Book Title: Atmanand Prakash Pustak 039 Ank 06 Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar Catalog link: https://jainqq.org/explore/531459/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra sirae pustaka 39 mu aka|. www.kobatirth.org pa []] Ke Yong paramAtmanI padma-reNuthI pavitra pAvApurItI prakAza ka zrI jaina AtmAnada sabhA-bhAvanagara. For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir savata 1998 pASa. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org viSaya-parigrayA 1. bhadrezvara tIrthamaMDana zrI mahAvIra stavana ... ... ( munizrI hemendrasAgarajI mahArAja ) 125 2. dhamarUpa hAla **** . ... ... ... ( kavi revAzakara vAlajI badhekA ) 126 3. zrI siddhastotra ... ... ... ... ( De. bhagavAnadAsa manaHsukhabhAI mahetA ) 127 4. naMtika upadezaka paddha ... ... ... ... ... ( muni zrI yazovijayajI mahArAja ) 130 5. zrI zrutajJAna ... ... ... ... ... ... ( 5. zrI dharmavijayajI mahArAja ) 131 6. upadezaka puSpo ... ... .. ... ( saM': 5. zrI samudravijayajI mahArAja ) 135 7. nizcaya ane vyavahArathI bAra vratanuM svarUpa... (munizrI puNyavijayajI : saMvijJapAkSika ) 137 8. vinaya: sAcuM AbhUSaNu ... ... ... ... ... ... ... .. *** ... 139 9. mAnavane hitApadeza ... ... ... ... (saM. munizrI lakSmI sAgarajI mahArAja ) 140 10. zrI munisudarasUri (mohanalAla dalIcaMda dezAI bI e. elaela. bI. eDavokeTa) 141 11. aitihAsika dRSTi ... ... ... ... ... ( zrI mehanalAla dI. cAkarasI ) 143 12. sudhArA ... ... .. *. *** .. *** * * * *** 145 13, vartamAna samAcAra. (paMjAba samAcAra vagere )... ... ... ... ... ... ... 146 14. svIkAra ane samAlocanA _ **. 148 javAba maMgAvanArAone namra sUcanA, zrI AmAnada prakAza mAsika, pustaka prakAzana khAtA ke tevA kaiIpaNa sabhAnA kArya mATe je baMdhuone kaMI khulAsA-javAbanI jarUra hoya temaNe javAba mATe peTanI TikiTa mokalavA taradI levI. khAsa kAraNo haze to ja mAtra javAba-khulAso ApavAmAM Avaze. sekreTarIe. | grAhakone namra sUcanA. zrI AtmAnaMda prakAza mAsika dara aMgrejI mahinAnI 10 mI tArIkhe bahAra paDatuM hatu': paraMtu cAlu sane 1942nA varSamAM pAraTa khAtA taraphathI 15 mI tArIkha nakakI thayela hovAthI A varSe mAsika dara aMgrejI mahinAnI 15 mI tArIkhe bahAra paDaze. - | zrI AtmAnaMda prakAza, 1. je lekho bIjA nyUsapeparamAM prathama prakaTa thayela haze te lekha A mAnada prakAzamAM pharI levAmAM Avaze nahi. 2, je je lekhaka baMdhuoe AtmAnaMda prakAzamAM prakaTa karavA lekhe mokalyA haze tenI pahoMca ApavAmAM AvatI nathI. paheAMca maMgAvanAre pesTa sTempa sAthe mokalo. 3. AtmAnaMda prakAza mATe AvelA lekhe kayA prakaTa karavA ane kayA nahi te saMpAdaka maMDaLane svAdhIna raheze. navA thayelA mAnavaMtA sabhAsado. 1, zeTha karamacaMda lAlacaMda muMbaI lAIpha membara 2. zAha maganalAla juThAbhAI bhAvanagara (vArSikamAMthI ) 3. zAha premacaMda maganalAla bI.e. elaela, bI. vArSika membara, 4. zeTha hIrAlAla nAraNadAsa For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * prakAza pustaka : 39 muM : AtmaaMka: 6 Dho: saM. 46 vIra saM. ra468 : poSa : vikrama saM. 1998 jAnyuArIH beMjAriyA (@@@@@@@@@@@@aneO0% bhadrezvara tIrthamaMDana zrI mahAvIra-stavana. (jhaTa jAe caMdanahAra lAve...) bhaje bhAve prabhu mahAvIra re, niraMjana avinAzI, prabhu dharmadhuradhara dhIra re, bhadrezvara tIthavAsI-Teka bhAmaMDaLa zubha zobhatuM, vidyatane camakAra, mukhakerI pratibhA rUDI, jenI bhAtaNe nahi pAra re. niraMjana. 1 UMcA traNa gaDha dIpatA, Indradhanu sama ramya, devadundubha gaDagaDe, jene nAda suNAye agamya re. niraMjana. 2 bhavajanakerA nRtyamAM, marakIDAne bhAsa, cAmara DhoLAye ghaNAM, jANe haMsatatIne ullAsa re. niraMjana. 3 amRtasama e dezanA, cAtaka sama sI leka, samakitanI sudhA grahI, kare kaSAya saghaLA pheka re. niraMjana. 4 buddhidAtA ! Apajo, ajita dhAma zivapura, muni hemendra suNe Ure, AtmabaMsInA mIThA sUra re. niraMjana. 5 munizrI hemendrasAgarajI mahArAja ha ope For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra (c) l www.kobatirth.org 0000)007 0)00000D00000, dharmarUpI DhAla. " Josc ==>$@00000000-000000) dharma eva hato hanti, dharmo rakSati rakSitaH / [ huNAelA dharma ApaNane haNe che, ane rakSaNa karAelA dharma rakSaNa kare che. ] dvArA. saMkaTa samaye satu, kare kAya pratipALa; aDaga eka ejAra che, dharmanI dhInI DhAja. hariMgIta che da. B0000 - mA * O saMkaTa viSe sapaDAi che, Aje adhIya vasudharA, cAtarapha lAgI lhAya, hAya ! pukAratI dhrUje dharA; lAkhAkaroDA mAnavIne, mRtyuvAcu hAla che, AphatathakI ugAranArI, dhamarI DhANa che. mRtyutaNe| varasAda varase, vividha yAMtrikanA baLe, Azcaya adbhuta upaje, koi rAkSasI khaLa AphaLe; jaLa-thaLa viSe yudhdha kare, mahAdUra jANe kALa che. emAMthI rakSaNahAra tA, dhArmija dhAnI DhANa che. zAstro ane suNo vade che, A samayanAM rakSaNa, mAnavamati cAle nahi, tyAM dharmane rakSaka gaNuA; agnyAsane paNa elave, jenA pratApa vizALa che, zaraNuM gRhA sadharmanuM, e ajaba dhAnI DhAllR che. 3 sadhdharmanu pAlana gayu, mahApApa kAMpe! jAmIyA, nIti gai, nyAye gayA, tenAM viSamaphaLa pAmIyA; che 'dharmanA jaya-pApane kSaya,'sidhdha vAkaya sadAya che, zira dharmakerI DhAi Dho, te ja rakSaNa thAya che. 4 dAharA pralayakALa sama pekhatI, dharatI kare pukAra, A ! mArAM tanujo grahA, dharmALuM A vAra. 1 lA lAgI che lakSadhA, nathI ugaravA dvAra, e ! mArAM tanujo dharA, dharmataNA AdhAra. 2 rAvaNu jevA rAjavI, sakaLa saMpattivAna, "nAma nizAna rahyu nahIM, "adharmanAM edhANu". 3 saMkaTanAM zAkAM paDe, zira zatru vikarALa, vALa na vAMkeA thai zake, (jyAM) dharmanI dhInI DhArU, 4 lI. dharmopadezaka- revAzakara vAlajI badhekA *** pava Doc Duc For Private And Personal Use Only 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 JavascPage #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir racanAra ane vivecanAra-Do, bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA, ka. zrI mistotra. saMbaMdha-abhidheyAdi. vasaMtatilakAvRttaevuM karI stavana zrI arihaMta ke. laukika devathI vilakSaNane ane zrI siddhanuM stavana huM adhunA karIza, svAtmapradeza zubha puNyabhare bharIza. zabdArtha--evA prakAre laukika devathI vilakSaNa ane judA ja prakAranuM evuM zrI arihaMtanuM stotra racIne, have huM zrI siddha bhagavAnanuM stavana karIza, ane ema karatAM pitAnA Atmapradezane zubha puNyasaMbhArathI bharIza. vivecana- atre A stotrane pUrvApara saMbaMdha, abhidheya vidhya ane projana tathA phala batAvavAmAM AvyA che. vizvanI viziSTa ane zreSTha vibhUtirUpa paMcaparameSTi che. temAM prathama zrI arihaMtadevanuM stotra, ke je Itara laukika devathI vilakSaNa-viziSTa lakSaNavALuM ane kaMIka ora ja prakAranuM che, te yathAzakti yathAbhakti karIne, have huM zrI siddha bhagavAnanuM stotra racavAne pravRtta thAuM chuM. pUrva pratijJA pramANe A lekhake paMcaparameSTinuM pratyekanuM svataMtra staMtra racavAne upakrama karyo che, tethI krama prApta A bIjuM stotra che. Ama pUrvApara saMbaMdha ane abhidheya viSaya batAvyA. ane tema karIne potAnA Atmapradezane huM puNyabharathI-puNyanA prAgabhArathI bharI daIza,-e uparathI anaMtara prayojana tathA phala batAvyA; kAraNa ke puNyAtmAnI bhaktimAM-guNastutimAM pravRtta thavuM e prazasta rAgajanya zubha yoganI pravRtti che, ane evA zubha ganI pravRtti te puNyAnubaMdhI puNyanuM kAraNa che. te aMge AcAryacUDAmaNi zrI kuMdakuMdasvAmI kahe che - " arahaMtasiddhasAhusu bhattI dhammammi jAya khalu cetttthaa| raNujAmai pi guei patharAri ghuvaMti" ! -zrI paMcAstikAya. * paMca parameSThi praNamIne, racuM pareSTi stotra: tethI bIjo heya zuM, maMgala saritA srota ? huM pAmara te paramane, stavavA dharate hAma; zratadhara budhane hAsya vA, harSanuM thaIza ThAma?" ityAdi A parameSistAranA prAraMbhamAM ja jaNAvyuM hatuM. tatagata prathama zrI arihaMtastAra zrI . jenadhamaprakAzamAM chapAI rahyuM che ane bIjuM A zrI siradastAva atre ApavAmAM Ave che, bAkI anukrame racAze, For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - [ 128 ]. zrI AtmAnaMda prakAza. arihaMta-siddha-sAdhu pratye bhakita, dharmamAM ceSTA-AcaraNa ane guruonuM anumAna-anusaraNa,-te prazasta rAga kahevAya che. " ( jenuM phala puNya Asrava che. ) ane tema karatAM uttarottara AtmapariNAmanI nirmalatA thatAM veganI zuddhatAthI nirjarA thAya che ane tethI paraMparAe mukita sAMpaDe che. Ama paraMpara prayojana tathA phalasiddhi-prApti che. jema racanAra stotrakAranuM A prayojana che, tema vAMcanAra-vicAranAranuM prayojana paNa upalakSaNathI temaja samajavuM. a vizeSamAM eTaluM jANavuM ke devatvasvarUpe dravyArthika nayathI arihaMta ane siddhamAM kaI svarUpabheda nathI; je arihaMtanuM AMtarika svarUpa che te siddhanuM svarUpa che, kAraNa ke zuddha AtmAnI upalabdhi eka sarakhI che; bheda paryAyArthika nayathI che. eTale pUrvokata arihaMtanuM AMtarika varNana siddhane paNa lAgu paDe che. mahAtAttvika zrI amRtacaMdrAcAryajI prakAze che - "eko yathA sadvyArthAt siddheH zuddhAtmalabdhitaH / rabriti va siddha pIvAthat kriyA mataH " -zrI paMcAdhyAyI. prathama te siddhane mahAmahimA batAve chejenuM smare punita nAma jidravRda, jenuM stave svapa sarva surAsuredro; yogIMdra jeha zivarUpanuM dhyAna dhAre, te siddhanA caraNa he zaraNuM amAre. 