Atmanand Prakash Pustak 029 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531335/1

Page #1

ધન
આeમાનંદ
') | T ||
૫૦ ૨૯ મું.
ભાદ્રપદ. અંક ૨ જે.
પ્રકાશક, શ્રી જેન આત્માનંદ સભા
ભાવનગર.
વીર સં.૨૪૫૭ આત્મ સં'૩૬. વિ.સં.૧૯૮૭
મૂલ્ય રૂા. ૧)
.
૨૦ ૪ આના.

Page #2

વિષય-પરિચય.
૧ પંચજીનેશ્વરની સ્તુતિ ... ... કસ્તુરચંદ હેમચંદ દેશાઈ... ... ૨ માફી...
... વેલચંદ ધનજી ... ... ૩ તીર્થંકર ચરિન...
મુનિ દશનવિજયજી મહારાજ ૪ ભગવાન મહાવીર સંબંધી થડી હકીકત... મુનિશ્રી યંતવિજયજી ૫ દ્રવ્યગુણ પર્યાય વિવરણ... ... (શંકરલાલ ડાહ્યાભાઈ.) ... ૬ સંપાદકનું કર્તવ્ય. . .... ગાંધી. ૭ મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ. વિઠ્ઠલદાસ મૂ૦ શાહ ... ૮ વર્તમાન સમાચાર... ૯ સ્વીકાર અને સમાલોચના. ...
અમારું સાહિત્ય પ્રકાશન ખાતું.” ૧ વૃહતક૯પ પીઠિકા. ૨ કર્મગ્રંથચાર દેવેન્દ્રસૂરિકૃત ટીકા સાથે ૩ વિલાસવઈકહા. (અપભ્રંશ ભાષામાં)
ગુજરાતી ભાષાંતરના ગ્રંથ. ૧ શ્રી મહાવીર ચરિત્ર(પ્રાચીન ગ્રંથ ઉપરથી. ) પ્રેસમાં છે, ૨ શ્રી સુરસુંદરી સતી ચરિત્ર-અતિ રસમય ચરિત્ર. ( લખાય છે ).
| ન. ૧-૨ માં આર્થિક સહાયની અપેક્ષા છે. સહાય આપનાર બંધુની ઈચ્છા પ્રમાણે સવ્યય કરવામાં આવશે. આ સભા તરફથી પ્રગટ થતાં દરેક ગ્રંથના કાગળે, ટાઈપે, બાઈડીંગ એ તમામ ઉંચા પ્રકારના થતાં હોવાથી દરેક ગ્રંથાની સુંદરતા માટે લાઈફ મેમ્બર અને વીઝીટરો વગેરે બંધુઓએ સંતોષ બતાવેલ છે.
આ માસમાં નવા થયેલા માનવંતા સભાસદો. ૧ શેઠ રણછોડભાઈ રાયચંદ ઝવેરી. ૩ શાહ વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ, ૨ શેઠ સકરચંદ મેતીલાલભાઈ. ૪ શાહ નરોતમદાસ શામજી.
અમારા માનવંતા લાઇફ મેમ્બરોને નમ્ર સૂચના. આ સભા તરફથી છત્રીસ વર્ષથી પ્રકટ થતાં સંખ્યાબંધ પુસ્તકે લાઈફ મેમ્બરોને ભેટ અપાય છે, અપાયા છે, પરંતુ જે જે લાઈફ મેમ્બર બંધુઓને કોઈ પણ વર્ષના કોઈ પણ પુસ્તકો ભેટના ન મળ્યા હોય તેમણે ત્રણ માસ સુધી અને કયા પુસ્તક ભેટ મળ્યો નથી, (પુસ્તકોની નોંધ અત્યાર સુધીના છપાયેલા રીપેટ અને માસિકના ટાઈટલ પેજ પર હોય છે ) તે તપાસી લખી જણાવવું, જેથી તેને યોગ્ય પ્રબંધ થશે. કેટલાક પુસ્તકો સીલીકે જુજ રહેલા હોવાથી ઉપરની મુદત વીતે કોઈ પણ પુસ્તક.લાઈફ મેમ્બર તે ભેટ મંગાવશે તો સભા આપી શકશે નહિ.
સેક્રેટરીઓ, ભાવનગર ધી “ આનંદ ” પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં–શાહુ ગુલાબચંદ લલુભાઇએ છાપ્યું.

Page #3

|
*
- Loss શ્રી કts |- - આ માને ૫કાશી.
____ औचित्यादुचितप्रवृत्तिरूपत्वात् । वृत्तयुक्तस्याणुव्रतमहाव्रतसमवितस्य । वचनाजिनप्रणीतात् । तत्त्वचिन्तनं जीवादिपदार्थसार्थपर्यालोचनम् । मैत्र्यादिसारं मैत्रीप्रमोदकरुणामाध्यस्थ्यप्रधानं सत्त्वादिषु विषयेषु । अध्यात्म योगविशेष । अतोऽध्यात्मात् । पापक्षयो ज्ञानावरणादि क्लिष्टकर्मप्रलयः। सत्त्वं वीर्योत्कर्षः । शीलं चित्तसमाधिः । જ્ઞાને જ વરરાવરોધકામ શાશ્વતમાાતિ શુદં સ્વગોવા નુभवसंसिद्धं स्वसंवेदनप्रत्यक्षं तवृत्तम् । अमृतं पीयूषम् । स्फुटं भवति ।
योगविन्दु-श्री हरिभद्रसूरि. | ક | – કિર – પરી –ની ક| પુસ્તક ૨૨ } વીર . ર૪૧૭. મા. શરમ સં. ૨૬. { બં% ૨ નો.
-=
---
શ્રીપંચપરમેષ્ટીની સ્તુતિ.
(મન્દાક્રાન્તા) શ્રીત્રા ભદેવ પ્રભુની –
હેણે કીધી સકલ જનતા નીતિને જાણનારી, છોધ રાજ્યાદિક વિભવને જે થયા મોક્ષધારી, વહેતે કીધે સુગમ સઘળો મોક્ષને માર્ગ જહેશે,
વન્દુ છું હું રૂષભ જીનને ધર્મ ધરી પ્રભુને. શ્રીઅભિનંદન પ્રભુની
ચોથા આરા રૂપ નભ વિષે દીપતા સૂર્ય જેવા, ઘાતી કર્મોરૂપ મૃગ વિષે કેસરી સિંહ જેવા સાચે ભાવે ભવિક જીવને આપતા મેક્ષ મેવા, ચેથા સ્વામિ ચરણ યુગલે હું ચહું નિત્ય રહેવા

Page #4

૩૦.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
શ્રીઅનન્તનાથ પ્રભુની
જેઓ મુકિત નગર વસતા કાળ સાદિ અનન્ત, ભાવે ધ્યાવે અવિચળપણે જેહને સાધુ સન્ત; જહેની સેવા સુરમણિપરે સખ્ય આપે અનન્ત,
નિત્યે મ્હારા હૃદયકમળે આવજે શ્રીઅનન્ત. શ્રી કુંથુનાથ પ્રભુની–
જ હેની મૂર્તિ અમૃત ઝરતી ધર્મને બોધ આપે, જાણે મીઠું વચન વદતી શેક સંતાપ કાપે;
હેની સેવા પ્રણય ભરથી સર્વ દેવે કરે છે,
તે શ્રીકુંથુજીના ચરણમાં ચિત્ત મારૂં ઠરે છે. શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુની
દેવેન્દ્રોના મુકુટમણિની કાન્તિથી મિશ્ર થાયે, કાન્તિ જેના ચરણ નખની વિસ્તરી ઉર્ધ્વ જાયે, જાણે દીવી ભવવનથકી મેક્ષને માર્ગ કહેવા, તેશ્રી આપે શુભમતિ મને થંભણધીશ દેવા.
સંગ્રાહક-કસ્તુરચંદ હેમચંદ દેસાઈ.
માફી..
હે ભ્રાત!
મન-વચ-કાય ત્રિોગથી, કીધા કર્મ અનેક;
માફી ચાહું તેહની, અર્પો ધરી વિવેક. પર્યુષણ પર્વને જૈન શાસ્ત્રકારોએ સર્વ પર્વમાં ઉત્તમ પર્વાધિરાજ તરીકે વર્ણવેલ છે. એ મહાન પર્વમાં અનેકવિધ ધાર્મિક કૃત્ય જેવા કે શ્રી વીતરાગ દેવનું પૂજન, ગુરૂમહારાજની ભકિત, શાસ્ત્ર શ્રવણ, યથાશકિત તપશ્ચર્યા, સાધમિક વાત્સલ્ય, જીવદયાનું પાલન, અમારીની ઉષણ, ધાર્મિક પ્રભાવના, ચિત્ય પરિપાટી, વાર્ષિક પ્રતિક્રમણ અને કરેલા દુષ્કર્મોની અંતઃકરણપૂર્વક ક્ષમા-માફીની આપ-લે કરવી વિગેરે કરવાનું હોય છે.
ઉપર બતાવેલ અનેક કૃ પિકી પરસ્પર થયેલા વૈરવિધ દૂર કરવા માટે માફી મેળવવાની અનિવાર્ય આવશ્યકતા જણાય છે.

Page #5

માફી.
- “માફી " એ શબ્દની માધુર્યતા હદયને દ્રાવક સાથે કેમલ બનાવે છે, કરેલા દુષ્કર્મોને પશ્ચાત્તાપ કરાવે છે, પરસ્પર થયેલા વૈર વિરોધને દૂર હઠાવે છે, જગત ભરમાં શાન્તિ સ્થાપવા મહાન મંત્ર છે. ચાલતા ઝગડા મીટાવવા વશીકરણ છે, તૂટેલી અક્યતા સાંધવા અમેઘ શસ્ત્ર છે, જેગી, ભેગી, ગરીબ, તવંગર, રાય, રંક રસવને હિતાવહ હોઈ અતિ પ્રિય લાગે છે. તેની ગેરહાજરીમાં થતી કોઈ પણ ક્રિયા લુણ વગરના ધાન્ય જેવી રસહીન લાગે છે, અહંકાર વા સત્તાના મદમાં ઘેરાએલ હરકોઈ વ્યકિત વા સત્તાધિશોએ લીધેલા દમનનાં પગલાં અન્યાય જનક હાઈ તેથી ચાલતા વિગ્રહોનું શમન પણ પરસ્પરની માફી દ્વારા જ શક્ય છે. “માફી” જૈન ધર્મના ફરમાન મુજબ પ્રત્યેક દિવસે, પંદર દિવસે, ચાર માસે અગર છેવટ બાર મહિને “વાર્ષિક પર્વ પર્યુંપણ સંવત્સરી ” ના દિવસે તે ચોક્કસ રીતે કરેલા દુષ્કર્મો અને થયેલા વૈર વિરેાધ દૂર કરવા માટે ત્રિવિધ મન, વચન અને કાયાના રોગથી મેળવવાને પ્રયાસ કરે જોઈએ. તે મેળવ્યા બાદ ગુરૂ મહારાજની ગ્ય સગવડ હોય તે તેમની પાસે નિખાલસ હૃદયથી થયેલા દુષ્કર્મોની આલેયણા લેવી જોઈએ અને છેવટે વાર્ષિક પ્રતિકમણ કરતાં શુદ્ધ અંતઃકરણથી કરેલા અપરાધની આલેચના પશ્ચાત્તાપ પૂર્વક કરવા જોઈએ અને પુનઃ તેવા દુષ્કર્મો નહીં કરવા સાધ્ય દષ્ટિ રાખવી જોઈએ.
કરેલા દુષ્કર્મોની માફી માંગવાને જૈન અને જૈનેતર દરેક શાસ્ત્રકારોએ આવશ્યક્તા બતાવેલ છે છતાં જૈન શાસ્ત્રકારોએ તે તરફ ખાસ ભાર મૂકી મુખ્યપણે ધ્યાન ખેંચેલ છે.
અંતઃકરણ પૂર્વક માફી આપવી અને મેળવવી એ કહેવામાં ઘણું સહેલી પણ વર્તનમાં ઘણી કાઠન લાગે છે. દરેક સુજ્ઞ માણસ વિચાર કરશે તે પિતે ધારેલી હદ સુધી જવા માટે પ્રયાસ કરવા કેટલો ઉત્સુક છે તે સહેજે સમજી શકાય તેવું છે. માત્ર પ્રતિક્રમણ કર્યું અને “મિચ્છામિ દુકૃતં ” ને શબ્દ
ચ્ચાર કર્યો તેટલાથી ઈષ્ટસિદ્ધિ થઈ હોય એમ માનવાનું નથી. પરંતુ એમાં રહેલા તાત્પર્યને જીવનમાં ઉતારવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે તો જ તેનું સાફલ્યતા ગણાય છે.
પ્રતિકમણ એટલે પાપથી પાછા હઠવુંનિવર્તવું. આવી ઉચ્ચ ભાવના જે વિધાનમાં નિયમિત નિરંતર માટે જાએલ છે, તેને અંતઃકરણ પૂર્વક સક્રિય આચારમાં મૂકવામાં આવે તો કોઈ પણ પ્રાણુ પરત્વે વૈર વિરોધનું લેશમાત્ર કારણ રહે નહીં. આવી વિશુદ્ધ પ્રવૃત્તિ કરનારે જૈન સમાજમાં અનેક વ્યકિતઓ હશે. “ બહુરના વસુંધરા ” એ કહેતી સહેતુક છે પણ એવી મહાન

