Atmanand Prakash Pustak 042 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531493/1

Page #1

આમીને પુ0,
પર
ન
કર
પુસ્તક ૪ર યુર" *
*
સંવત ૨૦૦૧
?
મુક ૪
- કાર્તિક : નવેમ્બર
''
5
Mp0e.
7%
"
To
S
- , $
बारित्रात
માનંદ
ન સમા
ભાવનગર
|| -
પ્રકાશકુ
-
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર :

Page #2

આ અંક માં -
૬૫
૬ પરમાર્થ સૂચક વેરતુ વિચાર સંગ્રહ ૭૫
૧ શ્રી સિદ્ધાચલ દર્શન... ... ૨ આ૦ ‘પ્રકાશ’ પત્રની ભાવના... ૩ “વિચાર શ્રેણી ” ... ... ૪ પ્રાચીન ગુજરાતી સાહિત્ય ...
છે યોગની અદ્દભુત શક્તિ ૬૮ . ૮ મદનો શિકાર ૭ર ૭૪ ૯ વર્તમાન સમાચાર છે.
૫ ઋષભદેવ સ્તવન
આ માસમાં થયેલ માનવંતા પેટ્રન તથા લાઇફ મેરખો. ૧ શેઠ Mદવજી નરસીદાસ પેટ્રન ભાવનગર , ૨ શ્રી પાટણ જૈન હૃાક મંડળ પ્રથમ વર્ગના પ શેઠ વનમાળીદાસ ઝવેરચંદ , મુંબઈ
| લાઈફમેમ્બર પાટણ ૬ શાહ બહેચરદાસ પરમાણુ દદાસ , મુંબઈ ૩ શાહ કુંવરજી જેઠાભાઈ બીજા વર્ગના ૭ શાહ ભેગીલાલ બાદરચંદ ,,
| લાઈફમેમ્બર ભાવનગર ૮ શાહ ખીમચંદ રાયચંદ વાષિક મેમ્બર ,, ૪ શાહ રમણિકલાલ ન્યાલચંદ , ભાવનગર
હવે પછી થનારા લાઈફમેમ્બરોને નમ્ર સૂચના. આ સભામાં હવે પછી થનારા લાઈફમેમ્બરોને નીચે લખ્યા મુજબની છપાતા અપૂર્વ મોટા ગ્રંથ ભેટ મળશે.
આ સભામાં લાઈફમેમ્બરના બે વર્ગો છે. રૂ, ૧૦૧) એકીસાથે આપનારને ગમે તેટલી મહાટી ભારે કિંમતના 2થે ભેટ મળી શકે છે. રૂા. ૫૧) એકીસાથે આ પનારને રૂા. ૨) ની કિંમતના તમામ ગ્રંથ ભેટ અને રૂા.) એ ઉપરાંતની કિંમતના ગ્રંથ રૂા. બે સભા મજરે આપી બાકીની કિંમતે ભેટ આપે છે. આ સભા તરફથી પ્રગટ થતાં સુંદર મેટા ૨ થે જેમ કેઈ બીજી સંસ્થા પ્રકટ કરતી નથી, તેમ લાઇફમેમ્બરોના બે વર્ગો ઉપર જણાવ્યા તેમ બીજી સંસ્થામાં નથી. જેથી નીચેના તેમજ તે પછી છપાતા ગ્રંથાના લાઈફ મેમ્બર થઈ લાભ લેવા જૈન બંધુઓ અને બહેનોએ ભૂલવાનું નથી.
ગુજરાતી ભાષાના છપાતાં ગ્રંથ ૧ શ્રી સંઘપતિ ચરિત્ર, સંધ સાથે તીર્થ યાત્રાથી થતા લાભા, કાણુ કાણુ મહાપુરૂષોએ સંધ કાઢયા તેનું વર્ણન, શ્રી ભરત મહારાજાની કથા, શ્રી જ ખૂવામીનું સુંદર ચરિત્ર, મહાપીઠ તપસ્વીનું સ્વરૂપ અને બીજી અનેક કથાઓ સાથે આવશે ( પાના શુમારે ત્રણશે ચિત્ર સહિત.).
શ્રી મહાવીર પ્રભુના વખતની મહાદેવીઓ, નવીન સુંદર ભાવવાહી ચરિત્ર. લેખક (સુશીલ ) પાના શુમારે અઢીશ.

Page #3

(૯) શ્રી વાળા
આત્માdiઠપ્રકાશ)
પુસ્તક:૪૨ મું : અંક - ૪ :
આત્મ સં. ૪૮ વીર સં. ર૪૭૧
વિક્રમ સં. ર૦૦૧: કાર્તિક: ઈ. સ. ૧૯૪૪ : નવેમ્બર :
*
શ્રી સિદ્ધાચલ-દર્શન
(અનુષ્ટ્રપ-મન્દાક્રાન્તા-માલિની ) દશને હર્ષ સૈ પામે, પાપ ટળતાં સ્પર્શને,
સ્તવને પુણ્યદાતા જે, ધન્ય ! સિદ્ધાદ્રિ તીર્થને. તીથકેરી પથરજવડે પુણ્ય પામે અધમ, તેને સેવી પુનિત મનુજે થાય સાચા સુધમ, પૂછ ભાવે નિજરૂપ કર્યું પ્રાપ્ત શ્રી ચન્દ્રરાજે, એથી જ્ઞાની દરશન કરે આત્મની સિદ્ધિ કાજે. કંકરે કંકરે માન સિદ્ધિ શત્રુંજય વિષે, તીર્થમાં શ્રેષ્ઠતા ભાવી પુણ્યદાતા ભૂમિ દિર. એવા તીર્થ પુનિત પગલાં આદિનાથે ધરીને, ત્યાં નવ્વાણું પૂરવ સમયે શુદ્ધ સ્પર્શ કરીને; ભવ્યો તાર્યા અગણિત, જનભાવનાએ સ્મરીને, મોક્ષે જાવા નિજ મન ધરે મોહસિધુ તરીને.
૩
૪
{

Page #4

પUSTIFURIGHT=
FUTUREAUTIFETH
ભાવથી પગ જે મડે સિદ્ધગિરિની સન્મુખે, પ્રત્યેક ડગ છોડાવે પાપને, પળને સુખે.
૫
FURNITUTIFURNITURL;
પ્રાણીકેરાં વિમલગિરિનાં દર્શને પાપ છે, યાત્રા સેવે શુચિતપ ધરી બંધને સર્વ તૂટે સચ્ચારિત્રે કુલ અતિ સુહે, દાન સન્માર્ગ–કામે, યાત્રા, ધર્મે ભવજલનિધિ પ્રાણી સૈ પાર પામે. ગિરિ ભરત નરેન્દ્ર, મૈતિકથી વધા, પુનિત અતિ સુવણે, વિક્રમે ભાવ ભાવે; સુખકર કરી યાત્રા, સંપતિ, ખારવેલે, જિનવરપદ સેવ્યા, ભૂપ કુમારપાલે. અરિ નિજ હૃદયના, છત શત્રુ યે તું, પ્રભુ, ગુરુવર, ધર્મે, ધાર શ્રદ્ધા ઉરે તું; સમકિત ગુણધારી, ભાવના ગાઈ દેવ, અજિતપદ સુરાગી, તીર્થ હેમેન્દ્ર સેવે
૮
મુનિશ્રી હેમેન્દ્રસાગરજી.
SUCU
.BE:
P
છે
ULULUCULULL
CUCULULUCU
LSLSLSLSL54545
הכתבהבהבתנו

Page #5

U2U2L
આ પ્રકારા’ પત્રની ભાવના.
હરિગીત છંદ
વર્ષી ગયાં, વહેતાં અને, આયુષ્ય પણ એછું થયું, સિંહાવલેાકન કરી જુએ, શું આપના કરમાં રહ્યું; રાત્રિ-દિવસ ને ઘડી પળેા, નજરેથી ચાલ્યાં જાય છે, ગુણવંત મારા ગ્રાહકેા ! કે, પૂછવા મન થાય છે. પૂજ્યા પ્રભુને પ્રેમથી ?, ગુરુદેવને આરાધીયા ?, કલ્યાણ કરવા આમનું કે, ચેાગ-તપ-જપ સાધીયા ? મન-કર્મ-વાણીથી કહેા, પરમાર્થાંના પથે વળ્યા ? ગુણવંત મારા ગ્રાહકો, “ સાચી કમાણી શું રળ્યા ” ! દરમાસ હું દન કરું છું, આપના હિત કારણે, સેવા બજાવું શુદ્ધ કે, દઉં ખાધ ભવજળતારણે; શાસ્ત્રજ્ઞ પંડિતવયના, લેખા લઇ કરમાં ધરું! શું તત્વ તેમાંથી ગૃહ્યું, એ પ્રશ્ન પ્રેમે ઉચ્ચરૂ. તીર્થા ત્તો કીધાં તમે ?, કે દ્રવ્ય દ્દાને વાપર્યું? રકા-ગરબાનુ રૂદન, ધાર્મિક થઈ હૃદયે ધર્યું? સેવા કરી કે દેશની, દુ:ખીયાંતણાં દર્દી હણ્યાં ? ગુણવત મારા ગ્રાહક!, સત્કર્મીના મહેલા ચણ્યા ! ખાજી હજી છે હાથમાં, આરાગ્ય તન આબાદ છે, પરમાર્થ કરી ત્યા પ્રેમથી, જીવ્યાતણ્ણા એ સ્વાદ છે; ચેતાવું છું-ચેતા અરે!, શિર ઉપર કાળની ફાળ છે, ગુણવંત મારા ગ્રાહકો, આ જૂઠી જગજ જાળ છે. હિસાબ ચાખ્ખા રાખજ્યા, હિંસાખી બહુ બહાદુર છે, નિજ કર્મ કરી ચોપડા, જેમાં જીવનનુ નૂર છે; ખસ ! એ જ મારી ભાવના, હુંમેશાં ઉરમાં છે ભરી, ગુણવંત મારા ગ્રાહકા, સ્વીકારશે! વિનંતિ ખરી.
3
૬
રેવાશ'કર વાલજી બધેકા
URURURURURUR

Page #6

“વિચારશ્રેણી”-22
આ. શ્રી કસ્તૂરસૂરીશ્વરજી મહારાજ.
૧ સંસારમાં જીવ અનીતિ તથા અધર્મનું અનેક પ્રકારની પ્રવૃત્તિરૂપ વાવાઝોડામાં આકડાના આચરણ કરીને દુ:ખેથી રક્ષણ મેળવવા પૂર્વે રૂની દશાને પ્રાપ્ત થયેલી મને વૃત્તિવાળા જીવોને ઉપાર્જન કરેલા પુન્યને વાપરે છે, અથી અધર્મ શાંતિ, સંતેષ અને સમતા ક્યાંથી? અનેક કરવા છતાં જે જીવ દુઃખ ન ભેગવતાં જે સુખ પ્રદેશમાં ક્ષણિક સ્પર્શવાળા આકડાના રૂની ભગવે છે તે પૂર્વજન્મના પુન્યનો જ પ્રભાવ છે. જેમ અનેક વિષયમાં ક્ષણસ્થાયી મને વૃત્તિ
૨ મિથ્યાભિમાની માનવીઓ ભલે માની લે વાળા જીવને આનંદ અને સુખ કયાંથી? જેટલી કે અમે સુખ મેળવવામાં તથા સુખ ભોગવવામાં અસ્થિરતા તેટલી જ અશાંતિ અને જેટલી સ્વતંત્રપણે સમર્થ છીએ; પણ પુન્ય નાશ થતાં અશાંતિ તેટલું જ અસુખ. તેમનું મિથ્યાભિમાન ટકી શકતું નથી. પુન્ય ૭ શાંતિ તથા સુખના માટે અસ્થિરતા ક્ષીણ થતાંની સાથે જ સુખના સઘળા ય સાધનો ટાળવી જોઈએ, અસ્થિરતા ટાળવા કષાય-વિષનાશ પામી જાય છે.
યની મંદતા થવી જોઈએ, અને કષાય તથા ૩ અનેક ભામાં અનેક પ્રકારનાં કષ્ટ વેઠી વિષને મંદ કરવા તેના ઉત્પાદક કારણથી ભેગા કરી રાખેલા પુન્યને ધર્મદષ્ટિથી જીવન દૂર રહેવું જોઈએ. માત્રનું રક્ષણ કરી, જીવોના અશુભ કર્મના ૮ કષાય તથા વિષયને પેદા કરનાર–જાગૃત ઉદયથી ઉદયમાં આવેલા દુઃખમાં નિમિત્તભૂત કરનાર સ્ત્રી, ધન, ઘર, ખેતર, સોનું, રૂપું, ઝવેન બની, પોતાના આત્માને દુર્ગતિમાંથી બચાવી રાત. બાગ, બંગલા આદિ વસ્તુઓને છોડયા પછી વિકાસી બનાવવા વાપરનારે ડાહ્યો માણસ તે જ વસ્તુઓના સંસર્ગમાં રહેનારની ઘણી જ કહેવાય છે.
માઠી મને દશા થાય છે. કષાય તથા વિષય ૪ પુણ્યનો ઉપયોગ પુણ્યકાર્યમાં જ થવો પ્રબળ બની અધિકતર અસ્થિરતા ઉત્પન્ન કરે જોઈએ. પુણ્યના ઉદયથી પૌગલિક સુખના છે. જેથી કરી જેની પાસે સ્ત્રી, ધન આદિ સાધન મળે તે તેને પણ પુણ્ય કાર્યમાં ઉપ- વસ્તુઓ નથી તે, અને છતીને છોડનાર બંને ભેગ કરે; પૌગલિક સુખોમાં લીન બની એક સરખા દુઃખના ભાગી બને છે. પુન્ય કાર્ય વિસારી દેવું ન જોઈએ.
હું જે કાળે જે ક્ષેત્રમાં શુભ તથા અશુભ ૫ સાચા સુખ માટે બનાવટી સુખના ઉદય થવાનો હોય છે, તે જ કાળે તે ક્ષેત્રમાં સાધનનો ત્યાગ કરે. સાચું સુખ મેળવવા માણસને જવા માટે બુદ્ધિ પ્રેરે છે અથવા તે જેટલું પુન્ય ન હોય તો તેટલું પુન્ય ભેગું ઉદય તે ક્ષેત્રમાં દેરી લઈ જાય છે. ત્યાં ગયા કરવા વૈભવ અને જીવન વાપરી નાખવાં અને પછી તે માણસને ઉદયના પ્રમાણમાં સુખસાચું સુખ મેળવવું.
દુખ મળે છે. આ વ્યવસ્થામાં જરાય ફરક દ કષાય અને વિષયરૂપ પ્રખર પવનના પડતું નથી.