1 zabdArtha -jenA pavitra nAmanuM jidra smaraNa kare che, jenA svarUpanuM sarva surAsure to stavana kare che, ane yogIzvaro je zivarUpanuM dhyAna dhare che, evA te siddhanA caraNa amane zaraNarUpa he! vivecanavizvanI parama vibhUtirUpa jinezvaro ke je anaMta nirupama AtmalakSmInA svAmI che, te paNa 'namo si ' ema kahI zrI siddha bhagavAnanA pAvana nAmanuM smaraNa kare che. jagatamAM UMcI padavInA ane aDhaLaka dinA dhaNI, tathA sala vADamayanA pArane pAmelA mahAmati sureMdro ane asuredro zrI siddhanA svarUpanI stuti karavA mathe che, paNa te paNa tenuM svarUpa varNavavA samartha thatA nathI. kahyuM che ke - " yaH saMstutaH sakalavAGmayatattvabodhA suratavRddhiAmi su nAvai " zrI bhakatAmara stava. " yasya svayaM suragurugarimAmburAzeH stotra aviratapatine vidhAtunuM !" zrI kalyANamaMdirastAva. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI siddhastotra. [ 129 ] " api sarkavidAM vAco yadaMcati na gocaram / vAtmAnamAM tAinahama tuma che ? zrI jayazekharasUrikRta prabaMdhaciMtAmaNi. je pada dIThuM zrI sarva jJAnamAM, kahI zakyA nahiM paNa te zrI bhagavAna je; teha svarUpane anya vANuM te zuM kahe ? anubhavagocara mAtra rahyuM te jJAna che. apUrva avasara evA kayAre Avaze ?" mahAtattvajJa zrImad rAjacaMdrajI. ane gIzvara paNa te zivarUpa siddhanuM niraMtara dhyAna dhare che. ziva eTale nirupadrava kalyANamaya devatAvizeSa. " natvAdyantavinimuktaM zivaM yogIndravanditam / " " mokSaheturyato yogaH bhidyate na tataH kAcit / " * zrI haribhadrAcArya kRta gabiMdu. mekSanI sAthe je-joDe-muMjana kare te mekSanA kAraNarUpa " ga" kahevAya che. zivarUpa siddhanA svarUpadhyAnamAM anusaMdhAna karavuM jAvuM te yogane viziSTa prakAra che. evo mekSasAdhaka yoga je sAdhe che te sAdhaka sAdhu athavA yogI kahevAya che ane temAM paNa je utkRSTa dazAne prApta thayelA gaNadhara devAdi mahAmunIzvara che te gIko kahevAya che. evA yogo paNa zrI siddhane dhyAve che Ama jene AvA AvA mahimAvaMta mahAjane smare che, stave che, dhyAve che, tene mahimA keTalo badho mahAna hovo joIe ? evA prakAranA vacanavinyAsathI atre siddhine atizaya batAvavAmAM Avyo te udAtta alaMkArane prakAra che. jA vastune saMgata mAM vorakSA | zrI kAvyaprakAza. evAM mahAmahimAvaMta zrI siddhanA caraNa amane zaraNarUpa ha!-a caraNa zabda banne arthamAM ghaTI zake che. eka te caraNa eTale pada. zrI siddhane deha te nathI to caraNa kema ghaTe ? eno uttara e che ke siddhane carama dehanA AkAranI tribhAgahIna avagAhane heya che te apekSAe, athavA bhUtapUrva nyAye, athavA AlaMkArika dRSTie e artha ghaTe che. ane bIjo artha cAritra eTale sarvasvarUpamAM ramaNa e che. atre upalakSaNathI kahevAno Azaya te spaSTa e ja che ke siddhane zuddha AtmA amane zaraNarUpa ho ! zaraNu eTale AzrayasthAna, bhayamAMthI bacavAnuM rakSaNasthAna-vizrAmasthAna. bhavabhramaNa bhayathI bacavAne mATe jIvane evuM parama nirbhaya rakSaNasthAna-AzrayabhUmi-zaraNa zrI siddhanuM caraNa che. sapuruSa kahI gayA che ke For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( [ 130 ] zrI AtmAnaMda prakAza. zALavAnuNara tu " zrI vinayavijayajIkRta zAMtasudhArasa. "he vinaya ! Ama sarva prakAre A jagata anAtha-azaraNa che ema jANI, tuM jenA jJAnadarzana-cAritra-tapa e jJAna catuSTayIrUpa cAra aMga che evA tArA zAzvata AtmAne ja Azraya kara; athavA jene e catuSTayI vyakta thaI che evA vItarAga paramAtmAnuM zaraNa le; athavA dAna-zIla-tapabhAvarUpa jenA aMga che evA pavitra dharmane Azraya le." zrI manasukhabhAI kIratacaMdrakRta vivecana. sarvane dharma suzarNa jANe, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI; anAtha ekAMta anAtha thAze, enA vinA keI na bAMhya haze." zrImada rAjacaMdrapraNIta bhAvanAvabodha. " tanme tvadekazaraNasya zaraNya bhUyAH, svAmI vi muvatra javAntakavi " zrI kalyANa maMdira stotra. "janma katAratha tehane re, divasa saphala paNa tAsa; jagatazaraNa jina caraNane re, vaMde dhariya ullAsa. " - munivarya zrI devacaMdrajI. have siddha zabdanI nirukti AvatA aMkamAM batAvavAmAM Avaze. ( cAlu) naitika-upadezaka pada. [ tarja nadI kinAre baiThake Avo. ] june jagamAM dhanavAnone; nANuM kema kamAyA ? juvone. zera saTTAe khelI karIne, vyAjavaTAva vaTAvyA. 0 1 pitAne hasavAne sukhane mATe, hasatAM kaMka raDAvyAM, bhAgyarUpI varasAda varasyo tihAM, kSaNabhara sI chalakAyAM juve. 2 nALA, nadIe Akhara sAgara, jalameM jene zeSAyA, duniyAkI e rIti haThAkara, suyaza nIti basAva juvo- 3 (prabhAsapATaNa) munizrI yazovijayajI mahArAja For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI zrutajJAna. lekhaka-paMnyAsa zrI dharmavijayajI mahArAja. [ prAsaMgikaH samyagradarzananA pAMca lakSaNe paikI paMcama lakSaNa ] AstikanuM svarUpa. (noMdha-A lekha ghaNuM vakhatathI A mAsikamAM cAlu karela che, vacce paThana-pAThanAdi ) dhArmika pravRttine aMge avakAzanA abhAve lekha lakhavAnuM banI zakyuM na hatuM. punaH te lekha zarU thAya che, vAMcake pUrvanuM anusaMdhAna svabuddhithI karI leze.) ( gata varSanA pR4 184 thI zarU). mokSanA mUlakAraNabhUta samyagadarzana- 1 ta, te badhA ya samakitavaMta che evuM mAnavAnI guNa sva-AtmAmAM pragaTa thayela che ke kema? jarUra nathI. evuM je mAnavAmAM Ave to te jANavA mATe jainadarzanamAM zama-saMvega- nAstika-cArvAkadarzanane mAnavAvALI vyaktio niveda-anakamyA ane Astikaya e pAMca sivAya badhA ya darzanavALAo samakitavaMta lakSaNo jaNAvelAM che, e pAMca lakSaNo jo gaNI, paraMtu janazAsananI praNAlikA pramANe pitAnA AtmAmAM vatatA hovAnuM svAnu te vicAra susaMgata nathI. AtmAdi padArthone mAne taTalA mAtrathI temAM Astikaya mAnabhavathI khyAlamAM AvatuM hoya te samyaga vAnuM nathI, paraMtu anaMtajJAnI jinezvaradarzanaguNa pragaTa thayAnuM anumAna thaI zake che. dee kevalajJAnanA balavaDe e AtmAdi e pAMca lakSaNe paikI zama-saMvegAdi prathama ne cAra lakSaNanI vyAkhyA agAu karavAmAM padArthonuM je pramANe yathArtha nirUpaNa karela che te pramANe ja te AtmAdi padArthone Avela che, have "Astika" nAmanA paMcama mAnavA tenuM nAma "Astikya" che. lakSaNanI yathAyogya vyAkhyA ahiM karavAmAM Ave che. sarva dravya-paryAye jANavAnI zakti Astikaya" e zabdanuM tAtparya. kevalajJAnamAM ja hoya. akhila vizvamAM jeTalAM Astikadarzane AtmAdi sarva padArthonuM yathArtha ane che te badhA ya AtmAdi padArthone bhinna bhinna saMpUrNa jANapaNuM te jyAre sva-AtmAmAM STie avazya mAnavAvALA che. "AtmA-punya - kevalajJAna-kevaladarzanaguNa pragaTa thAya tyAre pA5-baMdha-mokSa" ItyAdi padArthone je mAne ja thaI zake che. mati, zrata, avadhi ane te Astika AvuM sAmAnya lakSaNa te sarva mana:paryava e cAre ya jJAna bhale pitapotAnI AstikadarzanamAM ghaTI zake che, paraMtu teTalA maryAdAmAM utkRSTatayA pragaTa thayAM hoya to paNa mAtrathI dareka Astikadarzanane mAnavAvALA te cAre ya jJAna lApazamika bhAvanA "Astika " lakSaNathI yukta che ane tethI hevAthI lokAlekavartI saikAlika bhAvene For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - [ 134 ]. zrI AtmAnaMda prakAza. saMpUrNa paNe jANavA mATe zaktisaMpanna nathI, mantavya te AtmAmAM pragaTa thAya che, jenuM e cAreya jJAnavaDe A AtmAe jeTaluM nAma samyagadarzana kahevAmAM Ave che, ane jANeluM che te apekSAe nahiM jANeluM e samyagudarzana guNa ja AbhAmAM pragaTa anantaguNa bAkI che. kSApazamika bhAve thayela hoya te AtmAmAM "Astika lakSaNa pragaTa thayelI jJAnazakti game tevI paNa avazya hoya che. samyagadarzana ane utkRSTa hadanI hoya to paNa te zakti Astakaya e banene anvayavyatireka vadhumAM vadhu asaMkhya dravya temaja pratyeka saMbaMdha che. jyAM jyAM samyagadarzana hoya tyAM dravyanA asaMkhya bhUta, bhAvi paryAya jANavA Astikaya avazya hAya, jyAM Asta hoya mATe samartha che, paraMtu ananta dravyo temaja tyA samyagadarzana paNa avazya hoya, jyA pratyeka dravyanA ananta paryAye pratyakSa jANa- Astikaya nathI tyAM samyagadarzana paNa nathI vAnI zakti kSAye pazAmaka bhAve pragaTa thayelA ane jyA samyagadarzana nathI tyAM Asakaya jJAnamAM nathI. A anaMta dravya temaja