jainazAsanamAM pracAra thAya te A yugamAM Avazyaka cheA graMthanuM saMkSiptamAM 32 gAthAnuM svAdhyAya kAvya bhAvArtharUpa lakhyuM che te nIce ApavAmAM Avela che. (rAga siddhacaka pada vaMdo re bhavikA) jJAnasAra vicAro re cetana, cetana cittamAM dhAro....e Teka pUrNasvarUpa paramAtamAM re, pUrNAnaMda bhagavAna; sat cidAnaMda svarUpanuM re, dhyAna dhare guNavAnare cetana-1 magna thaI sva svarUpamAM re, parabhAva karo tyAga; pUrNa svarUpanAM lakSathI re, thAo zuddha vitarAga....re cetana-2 sthira thaI nija jJAnamAM re, 5. sukha apAra; sama pariNAmI vRttathI re, cAritra dharma svIkArare cetana-3 moha bhAvane tyAgatA re, zuddha svarUpa pamAya; svabhAvamAM sthiratA thatA re, mukti pUrI saMdhAya.... re cetana-4 jJAnasAra svAdhyAya batrIsI 145 For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 146 Atama vivekathI jJAnAmRtane mA hA di jJAnane pAmIne re, sva-para taNA re, cAkhavA re, re, vi kA 2 ne samarasa bhAva vadhAravA re, indriya jayathI AtamA re, indriya jaya karavA tame re, indriya saMyama tapa thakI re, mana-vacanane kAyAnA yAga, zuddha upayAga prApta karavA, sAdhaka ne sAdhana che kriyA, zuddha svarUpanA lakSathI re, tRpti thAze jJAnathI re, zuddha svarUpanA dhyAnathI re, jJAna taNA upayegathI 2, para pudgalanA tyAgathI re, nilepa rAkhavA AtamA re, pAtAnuM te peAtAnI pAse, nispRhatA sukhadAya gaNIne, saMkalpa vikalpa tyAga karIne, deDAdi saMcegathI bhinna, viveka sva-paranA karIne, bhA va tA re, #damAM re, bhe 6 jJA ta dveSanA rAga ni bha ya tA samabhAvathI re, zuddha svabhAva prApti karatA, www.kobatirth.org mAha bhAva tajAya; anubhava nija thAya....re cetana-5 samatA bhAva sa ma ra sa thI indriya jaya jarUra; sa ma bhA ve bha ra pU 2....re cetana-7 para IcchA karo tyAga; vadhe aMtara sAdhavA saMsAra grahe aMtara siddha purI maLaze sAdhya mukti zAMti tRpti nile pa ka nispRhatA bIje zu lepa prajJA bhe 4 jJA na madhyasthatA sama bhA kSeAbha bhrAMti raheA thakI ve grahAya; ro kA ya....re cetana-6 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vairAgya....re cetana-8 ane ta; sativa'ta....re cetana-11 aMtara mauna sadhAya; nivi ka 5tha vA ya....re cetana--14 tyAga; vairAgya....re cetana-9 rahita bhaya karavAya, sadhAya....re cetana-10 For Private And Personal Use Only sadAya; na su kha dA ya; yAcavA jAya....re cetana-13 thAya....re cetana-12 parakhAya; va kha NA ya....re cetana-16 citta thAya; sA hA ya..... cetana-17 sadAya; dUrathAya....re cetana-18 AtmAnaMda prakAza
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nirbhayatAthI svabhAvamAM re, apramatta roga thAya; AtmaprazaMsA tene zuM karavI? je che te AtamarAyare cetana-19 tatvadRSTinI prAptithI samaje, dravya guNa para cA ya; samyaphabhAve jAgrata thaIne, A tma zakti para khAyare cetana-20 sarva samRddhi enA taNI, aMtara sRSTi dekhAya, pUrNa svarUpa pitAne jANI, padravya tyAga karAya re cetana-21 zubhAzubha je karamanI lIlA, sukha duHkha anubhava thAya; harSa-zokane tyAga karIne, samabhAvathI te sahAya..re cetana-22 karma vipAkanuM ciMtana karatA, udde ga sa sa ra mAM ya; udAsInatAthI karma vedIne, sA ga ra pa ra tha vA ya...re cetana-23 saMsAramAM sAme pUra cAlI, lekasaMjJA karI tyAga, AkuLatAthI Atama magna, AkuLatA nahi thAya...re cetana-24 sat zAsrarUpa divya cakSuthI, nirakhe leka svarUpa, AlaMbI grahI zAstra dIpikA, paDe nahi bhava kUpa....re cetana-2pa bAhya atyaMtara parigrahonI, mUchane kare tyAga, jJAtA daSTA svasvabhAvamAM, sAdhana rUpa svAMga...re cetana-26 Asakti rahita e vegI, anubhavamAM lIna thAya; anAsakata ega vicArI, sAmarthya vega sadhAya...re cetana-ra7 