Page #6

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
વ્યકિતને સમાગમ વર્તમાનમાં પ્રાયે દુઃપ્રાપ્ય લાગે છે છતાં જેન કહે વા જૈનેતર કહો પણ મહાત્મા ગાંધીજીના મન-વચન અને કાયિક સક્રિય પ્રાગ અજોડ સ્થાને દશ્યમાન થાય છે. એગ્ય લાગે તે એ મહાન પ્રતિભાશાળી દેવી દશ્ય વ્યકિત તરફ દષ્ટિ કરી તેમના ચારિત્રમાંથી જે કાંઈ યેાગ્ય લાગે તે ગ્રહણ કરવા પ્રયાસ કરીએ તે અવશ્યમેવ છેડે ઘણે લાભ મેળવી શકાય તેમ છે.
ચારિત્રની ખરી કિસ્મત આચરણ-વર્તન પરથી જ અંકાય છે !
ભગવાન મહાવીર દેવની વીતરાગતા, નિસ્પૃહતા, સરલતા, ક્ષમા એ આદિ અનેક ગુણ અભુત આશ્ચર્યકારક છે. શાસ્ત્રકારોએ તેના અંગે કરેલ વર્ણનની ગણત્રી પિકી તે તે ગુણેને વર્તનમાં ઉતારવા માટે એ માર્ગના વિહારીઓ પણ પંથ કાપવામાં પુરી વિકટતા અનુભવે છે એટલે સામાન્ય પ્રાણીની શી ગણત્રી ! છતાં એ ગુણોને કેટલેક અંશે વર્તમાનમાં નમુને શેધ હેય તે તેજ મહાત્મા ગાંધીજી દષ્ટિપથમાં અગ્રસ્થાને આવે છે. એમ કહેવામાં અતિશકિત લાગે પણ દ્રષ્ટિ એવી સૃષ્ટિ એ અબાધ નિયમ દરેક વિષયને સ્પષ્ટ કરવામાં અતિ ઉપયોગી જણાય છે. માટે સજજનેએ શુધ્ધ દ્રષ્ટિપૂર્વક સ્થાનની સ્થિતિ તપાસી માફીની શબ્દમાત્રથી નહીં પણ યોગ્ય અમલ પૂર્વક આપલે કરવી જોઈએ જેથી વિગ્રહો દૂર કરી આપસ આપસમાં એટલું જ નહીં પણ સમાજ ભરમાં શાન્તિ સ્થાપવાનું અપૂર્વ બળ મેળવી શકશે. ભારતવર્ષમાં અશાન્તિ દૂર કરવા માટે ગાંધીજીની માફીની શૈલી મુગ્ધ મંત્ર સમાન લેખાય છે.
વર્તમાન જૈન સમાજમાં મતભેદથી ભેદભાવ પડી ગયે છે અને તેથી સમાજ અધોગતિના ઉંડાણમાં સબડી રહેલ છે તે તમામનું નિવારણ કરવા માટે તથા ઐકયતા સ્થાપવા માટે પવિત્ર જડબૂરી સમાન સાચી ઓષધી તે માફી છે.
માફીની આપ લે કરવાની દરેક વ્યકિતની ફરજ છે એમ સમજી બન્ને પક્ષકારોએ ધાર્મિક ફરજ અદા કરવા ઉદ્યમ કરવો એ આવશ્યકતા છે, છતાં બનેમાંથી એક પક્ષ કદાચ માફી ન આપે તે આત્મધર્મના જીજ્ઞાસુ પ્રાણીઓએ તો પિતે નમ્રભાવે માફી આપવી અને શુદ્ધ ચારિત્રવાન બનવું એ ખરેખર આત્મધર્મ ગણાય છે.
ઉપરની હકીકતને એકાન્તમાં શાન્ત ચિત્તે વિચારવામાં આવશે તે સાચી માફીનું મહત્વ સહેજે સમજી શકાશે અને તેને અમલમાં મૂકવા ગ્ય પ્રવૃત્તિ થશે તે પરસ્પર આત્મહિત સાધવામાં સહાયક બની પરંપરાએ શાન્તિને સાચે લાભ મેળવી સુખી જીવન ગુજારવા ભાગ્યશાળી બનશે. માટે તે તરફ લક્ષ આપવા નમ્ર વિનતિ છે.

Page #7

શ્રી તીર્થંકર ચરિત્ર,
૩૩
અગિઆર અંગમાં નિરૂપણ કરેલ |
શ્રી તીર્થકર ચરિત્ર. (ગતાંક પૃષ્ટ ૨૮૮ થી શરૂ).
૩૫ ત્યાર પછી શ્રમણભગવાન મહાવીર અન્ય કઇ દિવસે શ્રાવસ્તી નગરીથી અને કોષ્ટક ચેત્યથી નીકળી બાહરના દેશમાં વિહરે છે તે કાલે તે સમયે મેં હિક ગ્રામ નામે નગર હતું, તે મેંઢિક ગ્રામ નામે નગરથી બહાર ઉત્તર પૂર્વ દિશાને વિષે અહિં સાકાષ્ટક ( ધાનકેષ્ટક ) નામે ચૈત્ય હતું, યાવત પૃથિવી શિલા પટ્ટ હતો તે શાણકાષ્ટક ચત્યની થોડે દુર અહિં મોટું એક માલુકા ( એક બીજવાળા વૃક્ષનું ) વન હતું. શ્યામ કાંતિવાળું ચાવત્ મહા મેઘના સમૂહના જેવું હતું. વળી તે પત્રવાળું પુષ્પવાળું હરિતવર્ણ વડે અત્યંત દેદીપ્યમાન અને શ્રી ભાવટે અત્યંત સુશોભિત હતું. તે મેંઢિક ગ્રામ નામે નગરમાં રેવતી નામે ગૃહપત્ની (ઘરધણીયાણી) રહેતી હતી, તે દ્ધિવાળી અને કેઈથી પરાભવ ન પામે તેવી હતી. તે સમયે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર અન્ય કઈ દિવસે અનુક્રમે વિહાર કરતા જ્યાં મેંદ્રિક ગ્રામ નામે નગર છે, અને જ્યાં સાકર્ણક નામે ચિત્ય છે, ત્યાં આવ્યા. પર્ષદા વાદીને પાછી ગઈ તે વખતે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના શરીરને વિષે મહાન પીડાકારી ઉજજવલ અત્યંત દાહ કરનાર-દુઃખે સહન કરવા
ગ્ય જેણે પિત્તવર વડે શરીર વ્યાપ્ત કર્યું છે એ અને જેમાં દાહ ઉત્પન્ન થાય છે એ રોગ પિદા થયે અને તેથી લોહીવાળા ઝાડા થવા લાગ્યા.
માફીને વિષય ઘણોજ ગહન છે તેને વિશેષ છણવાની પુરી જરૂરીઆત છે. સુજ્ઞ જને તે તરફ પ્રયાસ કરશે તે વિશેષ અજવાળું પાડી શકશે.
પ્રાન્ત ગત વર્ષમાં–ગત સમયમાં પત્ર તરીકે આ પત્ર દ્વારા કેઈ પણ વ્યકિત વા સંસ્થાને કાંઈ પણ મન દુઃખનું કારણ થયેલ હોય તે તે માટે ત્રિવિધે માફી ચાહીએ છીએ. ઇતિ શુભ !
શ્રીવીરાદ ૨૪૫૭ ભાદ્રપદ શુકલ ચતુથી–પર્યુષણું
વેલચંદ ધનજી.

Page #8

૩૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ચારે વર્ણના મનુષ્ય કહે છે કે એ પ્રમાણે ખરેખર શ્રમણુભગવાન્ મહાવીર મખલિપુત્ર ગૈાશાલકના તપના તેજવડે પરાભવ પામી છ માસને અંતે પિત્તજ્વર યુક્ત શરીરવાળા થઈને દાહની ઉત્પતિથી છદ્મસ્થાવસ્થામાં કાળ કરશે. તે કાળે તે સમયે શ્રમણભગવાન મહાવીરના અન્તવાસી શિષ્ય સિંહ નામે અનગાર પ્રકૃતિવડે ભદ્ર તથા વિનીત હતા. તે માલુકા વનથી થાડે દૂર નિર ંતર છઠ્ઠના તપ કરવાવડે બાહુ ઉંચા રાખી વિહરે છે. તે વખતે તે સિ'હુ અનગાર ને ધ્યાનાંતરિકાને વિષે વતા આવા પ્રકારના આ સ કલ્પ ઉત્પન થયા. “ એ પ્રમાણે ખરેખર મારા ધર્માચાય અને ધર્મોપદેશક પણ ભગવત મહાવીરના શરીરને વિષે અત્યન્ત દાહ કરનાર મહાન પીડાકારી રાગ પેદા થયેા છે ઇત્યાદિ. તે છદ્મસ્થાવસ્થામાં કાળ ધર્મ પામશે અન્ય તીથિકા કહેશે કે તે છદ્મસ્થાવસ્થામાં કાળ ધર્મ પામ્યા.” આવા પ્રકારના આ મોટા માનસિક દુ:ખ વડે પીડિત થએલ તે સિં અનગાર આતાપના ભૂમિથી નીચે ઉતરી જ્યાં મલુકા વન છે ત્યાં આવીને માલુકા વનની અંદર પ્રવે શ કરીને તેણે મોટા શબ્દથી કુહુઉંડુ ( ઠુઠવા મુકી ) એ રીતે અત્યંત રૂદન કર્યું. શ્રમણભગવાન્ મહાવીરે હું આર્યા ! એ પ્રમાણે શ્રમનિગ્રન્થાને ખેલાવી કહ્યું. હું આર્યાં ! ખરેખર મારા અન્હેવાસી સિહ અનગાર પ્રકૃતિવડે ભદ્ર છે ઇત્યાદિ પૂકિત કહેવું યાવત્ તેણે અત્યંત દન કર્યું... તે માટે હું આર્યાં ! જાઓ અને તમે સિહુ અનગારને ખેલાવે. શ્રમણભગવંત મહાવીરે એ પ્રમાણે કહ્યું એટલે તે શ્રમણનિથા શ્રમણભગવત મહાવીરને વંદન કરે છે-નમે છે. વંદન કરીને શ્રમણુભગવંત મહાવીરની પાસેથી અને સાકાષ્ટક ચત્યથી નીકળી જ્યાં માલુકા વન છે અને જ્યાં સહુ અનગાર છે ત્યાં આવે છે. ત્યાં આવીને તેણે સિંહૈં અનગારને કહ્યુ હે સિંહ ! ર્માચાય તમને ખેલાવે છે. ત્યારે તે સિંહુ અનગાર શ્રમનિર્ગાની સાથે માલુકા વનથી નીકળી જ્યાં સાણકાષ્ટક ચૈત્ય છે અને જયાં શ્રમશુભગવંત મહાવીર છે ત્યાં આવે છે. ત્યાં આવીને શ્રમણભગવત મહાવીરને ત્રણવાર પ્રદક્ષિણા કરે છે, ચાવત્ પયુ પાસના કરે છે. શ્રમણભગવંત મહાવીરે હું સિહ ! એ પ્રમાણે સિંહ અનગારને ખેલાવી આ પ્રમાણે કહ્યું. હું સિહ ! ખરેખર ધ્યાનાંતરિકામાં વર્તાતા તને આવા પ્રકારના આ સૌંકલ્પ થયા હતા યાવત્ તે' અત્યંત રૂદન કર્યુ હતુ. હૈ સિંહું ! ખરેખર આ વાત સત્ય છે ? હા સત્ય છે. હું સિ ંહૈં ! હું નક્કી મંખલિપુત્ર ગેાશાલકના તપના તેજથી પરા
નામે
૩ મુદ્દે ગૌતમે પણ આ ઘટનાને લક્ષ્યમાં રાખી પોતાના શિષ્યને દી તપરવી મહાવીર ઃ નું મૃત્યુ થયું. એમજ કહ્યું છે. આ ઘટનાના બીજે વર્ષે મુદ્દનુ યુદ્ઘ--નિર્વાણ થયું છે. ( વૈશાખ )
54

