Book Title: Atmanand Prakash Pustak 046 Ank 02
Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531539/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAbhInak , mA )) DA) T 5 Bu Bu 8 pustaka 46 mu. vata 2074, aMka 2 che. saM', pas tA 1-10-48 bhAve vArSika lavAjama rUA. 39-9 paTeja sahita, dara mAsanI pelI tArIkhe pragaTa thAya che. Ill/iILIIIIIIIIIIIIIIIII. prakAzaka: ||LITTTTTTTTTTTTTTTI A S zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara. For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a tu ka ma Na kA. 1 zrI pArzvanAtha jina stavanam . ... ...( munirAja zrI dhuraMdharavijayajI ) 21 2 kSamA panA ... .. ... ( amaracaMda mAvajI zAha ) 22 3 bauddhadarzanasa mA ahiMsAnuM svarU 5... ..( munirAjazrI jakhUvijayajI mahArAja ) 23 4 viveka daSTi bane... ... ... ... ( AcArya zrI vijaya karatUrasUrijI mahArAja ) 27 5 ciMtA... ... | (anuvAdaka-* abhyAsI ' bI. e. ) 32 6 zrI suvidhinAthanuM stavana ... ... ... ... ( paMDita lAlana ) 35 7 ya trAnA navANuM divasa .. ( zrIyuta mohanalAla dIpacaMda cokasI ) 37 8 vartamAna samAcAra .. ( sabhA ) 39 zrI vasudeva hiDI ( gujarAtI anuvAda ) kImata rU. 15) kartA zrImAna zrI saMdhadAsagaNi, saze dhana kAra mahAtmA sAkSAravarya munirAja zrI puNyavijayajI mahArAja, anuvAdaka, bhASAzA strI ane sAkSara sAhityakAra zrI bhegIlAla je. sAMDesarA ema e. A apUrva sAhitya pra tha UccakakSAno prathama kATImAM mukI zakAya te apUrva aitihAsika ane kathA sAhitya graMtha (pAMcamA saikA mAM prathama lakhAyela ).. | uccakaeNTInA sAhityakAra ane sAkSarattama rAjezrI naMdaza kara mAI bApubhAI dhruve A sabhA AvI prathama uccakoTInA sAhitya tarIke karelI gaNanA, temaja jaina vidvAnatyAgI mahAtmAo ane jainetara sAhityakAre gaNela a pUva', praza sanIya itihAsika kathA sAhityanA anupama graMtha temaja jenI jaina darzanamAM aneka sthaLe sAda A pavAmAM Avela che. A apUrva graMtha jenI jaina samAja kiMmata kadAca gaNanA na kare ke ochI kare tethI tenI uccakaeNTInA sAhitya tarIke kiMmata ochI thatI nathI. - A graMthanI je nakale peTrana sAheba ane lAIpha membarone moTI saMkhyAmAM bheTano apUrva lAbha Apela che te pachI have amArI pAse ja nakale silIke rahela che, te graMtha sirijhane hovAthI te sirijhanA dhArA pramANe tenI mULa rakama upArjana karI pachI temAMthI sirijhanA bIjA maMthanuM prakAzana kArya sabhAne karavAnuM hoya che. uparokata pramANe sabhAsado ane temaja dhAraNa pramANe munimahArAjAe tathA jJAnabhaMDAro vagerene bheTa jatAM anAmata rAkhavAnI je mULa ka ma che te pUNa karavA mATe A graMthanI kiMmata rU. 12aaaa ne badale have silike rahela bukanI darekanI rU. 15) ki mata levA TharAvela che. jethI te pUrNa thatAM tarataja te baMdhunA sarijhane bIjo graMtha cha lAvavAno sabhA prabaMdha karI zakaze. 25 nakalathI vadhAre lenArane vIsa TakA kamIzana ApavAmAM Avaze. jAhera khabara. nIcenA suMdara 2 the ghaNA thaDA sileke rahayA che. hAlanI ane divasAnadivasa vadhatI jatI chApakAmanI mAMdha mArIne laIne bIjI AvRtti thaI zake tema nathI jethI velAsara maMgAvI levA namra sucanA 1 dhama"bindu 3-0-0 6 zrI jaina dharmaviSayaka praznotara 0-8-0 2 pacaparameSTI guNaratnamALA - 1-8-0 7 zrI tanava nirNayaprasAda 10-8-0 3 kumAra vihAra zataka 1-8-0 8 jaina aitihAsika gurjara kAvya saMcaya 2-12-0 4 zrAvaka dharma vidhi 0-8-0 9 zrI saghapati caritra 6-8-0 5 vijayAnaMdasUri 0-8-0 10 zrI zAMtinAtha caritra 7-8-0 For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza. ... :-zrIna mAmAna sama-vanara ... pustaka 46 muM, pA2 sa. 2474. vikrama saM. 2004. mAsa: ::ta. 14ii mAma2 1848 :: 2 ne // zrIpArzvanAthajinastavanam / / [ bhairavIrAga-tritAlAbhyAM gIyate ] racayitA-munirAja zrI dura ravijayajI namata jinamazvasenanRpanandam , kevalakamalAkandam......namata. vizvavizvavistArivarNa, vinihatakaraNacchandam / bhavyo bhavamaTavimuttarati, iha yaM vandaM vandam......namata. dUrakaroti duritatimiraM, zazivaJcandaM candam / phullayati sajanajanakumudaM, nistandraM nispandam......namata. namati dharaNapamAvatIyamalaM, caraNasarojamamandam / yadIyamanIzamanizaM vande, tamahaM gItazucicchandam......namata. anantabhavabhramabhayabhItAnAM, harati karuNAkrandam / dhIraM dharmadhurandharamiddham , agamanigamanisyandam......namata. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir veueneramaP nyusususuSUSUCUSUCUSUzuuuUCURUCUcue kSa mA 5 nA (kavAlI) kSamAM lIdhI ane dIdhI, thaI tyAM hadayanI zuddhi punaH karI krodhanI vRddhi, kSamAne bhraSTa nahiM karaje. 1 satInuM ziyaLa AbhUSaNa, kSamA che vinuM bhUSaNa na lAge krodhathI dUSaNa, kSamA evI tame bhajaje. 2 prasaratI krodhathI hiMsA, kSamA tyAM hoya ahiMsA, sva-paraghAtaka e hiMsA, kSamA hathiyArathI haraje. 3 krodha kaSAya khAnA mAM, dravya bhAve haNavAmAM na jAzo hiMsArathAnamAM, kSamAnI vADImAM carajo. 4 dveSa IrSAta NI bharatI, vairavirodhane dharatI; krodha agnithI prasaratI, zItaLa kSamAM jaLe karaje. 5 pA pAzra vataNuM e dvAra, karamano Avaze nahiM pAra; haLAhaLa krodhanI e dhAra, dharamanI DhALathI dharaje. 6 prabhu pArdha ane mahAvIra, gajasukumALa Adi dhIra; taryA samatA paherI cIra, tame tevI rIte tarajo. 7 kSamA che mokSanuM sopAna, saMvaranI e kharI kamAna; subhAgI kSamAnuM vimAna, grahIne muktine va. 8 kSamA je Avaze sAcI, zAMti tyAM Avaze nAcI, amara " AnaMdamAM rAcI, " micchAmi dukkaDaM"grahajo. 9 amaracaMda mAvajI zAha USEFUTUREFEBRUFFSETTESTERSEASESBURGERSTURBISASTERERSFER For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir UGUESEU55UEUGUEUGUEUGUEUEUGUEUc rano I stti suparyaMtina // PilSinhSTSTSSES bauddhadarzanasa mata AhiMsAnuM svarUpa SURRESTURBRS SEMESSENGER SIERSFEREERSINGERBREFER bauddhae jainI ahiMsA upara karelA AkSepanuM nivAraNa lekhaka- munirAjazrI aMbUvijayajI mahArAja (gatAMka pR4 11 thI cAlu) upara pramANe vasubaMdhue kalA ahiMsAnA lakSaNanuM ane jenI ahiMsA upara teNe karelA kapolakalpita AkSepanuM tattvArthaTIkAmAM gadhahastI zrIsiddhasenagINue vistArathI sayuktika khaMDana karyuM che. atyAre mArI sAme gabdhahasti-TIkA nathI paNa mane yAda che tyAM sudhI pUzrI yazobhadrasUri mahArAje paNa lagabhaga akSarazaH te ja pramANe khaMDana karyuM che. AthI ahiMsA saMbaMdhI samagra carcA hAribhadravRttimAMthI pUrva pakSa sAthe nIce udhRta karavAmAM Ave che. - " syAdetat- astu tRtIyavikalpe prANAtipAtaH sampUrNalakSaNatvAt- mAryamANaH prANI yadi bhavati, hantuca 'prANI' iti yadi vijJAnamupajAtam, 'hanmi ' iti ca yadi vadhakacittotpAdaH yadi ca vyApAditaH syAt sarva cedamupapannaM tRtiiye| prathama-dvitIyavikalpe tu nAsti etat samastamataH kathaM tatra hiMsakatvam ? etadeva ca prANAtipAtalakSaNamaparaiH spaSTataraM prapaJcitam bALatipAta zirA gharathAstrAratamALam" [ mi. sa. 45 73] daktiA dvividhaM mAraNaM saJcintya asazcintya ca saJcintyApi dvividham- bhrAntasya abhrAntasya ca abhrAntasyApi dvividham AtmanaH parasya cetyato vizeSaNatrayamupAdIyate etaduktaM bhavatiyadi 'mArayiSyAmyenam ' iti saMjJAya paraM mArayati, tameva mArayati, nAnyaM bhramitvA,-iyatA prANAtipAto bhavati / yastarhi saMzayito mArayati 'prANI ? na prANI ?' iti 'sa vA ? anyo vA?' iti so'pyavazyameva nizcayaM labdhvA tatra praharati 'yo'stu so'stu' iti kRtamevAnena tyAgacittaM bhavatIti / tatazcAsaJcintya yo'tra ghAtaH kriyate bhrAntena vA Atmano vA sa na prANAtipAtaH, prANazca ghAyuH kAyacittasaMmi( sanni ) zraH pravartate cittapratibaddha 1. hAribhadravRtti nAme prasiddha mudrita vRttimAM 50 zrIharibhadrasUri mahArAje AdinA , adhyAyanI ja vRtti racI hevAthI ane bAkI zrIyazebhadrasUriziSya?) mahArAje pUrNa karI devAthI meM yazobhadrasurinuM nAma lakhyuM che. 2. mudrita hAribhaddImAM ramAtIti pATha che. paNa jo nakAme hovAthI kADhI nAkhe che. sAvitta=prANatyAgacitta=mAraNacitta. 3. pulavAda abhidhamazinA navamA kezasthAnamAM che. For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza vRttitvAt tamatipAtayati vinAzayati jAtasya svara( na )sya saMnirodhAdanAgatasyotpatti pratibadhnAtIti jIvitendriyaM vA prANa: kAyasyaiva ca sendriyasya tajjIvitendriyaM vyapadizyate na tvanyasya, Atmano'bhAvAt, na hyAtmanaH kiJcit pratipAdakaM pramANamastIti anyastvAha " AyurUSmA'tha vijJAnaM yadA kAyaM jhtymii| apaviddhastadA zete yathAkASThamacetanam // 1 // " iti| - ArhatAH punarabuddhipUrvakamasaJcintyApi kRtaM prANAtipAtaM pratijAnate abuddhipUrvAdapi prANavadhAt karturadharmo yathA'gnisparzAhAha iti teSAM caivamabhyupeyatAM paradAradarzana-sparzane ca kAmina iva sAdhoravadyaprasaGgaH sAdhuziroluzcane kaSTatapodezane ca zAstuH kruddhasyevAdharmaprasaGgaH visUcikAmaraNe cAnnadAyinaH prANavadha. mAtRgarbhasthayozca anyonyaduHkhanimittatvAta pApayogaH vadhyasyApi ca vakriyAsambandhAdagnisvAzrayadAhavadadharmaprasaGgaH pareNa ca kArayato nAdharmaprasaGgaH na hi agnimanyena sparzayan prayojayitA dahyate acetanAnAM ca kASThAdInAM gRhapAte prANavadhAt pApaprasaGgaH na ca dRSTAntamAtrAt svapakSasiddhirityevamanekadoSasambhavAnna buddhipUrvakaM praannaatipaataavdymstiiti| ___ atrocyate jaine:-............yaducyate pareNa 'asaJcintya bhrAntyA vA mAraNaM nAvadyahetukam' ityatra pratividhIyate--asaJcintya kurvato yadyavadyAsambhavaH tato mithyAdRSTerabhAvaH sugataziSyANAm yasmAnna kazcinmithyA pratipadyate prekSApUrvakArI 'mithyA' iti saJcitya... ...atha saMzayahetutvAnmithyAdarzanamavadyakAraNam, evaM tarhi nizcitadhiyaH sAMkhyAdeH ' idameva tatvam' iti nAvA syAt / saMsAramocaka-galakartaka-yAjJikaprabhRtInAM ca prANavadhakAriNAm 'dharmaH' ityevaM saJcetayatAmadharmo'yamityevaM cAsaMcetayatAM nAvacaM syAdanyAbhisandhitvAt / athaivaM manvIthAH-saJcetayantyeva te 'prANino vayaM hanAma( hanmaH )' iti satyametat , kintu naivaM cittotpAdaH 'hanyamAneSu eteSu adharmo bhavati' iti saMvidrate ca sphuTameva saugatAH pramAdArambhayoravazyaMbhAvI prANivadha iti tathA buddhasya ye zoNitamAkarSayanti vapuSaH 'sugato. 'yam' ityevamavidhAya( cArya ) teSAm 'avIcinarakagamanakAraNama(mA)nanta[ya] kamabuddhitvA 1. mozanamA 1 01, 2 sasUtra, saMghAta, 4 zai21, 5 bhakhArIva, tapana, 7 pratA. pana ane 8 avIci-A pramANe ATha narakanI mAnyatA che. (abuMda vigere bIjA ATha zIta n24|| 565 cha. se 555 dhyAnamA savu) mAM sahI mAmI avIci ( nAsti vIci-sukhaM yatretyavIciH) naraka vivakSita che. A saMbaMdhI savistara varNana abhidharmakAzanA trIjA srodhAtu nAmanA kezasthAnamAM che. 2. bauddhadarzanamAM traNa prakAranAM AvaraNa che. 1 kamavaraNa, 2 kalezAvaraNa, 3 vipAkAvaraNa temAM Anantaryane karmAvaraNa kahevAmAM Ave che. je kArya karavAthI prANI anantara janmamAM-AgAmI janmamAM na24mA pana thAya te pA5 mana mAna-taya havAmAM Ave che. ( anantaram-punarjanmani narakaM gacchatIti anantaraH tasya bhAva Anantaryam ) mA mAnantayanA pAya hai| cha-1 bhAtRdha, 2 pitRva, 3 maI65, 4 saMgha, 5 muzarI23vitpAda. tamAM pAMya mAna-taya saupA bhoTu pA5 cha. mA bhAnatathA mAthi na24mA ! apana yAya cha ( " avIcau pacyate kalpam " me 565 ( samayaprabhAya vizeSa) sudhI apAyinaramA viSA anubhave che. abhidhakoza-4 / 99) For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baudarzanasaMmata ahiMsAnuM svarUpa. deva na syAt iSyate cAnantA[4]kam / atha 'buddho'yam' ityevaMvidhabuddharapi saMzayitasya azraidhatazca saJcetayato bhavedAnantaryakam evaM sati mAyAsUnavIyAnAmapyavadyena yogaH syAt, yataste vidanti ArhatAmavani-dahana-pavana-jala-vanaspatayaH prANinaH / athaivamArekase 'buddho'yam ' iti saMjJAnamAtreNa sAMkhyAdirapi cetayatyeva, evaM tarhi saMjJAmAtreNa saJcetayataH kalpAkAramapi zuddhanAmAnaM prata AnantaryakaM syAt / tathA mAtA-pitra-'hadvadha-stUpabhedAnanta. ryeSvapi / bAlasya kila yAMstAnavacetayato buddhAya bhikSAdAnodyatasya pAMsumuSTI rAjyaM phalata iti sugatazAsanavidA pratItameva / tadevamasaMcetitavadho bhrAMtivadhazca prANAtipAtAvadyahetutayA grAhyo'nyathA bahu truTyati buddhabhASitamiti / tathA Atmavagho'pi jainAnAmavadyahetureva vihitamaraNopAyAhate zastro-lambanA-'gnipravezAdibhiH / tasmAdAtmano'pi avidhivadho'vadyaheturiti yat kizcit paragrahaNamiti / ......... tasmAdenaHpadametad vasubandhorAmiSagRddhasya gRdhrasyevAprekSyakAriNaH / __ ayaM punaraprasaGga eva mUDhenopanyastaH-ziroluJcanAdyupadeze zAstuH kruddhasyevAdharmaprasaGga iti, yataH tatrAjJAnAdipramAdAsambhavaH atyantameva zAsitari, dhvastarAgadveSamohenApi bhagavatA mumukSUNAM karmanirjaraNopAyatvena tapo dezitaM kuto'vadyaprAptirapramattasya ? iti / annadAyyapI zraddhAzaktyAdiguNasamanvito'pramatto guNavate pAtrAya dadAti nyAyyam......... ...... kulastatrAvadyayogo'nnadAyinaH ?...visUcikA tu bhoktaH AptavihitAcAraparitamitAdi. bhojino janmAntaropAttAzubhakarmApekSA na dAturdoSamAvahati vihitAcArollaMghanabhojino'pi svakRtakarmavipAka evAsAviti nAstyaNIyAnapi dAturapramattacAddoSa iti / ............ / yaJcAvAci 'mAturgarbho duHkhahetuH, mAtApi garbhasya duHkhanimittamityubhayoH duHkhahetutyAdavadyena yogaH' iti tadabhimatameva jainAnAM tayoH pramattatvAt / ............... yaJcoktamagnidRSTAntasAmarthyAdvadhyo'pi avadyena yujyeta vadhakriyAsambandhAddhantRvat / yathA hi agniH pUrva svAzrayaM dahatIndhanAdikamevaM vadhakriyA vadhyasambandhinI prAk tAvad vadhaka(vadhya )mevAvadhena yojayati ... tadetadasat ... yayA kartRgatayA hananakriyayA prANaviyojanaM karmasthaM kriyate sA vivakSitA, jvalano'pi etAvatA dRSTAntIkRto'pratibaddhadahanasvabhAvaH spRzyamAno buddhipUrvakamanyathA vA dahatyeva prANAtipAto'pi hi pramattena ... kriyamANa: kartAramavazyaMtayA'vadyena yojayatyeveti dRSTAntArthaH ...... tatra kaH prasaGgo vadhyasyAdharmeNa ? ...... dRSTAntadharmI cAnekadharmA tatra kazcideva dharmamAzritya dRSTAnta upanyasyate / atha sama. stadharmavivakSayA dRSTAntopAdAnaM tato na kazcidiSTArthasAdhanaM syAd dRssttaantH| vikalpa A ja pramANe pAMca AnantaryasabhAga (=Anantarya samAna) che. te mAtra ItIdUSaNa, 2 niyatipatitabaMdhisatvamAraNa, 3 zikSamAraNa, 4 saMdhAyadvArahArikA=saMghalAbhamArga vighAta, 5 stUpabheda. A saMbaMdhI adhika varNana abhidhamakAzanA karmanirdeza nAmanA 4thA kozasthAnanI 16-107nI kArikAmAM che. _1. asaduttaraM jAti:-ko uttara ti vAmAM Ave che. tinal 1 sAdharmyasamA, 2 vaidhaya'samA vigaire 24, nehA che. tamA vikalpasamA sAtabhA mecha. "sAdhanadharmayukta dRSTAnte dharmAntara For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 * zrI AtmAnaMda prakAraH samAnA ceyaM jAtirupanyastA vasubandhuvaidheyena -svAzrayadAhitvamapneH vizeSadharmo'sti na tu vadhakriyAyAH svAzraye'vadhayoga iSTaH tasmAnnAgnidRSTAntAt sAdhyasiddhiriti ...... yaJcoktaM na ca dRSTAntamAtrAt svapakSasiddhiriti etadapyayuktam , ajAnAnasyApi pramattasya praannaativAtArAthamiti prastA anAdata I yoktam-kAyasyaiva sendriyasya tajjIvitendriyaM vyapadizyate na tvanyasya Atmano'bhAvAditi, tadapyasamIcInam-yataH ... bhinnAH saJcetanAdikSaNA mAraNAvasAnAH, tatra kasya prANAtipAtaH ? ... iti sarvathA gRhItazaraNatrayA api azaraNA eva saugatA ityaivaM viruSAr sAttvi pragato virAma: " [pAyamALa-1 4] A tenuM lakSaNa che. jAtinA bhinna bhinna prakAranuM vistArathI varNana nyAyasUtranA 5, mA adhyAyanA prathama AhnikamAM tathA dinAganA nyAyamukha (P. 56 ) vigeremAM che. The assumption of a difference (in the homogeneous example ) is called the balancing (Fifa) alternative (fa feq. yamA ) [ cAmuka p. 56, cAinIjha uparathI che. TavucI kRta iMglIza bhASAMtara ]. 2. "ya mUhacADAtamUrvadhecavAziH " [ mArA rU. 1ii 48 ] tyaR: I mUha. 8. bauddhone tyAM 1 cakSu, 2 zretra, 3 ghANa, 4 jihuvA, 5 kAya, 6 mana, 7 puruSa, 8 zrI, 9 jIvita, 10 sukha, 11 duHkha, 12 saumanaraya, 13 daurmanasya, 14 upekSA, 15 zraddhA, 16 vIrya, 17 rakRti, 18 samAdhi, 18 prajJA, 20 ajJAtamAjhAyAmi, 21 AjhA, 22 ANAtAvI-A pramANe 22 indrio mAnavAmAM Ave che. te paikI jIvitendriya ahIM vivakSita che. A bAvIze ndrionuM saviratara varNana abhidhamazinA bIjA diniza nAmanA kezasthAnamAM che. drone tyAM rakiya zabdano jude ja artha karavAmAM Ave che. abhidhamakAzabhASyanA phreMca bhASAnuvAdamAM je artha che te nIce mujaba che. vAcakone mATe phreMca bhASAMtara nirarthaka hovAthI enuM iMglIza bhASAMtara karIne ahIM ApavAmAM Ave che- What is the meaning of the word 'spasta'? The root fa moans viaizvarya supreme power. What exercises the supreme power is called $1744. Therefore, in generel feng means e fayfa sovereign. AnI sAthe phaTAtha vyAkhyAnI tulanA karatAM punariDhiyArtha? "ddhi maithai" [ginidhAtupAtra 64] tIti yAni, adhipatA hya-AvuM saMskRta bhASya haze ema lAge che. triya eTale dhita. kaI kaI InDiyanuM kAnA kenA upara Adhipatya che? enuM vistRta varNana abhidhamakAzamAM che. cha-A je bauddhone tyAM traNa 4. yuddha saraLa chANi, dhamaeN para jAmi , saMgha saraLa zaraNa che te ahIM vivakSita che. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A vivekaddaSTi bane che lekhaka-AcArya zrI vijayakasturasurijI mahArAja koI mAnavI kaSAya athavA to tiraskAranA AtmAne oLakhAve che tema viveka (mANabhAvathI meM bagADIne ke mANasane kahI sAI) mANasane oLakhAve che. jemAM viveka bese ke te te paza che. te upazama bhAva vagarane na hoya te mAtra AkArathI mANasa kahevAya ane ajJAnI jIva tarata ja Azcarya, zoka ke krodhA- tethI te mAnava jIvananuM tAtvika phaLa meLavI dinA vikArothI gherAI jaze, kAraNa ke mAnava zake nahi. mAnavIne je mukti adhikArI dehadhArI pAgalAnaMdI ajJAnI jIva mAtra jaNAvyA che te vivekadaSTi mAnavInI apekSAthI pitAne ema mAne che ke-ame mANasa chIe. ja che paNa vivekazUnya mAtra mAnavadehanI ape. AvA jaDAsakata mANase AkAra mAtrane ja kSAthI nathI kahyo. ane tethI karIne ja mAnavIne mANasa mAnavAvALA hoya che. paNa mAnavInI gyatA ayogyatAnA pramANamAM badhIya gatioLakhANa karAvanAra lakSaNo tarapha temanuM lakSya yone adhikArI varNavyo che. hetuM nathI. dareka vastune oLakhAvavAne tenAmAM khAsa dharma raheluM hoya che jemake mIThAza jagatamAM viveka aneka prakAre oLakhAya sAkarane oLakhAve che, kaDavAza karI AtAne, che. keI mANasa keIne tyAM maLavAne ke besauSNutA agnine, sugaMdhI puSpane ane upaga vAne mATe jAya che tyAre gharadhaNa maLavA AvavicaarymaannN sugatazAsanaM niHsAratvAnna yuktiM kSamata iti / " [ tattvArthahAribhadrI 7 / 8] abhidhamakezabhAgya ane tenI salphaTArtha vyAkhyA sAthe tulanA karavAthI ahisAsaMbaMdhI tanhAITIkAntargata carcA barAbara spaSTa samajI zakAze emAM kazI zakI nathI. saMzAdhanasaMpAdana tathA artha parijJAnane vyavasthita ane cokakasa karavA mATe pUrvapakSAdinA mUlabhAgo zAdhavAnI dizAmAM prayatna thavAnI anivArya AvazyakatA che. A rIte thAya te kaThina lAgatAM sthaLanAM paThana-pAThanamAM paNa ati saralatA Ave. tema ja ApaNuM pUrvAcArca vizALIsuSTithI satata jAgarUka rahIne paradarzananAM AkramaNane bhUtakAlamAM ke tIvra pratikAra karatA hatA e paNa yathArtha rIte prakAzamAM Ave mu. legAMva Dhamare, jIllA-punA. te munirAjazrIbhuvanavijayAntevAsI, saM. 2004, zrAvaNa suda 11, muni jambUvijaya / 5. vAcake A paNa khyAlamAM le ke, "aramiyAnamatama" [tasvArtha sUtra-chA 8] satranI TIkAmAM "gAthAsaMgnino vAvamamire mRSAvAHA je kArikAdhanuM khaMDana che te paNa abhidharmakAzanI ja [404] kArikA che. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 zrI AtmAnaMda prakAza ~~ ~ ~~~ nArane AvakAra Ape che, UbhuM thaI sAme muktino adhikArI banAvanAra vivekamAM jaDAjAya che, gAdI-takIyA ke khurazI upara besA- sakti-svArtha-mAyA-prapaMcadaMbha ke mithyA ADaM. DIne kSemakuzaLa pUche che, cA-pANa mATe bara jevuM kazuMya hotuM nathI. jaDa-cetanyanA Agraha kare che. ItyAdi dekhItI rIte vinaya saMyoga svarUpa banAvaTI saMsAramAM aneka prakArabharelA vartAvane-pachI bhale manamAM tiraskAra ja nI vastuo daSTigocara thaI rahI che. A kema na hoya te paNa tene viveka kahevAmAM Ave badhI vastuomAM nakAmuM kAMI paNa nathI ane che. lagna tathA janmamaraNanA prasaMgomAM eka je nakAmuM che te AkAzapuSpanI jema abhAvabIjAne tyAM javuM, kAMI paNa kAma mATe pUchavuM svarUpa che, eTale ke te nathI ja. keIne paNa ane batAve ke na batAve to paNa utsAha jarUrata na paDe evI vastunI saMsAramAM hayAtI batAvI kaI paNa kAma karavA maMDI paDavuM, AvI ja nathI. upayogI badhIya vastuonI baMdhAya AcaraNuM paNa viveka tarIke oLakhAya che. jIvone jarUrata paDatI nathI. keIne koI vastunI nahiM cAle, javuM paDaze, rahevuM paDaze, AvavuM jarUrata hoya che to bIjAne bIjI vastunI paDaze, chUTako nathI, karavuM paDaze, ApavuM paDaze, jarUrata hoya che, arthAt ekane je vastu upakhoTuM dekhAya, namavuM paDaze, ItyAdi je leka yogI hoya che te ja vastu bIjAne nirupayegI vyavahAra marajI vagara-anicchAe paNa pharaji- hoya che. ane eTalA mATe ja vastuonA be Ata karavAmAM Ave che ke je eka prakArano bhAga paDe che athavA te vastuo be prakAranI daMbha che tene paNa laukika janatA viveka kahe hoya che temAM eka heya-tyAgavAyegya ane che. jenAthI pitAne svArtha sArI rIte sadhAto bIjI upAdeya eTale grahaNa karavA yogya che. eka hoya tevAne tana-mana-dhanathI madada karavI, vastu ekane heya hoya che tyAre te ja vastu bImArInI avasthAmAM sevA karavI, pitAne bIjAne upAdeya hoya che. A baMne prakAranI kAmadhaMdhe cheDIne paNa vakhatane bhega Apavo- vastuone sAcI rIte oLakhIne upAdeya vastu A paNa eka prakArane viveka manAya che. eno Adara ane heya vastuone tyAga kare rastAmAM be traNa jaNa vAta karatA cAlyA jatA te tAtvika viveka kahevAya che. hoya ane sAmethI sukhI-dhanADhya kaI paricita saMsAramAM sakarmaka jIvonA karmane laIne mAnavI maLe te meM upara khUba ja prasannatA aneka bheda paDyA che tevI ja rIte chAe dekhADIne hAtha joDavApUrvaka tenA atyaMta pra - grahaNa karelA pudgala skaMdhasvarUpa dehamAM paNa vakhANa karavA chatAM achatA guNa gAvA, tenA karmane laIne ja bhinna bhinna saMsthAna-AkRti kAryonI zreSThatA batAvIne prazaMsA karavI ane tathA varNAdimAM vividhatA jaNAya che. dehAdi pachI chuTA paDIne potapotAne raste cAlavA rUpI jaDa vastu ane arUpI AtmA cetanamAMDayuM ke tarata ja tenI pITha pAchaLa tenA doSa svarUpa baMnemAM paraspara upAdeyatA rahelI batAvIne vakhoDavuM-Avo paNa eka rIte viveka che. bhinna guNa dharmavALI vastuo paraspara eka gaNAya che. A pramANe jagatamAM vasanArA bIjAne mATe heya hoya che, kAraNa ke AvI mANoe aneka prakAre vivekanI vyavasthA vastuo eka bIjAnI prakRtimAM vikRti utpanna karI che paNa je vivekathI mANasa banI zakAya kare che. je vastuo paraspara eka bIjInI che te viveka judA ja prakAra che. mANasane prakRtinI pioSaka hoya tevI vastuo eka bIjIne For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - vivekadRSTi bane. * mATe upAdeya hoI zake che. AtmAne mATe avivekI je paNa bAhya heyane tyAge che ane jaDAtmaka vastu mAtra heya-tyAgavA yogya che, upAdeyane grahaNa kare che jethI sthULa daSTivALA kAraNa ke jaDa tathA jaDanA vikArasvarUpa vastuo temane tyAgI ke jJAnI tarIke oLakhe che chatAM AtmAnI jJAnAdi prakRtiene vikRta banAve tAtvika daSTithI jenArA jJAnI puruSo te tene che jenuM pratyakSa he pAdeya vastuonA tyAga tyAgI ke jJAnI mAnatA nathI. kAraNa ke samyaga tathA grahaNarUpa vivekadvArA AtmavikAsa karanArA jJAnanI daSTimAM samyagdaSTi jJAnI hoI jJAnI pate te che ja paNa temanA vacanane zake che ane jJAnI ja sAcA he pAdeyane zraddhApUrvaka abhyAsa karanArAone paNa hoya che Adara karI zake che, ane sAce tyAgI paNa ke anAdi kALathI jaDa svarUpa karma tathA karmanA te ja hoI zake che. ajJAnI je heyopAdeyane vikAra svarUpa kaSAyaviSayanA upAdeyapaNAthI- Adara karIne aNajANa janatAmAM tyAgI ane Adara karavAthI AtmAmAM thayelI vikRtine laIne jJAnI kahevAya che te tAvika he pAdeyane aneka bhedavALA AtmAo jaNAya che. je cAra anAdara karavAthI tyAganuM sAcuM phaLa meLavI gati ane corAsI lAkha jIvAni kahevAya che zakatuM nathI. je tAtvika heye pAdeyane jANa te AtmAnI vikata dazAnuM pariNAma che ane nathI, zraddhato nathI, Adara paNa karato nathI te heya vastuonA Adara karavAthI ja AvyuM che. te atAtvika heyopAdeyano Adara karavA chatAM paNa ajJAnI avivekI ja kahI zakAya che. heya-upAdeya vastuone jANavA mAtrathI ja mAyA ane te mithyAdaSTi tathA abhavyanA tyAgathI vivekI kahevAya nahiM, kAraNa ke bIjAnuM jaNe spaSTa samajAya che. veluM jANanArAo paNa avivekanuM phaLa meLavI zake che mATe bIjAnuM-jJAnInuM jaNAvela AtmA upAdeya che ane jaDa heya che. jANIne tenA AlaMbanathI pote jJAnI banavAnI samyagajJAna-darzana-cAritra Adi AtmAnA jarUrata che. arthAta mAnavI jJAnI puruSonA dha dharma upAdeya-grahaNa karavA gya che ane vacane vAMcIne ke sAMbhaLIne pote kahI saMbha- varNa, gaMdha tathA rasAdi pudgalanA dharma heyaLave che ane samajAve che, paNa jyAM sudhI Sii tyAgavA yogya che. kaSAya viSaya tyAgavA gya hopAdeyane Adara karIne samyaga jJAnI banI che che, samabhAva-zAMti-saMtoSa grahaNa karavA yogya zakAya nahiM tyAM sudhI vivekadaSTi kahI zakAya che che, paudgalika vastu mAtra jJAna-AnaMda-sukha nahi, ane eTalA mATe ja bhinnadazapUrva che tathA jIvananI bAdhaka che paNa sAdhaka nathI kAMIka UNA daza pUrva jANanArane avivekI kahyA ityAdi tAvika he pAdeyanA Adarane mithyA daSTinA tyAgamAM abhAva hoya che chatAM mAtra che kAraNa ke te bIjAnuM kaheluM mAtra jANe che carmacakSuthI jenAra janatA tene tyAgI tathA paNa pote jJAnI nathI, eTale ke te jJAnanA che vivekI kahe che paNa jJAnadaSTithI jonArane te vacanAthI heya-upAdeyane mAtra jANe ja che paNa mAnya nathI. te jJAnI puruSoe kathana karelI pite tyAgavA gyano tyAga ane AdaravA guNasthAnakanI vyavasthA uparathI samajI zakAya gyano Adara na karavAthI ajJAnI-avivekI che. tAvika vivekInI zarUAta cothA guNakahevAya che. ane tethI karIne te janma-jarA- ThANAthI thAya che. tenI pahelAnA guNasthAnamAM maraNamAMthI chUTI zakato nathI, je ke AvA eTale ke khAsa karIne prathama guNasthAnakamAM rasa, For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 30 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only zrI AtmAnada prakAza Rddhi ane sAtA goravatAnA tAratamyapaNe Adara heAya che, rAga-dveSa tathA mAhunI sArI rIte Dakhalane laIne haiyasvarUpa kaSAya tathA viSayanA atyAdara hAya che, temaja ya dharma ne galika vastuonA anukULa guNu-dhamAM meLavIne saMteSa mAne che mATe ja mithyASTimAM haiyA pAdeyanA Adara haiAvA chatAM paNa tAttvika draSTithI te vivekI kahevAtA nathI, kAraNa ke vivekI AtmAe tA rAga-dveSa tathA mAne heyasvarUpa samajatA heAvAthI rAgAdivALI pravRtticAne dharmapaNe oLakhAvIne pradhAnatA ApatA nathI. je pravRtti rAga dveSAdrine uttejita karavAvALI hAya athavA teA khATAne sAcuM samajAvavA mAyA-prapaMcanA Azraya levA paDatA hoya tevI pravRttine vivekI puruSA AdaratA ja nathI. che tenA asaMkhyAtame bhAge paNu avidvAna vivekI karI zakatA nathI. vartamAna kALamAM kahevAtA avivekI vidyAnA aNujANu janatAne heya vastune upAdeya ane upAdeya vastune upAdeya dharma paNe aNujANune samajAvIne paudheya samajAvavA vivekazUnya buddhinA upayAga karavAvALA ghaNA jaNAya che. keTalAka vivekazUnya vijJAnane pradhAnatA ApI vakhANe che paNa ajJAnanA rUpamAM pariNamelA vijJAnathI thatA vinAza pratyakSa thai rahyo che tethI spaSTa jaNAya che ke vijJAna paNa eka prakAranuM ajJAna heAvAthI ja pariNAme aihika ane Amrudhmika ane leAkamAM mANusAnuM ahita karanAra ja nIvaDayu che ane vivekazUnyatAnuM ja pari gAma che, chatAM puddagalAna'dI jIvAne tenAthI vividha prakAranA vaiSayika sAdhanA maLavAthI teo atyAranA vijJAnIceAnI khUba ja prazaMsA kare che, ane jJAnI puruSA karatAM paNa vadhIne temanI buddhikauzalyatAne pradhAnatA Ape che paNa temanuM lakSya AtmazaktinI kSINatA tarapha jarAya hAtu nathI temaja jaDAsaktine laIne AtmAnI svataMtratA naSTa thai rahI che te paNa temane samajAtuM nathI. rAga-dveSa tathA keTalAka mAnavI buddhizALIne vivekI mAnavAmAM meATI bhUla kare che, kAraNa ke buddhimAM tathA vivekamAM mADhuM aMtara che. jJAnAvaraNIya kama~nA kSayApazamathI buddhizALI tathA vidvAna anI zakAya che paNa vivekI anI zakAtu nathI vivekI manavAne mATe dana mohanA upazamAhi-mAgrasta AtmAo anAdi kALathI ja bhinna bhinna samaye jaDanA vikAsa karatA AvyA che ane tenA a Mge saMsAramAM janma-maraNanI sAmagrInA saMgraha tathA vadhArA karatA AvyA che ane karI rahyA che. jo ke avivekamULa tiryaMca AdinI jAtiyAmAM tA jIvA bhavavRddhinI sAmagrI bhegI kare ja che; paNa viveka sRSTi banavAnA adhikArI mAnava jIvanamAM paNa avivekI rahIne pudgalAna dIpaNuM-jaDAsaktithI jee karmothI vadhAre lepAI rahyA che ane bhavAnI saMkhyA vadhArI rahyA che tee mAnava jIvananI avagaNanA karI rahyA che temaja mAhanI zikhavaNIthI AtmasaMpatti karatAM jaDa sa`patti bhAvAnI khAsa jarUrata che. te sivAya te vivekI anI zakAya ja nahiM, mATe buddhizALI athavA tA vidvAna vivekI hoya ja evA niyama nathI. tevI ja rIte vivekI avazya vidvAna hAvA ja joice evA paNa niyama nathI. vivekI jJAnAvaraNIya karmanA udayathI thADuMka paNa bhaNelA hAya te paNa te jJAnI kahevAya che ane avivekI dvAdazAMga jANatA hAya ke janatAmAM samartha vidvAna kahevAtA hAya tAye te ajJAnI che mATe ja viveka ane buddhi baMne judI vastu che. avivekI vidrAna sva-para AtmAnuM jeTaluM ahita karI zake Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivekadaSTi bane. 31 ne vadhAre kImatI samajI rahyA che. jethI karIne traNamAMthI ekalA jJAnAvaraNa kSepazama heya hepAdeyarUpa vivekanI vAta ja gamatI nathI. to jJAna, ajJAnapaNe oLakhAya che. jJAnAvaraNa jaDane vikAsa thavAthI vaiSayika vAsanAo vadhu tathA darzanamoha baMneno kSaye pazama athavA te poSAya che ane viveka naSTa thAya che chatAM darzana mehano upazama ke kSaya hoya te jJAna, mehanA dAsa banelA ne te game che. jaDane jJAna tarIke kahevAya che ane jJAnAvaraNu, darzana jeTalo vikAsa thAya che tenAthI vadhIne Atma- meha tathA cAritramoha traNene kSopazama hoya vikAsa guNano nAza thAya che eTale ajJAnatA to te jJAnane vijJAnanI koTImAM mUkavAmAM Ave paNa puSkaLa pramANamAM vadhe che. yadyapi jaDA- che; mATe ja jaDane ja vikAsa karavAvALI buddhi saktone ajJAnapaNuM AtmAne mATe ja hoya che. vijJAnane oLakhAvatI nathI, kAraNa ke tenAthI eTale AtmAne teo sArI rIte oLakhI tAtvika hita sAdhI zakAtuM nathI. zakatA nathI; paNa jaDanA te sArI rIte jANe vastusthiti AvI hovAthI mANase vivekI hoya che, kAraNa ke teo vaiSayika sukhanA banavuM joIe. zrI mahAvIra prabhunA anuyAyI sAdhano managamatA sArAmAM sArA banAvI zake tarIke pitAne mAnIne dhArmika pravRtti Adarache ane tene vAparIne sArAmAM sArI sukha- nAra mANasoe to vivekI banavAne mATe ja zAMti anubhavIne atyaMta saMteSa manAve che ghaNI ja kALajI rAkhavI joIe, kAraNa ke viveka tethI temane aviveka paNa sArI rIte poSAya vagaranA dharmane vivekI puruSo tAtvika dhame che. AvI rIte heyane ja upAdeyanI zraddhAthI kahetA nathI. temanuM mAnavuM che ke-vivekazUnya svIkAratA hovAthI tAvika daSTithI teo ajJAnI dhArmika kriyAo karavAthI mAnavI tAtvika phaLa ja hoya che chatAM temane vijJAnI kahevAmAM Ave meLavI zakato nathI. dhArmika kriyA karIne mAtra che te eka prakAranI jaDAsaktinuM sUcaka che. cakravatI ke deveMdra banavAnuM pUnya kema na meLavyuM AtmAne sArI rIte oLakhI tenI mahattA hoya paNa darzanamehanA upazama AdithI pragaTa samajanAra tatvadaSTi vivekI puruSa viSaya- karelA pazamika AnaMda tathA sukhanA AgaLa piSaka jaDanA dharmane vikAsa karanArane vijJAnI panyathI meLavelA cakravattI tathA deveMdranuM sukha tarIke gaNatA nathI, kAraNa ke vijJAna te tA anaMtAnaMtame bhAge paNa hoI zakatuM nathI, AtmAne" guNa che tenA vinAzaka jaDane vikAsa che kAraNa ke punya karmathI maLelA sukha tathA AnaMda karanAra jJAnane vijJAna kevI rIte kahI zakAya? parapaugalika vastunA saMgasvarUpa hovAthI AtmavikAsaka baMdha sivAyanuM jJAna vijJAna khoTA che-sukhAbhAsa che ane mehanA opazahoI zake ja nahiM ane je vijJAna che tenAthI mika Adi bhAvethI pragaTa thayeluM sukha Adi AtmAnuM ahita ke akalyANa thAya ja nahi mATe Atmika-potAnA ja hovAthI tAvika che ane ja darzana mehane jyAM sudhI gADha udaya hoya tyAM te tAtvika sukha-jIvana-AnaMda Adi vivekasudhI vijJAna paNa kahevAya nahi. jJAna-ajJAna daSTi cha ja meLavI zake che mATe tAvika tathA vijJAna AtmasvabhAvanI avasthAo che vastu meLavavAnI IcchAvALA mAnava jIvanamAM ane te audayikAdi bhAvene laIne thayelI che. jIvanAra jIvoe vivekadraSTi thaIne sAcA jJAnAvaraNa, darzanamoha ane cAritrameha A mAnavI banavAnI AvazyakatA che. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anuvAdaka-abhyAsI bI. e. saMsAramAM koI viralA manuSya haze ke jeo kAraNa e che ke-svAbhAvika rIte ja AtmA hamezAM koI paNa ciMtAthI pIThita nahi hoya. ciMtA eka pitAnI svarU5bhUtA pUrNatA prApta karavA Icche che. prakArane bhAre mAnasika kaleza che jenAthI ghaNe bhAge te jyAM sudhI pUrNatAne prApta nathI karI te tyAM sudhI kaI paNa vyakti mukta nathI. ciMtAno viSaya hamezAM saMtuSTa rahI zakato nathI. tenI ciMtAno viSaya keI ne badalAtI rahe che. bALaka, vRddha, garIba, amIra, rogI, koI rahevAne ja. nIrogI ne kaI ne kAMI ciMtA te lAgelI ja heya che. eTaluM ja nahi paraMtu manuSyanuM jIvana jema jema te pUrNatA zuM che? zuM te apUrNatAnI anuvikasita thatuM jAya che, tema tema tenI ciMtAto bhUtinA abhAvamAM che? hA, keI kroI mANaso viSaya vadhAre ne vadhAre jaTila thatuM jAya che. bALakane bhramavaza banIne e vAtamAM vizvAsa rAkhe che, mAtra bhajanaprAptinI ciMtA rahe che, te paNa bhUkha ciMtAthI vyAkuLa thayela mANasa traNa vastune Azraya lAge tyAre ja. jyAre te moTuM thAya che tyAre bhaNa le che. nidrA, naze ane mRtyu, manuSyane je duHkha vAnI ciMtA, parIkSAmAM pAsa thavAnI ciMtA, AjI che te tenI cetanatAne kAraNe ja che. je vakhate te vikA prApta karavAnI ciMtA ane mAna pratiSThA, dhana pitAnI cetanatA khoI bese che te vakhate tenI delata vagerenI aneka prakAranI ciMtAo dhIme dhIme ciMtAo temaja yathAo paNa vilIna thaI jAya che. nidrA mananI acetana avasthA che ane temAM enA mana para prabhutva jamAve che. bALakanI ciMtAo te kSaNika hoya che, paraMtu preDhAvasthAvALAnI ciMtAo | ciMtAo ApoApa zAMta rahe che. gADha nidrAnI varSo sudhI cAle che. avasthAmAM ApaNe paththara jevA jaDa banI jaIe chIe. jAgrata ke svapnAvasthAmAM citta caMcaLa rahe manuSyano svabhAva ja evo che je-te ciMtA che. saptimAM te zAMta thaI jAya che ane tene laIne vagara rahI ja zakato nathI. je manuSyane ciMtA nathI te jagyA pachI pharI navI zakti sAthe saMsAramAM hatI te manuSya nathI. te deva hoya che athavA pazu upasthita thaI jAya che. hoya che. ciMtAnI manovRttinuM vizleSaNa karavAmAM Ave te jaNAze ke enuM kAraNa mANasane pitAnI nidrA je eka sukhadAyinI manovRtti che te hamezAM apUrNatAnuM jJAna hovuM e che. mANasa game tevI cAlu nathI rahetI. tene amuka samaya pachI ApasthitimAM hoya che to paNa te kadi paNa pitAnI Apa bhaMga thAya che ane pharI manamAM aneka prakAranA sthitimAM saMtuSTa nathI raheto. eka jagyAe aMgreja taraMgo UThavA lAge che. enAthI bacavA mATe keTalAka vidvAna kArlAila lakhe che ke-eka buTa pilIza kara. leke bhramavazAta nazAvALI cIjonuM sevana kare che. nArane aDadhI sRSTine mAlika banAvavAmAM Avaze e te manane eka jAtanuM kalephoma ApIne behoza te paNa te saMtuSTa nahi thAya, te turata ja bAkInI karavAnuM che ke jethI karIne te kaI rIte saMsAranI sRSTinA mAlikanI sAthe jhagaDavA lAgaze. A atRptinuM ciMtAo bhUlI jAya. Adhunika sudhArake nazAvALI For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ciMtA 33 cIjonuM vecANa kAyadAthI baMdha karavA icche che temaja pIDAtA manuSyane sarva prakAranuM bhojana karavuM lAge madirApAna aTakAvavA mATe aneka prayatna kare che, che tevI rIte mAnasika zakti vagaranA manuSyane dareka paraMtu duHkhanI anubhUtino abhAva karavA mATe nazAne sAMsArika viSaya ciMtAnuM kAraNa banI jAya che. sAdhana mAnanAra manuSyo che tyAM e rIte e cIjo viSaya saMbaMdhI vicAra karyA karavAthI ciMtA aTakAvI zakAya tema nathI. jyAM sudhI manuSyanAM ochI thatI nathI, badhe vadhatI ja rahe che. viSayamanane tIvra ciMtAo satAvyA karaze tyAM sudhI te ciMtana ja ciMtAnuM svarUpa che. jo koI manuSya tenAthI mukita meLavavAnA evA koI ne koI sAdhane ciMtAthI mukta thavA icchatA hoya te teNe koIpaNa zodhavAne ke jenAthI ene kRtrimarUpe acetanatA viSaya saMbaMdhI vadhAre vakhata sudhI vicAra na kara prApta thaI jAya joIe. ema karavAthI ja ApaNA jIvananI aneka samazyAone ApaNe sahajamAM halakI karI zakIe je manuSya evI ciMtAothI pIDAtA hoya che amara ke jenAthI chUTakAro pAmavAnI tene koI paNa AzA chIe. AMgla vidvAna eDavarDa kArpenTara eka pustaja nathI dekhAtI te mRtyune AhavAna kare che. mRtyu kamAM lakhe che ke turatane mATe vicAra mAtrane vinAza dIrdhakALa sudhI rahenArI nidrA che. bane avasthAmAM karI de. pachI e vicAranI zakti avyaktarUpe manane Azraya abhAva che. tamArI samasyAone sahajamAM ukelI deze. - jyAre Isu khrista pitAnA ziSyone svadharma paraMtu samaju manuSya ciMtAthI mukta thavA mATe nikA temaja nazAne Azraya letuM nathI temaja pracAra arthe dezavidezamAM mokalyA tyAre teNe teone mRtyune Azraya paNa letA nathI. e Azraya le upadeza Ape ke "tamAre haMmezAM nIDara banIne e to jJAna mArgathI vimukha thavAnuM che, jIvana lekene Izvarane mArga dekhADavo. koI tamane takalIpha de te te sahana karavI. tamane giraphatAra karIne koI saMgrAmathI bhAgI javAnuM che. ApaNe yAda rAkhavuM nyAyAdhIzanI sAme UbhA karavAmAM Ave to tamAre joIe ke avivekI ane kAyara manuSya kadI paNa ke zo javAba Apavo tene vicAra na kare. nyAyAsukhI rahetA nathI. cetanatA Ave che ke tarata ja layamAM je kAMi manamAM Ave te tene kahI devuM." enA mAthe pharI ciMtA svAra thaI bese che. eTaluM 1 ja nahiM paNa vAraMvAra jIvanasaMgrAmamAM bhAga A upadezamAM eTaluM spaSTa che ke pitAnA na levAnI vRtti prabaLa thaI jAya che tyAre mana bhaviSya saMbaMdhI vadhAre paDatA nakAmA vicAra karyA durbala thaI jAya che ane enAM pariNAma rUpe tene karavAthI ja mANasa duHkhI bane che. mananI sAthe mahAbhayaMkara ciMtAo khaDI thaI jAya ciMtAne nAza karavAne eka upAya e che keche je enA duHkhane khUba ja vadhArI mUke che. ApaNe haMmezAM ema ja vicAravuM ke-je kAMI bane ciMtAnA svarUpane jANavAthI ja ApaNe ciMtAthI che te ApaNA kalyANa mATe ja che. A bhAvanAne mukta thaI zakIe chIe. ciMtA AdhyAtmika zaktinA daDha karavAnA prayatnane laga kahevAmAM Ave che. hAsathI pedA thAya che. jayAre ApaNe vAraMvAra koI ApaNA jIvanamAM evI evI aneka ghaTanAo bane paNa viSayanuM ciMtana karIe chIe tyAre ApaNuM che ke je e vakhate te kharAba lAge che, paraMtu kALAmAnasika zakti kharcAI jAya che. mAnasika zakti tare te ja kalyANarUpa banI jAya che. dhairyavAna puruSa kharcAI jatAM koI paNa viSayanuM manamAM AvavuM eTalA mATe ja keIpaNa tAtkAlika hAnikAraka ghaTanAthI ciMtAnuM kAraNa thaI paDe che. jevI rIte jvarathI pitAnI jAtane duHkhI banAvatA nathI. e to e bhAvanA For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 34 www.kobatirth.org ne dRDha kare che ke je Aje kaSTadAyaka che tenu pariAma bhaviSyamAM sAruM ja Avaze. ApaNe sattu nahi DhAvAthI bhaviSyamAM thanArI vAto nathI jANI zakatA, para'tu ApaNe vicArAmAM te anusAra kulita thavAnI zakti rahelI che. jenA je prakAranA vizvAsa hAya che, jevI bhAvanA hrAya che, tevI ja tene siddhi prApta thAya che, manuSyanA vicAra eka khIja sarakhA che je keTalAya divase| sudhI avyakta rahIne saMsAramAM vRkSanA rUpamAM prakaTa thAya che. ApaNe avyakta prakRtinI bhUmimAM jevA vicAra-bIja nAkhIe chIe tevAM ja vRkSa, mULa, phUla ApaNe prApta karI zakIe chIe. e eka acala siddhAMta che. je manuSyane IzvaramAM zraddhA nathI hatI tenAM cittane ciMtA hamezAM vikala kare che. izvara-zraddhA e vicArane draDha kare che ke izvaranA niyaMtraNamAM sadhaLuM kalyANu mATe ja bane che. mananu svarUpa ja sarjIkalpa- vikalpAtmaka che. IzvarArAdhana mananI A prakAranI caMcaLatAne rAke che. jyAre mana zAMta ane che tyAre ciMtA Ape Apa vilIna thai jAya che, tethI rArAdhanane nitya abhyAsa karave e ciMtAthI mukta thavAnA ametra upAya che. izvarArAdhanathI AMtarika zAMti ja prApta thAya che eTalu' ja nahi paNa cittamAM viSaya virAga utpanna thai jAya che temaja dhIme dhIme Atma jJAnane udya thAya che. ane e vAta paNa pratyakSa thai jAya che keAtmA pote ja AnaMda rUpa che. sAMsArika vastuone AnaMda AtmAnA AbhAsa mAtra che. jevI rIte nArasIsasa nAmanA grIka bALaka pAtAnA paDachAyA joIne tenA svarUpathI mugdha thai gayA hatA tevI rIte ApaNe ApaNAM svarUpanuM pratibiMba saMsAramAM joine mehamAM phasAI gayA chIe. jyAM sudhI manuSyane AtmajJAna nathI thatuM tyAM sudhI haMmezAM ciMtA ane du:kha cAlu rahevAnA ja. e kudarate mAkalelA dUtA che je hamezAM manuSyane becena karyAM kare che. eTalA mATe ja mANasa potAnA vAravika svarUpane jANuvAne prayatna kare che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza ApaNe krAi dhanavAna athavA vaibhavI mANusane joie chIe tyAre ema ja vicArIe chIe ke ane kAI prakAranI ciMtA nahi hoya, paraMtu kharI vastusthiti AnAthI taddana viparIta che. garIba mANasane caiADI ciMtA heAya che, paNa dhanavAna manuSyane peAtAnA dhananI rakSA temaja vRddhi mATe bhAre ciMtA rahe che. saMsAramAM kAipaNa vastu mAnasika prayatna vagara meLavI zakAtI nathI temaja sthira rahetI nathI--jayAM ApaNe e prayatnane vyakta rUpamAM nathI jotAM sAM te avyakta rUpamAM paNa hAya che, vAstavika rIte dravyaprApti mATe mAjIsane aneka jAtanAM pApAcaraNa karavA paDe che. dhanavAna puruSa eka tarapha dhaNA cAlAka hAya che ane bIjI taraph jagatamAM te evI khyAti cAhe che ke sau leAkA tene bhale! ane imAnadAra kahe. kemake te vagara to dhanarakSA thai zakatI nathI, tenuM kApaNu kArya Ne bhAge niHsvArtha nathI hotuM. tenu' hRdaya haMmezAM aMtaja vALAthI saMtapta rahe che. je leke bahArathI khUba bharyApUryAM dekhAtA hoya che teonAM atara saDelAM hAya che-teonAM hrayAgAramAM citArUpI sapa-vIMchI dhara karIne rahe che ane temane haMmezAM DaMkhyA kare che. tee eka kSaNlR pazu zAMti pAmI zakatA nathI. For Private And Personal Use Only manuSyanI sadhaLI ciMtA peAtAnI ja banAvelI hAya che. krApaNa bhAvI dhaTanA ApaNI ciMtAnA viSaya banaze ke nahi te ApaNAM mana upara nirbhara che. je mANusanuM mana nabaLu hAya che tene ApaNe A eka ciMtAthI mukta karIe ke tarata ja te khIjI vAtanI citA karavA lAgaze. bhAva sAmamIthI ci MtAnuM nivAraNu thaI zakatuM nathI. ciMtAnuM nivAraNu te AMtarika sthitimAM parivartana thavAthI ja thAya che. e parivartana sAtvika abhyAsa, izvarArAdhana, tathA AtmajJAnathI ja thai zake che. niviSayatA prApta thavI eTale ja citAthI mukta thavuM ane niviSayatA jJAnI purUSane ja prApta thAya che. iti zam Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir USLEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUEUENCUCUZ 6 zrI suvidhinAthanuM stavana. A LS LEUEUEUEUEUEUEUEUEULUSULULUCULULUCUS saraLArtha (bhAdhAnAtha sahita) paMDita lAlana, usthAnikA-A stavanamAM prabhuguNanA para pariNati aSalakSaNe ane tene samajavAnI yuktio paNe uvekhatA he lAla. 50 (arthAta na nikSepAo) dekhADela che. bhAgyapaNe nija zakita, gAthA 1 lI - anaMta gavekhatA ho lAla. a. 2 dITha suvidhi jirNoda, saraLa zabdArtha -jagatanA sarva jIve samAdhiraseM bhaye ho lAla. sa. Apane jANavAnI rIti evI rIte dekhe che ke * sarva jI pitAnI sattAthI svabhAve ApanA bhAsya AtmasvarUpa, jevA zuddha lekhatA eTale gaNe che. ane parabhAvanI anAdi vIsaryo ho lAla. a. pariNati vagara ke upekSe che eTale choDI de che sakala vibhAva upAdhi, ane bheLapaNathI potAnA AtmAnI anaMta thakI mana esa he lAla. tha0 zaktine gamatA eTale zodhatA rahe che. sattA sAdhana mArga, bhaNuM e saMcaryo he lAla. bha0 1 gAthA 3 jI dAnAdika nija bhAva, saraLa zabdArtha - jijJAsu pitAne bhAva hatA je paravaza ho lAla. ha0 vyakta karatAM kahe che ke, Aje meM zrI suvi- te nija sanmukha bhAva, grahI lahI tuja dazA dhinAthane samAdhirase bharelA dIThA ane dekhatAM ' he lAla. graha ja mAruM AtmasvarUpa je anAdikALathI he prabhuno addabhuta yoga, sarUpa taNI 2sA visarI gayA hatA, tenuM mane bhAsana thayuM he lAla. sa. (arthAta pratyakSa thayuM) temaja mAruM mana vibhAva vAse, bhAse, tAsa, tuja jAsa guNa tuja jisA eTale dehAdi parabhAvathI utaryuM eTale chUTI he lAla tu3" gayuM ane mArI sattAmAM rahelA svAbhAvika saraLa zabdArtha -vaLI dAna, lAbha, vi. prabhunA jevA guNe, tene vicAra karavA tarapha AtmabhAve je paravaza hatA teoe tamArI saMcaryuM eTale deDayuM. samukha thaI tamArI dazA grahI lIdhI che. he gAthA re - prabhu! tamAro addabhuta yoga eTale samAgama, tuma prabhu jANuMga rIti, te svasvarUpa jANavAnI bhUmikA che kAraNa ke | sarva jaga dekhatA ho lAla. ha0 jenI sattAmAM paNa rahelA svAbhAvika guNe nija sattAye zuddha, ApanA jevA che teone ApanA guNe pAsesahune lekhatA he lAla. sa. bhAse eTale dekhAya che ane jaNAya che. For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ne ke - 36 : zrI AtmAnaMda prakAza. ga gAthA 4 thI- (eTale darzana) vAsana (eTale jJAna) temaja "mahAdikanI pUmi, ApanA svarUpamAM caraNa ( eTale ramaNutA ) anAdinI utare ho lAla. aA sadA raho ! : amala akhaMDa alipta, gAthA chaThThI:svabhAvaja sAMbhare che lAla. sva. " prabhu mudrAne yoga, tavaramaNa zuci dhyAna, prabhu prabhutA lakhe che lAla. pra. - bhaNI je Adare che lAla. bha0 dravyataNe sAdhamya, te samatArasa dhAma, ' sva saMpatti oLakhe che lAla. sva. svAmI mudrA vare ho lAla. svA4" oLakhatAM bahu mAna, saraLa zabdArtha-prabhu! ApanuM darzana sahita ruci paNa vadhe ho lAla. sa thatAM ja meha mithyAtva ajJAnanI AMdhI utarI ruci anuyAyI vIrya, jAya che, ane mArA AtmAne rAgadveSa rahita caraNa dhArA sadhe che lAla. ca." amala (eTale nirmaLa svabhAva ) akhaMDa saraLa zabdArtha-jyAre prabhunA Atma (eTale svaguNane pUrNa svabhAva) paramAM dravyanI jevI mudrA che tenI prabhutA eTale lepAyA vinA sAMbharI Ave che. vaLI paramAtma mahattA lakhe eTale jaNAya, kAraNa ke tyAre svarUpamAM nirmaLa zukaladhyAna tarapha mArI pari Atma dravya prabhunuM ane sevakanuM samAna dharmasuti Adara karatI rahe che ane e zuci- vALuM hoya che, tethI e nimittavaDe ApanI dhyAna samatA rasathI bharelI ApanI mudrAne Atma prabhutArUpa saMpatti oLakhAya che ane bheTatI hoya ema lAge che. ApaNane jyAre e oLakhAya tyAre ApaNuM gAthA 5 mI - AtmAmAM prabhunuM bahumAna thavA lAge, ane prabhu che tribhuvananAtha, bahumAna thayuM eTale evA thavAnI ApaNumAM ruci jAge tene anuyAyI eTale anukULa vIrya dAsa huM tAhare ho lAla, dAsa karuNAnidhi, abhilASa, eTale baLa, prabhunI caraNadhArAne eTale prabhu ache muja e khare ho lAla. a. trimAM ramaNa karavA sadhe eTale saMcare che. Atama vastu svabhAva, gAthA sAtamI:sadA muja sAMbhare ho lAla. sa . "kSApazamika guNa sarva, bhAsana vAsana e, thayA tuja guNarasI he lAla, tha0 caraNa dhyAna dhara he lAla. ca0 5" sattA sAdhana zakita, saraLa zabdArtha -he prabhu! Apa traNe vyaktatA ulasI he lAla. vya0 jagatanA jIvonA rakSaka svAmI che ane huM have saMpUrNa siddha, Apane dAsa eTale sevaka chuM ane he kara taNI zI vAra che ho lAla. ta. NAnA bhaMDAra! mAro eka abhilASa e che ke- 1. sopazAmaka guNa ApanA AlaMbanathI mane mArA zuddha AtmAnI vastu sadA niraMtara doDatAM detAM kSAyika guNa thatA hoya tema have smaraNamAM rahe. vaLI e svabhAvanuM bhAsana kaMIka anubhavAya che. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SXXXXXXXKNYA A yAtrAnA navANuM divasa. A huM jarA jhAjhA jaI (pu. 4pa, aMka 4 the pA. 85 anusaMdhAna.) lekhaka zrIyuta mehanalAla dIpacaMda cokasI (3) gurudeva, Aje dAdAnA darabAramAM mArA eka "haI sAcI che. amo vyasananI gulAmImAM nehI taraphathI rathayAtrA pheravavAnI che te ja kudaratI lAbha cUkyA chIe. mArA A sanehI karatAM ApaNI dharmacarcA kaMIka vahelI pUrNa pAkA abhyAsI hovAthI emaNe na ja cIlo thAya te anukULa thaI paDe. grahaNa karyo che. rathayAtrA vahelI kADhavAnA hA, mahAzaya, tema karavAmAM mane to vAMdho hovAthI ja mAre ApanuM dhyAna kheMcavuM paDayuM nahIM Ave. huM te sarva vidhividhAna prAtaH- che. ThaMDA pahoranI kriyAne AnaMda anere che. kALathI mAMDI madhyAhna pUrve samApta thAya e ja cAle, prastuta carcAmAM Aje huM tamane cAle. prastuta carcAmAM A> pasaMda karanAra chuM. ThaMDA pahoranI kriyAnA keTalAka muddAnI vAta samajAvuM. jJAna-darzananI AnaMdanI vAta anekhI che, paNa Aja kAla vicAraNA pachI vAre cAritrane Ave, paNa zrImata vargo, potAnI cA-pANInI Tevane e to rAjanA abhyAsano viSaya. enI pragati saMtoSavA Akho kama pheravI nAMkhyA che ! karmanA kSapazamane AbhArI hoI, emAM vivipakhAla pUjananA ghI teo ja vadhAre bele eTale dhatAno pAra nathI. jJAna dvArA bhinna bhinna peDhInA kAryakartAo paNa emanI ja sagavaDa padArthonuM svarUpa avadhArI, AtmA pragatinA jotAM thayAM che e ghaNuM vAra meM joyuM che ke upara mArgane sAro pathika kema bane e vicArI rathayAtrA pharatI hoya tyAre gaNyAgAMThyA mAna- je jIvana ghaDataranI kriyA karatA rahevI enuM vIonI mAmulI hAjarI hAya ! dhamakaraNa nAma ja cAritra. emAM taratamatAo rahelI che. paNa ucita kALe thatI hoya te ja ullAsa vadhe kevaLa jANavA mAtrathI ke AcaraNane vaLache. jyAM tApa vadhavA mAMDe tyAM ukaLATa saMbhave gavAthI ISTa siddhi nathI thatI. e sAthe darzana ja ane hAjarI ogaLavAne AraMbha thAya. yAne zraddhA athavA to je "samakita" zabdathI gurudeva! ApazrInI vAta anubhavayukata oLakhAya che e guNanI khAsa jarUra rahe che. devacaMdra jinarAja, thavAne ullAsa upaje che, mATe jyAre A jagata AdhAra che ho lAla. ja0 7" guNe pragaTa thayA che to saMpUrNa siddha thavAne saraLa zabdArtha -he prabhu! mArA jJAna zo vilaMba che? mATe he demAM caMdra sarakhA ane caraNa je kSayapazAmaka hatA te tamArA suvidhinAtha ! Apa jagatanA sakala jaMtunA guNanA have rasIyA thayA che te mArI sattAmAM AdhArarUpa phaLI. ApanA nimittanI zakitavaDe mArAmAM pragaTa For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 zrI AtmAnaMda prakAza. puruSavizvAse vacana vizvAsa" e anubha- rAga, dveSa Adi aDhAra dUSaNane jaya karavIonuM vacana hovAthI sau prathama ApaNe nAra te jina. jina eTale jIta meLavanAra AgamanA praNetA arthAt jaina dharmanA sthApaka yAne jemanA rAga-dveSa nirmULa thayAM che evA tarapha najara nAMkhavI paDaze. ApaNane varta. vItarAga-rAsaghA karmo para saMpUrNa kAbu mAnamAM je jJAna prApta thayA che ene meLave ane cAra ghAtI karmono nAza karI ItihAsa jANa paDaze. kaivalya prApta kare tyAre te arihaMta kahevAya. ApaNe vasIe chIe enuM nAma bharata- pachI sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikArUpa saMghanI khaMDa che. Aje je kALa vatI rahyo che te sthApanA kare tyAre tIrthakara kahevAya, avasarpiNI kALa kahevAya che. uttarottara dareka A rIte tIrthakara thanAra AtmAnI vANI padArthamAM nyUnatA thatI Ave e enI sAmAkhya pAMtrIza guNavALI hoya che ane janme che vyAkhyA che. A kALanA madhya bhAgamAM dharmanA tyAre cAra atizayathI yukta hoya che. dunipraNetA judA judA bhAgamAM anukrame utpanna thAmAM paNa janmatAM ja jene sarva prakAranI sAsuthAya che. mAtAnA garbhamAM e uttama jIvo kULanA sAMpaDI hoya che tene mATe kahevAya che keeve che tyAre temanI mAtAe cAda uttama He is born with a silver spoon prakAranA svo juve che. ene sAmAnya krama arthAta ene to pANI mAMgatA dUdha maLe che. A prakAre- pUrva punyAInuM e phaLa che. "jina" zabdanA - 1 hAthI, 2 vRSabha, 3 kezarIsiha, 4 cAra bhAgA A prakAre thAya. zrIdevI. 5 phalanI mALA, 6 caMdra, 7 sUrya, 8 (1) nAma jinamAtra nAma-dAkhalA tarIke dhvajA, 9 kaLaza, 10 pasarovara, 11 kSIrasamudra, zAMtinAtha-nemanAtha. 12 vimAna yA bhuvana, 13 ranarAzi, 14 (2) sthApanA jina-mUrti, phoTo ke AroagnizikhA. AkAzathI UtaratAM ane svamukhamAM pravezatAM jenAra mAtAo ratnakukSI paNa karela padArtha. ' kahevAya che, kemake e uparathI sUcita thAya che. (3) dravyajina-jina thanAra che chatAM haju ke temanA garbhamAM AvanAra che jarUra uttama thayA nathI e jIva. ane saMskArI hoya che. A niyama paNa svama- (4) bhAvajina-ATha prAtihAryathI alaMjenAra AzrayI che. jhAMkhA jenArI mAtAo kRta, samavasaraNamAM ja virAjI dezanA daI rahela jama Ape che e saMtAno hoya che te vIralA, sAkSAta tIrthaMkara. paNa temane tIrthakara nAmakarmano baMdha na je kALamAM pratyeka padArtha mAM vRddhi thatI hovAthI teo cha khaMDa dharatInA mAlika evA rahe che te utsarpiNI kALa kahevAya che. caDatI cakravattIo thAya che. dharmapraNetA thaI zakatA kivA astodayarUpa yugala mAphaka A sarpiNInathI ja. dharma sthApaka thavAmAM pUrva bhavanI o paNa vArApharatI AvyA ja kare che. e taiyArI joIe che. saMskAra paraMparAnI Ava- rIte kALa cakranI gati anAdi kALathI cAlu zyaktA che ane karma jALamAMthI AtmAne che. bhUtakALamAM A rIte pratyeka kALamAM tIrtha. mukta karI, pragati sAdhavAnI ekadhArI tamannA karonI vizIo thaI cukI che ane bhaviSya sadAye aMtaramAM jaLatI rAkhavI paDe che. kALamAM thavAnI che. e sarvemAM nIcenA cAra For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartamAna samAcAra 39 nAmo evA che ke je avAranavAra AvyA ja jaghanyathI 20 jina mAtra mahAvideha AzrayI kare. eTale e zAzvata gaNAya che. gaNAya. bharata, airavratamAM to mAtra trIjA-cothA 1. aSabha. 2. caMdrAnana. 3. vAriNa. 4. ArAmAM ja tIrthakara thavAno saMbhava che. bAkInA vardhamAna. dareka saNiImAM covIza tIrthakara kALamAM tIrthakara nathI hotA eTale jaghanya thAya che ane e niyama ApaNa A bharata gaNatrImAM e kSetro bakAta samajavA. nI mAphaka bIjA cAra bhArata ane pAMca era. eka se sIttera nAmanI saMkhyAmAM prave vrata maLI kula dasa kSetrane lAgu paDe che. e kahyuM tema pelA cAra nAmavALA jina hoya. uparAMta pAMca mahAvideha kSetro paNa che ane naMdIzvara dvIpa para e nAmavALA comukhajInA emAM te sarpiNI kALanI maryAdA nathI. sadA devAla che. ApaNA cothA ArA jevI sthiti pravarte che ApaNA samayamAM mahAvidehamAM zrI sImaM. ane tIrthakare vicaratA hoya che. e kSetro dhara, yugamaMdhara Adi vIza viharamAna jine saMbaMdhI vadhu vigata have pachI keI anya che. ApaNA bhArata AzrayI tIrthakara cAvIzanA prasaMga para mutavI rAkhI cAlu viSayanA anu- nAma A pramANe-aSabha, ajita, saMbhava, saMdhAnamAM AgaLa vadhuM chuM mahAvidehamAM vicaratA abhinaMdana, sumati, padmaprabhu, supA, caMdra, tIrthakara viharamAna jina tarIke oLakhAya suvidhi, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya svAmI, che. emanI saMkhyA sAmAnya rIte vIzanI vimala, anaMta, dharma, zAMti, kuMthu, aranAtha, gaNAya che, e vAta samajI levA jevI che. eka mallInAtha, munisuvratasvAmI, nami, nema, mahAvidehamAM meTA evA batrIsa vibhAga hoya pA ane mahAvIrasvAmI. (cAlu) che ane te "vijaya" nAmathI oLakhAya che. bharata-airavrata mAphaka mahAvideha paNa pAMca che. e traNa maLI paMdara karmabhUmi gaNAya che. bIkAnera. e kSetramAM vasatA jIne asi, maNI ne kRSi paMjAba kesarI AcAryavarya zrImad vijayavallabharUpa triprakArI vyavasAya hoya che. arthAta jIvana sUrijI mahArAja pitAnI ziSya-praziSyAdi muni nirvAha arthe kaTAra, kalama ke haLano upayoga maMDaLI sahita birAjavAthI ane AcAryazrIjInA karavo jarUrI che. vIzanI gaNatrImAM dareka mahA- tAvika prabhAvazALI vyAkhyAnethI zrI saMghamAM dharmavidehanI batrIza vijayamAMthI game te cAramAM jAgRti sArI AvI rahI che. cAra jina vicaratAM hoya e dhoraNe saMkhyA cAturmAsa zarU thatAM ja tapazcaryA ane pUjA vaza thAya. prabhAvanAono pravAha cAlu thayo hato. "varakanakazaMkhavidrama" vALI gAthAmAM kula sAdhvIjI zrI hemendrathajI, darzanazrIjI, prakAza170 jinane vaMdana karavAmAM AvI che te zrIjI ane kharataragacchIya sAdhvIjI zrI dIvyazrIe utkRNAkALane AzrayI che. pAMca mahAvidehanI ane keTalAka bhAIoe mAsakhamaNa ryA ane 28, 160 vijayamAM akeka ane pAMca bharata ane 22, 20, 16, 15, 10, 8 vagere upavAsa paNa pAMca airavrata maLI daza kSetromAM akeka maLI ghaNAM thayAM, aThThAio Adino te pAra ja na hatA. kula 170 jina thAya. A avasarpiNI kALamAM A nimitte aThThAI mahesa, nirvANanA varae kALa bhagavaMta ajitanAthanA samaye hato. ghaDAo, prabhAvanA Adi thayA hatA. vartamAna samAcAra. For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 zrI AtmAnaMda prakAza, AcAryazrIjInI parama pratApathI samasta zrI saMghe zrA. va. 12 maMgaLavAre zrI paryaSaNA parva maraNa noMdha. prAraMbhI bhA. su. 4 maMgaLavAre ghaNI ja zAMtipUrvaka zrI saMvatsarI pratikramaNa karI AnaMdapUrvaka parva (1) zeTha bhAIcaMdabhAI amulakha, teo ArAdhana karyuM hatuM. mULa jAmanagaranAM vatanI hAla ghaNA varSothI muMbaImAM AcAryazrIjInA darzanArthe temaja pava ArAdhavA vImAnuM kAmakAja karatA hatA ane pramANika hatA. mATe gAme gAmathI bhAI-bahena padhAryA hatA. zrI dharmazraddhALu hevAthI deva, guru, dharmanI yathAzakti konpharansanA pitA lekamAnya brA gulAbacaMdajI vagere ArAdhanA karatA hatA. svabhAve zAnta ane milanasaMbhAvita saddagRhara paNa padhAryA hatA. sAra hatA. eMzI varSanI uMmare temanuM muMbaI khAte bhAvanagara avasAna thayuM che. teo A sabhAnAM mAnavaMtA bhAvanagaramAM zrI paryuSaNa parvanI ArAdhanA sabhAsada hatA temanAM avasAnathI sabhAne eka sArA maMgaLavArathI zarU thaI hatI ane vrata, tapasyA, prabhAvanA rAtrajagA Adi kAryo sArA thayA hatA. * sabhAsadanI khoTa paDI che. temanAM AtmAnI parama nAdurasta tabIyatanAM kAraNe AcArya zrI vijaya- zAMti icchIe chIye. lalitasUrIzvarajI mahArAja kRSNanagara rokAvAthI (2) zeTha raNachoDabhAI rAyacaMda jhaverInuM gAmamAM samesaraNanAM vaDe munirAjazrI padmavijayajInI muMbaImAM tA. 11-8-48 nAM roja avasAna thayuM che. nIzrAmAM parvanI ArAdhanA thaI hatI. mAravADInA teozrI dharmazraddhALu ane zrI vItarAgadevanA parama vaM paM. zrI avadAtavijayajI mahArAjanI nizrAmAM ane vaDhavAmAM munirAjazrI maNivijayajI mahArAjanI bhakta hatA. sAthe sAthe jaina kemamAM sArI sakhAvato nIzrAmAM parvanI ArAdhanA thaI hatI. karatA hatA. teo zAnta ane saddaguNa hatA. teo mahAlakSmI mila taraphathI harabAI prasUti A sabhAnA mAnavaMtA sabhAsada hatA. temanAM avagRhanI bAjumAM "majUra kalyANa keMdra " nuM udghATana sAnathI sabhAne eka lAyaka sabhAsadanI khoTa paDI che. nAmadAra mahArAjA zrI kRSNakumArasiMhajInA varada haste temanA AtmAnI cira zAMti icchIye chIye. tA. 26--48 nAM roja karavAmAM Avela je ()zeTha velacaMda karasanadAsa. mULa dhorAjInAM samaye nA. mahArAjA sAhebe, zeThazrI bhegIlAlabhAI maganalAle temaja anya vaktAoe prasaMgacita vatanI bhAvanagaramAM ghaNuM varSothI dANApIThamAM anAbhASaNa karyA hatA, janI moTI peDhI calAvatA hatA. teo dharmazraddhALa nAmadAra mahArAjA zrI kRSNakumArasiMhajI madrAsanAM hatA. teone svabhAva zAMta ane mAyALu hate. gavarnara pade niyukta thatAM bhAvanagaranI janatAmAM teo A sabhAne mAnavaMtA sabhAsada hatA. temanuM apUrva utsAha pragaTa hate. tA. 5-9-48 nAM khedajanaka avasAna thayuM che. temanA AtmAnI parama rAja mahArAjA sAhebanI svArI bhAvanagaranAM mukhya zAMti IrachIye chIye. rastAo para nIkaLI hatI. prajAjanone utsAha apUrva hata. TheraThera, daravAjAo, kamAna, vaja. taraNo (4) zeTha tribhuvanadAsa harakhacaMda khAMDabAMdhavAmAM AvyA hatA. AkhA gAmamAM rozanI vALA:-teo sAmAnya sthitimAMthI ApabaLe AgaLa sArI thaI hatI. samasta prajAne mahArAjA sAheba vadhyA hatA; ane muMbaImAM khAMDanI dalAlI karatA pratye prema ubharAI jatuM hatuMane mahArAjA hatA. teo dharmazraddhALa ane vinayazIla hatA. sAhebanAM darzana mATe mAnava mahAsAgara umaTaye temanuM khedajanaka avasAna thayuM che. temanA avA hatA. samasta mahAjana taraphathI, saurASTra cembara sAthI sabhAne eka lAyaka sabhAsadanI beTa paDI opha komarsa taraphathI mAnapatro enAyata karavAmAM che. temanA AtmAnI cira zAMti IcchIe chIe. AvyA hatA. For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amArUM navuM prakAzana. 1 zrI dvAdazAre nayacakrasAra-graMtha ( mULa TIkA sAthe ) tArkika zirAmaNa, nayavAdapAra gatavAdiprabhAvaka AcArya zrI madhuvAdi kSamAbhramaNa viracita mULa ane TIkAnA praNetA sama* tArkika AcAryazrI sihasUragaNi kSamAzramaNa ekaMdare svapara vADmaya viSayaka pAMDityanA kSetramAM vuM vizAla prabhutva dharAvatA hatA ? te A apUrva graMtha batAve che; temaja A gna thanA prakAzanathI vidyamAna-avidyamAna bhAratIya A dArzanika sAhitya ane tene lagatA itihAsa upara viziSTa prakAre prakAza pADatA A nayane aDhArahAra zloka pramANu apUrva graMtha che. ke je vidvAneA, sAhityakSetramAM rasa dharAvanAra AmajanatAne paNa rasaprada banaze. A mAsikamAM AvatI lekhamALA ane viziSTa saMzodhana ane saMpAdanane lagatA sa* vibhAga zAntamUrti AcAryaM bhagavAna zrI siddhisUrizvarajInA vidvAna ziSya AcArya zrI vijayamedhasUrIzvarajInA mahAnubhAva ziSya zrI bhuvanavijayajInA vidvAna ziSya munivarazrI jamUvijayajI mahArAje A sabhA upara kRpA karI te bhAra svIkArI lIdhA che. A aMkamAM temaja have pachInA mAsikramA te mATenA lekhA Ave te vAMcavA jaina ba e haeNtene namra sucanA che. jema bane tema veLAsara amArA taraphathI chapAvavAnu kAma zarU thaze. 2 zrI pArzvanAtha prabhu caritra. ( chapAya che. ) zrImAna devabhadrAcArya'kRta zumAre 11000 hajAra zlokapramANa, prAkRta bhASAmAM, bAramA saikAmAM racelA tenuM A bhASAMtara pAya che. A caritra gra MthakartA AcArya mahArAjanI vidvattApUrNa suMdara, anupama, alokika racanA che. ATalo mhoTA zrI pAInAtha caritra graMtha Ijo nathI. tema AvI mahatvapUryuM caritra racanA bhAgyeja khIjA graMthamAM haraze. prabhunA bhavAnA vistRta varSoMna sAthe, prabhunA daza gadharAnA pUrvabhavAnA caritro sAthe ApavAmAM Avela che. sAthe aneka aMtaryaMta kathAo ane ghaNA jANavA yogya vividha viSayA paNa ApelAM che. A eka apUrva' kRti che. 65 phArma uparAMta lagabhaga pAMcase' pRSTha, ane AkarSIka kaLAnI dRSTie taiyAra karAvela aneka raMgIna citrA, majamuta khAinDIMgavaTe taiyAra thAya che. 3. mahAsatI zrI damayaMtI caritra, ( chapAya che. ) zrI mANikadevasUri viracita mULa uparathI anuvAda. pUrva pUNyayoga ane zIlanuM mAhatmya satI zrIdamayaMtImAM asAdhAraNa hatuM tene zuddha ane saraLa bhASAmAM anuvAda karAvI amArA taraphathI prakAzananuM kAryaM zarU karela che. A anupama racanAmAM mahAsatI damayaMtInA asAdhAraNa zIla mahAtmyanA prabhAvavarDanA camatkArika aneka prasa Mge, vaNaeNnA Avela che, sAthe naLarAjA pratye apUrva patibhakti, satI damayaMtI sAsare sIdhAvatAM mAbApe ApelI sAmerI zikhAmaNA, jugArathI thatI khAnAkharAkhI, dhRta jananI dhRtatA, pratijJApAlana, damayaMtInA dharma, rAjayanIti, vana nivAsanA vakhate, AvatA sukha duHkhA vakhate dhIraja, zAMti ane anubhava meLavavAnI bhAvabharIta nAMdha, temaja puNyaaAka naLarAjAnA pUrvanA asAdhAraNa mhoTA puNyabaMdhanA yeAge teja bhavamAM temanA mAhAtmya, mahimA, temanA nAma smaraNathI manuSyeAne thatA lAbha vagerenu' adbhuta paThana pAThana karavA jevu' vaSa~na AcArya mahArAje A graMthamAM ApyuM che. khIjI aMtarSAMta sukhAdhaka kathAo paNa ApavAmAM AvelI che. For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. | (reija nAmA ) 1 zrI zreyAMsanAtha prabhu caritra. 2 zrI sumatinAtha prabhu caritra ane 3 kathAnakoSa loNatarI thAya che. na. 1-2-3 mAM Athi' % sahAyanI apekSA che. devasI rAI (be) pratikamaNAdi mULa satra. - sUAnI saMkSipta samaja sAthe. hAla mArA taraphathI upAkata vasI-2AI pratikramaNa sUtranI buka pragaTa karavAmAM AvI che. niraMtaranI zrAva kra-zrAvikA mATenI A mAvasyaka kriyA hovAthI AvI sakhta mAMdhAvArI hovA chatAM mu mArA upara dhaNI mAgaNI AvavAthI uMcA kogaLA upara suMdara hATI gujarAtI TAIpamAM chapAvI prasiddha karela che, kiMmata mAtra rU. 01-10-cha darA AnA paraTeja judu. | jaina krayAzALA, pAThazALAeAe mA lAja sarvara levAnI jarUra che. sAmaTI nakala lenAra dhArmika saMsthAne cArayu kamIzana ApavAmAM Avaze zrImAna haribhadrasUri viracita zrI dharmaNiMda graMtha. ( mULa ane mUla TIkAnAM zuddha sarala gujarAtI bhASAMtara sahita. ). A graMthanA mULa atta mahAnubhAva zrI dvArA sUri ke jeo jaina itihAsamAM suprasiddha che, zrI mahAnubhAva graMthAre munio ane gRhasthAnA sAdhAraNa ane vizeSa dharmo, mokSanuM svarUpa ane tenA adhikArI vagere viSaya batAvavAne mATe A upayogI zra' thanI yejanA karI che, ane tenI aMdara tenuM vivecana karI sArI rIte samajAvyuM che. A pramANe gRhastha ane yati dhamane viratArapUrvaka pratipAdana karanAra A graMtha che. je vAcaka jaina dharmanA AcAra, vartana, nIti, viveka aneka viSayanA zuddha svarU 5 sAthe taravAnA rasthAne sArI rIte samajI zake che. muni tamane gRhastha A graMthane Aghata vAMce to svadharma'svakatavyanA yathArtha svarUpane jANI potAnI manovRttine dhama rUpa kaHpavRkSanI zItaLa chAyAnI Azrita karI anupama AnaMdanA saMpAdaka bane che. A graMthanI A bIjI AvRti che. sumAre cArase' pAnAno A graMthanI kIMmata mAtra rUA. 3 - 2 - 0 I | jaina aitihAsika gujara kAvya saMcaya, ! ( sa grAhaka ane saMpAdaka zrI jinavijayajI sAheba, AcArya gujarAta purAtattava madira. ) zrI jaina zAsananI unnati karanArA AcAryo, sAdhue, sAdhvIe ane gRhasthAnAM jIvanacaritra sorakSane prasarAvanArA prAcIna gujarAtI bhASAmAM racAyela pramANika aitihAsika prabaMdha, kAvyo ane rAsAnA e mahuM A mathamAM AvelA che. A maMthimAM kAvyo tathA rAsenA gujarAtI bhASAmAM sAra, kartA mahAzayo kayA kayA chanI &tA, te te gamecchAnA nAme, gRhasthAnA nAme, tamAma mahArAyAnA sthaLe, saMvata sAthe ApI A kAgya sA&ityanI suMdara ane sarala upayogI racanA banAvI che. 500 pAMcaso pAnA karatAM vadhAre che. kiMmata rUA. 2-12-0 posTeja alaga. sudaza nA caritra waa 1/2-mUlakata AcArya zrI devendrasUri)e AjathI 800 varSa pahelAM racelo tene rAma! saMskRta anuvAda che. anuvAdaka pUMjyapAda AcArya zrI vijayavaralabhasurIzvarajInA ziSya zrI vijaya thalitasUrijI mahArAja saMskRta bhASAnA prAraMbhika mRbhyAsIone mATe khAsa upayogI che. pustaka bheTa, prAptisthAna zrI rana mAmAnI sabhA bhAva gara. 8at ATha mAnA ekanArane hoTa maLI, A thAdu chAla thavya 6 thaRAI haM mukAdama pri@iA zastra dANApITha jAdunAmI For Private And Personal Use Only