paNa nathI. anaMta paryAye jANavAnI zakti kSAyika bhAve boddha, sAMkhya, vaizeSika vigere dArzanike pragaTa thayelA kevalajJAnamAM ja hoya che. AmAda padAthane mAnavAvALA hovA chatAM keIpaNa guNa saMbaMdhI kSAyApazamika bhAva e teonA te mAnyatA anaMtajJAnI jinezvaraapUrNa hoya che, jyAre kSAyika bhAva e devakathata AtmAdi padAthAnA svarUpanI apeguNanI pUrNatAsUcaka che. kSAe viruddha tamaja pUvApara visa vAdI hovAthI Astikya ane samyagadarzanane taAne " Astikaya ? lakSaNavALA gaNavAmA avaya-vyatiraka saMbaMdha. nathI AvatA, ane "Astikaya"nA abhAve sarva dravyo ane sarva paryAnuM yathArtha taA samakatavata paNa nathI hAi zakatA. jJAna te yadyapi upara jaNAvyA pramANe AstikA vinAnA zamasaMvAdi kevalajJAnavaDe ja thAya che e nirvivAda che. sakhyatvanA lakSaNo nathI. te paNa ja AtmAmAM darzanamohano upa- samyagadarzananA zamasa vagAda ja pAMca zama-kSapazama kivA kSaya thayo hoya te lakSaNAnA nirdeza karavAmAM AvyA che, te AtmAmAM kevalajJAnanA aMza sarakhuM evuM pAca ya lakSaNe yadyapi samakitagata AtmAmAM eka ruci svarUpalakattara jJAna pragaTa thAya hovA ja jAIe, tathA pa zama-saMvAda che ke te jJAnavaDe bhale te AtmA lokA- prathamanA cAra lakSaNo kadAca kAI tevA kamolokavArtA vaikAlika bhAvanuM yathArtha pratyakSa dayajanya nirupAyanA prasaMgamAM nyUnapaNe dANedarzana na karI zakato hoya to paNa anata- gocara thAya teTalA mAtrathI sakhyadarzanamAM jJAnI jinezvaradAe jIvAjIvAdi padArtho kSati mAnavAnuM sAhasa karavuM ucita nathI, je pramANe kahyAM che te yathArtha ja che, niHzaMka paraMtu jenuM nirUpaNa cAle che te "Astikya" che ane satya che." AvA prakAranuM saTa nAmanA paMcama lakSaNamAM eka akSara mAtra paNa For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI zrutajJAna. aruci-azraddhAna thAya te te AtmA samyagUdanathI bhraSTa thaI jAya che. kAi apekSAe ema kahevAmAM Ave ke -" Astiya vinAnA zama-sa vegAdi lakSaNA Atmika vikAsa mATe nirarthaka che" to te kathana asa`gata nathI. [ 133 ] NanI jAgRtimaya tAti vinA anavuM asabhavita che. nATakaNInA meAhamAM mugdha anelA ASADhAbhUti AdhA-muhapatti gurudhruvane arpaNa karavA Ave ane gurumahArAjane e dharmadhvaja arpaNa karyAM bAda rakhene gurune pUTha na paDe e AzayathI pAchA pagale upAzrayanA dvAramAMthI bahAra nIkaLe, bahAra nIkaLatAM nIkaLatAM paNa 'parama upakArI ci'tAmaNi ratnathI paNa adhika kiMmatanuM cAritra arpaNu karanAra, bhavAdhimAMthI pAra utAranAra A gurudevanA caraNakamalanI sevA punaH mane kayAre prApta thaze" evI suMdara bhAvanA bhAve ane nATakaNIne tyAM gayA maMdirApAnanA khAdya nATakaNIe karelA nimittane prApta karavAnI sAthe ja ekadama vairAgyamaya anI phera gurudeva pAse AvavA mATe cAlI nIkaLe e aMtaramAM jAgatA samyagdarzana sahacAra mAstikaya vinA ghaTavuM asaMbhavita che. kadAcit cAritramAhanA udayathI AtmA AcArapatita anI jAya paraMtu darzanamAhanA upazamAdine aMge pariNAma suMdara vatatA hAya arthAt pariNAmatita na thavAyuM hoya tyAM sudhI te AtmAnI unnati kaSTasAdhyuM nathI. AstiyanA prabhAve sahejanA nimittane pAmI AcArapatita thayelA AtmA punaH AcArasa'panna banI jAya che. AcArapatitapaNAnI sAthe piraNAma nadiSeNu ane ASADhAbhUti. vezyAne ghera vasanAra nadiSeNujI hamezA daza daza AtmAone pratibodha Ape ane muktimArge, sacaratA kare te uparAMta prati-patitapaNAnA jo yAga thayA te te AtmAnA khAdha nahi pAmanAra sAnInA prasaMgamAM kahethAyelA vezyAnA mazkarInA vacananuM nimitta maLavAnI sAthe AghA-muhapatti laine punaH prabhu pAse AvI jAya e 'Astiya ' lakSa * Astikaya 'ne prabhAva. je AtmAmAM 'Astiya lakSaNa kharAkhara che te AtmA sayeAgavazAt kadAca krodhI banI jaze te paNa krodhane sAre| te nahiM ja mAne, alake AvelA krodhane aMge amuka samaya bAda tene pazcAtApanA prasaMga upa sthita thaze, ' Astikaya 'sapanna AtmA kanI parAdhInatAmAM mekSanI abhilASAne gauNa rAkhI pudgalAnI banavA saMsAranI lAlasAvALeA upalaka dRSTie eka vakhata dekhAtA haze teA paNa te AtmAnI AMtarajAgRti mAkSAbhilASAnI ja heAvAthI saheja nimitta maLatAnI sAthe bAhya dRSTie najaramAM AvatI saMsAralAlasAne tRta ja te tilAMjali ApI devA taiyAra thai jaze. ciratAnuyAgamAM AvatA mahAn AtmAonA prasaMge| jo lakSyamAM levAya ane kharAkhara kharIkAithI vicArAya te A khAkhata jarUra khyAlamAM Ave tevI che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir punaH AtmavikAsa thavA muzkela bane che, AcArapatitapaNuM thavA chatAM pariNAmapatita na thavA denAra jo kAI paNa hAyatA samyagdana sahacArI Astikaya lakSaNa ja che. For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir najara ta - - --- -- - - - - [134 ] zrI AtmAnaMda prakAza. bhale badhuM hoya paraMtu AstikAmAM lakSaNethI rahita hatA, tema teonA tyAgakhAmI to samyakatvamAM paNa khAmI. vairAgyamaya jIvanane jANanAra nahIM kahI zake. zama, saMvega, nirveda ane anukampA jamAli arihaMta sivAya bIjA keIne e cAre ya lakSaNe pUrNa kaTie koI AtmAmAM devAdhideva tarIke mAnatA hatA, athavA daSTigocara thatA hoya paraMtu je "Astiya zuddha sAdhu-nigraMtha aNagAra sivAya anyamAM lakSaNamAM khAmI hoya te zama-saMvegAdi gurubuddhi dharAvatA hatA, athavA arihaMta ucca kakSAnA hovA chatAM te AtmAmAM pratipAdita dayApradhAna vizuddha dharma sivAya samyagadarzanane prAyaH abhAva hoya che. eka anya dharmamAM teone Adara hato ema ke AtmA devAdhideva arihaMta paramAtmAne zuddha paNa sujJa vyakti nahiM kathana karI zake. A deva tarIke, paMca mahAvratapAlaka sAdhumuni- rItie zama-saMvegAdi samyagadarzananA prAtha rAjane zuddha guru tarIke ane arihaMtamahA- mika cAra liMgone sadbhAva hovA chatAM rAjAe kahelA dayApradhAna dharmane zuddha dharma temaja zuddha deva, zuddha guru ane zuddha dharmamAM tarIke mAnatA hoya, paraMtu e anaMta upa- devagurudharmanuM mantavya hovA chatAM phakta kArI arihaMta mahArAjAe nirUpaNa karelA "maLe , dALa vaNi" ItyAdi jIvAjIvAdi padArthone athavA teonA vacane amaka padene aMge viruddha mantavyane vega paikI eka paNa akSarane na mAnatA hoya te thavAthI tene mithyASTi sAthe nihnavanuM te AtmA mithyASTi kahevAya che, arthAt upanAma prApta thayuM. A uparathI e nakkI eka akSara jeTalA vacanamAM paNa azraddhA thAya che ke-zama, saMvegAdi pAMce ya lakSaNemAM rAkhanAra AtmAne samakita hoI zakatuM Atikya e samyagadarzananuM pradhAna lakSaNa nathI, kAraNa ke eka pada kiMvA eka akSa- che. bhagavAna hemacaMdrasUri mahArAjAe e ramAM paNa che azraddhAna thAya te pariNAme kAraNathI ja " sakisatapu tatha devAdhideva arihaMta bhagavaMtamAM, teonA sarva avAra ne e samyagudarzananA lakSaNane jJapaNAmAM ane teoe artha svarUpe prakAzelA sarvavyApaka kahyuM che ane cA vevatAyukrapadArthanirUpaNamAM avizvAsa utpanna thavAne ra guratAnattaH dharma ja carmathI: zullA prasaMga Ave che. evI sthitimAM keIpaNa savArathafmAre che ? A zlekamAM rIte samyagadarzana TakI zake ja nahiM. kahelA samyatvanA lakSaNane dezavyApaka (zrA jamAlinuM udAharaNa. vakonI apekSAe) lakSaNa kahela che. jamAli zama-saMvegAdi prarthamanA cAra cAlu For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpanyAsazrI samudravijayajI mahArAja upadezaka puSpo. (gatAMka pRSTha 117 thI zarU ) AlocanA ane mugaTa vigeremAM pRthvIkAyanuM mAruM zarIra anAdikAlathI avyavahArarAzimAM upayogamAM AvyuM hoya tene huM anumeTuM vasatA meM je anaMta jaMtuone dubhavyA te chuM. jinanA snAtra pAtromAM devage huM je khamAvuM chuM. vyavahArarAzimAM pRthvIkAyamAM jaLarUpe kAma lAge tenI anumodanA karUM AvatAM leha, pattharAdi thaIne meM jemane chuM. dhUpanA aMgAramAM ke dIpakamAM jinezvahaNyA temane khamAvuM chuM; nadI, samudra ane tenI AgaLa huM je tejasakAyarUpe khapa lAgyo kUvAdimAM jalarUpe meM je Azrita jatuone tene huM anumoduM chuM. prabhu pAse dhUpane hA temane khamAvuM chuM. Aga, vijaLI, phelAvavAmAM tathA tIrthamAge saMgha thAkI dava ane dIpa vigerenA rUpathI agnikAya jatAM vAyukAyarUpe huM je kAma lAgyo tenI thaIne meM je jaMtuone haNyA temane khamavuM anumodanA karuM chuM, munionA pAtra ke chuM. mahAvRSTi, hima ane garama rajathI daMDamAM tathA jinapUjAnA rUpamAM huM vRkSarUpe dugadhI ApatA pavanarUpe meM jemane satA. je kAma lAgyo tene huM anuduM chuM. vaLI vyA (hAya) temane khamAvuM chuM. daMDa, dhanuSya, satkarmanA yoge jinadharmane upakArI evA bANa tathA rathAdirUpe vanaspatikAyamAM meM je trasakAyarUpe huM thayo te anuduM chuM. jIvone pIyA temane khAvuM che. pachI ItyAdi anaMtabhamAM upAjelAM dukRtanI karmavege vasapaNAne pAmI rAga, dveSa ane niMdA ane sukRtanI anumodanA karUM chuM. madathI aMdha banIne je jIne meM satAvyA arihaMta, siddha, sAdhu ane dhama mane zaraNatemane khamAvuM