Page #9

શ્રી તીર્થંકર ચરિત્ર,
ભવ પામી છ માસને અત્તે યાવત્ કાળ કરીશ નહિ. હું બીજા સોળ વરસ જિન પણે ગંધહસ્તિની પેઠે વિચરીશ. તે માટે હે સિંહ ! તું મેંટિક ગ્રામ નગરમાં રેવતી ગૃહપત્નીના ઘેર જા. ત્યાં રેવતી ગૃહપત્નીએ મારે માટે છે કેહળાના ફળો સંસ્કાર કરી તૈયાર કર્યા છે. તેનું મારે પ્રજન નથી પરંતુ તેથી બીજે ગઈ કાલે કરેલો મારકૃત (માર નામે વાયુને શાંત કરનાર) બીજોરા પાક છે તેને લાવ એનું મારે પ્રયોજન છે. ત્યાર પછી શ્રમણભગવંત મહાવીરે એ પ્રમાણે કહ્યું એટલે તે સિંહ અનગાર પ્રસન્ન અને સંતુષ્ટ તથા પ્રપુલ્લિત હૃદયવાળા થઈ શ્રમણભગવંત મહાવીરને વંદન અને નમસ્કાર કરી વર ચપળતા અને ઉતાવળ રહિતપણે મુખવસ્ત્રિકાનું પ્રતિ લેખન કરી, ગૌતમસ્વામીની પેઠે જ્યાં શ્રમણુભગવંત મહાવીર છે ત્યાં આવે છે. ત્યાં આવીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને વંદન અને નમસ્કાર કરી શ્રમણ ભગવત મહાવીર ની પાસેથી અને સાકાષ્ટક ચૈત્યથી નીકળે છે, ત્યાંથી નીકળી ત્વરારહિતપણે
જ્યાં મેંઢિક ગ્રામ નામે નગર છે ત્યાં આવે છે. ત્યાં આવી મેંદ્રિક ગ્રામ નગરના મધ્ય ભાગમાં થઈ જ્યાં રેવતી ગૃહપત્નીનું ઘર છે ત્યાં આવી તેણે રેવતી ગૃહપત્નીના ઘરમાં પ્રવેશ કર્યો. ત્યારે તે રેવતી ગૃહપત્નીએ સિંહ અનગારને આવતા જોયા. જઈને પ્રસન્ન અને સંતુષ્ટ થઈ જલદી આસનથી ઉભી થઈને સિંહ અનગારની સામે સાત આઠ પગલાં સામી ગઈ. સામી જઈને તેણે ત્રણ વાર પ્રદક્ષિણા કરી વંદન અને નમસ્કાર કરી કહ્યું. હે દેવાનુપ્રિય ! આગમનું પ્રયોજન કર્યો. ત્યારે સિંહ અનગારે રેવતી ગૃહપત્નીને એમ કહ્યું ખરેખર તમે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને માટે બે કહળા સંસ્કાર કરી તૈયાર કર્યા છે તેનું પ્રયોજન નથી, પરંતુ બીજે ગઈ કાલે કરેલે મારકૃત ( માર વાયુને શમાવનાર) બીજોરાપાકે છે તેને આપે, તેનું પ્રજન છે. ત્યારે તે રેવતી ગૃહપત્નીએ સિંહ અનગારને કહ્યું હે સિંહ ! આ કેણું જ્ઞાની કે તપસ્વી છે કે જેણે તને આ રહસ્ય ( ગુપ્ત ) અર્થ તુરત કહ્યો. અને જેથી તું જાણે છે. એ પ્રમાણે સ્કન્દકના અધિકારમાં કહ્યા પ્રમાણે અહિં કહેવું, યાવત જેથી ( ભગવંતના કથનથી ) હું જાણું છું. ત્યારે તે રેવતી ગૃહપત્ની સિંહ અનગારની એ વાત સાંભળી હૃદયમાં અવધારી હુષ્ટ અને સંતુષ્ટ થઈ જ્યાં ભેજનગૃહ ( રડું) છે ત્યાં આવીને પાત્ર નીચે મુકે છે. પાત્ર નીચે મુકીને જ્યાં સિંહ અનગાર છે ત્યાં આવે છે, ત્યાં આવીને સિંહ અનગારના પાત્રને વિષે તે સર્વ (બીજોરા પાક ) આપે છે. તે સમયે તે રેવતી ગૃહપત્નીએ દ્રવ્યશુદ્ધ એવા તે દાનવડે સિંહ અનગારને પ્રતિલાભિત કરવાથી દેવાયુષ બાંધ્યું. “વિજયની પેઠે રેવતીએ જન્મ અને કવિતવ્યનું ફલ પ્રાપ્ત કર્યું.” એવી

Page #10

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ઉદ્ઘોષણા થઈ. હવે તે સિંહ અનગાર રેવતી ગૃહપત્નીના ઘરથી નીકળી મેંઢિક ગ્રામ નગરના મધ્ય ભાગમાં થઈને નીકળે છે. નીકળીને ગતમસ્વામીની પેઠે ભાત પાણું દેખાડે છે. અને શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના હાથમાં તે સર્વ સારી રીતે મુકે છે. ત્યારબાદ શ્રમણ ભગવંત મહાવીર મૂછ આસતિ રહિત તૃષ્ણ રહિતપણે સર્પ જેમ બિલમાં પેસે તેમ પોતે તે આહારને શરીરરૂપ કેણમાં નાંખે છે. હવે તે આહારને ખાધા પછી શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને તે મહાન પીડાકારી રોગ તુરત જ શાન્ત થયે. તે હુષ્ટ, રેગ રહિત અને બળવાન શરીરવાળા થયા. શ્રમણે તુષ્ટ થયા, શ્રમણુંઓ તુષ્ટ થઈ, શ્રાવકે તુષ્ટ થયા, શ્રાવિકાઓ તુટ થઈ, દે_તુષ્ટ થયા, દેવીએ તુષ્ટ થઈ, અને દેવ મનુષ્ય અને અસુરે સહિત સમગ્ર વિશ્વ સંતુષ્ટ થયું કે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર હુર્ણ રોગ રહિત થયા.
૩૬ [ પ્રો] ભગવાન ! ગૌતમે ભગવાન ! એમ કહી શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને વંદન અને નમસ્કાર કરી એ પ્રમાણે કહ્યું. એ પ્રમાણે ખરેખર દેવાનુપ્રિય એવા આપના અન્તવાસી પૂર્વ દેશમાં ઉત્પન્ન થયેલા સર્વાનુભૂતિ નામે અનગાર જે પ્રકૃતિના ભદ્ર હતા યાવત્ વિનીત હતા. હે ભગવાન જ્યારે તેને મંખલિપુત્ર ગોશાલકે તપના તેજથી ભસ્મરાશિરૂપ કર્યા ત્યારે તે મરીને ક્યાં ગયા? ક્યાં ઉત્પન્ન થયા ?
[ ૧૦ ] એ પ્રમાણે ખરેખર હે ગૌતમ ! મારા અન્ત વાસી પૂર્વ દેશત્પન સર્વાનુભૂતિ નામે અનગાર પ્રકૃતિના ભદ્ર યાવત્ વિનીત હતા. તેને જ્યારે મંખલિપુત્ર શાલકે ભમરાશિરૂપ કર્યા ત્યારે તે ઉદ્ઘ લેકમાં ચન્દ્ર અને સૂર્યને ચાવતું બ્રહ્મ, લાન્તક અને મહામુક કલપને ઓળંગી સહસ્ત્રાર કપમાં દેવરૂપે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાં કેટલાએક દેવાની અઢાર સાગરેપમની સ્થિતિ કહી છે. ત્યાં સર્વાનુભૂતિ દેવનો પણ અઢાર સાગરોપમની સ્થિતિ છે. તે સર્વાનુભૂતિ દેવ તે દેવકથી આયુષને ક્ષય થવાથી અને સ્થિતિને ક્ષય થવાથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સિદ્ધ થશે અને સર્વ દુઃખોનો અન્ત કરશે.
૩૭ [ બ૦ ] એ પ્રમાણે ખરેખર દેવાનુપ્રિય એવા આપના શિષ્ય કોલ દેશમાં ઉત્પન્ન થયેલા સુનક્ષત્ર નામે અનગાર પ્રકૃતિના ભદ્ર યાવતું વિનીત હતા. તેને જ્યારે મંખલિપુત્ર ગોશાલકે તપના તેજથી પરિતાપ ઉત્પન્ન કર્યો, ત્યારે તે મરણ સમયે કાળ કરીને ક્યાં ગયા ? કયાં ઉત્પન્ન થયા ? ( [ ઉ૦ ) હે ગૌતમ! એ પ્રમાણે ખરેખર મારે શિષ્ય સુનક્ષત્ર નામે અનગાર પ્રકૃતિને ભદ્ર યાવત્ વિનીત હતું, તેને જ્યારે મંખલિપુત્ર ગોશાલકે તપના તેજથી પરિતાપ ઉત્પન્ન કર્યો ત્યારે તે મારી પાસે આવ્યું. મારી પાસે આવી વદન

