________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માન્યતા મુજબ તે એણે સે યજ્ઞ કર્યા હતા એથી એટલે એ જાણીને એણે વિધિપૂર્વક એમને વંદન એ નામ પડયું છે. એને પાંચસો બુદ્ધિશાળી કર્યું અને એમની સ્તુતિ કરી. પછી એને વિચાર મંત્રી હતા. એ દષ્ટિએ એ સહસ્ત્રાલ છે. આવ્યો કે વિશુદ્ધ જાતિ-કુળમાં જ તીર્થંકરા, અજૈન મંતવ્ય મુજબ એણે ગૌતમ ઋષિની પત્ની ચક્રવતીએ અને બળદેવો જન્મે છે. અહલ્યા સાથે દુરાચાર સેવ્યો હતો. એથી એ શક્રોન આચાર-નીચ કુળમાં તીર્થકરાદિક ઋષિએ એને એક હજાર ભગને શાપ આપો ગર્ભ પણે અવતરે તે શક્રોએ એ ગર્ભનું ઉચ્ચ પરંતુ એણે ઈન્દ્રની અભ્યર્થનાને લક્ષ્યમાં લઈ અને કુળમાં સંકરણ કરવું. આ બાબતમાં ૫૦ કમાં હનર નેત્રવાળો ( સહસ્ત્રાલ) બનાવ્યા હતા.
દર્શાવાઈ છે. એ ઉપરથી શક્રની સંખ્યાનું પણ મહામેધ ઉપર ઇન્દ્રનું આધિપત્ય હોઈ એ “મઘવા’
સુચન થાય છે. ‘હરિગમેસિ (હરિનગમેષિન)-આ કહેવાય છે. આવી એક માન્યતા છે.
શક્રના પાયદળને-પદાતિસેનાના અધિપતિ છે. પ૦ કમાં કહ્યું છે કે ૮૪૦૦૦ સામાનિક એના નામનો અર્થ કઈ કઈ ઇન્દ્રની સેનાધિપતિ દવે, ૩૩ ત્રાયસ્ત્રિશદેવો, ૪ કલેકપાલો, સપરિવાર કહે છે એટલે કે હરિ અને નૌગમેષિન એમ આ આમહિલાઓ, પત્રણ પર્ષદા, સાત સંન્ય આ નામમાં બે પદ હોવાનું માની તેનો અર્થ અને સાત સેનાધિપતિઓ, ૩, ૩૬ ૦૦૦ અંગરક્ષકો કરે છે તેમજ કેટલાંક પુસ્તકમાં આ “હરિણગતેમજ અનેક અન્ય “સૌધર્મ' કપના નિવાસી મેસિના નામગત “હરિણ” શબ્દ જોઈને કે અન્ય દેવ-દેવીઓ ઉપર એ શકનું આધિપત્ય હતું –એ કોઈ કારણસર એનું મુખ હરણના જેવું આલેખાયું બધાંને એ વામી હતોએ પ્રજાનો પાલક હતો. છે તો શું તે સમુચિત છે. જે હોય તો તેનાં સૌને એ પૂન્ય હતા.
પ્રમાણો રજૂ થવાં ઘટે. શકને અવવિજ્ઞાન દ્વારા ખબર પડી કે મહા- ગર્ભનું સંહરણ–શકે હરિણે સિને આજ્ઞા વીરરવામી દેવાનંદ બ્રાહ્મણની કુમિમાં અવતર્યા છેકરી કે તારે દેવાનંદાની કુક્ષિમાંના ગર્ભની અને
૧-૩. ભવનપતિ અને વૈમાનિક દેના ઈન્દ્ર, સામાનિક, ત્રાન્નિશ, લોકપાલ, પારિપક્વ, અનક, આત્મરક, પ્રકીર્ણક, આભિયોગ્ય અને કિટિબપિક એવા દસ પ્રકારો છે. એ પૈકી ઈન્દ્ર બધા દેવનો સ્વામી છે. આયુષ્ય વગેરેમાં કેન્દ્રના સમાન એટલે અમાત્ય, પિતા, ગુરુ વગેરેની જેમ પૂજ્ય પરંતુ ઈન્દ્રવ વિનાના દેવોને “સામાનિક' કહે છે. જે દેવો મંત્રી અથવા પુરહિત જેવા છે તેમને “ત્રાયશ્ચિંશ” કહે છે. જોકપાલો સરહદના રાક છે. એમનાં નામ સોમ, યમ, વરુણ અને કુબેર છે. પારિવધ દે મિત્રોની જેમ સભ્ય દે છે. અનીક એટલે સૈનિક અથવા તેને વિપતિ કે પ્રકીર્ણક એટલે સામાન્ય. અભિયોગ્ય એટલે દાસ-સેવા કરનારા કિટિબષિક અંત્યજ જેવા છે.
૪. એ આઠેનાં નામ પદ્મા, શિવા, રાંચી, અંજુ, અમલા, અસ, નવલિકા અને રોહિણી છે. ૫. બાહ્ય, મધ્ય અને આત્યંતર. ૬. ગન્ધર્વ, નાટક, અશ્વ, હાથી, રથ, પાયદળ અને બળદ. ૭. આને “આત્મરક્ષક” પણ કહે છે. એ દેવ ઇન્દ્રની પીઠ પાછળ ઊભા રહી એનું રક્ષણ કરે છે. ૮. આ શબ્દ પદ્માનંદ મહાકાવ્ય (સ. ૭)માં લૈં. ર૫-૪૨૬માં વપરાય છે.
સૌધર્મેન્દ્ર શકે
For Private And Personal Use Only