chuM. te badhA ja sarvatra rUpa thAo ItyAdi." mArA aparAdhane kSamA kare. sarva prANIo pratye mAre megI che, koI sAthe mAre vera nathI. ahe ! samasta jJAnanI hAni karanAra A mahAvratamAM (tratAmAM kaI aticAra te keTalo badho moha che? ke jenA prabhAvathI lagADyo hoya te guru sAkSIe mAruM te bhanA hRdayamAM aniSTa bhAva te sadubhAvaduSkRta mithyA thAo. avyavahArarAzimAM rUpe pariName che. vimAnamAM jANe devAMganA anaMta jaMtuonA saMghaThThanathI mAruM kAma beThI hoya tema hIMcakA para beThelI ramaNIkSINa thayuM te pIDAne paNa huM anumodanA ne jue che paNa aMdhajane paiyane darvasa karuM chuM. tIrthakaronA biMba, citya, kaLaza karanArI pAzamAM bAMdhelI e zilA che ema For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 136 ] zrI AtmAnaMda prakAza joI zakatA nathI. mugdhajano pitAne hIMca- vyApta pIpaLAnA phaLane jema budhajane kAmAM DolatA jANe che, paNa eNe zuM karmo sevatA nathI tema ghaNuM zAka ane duHkhathI karyo che. ene kaI gatimAM laI javo? ema bharapUra A saMsArane moha karatA nathI. tulanA karavAne vidhAtAe e kAMTe mAMDa mekSane mATe tatpara thayelA bhavyoe zAzvata che tema samajI zakatA nathI, azrajaLathI rakta sukhanI bhAvanA bhAvavI ke jethI zubhAtmAthayela priyAnA netrane rAga sAgaranA taraMga ane saMsAranA duHkha prApta ja na thAya. je samAna samaje che, paNa te ja pramAdAgnithI mekSamAM anaMta zakti, jJAna ane AnaMda dagdha thayela puNya bhavananI jvAlA samajatA rahelAM che, te saMsArasukhanI bhrAMtithI te nathI. mUkhane kIDAnA jalakaNone potAnA mokSane mATe keNa udyama na kare? je saMsArazarIra para motIo mAnI le che, paNa viSa- sukhanA svAdathI mokSasukhane anAdara kare yathI tapta thayela kalyANarUpa zarIra para e che te durbuddhi mANasa kAdava khAvAmAM masta kellAM che ema samajatA nathI. alpabuddhi banI amRtanI avagaNanA kare che. saMsAramAM leke gItane kAmazAstranA TaMkAra samAna mAne paramaduHkha che ane mokSamAM paramasukha che, che, paraMtu te gatidvAranA kamADa ughADa- ema satya samajIne bhavyae mokSa sAdhavA vAne vani che ema samajatA nathI. ajJa- tatpara thavuM. vRkSanA bIjanI jema tenuM Adya jane gItagAnamAM prazaMsA karatAM marataka kAraNa dharma che, mATe sujJa janee pramAda halAve che paNa e mATe pramAda che e vinA temAM prayatna kara. e dharma sAdhu niSedha karavA mATe te zira kaMpe che ema ane zrAvaka AzrayI be prakAre che. te banne kema kaI jANatA nathI! traNe lokanI samRddhi dharma 5 dharmathI alpakALe ane lAMbA kALe mokSa ApatAM paNa narajanma na maLe. aho te maLe che. temAM sadAne mATe sarvathakI sAvadya AvI rIte vRthA hArI jAya che, e paNa yoganI je viratine nirdoSa cAritrarUpa sAdhumeTAmAM moTo moha che. e pramANe mUDhajane dharma che. je dezathakI sAvadya ganI virati saMsArane sarvathA vadhAre che, paraMtu sujJa mahA hoya te zramaNopAsaka gRhasthane dharma che. bhAone te e tajavA gya ja che." e trividha dharma zuddha zraddhAthI Acare. te zraddhA suguruthI ke zravaNa karavAmAM Avela 5 tapadezathI prApta thAya che ane te upahe bhavyajane! atizaya bhAgyathI ja deza paNa AstikapaNAnA pAtramAM phaLe che, A narabhava prApta thAya che mATe te manuSya- bIjAmAM na phaLe. zuddhamati vigere mananAM janma pAmI saMsArano tyAga karIne tame pariNAma vividha hoya te manebhAva pramANe nivRtti (mukti) pAme, kemake jaMtuthI phaLe che." cAlu. For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka-munizrI puNyavijayajI (saMvipAkSika) ni ca ya a ne be va ha ra thI bA 2 va ta nuM svarU 5. [ zrI vItarAga zAsanamAM vyavahAra ane karmagrahaNa karavAne tene dharma nathI, evI nizcaya e banne ya naya pramANa che. jevI rIte jJAnabuddhithI hiMsAnA tyAgarUpa AtmaguNane sujJa zrAvako vyavahArathI vratasvarUpane jANe che, grahaNa kare e "nizcaya nayanI apekSAe tevI rIte nizcayathI paramArtha thI paNa vatasvarUpane paheluM ahiMsA vrata che." jANavuM joIe. jyAM sudhI paramArthathI vastu 2. lokaniMdita evA asatya bhASaNathI svarUpanuM jJeyapaNuM nathI hotuM tyAM sudhI tenA nivRtta thavuM e vyavahArathI bIjuM vrata che." upAdeya Icchaka bhavyAtmA paNa pitAnA ajJa- ane trikALajJAnI bhagavate kahela jIva, ajIva paNAnA aMge temAM pravRtti karavA zaktimAna (cetana-jaDa)nuM svarUpa ajJAnavaDe viparIta thaI zakatuM nathI. eka vastu upAdeyamAM mUkI kahevuM ane paravastu je 'pudgalAdika che tene zakAya ke nahi te eka judI vAta che, kAraNa ke pitAnI kahevI te ja kharekhara "mRSAvAda" che, e sau saunA pazama upara AdhAra rAkhe che, tenAthI viramavuM te "nizcayathI bIjuM vrata che." kinta reyapaNuM e kaI ne kaI vakhate tathA- A vrata sivAya bIjA vatanI virAdhanA prakArane viziSTa kSapazama thatAM upAdeyatvamAM kare tenuM cAritra jAya che, paNa jJAna tathA darzana upayegI thaI zake che. anyathA tema banI zakatuM rahe che paraMtu nizcaya mRSAvAdathI virAdhita thatAM nathI. atra banneyanuM TUMka svarUpa graMthAdhAre laI jJAna-darzana ne cAritra traNe jAya che. ApavAmAM AveluM che. ] 3. je adatta evI paravastu dhanAdika le gvadaM vratamag, krizcimena sAdhatA nahi, tenuM pratyAkhyAna kare te "vyavahArathI tajJAA hudhI , dattiH zAthatrAvo zA trIjI adattAdAna viramaNa vrata che." ane je bAra vate mahelA eka eka vrata nizcaya dravyathI adatta vastu na levA uparAMta puNyaane vyavahAra evA be be bhedathI kahelA che. te tatvanA beMtALIza bheda prApta karavAnI icchAe barAbara jANIne sadabudhdhivALA zrAvakee te dharmakArya kare che ane pAMca idrinA vevIza vratane AdaravA ruci karavI. " viSa, jJAnAvaraNAdi ATha kamanI vargaNA vigere 1. je bIjAnA jIvane pitAnA jIvanI jema paravatu grahaNa karavAnI IcchA karate nathI-tene sudhAdi vedanAthI pitA samAna jANI tenI hiMsA niyama kare che te "nizcayathI trIjuM vrata che." kare nahi e "vyavahAranayanI apekSAe paheluM che. zrAvakane svadArAsateSa ane parastrIne vrata che." ane A pitAne jIva (AtmA) tyAga tathA sAdhune sarva strIone tyAga e anya jIvanI hiMsA karavAvaDe kama bAMdhI duHkha "vyavahArathI cothuM vrata che." ane viSayanI pAme che, tethI pitAnA AtmAne karmAdikane abhilASA, mamatva ane tRSNA tyAga e viyoga pamADe egya che. vaLI A AmA "nizcayathI ceAthuM vrata che. " ahIM eTaluM samaaneka svAbhAvika guNa che. tethI hiMsAdivaDe javuM ke-bAhyathI strIne tyAga karyA chatAM aMtaramAM For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - [ 138 ] zrI AtmAnaMda prakAza. tenI lelapatA hoya che te tene viSaya saMbaMdhI vaLI jagatanA aneka jIvoe te bhogavI karmane baMdha thayA kare che. jogavIne ucchiSa (eThA) thayelA bhojananI jema 5. zrAvakene nava prakAranA parigrahanuM pari. mUkI dIdhelA che. tevAM pudagalone bhega-upabhegamANu karavuM ane munione sarva parigrahane paNe grahaNa karavAne jIvane dharma nathI. A tyAga kare te "vyavahArathI pAMcamuM vata che" pramANe ciMtana karI tethI viramavuM te "nizcaane bhAvakama je rAgadveSa ane ajJAna tathA thI sAtamuM vrata che." dravyakarma ATha prakAranA karma tathA deha tathA 8. prayajana vinAnA pAyakArI AraMbhathI iMdriyanA viSayene tyAga e "nizcayathI pAMcamuM virAma pAmavuM te ja vyavahArane AzrI AThamuM vrata che."karmAdi paravastu para mUccho tyAga anarthadaMDaviramaNa vrata che." ane mithyAtva, karavAthI ja bhAvathI pAMcamuM vrata thAya che. kAraNa avirati, kaSAya ane yoga enA uttarabheda ke zAstrakAre mUccha( Asakti-mamatva)ne ja sattAvana je karmabaMdhanA hetu che tenuM nivAraNa parigraha kahe che. "dUra rA yuro' karavuM te "nizcayathI anarthadaMDaviramaNa nAme ItyAdi vacanAt.. AkhuM vrata che. " da. cha dizAe javA AvavAnuM parimANa 9 AraMbhanA kArya cheDI sAmAyika karavuM karavuM te vyavahArathI chaThuM vrata che ane te vyavahArathI navamuM sAmAyika vrata che ane nAradAdi. gatirUpa karmanA guNane jANuM te pratye jJAnAdi mULa sattAdharmavaDe sarva jIvane udAsIbhAva rAkhe ane sidhdha avasthA pratye sarakhA jANI sarvane viSe samatA pariNAma upAdeya bhAva rAkhe e nizcayathI chaThuM vrata che. rAkhavA te "nizcayathI navamuM sAmAyika vrata che'' che. bhAgIpalAga mAM saba segya vastunuM 10. niyamita kSetramAM sthiti karavI te parimANa karavuM e " vyavahArathI sAtamuM zata vyavahArathI dazama dezAvagAzika vrata che" che." tathA vyavahAra nayanA mate kamane kartA . ane zrutajJAnavaDe jIvAstikAya Adi Sa dravyanuM ane bheMkatA jIva ja che ane nizcaya nayane svarUpa oLakhI dharmAstikAyAdi pAMca dravyamAM mate karmanuM kartApaNuM karmane ja che; (paNa jIva tyAjya budhdhi rAkhI jJAnamaya jIvanuM dhyAna AtmAne nathI) karavuM, temAM sthiti karavI te "nizcayathI dazamuM "pudagala kamoditaNe kartA vyavahAre, dezAvagAzika vrata che." kartA cetana kamane nizcaya suvicAre." kamanA nicI suvicAra." 