Page #11

ભગવાન મહાવીર સંબંધી થડી હકીકત.
૩૭ ලිබිබ බබබාබබබබ%බබලි હે ભગવાન મહાવીર સંબંધી થોડી હકીકતો. છે
છૂ શ્રી વીર ચરિત્રમાં આવતાં નગર, નદી, મનુષ્ય 8.
વગેરેના નામો. ૦૦૭–૭( ગતાંક પૃષ્ઠ ૩૦૩ થી શરૂ. )૭૦૭૦૭૦૭૦ સર્ગ લો. ૮ ૨૭૦ ચંપાનગરીમાં પૂર્ણભદ્રોદ્યાનમાં ભગવાને સમોસર્યા.
ર૭૭ જિતશત્રુ કાશીનગરીને રાજ ગંગાને કાંઠે કાશીનગરી. ર૭૮ ચુલની પિતા ગૃહપતિ કાશીમાં. ૨૯ યામાં તેની સ્ત્રી. ૨૮૨ કાશીનગરીમાં કઇક વનમાં ભગવાન સમેસર્યા. ૨૯૭ સુરાદેવગ્રહી કાશીમાં
ધન્યા તેની સ્ત્રી. ર૯૯ આલંભિકાપુરી શંખવનોદ્યાનમાં ભગવાન સમોસર્યા. ૩૦૦ ચુલશતિકગ્રહી આલંભિકાપુરીમાં. બહલા
તેની સ્ત્રી ૩૦૨ કાંપીલ્યપુર સહસ્સામ્રવનોદ્યાનમાં ૩૦૩ કુંડગોલિક તેજનગરમાં. પુષ્પા
તેની સ્ત્રી, ૩૦૫-૩૧૧ પૌલાશપુર. સહસ્સામ્રવનમાં. ૩૫ શબ્દાલપુત્ર કુંભકાર પૌલાશપુરમાં ગોશાલકોપાસક પહેલાં તે પછી
મહાવીર ભકત શ્રાવક થયો. અગ્નિમિત્રા તેની સ્ત્રી , ૩૨૭ રાજગૃહનગર ગુણશિલચૈત્યમાં ભગવાન સમસયાં.
નમસ્કાર કરી, સ્વયમેવ પાંચ મહાવ્રતને ઉચ્ચાર કરી, શ્રમણ અને શ્રમણીઓને ખમાવી, આલેચના અને પ્રતિક્રમણ કરી સમાધિને પ્રાપ્ત થઈ, મરણ સમયે કાળ કરીને ઉર્વીલોકમાં ચન્દ્ર અને સૂર્યને તથા આણત પ્રાણત અને આરણ કલ્પને ઓળંગી અય્યત દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થયા. ત્યાં કેટલાએક દેવેની બાવીશ સાગરોપમની સ્થિતિ કહી છે, તેમાં સુનક્ષત્ર દેવની પણ બાવીશ સાગરોપમની સ્થિતિ છે. બાકી સર્વાનુભૂતિ સંબધે કહ્યું છે તેમ અહિં જાણવું યાવત્ સર્વ દુ:ખને અન્ત કરશે.
(ચાલુ)

Page #12

૩૮
در
,,
८
.
,,
دو
,,
3,
,,
ر
,,
,,
23
,,
53
૯
37
در
,
دو
27
,,
''
*
,
""
..
૩૨૮
""
૩૭૧
૩૩૨
..
૩૩૪
૩૩૭
૩૫૪
૩૧૬
૩૬૭
४०४
૪૯
૪૩૧
૪૩૨
૪૩૮
૪૭૧
૫૪૫
૧૫૦
૨૧
૨૨
૨૫
૫૪
૫૫
૬ ૩
૧૪૪
૧૬૬
૧૬૭
23
૧૬૨
"
મહાશતકગૃહી રાજગૃહમાં. રેવતી તેની સ્ત્રી.
શ્રાવતી નગરીમાં કૈાકવનમાં. નન્દિની પિતાગૃહી શ્રાવસ્તીનગરીમાં.
અશ્વિની
તેની સ્ત્રી.
લાન્તકા પિતાઢી
ફાલ્ગુની
તેની સ્ત્રી.
કૌશાંબી નગરીમાં ભગવાન સમેાસર્યાં.
આનન્દ સ્થવિર સર્વાનુભૂતિ
સુનક્ષત્ર
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ,
ચંદ્રપૂવિમાનથી આવ્યા.
ચન્દનમાલા અને મૃગાવતીને કેવલજ્ઞાન થયું. શ્રાવસ્તીનગરીમાં કાષ્ટકવનમાં ભગવાન સમે સર્યાં.
રાજગૃહનગર.
ઋષભદત્તશ્રેષ્ઠી
હાલાલા કુંભકારી શ્રાવસ્તીમાં તેની દુકાનમાં ગેાશાલક ઉતર્યાં હતા ગાશાલક તેોલેસ્થેાપસ-ગેાશાલક મરણ-તેોલેસ્યાના ઉપસર્ગ પછી ભગવાન ૧૬ વર્ષ જીવ્યા
પૃષ્ટ પાપુરી
સાલ
મહાસાલ
ગાલ
પિાર
ભગવાનના શિષ્ય
:
,,
વત્સાચ્છકૃત્તમગધ વગમાલવકાશાન્ પાટલાટ વાિલિ મલયાવાધકાંગકાની કારચીન્ સદ્યોત્તરાનદેશાન નિધું પાડશેશ્વરા તેોલેસ્યા. અન્ય પુલ શ્રાવસ્તીમાં ગેાશાલકાપાસક. મેઢકગ્રામ કાકચૈત્યમાં
ભગવાન સમાસર્યાં.
સિંહ
ભગવાનના શિષ્ય.
રેવતી શ્રાવિકા ( મેકગ્રામ ) પેાતનપુર મનેરમેાદ્યાનમાં
પ્રસન્નચંદ્ર
તે નગરના રાજા.
23
રાજગૃહનગરમાં.
તે શેઠના પુત્ર
જમ્મૂ કુમાર કાલસૌરિક રાજગૃહમાં પાડા મારનાર.
કપલાદાસી બ્રાહ્મણો
"3
ભગવાન સમે સર્યાં.
તે નગરીને રાજા
21
બીજોરાપાક વહેારાવનારી. ભગવાન સમાસર્યા,
}
59
સુધર્મસ્વામીના શિષ્ય થશે.
શ્રેણિકની દાસી
તે બંને ભાઇઓ છે.
તેને યુવરાજ
તે બંનેના ભાણેજ પિટર અને યશેામતીના પુત્ર. ગાગલિને પિતા.

Page #13

ભગવાન મહાવીર સંબંધી બેડી હકીકતો.
ક ૧૭૧
*
૧૧
૫૭
પ૮
યશામતિ ,, ની માતા. ચંપાનગરી ભગવાન સમય કાલાંતરે વિહાર કરતા. પૃષ્ઠચંપાપુરી ગૌતમસ્વામી પધાર્યા–સાલ વિગેરે પાંચે જણને કેવલજ્ઞાન
થયું-પૃષ્ટ ચંપાપુરીથી ચંપાપુરી ભગવાનને વાંદવા જતાં રસ્તામાં
તેઓને કેવલજ્ઞાન થયું. અષ્ટાપદ પર્વત ગૌતમસ્વામીએ યાત્રા કરી-કૌડિન્ય દત્ત -સેવાલાદિપ૦૩
તાપસોને દીક્ષા આપી–તેઓ કેવળી થયા, અંબર પરિવાર્ પરમ શ્રાવક. દશાર્ણદેશ ચંપાનગરીથી વિહાર કરતા કેમેણુ ભગવાન પધાયાં. દશાર્ણપુર તે દેશમાં. દશાર્ણભદ્ર તેનો રાજા. શાલિગ્રામ રાજગૃહના તાબાનું-શાલિગ્રામથી રાજગૃહમાં દુધ દહીં
વેચવા માટે ધન્યા આવતી. ધન્યા
શાલિભદ્રની પૂર્વભવની માતા શાલિગ્રામમાં આવી. સંગમક શાલિભદ્રનું પૂર્વભવનું નામ. ગાભકશેઠ રાજગૃહનગરમાં શાલિભદ્ર પિતા. ભદ્રા તેની સ્ત્રી
, ની માતા. શાલિભદ્ર ધન્ય રાજગૃહનગરમાં—
છે, ને બનેવી. વૈભારગિરિ રાજગૃહ પાસે ભગવાન સમોસર્યા. રાજગૃહનગરમાં ફરીને ભગવાન સમેસય.
વૈભાર ગિરિ ઉપર ધન્નાશાલિભદ્ર અણસણ કર્યું. લોહખુરચૌર રાજગૃહ-વૈભારગિરિમાં-રોહિણેયને પિતા. રોહિણી તેની સ્ત્રી
, ની માતા રોહિણેયોર.................................( પછી તેણે દીક્ષા લીધી. ) રાજગૃહનગરમાં ભગવાન સમોર્યા રહિણે ભ૦ નાં વચન સાંભલ્યાં. રાજગૃહનગરમાં , , રોહિણેયે દીક્ષા લીધી ઉજયિનીના રાજા ચંડપ્રાંતનની પાસે નીચેનાં ૪ રને હતાં ૧ લેહ જેઘદૂત-અગ્નિભીરૂરથ–-શિવાદેવી પટરાણી-૩ નલગિરિવાથી ૪ ભૃગુકચ્છ –ઉજજયિનીથી મુક-૨૫ યોજન દૂર હતું.
(ચાલુ).
૭૩
૭૭ ૧૩૬ , ૧૪૫
,, ૧૫૩
૧૫ ૧૦૭
૧૭૩
, ૧૭૪

Page #14

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
=====
========
=
દ્રવ્ય ગુણપર્યાય વિવરણું. *
ગતાંક પર ૨૨૫ થી શરૂ
નcતમ-સ્વપ. પ્રત્યેક દ્રવ્યની કેડો ગમે સમભંગી થઈ શકે.” જેમ દ્રવ્ય પર્યાયથી અનેક ભંગ થાય છે તેમજ ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ, આદિથી પણ અનેક ભંગ થવાનો સંભવ છે. જેમકે ઘટ દ્રવ્ય તે સ્વપણે કહીએ તે ક્ષેત્રાદિક પર બીજા ગણાય એમ પ્રત્યેક ક્રોડે ગમે તે સપ્તભંગી થઈ શકે.
સપ્તભંગીની સમજણ. (૧) ઘરઃ ચાવવ–પિતાના દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવની અપેક્ષાથી કથંચિત ઘટ છે.
(૨) ઘર ચાનાચેવ પર દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવની અપેક્ષાએ ઘટ કથંચિત્ નથી.
(૩) ચાર વાચક–એકજ સમયે અસ્તિ નાસ્તિની વિવક્ષા નહિ કરી શકાતી હોવાથી ઘટ કથંચિત્ અવાચ્ય છે.
(૪) રચાસ્તિવનાર--સ્વરૂપથી અસ્તિત્વ અને પરરૂપથી નાસ્તિત્વ હેવાથી ઘટ કથંચિત્ છે અને કથંચિત્ નથી.
(૧) સ્થાપિત ચાર વહૃ––એક અંશ રવરવરૂપથી અને બીજો અંશ એકજ સમયમાં બને રૂપથી વિવક્ષિત કરતાં ઘટ છે પણ અવાચ્ય છે.
(દ) સ્વાભાત્તિ અવાજા--અન્ય દ્રવ્ય ક્ષેત્રાદિથી ઘટ નથી, અને બીજે અંશ ઉભયરૂપથી વિવક્ષિત કરતાં અવાચ્ય છે તેથી ઘટનું અસત્વ અને અવાપણું થાય છે.
(૭) સ્વસ્તિ નરિત પ્રવ ––સ્વદ્રવ્ય ક્ષેત્રાદિથી ઘટનું સારું, પરદ્રવ્યથી ત્રાદિથી અસપણું તથા અસ્તિ નાસ્તિ બને રૂપથી ઘટ અવાચ્ય છે.
ઘટની સપ્તભંગી. (૧) સ્વદ્રવ્ય ક્ષેત્રકાળ ભાવથી ઘટ છે (૨) પરદ્રવ્ય ક્ષેત્રકાળ ભાવથી ઘટ