milanI sAthe yogane jeDI, kriyA karatA tamAma; IcchA-pravRtti-sthiratA sAdhI, siddhi ganuM kAma...re cetana-28 jJAna yajJamAM karmane hamI, ba hama svarUpa thA ya. pUjA karI aSTa prakAra bhAva, Atama zuddhi pamAya.re cetana-ra9 dhyAna dharI ekAgra ciMtanathI, mehabhAva kSaya thAya; dhyAtA yanI ekatAthI AtmasvarUpa pragaTA ya cetana-30 IcchA virodhI tapa karatA, karma sakaLa thAya nAza aMtaraMga tapa pratapana karatA, jJAna ti pragaTAyara cetana-31 sarva namAM samatA sAdhI, nirvikalpa citta thAya; ajara amara svarUpa a la ya 5 6 5 mA ya....re cetana-32 jJAnasAra svAdhyAya batrIsI 167 For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saudharmendra zukra (le. . hIrAlAla ra. kApaDiyA ema. e.) jaina darzana pramANe jInA-sacetana padArthonA zatruo gaNAvAyA che. temAM pAchaLa'ne ullekha che - be prakAro cheH (1) saMsArI ane (2) mukta. (1) adi (parvato), (2) jaMbha, 3) saMsArI jIvonA cAra upaprakAra che:-(1) nArake, namuci, (4) pArka, (5) pulemA, (6) bala ane (2) tirya, (3) manuSyo ane (4) devo. e (7) vRtra. paikI devo cAra nikAyavALA-jAtinA cheH (1) A nAma temaja IdranAM 42 nAmo paikI bhavanapati, (2) vyaMtara, (3) jyotiSaka ane keTalAMka to vaidika dharmAvalaMbIonA paurANika (4) vaimAnika, vaimAnika devonA be varga paDAya che. sAhitya anusAranA maMtavyane AbhArI che. kadamAM (1) kapo55nna ane (2) kapAtIta. kapo55nna Idra vize keTalIka vigato che. e Do. rAdhAkRSNane denA bAra nivAsasthAna-kapa che. temAMnA "Indian Philosophy" (Vol. )mAM saMkaekanuM nAma "saudharma che. e devakanA--svarganA lita svarUpe rajU karI che ane e pustakanAM IndranuM nAma "zakra che. ene viSe pra savaNAka5 prakaraNa 2-3nA anuvAda nAme vedanI vicAradhArA ke jemAM sAmAnya rIte "kalpasUtra' tarIke oLakhA- (pR. 30-32)mAM enA anuvAdaka zrI candrazaMkara vAya che temAM keTalIka mAhitI apAI che. e huM prANazaMkara zukale upasthita karI che. ahIM te huM sauthI prathama nIce mujaba darzAvuM chu:-- jaina sAhityamAM je chUTIchavAI bInAo zukrane nava nAme-e IndranAM nimnalikhita nava aMge dRSTigocara thAya che tene nirdeza karIza. saMskRta nAma nIce mujaba che - 5. ka. mAM sUcavAyA mujaba zaka devono rAjA (1) devarAja, (2) devendra, (3) pAkazAsana, che, e vaja dhAraNa kare che, e dakSiNArdha lekano (4) puraMdara, (5) madhavA, (6) vajapANi, (7) adhipati che, e 32 lAkha vimAnono svAmI che, zakra, (8) zatakratu ane (8) sahastrAkSa. A paikI "airAvaNuM (nAmane hAthI) enuM vAhana che, e devendra ane vajrapANi sivAyanAnAM pAiya nAmo e laTakatI vanamALA pahere che, bhUtake mugaTa dhAraNa vivAhapaNutti (sa. 3, u. 2)mAM levAya che. kare che, enA kamaLa kaLi suvAnA kuDaLa vaDe kalikAlasarvajJa hemacandrasUrie abhidhAna- zobhe che, enI "sudharmA nAmanI sabhA saudharmAcintAmaNi (le. 171-174)mAM IndranAM 4ra vartasaka' vimAnamAM AvelI che ane e sabhAmAM nAmo ApyAM che. temAM uparyukta nava nAme paikI enuM "za nAmanuM siMhAsana che. pahelAM be sivAyanAMne sthAna apAyuM che. jyAre e zuke pura-nagarano nAza karyo hovAthI enI patta vRttimAM IndranAM nAmanI vyutpatti e "puraMdara kahevAya che. eNe pUrvabhavamAM kArtika darzAvAI che. zreTI tarIke zrAvakanI pAMcamI pratimA so vAra vahana zlo. 174-175mAM IndranA nIce pramANe sAta karI hatI. ethI ene "zatakatu' kahe che. vaidika 1. AMgaLa upara eNe munisuvrata nAmanA muni pAse dIkSA lIdhI hatI. e zaka tarIke utpanna thayo hato jyAre ene herAna karanArA daihika tApasane enA "airAvaNa nAmanA hAthI banavuM paDayuM hatuM, AvI eka mAnyatA che. 148 AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAnyatA mujaba te eNe se yajJa karyA hatA ethI eTale e jANIne eNe vidhipUrvaka emane vaMdana e nAma paDayuM che. ene pAMcaso buddhizALI karyuM ane emanI stuti karI. pachI ene vicAra maMtrI hatA. e daSTie e sahastrAla che. Avyo ke vizuddha jAti-kuLamAM ja tIrthaMkarA, ajaina maMtavya mujaba eNe gautama RSinI patnI cakravatIe ane baLadevo janme che. ahalyA sAthe durAcAra sevyo hato. ethI e zakrona AcAra-nIca kuLamAM tIrthakarAdika RSie ene eka hajAra bhagane zApa Apo garbha paNe avatare te zakroe e garbhanuM ucca paraMtu eNe IndranI abhyarthanAne lakSyamAM laI ane kuLamAM saMkaraNa karavuM. A bAbatamAM 50 kamAM hanara netravALo ( sahastrAla) banAvyA hatA. darzAvAI che. e uparathI zakranI saMkhyAnuM paNa mahAmedha upara indranuM Adhipatya hoI e "maghavA' sucana thAya che. 'harigamesi (harinagameSina)-A kahevAya che. AvI eka mAnyatA che. zakranA pAyadaLane-padAtisenAnA adhipati che. pa0 kamAM kahyuM che ke 84000 sAmAnika enA nAmano artha kaI kaI indranI senAdhipati dave, 33 trAyastrizadevo, 4 kalekapAlo, saparivAra kahe che eTale ke hari ane naugameSina ema A AmahilAo, patraNa parSadA, sAta saMnya A nAmamAM be pada hovAnuM mAnI teno artha ane sAta senAdhipatio, 3, 36 000 aMgarakSako kare che temaja keTalAMka pustakamAM A "hariNagatemaja aneka anya "saudharma' kapanA nivAsI mesinA nAmagata "hariNa" zabda joIne ke anya deva-devIo upara e zakanuM Adhipatya hatuM -e koI kAraNasara enuM mukha haraNanA jevuM AlekhAyuM badhAMne e vAmI hatoe prajAno pAlaka hato. che to zuM te samucita che. je hoya to tenAM saune e pUnya hatA. pramANo rajU thavAM ghaTe. zakane avavijJAna dvArA khabara paDI ke mahA- garbhanuM saMharaNa-zake hariNe sine AjJA vIraravAmI devAnaMda brAhmaNanI kumimAM avataryA chekarI ke tAre devAnaMdAnI kukSimAMnA garbhanI ane 1-3. bhavanapati ane vaimAnika denA Indra, sAmAnika, trAnniza, lokapAla, pAripakva, anaka, Atmaraka, prakIrNaka, Abhiyogya ane kiTibapika evA dasa prakAro che. e paikI Indra badhA devano svAmI che. AyuSya vageremAM kendranA samAna eTale amAtya, pitA, guru vagerenI jema pUjya paraMtu Indrava vinAnA devone "sAmAnika' kahe che. je devo maMtrI athavA purahita jevA che temane "trAyazciMza" kahe che. jokapAlo sarahadanA rAka che. emanAM nAma soma, yama, varuNa ane kubera che. pArivadha de mitronI jema sabhya de che. anIka eTale sainika athavA tene vipati ke prakIrNaka eTale sAmAnya. abhiyogya eTale dAsa-sevA karanArA kiTibaSika aMtyaja jevA che. 4. e AThenAM nAma padmA, zivA, rAMcI, aMju, amalA, asa, navalikA ane rohiNI che. 5. bAhya, madhya ane AtyaMtara. 6. gandharva, nATaka, azva, hAthI, ratha, pAyadaLa ane baLada. 7. Ane "AtmarakSaka" paNa kahe che. e deva indranI pITha pAchaLa UbhA rahI enuM rakSaNa kare che. 8. A zabda padmAnaMda mahAkAvya (sa. 7)mAM laiM. ra5-426mAM vaparAya che. saudharmendra zake For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir trizalA kSatriyANInI kulimAMnA garbhanI adalAbadalI deva potAnA hAthathI garbhane spazI pazane ane karavI. A sAMbhaLI harisegamesie IzAna khUNAmAM te garbhane pIDA na thAya tevI rIte ni dvArA jaI "kriya" samudraghAta dvArA potAnA zarIramAM bahAra kADhIne bIvana garbhAzayamAM mUke che. A rahelA Atmapradezane daMDarUpe bahAra kADhayA temaja saMbaMdhamAM abhayadevasUrie vizeSa kaMI na kahetAM potAnA zarIrane atyaMta nirmaLa banAvavA potAnA eTaluM ja kahyuM che ke sAmAnya rIte nidrArAja zarIragata dhULa pudgalene bahAra kADhI sUkSma ane garbha bahAra Ave che. uttama pudgale grahaNa karyA bIjI vAra eNe 'vaikriya marbha saMdaraNane aMgenuM eka udAharaNa vedika samuhughAta karyo ane uttara vaikriya rU5 (zarIra mAnyatA anusAra nIce mujaba che: banAvyuM. tyArabAda e savara devAnaMda pAse Avyo ane mahAvIra svAmIne jotAMveta emane vasudevanI patnI devakInA garbhane vizvAtmA praNAma karyA. pachI "avasthApinIvaDe devAdA ane yogamAyA dvArA rohiNInA udaramAM ane rohiNInA enA parivArane nidrAdhIna banAvI enA garbhamAMthI garbhane devakInA udaramAM mUkAyo che azubha pule dUra karI ane zubha pudgale laI A kriyA begamAyA zI rIte kare che tenuM eNe mahAvIra svAmInI anujJA mAMgI emane varNane koI sthaLe hoya to te temaja Adhunika hAthamAM lIdhA. pachI trizalA kSatriyANI pAse jaI vaidya -DAkaTaronuM A kriyA para zuM kahevuM che tene ane tenA parivArane "avasthApinI dvArA te jANavuM bAkI rahe che. ahIM e umerIza garbhanA nidrAdhIna banAvI azubha pudgale dUra karI ane parivartanano eka kisso jIvanavijJAna (pR. 43)mAM zubha pule prakSipta karI mahAvIra svAmIne noMdhAyo che. . trizalAnI kutimAM garbharUpe prasthApita karyo. A kalyANaka ane Asanaka pa-pratyeka tIrtha karanA uparAMta trizalAnA garbhane laine devAnaMdAnI kutimAM jIvanamAMnA nimnalikhita pAMca prasaMgAte "pAMca e garbhane mUko. tema karIe deva svasthAne gayo. kalyANake" tarIke oLakhAvAya che. A kArya eNe zI rIte karyuM te bAbata 50 kamAM nathI paraMtu enI mAhitI vivAhapaNutti (sa. 5, (1) cyavana, (2) janma, (3) dIkSA, (4) u. 4)mAMnA nimnalikhita cAra prazno ane enA kevalajJAnanI prApita ane (5) nirvANa. lagatA uttaramAMthI maLe che. sAmAnya rIte A pAMce kalyANakanA samaye zakrano dUta hariplegamesi nAmano senApati zakranuM Asana kaMpe che ane e avadhijJAna vaDe strInA garbhanuM saMkaraNa kare che tyAre (1) yathArtha bInAno jANakAra bane che ane prasaMge cita eka garbhAzayamAMthI garbha laIne bIja garbhAzayamAM kArya kare che. mahAvIra svAmIne vana vakhate zakanuM mUke che ke (2) ekanA garbhAzayamAMthI e laI Asana kayAnuM jaNAtuM nathI. je emaja hAya yonidvArA bIjanA udaramAM mUke che. ke (3) ni te tenuM kAraNa zuM ? aSTAddikA bhatsava-kalyANakane dvArA ekanA garbhane bahAra kADhI anya garbhAzayamAM aMge "nadIzvara' dIpe jaI zakra vagere indro mUke che. ke (4) nidAra garbhane udaramAMthI kADhIne advikA mahesava kare che. juo supAsanAcariyuM pAchA yoni dvArAja bIjanA udaramAM mUke che ? svaninuM phaLa kahevA zakanuM Agamana--nAbhi A cAra praznonA uttara e apAyo che ke e kulakaranI patnI marudevIe potAnI kukSimAM abha 150 AtmAna prakAza For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org deva avataryA. tyAre cauda svapno yAM. e samaye zukranu Asana kaMpatAM e nAbhi pAse AvyA, enu abhinaMdana karyuM, svapnanu` kuLa kahyuM ane marudevInI praza'sA karI. Ama caupannamahApurisacaritramAM kahyuM che tyAre padmAnaMda mahAkAvya (sa 7, leAka 273 ityAdi) pramANe te kronA--ndronAM Asano kaMpyAM ane e zakoe marudevIne svapnonAM phaLa kahyAM. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pahelAnI jema pAMca rUpa vikIe prabhune lane tI karanI mAtA pAse Ave che. ane avaravApinI dura kare che ane pratikramakanuM saharaNa kare che. enA AdezathI kubera maNa vagerenI vriSTa kare che. zukra tI karanA aMgUThAmAM amRta sthApe che ane pachI 'naMdIzvara'dIpe nnaya che ane svasthAne pAThA kare che. nAmanI eka yAjananA vistAravALI ane adbhuta dhvani karanArI ghaMTA traNa vAra vagADI, ethI zakranA adhAM vimAnonI ghaTA sabhakALe vAgI UThI. e sAMbhaLI badhAM devadevIo tIrthaMkaranA janmAbhiSekAye peAtapAtAnA indro sahita 'meru' parvata uprara jAya che. zakra teA tIrthaMkaranI mAtA pAse jaI tene ane tI karane praNAma karI jinamAtAne avasvApinI' dvArA nidrAdhIna banAvI tIrthaMkaranuM pratibiMba enI janmAbhiSeka -- tI karanA janmAbhiSekArthe zakranI zaMkA ane tenuM nivAraNa-mahAvIra javA pUrve zakanA AdezathI hariNegamesie 'sudhApA'svAmInA janmAbhiSekanA samaye evI zakA seve iM ke A bALaka jaLadhArAo kevI rIte sahana karaze ? enA nivAraNArthe mahAvIraravAnIne potAnA DAbA paganA aMgUThA vaDe merune cAMpyA ane meTA utpAta thayA. e vicAratAM zakrane mahAvIraravAmInA aparimita baLanI pratIti thaI. pAse mUke che, pachI e pAMca rUpA vive che : (1) eka rUpe e tIrthaMkarane haratamAM grahaNa kare che, (2) bInna rUpe emanA mastaka upara chatra dhare che, (3-4) bamba me rUpe tItha karatI ne bAju cAmara kare che ane (5) pAMcamAM rUpe va uchA LatA-nAcatA 'merU' parvate Ave che. tI karane peAtAnA utsagamAM laIne zakra snAna karAvavA lAyaka siMhAsana upara bese che ane acyutendranA Adeza anusAra badhA Indro jalAbhiSeka kare che. pachI saudhamendra IzAnendranA kheALAmAM tItha karane besADI peAte cAra baLadanAM ADe zIMgaDAM dvArA dUdhanI dhArAthI tI :karanA abhiSeka kare che. tyAra bAda e tI karavu zarIra lUi che, ane vilepana kare che ane vibhUSita kare che pachI e tI karanI AgaLa ATha magaLa Alekhe che ane AratI utAre che; tyAra pachI nizALa garaNu mahAvIrasvAmI A varSathI kaMIka adhika ummaranA thayA tyAre emanAM mAtApitA emane lekhAcArya pAse laI gayA. e lekhAcAryanuM khUba meATu' Asana mAMDeluM hatuM. traNa jJAnanA dhAraka mahAvIrasvAmIne ziSyarUpe lai gayelA naNI zAnu Asana pyu. e lekhAcAya pAse AvyA ane eNe mahAvIrasvAmIne Asana upara besADayA ane akArAdinA paryAya vagere pUchyA. mahAvIravAnIe enuM spaSTIkaraNa karyuM. e uparathI lekhAcAya ne keTalAMka pada-artha samAyA. e uparathI aindra vyAkaraNa udbhavyu. Ane keTalAka jainendra vyAkaraNa kahe che. zakre karelI prazaMsA-eka velA za* sabhAmAM mahAvIravAnInAM sAmarthya ane dhIratAnI prazaMsA karI. e uparathI eka aeva enI parIkSA karavA ee anya rAjakumAre sAthe ramatA hatA tyAM AvyA ane ramatamAM joDAyA. e hArI jatAM 1-ra. zuM AthI indro samajavAnA che ? 3. AnuM varNana meM stuticaturviMzakA (zlo. pa)nA spaSTIkaraNa (pR. 31-33)mAM ApyuM che. saudharmendra zaka 151 For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir enI pITha upara mahAva ravAmAM caDI beThA. e deve rokayA eTale ceDA keza rahI gayA. bAkInA keza jotajotAmAM potAnuM 5 vadhAre ne vadhAre UMcuM e hIrasAgaramAM padharAvI Avyo. lokone eNe ane vikarALa banAvyuM. mahAvIra svAmIe enI pATha laghu muSTinI saMjJA laMDa zAMta karyA eTale RSabhadeve upara muTTI mAratAM e namI paDyo ane emanI huM sAvadya yogono tyAga karuM chuM ema belyA prazaMsA karI cAlato thayo. ane emane mana:paryava' jJAna utpanna thayuM. RSabhadevanAM lagna-saudharmendra RSabhadevanAM lagna RSabhadevanuM nirvANa-apabhadevanuM nivaNa thatAM samaye hAjara rahyo hato eTaluM ja nahi paNa bharata cakI mUrNita banyA. e samaye koIne evI RSabhadeva uttama yAnanAMthI utarI toraNe AvI khabara na hatI ke rUdanathI du:khano uchaMda thAya che. UbhA tyAre e inke emane hAtha AyA (sahAya bharatane e jaNAvavA mATe zuke deve sahita kaMdana karI ? ) karyuM. eno avAja sAMbhaLI bhAratanI mUccha dUra zake bharatane apeluM ardhAsana - sIdhamendra thaI ane eNe paNa puSkaLa pramANamAM rUdana karyuM ane eno zoka thoDAka ghaTayo. zake deva pAse (zake) bharatane pitAnA sthAnamAM laI ardhAsane naMdana vanamAMthI caMdananAM kA maMgAvyAM. enA besADayo hato. vaDe traNa citAo racavAmAM AvI zake RSabhadevane zake karelI vaMza sthApanA - RSabhadevanA janma kSIrasamudramAMthI lavAelA jaLa vaDe snAna karAvyuM, bAda lagabhaga eka varSa vaMzasthApanAthe zakra zeraDI zIrSa candanano lepa karyo, divya vastra paherAvyuM laine AvyA. 4 sapabhadeva pAnAnA pitAnA ane ratnonAM alaMkArothI emanA dehane vibhUSita khoLAmAM beThA hatA. emaNe zeraDI upara hAtha karyo. zibikA racAtAM zake emanA e dehane lagAvyo. e upathI ke emanA vaMzanuM nAma padharAvyo ane ene e uparyukata traNa citA IvAku pADayuM. paikI A citA pAse lAvya. zakanI AjJAthI RSabhadevanI dIkSA --RSabhadevanI dIkSAno samaya agnikumAroe agni ane vAyu pragaTAvyA. dhAtuo thatAM zakanuM Asana karyuM. e emanI pAse Avyo baLI jatAM meghakumAroe citA olavI nAMkho. ane eNe janmAbhiSekanI jema emanAM abhiSekAdi zake uparanI jamaNI dAta lIdhI te IzAnendra DAbI. kAryo karyA. tyAra bAda eka zibirA racI. enA amarenTe nIcenI jamaNI dAta lIdhI to balie upara RSabhadeva ArUDha thayA tyAre e zake emane DAbI. nandIzvare jaI utsava karI badhA Indro hAtha (no Teko Apyo. eNe temaja IzAne potapotAne sthAne gayA. cAmara DhALavA mAMDyAM. zibikA "ziddhArtha udhAnamAM kRSNanuM jarAsaMdha sAthenuM yuddha --- jarAsaMdhanI AvatAM aSabhadeve zibikAmAMthI nIce UtarI vastrA- sAme vAsudeva kRSNa laDavA gayA tyAre neminAthane dino tyAga karyo. zake emanA khabhA upara devadravya paNa e yuddhamAM bhAga levAno prasaMga Avyo. mukyuM. aSabhadeve cAra muSTi vaDe je kezane leca karyo cakrane enI jANa thatAM eNe ratha temaja mAtali te zake grahaNa karyA. pAM mo loca karatAM ke emane sArathine mokalI ApyA. jarAsaMdhe yuddhamAM jarA 1. juo paDananda-mahAkAvya (sarga 9, leka 70.) 2. ejana, 4 17, le. 97. 3. ejana, 3. 8, leka 28-32. 152 AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vidyA vaDe kRSNanA sainyane ghara banAvI dIdhuM. lauM chuM. ema kahI te satvare devalokamAM gayo. zake keme karyuM e laDavA UThayuM nahi. tyAre kRSNa tene joIne tenA upara ja pheMkayuM eTale te neminAthanI salAha mAMgI. neminAthe pArzvanAthanI nAsavA lAgyo. e ca rendra mahAvIra svAmInA pratimA pAtAlamAMthI maMgAvI tene snAtra karAvI caraNamAM namI paDayo. zakane enI khabara paDI ke tenuM jaLa chAMTavA kahyuM. e nimitte traNa upavAsa camarendra mahAvIra svAmInuM raNa laI Avyo che. kRSNa karyA tyAre pAtAlanA nAyake e pratimA eTale te vaja pAchaLa doDa ane eNe e vaja emane ApI. ane pachI kRSNa enuM snAtrajaLa pakaDI lIdhuM ane camarendrano aparAdha hovA chatAM chAMDI sainyane UbhuM karyuM. daramyAnamAM neminAthe tene jato karyo. caupanAmahApurisacariyAmAM to je ApelA rathamAM besI lAkha yoddhAonI ema kahyuM che ke zaka camarejane mAravA taiyAra thayo AsapAsa ratha bhamAvyA eTale e yoddhAo tyAre vajadeve ene roko ane zakrane badale enA sAMkaLethI baMdhAyA hoya tevA thaI gayA. yuddhamAMthI e sevaka vajadevanuM teja sahana nahi thavAthI e neminAtha nivRtta thatAM teo svastha banyA. juo amarendra nAThe ene mahAvIrasavAmI zaraNe gayela zatrujaya kalpavRtti (pR. 217-2018) joI eNe ene herAna karyo nahi. zakanuM sahAya mATe sucana mahAvIra svAmIne puSya sAmudrika ane zakano saMvAda-virAMga sauthI prathama eka govALIyAe upasarga karyo te nadIne kinAre retInA paTamAM pagalAM sthApIne mahAsamaye zake kahyuM ke AgaLa upara bhISaNa upasargo vIrasvAmI rahyA hatA. e pagalAMmAM cakra, aMkuza, sahana karavA paDe tema che to huM sahAya kare. vajI vagere lakSaNo joine puSya nAmane sAmudrikane mahAvIra svAmIe enI vijJatino asvIkAra ema lAgyuM ke ahIM cakravatanA lakSaNavALI pagakaratAM kahyuM koI tIrtha kare anyanI sahAyatAthI lonI zreNi jovAya che te kaI page cAlIne gaya: kevalajJAna meLavyuM nathI ane koI meLavaze nahi. jaNAya che. e sAmudrika pagale pagale gaye. gheDaka tema chatAM zake mahAvIra svAmInA mAsInA putrane cAlyo to enI najara kAyotsargamAM rahelA mahAke je siddhArtha nAmano vyaMtara che to tene vIrasvAmI upara paDI. emanA durbaLa dehamAM caraNa sahAya karavA Adeza Apyo.' uparAMta anyatra paNa sAmudrika lakSaNo che ane chatAM A mahAnubhAvanA zarIra upara vastra paNa nathI te camarendrano utpAta-pAtALamAMthI amarendra to zuM A lakSaNa khATAM che ke lakSaNazAstra khoTuM saMdharmendranA vimAnane upara jatuM joyuM. AthI che? meM e zAstranA abhyAsa pAchaLa parizrama karyo te gusse thayo ane sadharma devalokamAM javA vagara tene dhikkAra thAo. huM lakSaNazAstranI vyAkhyAmAM vicAre upaDyo. jatAM jatAM tenI najara mahAvIra- bharamAyo houM evuM mane jaNAya che. puSyane potAnI ravAmI upara paDI. emane praNAma karI e be nindA karato jANI InDe kahyuM ke tAruM sAmudrika ke he prabhu ! huM zakane jItavAnI IcchAthI jAuM chuM. zAstranuM jJAna sAcuM che. cakravatInAM lakSaNo beTAM temAM mane koI Apatti Ave tethI tamAruM zaraNuM nathI. AvAM lakSaNe bharatAdikanI jema dharma cakra. 1. upanna mahApurisacariyamAM A saMbaMdhamAM evuM kathana che ke InTanA Adezano amala thAya te mATe mahAvIra svAmInA zarIramAM praveza karyo ane e upasargonuM nivAraNa karo rahyo. saudharmendra zake 153 For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartAnAM paNa hoya che ane A prabhu dharmacakravartI cha mahinA sudhI teNe aneka upasargo karyA. Akhare che. puSya emane praNAma karI cAlato thayo. hArIne e pAcho pharyo tyAre zake ene devalamAMthI saMgamanuM nirvAsana eka veLA zake 'saudharma nirvAsika karyo-hAMkI kADhyo. eTale e merUnI sabhAmAM mahAvIrasvAmInA pairyanI prazaMsA karI ke cUlikA upara jaI rahyo. piTAla gAmanI najIkanA polAsa cetyamAM bhagavAna A pramANe meM zaka viSe keTalIka vigato rajU mahAvIrasvAmI 'kAsarga dhyAnamAM che temane karI che. hajI koI koI rahI gaI haze. te AgaLa calAyamAna karavA keI sura ke asura samartha nathI. upara yogya sAdhana ane samaya maLatAM rajU karavA A sAMbhaLI saMgama nAmanA sAmAnika deve kahyuM mAro vicAra che. tema chatAM A lekha vAMcI ke huM emane calAyamAna karIza. zake ene rokyo koIe e bAbato darzAvaze to mAre prayatna nahi nahi kemake tema karavA jatAM e devane mahAvIra karavo paDe eTale AnaMda thaze. have pachI dharaNa svAmInA sAmaya viSe zaMkA udbhavaze ema ene dandra viSenuM lakhANa rajU karAze evI AzA che. lAgyuM saMgame eka rAtrimAM vIsa upasargo karyA. 1. juo caupannamahApurisacariyano anuvAda (pR. 382). 2. AnI rUparekhA meM vIrabhakatAmara (le. 15nA upaSTIkaraNamAM AlekhI che. juo "bhaktAmara stotranI pAdapUrtirUpa kAvya saMgraha (prathama vibhAga, pR. 39-42). amArA prakAzanane rIvyu navAM prakAzano bhagavAna mahAvIra yuganA upAsake : ki. rUA. be. atre ATha kathAone saMgraha che. A badha pradhAna kathAo dharmakakSAone AdhAre lakhAI che ane tenuM nirUpaNa leka rUcine anulakSIne che. cAra kathAo zrI bhImajI harajIvana (suzIla)nI che ane bAkInI cAra zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetAnI che. A kathAo buddhine tejasvI banAvI hRdayamAM dharmavRtti jagAve tevI sAtvika che. jANyuM ane joyuM : lekhaka : zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA. ki. rUA. be. sAmAnya lagatA prasaMomAMthI bodha tAravavAnI lekhakamAM ajaba zakti che eTaluM ja nahi e saghaLAnI rajuAta paNa marmagrAhI che. emAM sau koIne spaze evA ciMtananA jhabakArA che. baMnenA prakAzaka: zrI jaina AtmAnaMda sabhA khArageTa-bhAvanagara 154 AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina samAcAra jaina vidyArthIone lena-sahAya | zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka vidyAthI-vidyAthInIne ejIniyarIMga ArkiTekacara, dAktarI, vANijya, cATaDaLa tathA keraTa ekAunTanTasa, bijhanesa menejamenTa, zikSaNa, lalitakaLA athavA jaina vidyAnA ucca abhyAsa mATe; DigrI abhyAsa mATe InTara mIDiyeTa parIkSA pasAra karyA pachI ane DiplomAnA abhyAsa mATe esa. sI. parIkSA pasAra karyA pachI TrasTanA niyamAnusAra lenarUpe sahAya ApavAmAM Ave che. te mATenuM niyata arajI patraka rUA. 1-25 manIorDarathI ke TapAla TikITa mekalavAthI nIcenA saranAmethI maLaze. arajI patraka svIkAravAnI chellI tA. 15 mI julAI 19 7ra che. AcArya zrI vijaya vallabhasUrIzvarajI janmazatAbdI zikSaNa TrasTa The. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, ogaSTa krAMti mAga muMbaI-36 zrI Atma vallabha-zIla saurabha TrasTa yugavIra AcArya zrI vijaya vallabhasUrI mahArAjanA samudAyanA pU. sAdhvIjI zrI zIlavatIzrIjI mahArAjanA jIvanakAya, jIvana sAdhanA ane guru bhaktinI smRtimAM zrI Atma-vallabha-zIla saurabha TrasTa, pU. sAdhvIjI mahArAjonA abhyAsa mATe ane ardhamAgadhI prAkRtano abhyAsa karatI bahenone Arthika sahAya Ape che. kolejamAM abhyAsa karatI jaina vidyArthinI jemane ardhamAgadhI ane prAkRta viSaye lIdhelA hAya ane Arthika sahAyanI jarUra che temaNe niyata arajI patraka kAryAlayethI maMgAvI, 15 julAI sudhImAM bharI mokala . pUjya sAdhvIjI mahArAjene dhArmika abhyAsa aMge sahAyanI jarUra hoya to te sthaLanA upAzrayanA vahIvaTakartAe abhyAsa, sahAyatAnA pramANu vagere vigato sAthe TrasTanA maMtrIne jaNAvavuM. kAryAlayanuM saranAmuM : zrI mahAvIra jaina vidyAlaya ogaSTa krAMti mAga, muMbaI-36 Adarza lagna mahotsava pAlItANAnA jANItA sevAbhAvI che. bAvIzI sAhebanA suputrI bhAratI bI. e.nA zubha lagna morabI nivAsI zrI maganalAla jI. gAMdhInA suputra rameza ema. e. sAthe tA. rapa-pa-72 viziSTa dhAmadhUma ane navInatama rIte ujavAyA. navI DhabanI sAhitya sabhara lagna-patrikA, lagna prasaMge aMtaranI urmithI raju karAela kAvyA, ane satkAra samAraMbha samaye, judA judA vaktAoe raju karela samayacIta pravacano e A lagna-samAraMbhanI viziSTatA hatI. (anusaMdhAna TAiTala peIja 2 para juo) For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ATMANAND PRAKASH Regd No. G. 49 1pa-00 10-00 ` 8 59 khAsa vasAvavA jevA keTalAka anya graM thA saMskRta graMtha gujarAtI graMtho 1 vasudeva hiDI-dvitIya aMza 10-00 | 1 zrI pArzvanAtha caritra 2 bahaka95 sUtra bhA. 6 ThTho 20-00 2 zrI tIrthakara caritra 3 triSaSTizalAkApuruSacarita 3 zrI supArzvanAtha caritra bhA. 2 4-00 mahAkAvyama bhA. 2, 4 kAvya sudhAkara 2-50 parva 2, 3, 4 (mULa saMskRta) pa Adarza jaina strIratna bhA. 2 2-00 pustakAkAre 12-00 6 kathArana keSa bhA. 1 12-00 ( 55 55 pratAkAre 1pa-00 7 kathAratna koSa bhA. 2 10-00 pa dvAdazAra nayacakrama 40-00 8 Atma vallabha pUjA saMgraha 3-00 6 saMmpatitaka mahArNavA tArikA - 1pa-00 9 Atma kAnti prakAza 1-50 7 tattvArthAdhigamasUtram 1pa-00 10 jJAna pradIpa bhA. (1 thI 3 sAthe) 10-00 8 prabaMdhapaMcazatI , 1pa-00 pU. A. vijayakasUrasUrijI 11 syAdvAda maMjarI 1pa-00 aMgrejI graMtha 12 anekAntavAda 2-00 2-00 1 Anekantva de 13 namaskAra mahAma tra by H. Bhattacarya 8-00 | 14 cAra sAdhana 2-0 0 2 Shree Mahavir Jain Vidyalay | 15 bhagavAna mahAvIra yuganA upAsako 2-00 Suvarna Mahotsava Granth 36-10 | 16 jANyuM ane joyu' 2-00 h my noMdha : saMskRtamAM 10 TakA ane gujarAtImAM tathA aMgrejImAM 15 TakA kamizana kApI ApavAmAM Avaze. pepTa kharca alaga. A amUlya graMtha vasAvavA khAsa bhalAmaNa che. I ! lakho : zrI jai na A tamA naM da sa bhAga : bhA va na ga ra taMtrI : khImacaMda cAMpazI zAha, zrI AtmAnaMda prakAza tatrImaMDaLa vatI prakAzaka : zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara mudraka : harilAla devacaMda zeTha, AnaMda prinTIga presa, For Private And Personal Use Only