11. ahorAtra sAvadha vyApArane cheDI svA pU. upAdhyAyajI dhyAya dhyAnamAM pravRtti karavI te "yavahArathI kAraNa ke mana-vacana, kAyAnA yoga ja karmanA agiyAramuM pauSadha vrata " che. ane AtmAnA kartA che, tema bhekatA pAsuM paNa yogamAM ja raheluM guNanuM jJAna dhyAnAdivaDe pighaNuM karavuM te che. ajJAne karIne jIvane upaga mithyA- " nizcayathI agiyAramuM vrata che" tyAdi kama grahaNa karavAnA sAdhanamAM maLe che. 12. pauSadhanA pAraNe athavA haMmezA sAdhu paramArtha vRttie te jIva karmanA pudgalathI ane zrAvane atithisaMvibhAga karI (dAna bhinna che ane jJAnAdi guNene kartA ane daI) bhajana karavuM te "vyavahArathI bAramuM katA che. pudgale jaDa, cala ane tucha che. atithisaMvibhAga drata che ane pitAnA AtmAne For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org nizcaya ane vyavahArathI mAra vratanuM svarUpa. [ 139 ] temaja bIjAne jJAnAdinuM dAna karavuM, pAna-guNuThANAne viSe ceAgya ja che ane teja vyavapATana, zravaNu vigere karavu te nizcayathI hArathI dharma kahevAya che, kArya ane kAraNu atithisa vibhAga vrata " che. anne ya pramANa che (6 anyatra mahaSioe upadezyuM che ketraSTa thavAro'nta, naiti nacodhamivat / sadotsargo'pyagacchedAda, RjugAmItra no mtH||1|| yuthaivAiinvatA vRkSa, vRkSane sasya hatuM jam / cavadAramanu, dhAtavyo nizcayastathA / | | | nizcayastattvasAro'pi vyavahAreNa nirvahet / sasthApi sevastha, rakSA prAviyet / / A pramANe nizcaya ane vyavahAra ante bhede karI sahita mAra vrata pAMcame guNuThANe rahelA zrAvakAne sAkSa ApanArA thAya che, ane ekalA vyavahArathI agIkAra karelA khAra vrata nizcayanI sAdhyabudhdhipUrvakanA hAya to svarga sukhane ane paraparAe meAkSasukhane ApanArA thAya che. vyavahArarUpa kAraNa vinA nizcayarUpa kAryanI niSpatti thatI ja nathI arthAt nimitta kAraNu vinA upAdAnakAraNanI sidhdhi thatI nathI temaja nizcayanI sASyamudhdhi vinAnA ekalA vyavahAra sAcA kAraNu bhAvane cagya kahI paNa zakAte nathI, jethI keAI kAinA apalApa karavA te meAkSanA ja apalApa karavA kharAkhara che. baMne ya naya pramANa che ane te potapotAnA guNuThANAne viSe cegya ja che. A viSe 60 bhagavAna yazevi. kahe che ke tasa sAdhana tuM je je dekhe, nija nija guNaThANAne lekhe; teha dharama vyavahAre jANe, kAraja kAraNa eka pramANA. a-te nizcaya dharmanAM je je sAdhana tu rukhe-jANe che, te te sAdhane potapotAnA H Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a-kevaLa ekalA vyavahAra nadInA pANInA samUhanA vahananI jema meAkSanA atane pamADatA nathI, tema ekalA utsa-nizcaya paNu sarala sAdhI rIte atapaNAne pamADe che ema mAnyA nathI. tAtparya e ke vyavahAra ane nizcaya ane sAthe hAya tA ja meAkSanA aMtane pamADe che. 1 jema vRkSane nahiM chaMdatA--kApatA evA puruSavaDe vRkSanuM phaLa grahaNa karAya che, tema vyavahAranu' ullaghana nahi karIne, nizcayane dhyAvA joie-avala bana levuM joie. 2 nizcaya naya e tattvanA sArarUpa hovA chatAM vyavahAravarDa tenA nirvAha thAya che. jema saghaLA mAlIkanI rakSA nokareAthI thAya che tema vyavahAra vinA nizcayanuM rakSaNa thai zakatuM nathI. 3 55555555~~ vinayaH sAcuM AbhUSaNuM, AkAzanuM bhUSaNa sUya che, kamaLanA vananu bhUSaNa bhamarA che. vacananu bhUSaNa satya che, uttama vaibhavanu~dhananu bhUSaNa dAna che, mananu bhUSaNu maitrI eTale sarva prANIe upara maitrIbhAva rAkhavA te che, vasaMtaRtunuM bhraSaNa kAmadeva che, sabhAnu bhUSaNa sArI nIti yukata vANI che ane samagra guNAnu` bhUSaNa vinaya che, subhASita padyaratnAkara, bhAga 1lA. For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saM-munizrI lakSmasAgarajI mahArAja mA na va ne hi te 5 deza. he jIva! tuM anAdi kALathI A corAzI AvyA te tane tevA halakA bhava na Ave lakSanimAM ajJAnatAthI bhaTakayA kare che, ane tevA upAya levA tane kema sUjhatA nathI ? kAma, krodha, mohaM, mAyAdi aMtaraMga zatruothI upAcA nahi kare tyAM sudhI tAruM ThekANuM nahi evo phasAI gayo che ke tene sArAsAranI gama paDe. jema bhojana karyA vinA bhUkha na maTe. paDavA detA nathI, jethI aneka lokone trAsa jalapAna karyA vinA tRSA na maTe, sUrya ApI rahyo che tenuM phala-aniSTa tAre bhogavavuM vinA aMdhakAra na TaLe tema devagurudharma paDaze, tene paNa tuM vicAra karatuM nathI. vinA dukha na maTe. te kaI divasa A vAtane bhUlI jaIza nahi. gurunA samAtArA mAthe kALacakra bhamI rahyuM che te tane gama vinA ane temanA batAvelA mArge jyAre jhaDapI leze te lakSamAM letuM nathI. ane cAlyA sivAya tAro chUTakAre thavAnuM nathI, patra, kalatra, lakSmI vigere pitAnA mAnIne to he jIva! tuM dharmane, devagurune svIkAraza beThe che, paNa te kaI tAruM nathI tene ne barAbara AdarIza to tAruM ThekANuM paDaze vicAra paNa tane Avato nathI. A zarIra ane tAre bhava sudharaze. prabhAte vahelA UThI upara mUccha rAkhI dharmakriyAthI pAcho rahe devagurudharmanuM smaraNa kara. dharmabhAvanAmAM che. zarIrane khUba sAcave che, AtmAne daDha bana. tevA zubha vicAro AtmabhAvanAmAM sAcavatuM nathI paNa te zarIra tAruM nathI te karavA, dharmane jANa. jANIne vicAra kara. dhyAnamAM letuM nathI. A bhavabhramaNane svadhana ne paradhanane oLakha ane vairAgya aMta jJAna, darzana, cAritrarUpa-ratnatrayI vinA vastune jANa, vairAgyanA taraMgathI bhavya jIva AvavAno nathI. te ratnatraya prApta karavA tAro zuru pAse svavIya ullAsathI cAritragrahaNa leza mAtra prayatna paNa nathI, te pachI bhavane karI paMca mahAvrata, ATha pravacana mAtA, daza bhramaNano aMta kevI rIte Avaze ? te prakoranA yatidharma, caraNasIttarI, karaNavicAra kara. pachI tuM sadA pApathI piTa sIttarI, bAvIza parisahane jItavA ItyAdi bharIne kuvicAremAM lIna banI jAya che. dharmarAjAnI phejane sAthamAM laI AtmA ghATa Ave deva, guru ane dharmanI paNa niMdA akhaMDa AnaMdane anubhava karavA he jIva! mahAbhAgyazALI thA. vairAgya bhAvanA lAvakarI nAhaka mAnavabhava hArI javAnA kAraNo vAthI mahAbhAgyazALI bane che. te AtmA ! seve che. pramAdane vaza thaI AtmaciMtavana tuM barAbara dIrdhadaSTithI khUba UMDo vicAra eka kSaNa paNa karato nathI, te kadAca kUtarA, karI leje. sadUgurune hitopadeza grahaNa karaje bIlADA, ziyAla, sarpa vigere tiryaMconA ane manana karaje ane tArA AtmAne tathA narakanA bhave kadAca tArA zira para sAdhI le. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tihAsika draSTi. Jul lekhaka-sekasI. cAla yugamAM moTA bhAganuM ane tethI te vidvAna gaNAtA mAnavIoe saMkhyAkhAsa karI UgatI prajAnuM savizeSa AkarSaNa baMdha chabaraDA vanyAnA dAkhalA Aje karanAra jo koI vastu hoya te te ItihAsa sAhityagraMthanA pAnA pheravatAM sahaja joI che. pAzcamAnya prajAnA saMsargathI e viSa- zakAya che. Ama chatAM hiMdamAM thoDA sAcA yanuM mahatva vadhu ne vadhu samajAvA mAMDayuM che. abhyAsIo pAkyA. temanA haiye prAcIna bhAratavarSamAM ke enI prAcIna saMskRtimAM bhAratavarSa ane enI sugajUnI saMskRti sakhata ItihAsane sthAna hatuM ja nahiM ema uparanI rIte ceTI gaI. vAtathI kaI haragIja na mAne. ApaNe teoe pAkI zraddhAthI e purANA pAnA purAtana graMthomAM-pachI cAhe che te jaina, veda vAMcyAM. varNana ne vANIvistAranI taLe ke bauddha dharmanA heya-ItihAsanI sAmagrI emaNe ghaNe kiMmatI khajAne nihALe. bharelI te hoya che ja; paNa cAlu yuganI zodhakheLa temaja cAlu yuganA sAdhano kAme paddhattine anurUpa Ave evI racanA na lagADI, keTalIka evI vastuo bahAra ANI hovAthI ghaNAkharA lekhake e e kiMmatI ke je pAzcimAtya vidvAnee bAMdhelA nirNayavArasAnI upekSA karI utAvaLathI evuM ja thI nirALI paDI, chatAM ItihAsanuM pIThabaLa pramANapatra ApI dIdhuM jaNAya che ke dhAmika e pAchaLa hevAthI pelA vidvAne paNa graMtha eTale saMpradAyanI prazaMsA ane bhAre- svIkAravI paDI. have to A prayAsa pagabhara bhAra vaNane atizaktithI bharelA saMgraha. thaI rahyo che. mehana-jo-Dere, takSazilA jyAM eka vAra A mAnyatA pagabhara banI ane anya sthAnanA khaMDiyeremAMthI prApta eTale e aNamUla sAhityamAMthI vera-vikhera thayela sAmagrIe emAM kiMmatI phALo Ape paDelI muddAnI bAbate zodhavAnI vAta te che ane pUrNa tapAsanA aMte emAMthI kiMmatI abharAIe caDhI ane jANe eka ja vicAra nirNaya pragaTa thavAnI AzA baMdhAI cUkI vadhu jora pakaDI rahyo ke je kaMI pazcimAtya che. Ama bhAratavarSa ane enuM sAhitya vidvAnoe A dezamAM AvI upara TapakenA punaH duniyAnI najare AkarSaka ane vajana abhyAsathI joyuM-jANyuM ke vicAryuM ane e mUkavA lAyaka banyuM che. uparathI amuka tAraNa nakkI karyuM e ja sAce, e patharAtA prakAzamAM bauddha dharmanI e ja ItihAsa ane e ja vajanadAra vAta! jaina dharma e eka nAnakaDI zAkhA che evuM A prakAranI mAnyatA ane vicArazreNuM AMgla lekhakenuM maMtavya sAva pigaLI gayuM varSothI