Page #15

દ્રવ્ય ગુણપર્યાય વિવરણ, નથી (૩) એકજ વખતે બે પર્યાય નહિ કહી શકાય માટે અવાચ્ય છે. (૪) એક અંશ સ્વરૂપે અને એક અંશ પરરૂપે કહીએ ત્યારે ઘટ છે અને નથી. (૫) એક અંશ સ્વરૂપે અને એક અંશ યુગપતું ઉભયરૂપે કહીએ ત્યારે ઘટ છે પણ અવાચ્ચ છે. (૭) એક અંશ સ્વરૂપે, અને એક અંશ પરરૂપે અને એક અંશ યુગપતું ઉભયરૂપે કહીએ ત્યારે ઘટ છે નથી અને અવાઓ છે. એ પ્રમાણે સંક્ષિપ્તમાં સહભંગી છે.
વ્યાર્થિક અને પર્યાયાર્થિક નયની અપેક્ષાએ
સપ્તભંગીના ભેદ અભેદ. પ્રથમ ભાંગે.
૧) પર્યાયાર્થિક નયની અપેક્ષાથી દ્રવ્યગુણ પર્યાય યુકત સર્વ પદાર્થ ભિન્ન છે અને બીજે ભાંગે.
(૨) દ્રવ્યાર્થિક નયની અપેક્ષાથી દ્રવ્ય, ગુણપર્યાય યુકત સર્વ પદાર્થ કથંચિત અભિન્ન છે, કેમકે દ્રવ્યના જે ગુણ પર્યાય છે તે આવિર્ભાવ અને તિભાવ રૂપ છે. વીને ભાગે.
(૩) અનુક્રમે જ્યારે દ્રવ્યાર્થિક અને પર્યાયાર્થિક બંને નયની યોજના કરીએ ત્યારે કથંચિત ભિન્ન અને કથંચિત અભિન્ન થઈ જાય છે કેમકે પર્યા. યથી ભિન્ન છે અને દ્રવ્યથી વસ્તુ અભિન્ન છે. ચેથે ભાગે.
(૪) જે એક જ સમયમાં પર્યાય તથા દ્રવ્યરૂપ બને અર્થ કહેવાની ઈચ્છા કરીએ તે તે પદાર્થ અવકતવ્ય દશામાં આવી જાય છે, કારણ કે એ તે સહજ સમજાય તેમ છે કે એક જ વખતે અને એકજ શબ્દવતી બંને અર્થનું કથન કેઈ કાળે થઈ શકતું નથી. સમુહલબન જ્ઞાનથી બે વ્યકિતને કહી શકાય પણ તેના જુદા જુદા અર્થ એક જ વખતે કદી કહી શકાય જ નહિ માટે બન્ને નયના અર્થની અપેક્ષાથી અવાચ્ય છે. પાચમ ભાંગે.
(૫) પ્રથમ પર્યાયાર્થિક નયની કલ્પના કરીને વસ્તુને ભિન્ન કહેવામાં આવે અને પછી એ બન્ને નયની વિવિક્ષા કરવા જતાં વરતુ અવાગ્યા થઈ જાય ત્યારે પર્યાયથી તે વસ્તુ ભિન્ન ગણાય અને બન્ને નયથી અવા. શ્ય થઈ જાય એટલે કથંચિત્ ભિન્ન અને કથંચિત્ અવકતવ્ય છે.

Page #16

૪૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ છઠ્ઠા ભાંગે.
(૬) દ્રવ્યાર્થિક નયની કલ્પના કરીને પછી બન્ને નયની યોજના કરવાથી વસ્તુ અભિન્ન થાય અને અવાઓ પણ થાય, સાતમે ભાંગે.
(૭) જે ક્રમવાર બને નયની જુદી કલ્પના કરીને પછી બન્નેની સાથેજ વિવિક્ષા કરવામાં આવે તે ભિન્ન અભિન્ન અવકતવ્ય થઈ જાય (ચાલુ)
(
t
e
t u ૮ ૦
do e
a
3 * * *
* * હn.
o
(હું
સંપાદકનું કર્તવ્ય.
?
Sarees, An
assoo se he
--૦૦૦૦૦e se 4 **
ગ
ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૩ થી શરૂ. બીજે વિષય સામાયિક પત્રના સંપાદનનું કાર્ય છે તે કામ પણ બહુજ કઠિન છે. આજકાલ સંપાદક તેને કહેવામાં આવે છે કે જે મહાશય પ્રબંધ લખે, પ્રફ વાચે, તેમજ પત્ર, પત્રિકા છપાવે પણ આ ધારણા ભ્રમમૂલક છે. આ કાર્યમાં તે સંપાદકનું પ્રધાન કર્તવ્ય ઉચિત વિષને ચુંટવા, તેના ઉપર લખેલ લેખોને પસંદ કરવા, તેને સ્થાન આપવું તેમજ નિષ્પક્ષપાતની સાથે પૂર્ણ રૂપથી સંપાદનનું કાર્ય કરવું. કદાચ સંપાદક પિતે જાતે લખે તે તે અપરાધ નથી, પરંતુ તે સંભવ નથી કે તે લેખક સંપાદક બીજાના લેખ વાંચી તેના ગુણ દેને દેખે, તેમજ સંપાદકના પ્રત્યેક કામની પિતે દેખરેખ રાખે અને પોતે લખતો રહે પરંતુ આવશ્યકતાનુસાર પોતાની લેખિનિથી પણ કામ લેવું જોઈએ. તે પણ મુખ્ય વિષયોને સુધારવાનું પત્રના સંપાદકેનું પ્રધાન કાર્ય હોવું જોઈએ.
પત્રના સંપાદનમાં સાહસ, ને ધર્મની સાથે ધન, સમય અને શકિત પણ આવશ્યક છે અને એ બધાના સદ્વ્યય સર્વથા વછનીય છે. અમારા વિચાર પ્રમાણે નીચે લખેલી વાત પર ધ્યાન રાખવાથી પત્રસંપાદન કાર્યમાં સહાય: મળશે. ૧ પત્ર, પત્રિકાની ભાષા જેટલી સરલ-સુધ હશે તેટલી વધારે વંચાશે અને
જે કાંઠેન ભાષા તેમાં હશે તે પાને કેવળ વિદ્વાનેજ વાંચશે. ૨ પત્ર, પત્રિકા એવી પ્રકાશિત કરવી ( છપાવવી) કે જેને દેખવાથી ચિત્ત
પ્રસન્ન થાય, તેમાં કાગળો પણ એવા વાપરવા કે તે અમુક વખત ટકે. ૩ તેની કિંમત ઉપર પણ ધ્યાન આપવું જોઈએ. સામાન્ય નિયમ પ્રમાણે

Page #17

મનનું રહસ્ય.
૪૩ “ થોડા નફે અધિક માલ વેચવે. બને ત્યાં સુધી ઓછી કિંમતે આપ
તે સારી વાત છે. ૪ પત્ર, પત્રિકા પ્રકાશિત થતાં તેને સર્વત્ર હોળે પ્રચાર થવો જોઈએ. બીજા
દેશોમાં તે માટે અધિક આર્થિક વ્યય થાય છે. ૫ પ્રકાશિત વિયે પર સ્વતંત્ર આલોચનામાટે આમંત્રણ કરવું જોઈએ કે
જેથી તે વિધ્ય નિદેપ થાય છે, તેમજ તે માટે જે ત્રુટી હોય તે તે જાણવામાં આવે છે. કહેવામાં આવે છે કે સમાલોચનાથી પુરતઓનું વિકય પણ વધી જાય છે.
સંપાદન કાર્ય વિષય પર ઈગ્રેજી ભાષામાં ઘણા ગ્રંથો છે, પરંતુ આ દેશમાં આ વિષયની ચર્ચા કમતી રહેતી હોવાથી આપણા ભારતવાસી સંપાદન કા માં અધિક અગ્રેસર થઈ શકયા નથી. વર્તમાન કાલમાં આ વિષયની કંઈક આવશ્યકતા પ્રતિદિન વધતી જાય છે, તેથી આશા છે કે સંપાદન કાર્ય ના મહત્વ પર ઉચિત ધ્યાન રાખવાથી આ દેશમાં પણ સંપાદક લોકે સફલતા પ્રાપ્ત કરશે અને સર્વત્ર પ્રશંસાપાત્ર થશે.
આ મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ.
(ગતાંક પૃષ્ટ ૧૯ થી શરૂ
અનુવિઠ્ઠલદાસ મૂ. શાહ સ્વપ્નાવસ્થામાં માનસિક અથવા સૂક્ષ્મ શરીરમાં કોઈ ને કોઈ કાર્ય ચાલ્યા જ કરે છે. તે સમયે એવી અનેક ઘટનાઓ ઉપસ્થિત થાય છે કે જે જાગ્રત અવસ્થાની ચેતના પર પોતાને પ્રભાવ પાડે છે. ઉદાહરણ તરીકે જે લેક પૂર્ણતા પ્રાપ્ત કરવા માટે અતિ ઉત્સુક હોય છે અને દિવસે તે માટે મહાન પ્રયત્ન કરે છે, તેઓ સુઈ જાય છે અને જ્યારે બીજે દિવસે ઉઠે છે ત્યારે તેઓને પહેલા દિવસના પ્રયત્નનું કશું ફલ નથી જણાતું તથા તેઓને ફરી એજ માર્ગે ચાલવું પડે છે. આ ઉપરથી એમ પ્રતીત થાય છે કે તેઓને પ્રયત્ન અને તેનાથી તેઓએ જે કાંઈ પ્રાપ્ત કર્યું હતું તે સઘળું જાગ્રતાવસ્થાની બાહ્યાવૃત્તિમાં જ હતું. તેઓની સૂક્ષ્મ અને ગંભીરતર આંતરિક વૃત્તિ ઉપર તેને કશે પ્રભાવ નહોતું પડશે. સ્વપ્નાવસ્થામાં તમારે અપ્રબુદ્ધ (સુતેલી) વૃત્તિઓની સાથે સંબંધ હોય છે અને તે તમારી પ્રબુદ્ધ વૃત્તિઓના સંપૂર્ણ પ્રયાસને મર્મ બતાવીને તેને પિતામાં લીન કરી લે છે.

Page #18

શ્રી આત્માનં પ્રકાશ.
એક સાધક જ્યારે કઈ ચમત્કાર જુએ છે ત્યારે તે કહે છે કે “ હું જલદી સમાધિ પ્રાપ્ત કરી લઇશ અને કઠિન પ્રયત્ન કરવા લાગે છે, પરંતુ તેનું મન અત્યધિક પ્રયાસને લઈને વિક્ષિપ્ત થઈ જાય છે અને તેને પરમાનંદ કે સમાધિ પ્રાપ્ત થતી નથી. એક બીજે મનુષ્ય અત્યધિક પ્રયાસમાં દોષ જોઈને પ્રયત્ન જ તજી દે છે. અને કહે છે કે-“મારે માટે સમાધિની હમણાં શી
રૂર છે ?” તેનું મન પણ સંક૯૫ની શિથિલતાને કારણે પ્રમાદી બની જાય છે અને તે પણ સમાધિ પ્રાપ્ત નથી કરી શકતો. પરંતુ જે મનુષ્ય પિતાનું મન શિથિલ થતાં જ તેને શિથિલતાથી અને વિક્ષિપ્ત થતાં જ વિશેપથી ખુબ સાવધાનીપૂર્વક સમાનભાવે મુક્ત કરે છે તે તેને પોતાના લક્ષ્ય તરફ લઈ જાય છે અને ફલસ્વરૂપ નિવિકલ્પ સમાધિ પ્રાપ્ત કરી લે છે. દરેક મનુષ્ય એવા જ થવું જોઈએ.
સચેત રહે, જેવા દિવસે સચેત રહે છે તેવા જ રાતમાં પણ રહો. પહેલાં તમારે સચેત રહેવું પડશે અને ત્યારે જ તમે કંઈક મનને સંયમ કરી શકશે, તમારામાંથી જે કઈ પિતાના પૂર્વ સ્વપ્નનું સ્મરણ રાખી શકશે તેઓ સ્વપ્ન જોતી વખતે પણ એવો અનુભવ કરશે કે તે સ્વપ્ન છે. તેઓ સમજશે કે જે કાંઈ સ્વપ્નમાં દેખાય છે તે ભૌતિક જગતનું નથી. એક વખત આટલું જાણી લીધા પછી તમે સ્વમમાં પણું એવો અભ્યાસ કરશે જેવા જાગૃતિના સમયે ભૌતિક જગતમાં કરતા હશે. સ્વપ્ન જોતી વખતે પણ તમે તમારી ઈચછા–શકિતને કામમાં લગાવીને તમારા સ્વપ્નની બધી ક્રિયાઓ બદલી શકે છે અને જેટલા તમે વધારે સાવધાન ( સચેત થતા જશે તેટલા–કદાચ તેથી પણ વધારે-તમે રાતમાં તમારું જીવન કાબુમાં રાખી શકશે. કેમકે રાતમાં તમે શરીર-યંત્રની ગુલામીથી મુક્ત રહે છે. જાગ્રતાવસ્થાની ક્રિયાઓને વશ કરવી ઘણી જ કઠિન છે, કેમકે તેઓ માનસિક અથવા સૂફમ કિયાઓની અપેક્ષાએ વધારે મજબૂત હોય છે અને તે બદલવામાં આપણે કાબુ પણ એ છે ચાલે છે. રાતમાં મન અને પ્રાણ, ખાસ કરીને પ્રાણ, વધારે કાર્યશીલ હોય છે. દિવસે તે દબાઈ રહે છે અને જાગ્રત ચેતના યંત્રવત્ તેના ભાવ પ્રકટ કરતી રહે છે. રાતમાં તેના ઉપર કશું દબાણ નથી રહેતું અને તેથી તેઓ પિતાની સ્વાભાવિક અને સ્વચ્છદ ગતિમાં જણાય છે.
તમે તમારા ભાવને ધ્યાન, સચિન્તન, વિવેક તથા વિચાર દ્વારા શુદ્ધ કરી શકે છે.
આંખ અને કાન વૃત્તિજનક જ્ઞાનના દ્વાર છે. આંખે તથા કાન બંધ કરે. એમ કરવાથી તમે જગતના પાંચ ભાગમાંથી બે નષ્ટ કરી દે છે. એ બન્ને