Page #7

વિચારશ્રેણી
૧૦ દવા વિગેરે નિમિત્ત છે, બાકી તે જાતિસમરણ-જ્ઞાન થયું હોય અને આવીને કહે ભાવી નિષ્ફળ થતું નથી. નિમિત્તની પણ ખાસ કે-આ બધી મિલક્ત મારી છે, તમે મારા જરૂરત રહે છે. ભગવાને પણ કેળા પાક ખાધે પુત્ર છે, આ મારી સ્ત્રી છે, તે તેને મારીને ત્યારે તેમને વ્યાધિ ગયે. તે જ્ઞાની હતા બહાર કાઢશે અને કહેશે કે આ કોઈ ગાંડે એટલે જાણતા હતા કે અમુક દ્રવ્યના સંયા- માણસ લાગે છે. ગરીબ સ્થિતિમાં ભીખ ગથી મારે રોગ મટશે. આપણે અપશ છીયે માંગતે આવશે તો પણ તેને ગાળો ભાંડી એટલે આપણને ખબર ન પડે કે ક્યા દ્રવ્યના બહાર કાઢશે પણ તેની કંગાળ દશા દૂર કરવા સંગાથી રોગ મટશે. માટે આપણને ઉપચાર ઘણાં પાપ તથા પરિશ્રમ કરી મેળવેલા તેના કરવો ઘટે. કયા ઉપચારથી મટશે અને ક્યારે જ પૈસાને ઉપગ કરશે નહિં. મટશે તેની ચિંતા કરવાની જરૂરત નથી. અશ- ૧૩ મારાથી શ્રેષ્ઠતા, વિશુદ્ધ અને પૂર્ણ તાની શાંતિના સમયે જે ઉપચાર અનુકૂળ હશે
સ્વતંત્ર મહાન શક્તિ કોઈ અદશ્યપણે વિદ્યતે જ ઉપચાર કરવા આપણી વૃત્તિઓ દોરાશે
માન છે તે માટે મારે તેને પરમ પૂજ્ય માનીને અને અનુકૂળ સંગ પણ મળી આવશે.
તેના આશ્રય નીચે રહેવું જોઈએઆવી માન્યતા એટલે આપણને શાતા થતાં વાર નહિ લાગે.
દરેક સંસારવાસીની હોવી જોઈએ. સંસારવાસી માટે શું થશે? આ રોગ કયારે મટશે? એવું
જે ગમે તેટલા પિતાને સુખી, સમર્થ અને આર્તધ્યાન કરવાની કાંઈ પણ જરૂર નથી.
સ્વતંત્ર માને, પણ તત્ત્વદષ્ટિથી જોતાં દુઃખી, ૧૧ શરીરનો સંબંધ છે ત્યાં સુધી તેની અસમર્થ અને પૂર્ણ પરતંત્ર છે. સંસારવાસી ઉચિત સારસંભાળ રાખવી. શરીરના માટે જીવન જીવન તપાસે, તેમની જીવનદોરી આપણે કાંઈ ઘણું દુખ વેઠવાની જરૂરત નથી. બીજાના હાથમાં છે. શરીરનું ઠીક થતું હોય અને આત્માના વિકાસ
૧૪ જે માણસને ખામી જોવાની ટેવ હોય માં કાંઈક મદદગાર થતું હોય તો થોડું ઘણું
છે, તેમનું વસ્તુની સુંદરતા તથા ગુણ તરફ સાધારણ નુકશાન વેઠીયે; પણ જ્ઞાન-દર્શનદિમાં પડેલી ખટ ઘણુ કાળે પણ ન પુરાય
લક્ષ્ય જતું નથી, તે તેમની ક્ષુદ્રતા જણાવે છે. તેમજ અનેક ભ કરી અસહ્ય કષ્ટ વેઠવું પડે
૧૫ કેઈના પણ મતનું પૂરું જ્ઞાન કર્યા તે શરીરની ઉપેક્ષા જ કરવી યોગ્ય છે.
સિવાય સમજ વગરનું બોલી કેઈપણ મતને ૧૨ સહુ કેઈ દેહના સંબંધી છે, આત્માના વિજ * *
તિરસ્કાર કરે એ માનવીની મોટી ભૂલ છે. નથી. ક્રોડપતિ જીવતો હોય છે ત્યારે તેના ૧૬ સંસારની પ્રવૃત્તિમાં અભ્યાસ તથા પુત્ર તેની સેવા ચાકરી કરે છે, તાબેદારી ઉપગશૂન્ય થવાનું પ્રયોજન અનાદિ કાળથી ઉઠાવે છે, સ્ત્રી ઘણો જ પ્રેમ બતાવે છે, મારી દરેક પ્રવૃત્તિની દિશા જોયેલી છે માટે આત્મિક જાય છે ત્યારે રૂદન કરે છે, છાતી કરે છે, પ્રવૃત્તિની દિશા ન જોયેલી હોવાથી ત્યાં અભ્યાસ વરસ દિવસ સુધી શેક પાળે છે, પુત્રો ઘણા અને ઉપયોગની ખાસ જરૂરત રહે છે. જાણીતા જ દુઃખી થાય છે, શોકથી ઉદાસ રહે છે; પણ રસ્તાઓમાં માનવીને ધ્યાન રાખવાની જરૂરત મરનાર શેરીમાંનું કૂતરું થયું હોય ઘરમાં નથી રહેતી, અણજાણ રસ્તામાં ધ્યાન રાખવું પેસવા આવે તો ધોકા મારીને બહાર કાઢે છે. જ પડે છે, ન રાખે તે ભૂલો પડી જાય અને મનુષ્ય જન્મમાં અવતર્યા પછી પૂર્વભવનું- જવું હોય ત્યાં ન જઈ શકે.

Page #8

=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
૧૭ સંસારમાં ઘણાખરા છો ફરજીઆત માટે મારા મેળવેલા પૈસાને હું જ કેમ ન જીવે છે; કારણ કે તેઓ દુઃખે જીવે છે. શાથી? વાપરું ? આત્માને ધન આપી દઈ પિતે કંગાળ ભેગવિલાસનાં સાધનો બીજાને મળેલાં જોઈને બની શા માટે દુ:ખ ભોગવું ? પિતાને મેળવવાની તીવ્ર ઈચ્છા હોવા છતાં ન
૨૦ તમે માનો છો કે ભલે દેહે પૈસો મેળમળવાથી; લાખો અને કરડેની લાલસા હોવા છતાં ન પૂરાવાથી; બીજાને નિરોગી, સશક્ત
વતાં કષ્ટ સહન કર્યું હોય, પણ માયા, પ્રપંચ,
ઠગાઈ અને વિશ્વાસઘાત તે મેં કર્યા છે માટે અને ખૂબસૂરત જોઈ પિતાના સગી, અશક્ત અને કુબડા દેહ ઉપર કંટાળો આવવાથી; જ્યાં
મારા શ્રેયાર્થે વાપરવા અને કરેલાં પાપથી
છૂટવા દેહે મેળવેલા પૈસામાંથી મને કેમ ન જાય ત્યાં અપમાન થવાથી; બીજાને બાગ
ભાગ મળે? દેહ માને છે કે-એમ તે જીવવધ બંગલા જોઈ પિતાનું જીર્ણશીર્ણ ઘર ન ગમવાથી બીજાની પાસે સુંદર વસ્ત્રો અને ઘરેણાં
કરવામાં તથા અસત્ય બોલવામાં મેં કયાં જે પિતાના જીર્ણ તથા ફાટી ગયેલા વસ્ત્રો
ખામી રાખી છે? અને આભૂષણ વગરના દેહ ઉપર અણગમો ૨૧ તમે માને છે કે-દેહની દરેક પ્રવૃથવાથી અને કોઈ પણ પ્રકારને પોતાને સ્વાર્થ ત્તિમાં મારી સહાયતા છે. જો હું મદદગાર ન ન સધાવાથી અજ્ઞાની છ દુઃખે જીવે છે, હાઉં તે દેહ કાંઈ પણ કરી શકતું નથી. દેહના માટે તેઓ મરજીઆત ન જીવતાં ફરજીઆત કરેલા દરેક અપરાધોની સજા મારે ભેગવવી જીવે છે.
પડે છે. દેહ કાંઈ સજા ભગવતી વખતે સજા૧૮ શું તમે ધનવાન છો? તમે ધનવાન માંથી છોડાવવા મને મદદ કરતું નથી, પણ છે કે તમારે દેહ ધનવાન છે? મૂલચંદભાઈ, દુઃખ ભેળવવામાં નિમિત્ત બને છે. જે ફરીને મેતીલાલભાઈ કે પ્રતાપભાઈ ધનવાન છે તેમાં દેહ ન આવી મળતું હોય તે મને કોઈ પણ તમારે શું ? દેહના નામથી પેઢીઓ ચાલે અને પ્રકારનું દુઃખ ન થાય અને સજા પણ ન દેહના નામે ધન જમે થાય. તમે તે દેહના ભેગવવી પડે પરંતુ મને દુઃખ દેવા પાછું પાસે ધન જોઈને ખુશી થાઓ એટલું જ, બાકી બીજા રૂપમાં આવીને મને હેરાન કરે છે, માટે તો દેહ તમને પિતાના ધનમાંથી એક પિસે જે દેહે પોતે મેળવેલા પૈસામાંથી મને ભાગ પણ વાપરવા આપતાં કચવાય છે. તમારે પુન્ય ન આપવો હોય તો બીજું રૂપ ધારણ કરી અર્થ ફકીરને અથવા ગરીબને એક પૈસો મને વળગે નહિં. અને જે રૂપ બદલી મારી આપવો હોય છે ત્યારે દેહ તમને આપવાની પાસે આવવું હોય તે મને મારા શ્રેય માટે, ના પાડે છે અને કહે છે કે એક પિસાનું પાન ભાવિમાં સજાથી થવાવાળા દુઃખોમાંથી છૂટવા લઈને હું જ કેમ ન ખાઉં.
માટે પૈસામાંથી ભાગ આપે. - ૧૯ દેહ માને છે કે મેં ઘણું કષ્ટ વેઠીને ૨૨ સંસારમાં જીવનો દેહ ઉપર અત્યંત સ્નેહ પિસે મેળવ્યો છે, તે આત્માને શા માટે આપું? છે. દેહને પિષવા, સુંદર બનાવવા, પુષ્ટ બનાબાગ-બગીચા–બંગલા બનાવી, સિનેમા-નાટક વવા જીવ દુર્ગતિનાં દુઃખ વેઠવા તૈયાર છે. જોઈ, ગાડી–મેટર રાખી, વસ્ત્ર-આભૂષણો અને દેહથી જુદા થવામાં જીવને ઘણું જ દુઃખ થાય ફોનોગ્રાફ વિગેરે વાજિંત્રો વસાવી કે સારાં છે. પોતાની સમગ્ર સંપત્તિ દેહને ખાતર અર્પણ સારાં ખાનપાન તૈયાર કરાવી મારા આનંદ કરવા હમેશાં તૈયાર રહે છે. પિતાને મળેલા

Page #9

વિચારશ્રેણું
કિંમતી માનવ જીવનને પણ દેહના માટે વેડછી તેમજ પિતાનું સર્વસ્વ મેળવી મોહના આકરા નાંખે છે. દેહના સુખ માટે પરમાત્માનો સંબંધ દંડમાંથી મુક્ત થઈ શકતું નથી. પણ છોડવા તૈયાર થઈ જાય છે. વીશે કલાક ૨૫ લાખપતિ અને ક્રોડપતિ એમ માને છે દેહને દાસ બન્યો રહે છે. પોતે જાણવા છતાં કે મને જે કાંઈ મળ્યું છે તે મારા જ પ્રારબ્ધનું દેહને કુમાર્ગે જવા દઈને સ્વછંદપણે કરેલા છે, પણ આવી માન્યતા તદ્દન ભૂલભરેલી છે, દેહના અપરાધની સજા જીવ પોતે ભેગવી કારણ કે તેમણે મેળવેલા ધનમાં અનેકનું લે છે. દેહના અવયવરૂપ પાંચે ઈદ્રિયાની જે પ્રારબ્ધ જોડાયેલું હોય છે, અને તેઓ કેઈ ને વખતે જેવી ઈચ્છા થાય છે તે પૂરી પાડવા કેઈ નિમિત્તથી પિતાને ભાગ લઈ લે છે. રોગ, એક ક્ષણ પણ વિલંબ કરતા નથી.
સેવા. -ફસાદ અને મેજ-શેખ તથા ર૩ જીવ દેહની સેવામાં પોતાની બધી પુત્ર-પુત્રી, સ્ત્રી આદિન નિમિત્તોથી ડોકટર, મિલકત ગુમાવીને ભીખારી બની ગયેલ છે. નેકર, વકીલ, સિનેમા-નાટકવાળા, દરજી, સોની, દેહના વિલાસની વસ્તુઓ માટે પોતાના શત્રુ સુથાર, લુહાર, હજામ અને સગા-સંબંધી ઓની ઘણું જ ખુશામદ કરે છે અને પિતાની વિગેરે પિતાનો ભાગ લીધા વગર છોડતા નથી. જ્ઞાનાદિક કિંમતી વસ્તુઓના બદલે તુચ્છ અને ર૬ જેઓ એમ કહે છે કે અમારે વાર્ષિક અસાર જડાત્મક વસ્તુઓ દેહને મેળવી આપે પાંચ હજારનું ખરચ છે; પણ ખરું જોતાં તે છે. જીવને ચોવીશે કલાકનો પરિશ્રમ દેહને તેમની જાતના માટે શેર અનાજ, બે ચાર સાદા સુખી કરવાને માટે જ છે. નિવૃત્તિ, વિશ્રાંતિ, વસ્ત્ર અને રહેવાને સાદું મકાન જોઈએ, તે શાંતિ, સમતા આદિ જે પોતાને હિત કરવા તેમાં ઘણામાં ઘણું વાર્ષિક પાંચસોનું ખરચ વાળા પરમ સનેહી છે તેને શત્રુ માની તિર- ગણીએ. અને સંસાર વ્યવહારમાં રીતસરનું સ્કારી કાઢે છે.
ખરચ ગણીયે તે વર્ષ દિવસના બીજા પાંચસો ૨૪ દેહની શિખામણથી પરમ પવિત્ર ઉચ્ચ થાય. એટલે વાર્ષિક એક હજારનું ખરચ પોતાની આત્માઓની અદેખાઈ કરે છે. પોતાની (જીવ) જાતના માટે થાય છે, અને તેમાં તેઓનું જાતિનો પરમ દ્વેષી બને છે, દેહના માટે જ પ્રારબ્ધ હોય જ છે. આ પ્રમાણે સંસારમાં સ્વનું અનિષ્ટ ચિંતવી તેને પરિતાપ ઉપ- માણસે દુ:ખ વેઠીને અને અધર્મ તથા અનીતિ જાવવામાં જ જીવ પોતાનું હિત સમજે છે. આ કરીને ધન ભેગું કરે છે અને તેને બીજાઓ દેહને ગુલામ જીવ સ્વ–પરનું શ્રેય કરી ખાઈ જાય છે ને પોતે કરેલા પાપની સજા સંસારના ચક્રમાંથી બહાર નિકળી શક્તો નથી ભેગવે છે.

Page #10

પ્રાચીન ગુજરાતી સાહિત્ય
શ્રી ગરશી ધરમશી સંપટ,
જેનોની સાહિત્ય પ્રવૃત્તિ વિશાળ હતી. પ્રાકૃત ભાષામાં ગ્રંથરચનાઓ કરતા હતા. સંસ્કૃત અને અપભ્રંશ તેમજ માગધી ભાષામ સાધારણ જનસમૂહમાં અપભ્રંશ ભાષા અનેક એમણે વિસ્તૃત સાહિત્ય રચ્યું છે. જેનોના જૂનાં જાતની પ્રાંતભેદે વપરાતી હતી. મુનિરાજે સાહિત્ય પ્રવૃત્તિમાં જ મહાલતા હતા. બ્રાહ્મણ હરિભદ્રસૂરિ સમર્થ જૈન સાધુ તરીકે બ્રાહ્મણે સંસ્કૃત ભાષાને જ સાહિત્યના વાહન વિક્રમ સંવત આઠમાં નીકળ્યા હતા. એ મહા તરીકે વિશેષ ભાગે ખેડતા હતા. ત્યારે બુદ્ધ વિદ્વાન હતા. એમણે ૧૪૪૪ ગ્રંથો લખ્યાની ધર્મ અને જૈન ધર્મ પિતાના આગમ પ્રાકૃતમાં કિંવદંતી છે. જો કે હમણાં બહુ થોડા ઉપલબ્ધ વિસ્તારતા હતા. બુદ્ધોએ પાલિમાં પોતાના થયાં છે. હરિભદ્રસૂરિએ સંસ્કૃત તેમજ પ્રાકૃત ધર્મગ્રંથ લખ્યા છે. જેનેના વેતાંબરોએ ભાષામાં વિદ્વતાભર્યા પુસ્તકો લખ્યા છે. એ અર્ધમાગધી અને દિગંબરેએ શોરસેનીને જરૂર પ્રખર અભ્યાસી અને સાહિત્યિક હતા. ઉપયોગ કર્યો છે. જેનો અને બદ્ધો બંનેએ
સૈરાષ્ટ્રમાં વલ્લભીપુરના પતન પછી અણલોકોમાં બોલાતી ભાષાનો વિકાસ સાધવા હિ
આ હિલપુરનો ઉદય થયે. તેની વચ્ચે ભિન્નમાલસાહિત્યને ખેડયું છે. બુદ્ધ ધર્મ પછી તરત જ
(શ્રીમાલ)નું બળવાન રાજ્ય થઈ ગયું હતું.
છે હિંદમાંથી અદશ્ય થયા એટલે જૈન સાધુઓના સંવત ૮૦૨માં શ્રી શીલગુણસૂરિના આશ્રય નીચે ઉપર પ્રાકૃત ભાષાના ઉદયનું કામ આવી પડ્યું.'
' વનરાજે ગુજરાતમાં ચાવડા વંશના પાયા તે ભાર એમણે સરસ સફળતાથી ઝીલ્યું છે.
અણહિલપુરમાં નાંખ્યા. વનરાજે પંચાસરા અપભ્રંશ ભાષાને પાય અને ઈમારત બંને
પાર્શ્વનાથની પ્રતિષ્ઠા કરી, ચાંપાને મંત્રી અને જેનેના હાથેથી પડયા છે. જૈન જૂના સાધુ
લહરિ જૈનને દંડનાયક બનાવ્યું. શ્રીદેવી જૈન એને વિદ્યાવ્યાસંગ બહોળો અને વિવિધ પ્રકા
ધર્મની મહિલાને હાથે રાજતિલક કરાવ્યું. રને છે અને તે સકાઓ સુધી અવિરત રીતે
સંવત ૮૩૪માં ઉદ્યોતનસૂરિએ “કુવલયમાલા” વહ્યા કર્યો છે.
કથા પ્રાકૃતની સાથે પિશાચી અને અપભ્રંશના જેનોના મુનિ મહારાજેમાં કેટલાંક તો પહેલી મિશ્રણવાળી બનાવી. હમણુના ગુજરાતી હરોળમાં બેસી શકે તેવા મહા વિદ્વાનો થયા ટીકા વગર એ સમજી શકે તેમ નથી. છે. વિક્રમ સંવત ૬૬૪માં કનાજના સમ્રાટ સંવત ૯૨૫માં શ્રી શીલાચાયે પ્રાકૃતમાં મહારાજા હર્ષના સમયમાં “માનતુંગાચાર્ય” “મહાપુરુષ ચરિત્ર” રચ્યું. સંવત ૯૯૨ માં નામે સાધુએ “ભક્તામર સ્તોત્ર” રચ્યું. પ્રાકૃત મહાસૂરિ સિદ્ધર્ષિએ ઉપમિતિ ભવપ્રપંચચાકથા ભાષાનું આ સમયમાં રૂપાંતર થઈને “અપભ્રંશ” રચી. એને સુંદર ગુજરાતી અનુવાદ થયો છે. ભાષાનો ફેલાવો થયો. પ્રાકૃત ભાષાનું પ્રથમ સંવત ૯૭૫માં વિજયસિંહસૂરિએ પ્રાકૃતમાં સરસ વ્યાકરણ “ચંડ” નામે જૈન પંડિતે ભવનસુંદરી કથા રચી. દશમી સદી સુધી કુટિલ બનાવ્યું છે તેમાં અપભ્રંશ સંબંધી ચર્ચા કરી લિપિ વપરાણી હતી. પછી હમણુની નાગરી વિવેચન કર્યું છે. સંસ્કૃતને પ્રચાર અતિ લિપિ ઉપયોગમાં આવી છે. બ્રાહ્મણ મહાકવિ વિદ્વાનો કરતા હતા, પરંતુ સામાન્ય પંડિત ધનપાલ ધમેં ન હતા. એમણે સંવત ૧૯૨૮માં

Page #11

પ્રાચીન ગુજરાતી સાહિત્ય
3
પ્રાકૃતમાં પાઈઅલછીનામમાલા, શ્રાવકવિધિ અને ટીકા વગર આ દેહરા સમજવા મુશ્કેલ છે. અપભ્રંશમાં બીજા કેટલાક ગ્રંથો રચ્યા છે. સરસ્વતીકઠાભરણકાર ભાજદેવે ગુજરાતીઓ સંસ્કૃતમાં તીલકમંજરીને ગદ્ય ગ્રંથ, કાદંબરીની વિષે કહ્યું છે કેપદ્ધતિ ઉપર રચે છે. એ મહાન વિદ્વાન હતા. જાગ્રંશેન સુન્તિ ન નાજેન ગુર્જરી
સંવત ૧૯૮૦માં શ્રી બુદ્ધિસાગરે સંસ્કૃત ગુર્જર લેકે પોતાના અપભ્રંશથી પ્રસન્ન છે. અને પ્રાકત શબ્દની સિદ્ધિ માટે વ્યાકરણ બીજી અપભ્રંશ ભાષાથી નહિ. બનાવ્યું છે. એણે પણ અનેક ગ્રંથો રચ્યા છે. માર્કંડેય ત્રણ અપભ્રંશેના પ્રકાર નીચે આબુ ઉપર આરસના મહાન જિનાલય બાંધનાર પ્રમાણે સ્વીકારે છે દંડનાયક વિમલશાહના સમયમાં એ થઈ ગયા. ના ત્રાજકોકનારોતિ તે ત્રા
આ સમય એટલે ૧૧મી સદીના જેનસાધુઓ શપદ્માદ રે ભૂમેલા પૃથwar | સંસ્કૃત, પ્રાકૃત અને અપભ્રંશ એમ ત્રણે
“આમનાગર” “ઉપનાગર ” તેમજ “ગ્રાચડ’ ભાષામાં ગ્રંથ લખતા હતા. અભયદેવસૂરિ,
આ ત્રણ મૂળ અપભ્રંશ છે. બાકીમાં તે ખાસ નીમીસૂરિ અને હેમચંદ્રસૂરિએ, તેમજ યશ
ભેદ જ નથી એટલે એમની ગણતરી પણ લીધેલા દેવસૂરિ, વિનયચંદ્રસૂરિ, વાદિદેવસૂરિ, એમણે
જ નથી. અપભ્રંશના આમ તો પ્રાંતભેદે ૨૭ ભેદે અનેક ગ્રંથે ત્રણે ભાષામાં બનાવ્યો છે. છે તેમાં ચાવીશમી ગર્જર એટલે ગુજરાતી
મહાવિદ્વાન યુગાચાર્ય જેવા શ્રી હેમચંદ્રા- અપભ્રંશ હતી. ચાર્યો સરસ્વતી દેવીનું વ્યાપક અને વિશાળ મહારાષ્ટ્રિય પ્રાકૃત અને શેરસેનીમાંથી આરાધન કર્યું છે. હેમચંદ્રસૂરિની સાહિત્ય નાગર અપભ્રંશ નીકળવાનું માર્કડેય માને છે. તે પ્રવૃત્તિ અનેક દેશીય અને સંપ્રદાય, જ્ઞાતિ પ્રથમ અપભ્રંશ કહેવાય છે. એમાંથી “ગ્રાચડ’ અને વાડાથી પર હતી. હેમચંદ્રસૂરિએ પ્રાકૃત, અપભ્રંશ સિંધમાં થઈ હતી. હેમચંદ્રસૂરિએ શોરસેની, માગધી, પિશાચી, અપભ્રંશ વગેરેના તો માત્ર અપભ્રંશ સિવાય બીજું જુદું નામ વ્યાકરણ “સિદ્ધહેમ માં આપ્યા છે. “સિદ્ધ- આપ્યું જ નથી. હેમીના આઠમા અધ્યાયમાં વધારે પ્રમાણમાં ભેજદેવ, લાટવાસીઓ (ભરૂચની આસપાસ) આપેલ છે. તેમાં અપભ્રંશ સાહિત્યમાંથી સંખ્યા વિશેની ભાષા વિષે અગિયારમી સદીમાં લખે બંધ અવતરણો આપ્યા છે. એ અવતરણ છે કે-પ્રસંગ પડે બધી ભાષાઓને વાપરવી એમણે વધારે પ્રાચીન ગ્રંથમાંથી લીધા છે. પણ લાટવાસીઓને સંસ્કૃત પ્રત્યે દ્વેષ છે. તેઓને અપભ્રંશ ભાષા એ ગુજરાતીની માતા છે. તો સુંદર ભાષા પ્રાકૃત ગમે અપભ્રંશનો ગેજર “સિદ્ધહેમ'માંથી અપભ્રંશના ઉદાહરણ તરીકે નામે ચોવીશમો ભેદ એ ગુજરાતી ભાષા છે. બે દેહા નીચે ઉતારેલ છે.
ગૌર્જર અપભ્રંશ નીચે પ્રમાણે પ્રાકૃત ઢોલા મેં તટલારિયા, મા કર દિહ માણું પીંગળમાં આપવામાં આવી છે. વિણગામાહ, રતડી, દબહેઈ બિહાણું ગજજઉ મેહ કિ અબર શામર બિલ્લભયા જુ મારિયા, બાહિણ મારા કન્ત હાબઉ ણીવ હિ ભમ્મઉ ભમ્મર બજે જતુ વારગત હં,
એકલી થવ પાહિણું અમ્માદિદ જઈ ભગાદાર અખ્ત છે કીલઉ પાઉશ કીલઉ વહદ

Page #12

મગom ના નામ | મારુ
નામ
.
- 1 ***
nibun૦૦
UGUSue0000000
ઋષભદેવ
સ્તવન
જ
oo CFP
woe
નામના
"
આજ દીઠા ઋષભ ભગવાન–આદિ જિનવરજી મૂર્તિ જોતાં ભૂલાયે ઉરભાન આદિ જિનવરજી. કુંવર શ્રેયાંસ કે ઇક્ષુરસ ગ્રહા, તેને અક્ષય સુખસ્વામી પ્રભુજી , એવા પ્રભુજીના ગાઉ ગુણગાન, આદિ જિનવરજી કોડ સૂરજ સમી ભવ્ય કાન્તિ દિસે, ચિત્ત લાગ્યું મારૂં એવી પ્રતિમા વિષે જેનું ઈન્દ્રો કરે સન્માન, આદિ જિનવરજી. પુરી વિનિતાના સ્વામી, તજી સંપત્તિ, કર્મ સર્વે ખપાવ્યાં, કરી ઉન્નતિ, વૃષભલાંછન ! દીધાં વર્ષાદાન આદિ જિનવરજી. તજી માયા મમતાને વિરાગી થયા, સૂત્ર ધાર્યા સર્વોત્તમ અહિંસા દયા; એવા વિતરાગનું ધરો ધ્યાન આદિ જિનવરજી. પ્રભુ નિર્વાણ પામ્યા અષ્ટાપદમાં, ગિરિ મહિમા વધે, સિદ્ધિ કેરા પદમાં જાગે દર્શનથી આમભાન, આદિ જિનવરજી. પ્રભુ તારું અવલંબન હું મારું ગણું, સર્વ મિસ્યા લાગ્યું સુખ દુનિયા તણું; ચરણ કમળે લાગ્યું એકતાન આદિ જિનવરજી. કીતિ તારી પ્રમોદ ભવિને ગમે, નિત્ય રાજેન્દ્ર પ્રેમથી ચરણે નમે; સદા જયવંત કરૂણા નિધાન આદિ જિનવરજી. તુજભક્તિ અનુપમને પ્યારી લાગી, ઉરે અજિત પદવીની લગની લાગી; મુનિ હેમેન્દ્ર ધારે એ ધ્યાન, આદિ જિનવરજી.
riteriiigBirtaiSriSrBHSiBEESASTER
- TITLETE Eric Eritri

Page #13

=પરમાર્થસૂચક વસ્તુ વિચાર સંગ્રહ =
મુનિ પુણ્યવિજય (વિજ્ઞપાક્ષિક ) (ગતાંક વર્ષના પૃષ્ઠ ૧૭૩ થી શરૂ ).
મધ્યસ્થષ્ટિ રાખી મહાત્માઓને સત્સંગ તેવી ક્રિયા કરતો હોય, પણ તેનું ફળ સંસાકરતાં તેમણે આપેલા દિવ્ય વિચારરૂપ જ્ઞાનચ- રની વૃદ્ધિ જ છે માટે નિરપેક્ષ વચનવાળા સુથી ભગવાનનો માર્ગ જોનાર જ ખરેખર માર્ગ વ્યવહાર જૂઠે કહ્યો છે. ૧૨૪ પામી શકે છે; બાકી જાતિ, કુળ, વેષ વિગેરે જે પરમાર્થને સાધક થાય તે જ સદુવ્યવપર મમત્વ રાખનાર કદિ પણ ભગવાનને માર્ગ હાર છે, જે પરમાર્થને બાધક થાય તે અસદુજાણવાને સમર્થ થઈ શકતા નથી. ૧૧૯ વ્યવહાર છે. સમસ્ત જિનવાણી પણ પરમાથે
રાગદ્વેષથી જેમના ચિત્ત દૂષિત છે અને મૂળ જિનવચન સાપેક્ષ જે વ્યવહાર છે, તે જેઓ મતના આગ્રહરૂપ ગ્રાહથી ગ્રસાયેલા છે સારો વ્યવહાર છે; બાકી બધું વચન નિરપેક્ષ તેમની પાસેથી શાશ્રવણ કરી ભગવાનને વ્યવહાર જૂઠા વ્યવહાર છે. ૧૨૫ માર્ગ પામે તે સર્પની પાસેથી અમૃત અને જ્યારે કેઈપણ વાતને પક્ષ થાય છે ત્યારે મર્કટની પાસેથી શાન્તતા મેળવવા જેવું છે. ૧૨૦ તે પક્ષને મજબૂત કરવા વચન બોલવું પડે છે.
એક તરફ મત અથવા ગચ્છને મમત્વ આવા પક્ષ ગ્રહણ કરેલાઓથી ખરેખરું બેલાતું અને બીજી તરફ આત્મતત્વની વાત કરવી એ નથી તેથી જે પક્ષમાં પોતે હોય તે પક્ષની બનતું નથી. જ્યાં મતને મમત્વ હોય ત્યાં પરંપરામાં જે દેવ, ગુરુ અને ધર્મનું સ્વરૂપ આત્મતત્ત્વનું જાણપણું હોતું નથી. ૧૨૧ કહ્યું હોય તે જ તે કહે છે અને તેમ ન કર
વૃક્ષના મૂળમાં અગ્નિ બળ છતાં વૃક્ષ નાર અથવા ન માનનાર ઉપર આક્ષેપ પણ લીલું રહે તે સંભવિત નથી, તેમ મમત્વ અને કરે છે. આવા પક્ષપાતીના વચનથી ખરેખરા તત્ત્વની વાતને વિસંવાદ છે એટલે મમત્વીઓ દેવ, ગુરુ અને ધર્મની ઓળખાણ થતી નથી યથાર્થ તત્ત્વ જાણે અને કહે તે ઉપર કહેલા અને સદેવ, સદ્ગુરુ અને સદ્ધર્મની શુદ્ધતા ન વૃક્ષના દષ્ટાંત જેવું છે. ૧૨૨
થઈ એટલે શુદ્ધ શ્રદ્ધા પણ રહેતી નથી. ૧૨૬ જે એકાંતપક્ષી, ગમે તે દયાપક્ષી હાય વા જ્યારે શુદ્ધ શ્રદ્ધા ન રહી ત્યારે સમ્યભકિતપક્ષી હોય વા ક્રિયાપક્ષી હોય તે પણ કત્વ ન રહ્યું અને સમકિત વિનાની સર્વ ક્રિયા નિરપેક્ષ વચન બેલનાર ચારે ગતિઓમાં ભ્રમણ ધૂળ પર લીંપણ જેવી નિષ્ફળ થાય છે. ૧૨૭ કરે છે. ૧૨૩
દેવતત્વ, ગુરુતત્વ અને ધર્મતત્વને યથાર્થ જે મતવાદી અથવા ગચ્છવાદી હોય તેનાથી નિર્ધારી તે શુદ્ધ દેવ, ગુરુ અને ધર્મ ઉપર પ્રાયે તમામ વચને સાપેક્ષ બેલાય જ નહીં, આત્મપરિણતિપૂર્વકની શ્રદ્ધા હોય ત્યારે કારણ કે મતના આગ્રહને લઈને તેવા મમતને જ સમકિત થાય છે, દેવાદિ ત્રણે ત નવઠેકાણે નિરપેક્ષ વચન બેલે અને તેથી તે ગમે તત્વમાં જ અંતર્ગત છે. ૧૨૮

Page #14

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
~~-~~-~-
~
--*--*
જિનેશ્વર ભગવાને કહેલા શાસ્ત્રોને જાણ- દર્શિતા મેળવવામાં આવે, પણ જે પિતાના નાર, શુદ્ધ દેવ, ગુરુને ધર્મની શ્રદ્ધાવાળા, જેમની કર્તવ્ય સમજવામાં ન આવે, પિતાનું ખરૂં ક્રિયા કેવળ નવાં કર્મોના બંધને રોકવારૂપ છે ધ્યેય ધ્યાનમાં લેવામાં ન આવે, પિતાની દષ્ટિ તેવા, ગુરુ પરંપરા પ્રમાણે પ્રાપ્ત થયેલી શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને અભિમુખ કરવામાં ન આવે, તે પ્રવૃત્તિ પ્રમાણે પ્રવર્તનાર, હંમેશાં બીજાને ન તે ગમે તેટલી વિદ્વત્તા–ગમે તેટલી શાસ્ત્રાપારઠગનાર, સ્વસંવેદન જ્ઞાનને ધારણ કરનાર, દર્શિતા પણ ફેગટ છે. ૧૩૩ ગીતાર્થ–આગમધર ને સમ્યકત્વવાન્ ગુરુ હાય ઉત્તમ ભોજન કરવું તે શ્રેષ્ઠ છે પણ તેના તે જ સંસારસમુદ્રથી તારનાર સદ્ગુરુ છે. ૧૨૯ અભાવે તદન ભૂખે મરવું તેના કરતાં સામાન્ય
આગમધર અને સમ્યકૃત્વવાન ગુરુનું લક્ષણ ભજનથી પણ પેટ ભરવું તે યોગ્ય છે. આ એ છે કે તેમની સઘળી ક્રિયાઓ ઉદાસીન ભાવે ન્યાયે જ્યાં સુધી નિવૃત્તિના કે પરમ શાન્તિના હાય, તેમજ સિદ્ધાંતને સત્ય માની પ્રવૃત્તિ કર- ઉત્તમ માર્ગમાં આવવાને પિતાની યોગ્યતા ન નાર હોય, તેને મત-મમત્વને સ્વપને ખ્યાલ થાય ત્યાં સુધી ગૃહસ્થ ધર્મ અંગીકાર કરે ન હોય, તેવા શુદ્ધ ગુરુને મેળાપ થવો તે તે પણ શ્રેષ્ઠ છે, યેગ્યતા વધારવાનું તે પરમ અતિ કઠણ છે. મહા સમુદ્રમાં તરવાને જેમ કારણ છે. ચોગ્યતા સિવાય ઉચ્ચ પદારેહણ વહાણ પોતે સમર્થ છે અને તેને આશ્રયે રહે. કર્યા પછી ગુણાની વૃદ્ધિ કરવી એ મુશ્કેલભર્યું નારને પણ તારે છે તેમ, આગમધર અને કામ છે. તેવાઓને તે પદથી પાછું પડવું પડે આત્મજ્ઞાની-સમ્યકત્વવાન ગુરુ પિતે તરી છે માટે યોગ્યતા ન હોય તો તે પદ સંપાદન પોતાનો આશ્રય કરનાર શિષ્યવર્ગને પૂર્ણ કરવાની ચેતા જ્યાં સુધી ન મેળવી શકાય તારનાર હોય છે. ૧૩૦
ત્યાં સુધી થોડી પણ ગ્યતાવાળો કે પિતાને સ્વ–આત્મામાં પ્રત્યેક ધર્મસ્થાન પ્રાપ્ત
લાયક યોગ્યતાવાળે ગૃહથધર્મનો સ્વીકાર થયા પહેલા,
કરો યેાગ્ય છે. ૧૩૪ ગ્યતા આવ્યા પહેલા, બરાબર
દેષયુક્ત ઊંચી પદવી કરતાં નીચી પદવી પરિણામ પૂર્વે વિધિજ્ઞાન અને સ્વરૂપ સમજ્યા વિના અન્યને ઉપદેશવા પ્રયત્ન કરે એ વિના
શ્રેષ્ઠ છે, પણ દેષયુક્ત થઈ સંસ્કૃષ્ટ પદને
મલિન કરવું એગ્ય નથી. સાધુ નામ ધરાવી રસવતીએ ભજનને આગ્રહ કરવા બરેલર .
આકારપેર કરી એના એ જ આરંભ પરિગ્રહાછે. ૧૩૧
દિકમાં ફસાયા હોય, ત્યાગને નામે ઈન્દ્રિયાર્થ, એક વિદ્વાન ગણાતા મનુષ્યને અશુદ્ધ વ્ય- માનાર્થ અને સંસારાર્થ સાધી રહ્યા હોય તે વસાયમાં પ્રવર્તત દેખવામાં આવે ત્યારે સમ- એ સર્વોત્કૃષ્ટ પદને મલિન કરે છે તેના કરતાં જવું કે તેનું જ્ઞાન હજુ પ્રથમ પંક્તિ ઉપર જ મર્યાદારૂપ આજ્ઞાના સાપેક્ષપણયુક્ત નીચે નીચી છે. પ્રવૃત્તિમાં આત્માને લાભ-લાભને સદ્- પદવી શ્રેષ્ઠ છે. ૧૩૫ ભાવ જ્યાં સુધી તેના જ્ઞાનનો વિષય થાય નહિ
ત' દઢ પ્રતિજ્ઞા વગરના આત્માઓ ત્યાં સુધી જ્ઞાન આડંબર માત્ર રહે છે અને ધર્મને માટે લાયક નથી. આ ઉપરથી ચોક્કસ તેવા જ્ઞાનને શાસ્ત્રકાર અનેક પ્રસંગે અજ્ઞાન કરે છે કે ધર્મદાતા ગુરુઓએ ધર્મ ચિંતામણિ જ કહે છે. ૧૩૨
દેતાં લેનાર એગ્ય છે કે નહિ એ શાસ્ત્રવિધિ દુનિયાના તમામ ધર્મશાસ્ત્રોમાં પાર મુજબ જેવાની અનિવાર્ય ફરજ છે. ૧૩૬

Page #15

પરમાર્થસૂચક વસ્તુ વિચાર સંગ્રહ
જ્યાં મનુષ્યના હૃદયમાં અધિકારની પ્રભુતા મુનિને નિષેધ્યો છે, કારણ કે સિદ્ધાન્તના અભ્યાઆવી જાય છે ત્યાં ન્યાયની ઈચ્છા રાખવી તે સથી જે કલ્યાણ સધાવું જોઈએ તે કલ્યાણ વેળુથી તેલ કાઢવા બરાબર છે. ૧૩૭ અનુપયુક્ત મુનિ સિદ્ધાન્તને અભ્યાસ કરવા
જેએ આત્મભોગ આપવાની તૈયારી બતાવ્યા છતા પણ સાધવા અસમર્થ બને છે. 1ર સિવાય અને અધિકારની પ્રાપ્તિ વગર અધિપતિ. જે લેકે માત્ર શબ્દૌરવપૂર્વક બીજાપણાનું પદ ધારણ કરે છે, તે પિતાની એને બોધ દેવામાં કુશળ હોય છે, પણ પોતે જાતને પણ મહાનુકસાન કરે છે. ૧૩૮ પિતાને એ ઉપદેશથી વિના કારણે જ મુક્ત
પક્ષપાતયુક્ત બુદ્ધિવાળે માણસ અંધશ્ર સમજે છે. એવા લોકોનો ઉપદેશ નિરર્થક સિદ્ધ દ્વાથી વસ્તતત્વનો યથાસ્થિત ચાર કરી થાય છે તથા તેનાથી વસ્તુતઃ કાંઈ લાભ થતો શક્તો નથી, તે પછી ગુણનો આદર અને
નથી. આજના મોટા ભાગના ઉપદેશકે, શિક્ષક,
અધિકારીઓ અને નેતાઓમાં આ દોષ સાંભદેષને ત્યાગ તે શી રીતે જ કરી શકે? ૧૩૯
ળવામાં આવે છે, તેથી જ તેઓ પિતાના ઉપદેશભગવાનની સેવાનું ફળ નિર્વાણ અથવા દ્વારા સુધારો કરવામાં તથા જનતાને કુમાર્ગથી મુક્તતા પ્રાપ્ત થવારૂપ હોવું જોઈએ, ચિત્તશુદ્ધિ હઠાવી સન્માર્ગ પર લાવવામાં નિષ્ફળ નીવડે કરવા માટે અથવા મનને અને ઈન્દ્રિયોને છે. ૧૪૩ નિરોધ કરવા માટે જે ક્રિયાઓ થતી હોય તે તેથી વિપરીત પરિણામ આવતું નથી પણ
મુખ્યત્વે કરીને ઉપદેટાના અંતરમાં સમતા માત્ર ક્રિયાકાંડમાં જ અટકનારને મુક્તતા પ્રાપ્ત
રમી રહી હોય, માધ્યસ્થભાવ જાગૃત હોય,
મત-મમત્વના પક્ષવર્તુલને ત્યાગ કર્યો હોય થતી નથી. ૧૪૦
તે જરૂર મધુર વચનેથી શ્રોતાના મન ઉપર સાપવાદ પ્રવૃત્તિ તેને જ કહેવાય કે જેનાથી તેવી જ સારી અસર કરી શકે છે, પણ જે તેના ચારિત્રના-આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં ખલનાં ને મનમાં જ કોઈ બીજી વાત વસી હોય તો ગર્ભિત થાય અને ઉત્સર્ગ માર્ગની એકાન્ત પુષ્ટ જ કે અગર્ભિત-સીધી કે આડકતરી ટીકા કરી કરે તે જ સાચો અપવાદ છે. ૧૪૧
ઉભયના હિતને નુકસાન કરે છે, માટે જ વક્તાસિદ્ધાન્તને અભ્યાસ, સ્વાધ્યાય વિગેરેનો એ મધ્યસ્થતા, પક્ષત્યાગ, વિનય અને વચનઅધિકાર આઠ પ્રવચનમાતા વિષે અનુપયુક્ત શુદ્ધિ રાખવાની આવશ્યકતા માની છે. ૧૪૪
(ચાલુ)

Page #16

સમ્યગ જ્ઞાનની કૂંચી– ગની અદ્ભુત શક્તિ (ગતાંક પણ ૫૭ થી શરૂ ).
મૂળ લેખક: સ્વર બાબુ ચંપતરાયજી જેની; બાર-એટ-લે.
આત્મા અનંત ય હોવાથી ચિરકાળ તે પિતાના ઉપદેશમાં જ્ઞાન, શ્રદ્ધા અને સંન્યાસને શું પણ અનંત કાળ સુધી તેનું ધ્યાન થઈ ખાસ મહત્વ આપ્યું છે. ઘણાખરા ધર્મોના શકે. આત્માનાં એકાગ્ર ધ્યાનમાં ચિત્તને શાશ્વત સંસ્થાપકાએ પ્રાય: એકાગ્રતા, જ્ઞાન, શ્રદ્ધા કાળ પર્યત અનેરો આનંદ થયા કરે. આત્મ અને સંન્યાસને જ પોતાના બધમાં પ્રાધાન્ય જ્ઞાનનું મહત્ત્વ આમ અનંત છે. આથી સર્વ આપ્યું છે એમ સ્પષ્ટ જણાય છે. શાસ્ત્રોમાં આત્મજ્ઞાનનાં મહત્ત્વને પ્રથમ સ્થાન આત્માનાં દિવ્ય સ્વરૂપમાં અજ્ઞાન અને આપવામાં આવ્યું છે.
શરીર આદિ ભૌતિક વસ્તુઓના વ્યામોહને દરેક ધર્મના સ્થાપકે પિતાપિતાના સમયની કારણે, આત્માની ઉન્નતિ નથી થતી. આત્મા જરૂરીઆત તેમજ પોતાના પશમ અનુસાર સદ્ય અનાથ સ્થિતિમાં જ રહે છે, પરમાત્મ
ગનાં કોઈ ને કોઈ કે સર્વ સ્વરૂપો ઉપર પદના માર્ગથી તે પરામુખ બને છે. આથી અત્યંત ભાર મૂક્યો છે એમાં કંઈ શંકા નથી. પિતાનાં દિવ્ય સ્વરૂપમાં શ્રદ્ધાની પરિણતિ થવી
પરમાત્માની ઈચ્છાને પિતાનાં સર્વસ્વનું એ જીવનનું પ્રથમ અને મહાકાર્ય થઈ પડે છે. સમર્પણ કરવું અને એ રીતે ત્યાગભાવનું સેવન આત્મા અને ભૌતિક વસ્તુઓમાં એકતાની કરવું એ પયગંબર મહંમદે પોતાના અનુ- ભાવનાને ઉચછેદ એ એકાગ્ર વૃત્તિનું પ્રધાન યાયીઓને ઉપદેશ આપ્યો હતો. જીસસે ધ્યેય હોવું જોઈએ. એ ધ્યેયની સિદ્ધિ થતાં
જ પરમાત્માની ઈચ્છાને પિતાનાં સર્વસ્વનું સમ- ત્તમ શાન્તિ મળશે. તને શાશ્વત નિવાસસ્થાન પણ પણ કરવું એટલે વ્યક્તિગત ઈચ્છાને વિનાશ. ખરો મળશે. પ્રભુમાં જ તું મગ્ન થા. પ્રભુને ભક્ત બની, ભત ઇકિયે દ્વારા જે જે કાર્યો કરે છે તે સર્વ કાર્યો પ્રભુ માટે જ તું આત્મત્યાગ કર્યા કર. પ્રભુને જ પ્રભુ પ્રીત્યર્થે જ થાય છે. પરમાત્માની કેઈ આજ્ઞા વંદન કર. આ રીતે તેને પરમાત્માની પ્રાપ્તિ જરૂર પિતાને રુચિકર ન હોય છતાં પણ ખરે ભકત થશે.”-ભગવદ્દગીતા. પરમાત્માની આજ્ઞાનું સહર્ષ પાલન જ કરે છે.
અહંભાવ, સ્વાર્થવૃત્તિ આદિને ઉચ્છેદ થતાં, જે હેવાહની આજ્ઞાથી અબ્રાહામ પિતાના પુત્રની
આત્માને મુક્તિની પ્રાપ્તિના વિચારોમાં જ રસ લાગે કુરબાની આપવા તૈયાર થયેલ અને એ રીતે તેણે જે મહાન આત્મભોગની વૃત્તિ દાખવેલ તેવી જ કંઈ
છે. માતા જેમ પોતાનાં બાળક ઉપર અપૂર્વ સ્નેહ
રાખે છે અને તેને માટે સર્વસ્વ ત્યાગ કરવા પણ આત્મભોગની વૃત્તિ પ્રભુના ભક્તમાં હોય છે. પિતાનું કાર્ય નિઃસ્પૃહ વૃત્તિથી કરતાં, ભાગ્યવશાત કઈ અનિષ્ટ
ઉદ્યત હેય છે તે પ્રમાણે ભક્તવત્સલ પ્રભુ રૂપ માતા
પિતાનાં પ્રારા ભક્તરૂપ બાળક માટે સર્વ કંઈ પરિણામ આવે તે ભક્તને તેથી ખોટું નથી લાગતું.
કરવા સર્વદા ઉત્સુક જ હેય છે એમ ઈશ્વરને જગપિતાનાં દુર્ભાગ્ય માટે તે પ્રભુને દોષ નથી કાઢતે.
નિયંતા તરીકે ગણનારા ભકતે માને છે. પરમાત્માની કોઈ પણ આજ્ઞા શિરોમાન્ય ગણ્યાથી, પરમધ્યેયની પ્રાપ્તિ અવશ્ય થાય છે એવી ખરા સંપૂર્ણ પરિત્યાગ એટલે પરમ આધ્યાત્મિક ભક્તને દ્રઢ શ્રદ્ધા હોય છે. શ્રીકૃષ્ણે કહ્યું છે કે “તું આદર્શની ઉચ્ચ ભક્તિ એ ખરા પરિત્યાગનું બ્રહ્મને જ આશ્રય લે. પ્રભુની કૃપાથી, તને ઉત્તમ રહસ્ય છે.

Page #17

યોગની અદ્દભુત શક્તિ
આત્મા પરમાત્મા વચ્ચે જે મહાન કાલ્પનિક યોગીઓના તેનાથી અનુભવિત થતાં પરમ અંતર છે તેનું નિવારણ થાય છે. આત્માનાં સુખની ટીકા કરે એમાં આશ્ચર્ય જેવું દિવ્ય સ્વરૂપમાં દઢ શ્રદ્ધા જાગે છે. પરમાત્મ- કશું યે નથી. પદની પ્રાપ્તિ અશક્યને બદલે સર્વથા શકય જણાય છે. પિતાનું સ્વલ્પ જણાતું ગૌરવ સુંદર ભજન, સુંદર ગૃહ, દ્રવ્યવિગ્રહ, વસ્તુત: અનંત શકિતશાળી હોવાનો નિશ્ચય હિંસા આદિ કેઈમાં વસ્તુત: સુખને છોટે થાય છે.
નથી. ઉચ્ચ પદવી અન્યની નિન્દા આદિથી મનુષ્યને જ્યારે જ્યારે સમય મળે ત્યારે
ગાર આત્માને સહેજ પણ સુખ નથી મળી શકતું. તેણે એકાગ્ર ધ્યાનમાં અવશ્ય પ્રવૃત્ત થવું
: ઇદ્રિય-લાલસાઓ સર્વદા દુ:ખજનક જ છે. આ જોઈએ. એકાગ્ર ધ્યાનથી પોતાનાં દિવ્ય સ્વરૂપની પ્રમાણે આત્માથી પર કઈ પણ વસ્તુઓમાં શ્રદ્ધામાં દિનપ્રતિદિન વૃદ્ધિ જ કરવી જોઈએ.
છે એ સત્ય સુખ નથી જ. આથી અનાત્મીય વસ્તુમનુષ્ય આ રીતે સત્ય માર્ગમાં ખૂબ આગળ જઈ
છે. એમાં સુખ શોધવા જતાં સુખ ન મળ્યાથી શકે છે. થોડીક મિનિટની એકાગ્રતા પણ નિષ્ફળ ને
બા મનુષ્ય આખરે હતાશ બને છે. દુઃખના વિસ્મનથી જતી, તેથી પણ ઘણાં સુંદર પરિણામ રણ
રણ નિમિત્તે વિવિધ પ્રકારનાં કૃત્રિમ ઉત્તેજક કે જરૂર આવે છે. એકાગ્રતાનું મહત્તવ કેટલું બધું આશ્વાસની તેને કશાંચ કામમાં નથી આવતાં. છે તેનું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણુ આથી મળી રહે છે. ખરું સુખ આત્માનાં બંધનોના વિચ્છેદ
આત્માનાં સચ્ચિદાનંદ પદનાં એકાગ્ર માં જ છે. આત્માની અનાથ દશા અને સાંસારિક ધ્યાનથી, સત્ય સુખ ભૌતિક વસ્તુઓથી સર્વદા આધિ ઉપાધિનું જેટલે અંશે નિવારણ થાય પર જ હોય એ સુનિશ્ચય થાય છે. યેગી તેટલે અંશે આત્માને સત્ય સુખની પરિણતિ પુરુષો અને તેમનાં પરમ સુખની આધુનિક થાય છે. પ્રાણી માત્ર પ્રત્યે પ્રેમ અને ભ્રાતૃજનતાને પ્રાય: કલ્પના પણ નથી આવી શક્તી. ભાવથી, સત્ય સુખ સાહજિક રીતે નિષ્પન્ન થાય આથી ભેગીઓ અને તેમનાં સુખમાં આધુનિક છે. વિશુદ્ધ પ્રેમ અને શુભ ભાવનાથી મનુષ્ય જનતાને ભાગ્યે જ કંઈ શ્રદ્ધા હોય છે: કુદરતના મહાન ઉપહારરૂપ સત્ય જીવન
ગીઓ એક પ્રકારના અંધશ્રદ્ધાળુ મનુષ્યો છેપ્રાપ્ત કરે છે. મનુષ્ય મૃત્યુને વિજેતા બને છે. એવી સામાન્ય માન્યતા પ્રવર્તે છે. સુખનું તે આધિ, વ્યાધિ અને પ્રારબ્ધથી સર્વથા પર રહસ્ય યથાર્થ રીતે ન સમજનાર મનુષ્ય થાય છે.
(ચાલુ)
(
SS

Page #18

મદને શિકાર
હમૉ માં જમg” ક્ષણને પણ પ્રમાદ ન રની દશાના આંગણે ઉભનાર મરીચિ સાચે જ કરીશ એવું શ્રી મૈતમસ્વામી પ્રત્યે પરમાત્મા પ્રગતિના શિખર સન્મુખ આવી ચુક્યો છે એમ શ્રી મહાવીર દેવનું વચન કેવું ટંકશાળી છે, એ કહી શકાય. આપણે વિવિધ ચિત્રો દ્વારા જોઈ ગયા. આજે એ પણ નાનકડો પ્રમાદ એક જ ભૂલ કરાવે છે વાત ખુદ કથકના પૂર્વભવની વાત વિચારી અને એની પરંપરા વડની વડવાઈઓ માફક વધુ દઢ કરી સ્વહૃદયમાં અંકિત કરવાની છે. મોટા જુથમાં પરિણમે છે. ત્યાં ઉત્ક્રાંતિને પંથે
સત્ સમાગમના ચોગે-સંતની મધુરવાણીએ પળેલા મુસાફરને જે સખત ચેટ લાગે છે તે અને પટવરામાં પુન્ય વરે કરવાના ગુણથી એટલી તે કપરી હોય છે કે એમાં નથી રહેતા અકસ્માતિક પ્રાપ્ત થયેલ સુપાત્રદાનના માહા- કાળના લેખાં કે નથી રહેતાં ઉપાધિના લેખા !! યથી નયસાર નામ એક સામાન્ય કક્ષાને
પ્રથમ તીર્થકરનું સાનિધ્ય છતાં ભાન ભૂલજીવ ભવસાગરમાં જોરથી ઉપર આવે છે એટલું જ નહીં પણ બીજે ભવ સ્વર્ગીય સુખને માણું
નાર મરીચિ એવી તે ભવજંજાળ વધારી મૂકે
છે કે એ દરમિયાન બીજા બાવીશ તીર્થકરે ત્રીજામાં આ મનુષ્ય લોકમાં સર્વે શ્રેષ્ઠ ગણાતા
આ ભારતને અલંકૃત કરી જાય છે! હાથવેંતમાં ઈફવાકુવંશમાં ભરતક્ષેત્રમાં જેમની એકધારી
આવેલી શિવસુંદરી એકાએક છુમંતર થઈ જાય આણું વર્તે છે એવા ચક્રવતી ભરતરાજને ત્યાં
* લે છે અને મરિચીની એક જ ભૂલ એને અવનવા મરીચિ નામા પુત્રપણે અવતરે છે.
અનુભવ કરાવી કમરાજના તંત્રો કેવા જલદ કાઇ ફડાવી જીવનનિર્વાહ કરનાર આત્મા અને વિષમ છે એ દેખાડી આપતાં પોકારે છે માત્ર મામુલી પળના સંતસમાગમથી પોતાના કે ક્ષણનો પ્રમાદ અતિશય હાનિકારક છે. જીવનમાં જે પ્રગતિને વેગ દાખવે છે એ સાચે જ પ્રશંસાપાત્ર છે અને એમાં ખૂબી તો એ છે કે સાધુ મરીચિના મનમાં એક વેળા ગ્રીષ્મ ચક્રવતીના ઘરના આનંદપ્રમોદમાં ન લેભાતાં ઋતુના આકરા સમયમાં સહજ વિચાર આવે મરીચિ પુન: દેટ મૂકે છે અને પ્રથમ તીર્થપતિ છે કે આ મુનિજીવનના નિયમો મારાથી પળાય શ્રી કષભદેવના હસ્તે દીક્ષિત થઈ પવિત્ર એવા તેવા નથી. અતિ કઠીણ છે. એમાં અમુક છુટશમણું જીવનમાં અંતરના ઉભરાતા પ્રેમે પ્રવેશ છાટે શેધી કાઢી એ ત્રિદંડીવેષ ધારણ કરે કરે છે. રાગને લાત મારી ત્યાગનો પવિત્ર છે. દીક્ષા છોડી નથી ઘેર જતા કે ભિક્ષા છોડી અંચળો ઓઢે છે. સાધુજીવન એ તે મુક્તિ નથી જિવાને લાલુપી બનતે. પૂર્વવત જ્ઞાનસુંદરીને હાથ ગ્રહણ કરવાનું અનુપમ સાધન. ધ્યાનમાં લીન રહે છે અને પ્રભુ શ્રી આદિવર્ષાદ્વારા જેમ ધાન્ય પાકે તેમ શુદ્ધ ચારિત્રન જિનને ત્યાગમાર્ગ અન્યને ઉપદેશે છે. બળે મુક્તિ દેડતી આવે. ધાન્ય સાથે તૃણને પણ કર્મરાજ વેશપલ્ટાની નબળી કડી, ઉદ્દભવ જેમ સહજ સંભવે તેમ મુનિજીવન માટે ભાળી ગયે. એક પગથિયું ચુકનાર એમ વિચારે સ્વર્ગના સુખે એ તો સહજ ગણાય. આ પ્રકા કે એમાં શું ? માત્ર એક જ પગલું પાછળ ને!

Page #19

.....વર્તમાન સમાચાર...........
ગુરુભક્તિ મહોત્સવ. લાઉડ સ્પીકરની ગોઠવણ કરવામાં આવી હતી. તેમાં શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી ૭૫ મી આ વદિ બીજી ૧૩ તા. ૧૫-૧૦-૪૪થી કાતિક જન્મજયંતી.
સુદિ ૩ તા. ૨૦-૧૦-૪૪ સુધી વિવિધ પ્રોગ્રામ પૂજ્યપાદ ન્યાયાભાનિધિ પંજાબ દેશદ્ધારક જેના- ગોઠવવામાં આવ્યા હતા. ચાર્યશ્રી ૧૦૦૮ શ્રીમદ્ વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી આ વદિ બીજી ૧૩ તા. ૧૫-૧૦-૪૪ ના (આત્મારામજી) મ. ના પટ્ટધર પૂજયપાદ પંજાબ રેજ પંજાબથી ૪૦૦ ભાઈ બહેન આવ્યા હતા. કેસરી જૈનાચાર્ય શ્રી ૧૦૦૮ શ્રીમદ્ વિજયવલ્લભ તેમનું સ્વાગત સ્ટેશન ઉપર કરવામાં આવ્યું હતું સૂરીશ્વરજી મ. સાહેબની વિક્રમ સં. ૨૦૦૧ ના અને સ્ટેશનથી રામપુરીઆ જેને ભુવનમાં આવી કાર્તિક સુદિ ૨ ના દિવસે ૭૫ મી વર્ષગાંઠના શુભ પૂજ્યપાદ આચાર્ય મ. સા. આદિ મુનિમંડળના દર્શન પ્રસંગે બીકાનેરના શ્રી સંધે તેઓશ્રીને જન્મ કર્યા હતા. મહોત્સવ મેટા સમારોહ ઉત્સાહપૂર્વક ઉજવ્યો હતો
બપોરના મંડપમાં શ્રી પંચપરમેષ્ઠી પૂજા ભણુંઅને તે બીકાનેરના ઇતિહાસમાં સ્વર્ણાક્ષરોથી અંકિત
વવામાં આવી હતી અને રાતના નવથી દસ વાગ્યા રહેશે. પંજાબના દરેક ગામ નગરોના ભક્તજનોએ લાભ લીધો હતે.
સુધી શ્રી રીયલચંદજી ડાંગાના સભાપતિત્વમાં એક શ્રી રામપુરીઆ જૈન ભવનના વિશાલ ચોકમાં સભા થઈ હતી. વિદ્યાના વ્યાખ્યાને થયા હતા. એક ભવ્ય સુંદર મંડપ ઉભો કરવામાં આવ્યો હતો. આ વદિ ૧૪ તા. ૧૬-૧૦-૪૪ ના રોજ
પણ એ પગલું ધીમે ધીમે કેટલા ચુકાવે છે માટે આફિનના પોકાર પાડે એવા ત્રણ પદનો એ તા અનુભવે જ સમજાય!
ભોક્તા થવાને વાસુદેવ, ચક્રવતી, તીર્થકર અને વેશપલટામાં વિચરનાર મરિચીને ભરતને તે પણ કેવા સુંદર ક્રમમાં મારા દાદા શ્રી રાજના મુખથી પોતાની ભાવિ પદવીઓનો નષભદેવ પ્રથમ તીર્થ પતિ, મારા પિતા ભરત
ખ્યાલ આવે છે. કર્મરાજ આ તક ઝડપી લે છે. મહારાજ પ્રથમ ચક્રવતી તેમને પુત્ર હં ત્રિપ્રષ્ટ સાધુજીવન પળાવ્યું હતું તે અજીરણ નજનામાં પ્રથમ વાસુદેવ, કુળની નજરે સર્વોત્તમતા
તે પણ આચારની ઢીલાશે વિચારમાં પણ અને જાતિની દ્રષ્ટિએ પણ તેટલી જ મહત્તા, પરિવર્તન જન્માવ્યું ! આત્માની અનંત શક્તિ- મરિશી ઉપર વર્ણવ્યા વેનમાં કુળમદને શિકાર ને કંઈ જ અશક્ય નથી. એના સાચા સ્વરૂપ બન્યા ! આગળ પદવીઓ તો કંઇજ વિસાતમાં ન ગણાય
પદવીઓની વાત જેટલી સાચી હતી એટલી પણ એ જાતની ઉચ્ચ વિચારણું વેગળી ગઈ જ સાચી વાત વંશઉતારની હતી. પણ એ અને ત્રિદંડી મરિચી ભરત રાજની આગાહીમાં જોઈ મદ કરવાપણું ન હોય, એ જ્ઞાનીનું વચન, તણાયા ! અરે એ પર રાચ્યા અને માગ્યા ! જે ફલાય એણે શીરે કરમાવાનું હોય જ એ આ રહ્યા એ શબ્દો–
વાત હવે પછીહું સર્વોત્તમ લેખાતા-જગત જે અધિકાર
ચોક્સી

Page #20

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
સંક્રાતી મહત્સવ હોવાથી સવારના સભામંડપ બપોરના શ્રી ચારિત્રપૂજા ભણાવવામાં આવી જનતાથી ચિકાર ભરાઈ ગયો હતો. શરૂઆતમાં હતી. મુંબઈના સુપ્રસિદ્ધ ગવૈયા પ્રાણસુખભાઈએ શ્રી મહાવીર પ્રભુની સ્તુતિ કર્યા બાદ લાલા રઘુવીર ખૂબ રંગ જમાવ્યું હતું. કુમારે “ચરણો ગુરૂ વલ્લભ મુઝકે ભી બિઠા રાત્રિના નવ વાગે શ્રીમાન જવાહરલાલ નહલેના” નામનું ભજન મધુર સ્વરમાં ગાયું હતું. ટાની અધ્યક્ષતામાં સભા થઈ હતી. વૈઘ જશવંતપૂજ્યપાદ શ્રી આચાર્યદેવે મહામંગલકારી, પ્રગટ રાજછ જેને “જૈન સમાજ અને તેનું સંગઠ્ઠન” તથા પ્રભાવી, સર્વવિક્તનાશક તેત્રે સંભળાવ્યા હતા પંડિત રાજકુમારજીએ “જૈનધર્મ” એ વિષય ઉપર અને ફરમાવ્યું હતું કે આજે સૂર્યદેવતાએ તુલા- ભાષણ આપ્યું હતું. તથા અહીંના પ્રસિદ્ધ વિદ્વાન પ્રવેશ કર્યો છે તેથી કાર્તિક માસની શરૂઆત થઈ પંડિત દશરથજી શર્મા જેઓ શ્રીમાન નામદાર છે. ત્યારબાદ શ્રી દીપાવલી પર્વની કથા સંભળાવી મહારાજકમાર સાહેબના પ્રાઇવેટ સેક્રેટરી છે હતી અને તેની આરાધના માટે સચોટ ઉપદેશ તેઓએ ‘જેન ઇતિહાસના વિષય ઉપર માર્મિક આપ્યો હતો તથા આ માસમાં આવનાર બીજા પણ ભાષણ આપ્યું હતું. તેમણે વર્તમાન તીર્થકર મહા જ્ઞાનપંચમી, ચૌમાસી ચૌદશ આદિ અનેક પર્વોના રાજ પ્રચારિત જૈનધર્મના સ્વરૂપનું વર્ણન કર્યું અને તીર્થકર ભગવાનના કલ્યાણક દિવસના નામે
હતું. અને શ્રી હરિભદ્રસૂરિજી મ. તથા શ્રી હેમસંભળાવી તેની આરાધના માટે ઉપદેશ આપ્યો હતો.
ચંદ્રાચાર્યજી મહારાજ તથા શ્રી કુમારપાલ મહારાજાબપોરના મંડપમાં શ્રી મહાવીર પંચ કલ્યાણક
એ જૈન ધર્મના પ્રચારાર્થે કે ભેગ આપે હતે પૂજા ભણાવવામાં આવી હતી.
તેનું વર્ણન કર્યું હતું. આસો વદિ ૦)) તા. ૧૭-૧૦-૪૪ “ભાવી
અંતમાં સભાપતિજીએ જૈન ધર્મના મુખ્ય જે હેય છે તે કોઇથી ટળી શકતું નથી.' આ કહાવતના અનુસારે માંગલિક દિવસમાં પણ અચા
સિદ્ધાંત ઉપર વિવેચન કર્યું હતું. નક એક શોકજનક ઘટના બની ગઈ. પૂજ્યપાદ
કાર્તિક સુદિ ૨ તા. ૧૯-૧૦-૪૪ સવારના આચાર્ય મ. સા. ના આઝાવત વિદ્વાન સાહિત્યા- ૮ાા આઠ વાગે પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ સાહ ચાર્ય પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી ચતરવિજયજી મ. ને આદિ સાધુ મંડળની હાજરીમાં શ્રીમાન શેઠ મંગલપરોઢીએ સાત વાગે સ્વર્ગવાસ થઈ જવાથી તે વેદજી ઝીબકના
સી = ચંદજી ઝાબકના સભાપતિત્વમાં સભા થઈ હતી. દિવસનો સર્વ પ્રોગ્રામ બંધ રાખી અંતક્રિયા કર- મુંબઈના પ્રસિદ્ધ ગવૈયા પ્રાણસુખભાઈએ ગુરુ. વામાં આવી હતી. અને સર્વ મુનિએ દેવવંદન કર્યું સ્તુતિ ગાઈ હતી. ત્યારબાદ જડીયાલા ગવનમેંટ હતું. સાંજના કોચરના ચોકમાં શ્રીમાન બાબુ મોહન- હાઈસ્કુલના હેડમાસ્તર બાબુ જેચંદભાઈએ હીરક લાલજી એડવોકેટની અધ્યક્ષતામાં એક શેકસભા મહત્સવ નાયકના જીવનચરિત્ર ઉપર બહુ સારો ભરવામાં આવી હતી.
પ્રકાશ પાડે હતા. જન્મથી લઈને આ ૭૫ મી કાર્તિક સુદિ ૧ તા. ૧૮-૧૦-૪૪ ના રોજ વર્ષગાંઠના હીરક મહોત્સવ સુધીનું વર્ણન વિસ્તાર સવારના નવ વાગે પૂજ્યપાદ આચાર્ય મસા. સહિત કર્યું હતું. આદિ સાધુમંડેલની હાજરીમાં સભા થઈ હતી. એવં અનેક સંસ્થાઓ, સભાઓ અને શેઠીઆ પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ સાહેબે “વિશ્વવ્યાપી શાહુકારો તરફથી બહારગામથી આવેલાં સંદેશાઓ ધમ' એ વિષય ઉપર પ્રભાવશાલી વ્યાખ્યાન સંભળાવ્યા હતા અને ત્રીશ માનપત્રો વાંચી આપ્યું હતું.
સંભળાવ્યા હતા.

Page #21

વર્તમાન સમાચાર
પૂજ્યપાદ આચાર્ય મ. સા.ની ૭૫ મી વર્ષ ઉપર વજનદાર બજે લાવવામાં આવ્યો છે તેના ગાંઠની ખુશાલીમાં નીચે મુજબ સખી સદ્દગૃહસ્થાએ માટે હું મારી જાતને યોગ્ય માનતા નથી. જ્યારે સ્વર્ગસ્થ ગુરુદેવના નામની મુખ્ય સંસ્થા શ્રી આત્મા- સકલ જૈન સમાજ એકદિલ થઈને છાતીથી છાતી નંદ જૈન ગુરુકુલ ગુજરાવાલાને સારો ફાળો આપી મેળવીને કામ કરશે ત્યારે હું પિતાની જાતને મારા ગુરુભક્તિનો પરિચય આપ્યો હતો.
કાર્યક્ષેત્રમાં સફળ થય માનીશ અને ત્યારે આ અભિબીકાનેરથી આવેલી રકમ – નંદન પત્રોના ગુણ લાયક થયો છું એમ અનુભવીશ. રૂ. ૫૦૦૦) શેઠ રાવતમલજી ભેરડાનજી કોઠારી. અને શ્રી સંઘને ખાસ સૂચના આપી હતી કે આજે રૂા. ૫૦૦૦) શેઠ જ્ઞાનચંદજી મગનલાલજી
જે વરઘેડે નિકળવાને છે તે કેને નિકળશે તે રૂા. ૩૦૦૦), શેઠ રતનલાલજી ચોરડિયા
તમે જાણો છો? કઈ રાગીને નહીં પરંતુ શ્રી રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ ભૈરૂદાન પ્રસન્નચંદજી કાચર વિતરાગ પ્રભુને નિકળવાનો છે, માટે સર્વને પિતાના રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ ભરૂદાન લહરચંદજી સેઠી આત્માને વીતરાગી બનાવી લેવા જોઈએ. રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ લક્ષ્મીચંદ ફતેહચંદજી કેચર રાત્રિના ૯ થી ૧૧ સુધી શ્રીમાન ગુલાબચંદજી રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ ગેરૂમલ મેઘરાજજી કચર ઢઢાની અધ્યક્ષતામાં સભા થઈ હતી અને પછી રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ સેહનલાલજી કરાવટ પ્રીન્સીપલ માન્યવર પંડિત વિદ્યાધરછ શર્માની રૂા. ૧૦૦૦) શેઠ નેમચંદજી મામલજી કોચર અધ્યક્ષતામાં કવિ સંમેલન થયું હતું તેમાં બહારથી રૂા. ૧૦૦૦) શેઠ રામરતનજી કચર
પધારેલા વિદ્વાનના ભાષણ થયા હતા. રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ શિવબકસજી મેઘરાજજી કચર કાર્તિક સુદિ ૩ તા. ૨૦-૧૦-૪૪ પ્રાતઃકાળ રૂા. ૨૧૦૦) સા. શ્રી દેવશ્રીજી કે ઉપદેશ સે ૯ વાગે પૂજ્યપાદ શ્રી આચાર્ય મ. સા. આદિ સાધુ
શ્રાવિકા સંધ
મંડળની હાજરીમાં શ્રીમાન ફુલચંદજી ઝાબકની અન્ય સ્થાનથી આવેલી:
અધ્યક્ષતામાં સભા થઈ હતી. પંજાબ શ્રી સંઘે રૂ. ૫૦૦૦) લા. લભ્યામલ ટેકચંદજી અમૃતસર પંજાબ પધારવા તથા ગોડવાડ (મારવાડના ) શ્રી રૂા. ૧૦૦૩) શા. ભાઈચંદ અમૃતલાલ વડોદરા સંઘે ગોડવાડમાં પધારવા વિનંતી કરી હતી. પૂજ્યપાદ રૂ. ૧૦૦૦) શા. જેસિંગભાઈ ઉગરચંદ અમદાવાદ આચાર્ય મ. ની ભાવના પંજાબ પધારવાની હોવાથી રૂા. ૧૦૦૦) શેઠ ચંદનમલ કસ્તુરચંદજી સાદડી પંજાબની વિનંતિને સ્વીકાર થયો હતે.
મારવાડ
ત્યારબાદ રાયકેટના મુસલીમનેતા શ્રીમાન સંધીરૂ. ૧૦૦૦) શેઠ મોતીલાલ મૂલજી મુંબઈ
ખાનજી જેઓ આચાર્યશ્રીજીના સદુપદેશથી લગભગ રૂ. ૧૦૦૦) શેઠ ધીરજલાલ જીવાભાઈ મુંબઈ ચાર પાંચ વર્ષથી ઉચ્ચકુલીન હિન્દુ ખાનદાનની
ત્યારબાદ આચાર્ય શ્રી લલિતસૂરિજી મ. સા. માફક આચારવિચાર પાળે છે તેમણે આ મહાપુરુષફરમાવ્યું હતું કે શ્રી ગુરુદેવને જે જન્મ મહોત્સવ ના ત્યાગમય જીવનની પિતાના ઉપર કેવી રીતે ઉજવાય તેના સ્મારક તરીકે બીકાનેરમાં કોઈ સ્થાયી અસર થઈ તે સંભળાવી હતી. કાર્યો થવા જોઈએ. એક તે દેહરાસરના જીર્ણોદ્ધારની બપોરના ત્રણ વાગે શ્રીમાન બાબુ સુરપતસિંહજી વ્યવસ્થા અને બીજું જેન કેલેજની સ્થાપના. દુગડની અધ્યક્ષતામાં એક સભા થઈ હતી. શ્રી વિજય જીર્ણોદ્ધારમાં રૂ. ૨૫૦૧) શેઠ રીધકરણજી કાગાએ વલ્લભ અભિનંદન સમિતિના મંત્રી શ્રીમાન મેઘરાજજી આવ્યા હતા.
કેચરે બહારગામથી સંદેશાઓ મોકલનાર, બહાર અંતમાં પૂજ્યપાદ આચાર્ય મ. સાહેબે અભિ- ગામથી પધારેલ અને આ કાર્યમાં તન મન ધનથી નંદન પશ્નોના જવાબમાં ફરમાવ્યું હતું કે જે મારા સેવા બજાવનાર સર્વ ભાઈ બહેનને આભાર માન્ય

Page #22

૮૪
હતા. સેવા બજાવનાર ભાઇઓને સમિતિ તરફથી સભાપતિજીના વરદ હસ્તે ગાલ્ડન, સીલ્વર પદક અર્પણ કરવામાં આવ્યા હતા.
કાર્તિક સુ. ૧૫ નારાજ પૂજ્યપાદ આચાર્ય મ. સા. સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક શ્રાવિકા આદિ ચતુવિશ્વસધ સાથે શ્રી તપગચ્છ દાદાવાડીએ તીર્થાધિરાજ શ્રી શત્રુ ંજયને પટ્ટ જીહારવા પધાર્યા હતા.
શહેર ભાવનગરમાં—શ્રી જૈન આત્માનંદ સભામાં આચાર્ય મહારાજશ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજની ભક્તિ નિમિત્તે કારતક શુદ્ર ૨ ના રાજ સવારમાં સભાના મકાનમાં પ્રભુ પધરાવી પૂજા ભણાવવામાં આવી હતી. મુખ્ય દેરાસરમાં શ્રી આદિનાથ પ્રભુની આંગી રચાવવામાં આવી હતી. સાંજના પાંચ વાગે શેઠ શ્રી ગુલાબચંદ આણુજીના પ્રમુખપણા નીચે સભા ભરવામાં આવી હતી. બિકાનેરની આમંત્રણ પત્રિકા વંચાયા બાદ ગાંધી વલ્લભદાસ ત્રિભુવનદાસે
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
આચાર્ય મહારાજના જન્મથી સ. ૨૦૦૦ ની સાલ સુધી જીવનવૃતાંત કળવણીપ્રચાર વગેરે જૈન સમાજ ઉપર કરેલા ઉપકારાના કાર્યો વગેરે સબધી વિવેયન કર્યું હતું. છેવટે આવેલા સજ્જનને આભાર માની સભા વિસર્જન કરવામાં આવી હતી.
વાદરા—કારતક શુદ ૧ થી શુદ ૮ સુધી અઠ્ઠાઇ મહાત્સવ શ્રી આદિનાથ પ્રભુના મંદિરમાં કરવામાં આવ્યા હતા. અભિનંદનના તાર બિકાનેર કરવામાં આવ્યા હતા. કારતક સુદ ૨ રાત્રિના શ્રી સંધ મળતાં પંડિત લાલચંદ ભગવાનદાસે પ્રશસ્તિ કાવ્યપંચક સંભળાવ્યા બાદ કવિ ભેગીલાલ રતનચંદે શ્રી વલ્લભ જીવન વ્યાખ્યાન સુંદર શૈલીમાં ગાઇ બતાવ્યું હતું વગેરે કાર્યાં થયા હતા. પુના મુંબઇ વગેરે સ્થળા સિવાય કરજન, પંજાબ, લાહાર વગેરે સ્થળે પણ ગુરુભક્તિ નિમિત્તે કારતક શુદ ૨ ના રાજ હીરક મહેાત્સવ ઉજવવામાં આવ્યે હતેા.
****
મુનિરાજશ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજના સ્વર્ગવાસ
પૂજ્યપાદ ન્યાયાંભાનિધિ જૈનાચાર્ય શ્રીમદ્ વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી ( આત્મારામજી ) મહારાજના દક્ષિણુવિહારી, સ્વર્ગસ્થ શિષ્ય શ્રી અમરવિજયજી મહારાજના શિષ્યરત્ન, સાહિત્યાચાર્ય, પૂન્ય, શાંતમૂર્તિ શ્રી ચતુવિજયજી મહારાજ સાહેબ શાંત પ્રકૃતિના હતા. વડેદરા પ્રાચ્યવિદ્યામંદિર તરફથી જે જૈન ગ્રંથે। પ્રગટ થાય છે તે ગ્રંથેનું સ ંશોધનકાર્ય અને ખીજા પણ અનેક સસ્કૃત પ્રાકૃત પ્રથાનું સ'પાદન અને સશાધન તેમણે કર્યુ હતું. ગુજરાતથી લાંખા વિહાર કરી બીકાનેર આચાર્ય શ્રીમદ્ વિજય વલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબના ખાસ દર્શનાથે અહિં આવ્યા હતા અને ચાતુર્માસ અહિં રહ્યા હતા. તે લગભગ બે માસની માંદગી ભોગવી આસે। વદ ૦)) ની સવારે ૭ વાગે સમાધિપૂર્વક સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે. તેઓશ્રીના સ્વ`વાસથી ચારિત્રપાત્ર, વિદ્વાન મુનિવર્યંની જૈન સમાજને ખેાટ પડી છે. તેમના પવિત્ર આત્માને અખંડ અનત શાંતિ પ્રાપ્ત થાએ એમ પરમાત્માની પ્રાથના કરીયે છીયે. તપસ્વી મુનિરાજશ્રી વિક્રમવિજયજી મહુારાજના સ્વર્ગ વાસ.
જન્મભૂમિ પાલનપુર એસવાળ જ્ઞાતિ તેમની હતી. મુનિરાજ શ્રી વિક્રમવિજયજીએ સંવત્ ૧૯૮૩ ની શાલમાં દીક્ષા અંગિકાર કરી હતી અને પૂજ્ય આચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજીના શિષ્ય થયા હતા. સદ્દગત મહારાજશ્રી ગુરૂભકત, ચારિત્રપાત્ર, સારા અભ્યાસી અને કરેાડા નવકાર મંત્રના જાપ જીવનમાં કર્યાં હતા, કારતક વદી ૧ ના રાજ રાત્રિના બિકાનેરમાં સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા છે. તેથી એક ચારિત્રરત્ન મુનિવરની સમાજનાં ખેાટ પડી છે, તેમના સ્વર્ગવાસી અત્માને અખંડ અનંત શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ પરમાત્માની પ્રાથના કરીયે છીયે.

Page #23

EDNA If
*
-::::
:::
soog
.
6)
A ગુજરાતી ભાષાના ગ્રંથો
શ્રી દાનપ્રદીપ–ગ્રંથ. અમારા દરેક ગ્રંથ ઉંચા કાગળ ઉપર સુંદર અક્ષરેથી છપાયેલ પાકા કપડાના
બાઇડીંગથી બાંધેલા હોય છે. દરેક જેનબંધુઓએ પિતાના ઘરમાં, લાઇબ્રેરીમાં, મુસાફરીમાં
આ ઉપગી ગ્રંથ રાખવા જ જોઇએ. | (છન આગમરૂપી અગ્નિ પાસેથી વિવિધ પ્રકારના અર્થરૂપી તેજને ગ્રહણ કરી જનશાસનરૂપી મહેલમાં દાનરૂપી દીવાને પ્રકટ કરાવનાર અપૂર્વ ગ્રંથ; જેમાં અનેક મહાન પુરૂષની જેમાં રસયુક્ત થાઓ આપવામાં આવેલ છે.) ધર્મના ચાર પ્રકાર દાન, શીયળ, તપ અને ભાવમાં દાનધર્મ મુખ્ય હોઈને દાન તીર્થકર ભગવાન ચારિત્ર લીધા પહેલા એક વર્ષ પર્યત આપે છે અને કેવળ જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયા પછી પ્રથમ દેશનામાં દાનધર્મની દેશના આપે છે, તેજ દાનધર્મનું વર્ણન આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવેલ છે. આ દાનધર્મના પાંચ ભેદ અને ઉત્તર ભેદો વિસ્તારપૂર્વક વિવેચન અને સાથે દાનધર્મનું આરાધન કરનાર આદર જૈન મહાન પુરૂષોના વીશ અદ્દભૂત ચરિત્ર, રસ યુક્ત કથાઓ બીજી અનેક અંતર્ગત કથાઓ અને બીજી અનેક જાણવા જે હકીકત આપવામાં આવેલ છે. દાનધર્મ માટે આ એક પણ ગ્રંથ અત્યારસુધીમાં પ્રગટ થયે નથી આ ગ્રંથ આાંત વાંચતા કેઈપણ મનુષ્યને તે દાનધર્મ આદરવા તત્પરતા થતા જલદીથી આત્મકલ્યાણ સાધી મેષને નજીક લાવી શકે છે. પાના ૫૦૦ કિંમત રૂ. ૩-૦-૦
શ્રી પ્રભાવક ચરિત્ર,
(જેને ઐતિહાસિક ગ્રંથ.) આ ઐતિહાસ કથા સાહિત્યના ગ્રંથમાં વર્તમાનકાળના બાવીશ પ્રભાવક આચાર્ય મહારાજની સુંદર કથાઓ છે. જે મહાન આચાર્યોનો પરિચય આપે છે, તેમાં તે વખતની સામાજિક, રાજકીય, ધાર્મિક, પરિસ્થિતિ ઐતિહાસિક દષ્ટિએ આપી બીજી જાણવા યોગ્ય હકીકતે આપી અનુપમ કથાનો ગ્રંથ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિએ આવેલા તમામ વર્ણનોની ઘટના સત્ય અને પ્રમાણિક છે, જેથી કેટલીક શિક્ષણ શાળાઓમાં ધાર્મિક અભ્યાસ ક્રમમાં ઇતિહાસ તરીકે તેને સ્થાન મળેલ છે. વાંચતાં પણ આનંદ થાય તેમ છે પાના શુમારે સાડાશેહ કિંમત રૂ. ૨-૮-૦. આપણે જેને કેનફરન્સની એજ્યુકેશન બોર્ડ જેન શાળાઓના અભ્યાસક્રમમાં
દાખલ કરેલ હતો. શ્રીમાન હરિભદ્રસૂરિ વિરચિત શ્રી ધર્મબિંદુ ગ્રંથ.
(મૂળ અને મૂળ ટીકાનાં શુદ્ધ સરલ ગુજરાતી ભાષાંતર સહિત.) આ ગ્રંથના મૂળ કર્તા મહાનુભાવ શ્રી હરિભદ્રસૂરિ કે જેઓ જૈન ઇતિહાસમાં સુપ્રસિદ્ધ છે. શ્રી મહાનુભાવ ગ્રંથકારે મુનિઓ અને ગૃહસ્થના સાધારણ અને વિશેષ ધર્મો, મોક્ષનું સ્વરૂપ અને

Page #24

તેના અધિકારી વગેરે વિષયા બતાવવાને માટે તેનું વિવેચન કરી સારી રીતે સમજાવ્યું છે.
( ૨ )
આ ઉપયોગી ગ્રંથની યાજના કરી છે. અને તેની અદર
આ પ્રમાણે ગૃહસ્થ અને યતિધર્મને વિસ્તારપૂર્વક પ્રતિપાદન કરનારા આ ગ્રંથ રચવામાં આવ્યે છે, જે વાચક જૈનધર્મના આચાર, વર્તન, નીતિ, વિવેક અને વિષયના શુદ્ધ સ્વરૂપ સાથે તત્ત્વોના રહસ્યાને સારી રીતે સમજી શકે છે. મુનિ અને ગૃહસ્થ એજો આ ગ્રથને આદ્યંત વાંચે તે સ્વધર્મ –રવકર્તવ્યના યથાર્થ સ્વરૂપને જાણી પોતાની મનેાવૃતિને ધર્મરૂપ કલ્પવૃક્ષની શીતળ છાયાની આશ્રિત કરી અનુપમ આનંદના સ’પાદક બને છે.
આ ગ્રંથની આ મીજી આવૃતિ છે. સુમારે ચારસેહ પાનાના આ ગ્રંથની કીંમત માત્ર રૂા. ૨-૦-૦
શ્રી ધર્મ પરિક્ષા.
( શ્રી જીનમ`ડનગણી વિરચિત )
સેતુ' જેમ ચાર પ્રકારની પરિક્ષાએ કરી ગ્રહણુ કરાય છે તેમ તેવા પ્રકારની પરીક્ષા ( ગુણે ) એ કરીને ધમ ગ્રહણ કરવા. તેના આઠ ગુણાનું વિસ્તારપૂર્ણાંક વિવેચન, ઉપદેશક, સુંદર, મનનપૂર્ણાંક વાંચતા હૃદયને તેવી અસર કરી ધર્માં ગ્રહણ કરવા ઉત્કટ જીજ્ઞાસા થાય તેવી જુદી જુદી દશ કથાઓ આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવે છે. આત્માના દ્રવ્ય-ભાવરૂપી રેગાને દુર કરવા માટે રસાયન રૂપ અને જાટ્યવંત સુવર્ણની જેમ ક` રજને દૂર કરી આત્માને અત્યંત ની`ળ કરનાર સદ્ધર્મના પરમ ઉપાસક બનાવી પરમ પદને-મેાક્ષના અધિકારી બનાવે છે. બસે’હુ ઉપરાંત પાના છે. કિ`મત રૂા. ૧-૪-૦
શ્રી કુમારપાળ પ્રતિબોધ.
( સુંદર ચિત્રા સહિત. )
જ્ઞાનના મહાસાગરે કલિકાલ સન શ્રી હેમચ'દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજે ગુજરાતના પ્રખ્યાત ચૌલુકય રાજા કુમારપાળ મહારાજને સમયે સમયે જૈન ધર્મના એધ વિવિધ વ્યાખ્યાન દ્વારા તે તે વિષયની અનેક સુંદર કથા સહિત આપેલ છે કે જેની અસરથી કુમારપાળનરેશે જૈન ધર્મના સ્વીકાર ( શીવ ધર્મ છેાડી દઇ ) ક્રમશઃ કેવી રીતે કર્યાં અને સનાતન જૈન ધર્માંતે સ્વીકાર કરી મહારાજા કુમારપાળે જૈનધર્મની અતુલ પ્રભાવના, જીવદયાના ( અહીંસાને વગડાવેલ ડકા, કરેલ તી અને રથયાત્રા, કરવામાં આવેલ શાસનની વિપુલ પ્રભાવના, રાજાની દિવસ તથા રાત્રીની ચર્યા ( રાજકીય, વ્યવહારિક તેમજ ધાર્મિ ક કન્ય પાલના) નૃપતિની ઉચ્ચ ભાવના નીત્ય સ્મરણ વગેરે અનેક વર્ણના સરલ સુંદર રસિક હાવાથી દરેક વાચકના હૃદય એતપ્રેત થઇ જતા વૈરાગ્યરસથી આત્મ છલકાઈ થઈ માક્ષને અભિલાષિ બને છે.
સાહિત્ય સાગરના તર ંગોને ઉછાળનાર, શાંતરસાદિ સૌદર્યથી સુરોભિત, અને ભવ્ય, જનેતે રસભર કથાના પાન સાથે સત્ય ઉપદેશ અને સત્ય જ્ઞાનનું અમૃતનું પાન કરાવનાર આ ગ્રંથના લેખક શ્રી સામપ્રભાચાય મહારાજ છે, કે જે રાજા કુમારપાળના સમકાલીન વિદ્યમાન હતા. આ ગ્રંથ કુમારપાળરાજાના સ્વર્ગવાસ પછી ૧૧મે વર્ષે જ લેખક મહાત્માએ લખેલ છે. જેથી તેની તમામ બઢનાના તે જ સાચા પુરાવા છે.

Page #25

( ૩ ).
આ ગ્રંથના પઠન-પાઠનથી મહા મંગળરૂપ ધર્મ તેની પ્રાપ્તિ થતા આત્મ જ્ઞાનની ભાવનાઓ પ્રગટતા નિર્મળ સમ્યકત્વ, જૈનત્વ, અને છેવટે પરમાત્મત્વ પ્રગટ કરાવનાર એક ઉત્તમ અને અપૂર્વ રચના છે.
પાંચસે પાનાનો આ ગ્રંથ છે કિમત રૂા. ૩–૧૨–૦.
શ્રી પંચપરમેષ્ટી ગુણ રત્નમાળા, વિવિધ અનેક ચમત્કારિક કથાઓ સાથે શ્રી પંચપરમેષ્ઠીના ૧૦૮ ગુણોનું અપૂર્વ વિસ્તારપૂર્વક વર્ણન) આટલું સરલ સુંદર અન્ય કોઈપણ ગ્રંથમાં પ્રગટ થયેલ નથી.
સકલ મંત્ર શિરોમણી અને ગુણ કલ્પ મહાદધિ ચૌદ પૂર્વના સારભૂત પંચપરમેકો નમસ્કાર મહા મંત્ર કે જેનો મહીમા કલ્પવૃક્ષ કરતાં પણ અધિક છે. નવ લાખ વાર વિધિપૂર્વક જાપ કરતાં નર્કનું નિવારણ થતાં ભવન પાર પામે છે-મોક્ષે જાય છે એમ શાસ્ત્રમાં વર્ણવેલ છે.
આ મહા મંગળકારી પંચપરમેષ્ઠીરૂપ નવકાર મંત્ર કે જેના ૧૦૮ ગુણો હોઈને તેને ચમત્કાર, પ્રભાવ તથા તેનું ફળ ઉદાહરણ પૂર્વક વિસ્તારથી આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવેલ છે કે જેના અભ્યાસ અને આરાધનથી માનવ જન્મ સફળ થાય છે.
નેશ્વર ભગવાને પંચપરમેઠીને ૧૦૮ ગુણેનું ધ્યાન ધરવા ખાસ ફરમાન કરેલ છે તે તે ગુણોનું અપૂર્વ વર્ણન આપવામાં આવ્યું છે. પંચપરમેષ્ઠી અને તેના અનુક્રમે બાર, આઠ, છત્રીશ, પચ્ચીશ, અને સત્તાવીશ, ગુણે મળી ૧૦૮ ગુણ થાય છે. આ ગુણનું જાણપણું સર્વ કોઈને ન હોઈ શકવાથી હાલ ઘણે ભાગે માત્ર નવકાર મંત્રનું ( શબ્દોનું) પાન કરાય છે પરંતુ શાસ્ત્ર મહારાજનું કથન તે પંચપરમેછીના ૧૦૦ ગુણના વર્ણનનું સ્મરણ મેક્ષ મેળવવા માટે કરવાનું ફરમાન છે; જેથી
નોના. ઉપકાર નિમિત્તે શ્રી રામવિજયજી ઉપાધ્યાયજી મહારાજે તે ગુણોનું અપૂર્વ, સુંદરાને, સરલ, મોક્ષદાયી વર્ણન અનેક ચમત્કારીક કથાઓ અને દ્રવ્યાનુયોગની હકીકતો અને શાની. સાદો આપી મોક્ષના અભિલાષાઓ માટે એક અલોકિક રચના કરી છે. કિંમત રૂા. ૧-૮-૦
શ્રી સુમુખ તૃપાદિ ધર્મ પ્રભાવકોની ચાર કથાઓ. આ ઉપદેશક કથાના ગ્રંથ કર્તા મહાન ધુરંધર વિદ્વાન આચાર્ય શ્રી મુનિ સુંદરસૂરીજી મહારાજ છે. આ મહાન આચાર્યે આ કથાનો ગ્રંથ ભવ્યજનોના કલ્યાણને અર્થે બનાવેલ છે, તેમાં આવેલ (૧) શ્રાવક ધર્મ પ્રભાવ ઉપર ચંદ્રવીર શુભાની કથા (૨) દાનાદિ પુણ્ય ફળ ઉપર ધમધનની કથા (૩) શ્રાવક ધર્મની આરાધના વિરાધના ઉપર સિદ્ધદત્ત કપિલની કથા અને (૪) ચાર નિયમ પાળવા ઉપર સુમુખનુપાદિ ચાર મિત્રોની કથા આ ચાર કથાઓ એટલી બધી સુંદર, રસિક, પ્રભાવશાલી, ગૌરવતા પૂર્ણ, ચમત્કારીક અને ઉપદેશપ્રદ છે કે તે ચારે કથા વાંચતા રેમ રેમ વિકસ્વર થતાં, ધર્મ ઉપર શ્રદ્ધા થવા સાથે આત્મિક ગુણોને ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિ થતાં, દરેક મનુષ્ય પોતાના આત્માને મોક્ષ નજીક લાવી મુકે છે. ઘણીજ ઘેડી નકલો સીલીકે છે માટે જલદી મંગા કિંમત રૂા. ૧-૪-૦
જૈન નરરત્ન ભામાશાહનું જીવન ચરિત્ર. હાલના સમયમાં ઈતિહાસને અભ્યાસ, વાંચન કથાઓને આદર જૈન સમાજમાં કેટલાક અંશે વૃદ્ધિગત થતું જોવામાં આવતું હોવાથી તેમજ દેશમાં. સમાજમાં પણ દેશ અને સમાજ સેવા

Page #26

પવન જોશભેર ફેંકતે હેવાથી મનુષ્યો તેવી સેવા કરવા ઈચ્છતા હોવાથી પ્રસંશાનુસાર તેમની ભાવનામાં વધારે બળ મળે એ આશયથી ઈતિહાસ પ્રસિદ્ધ જેન કુળભૂષણ ભામાશાહનું ચરિત્ર એતિહાસીક દૃષ્ટિએ તૈયાર કરાવી છપાવેલ છે. આ ગ્રંથમાં નરરત્ન ભામાશાહને જવલંત દેશ થા સમાજ પ્રેમ-સેવા અને શ્રીમાન હીરસૂરીશ્વરની અહાનીશ ધગધગતી જવલંત શાસનદાઝ એ બંને આદર્શો સાથે સાથે ઉભા રહી ધર્મ પ્રેમના પ્રકાશ પાડી રહેલ છે. જે વાંચતા તે મહાપુરુષની પ્રભા આપણા જીવનમાં વણી લેવાને સહેજે લલચાઈએ છીએ. શુમારે છત્રીશ ફોર્મ ત્રણસે પાનાને સચિત્ર ઉંચા કાગળ પર સુંદર ટાઈપમાં છપાવી સુશોભીત બાઈડીંગથી અલંકૃત કરવામાં આવેલ આ ગ્રંથ છે. કિંમત રૂ. ૨-૦-૦
સ્ત્રી ઉપયોગી સુંદર ચરિત્ર.
સતી સુરસુંદરી ચરિત્ર. (રાગરૂપી આગ અને દ્વેષરૂપી કાળા નાગને શાંત કરવામાં જાય અને મંત્રની ઉપમાને યોગ્ય અદૂભુત રસિક કથા ગ્રંથ).
આ ગ્રંથના મૂળ કર્તા શ્રી ધનેશ્વરમુનિની આ સતી શિરોમણી સ્ત્રી ઉપયોગી કથાની રચના જૈન કથા સાહિત્યમાં બહુ જ આદરને પાત્ર મનાઈ છે. વૈરથી ધગધગતા અને રાગ મેહથી મુંઝાતા હૈયાને શાંત બનાવવાની કળા, કુશળતા અને તાર્કિકતા, કર્તા વિદ્વાન મહારાજે આ ગ્રંથમાં અદ્દભુત રીતે બતાવી છે.
પ્રાચીન શિલીએ લખાયેલ આ કથાને બની શકે ત્યાં સુધી આધુનીક શૈલીએ મૂળ, વસ્તુ અને આશય, એ તમામ સાચવી સરળ રીતે આ ગ્રંથની રચના કરવામાં આવી છે.
પ્રથમ કથા ચરિત્ર, પછી કેવળી ભગવાનની ઉપદેશ ધારા અને તે પછી પ્રાસંગિક નૈતિક ઉપદેશક કે અર્થ સાથે ગોઠવીને આધુનિક પદ્ધતિએ પ્રગટ કરેલ છે.
રસદષ્ટિ, ઉપદેશ, ચરિત્ર કથા, અને પ્રાચીન સાહિત્યની દૃષ્ટિએ આ ગ્રંથ એક કિંમતી અણમોલ અને અનુપમ રત્ન છે. કિંમત રૂ. ૧-૮-૦ છે.
વિશસ્થાનક તપ પૂજા ( અર્થ સાથે)
વિસ્તારપૂર્વક વિવેચન તથા મંડળ સહિત વિસ્તારપૂર્વક વિધિ વિધાન, નેટ, ચૈત્યવંદન, સ્તવન, મંડળ, વિગેરે અને સાદી સરલ ગુજરાતી ભાષામાં અર્થ સહિત અમેએ પ્રગટ કરેલ છે. વિશસ્થાનક તપ એ તિર્થંકર નામ કમ ઉપાર્જન કરાવનાર મહાન તપ છે. આ ગ્રંથમાં શ્રી વીશસ્થાનક તપનું મંડળ છે, જે કે અત્યાર સુધી જાણતું પણ ન હતું, છતાં અમે ઘણી શેધળ કરી, પ્રાચીન ઘણીજ જુની તાડપત્રની પ્રત ઉપરથી માટે ખર્ચ કરી, ફેટ, બ્લેક, કરાવી છપાવી આ બુકમાં દાખલ કરેલ છે. આ એક અમુલ્ય (મંડળ ) નવીન વતુ જીનાલય, ઉપાશ્રય, જ્ઞાનભંડાર, લાઈબ્રેરી અને ઘરમાં રાખી પ્રાત:કાળમાં દર્શન કરવા લાયક સુંદર ચીજ છે. કિંમત ૧-૦-૦ છે. દરેક ગ્રંથનું પિસ્ટ જુદું.

Page #27

૩. શ્રી વસુદેવ હિડિ ગ્ર'થ (શ્રી સંધદાસ ગણિ કૃત ) તત્ત્વજ્ઞાન અને બીજી ઘણી બાબતોને પ્રમાણિક ઠરાવવા સાધનરૂપ આ ગ્રંથ છે. શુમારે પાંચમાં સૈકામાં તેની રચના થયેલી છે. મૂળ ગ્રંથનું બહુ જ પ્રયત્નપૂર્વ કનું સંશોધનકાર્ય સદૂગત મુનિરાજશ્રી
ચતુરવિજયજી મહારાજ તથા વિદ્યમાન સાક્ષરવય મુનિરાજ પુણ્યવિજયજી મહારાજે કરી જૈન સમાજ ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે. સાક્ષરવર્ય શ્રી આનંદશંકર બાપુભાઈ ધ્રુવ સા હેએ આ સભા માં પધારી જણાવ્યું હતું કે—આ ગ્રંથ મૂળ અને ભાષાંતર શુદ્ધ કરી પ્રગટ કરનાર જે સંસ્થા હોય તેણે ખરી સાહિત્યસેવા કરેલી ગણાશે. આ ગ્રંથના અભ્યાસ સિવાય લખાયેલ ભારતના ઇતિહાસ અપૂર્ણ રહેશે. આવા બહુમૂ૯યું ગ્રથનું ભાષાંતર વિદ્વાન પાસે તૈયાર થાય છે. તેના પ્રકાશન માટે સહાયની જરૂર છે. કેઈ ભાગ્યશાળી, પુણ્યવાન અને સુકૃતની લક્ષ્મી પામેલ જૈન બંધુનું નામ આ ગ્રંથ સાથે જોડાય તેમ ઈચ્છીએ છીએ. ખરે ખરી જ્ઞાનભક્તિનું આ ઉત્તમોત્તમ કાય છે, આ ગ્રંથમાં અનેક ઐતિહાસિક સામગ્રી, અનેક કથાઓ અને ધણી જાણવા લાયક બીજી બાબતો આવેલી છે.
e આ ગ્રંથમાં પૂરેપૂરી સહાય આપનારનું જીવનચરિત્ર અને ફોટા આ પવામાં આવશે. આ પ્રભાવશાળી, ઉત્તમોત્તમ અને સર્વ માન્ય ગ્ર'થ-સાહિત્યની સેવા કરવાનો પ્રસંગે ભાગ્ય વગર સાંપડતા નથી જેથી કોઈ પુણ્યપ્રભાવક જૈન બંધુએ આ ગ્રંથ સાથે નામ જોડવા જેવું છે. સહાય આપનાર બંધુની ઈચ્છા મુજબ આ ગ્રંથના ઉપયોગ સભા કરી શકશે.
૪ શ્રી ક્યારન કેશ. તત્ત્વજ્ઞાનના અપૂર્વ પચાશ વિષય ઉપર અનેક સુંદર કથાઓ સહિત શુમારે પ્રકટ થશે. પાના ૫૦૦ પાંચશે'.
૩ શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર. શ્રી દેવભદ્રાચાર્ય કૃત શ્રી આદિનાથ ચરિત્ર જેવું સુંદર ચિત્ર, રસિક પાના સુમારે સાતશે હ. અનેક સુંદર ભાવવાહી ચિત્રા સહિત.
નીચેના ગ્રંથની યોજના થાય છે. ૧ શ્રી અજિતનાથ ચરિત્ર.
- ૨ શ્રી સંભવનાથ ચરિત્ર. ૩ શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર.
૪ શ્રી શ્રેયાંસનાથ ચરિત્ર. શ્રી કુમાર વિહાર શતક ગ્રંથ. શ્રી રામચંદ્રગણિ કૃત મૂળ અને શ્રી સુધાભૂષણગણિ કૃત અવચરિ અને ગુજરાતીમાં
| તેનો ભાવાર્થ વિશેષાથ સહિત તેરમાં સકામાં રસ અને અલંકારના ચમત્કારથી વિભુષિત અસાધારણ નૈસર્ગિક આ ખંડ કાવ્યની રચના થયેલી છે. પર માહત કુમારપાળ મહારાજાએ પાટણમાં પોતાના પિતા ત્રિભુવનપાળના નામથી બનાવેલ શ્રી કુમારવિહાર જૈન મંદિર અને આચાર્ય શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજે પ્રતિષ્ઠા કરેલ શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનની સ્તુતિ રૂપ આ કાવ્યની રચના હોવા સાથે તે મંદિરનું ચમત્કારિક વર્ણન આપેલ છે. તે મંદિરમાં ૭૨ દેવકુલિકામાં ચોવીશ રત્નની, ૨૪ સુવર્ણની તથા પીતળની અને ચાવીરા રૂપાની ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાનકાળના જિનેશ્વરાની પ્રતિમા બિરાજમાન હતી, અને મુખ્ય પ્રાસાદની અંદર ૧૨ ૫ અંગુલ ચ દ્રકાન્તમણીની પાર્શ્વનાથ ભગવાનની પ્રતિમા હતી. સર્વ કળશે અને સ્તંભે સુવર્ણ ના હતા. એક દરે તે જિનમદિર ૯૬ કાટિ દ્રવ્ય ખરચી કુમારપાળ મહારાજે બંધાવ્યું હતું, તેનું વર્ણન છે. કાગ્યની રચના સાથે તેનું ગુજરાતીમાં ભાષાંતર પણ આપવામાં આવ્યું છે. ઉંચા આર્ટ પેપર ઉપર સુંદર શાસ્ત્રી અક્ષરથી પોથી આકારે છપાયેલ છે. ભાષા જ્ઞાનના અભ્યાસીઓ માટે ઉચ્ચ સાહિત્ય પુરૂં પડે છે. ૨૫૦ પાનાનો ગ્રંથ છે. કિંમત રૂા. ર-૦-૦,

Page #28
Reg. No. B. 481 તૈયાર છે ! | શ્રી વદારત્ર જોઇ (શારજા શોરો) તૈયાર છે !! આ 6 કયારત્ન કેરા ?? ગ્રંથ પ્રાકૃત ભાષામાં શ્રી દેવભદ્રાચાય જેવા વિદ્વાન આચાર્ય મહારાજે સંવત 1158 માં તાડપત્ર ઉપર ઍક 11500 પ્રમાણ માં રચેલે છે; પ્રાચીન તાડપત્રની પ્રત ઉપરથી ઘણા જ પરિશ્રમે સાક્ષરવય મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજે સંશોધન કરી તૈયાર કરેલ છે, જે જૈન સમાજ ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે. અત્યાર સુધી જે ગ્રન્થનું નામ પણ સાંભળવામાં આવેલ નથી, એવા મહા મૂલ્યવાન જુદા જુદા 50 જૈનધર્મના તત્ત્વજ્ઞાન અને બીજા જાણવાલાયક વિષય ઉપર અનેક અનુપમ કથારૂપી જૈન ભડાર આ ગ્રંથમાં ભરેલ છે; શ્રી મુનિ મહારાજાઓને વ્યાખ્યાન માટે તો ખાસ ઉપયોગી છે તેમ પુરવાર થયેલ છે. ફેમ 66 પાના 800 આઠસે હુ ઉંચા લેઝર પેપર, અને ઉંચા ટકાઉ ગ્લેઇઝ પેપર ઉપર શાસ્ત્રી સુંદર ટાઈપથી પ્રતાકારે છપાવવામાં આવેલ છે. અનુક્રમે કિંમત રૂા. 10) તથા રૂા. 8-8-0 જૈન ઐતિહાસિક ગુજર કાવ્ય સંચય, ( સ બ્રાહ્ક અને સંપાદક શ્રી જિનવિજયજી સાહેબ, આચાર્ય ગુજરાત પુરાતત્ત્વ મદિર ) શ્રી જૈન શાસનની ઉન્નતિ કરનારા આચાર્યો, સાધુઓ, સાજવીઓ અને ગૃહસ્થાના જીવન ચરિત્ર સૌરભને પ્રસરાવનારા પ્રાચીન ગુજરાતી ભાષામાં રચાયેલ પ્રામાણિક, ઐતિહાસિક પ્રબધા, કાવ્યો અને રાસના સંગ્રહ આ ગ્રંથમાં આવેલું છે. આ ગ્રંથમાં એકત્રીશ વ્યક્તિના તેત્રીશ કાવ્યાના સંચય-ગુજરાતી રાસાનું સંશોધન કાર્ય સંપાદક મહાશયે કરેલ છે તેમજ પાછળના કેટલાક રાસો વગેરેનું શ્રી મોહનલાલ દલીચ'દ દેશાઇ બી. એ. એલ. એલ. બી. તેમજ વકીલ કેશવલાલ પ્રેમચંદ મેદી બી. એ. એલ. એલ. બી. એ ઉપેાધાત પરિશિષ્ટ અને કેટલાક રાસે છોટાલાલ મગનલાલ શાહ અને પંડિત લાલચંદ ભગવાનદાસ ગાંધી વગેરે સાક્ષરાએ સંપાદન કાર્ય કરેલ છે. તેની રચના કાળ ચૌદમાં સૈકાથી પ્રારંભી વીસમા સૈકાના પ્રથમ ચરણ સુધી સાડા ચાર સૈકાના છે, તે સંક્રાઓનું ભાષા સ્વરુપ, ધાર્મિક, સમાજ, રાજકીય વ્યવસ્થા, રીતરીવાજો, આચારવિચાર અને તે તે સમયના લોકોની ગતિનું લક્ષબિંદુ એ દરેકને લગતી સત્ય અને પ્રમાણિક બધી માહિતીઓ આ ગ્રંથમાં આપવામાં આવેલી છે. પંદરમા સૈકા પછીના આચાર્યોએ ગુજરાતી ભાષામાં તે તે સમયમાં તે રૂપમાં તે તે પ્રાન્તમાં ગ્રામ્ય ભાષા ચાલતી તેને પ્રાધાન્યપણુ" આપી રચેલા આ કાગ્યા છે. સાથે આ કાગ્યાના કર્તા કવિઓની પ્રતિભા પણ તેમાં તરી આવે છે. આ ગ્રંથમાં કાવ્યો, તથા રાસેના ગુજરાતી ભાષામાં સાર, કત્તો મહાશય કયા કયા ગુચ્છના હતા, તે તેમજ તેઓશ્રીના ગુચ્છાના નામ, ગૃહસ્થાના નામા, તમામ મહાશયાના સ્થળા, સંવત સાથે આપી આ કાવ્ય સાહિત્યની સુંદર અને સરલ ઉપયોગી રચના બનાવી છે, 500 પાંચસે પાના કરતાં વધારે છે. કીંમત રૂા. 2-12-0 પાસ્ટેજ અલગ. શ્રી તત્ત્વનિષ્ણુ અપ્રાસાદ ગ્રંથ. પ્રાતઃસ્મરણીય શ્રી આત્મારામજી ( શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી ) મહારાજની કૃતિના અનેક અણમૂલા ગ્રંથામાં મેટામાં મોટો અનેક જાણવા જેવી અનેક હકીકતા સાથેના આ ગ્રંથ છે. પાના 900 ઉપરાંત છે. આ ગ્રંથ ફરી છપાય તેમ પણ નથી. અમારી પાસે તેની 50) કાપી માત્ર આવેલી છે. કિંમત રૂા. 10) દશ પાસ્ટેજ અલગ. For Private And Personal Use Only