pravartI rahelI daSTigocara thAya che ane che. ubhaya dharmamAM maLatApaNuM hevA chatAM te For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - - [ 14ra ] zrI AtmAnaMda prakAza sAva judA che ene svIkAra vidvAnoe khAravelanA katarAvelA keTalAka zilAlekha che. maMjUra rAkhe che. jJAtaputra zrI vardhamAna khAravela nRpane samaya I. sa. pUrve 212 arthAt covIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra ne nizcita karavAmAM Avela che. have te ekalA ja ItihAsanI najare eka vAra sAcA guphAomAM bhagavAna pArzvanAthanI mUti ketajaNAtA hatA tyAM Aje vevIzamAM prabhu zrI relI ghaNI jagyAe che temaja temanA caritrapArzvanAtha paNa aitihAsika vibhUti tarike prasaMgonA Alekhana paNa che. Ama traNa puravAra thaI cUkayA che ane bAvIzamA nemi- hajAra varSa pUrve thaI gayela vibhUti saMbaMdhI nAtha ke prathama jinapati zrI RSabhadeva e sAva jyAre A jAtanA sAdhana upalabdha thAya che kalpita vibhUtio nathI paNa e pAchaLa je tyAre ema keNa kahI zake ke zrI pArzva vAte joDAyelI che e jotAM vadhu zedhakhoLa nAtha eka aitihAsika vyakti na hatI? karavAmAM Ave te itihAsanI najare paNa tyAMnI eka 'trizUla guphAmAM covIza tIrthasAcI ane samartha vyaktie puravAra thAya karanI pratimAo che chatAM enI racanAmAM e masAlo prApta thaI rahyo che. pArthaprabhunI mUti madhyasthAne che tethI ema ATaluM laMbANa eka ja hetuthI karavAmAM anumAnI zakAya che ke zrI mahAvIrajinanA Avela che ke mAtra ItihAsanI bumarANa samaya pUrve ane zrI pArzvajinanA nirvANa karavA karatAM abhyAsa vadhArI AgamanA ullekha pachI taratamAM A karavAnuM kArya thayeluM para zraddhA keLavI, pUrvAcAryonA lakhANa hovuM joIe. para vizvAsa rAkhI, e sarva AjanA yuganA baMgALa, bihAra ane orissA prAMtamAM mAnavIone kevI rIte pramANapurassara gaLe jenonI mAphaka ane jAtiomAM paNa zrI utArI zakAya enA sAdhane meLavavA kamara pArzvanAthanuM nAma pracalita hoI, temanI kasavAnI je savizeSa jarUra che e dhyAnamAM Ave. bhakti karanAra varga maLI Ave che. are e saMbaMdhamAM zrI ApA bhAve magadUma pArzvanAthano dhama eTale "jainadharma evI taraphathI bhagavAna pArzvanAtha nAmAnA marAThI laghu oLakha paNa apAya che. sarAka jAti ke jenI pustikAmAM je keTalAka abhiprAya saMgrahita gaNanA hiMdu vibhAgamAM karavAmAM Ave che karAyelAM che te rajU karI saMtoSa mAnIzuM. e te sAmAnya rIte jaina dharmanA siddhAMtathI uparathI sahaja jaNAya tema che ke jainadharmanA atyAra paryata ajANa hovA chatAM kevaLa kathAnake sAthe ItihAsane meLa savizeSa che. zAkAhArI che ane zrI pArzvanAtha prabhu vinA UNapa che mAtra sAcA zeAdhakenI. "kaliMga bIjA koInI bhakti karatI nathI. varSamAM eka deza(orisA prAMtomAM AvelI udayagiri, veLA khaMDagiri-udayagirimAM ekaThA thaI prabhukhaMDagiri nAmanI TekarIomAM je guphAo daSTi- jIne utsava kare che. zrI sametazikhara tIrtha gocara thAya che emAM hAthIguphA tarike oLa- pArzvanAtha hala tarike suvikhyAta che. bauddhakhAnI guphAmAM kaliMga samrATa mahAmeghavAhana sAhityamAM zrI mahAvIra pUrve thayelAM aneka For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir , ,, - nA - - - - - - - - - - - - - - aitihAsika draSTi. [ 143] nigraMthanA nAma upalabdha thAya che-e badhA vyakti hatI e vAta ghaNuMkharuM sarva vidvAna uparathI sahaja samajAya che tema ke jaina dharmazrI kabUla kare che." mahAvIra pUrve hatuM ane zrI pArzvanAtha prabhu pro. De. harmana jekebI. aitihAsika vyakti che. nIcenA ullekha e. "jaina tIrthakaramAMnA chevaTanA be, pAvAtane vadhu vajanadAra banAve che. nAtha ane mahAvIra e nisaMdeha vAstavika mahApuruSa thaI gayA che, kemake aneka aitijagatamAM prAcInatama bhikSusaMgha jenoe hosika sAhitya graMthomAM temanA saMbaMdhI che sthApyo che. e joyA pachI ja bauddhoe enuM ullekha daSTigocara thAya che." anukaraNa karyuM che." - sara piTrika phegala ke. sI. AI che. rebiTa hayuma pIeca. DI. dhI - I. sI. esa. AI. varlDasa liviMga rIlIjIyansa pArzvanAtha eka aitihAsika mahApuruSa 8 e to nizcita che ke jainadharma bauddha thaI gayA e vAtamAM zaMkA nathI ja, paraMtu dharmanI pahelAne che ane te mahAvIra pUrve temanA pUrve bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAtha thaI gayela pArzvanAtha agara bIjA koI tIrthana thayA ke je zrI kRSNanA bhAI thAya. je zrI kRSNa kare sthApana karelo che." aitihAsika vyakti manAya te zrI neminAthane De. pI. ke. la. bI. e. pIeca. DI. paNa aitihAsika mAnavA joIe.' , "pArzvanAthe sthApelA jainadharmane pracAra zrI nAgendranAtha basu.ema. Ara. e.esa. uttara bhAratamAM vaizAlInA kSatriya madhye buddhadharma ane jainadharma vacce ghaNe vizeSa hate." phera che. e bane dharmanA pravartake samakAlIna De.vimala caraNa le. ema. e.pI.eca.DI. | A thayA che e keTalAka paMDitene mata che, te paNa jaina dharmanA tatve nigraMtha leka bhagavAna mahAvIranA nikaTavatA pUrve ja temanA thayAM pahelAM pahelAM paNa AcaratA pArzvanAtha thaI gayA ke jemane janma I. hatA te vAtathI paravAra thAya che ke jainadharmanuM sa. pUrve 877 ane nirvANa I. sa. pUrve astitva ghaNuM jUnuM che." 777 mAnavAmAM Ave che." citramaya jagata dhArmika siMhAvalokana che. raMgAsvAmI AyaMgAra ema. e. okaTobara 1933. bhagavAna pArzvanAtha te jainonA trevIsamAM ATalA utArA uparathI vartamAna sAdhugaNe tIrthakara che. temane samaya I. sa. 800 pUrva ane pratyeka ne eTale te sAra grahaNa Ave che." kare joIe ke abhyAsa vadhArI ApaNI sAhityacArya lAlA komala ema, e. dareka vAta dAkhalA-dalIlethI janatA samakSa jaiinadharma bauddhadharmanI apekSAe ghaNe jUne raju karavI ke jethI upasthita thatAM zaMkAnA che ane zrI pArzvanAtha eka aitihAsika vamaLa bhedAI jAya, For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI munisuMdarasUri. lekhaka: mAhanalAla dalIcaMda dezAI B. A, LL. B. Advocate. ( gatAMka pRSTha 71 thI zarU ) 6 vidyAgurU jJAnasAgarasUri- -graMtha- vaLI gurvovalI pachI pAkaTa vaye sUrikALamAM racelI upadeza-ratnAkara nAmanI kRtinA ArbhanA dazamA leAkamAM graMthakAra kahe che ke: A mArA jevA kaThaNa paththara jevAmAM paNa jemaNe peAtAnAM vacanerUpI karAthI uttama edharUpI rasa upajAvyeA che ane amRtanuM dAna devA tatpara evA A navA caMdra sarIkhA zrI jJAnasAgara gurune hu bhaktipUrvaka praNAma karuM chuM'ra kAra peAtAnI gurvyavalImAM devasuMdarasUrinI pAse 50 nA aMka mUkI tapAgacchanA 10mA paTTadhara tene batAvI tenA paTTadhara tarIke 51 nA aMka tenA ziSya jJAnasAgarasUri ane semasuMdarasUri ane pAse mUkI baMnene sUcave che. A paikI jJAnasAgarasUri ApaNA graMthakAranA vidyAguru hatA, kAraNa ke gurvAvalI pahelAMnI traivedyageANI nAmanI kRtinA Adi magalamAM tathA atanA e zlAkamAM te ja jaNAve che ke:- zrI jJAnasAgara nAmanA svagurunA jJAna-samudra jevA upadeza para AdhAra rAkhIne huM travidyagoSThI rahyuM chuM. zrIman tapAgaNurUpI AkAzane AMgaNe sUrya jevI kAMtivALA zrI devasuMdara gacchanAyakanA ziSya ane jene zrI jJAnasAgara nAmanA uttama gurue bhaNAvyA che evA munisudare (me) khAlyAvasthAmAM paNa tanA kautukathI A jaividyageAchI peAtAnA ane anya vidvAnonA zizukAlamAM jIbhanI paTI mATe jIbhanA paDade khAlavA mATe-sa. 1455mAM racI'.' 1. zrIjJAnasAgarA vayuhaLAM jJAnAriSi| 31gIovaveza ca rve vaivighoSThim / zrImannA gaganamAMDaLaLamARRrAma zrIselamurLaSivaziSyayana zrIjJAnasAgarAgurUttama pAThitena bAlye'pi tarkakutukAnmunisundareNa // zarazaramanumitavarSe 1455 svasthAnyeSAM ca zaizave sudhiyAM / jihvApaTimopakRte vidadhe vizvanodIya --traivedyageAkI, ba Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurvAvalImAM zlAka 327 thI 347 mAM prathama kadhela che ke jJAnasAgarasUrinA janma saM. 1405, dIkSA sa. 1417, sUripada khabhA temAM dhana tathA tenA bhAi sahadeva ) nAmunA saMghapatie karelA utsavapUrNAMka staMbhana pArzvanAtha caityamAM sa. 1441 ( vaLI jue pATaNa sUci pR. 258) ane svargavAsa sa 1460mAM thayAM. pachI khAsa kahyu` che ke sAmasuMdara guru pramukha ItyAdi temanA jJAnasAgarasUrinA) trividyArUpI agAdha sAgaramAM DUbakI mArI uttarArUpI maNinA DhaganI meAMdhI lakSmI prApta karI puruSAttamapaNuM dharAve che ane te sAgara gajatA hatA tyAre mArA (graMthakAranA) jevA eka vAdaLarUpe ucca pada lai beTho hatA; te sArasvata pravAha zeSAI jatAM jema 2. yairmAdRze'pi kaThinopalasaMnime'smin gobhirvyadhAvirodharasodbhavaH khaiH, navyAnimAnemRtadAnaparAn sudhAMzun zrIjJAnasAgaragurUn praNato'smi bhaktayA // upadezaratnAkara, For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI munisudarasUri [ 145 ] hAlanA kALamAM leAkeA nadInA pravAha zaiASAtAM zrI sAmasundaranA dIkSA-guru jayAnanda kUvAothI kAma calAve che tema ziSyAthI sUrinA sa. 1441mAM svavAsa thayA pachI vidyArUpI jalakUvAthI calAvAya che. jJAnasAga-sAmatilakasUrinA ananya paTTadhara anelA dhruvasundarasUrie sAmasuMdara munine ghaNA du`ma ane vizeSAvALA satprathA samajavA ane bhaNavA mATe jJAnasAgarasUri pAse tA uttama sayama-caritra hatuM te te mahA-mAkalyA hatA ane tenI pAsethI Agamadi zIkhI lIdhAM hatA. ( seAmasaubhAgya kAvya saga 5, zlAka 12 ) A parathI sAmasundara (ke je pachI sUripada pAmI chevaTe devasuMdarasUrinA paTTadhara thAya che )nA paNa jJAnaguru, jJAnasAgarasUri hatA, ke jene pAte sUra thayA pachI paNa sAmasuMdarasUrie potAnA racelA 'yuSmad asman zabda rUpAMkita aSTAdezastavAmAM chevaTe bhUlI gayA vagara pe te temanA pAda--padma-reNu che' ema spaSTa ullekha karyo che.ra cAlu nA samayamAM sAdhusa'gha 'duHstha'' hatA ema 327mA zleAkanA 'zaikSyA'yaM muLatata nija duHsthamevaH ' e caraNathI jaNAya che. temanuM puruSa bhAre ceAgI hatA ema gurvAvalInA ullekhAthI kaLI zakAya che. temaNe keTalIka avacUNIA ( sUtra uparanI nAnI nAnI vyAkhyAo ) karelI che ane bharuca tathA dheAghA tInAM stAtrA paNa racelAM che. 1 zrI somasundara gurupramukhAstadIyaM / traivaidyasAgara magAdhamihAvagAhya | prApyottarArthamaNirAzima narghyalakSmIlIlApadaM pradadhate puruSottamatvam // na sthairyaM sumanaH pathe pravidadhannaivApi varNojvalaH, prodyacApala ullasajjaDatayA yo nimragollAsakRt / yadU garjatyapi mAdRzI jaladavatsocaH padaM saMzritaH, tat traivaidyamahAbdhizIkara kaNAdAnasya tajjRmbhitam // sArasvate pravAhe teSAM zoSaMgate'dhunA kAlAt / ziSya rupakriyante vidyAmbhaH kUpakairlokAH // -gurvAvalI zlAka 345 thI 347 sudhAro 1 gatAMka 5mAnI aMdara pRSTha 101 upara Avela 'Atma-samaNu' kAvyanI ceAthI kaDInI bIjI lAina bhUlathI rahI gayela che te nIce pramANe sudhArI vAMcavA namra vinaMtI che. parameSTimAM zreSTha sadA tu.... duHkha haraje bhavanu; pamajyaMti tuM alakhanirajana, agama agocara tuM. 4 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zrIdevasundara gurUttama ziSya mukhyazrI, jJAnasAgaragurukramapadmareNoH 1 zrIsomasundara guroriti yuSmad / smadaSTAdazastavakRtiH kRtinA muda'stu // jainasteAtrasa'graha 1, pR. 27 2 cAlu sa. 1998 nI sAlanA A sabhA taraphathI prakAzita thayela kArtikI paMcAMgamAM peSa mahinAnI zukra cha e pachI zudi 8 e predeASathI chapAyela che. tene badale khIccha 8 ne badale 9 samajavI, ane te pramANe sudhArI levA namra sUcanA che. For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 vartamAna samAcAra. paMjAba samAcAra kAzmIra revanyu kamiznara rAyabahAdura bAbuM phUla (zrI zIAlakeTa zaheramAM zrI AtmAnaMda ATa caMdajI medhA jenanI adhyakSatAmAM zIAlakeTa jaina mukti maMdiranuM zilAnyAsa) janatA taraphathI abhinaMdana patra suprasiddha paMDita jamanAlAlajI vakIle sabhAmAM vAMcI saMbhaLAvIne mAgazara (paMjAbI poSa) vadi bIja tA. AcAryazrInA karakamalomAM arpaNa karyo. pa-12-41 zukravAranI mAMgalika zubha divasa zIyAlakoTa zaheranA ItihAsamAM suvarNAkSare aMkti raheze. paMjAba zrI saMdhanA taraphathI zrI AtmAnaMda AjanA zubha divase zubha muhUrta chAyA lagna jene gurukuLanA adhiSThAtA bAbu anaMtarAmajIe (10 ane paMcAvana miniTa) jainAcArya 1008 vAMcI saMbhaLAvI, rAyasAheba lAlA karmacaMdajI zrImadvijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA sadu- agravAla enararI mAjIsTreTanA hastakamalamAM padezathI ane eozrIjInI adhyakSatAmAM ja zrI arpaNa karyo. lAlAjIe abhinaMdana patrane javAba AtmAnaMda jaina mukitamaMdiranuM zilAnyAsa rAya- ApatAM jaNAvyuM ke meM kaI paNa karyuM nathI. je sAheba lAlA karmacaMdajI agravAla onararI bhAjI- kaMI thayuM che te gurudevanI kRpAthI eonI zaktithI sTreTanA zubha haste dhAmadhUmapUrvaka thayuM. thayuM che. ityAdi- A vakhate aneka vAi, benDanA madhura dhvaninA mIThA sAda ane bhojana zrI tIrthaMkara amRtasaranivAsI sanAtanadharmapracAraka ane ane arjuna patranA eDITara paMDita rUlIyArAmadevanA guNAnuvAde daze dizAone guMjavI dIdhI hatI. AcAryazrIe mUrtipUjA upara prabhAvazALI jInuM mUrtipUjA upara hetu-yuktio sahita soTa mananIya upadeza ApatAM jaNAvyuM ke eka ja vastu bhASaNa thayuM. vakIla sAheba paMDita jamanAdAse prANIone dRSTibhedathI judI judI bhAse che. gurudevanI stutinI pitAnI banAvela addabhuta kavitA AthI pratyakSa che ke ame je vastune mAnavajIvana saMbhaLAvI. aMtamAM kanyAonA gAyane thayA. sArU Adarza ane zraddhAnI najare joIe chIe lAlA madanamehana kSatrI ane lAlA prANanAtha tene ja bIjAo upekSAnI najare jue che, paraMtu agravAla taraphathI vidyArthIo ane kanyAone meDala A zAzvatA cAra jinezvaradevanA maMdirane pAyo ApavAmAM AvyA. naMkhAya che te e kenI sAcI bhAvanAonuM pratibiMba che ke jeonI jenAgama upara niSpakSa pramukhasthAnethI rAyabahAdure daherAsara mATe aTala zraddhA che. zrI sthAnAMga, uvavAI, rAyapasaNI, pa01) jAhera karyo. nAvAlanivAsI lAlA gIrIjIvAbhigama, bhagavatI Adi AgamAM ThekANe bhala jaine pa01) nagada ApyA. 125) agravAla ThekANe zrI pratimAonuM vidhAna Ave che, bAkI jJAti zIyAlakoTa. 51) lAlA bhagavAnadAsajI agrarahI mAnavAnI vAta. enA mATe niSpakSatA ane vAla, pa1) paMDita rUlaghurAmajI ItyAdi e dAnane satyagrAhakatAnI jarUrata che-ityAdi saTa pravAha vahevaDAvI dIdho hato. A samaye jaina upadeza apAyA pachI zilAnyAsa thayuM. ajena sarve kemene ghaNuM ja utsAha vyApI rahyo hate. For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartamAna samAcAra [ 147 ] suprasiddha vaidyarAja lAlA gopAlazAhajI jananA musalamAna) eno sahayoga Adi zIyAlakeTanA taraphathI modakanI prabhAvanA karavAmAM AvI ane itihAsamAM rekorDa raheze. bajAramAM paNa vaheMcavAmAM AvyA. sabhAmAM zIyAlakeTanA AgevAno, adhikArI vihAra ane praveza varga Adi nAgarikonI hAjarI khAsa dhyAna kheMca- AcAryavarya zrImadvijayavallabhasurIzvarajI mahAnArI hatI. rAja zIyAlakeTa zaheranA cAturmAsane aneka zubha traNa vAge AcAryazrIjInI samakSa maMdira kAryodvArA saphaLa karI mAgazara (paMjAbI piSa) vadi prabaMdhaka kamiTI banAvavAmAM AvI. 11 tA. 14-12-41 ravivAre vijayamartamAM rAtanA sAta vAgye vakIla sAheba paMDita vihAra karI pAMca mAIla para ADagAmamAM padhAryA. jamanAdAsajInI adhyakSatAmAM virATa sabhA bharavAmAM vihAranA samaye adhikArI varga, vijjana, vakIla AvI. zrI AtmAnaMda jaina gurukuLanA bhUtapUrva pArTI vigere hindu musalamAna seMkaDo naranArI bevidyArthI nyAyatIrtha paM. hIrAlAlajI jena ane traNa mAIla sudhI vaLAvavA AvyA hatA ane gurUkuLanA bhUtapUrva vidyArthI ane vartamAna adhyApaka so savAso ADagAma sudhI sAthe AvyA hatA. paMDita pRthvIrAjajInA jaina dharma ane mUrtipUjA A avasare gujarAMvAlA, nArevAla, pasarUra, viSaya upara manohara asarakAraka bhASaNe thayAM. jamu AdithI ghaNuM bhAvike padhAryA hatA ane lAhoranivAsI paMDita puruSottamacaMdra jaina gujarAMvAlA sudhI sAthe cAlyA hatA. zAstrI ema. e, ema. e. ela. e gaSaNAtmaka AcAryazrIjI ADathI vihAra karI jAmake, DaNakA, mUrtipUjAnI vizvavyApakatA batAvatAM jaNAvyuM ke eThIyAM thaI gusvAre zrI AtmAnaMda jena gurukuLamAM pAzcAtya ane bhAratIya vidvAnonI zodhakhoLathI padhAryA. gurukuLe pitAnA kulapati AcArya devanuM bhUgarbhamAMthI maLI AvelI prAcInamAM prAcIna bhAvabhInuM suMdara svAgata karyuM. ane zaheramAMthI mUrtio dvArA mUrtipUjA IsA pUrva 10000 daza seMkaDo naranArIoe AvI darzanane lAbha hajAra varSa pahelAM pracalita hatI ema siddha thaI lIdhe. rastAnA gAmamAM gujarAvAlAnA AgevAne cUkyuM che. ane gurukuLanA kAryakartA AvatA jatA rahyA. sabhApati mahodaye jenadharmanI prazaMsAnA puSpa gurukuLamAM be divasanI sthiratA karI che. su. veratAM mUrtipUjAnI nitAnta AvazyakatA jaNAvI bIje zanivAranA divase dabadabAbharyA sAmaiyA sAthe saMgaThana upara bhAra mUkayo hato. daza vAge jaya- AcAryazrI mukhya mukhya bajAromAM thaI upAzraye padhAyo. nAdonI sAthe sabhA visarjana thaI. ' gurukuLanA adhiSThAtA bAbu anaMtarAmajI vakIle prasaMgocita joradAra bhASaNa ApI gurudevanA guNAAjanA zubha prasaMgane laI zrI zIAlakaTa zrI saMghanA AmaMtraNane mAna ApI gujarAMvAlA nuvAda gAyA. aMtamAM AcAryazrIjIe mAMgalika saMbhaLAvyuM. lAhora, amRtasara, nArIvAla, jamu, jahalama AdithI sekaDo bhAvike padhAryA hatA. eka varSa bAda AcAryazrI punaH gujarAMvAlA padhAratA hovAthI zrI saMghamAM ane nagaranivAsIzIAlakoTane praveza mahotsava, cAturmAsa ane AmAM bhAre utsAha jovAyo hate. zrI jinezvara bhagavAnanuM maMdira nirmANa rAyasAheba zrI AtmAnaMda jana gurukuLanA vidyArthI ane lAlA karmacaMdajI agravAla neTarI mAjIsTreTanI zrI AtmAnaMda jaina vidyAlayanA vidyAthIo hAthamAM udAratA ane bhakita temaja naganivAsI (hindu dhvajAo laI sAmaiyAmAM cAlatA jayanAdothI For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 148]. zrI AtmAnaMda prakAza. AkAzane guMjavI rahyA hatA. gurukuLa AdinA benDa La svIkAra ane samAlocanA. ' ) , 2. prekSakone AnaMdita karI rahyA hatA. . ravivAre lAhora AdinA bhAvi vinaMti karavA padhAryA ane zIAlakeTa zaherathI lAlA gepAla- zrI mANibhaka caritra-lekhaka-prasiddha vaktA zAhajI jaina, paMDita kuMdanalAlajI, paMDita jagadI- muni mahArAja zrI cAritravijayajI mahArAja zvaralAlajI caudharI caraNadAsajI, paMjulAlajI Adi pATaNa zaheranA junA bhaMDAramAMthI maLelI prAcIna jana-arcana hindu musalamAna soeka bhAI- prata parathI A caritra bahu ja suMdara ane saraLa bahene darzanArthe padhAryA. vyAkhyAnamAM mANasonI gujarAtI bhASAmAM lakhavAmAM Avela che. caritra eTalI badhI bhIDa vadhI paDI hatI ke cAlatA te suMdara che paraMtu Adi nivedanamAM mahArAjazrIe vyAkhyAne AgevAnone lAuDa spIkaranI vyavasthA karavI paDI hatI. karelI sUcanA "mANibhadrajInuM mahAbhya" bhulAyuM che, bhaktimAM bedarakAra banyA chIe tethI AcAryazrIe AtmA viSe mananIya kiMmatI baMdha Apyo hato, mukuLanA vidyArthIo ane tapAgacchanA maMdiro ane upAzrayamAM avazya lAlA tejarAmajI sonAra, lAlA devarAjajI jainanA mANibhadrajInI sthApanA thavI joIe, hovI joIe gubhaktinA gAyanethI sabhAjano ghaNA khuza thayA. to ghaNA khuza thayA. jethI ke A jinAlaye, A upAzraya tapagacchanA che evo jaDa purAvo bhaviSyamAM maLI rahe mATe jarUra bapore zIAlakeTa AdinA bhAvi ane che teTaluM ja nahi paNa maMdiro ane samAjanI gujarAvAlAnA AgevAno sAthe AcAryazrIjI A kuzaLatA ane aspRdaya mATe tapagaccha adhiSThAyaka samAdhimaMdiranA darzana karI zrI AtmAnaMda jaina pharALI gukuLanI navI baMdhAtI bIDIMga jovA padhAyI. zrI mANibhadranI mUrtinI sthApanAnI paNa avazya lAlA kapuracaMdajI dugaDa jana suparavAIjhara ane jarUra che. prakAzaka samayama ophisa-senagaDha bAbu jJAnacaMdajI dugaDa jaina bIlDIMga kamiTI menejara kiMmata ATha AnA. sAthe rahI bIlDIMga batAvI hatI. bIlDIMga joyA ------- pachI badhA naranArI sabhAnA rUpamAM goThavAI gayA. gayA mAgazara vada 6 budhavAranA roja prAtaHsmara AcAryazrIjI gujarAMvAlA nivAsIonI A NIya pUjyapAd sa. mahAtmAzrI mULacaMdajI mahArAgrahabharI vinaMtine mAna ApI thoDA divasanI jazrInI svargavAsatithi hovAthI te divase jayaMti sthiratA karI lAhora, kasUra tarapha padhAraze. prasaMge savAranA sADAnava vAge zrI dAdA sAhebanA hAla patravyavahAra A zIranAme karavo. jinAlayamAM suMdara rAgarAgaNIpUrvaka pUjA bhaNAvabhArata zrI AtmAna jaina garakaLa paMjAba. vAmAM AvI hatI ane AMgI, lAITa vigere karavAmAM gujarAMvAlA (paMjAba) Avela temaja zrImad mULacaMdajI mahArAjazrInA pagale AMgI racAvavAmAM AvI hatI. baporanA bAra vAge zrI laMkAsaMghanA vaDe sabhAsadonuM svAmIvAtsala prAta:smaraNIya zrI mULacaMdajI mahArAjanI karavAmAM AvyuM hatuM. jayaMti. zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara taraphathI For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mi - - sva. pra, zrI subhadravijayajI mahArAja, muMbaImAM birAjatA paMnyAsazrI prItivijayajI mahArAjanA ziSya pravartaka zrI subhadravijayajI ke jeozrIno janma saM', 1961 mAM surata mukAme thayo hato, dIkSA saM'. 1985 mAM muMbaInA zrI goDIjI mahArAjanA upAzraye thaI hatI ane saM. 1991 mAM amadAvAda mukAme pravartaka padavI jainAcArya zrIjayasiMhasUrIzvarajInA harate ApavAmAM AvI hatI, teo saM. 1998 nA mAgazara vadi 8 nA sAMje 6 kalAke phakata pAMceka divasanI mAMdagI bhogavI muMbaImAM samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA che. pra. zrI subhadravijayajI mahArAja cAritrapAtra, saraLa hadayI ane gurunI AjJAkArI suziSya hatA. nivedana, atyAre cAlatA mahAna vigrahane laIne kAgaLInA bhAva cAra gaNA vadhI gayA che, ane joIe tevA kAgaLe maLI zakatA paNa nathI je maLI zakayA tevA kAgaLAmAM hAla AtmAnaMda prakAza pragaTa karavAmAM Avela che te amArA sujJa grAhakene jaNAvavA rajA laIe chIe. khAsa vAMcavA lAyaka jaina aitihAsika graMtha ** zrI kumAravihAra zatake, '' | ( mULa, avacUri ane savistara gujarAtI bhASAMtara sAthe ) A graMthanA mULa kartA zrImAna rAmacaMdra gaNi ke jeo kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanA mukhya vidvAna ziSya hatA. jemaNe A graMtha bAramA saikAnA aMtamAM banAvyo che, tenA upara zrI semacaMdrasUrinA parivAramAM thaelA sudhAbhUSaNa gaNie avacUri (saMskRtamAM) banAvI che. te baMne sAthenuM saviratara bhASAMtara mULa sAthe paNa A graMthamAM ApavAmAM AveluM che. saMskRta kAvyanI daSTie A graMtha pratibhAvAna che, jana sAhityanuM ucca varU 5 che. tema jaina itihAsanI daSTie teramA saikAmAM janAnI jAhojalAlI, gauravatA, prAcInatA, prabhAvazIlatA batAvanAra paNa A eka apUrva graMtha che; kAraNa ke A graMthamAM gUjarapati jaina mahArAjA zrI kumArapALe aNahIlapura pATaNamAM potAnA pitAzrI tribhuvanapAlanA nAmathI banAvela prAsAda (jinamaMdira) ke jemAM zrImAna hemacaMdrasUrie zrI pArzvanAtha prabhu pratiSThita karela che. te caya-maMdiranI bhuta zobhAnuM camatkArika varNana ApeluM che. A prAsAdamAM bahotera devakulIkA hatI. covIsa rananI, cAvIsa suvarNanI, covIza rUpAnI ane cAvIza pIttaLanI, tema atita, anAgata ane vartamAna kALanI prabhupratimA hatI. mukhya maMdiramAM ekasAvIza AgaLa caMdrakAMta maNinI pratimA hatI. maMdiranuM bAMdhakAma, racanA, tenuM citrakAma. zi95kAmanI suMdaratA eTalI badhI che ke je A graMtha vAMcavAthI AtmAne apUrva AnaMda sAthe kumArapALa rAjAnI devabhakita mATe Azcarya utpanna thAya che; sAthe te vakhatanA ItihAsa paNa jANavAmAM Ave che. graMtha kharekhara vAMcavA-jANavA jevo che. | A graMtha lAMbA samaya sacavAya te mATe U'cA IglIza ArTapepara upara suMdara TAIpamAM chapAvela che. tamAma lAbha laI zake te mATe pratAkAramAM chapAvela che, poTalI paNa uMcA kapaDAnI karavAmAM Avela che, chatAM kiMmata phakata rUA. 1-8-0 pAsTa kharca jIda', For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B 431. zrI tItha"kara bhagavAnanA suMdara caritro. 1. zrI caMdraprabhu caritra.. rUA. 1-1ra-0 2. zrI supArzvanAtha caritra bhAga 1 lo. rUA. 20-0 3, sadara bhAga 2 je. rUA. 2-8-0 4. zrI vimalanAtha caritra.. rUA. 1-12-0 5. zrI mahAvIra caritra. rUA. 3 -0-0 6. zrI vAsu pUjya caritra. rUA. 2-8-0 rUA. 13-8-0 uparanA vistArapUrvaka caritra eka sAthe badhAM lenArane amArA taraphathI prakaTa thayela aneka suMdara citrA sahita sAdA kapaDAnAM pAkA bAInDIMgavALA zrIpAla rAsa artha sahita ( rUA. 2-0=0 nI kiMmatane ) bheTa ApavAmAM Avaze. | gujarAtI graMthA, nIcanA gujarAtI bhASAnA kathAnA suMdara pustaka paNa silike ochA che. vAMcavAthI AhUlAda utpanna kare tevA che. manuSya sarakArI, cAritravAna banatAM Atmaka9yANa sAdhI zake che. maMgAvI khAtrI karo. badhA pustake suMdara akSaromAM suzobhita kapaDAMnA pAkA bAinDIMgathI alaMkRta ane keTalAka to suMdara citro sahita che. (1) zrI caMpakamALA caritra rU. 0-8-. (9) sukRtasAgara (pRthvI kumAra caritra) rU|. 1-0-0 (2) zrI samyaktva kaumudI - rUA. 1-0 -0 (10) zrI prabhAvaka caritra rUA. 2-8-0 (3) zrI. upadeza saptatikA. rUA. 1-0-0 (11) zrIpALarAjAnA rAsa sacitra artha sahita (4) sumukhanRpAdi dharma prabhAvakonI sAkuM pUMThuM' rUA. 1-8-0 kathA rUA. 1-0-0 rezamI pUThuM' rUA. 2-0-0 (5) Adarza jaina strIratno rUA. 1-0-0 (12) satI surasuMdarI caritra rU. 1-8-0 (6) zrI dAnapradIpa rUA. 3-9-0 (13) zatruMjayanA paMdaramo uddhAra rUA. 0-2-0 (7) kumArapALa pratibodha | rUA. 7-12-0 (14) , soLamA uddhAra rUA. 1-4-0 (8) jaina nararatna bhAmAzAha - rUA. 2-0-0 (15) zrI tIrthaMkara caritra rUA. 7-10-0 karmagraMtha bhAga 1-2 sa pUrNa. 1. saTIka cAra karmagraMtha zrImadevendrasUriviracita-prathama bhAga rUA. 2-0-0 2. zatakanAmA pAMcamA ane saptatikAbhidhAna chaThTho karmagraMtha, dvitIya bhAga rUA. 4-0-0 - ghaNI ja kALajIpUrvaka tenuM saMzodhana, ara, 1. prastuta AvRttimAM sAvadhAnapaNe saMpAdaka "hApuruSoe A baMne graMthamAM karyuM che ane racanA, saDakalanA vidattApUrNa karavAmAM Avela che je graMtha joyA pachI ja jaNAya tevuM che. bAkI tenI sAthe gujarAtI bhASAmAM Apela praratAvanAmAM vigate, graMthakArano paricaya, viSayasUci, karma graMthane viSaya kayA graMthamAM che tenI sUci, pAribhASika zabdanA sthAnadarzaka koSa, katAMbarIya kamatattvaviSaya zAstronI sUci, kurmaviSayanA maLatAM graMthA, cha. kamagraMthAntargata viSaya digabarI zAstromAM kayA kayA raLe che tenA nirdeza vagere ApavAmAM Avela hAvAthI abhyAsIo mATe khAsa upayogI thayela che, je prathama bahAra paDela karmagraMtha karatAM adhikAra che. UMcA enTIka kAgaLa upara, suMdara dAdA ane majabUta tathA suMdara bAIDIMgamAM bane bhAgo prakaTa thayela che. kiMmata baMnenA rUA. 6-00. posTeja judu.. ' lakhe:--zrI jaina AmAnada sabhA-bhAvanagara, For Private And Personal use only