Page #19

મનનું રહસ્ય
૫
દ્વારમાંથી કોઈપણ પ્રકારના વૃત્તિજ્ઞાનને મનમાં ન ઘુસવા દે. વાણી (વાફઈન્દ્રિય) દ્વારા મનની કોઈપણ વાત બહાર આવવા ન દે, મન ધારણ કરો, એથી તમને સાધનામાં સહાયતા મળશે. આ રીતે તમે વિના ત્રણ રસ્તા બંધ કરી દેશે અને તમને શાંતિ-સુખ મળશે. પછી ઈશ્વરમાં યત્નપૂર્વક ધ્યાન લગાવો.
ચહેરા ઉપરથી મનની અંદરના કોધની અટકળ કરી શકાય છે, પરંતુ બીજાના મનની અંદરની સૂક્ષ્મ વાસનાઓ જાણી લેવી ઘણી જ કઠિન છે, જે કે બોલવા ચાલવાથી, હાવભાવથી કઈક ખ્યાલ આવી શકે છે.
- જ્યારે તમે કઈ મેટા શહેરની મોટી બજારમાં નીકળે છે ત્યારે પ્રત્યેક જ્ઞાનેન્દ્રિય પિોતપોતાના વિષય તરફ તેનું સેવન તથા ભંગ કરવા માટે પિતાની શકિત અનુસાર ચેષ્ટા કરવા લાગે છે. જે તેને તેને ભેગ પ્રાપ્ત નથી થતું તો તે ઘણું જ કુપિત થાય છે. જીભ તમને કઈ હોટલ અથવા મીઠાઇવાળાની દુકાન તરફ ખેંચી જાય છે. ચામી કહે છે કે “આ મેટા શેઠની દુકાને ચાલે અને સુંદર રેશમી કાપડ ખરીદે.” કાન કહે છે કે “એક ગ્રામેફેન અથવા હાર્મોનીયમ ખરીદવું જોઈએ. ” નાક કહે છે કે “ ગુલાબના અત્તરની એક શીશી ખરીદે. ” મન એ બધી ઇન્દ્રિયને ઉત્તેજીત કરે છે, એ રીતે પાંચે ઇન્દ્રિયોમાં અંદર અંદર એક તુમુલ યુદ્ધ મચે છે. અને પ્રત્યેક ભેગના પદાર્થોમાં પોતાને વધારે હિરસો લેવા ચાહે છે, વિવેક (સદસદ્ વિચારશકિત) તે હમેશાં કામમાં . ઇન્દ્રિયો તમને પ્રલોભનમાં નાખીને ઠગે છે. ઈન્દ્રિ માયાવી છે. મન અને ઇન્દ્રિયો દ્વારા માયા પોતાની જાળ ફેલાવે છે. વૈરાગ્ય તથા વાસનાલ્યાગ દ્વારા દમનને અભ્યાસ કરે. ઈન્દ્રિયોના દમનથી તથા મનના શમનથી આનંદની પ્રાપ્તિ થાય છે. મીઠાઈવાળાની દુકાન તરફ જાઓ. પંદર મિનિટ સુધી ત્યાં ફરે. જાતજાતની મીઠાઈ તરફ ખુબ લેભીલી આંખેથી જુઓ પરંતુ કશું ખરીદશે નહિ. ઘરે આવે અને ઘરમાં પણ એવી સારી વાની બનાવી હોય તે ત્યાં પણ એમ જ કરે. કેવળ દાળ જેટલી જ ખાઓ. એમ કરવાથી જીભ ઉપર તમારે અધિકાર જામશે. જીભ જ બધી ખરાબીનું મૂળ છે. એ રીતે છેવટે તમે મનને પણ વશ કરી શકશે અને તમારી ઈચ્છા -શકિત પણ વધશે.
કઈ કઈ વાર તમે કાંઈ યાદ કરવા ઇચ્છે છે પરંતુ તમને તે વાત યાદ નથી આવતી. એજ વાત થોડા સમય પછી ચિત્તમાં અચાનક ઝળકી ઉઠે છે. એ કેમ બને છે ? એ એક પ્રકારની સ્મૃતિ દેષ છે. એ વિશેષ વાતના સંસ્કાર ખૂબ ઉંડા જઈને વિલીન થઈ જાય છે. ચિત્ત કે જે સંસ્કારને ખજાને છે, જેનું કામ જ સ્મરણ કરવાનું છે તે કંઈક પ્રયત્ન કરે છે, સંસ્કારની શુદ્ધિ કરે

Page #20

શ્રી માત્માન૬ બકા.
છે અને તેને માયાજાળના દ્વારથી મનની સામે ઉપસ્થિત કરે છે. છેડે પ્રયત્ન કરતાં જુના સંસ્કાર ફરી જાગવા લાગે છે અને કેઈ ભૂલાઈ ગયેલા વિચારે અથવા કોઈ માણસનું નામ કે જે તમે ડીવાર પહેલાં સ્મરણ કરવા ચાહતા હતા તે ચેતનામાં અચાનક ઝળકી ઉઠે છે. મગજમાં કેઇ એ સંચય થઈ જાય છે કે જે કઈ ભૂલાય ગયેલા વિચાર અથવા માણસના નામને પુનઃ યાદ કરવામાં બાધક થાય છે. એ સંચયને અલગ કરે છે કે તરતજ ભૂલાઈ ગયેલી વાત મનની સામે પ્રકટ થઈ જાય છે. જ્યારે મન શાંત હોય છે ત્યારે સ્મૃતિ ખૂબ તીક્ષણ હોય છે.
- સિદ્ધયોગીની બાબતમાં નથી કહી શકાતું કે કયારે પ્રત્યાહાર સમાસ થાય છે અને ધ્યાન શરૂ થાય છે, અથવા કયારે ધારણા સાપ્ત થાય છે અને ધ્યાનને પ્રારંભ થાય છે તથા કયારે ધ્યાન સમાપ્ત થાય છે અને સમાધિ શરૂ થાય છે. એ તે જેવો આસન પર બેસે છે કે તરત જ વિજળી વેગે બધી ક્રિયાઓ એકી સાથે થતી દેખાય છે. અને તે પોતાની ઈચ્છાથી સમાધિસ્થ થઈ જાય છે. નવા સાધકમાં પહેલાં પ્રત્યાહાર થાય છે, પછી ધારણું શરૂ થાય છે. તે પછી ધીમે ધીમે ધ્યાનને પ્રારંભ થાય છે અને સમાધિસ્થ થતા પહેલાં જ તેનું મન અધીરૂં થઈ જાય છે અને તે થાકીને બેસી જાય છે. થોડા આહાર લઈને જરા ગંભીરતા પૂર્વક સાધના કરવાથી સમાધિની પ્રાપ્તિમાં આશાતીત સફલતા મળે છે. - જ્યારે તમને અત્યંત કોધ થાય ત્યારે તરત જ અડધે કલાક તમારા સ્થાનથી દૂર ચાલ્યા જાઓ. ૩. શાંતિઃ મન્ટનો ૧૦૮ વાર જપ કરો. તમારા કોઈ દૂર થઈ જશે. તે ઉપરાંત એક બીજી સહેલી રીત એ છે કે જ્યારે તમને કોધ થવા લાગે ત્યારે એકથી ત્રીસ સુધી ગણું જાઓ.તમારો ક્રોધ શાંત થઈ જશે.
આ અસાર સંસારના જાતજાતના દુઃખનું વારંવાર સ્મરણ કરો. જન્મ મૃત્યુ ના વ્યાધિ ફુથ હોવાનું દર્શનમ્ ! અર્થાત્ જન્મ, મૃત્યુ, ઘડપણ, રોગના દોષ અને દુઃખનું અંતઃકરણમાં વિવેચન કરે. મેહ નષ્ટ થઈ જશે. હંમેશાં મનને સમજાવતા રહો કે જગતમાં કેવળ દુઃખ અને દુઃખજ છે. સાધનાના અભિલાષિ માટે એ પ્રથમ સાધના છે. તેનાથી વેરાગ્ય વધશે. મન વિષયેથી વિમુખ થશે અને ઇન્દ્રિયના વિષયેનું આકર્ષણ ચાલ્યું જશે.
જ્યારે ઈર્ષ્યા-દ્વેષના વિચારો મનમાં આવે ત્યારે પહેલ વહેલાં શરીર તથા વાણીને સંભાળવાને યત્ન કરે. ખરાબ કઠેર શબ્દ ન બોલે. નિન્દા ન કરે. બીજાને કષ્ટ આપવાની ચેષ્ટા ન કરો. થોડા મહિના સુધી આ પ્રકારનું સાધન કરવામાં સફળ થશે તે ખરાબ વિચારેને બહાર પ્રકટ થવાને પ્રસંગ

Page #21

મનનું રહસ્ય.
૪૭. નહિ મળવાથી તે આપો આપ જ મટી જશે. શરીર તથા મનને સંભાળ્યા વગર શરૂઆતથી જ એવા વિચારેપર વિજય મેળવો કઠિન છે.
મનમાં બે પ્રકારની શકિત છે. વિરોધાત્મક અને હિતકારક, વાસના વિરોધાત્મક શકિત છે અને તે તમને અધઃપતનની તરફ ઘસડે છે. શુદ્ધ બુદ્ધિ હિતકારક શકિત છે જે તમને દેવત્વમાં સ્થાપિત કરે છે. તેથી પરમાનંદની પ્રાપ્તિ અર્થે અને પરમ જ્ઞાનને અર્થ શુદ્ધ બુદ્ધિમાં વધારો કરો. વાસના આપો આપ મટી જશે.
રાજસિક મનને હમેશાં સંગ અને વાતચીતનીજ ધૂન રહે છે. એ બન્ને દોષ એવા છે કે જે મનને વિચ્છિન્ન કરે છે. સંગ તજી દે. એકાન્તવાસ કરે. મન રહે. તમને મનની શાંતિ પ્રાપ્ત થશે. અનેક દુઃખે કુસંગથી જ થાય છે સંગ કરવામાં ખૂબ સાવધાન રહો. સારે, સાચો મિત્ર મળ મુશ્કેલ છે, પુરેપુરી પરીક્ષા કર્યા વગર કોઈને પણ પિતાને આંતરિક મિત્ર ન બનાવશે. '
પ્રત્યેક ભાવના આપોઆપ અત્યંત નબળી પડી જાય છે. કેમકે મન અનેક જાતની જુદી જુદી અસંખ્ય ભાવનાઓમાં વિક્ષિત રહે છે. જેટલી ભાવ નાઓને રોકવામાં આવે છે તેટલું જ મન એકાગ્ર થતું જાય છે અને પરિણામે મનને અધિક શકિત અને બળ મળે છે. ભાવનાઓને એક એક કરીને નષ્ટ કરી દે. એને માટે ધીરજ પૂર્વક કામ કરવાની જરૂર છે એ નિઃસંદેહ છે.
મન સાત્વિક થાય તેજ આત્મ-વિચાર થઈ શકે છે.
સંસારના કેઈ પણ વિષયમાં જરાયે આનન્દ નથી. મનમાંથી કે ઇન્દ્રિયોના વિષયમાંથી આનંદ મળી શકે છે એમ સમજવું એ તે નિતાઃ અજ્ઞાન છે. કઈ વખત આપણી ઈચ્છાઓ સફલ થાય છે ત્યારે આપણે જોઈએ છીએ કે મન પેતાના મૂળ સ્થાન આત્મામાં સંલગ્ન થઈ જાય છે અને આત્મસુખ ભોગવે છે. જ્યારે ઇચ્છિત વિષય પ્રાપ્ત થાય છે ત્યારે મન આત્મિક સુખને ઉપલેગ કરે છે.
ખરૂં પૂછો તો સંસાર કેવળ ભાવના માત્ર જ છે. જ્યારે મન ચિન્તન તજી દે છે, ત્યારે સંસાર લુપ્ત થઈ જાય છે અને અવર્ણનીય આનંદની પ્રાપ્તિ થાય છે. જ્યારે મન ચિન્તન કરવા લાગે છે ત્યારે પાછું જગત્ ઉપસ્થિત થાય છે અને દુઃખ પણ આવી પહોંચે છે.
આત્મામાં હમેશાં મનને સંલગ્ન રાખવાના પ્રયત્નને જ આત્મવિચાર કહે છે.
સ્વપ્નાવસ્થા તથા જાગ્રતાવસ્થા બન્નેમાં જ વિચાર, નામ અને રૂપ એકી સાથે ઉપસ્થિત થાય છે.

Page #22

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
જો મન વશ હોય તે પછી તમે મહેલમાં રહો કે ગુફામાં રહે, જગત વ્યવહારમાં રહે કે ચૂપચાપ બેસી રહે, બધું સરખું જ છે.
પુરૂષ પોતાની પત્ની સાથે વિષય સેવન ત્યારે જ કરે છે કે જ્યારે તે સહાનુભૂતિ પૂર્ણ હૃદયથી આવે છે. તેની સાથેના ભેગની સ્મૃતિ તેના મનમાં થાય છે અને સ્ત્રીથી અલગ થયા પછી પણ તેની અનુભૂતિ થયા કરે છે. આધ્યાત્મિક સાધકને માટે એ અનુભૂતિ અને સ્મૃતિ ખરાબ પ્રકારની વૃત્તિઓ છે. જો કે સાંસારિક પુરૂષને માટે તે એ લાભદાયક છે. અનુભૂતિ મનને સ્થલ બનાવે છે અને બેચેની પેદા કરે છે. કઈ પણ વસ્તુની પ્રતીક્ષા ન કરે. તેનાથી માનસિક પીડા થાય છે. તમે પ્રતીક્ષા નથી કરતા તે તમને નિરાશા પણ નથી થઈ શકતી. બધી સાંસારિક વાત ભૂલતા જાઓ. કેવળ એક ઈશ્વરને જ યાદ રાખે. પ્રભુ નામને જ જાપ કરતા રહે. બીજું બધું સ્વપ્ન છે. સંસાર એક દીર્ઘ સ્વપ્ન છે.
- જ્યારે તમે કોઈ ખરાબ ટેવ છોડીને તેને બદલે એક નવી સારી ટેવ પાડવા ઈચ્છે છે ત્યારે ઈચ્છાશક્તિ અને સ્વભાવ વચ્ચે એક આંતરિક વિગ્રહ ચાલે છે. સ્વભાવ પોતાની ટેવને પકડી રાખવાની શકિતભર ચેષ્ટા કરશે, તેને અનુકુળ કદિ પણ ન બને. ઈચ્છાશકિતને છેવટે વિજય થશે, તમે એક-બે વાર નિષ્ફળ પણ જાઓ તે કાંઈ ફિકર નહિ. વારંવાર ઈચ્છા-શકિતને ઉપયોગ કરો. મનની અંદર કેવી કેવી ક્રિયાઓ ચાલી રહી છે તે સમજવા માટે શુદ્ધ બુદ્ધિ તથા સૂકમ પ્રજ્ઞાની આવશ્યકતા છે. જે અંત:પ્રેક્ષણનું કામ કરે છે. એક એકાંત ઓરડીમાં એકલા શાંત ચિત્તે બેસી જાઓ અને જાતજાતના માનસિક દશ્યનું તથા માનસિક દશાઓનું અને ભાવનું, સંકલ્પવિકોનું, આવેગ, સંભ, ચાપલ્ય અને રૂચિ વિગેરેનું નિરીક્ષણ કરે. અતઃ પ્રાણમય જીવનની સૂક્ષ્મ અવસ્થાઓનું નિરીક્ષણ ખૂબ કુતુહલપ્રદ થશે. ચાલુ.
DEESEES = = = Sી વર્તમાન સમાચાર,
를 શ્રી ભાવનગર-સમેતશિખરજી જૈન સ્પેશીયલ ટેઇન–અત્રેથી શ્રી વડવા જૈન મિત્ર મંડળનું નેતૃત્વ નીચે આસો સુદ ૧૦ બુધવારના રોજ શુમારે ત્રણ જૈન બહેનેબંધુઓને લઈ ભાયણજી, આબુજી, રાણકપુરજી, કેશરીયાજી, પાવાપુરી વચ્ચેના પંચતીર્થી, કલકત્તા, સમેતશિખરજી, અંતરીક્ષજી, મુંબઈ વગેરે થઈ ભાવનગર આવશે, આ

Page #23

વર્તમાન સમાચાર,
યાત્રાનો પ્રવાસ ૫૧ દિવસનો લગભગ છે. આ મુસાફરીમાં યાત્રાળુ બહેન-ભાઈઓને રાહત મળે તે માટે સામાન્ય ક્રમ કરતાં ડબલ જગ્યા આપવામાં આવશે. સ્થાનોની માહિતી માટે તીર્થોની વિગત, જમવા માટેની યોગ્ય સગવડ, આરોગ્યતા સાચવવા માટે દવા–ડોકટરનો જેગ, સામાન ટ્રેનમાં જ રાખવાની સગવડ, દીવાબત્તી, ચેકીપહેરો વગેરે સગવડે રેલવે તરફથી પણ આ મંડળે મેળવી છે. રેલવે ટીકીટ ખર્ચ માટેના રૂા. ૭૩) રાખવામાં આવ્યા છે. આ શહેર માટે આ પ્રથમ પ્રયત્ન છે. આવી ઉંચા પ્રકારની સગવડ સાથે યાત્રા માટેને લાભ અપાવવા અને અપરિમિત સેવા કરવા ઉઠાવેલ પ્રયત્ન માટે અમે ઉપરોક્ત મંડળના પ્રમુખ શ્રી ગુલાબચંદ લલુભાઈ તથા મંત્રીઓ શા લલ્લુભાઈ દેવચંદ અને શેઠ હરિલાલ દેવચંદ વગેરે બંધુઓને ધન્યવાદ આપીયે છીયે. નાની નાની સેવા કરતાં આવી મહાન સેવા આ મંડળે ઉઠાવેલ હેવાથી અમારે આનંદ જાહેર કરીયે છીયે, અને નિર્વિદને યાત્રાનું આ કાર્ય સફળ થાઓ એમ પરમાત્માની પ્રાર્થના કરીયે છીયે.
રામસણ તીર્થના જીર્ણોદ્ધારની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. રામસૈન્ય તીર્થ ભીમપલ્લી (શ્રી ભલ્લડીયાજી)થી ઉત્તર દિશામાં સુમારે ૧૨ કેસ, અને નવા ડીસા ( ડીસાકેમ્પ ) થી દશ કોશને છેટે આવેલું છે. તેનું વિશેષ વૃત્તાંત જૈન યુગમાં અંક ૫ મામાં ઈતિહાસજ્ઞ શ્રીમાન મુનિ કલ્યાણવિજયજી મહારાજે છપાવેલ છે. આ પ્રાચીન જૈન તીર્થના જીર્ણોદ્ધારની, તથા યાત્રાળુ માટે ધર્મશાળાની ખામી જણવાથી શ્રીમાન મુનિ મહારાજ શ્રી હંસવિજયજી મહારાજ સાહેબે, તથા પંન્યાસજી શ્રી સંપદવિજયજી મહારાજે જુના ડીસા શહેરના સંગ્રહસ્થને સદુપદેશ આપતાં ત્યાંના શ્રી સંઘે આ તીર્થના ઉદ્ધાર માટે એક ત્યાંના સંગ્રહસ્થ છ ની કમીટી નીમી છે. તેમાં નવા બીજા સથ્રહસ્થોએ વખતેવખત સહાયક થવા સ્વીકાર્યું છે અને રૂ. ૧૮૦૦) ની રક! ભરાએલી છે. તથા “ ધર્મશાળા માટે ” રૂ. ૫૦૦) ની રકમ ભરાઈ છે જેમાં રૂ. ૨૫૧) તે અમદાવાદવાળા શ્રાવિકા સરસ્વતીબાઈએ દીક્ષા લેવાની ખુશાલીમાં ભરાવ્યા છે અને દીક્ષા ખુશી ખુશાલી સાથે મોટા ઠાઠથી લીધી છે.
ઉપરોકત શુભ કાર્યમાં ઉત્તમ લાભ લેવાની ઈચ્છાવાળા સદ્દગૃહસ્થાએ જુના ડીસા શહેરના તથા નવા ( ડીસા કા૫ ) ના શ્રી સંઘને ખબર આપવી.
તા. ક, આ ઘણું જ પ્રાચીન તીર્થ છે. માટે જીર્ણોદ્ધારમાં મદદ કરવાની ખાસ આવશ્યકતા છે.

Page #24

૫e
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર.
oohందంగందంగా ముందు
હું સ્વીકાર અને સમાલોચના. કે
c. Une mkXOXOeselona»Weereemchemo શ્રી યતીન્દ્ર વિહાર દિગ્દર્શન–બીજો ભાગ સચિત્ર હિંદ ભાષામાં સંયોજક ઉપાધ્યાયજી યતીન્દ્રવિજયજી મહારાજ-પ્રકાશક શ્રી સૌધર્મબહત્તપગચ્છીય શ્રી વેતાંબર જૈન સંધ હજી ( મારવાડ ) કિંમત રૂા. ૧-૮-૦ લેખક મુનિ મહારાજે સં. ૧૯૮૫ ના ફાગણ સુદ ૨ ના રોજ થરાદ ( ગુજરાત થી આબુ તથા ગેલવાડનાં પ્રાચીન તીર્થોની યાત્રા કરીને વિહારના દરમ્યાન રસ્તામાં આવેલ ગામે, તેમાં આવેલ જૈનોની સંખ્યા, જૈન મંદિર, જિન પ્રતિમા, ધર્મશાળા અને ઉપાશ્રય આદિ શિલાલેખો પ્રશસ્તિઓ આપેલ છે જે ડીરેકટરીના રૂપમાં આપેલ છે. સાથે ચિત્રો અને શિલાલેખ આપવાથી કેટલેક અંશે ભૌગોલિક અને ઐતિહાસિક સાહિત્યની સંકલના જોડેલી છે. પુસ્તકાલયમાં સંગ્રહવા યોગ્ય આ દિગદર્શન છે.
શ્રી કેરટાજી તીર્થ ઇતિહાસ - સંપાદક ઉપાધ્યાયજી થી યતીન્દ્રવિજયજી મહારાજ પ્રકાશક સાંકળચંદ કિસનજી તથા જવાનમલ રખવદાસ, હજારીમલ રાજી નવી ( મારવાડ ) મૂલ્ય સદુપદેશ. હિંદી ભાષામાં શ્રી રાજેન્દ્ર પ્રવચન કાયૉલયના સીરીઝ તરીકે આ પ્રથમ ગ્રંથ છે. ઈતિહાસ પ્રસિદ્ધ શ્રી કેરટાજી તીર્થને પ્રાચીન અવૉચીન ઇતિહાસ સંપાદક મુનિ મહારાજે ખંતપૂર્વક સંશોધન કરી તેને સંક્ષિપ્ત આ બુકમાં આપવામાં આવેલ છે. સાથે જિને પ્રતિમાની પ્રાચીન અર્વાચીન તેમજ દેવાલયની છબીઓ આપી ગ્રંથની સુંદર રચના કરી છે. આ રીતે પ્રાચીન તીર્થોનો ઈતિહાસિક સમૂહ એકઠો થતાં જૈન ઇતિહાસ સાહિત્યના લેખકોને ઘણું સરલતા પ્રાપ્ત થશે એમ અમારું માનવું છે.
૧ શ્રી બહ૬ તીર્થ પૂજા કર્તા મુનિરાજ શ્રી દશનવિજયજી મહારાજ– કલકતામાં બિરાજમાન આ મુનિરાજશ્રીએ ત્યાંના શ્રી સંઘને ઉપદેશામૃતનું પાન કરાવી અનેક ધાર્મિક કૃ શ્રી સંઘથી કરાવી અનેક ઉપકાર કર્યો છે. આ પૂજા બનાવવાનું નિમિત્ત પણ તેવુંજ માંગલિક કાર્ય છે. ઘેર બેઠા તીર્થ વંદન કરવા ઈછનાર માટે ઉપગી કૃતિ છે. આમાં પાંચ પૂજાએ ૧૦ ઢાલ છે. જેમાં પ્રથમમાં ઉજજનથી ઉત્તર વાયવ્ય તીર્થો તથા વીશ વિહરમાનને, બીજી પૂજામાં ઇશાનના તીર્થો તથા ગત વીશીને ત્રીજીમાં દક્ષિણ અગ્નિ દિશાના તીથો તથા વર્તમાન ચોવીશીને, ચાથામાં પશ્ચિમ નૈરૂત્ય તીર્થો તથા ભાવિ ચોવીસી, પાંચમી પૂજામાં શાશ્વત ચેત્યો તથા શાશ્વત તીર્થંકરને વંદન કરેલ છે. આ એક નવીન રચના છે. કલકત્તા નિવાસી જૈન સ ધના અગ્રગણ્ય શેઠ નરોતમદાસ તથા પ્રાણજીવનદાસ જેઠાભાઇએ મળેલ રકત લક્ષ્મીનો આ બુક છપાવી ભેટ આપવામાં જ્ઞાન-સાહિત્ય પ્રચાર માટે જે લાભ લીધે છે તેથી તેમને ધન્યવાદ ઘટે છે.
૨ અષ્ટપ્રકારી પૂજા પદ સંગ્રહ–સ્વર્ગવાસી ચારિત્રવિજયજી (કરછી ) મુનિરાજને સુશિષ્ય રત્નો મુનિરાજ દર્શનવિજયજી જ્ઞાનવિજયજી અને ન્યાયવિજયજી મહારાજ જે કે હાલ કલકત્તા ચાતુર્માસ રહેલા છે. તેમાંથી મુનિરાજ જ્ઞાનવિજયજી મહારાજ આ પૂજાના સંપાદક છે.

Page #25

સ્વીકાર અને સમાચના.
આ બુકમાં અષ્ટપ્રકારી પૂળ સાથે, હિંદી સ્તવન પદ સંગ્રહ પણ સાથે તૈયાર કરી હિંદિ ભાષા જાણનાર માટે સરળતા કરી આપી છે. જુદા જુદા રાગ-રાગિણીમાં તે બતાવેલ છે. કિમત બે આના. બંને બુક મળવાનું સ્થળ શ્રી ચારિત્રસ્મારક ગ્રંથમાળા કાર્યાલય વીરમગામ (ગુજરાત ).
- ૩ શ્રી શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક બેડીંગ– સને ૧૯૩૦ નીશાલનો રીપોર્ટ પચીશ વર્ષ થયાં શેઠ લલ્લુભાઇ રાય એ અન્ય બંધુઓની મદદવડે આ બેડીંગની સ્થાપના થયેલ છે. રીપેટ વાંચતાં દિવસોદિવસ આ સંસ્થા પ્રગતિમાન થયેલ જણાય છે. તેના કાર્યવાહક કેળવાયેલ અને ધનાઢચ હેવાથી વહીવટ યોગ્ય રીતે થાય તે સ્વાભાવિક છે. અમો તેની ઉન્નતિ ઈચ્છીએ છીએ.
શ્રી યશોવિજયજી રેન ગુરૂકુળ પાલીતાણું સં. ૧૯૮૬ ને રીપોર્ટ તથા હિસાબ– આ સંસ્થાની કાર્યવાહીને બિસ્તાર પૂર્વક રીપોર્ટ દર વર્ષે પ્રકટ થાય છે અને સંક્ષિપ્તમાં પણ થયેલ દરેક હકીકત પ્રસિદ્ધ જૈન પેપરમાં પત્રિકારૂપે બહાર પડે છે. આ પદ્ધતિને લઈને આ સંસ્થાને સહાય આપનારને ઉદ્દેશ અને ઈચ્છી તરત જ બર આવેલી જોઈ હશે હોંશે જૈન બંધુઓ આર્થિક સહાય આપવા ઇચ્છા ધરાવે છે. આવી બંધારણ અને ઉદ્દેશ પૂર્વક વહીવટ કરવાની પદ્ધતિ છતાં અને જાણવા પ્રમાણે હાલમાં દોઢસો (કોઈ સંસ્થામાં હશે તેમ જાણવામાં નથી.) વિદ્યાર્થીઓને માનસિક, અધ્યાત્મિક અને શારીરિક શિક્ષણ આપતી સંસ્થાને હજી પણ તેની સગવડ માટે–ભવિષ્યના મનોરથ માટે આર્થિક સહાયની યોજના જૈન સમાજ પાસે કરવી પડે છે. વિદ્યાર્થીઓના શિક્ષણ, શારીરિક સંરક્ષણ અને તેને લગતી અનેક સગવડતા, યોજના દિવસનુદિવસ થતી જતી હોવાથી તેના કાર્યવાહકોને આર્થિક સગવડ જૈન સમાજે બનતી ત્વરાએ કરી આપવાની જરૂરીયાત છે. દેઢ વિદ્યાર્થીઓ લાભ લે છે છતાં હજી પણ સંખ્યાબંધ અરજીઓ વિદ્યાર્થીઓને દાખલ થવા આવેલ છે–આવતી જાય છે; પરંતુ અાર્થિક બાબતની સગવડતા પુરતી ન હોવાથી કાર્યવાહકે દુખાતા મને નવા વિદ્યાથીઓને દાખલ કરી શકતા નથી જે જૈન સમાજે વિચારવાનું છે. જેથી હજી પણ જૈન સમાજના બાળકોને કેટલી શિક્ષણ અને તેના સાધનોની જરૂરીયાત છે તે આ ઉપરથી જણાય છે; છતાં અત્યારે દેટસે વિદ્યાર્થીઓને નિભાવતી, સુંદર શિક્ષણ આપતી આ સંસ્થાને યથાશક્તિ આર્થિક સહાય આપવાની જૈન બંધુઓને સુચના કરીએ છીએ. ઉપરોકત રિપોર્ટ વાંચતાં દરેકેદરેક કાર્યવાહીનું ફૂટ વર્ણન, આવક જાવક અને ખર્ચનો હિસાબ દર વર્ષની જેમ આ રીપોર્ટમાં આપવામાં આવેલ છે. જે વાંચવાથી કરવામાં આવતા વહીવટ માટે સંતોષ ઉત્પન્ન થાય તેવું છે. વહીવટ અને હિસાબ ચોખવટવાળા છે. આ સંસ્થાની ભવિષ્યમાં અમે વિશેષ પ્રગતિઉન્નતિ ઈચ્છીએ છીએ.
શેઠદેવકરણા મુળજી રાષ્ટ્ર વિશાશ્રીમાળી જૈન બેડીંગ હાઉસ–જુનાગઢનો પ્રથમ વર્ષનો રીપોર્ટ દાનવીર શેઠ દેવકરણભાઇની ઉદાર સખાવતથી આ ખાતાને ઉપરોકત શહેરમાં જન્મ થયો છે. આ સંસ્થા સં. ૧૯૨૨ ની સાલથી ચાલે છે જેને પ્રથમ વહીવટ મુંબઇની કાર્યવાહક સમિતિ મારફત ચાલતા હતા, પરંતુ ઉક્ત શેઠે પિતાની આખર

Page #26

૫૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
સ્થિતિએ ( તા. ૧૮-૩-૨૯ ના રોજ રૂા. ૩૧૬૧૭૮ નું ટ્રસ્ટડીડ કરી ટ્રસ્ટીઓને આખા વહીવટ સોંપી દીધેલ છે ત્યારથી આ રીપોર્ટમાં આવેલ કાર્યવાહી શરૂ થયેલ છે. રીપોર્ટમાં ઉપરોકત હકીકત બંધારણ, ધારા. ઉદેશ ટ્રસ્ટડીટની નકલ, કાર્યવાહી વગેરે હકીકત વિસ્તાર પૂર્વક જૈન સમાજને જાણ થવા રીપોર્ટમાં મુકી છે અને તેની ઉન્નતિ ઇચ્છીએ છીએ.
આચાર્ય શ્રી વિજયકેસર સૂરીશ્વરને સ્વર્ગવાસ.
બાળબ્રહ્મચારી આચાર્ય શ્રી વિજયકમસૂરિજી મહારાજના વિદ્વાન શિષ્ય આચાર્યશ્રી વિજયકેશર સૂરીશ્વરજી શુમારે આઠ માસની લાંબી બિમારી ભોગવી શ્રાવણ વદી ૫ ના રોજ એ શ્રમ ના જાપ-ધ્યાનપૂર્વક સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે. સત્તર વર્ષની વયે ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું હતું અને આખર સુધી ( શુમારે આડત્રીસ વર્ષ સુધી ) નિરતિચાર ચારિત્ર પાણી સાથે અમુક અંશે રોગ સાધી ચેગનિઝ પણ થયા હતા. તેઓશ્રી સારા વ્યાખ્યાનકાર, લેખક અને જૈન ધમના અભ્યાસી તા. ઘણુ ગ્રંથ તેઓએ સામાજિક લખી જૈન સમાજ ઉપર ઉપકાર કર્યો હતે. તેઓશ્રીને ઉપદેશ જૈન સિદ્ધાંતાનુસાર સર્વમાન્ય હોવાથી સ્થળે સ્થળે જૈનેતર મનુષ્ય પણ તેમના વ્યાખ્યાન અને ગ્રંથનો લાભ સારી રીતે લેતા હતા. તેઓશ્રી શાંત સ્વભાવી, સરલ હૃદયી, ચારિત્રપાત્ર મુનિ હતા. તેઓશ્રીના સ્વર્ગવાસથી એક વિદ્વાન મુનિવરની જૈન સમાજને ખોટ પડી છે. તેઓશ્રીના પવિત્ર આત્માને અખંડ શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ પરમાત્માની પ્રાર્થના કરીએ છીએ.
ભાઈ દામોદરદાસ ગ્રેવીંદજીનો સ્વર્ગવાસ. ગયા માસની સુદ ૧૦ ના રોજ થોડા દિવસની બિમારી ભેગવી બંધુ દામોદરદાસ ગોવીંદજી શુમારે સાઠ વર્ષની વયે પંચત્વ પામ્યા છે. તેઓ સ્વભાવે માયાળુ, સ્નેહની રખાવટવાળા, વગર વ્હીકે જેવું જોયું હોય તેવું સ્પષ્ટ કહેનારા હતા. કેઈપણ કાર્યમાં તેમને મુકો તે તે સીધી રીતે પાર પાડનાર એક કાર્યવાહક હતા. આ સભાના સુમારે ત્રીશ વર્ષથી ