________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરમાર્થસૂચક વસ્તુ વિચાર સંગ્રહ
જ્યાં મનુષ્યના હૃદયમાં અધિકારની પ્રભુતા મુનિને નિષેધ્યો છે, કારણ કે સિદ્ધાન્તના અભ્યાઆવી જાય છે ત્યાં ન્યાયની ઈચ્છા રાખવી તે સથી જે કલ્યાણ સધાવું જોઈએ તે કલ્યાણ વેળુથી તેલ કાઢવા બરાબર છે. ૧૩૭ અનુપયુક્ત મુનિ સિદ્ધાન્તને અભ્યાસ કરવા
જેએ આત્મભોગ આપવાની તૈયારી બતાવ્યા છતા પણ સાધવા અસમર્થ બને છે. 1ર સિવાય અને અધિકારની પ્રાપ્તિ વગર અધિપતિ. જે લેકે માત્ર શબ્દૌરવપૂર્વક બીજાપણાનું પદ ધારણ કરે છે, તે પિતાની એને બોધ દેવામાં કુશળ હોય છે, પણ પોતે જાતને પણ મહાનુકસાન કરે છે. ૧૩૮ પિતાને એ ઉપદેશથી વિના કારણે જ મુક્ત
પક્ષપાતયુક્ત બુદ્ધિવાળે માણસ અંધશ્ર સમજે છે. એવા લોકોનો ઉપદેશ નિરર્થક સિદ્ધ દ્વાથી વસ્તતત્વનો યથાસ્થિત ચાર કરી થાય છે તથા તેનાથી વસ્તુતઃ કાંઈ લાભ થતો શક્તો નથી, તે પછી ગુણનો આદર અને
નથી. આજના મોટા ભાગના ઉપદેશકે, શિક્ષક,
અધિકારીઓ અને નેતાઓમાં આ દોષ સાંભદેષને ત્યાગ તે શી રીતે જ કરી શકે? ૧૩૯
ળવામાં આવે છે, તેથી જ તેઓ પિતાના ઉપદેશભગવાનની સેવાનું ફળ નિર્વાણ અથવા દ્વારા સુધારો કરવામાં તથા જનતાને કુમાર્ગથી મુક્તતા પ્રાપ્ત થવારૂપ હોવું જોઈએ, ચિત્તશુદ્ધિ હઠાવી સન્માર્ગ પર લાવવામાં નિષ્ફળ નીવડે કરવા માટે અથવા મનને અને ઈન્દ્રિયોને છે. ૧૪૩ નિરોધ કરવા માટે જે ક્રિયાઓ થતી હોય તે તેથી વિપરીત પરિણામ આવતું નથી પણ
મુખ્યત્વે કરીને ઉપદેટાના અંતરમાં સમતા માત્ર ક્રિયાકાંડમાં જ અટકનારને મુક્તતા પ્રાપ્ત
રમી રહી હોય, માધ્યસ્થભાવ જાગૃત હોય,
મત-મમત્વના પક્ષવર્તુલને ત્યાગ કર્યો હોય થતી નથી. ૧૪૦
તે જરૂર મધુર વચનેથી શ્રોતાના મન ઉપર સાપવાદ પ્રવૃત્તિ તેને જ કહેવાય કે જેનાથી તેવી જ સારી અસર કરી શકે છે, પણ જે તેના ચારિત્રના-આત્મકલ્યાણના માર્ગમાં ખલનાં ને મનમાં જ કોઈ બીજી વાત વસી હોય તો ગર્ભિત થાય અને ઉત્સર્ગ માર્ગની એકાન્ત પુષ્ટ જ કે અગર્ભિત-સીધી કે આડકતરી ટીકા કરી કરે તે જ સાચો અપવાદ છે. ૧૪૧
ઉભયના હિતને નુકસાન કરે છે, માટે જ વક્તાસિદ્ધાન્તને અભ્યાસ, સ્વાધ્યાય વિગેરેનો એ મધ્યસ્થતા, પક્ષત્યાગ, વિનય અને વચનઅધિકાર આઠ પ્રવચનમાતા વિષે અનુપયુક્ત શુદ્ધિ રાખવાની આવશ્યકતા માની છે. ૧૪૪
(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only