________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પીઆરમાનંદ - - કોણ છે?
વર્ષ : ૨૯ ]
વિ. સં. ૨૦૨૮ ચેષ્ઠ
.
ઇ. સ. ૧૯૭૨ જુન
[ અંક : ૮
મતભેદ પ્રગટે ત્યારે મતભેદ દેખાય કે તરત જુદા પડવાનું રણ જે સ્વીકારીએ તો આ જગતમાં રહેવું અશક્ય થઈ પડે. આ સૃષ્ટિમાં કોઈ બે વસ્તુ બાહ્ય રૂપે એકસરખી નથી. વૃક્ષેનાં પાંદડાં અને ઘાસનાં તણખલાઓ વચ્ચે પણ તફાવત છે. કરોડો માનવીઓમાં સરખી આકૃતિ મળવી દુર્લભ છે. તે એકસરખી પ્રકૃતિ તે મળે જ કયાંથી? માણસમાં સ્વતંત્ર રીતે વિચારવાની શક્તિ આવે કે મતભેદ દેખાય. જીવનમાં હજારે પ્રશ્નો વિચારવાના હોય છે. એ બધામાં એક સરખું દષ્ટિબિંદુ નિકટના સાથીઓનું પણ ન હોય. આપણે આ સમજીએ ને બીજાના વતંત્ર મતનો આદર કરીએ તે નિત્ય જીવનને ઘણું વિખવાદો ઓછા થઈ જાય. સિદ્ધાંતને પ્રશ્ન હોય ત્યાં ગમે તેવા પ્રિયજનથી જુદા થતાં પણ ન અચકાવું જોઈએ. દુનિયામાં સત્યને ભેગે કેઈપણ સંબંધ જાળવવા ગ્ય હોઈ શકે નહિ, પરંતુ એવા પ્રસંગે કેટલા આવે? અને સત્યના એવા આગ્રહી આપણે હોઈએ તે તેની અસર સામી વ્યક્તિ ઉપર થયા વિના પણ રહે નહિ. સત્યને આગ્રહી ગુમાન કે ઘમંડ રાખી શકે નહિ. એ નમ્રતાથી પિતાનું દૃષ્ટિબિંદુ બીજાને સમજાવે અને બીજાના વિચારો સમજવા ખુલ્લા દિલે પ્રયત્ન કરે. બંને બાજુ પૂર્વગ્રહથી મુક્ત અને નમ્રતાયુક્ત સત્યને આગ્રહ હોય તે જુદા પડવા છતાં હૃદયને સાથે કાયમ રહે અને જયારે ભૂલ સમજાય ત્યારે તે સ્વીકારતાં ને માર્ગ બદલતાં તે અચકાય નહિ.
પણ આવા દાખલા બહુ જજ બને છે. આપણા ઘરમાં પતિ-પત્ની-પુત્ર, ભાઈ ભાઈ કે કુટુંબના બીજા સભ્યો સાથે જે મતભેદ દરરોજ આપણને જોવા મળે છે તેને ઉચ્ચ સિદ્ધાંત સાથે કોઈ સંબંધ છે? જાહેર સંસ્થામાં કે સામાજિક સંબંધમાં જ્યાં મન ખાટાં થઈ ગયાં હોય ત્યાં સિદ્ધાંતનેજ સવાલ કારણભૂત હોય છે અને ઘણીવાર નિરર્થક ચર્ચામાં પણ મતભેદ ઊભું થતાં આપણે રોષે ભરાઈએ છીએ અને એક બીજા માટે હણું બોલવા લાગીએ છીએ,
For Private And Personal Use Only
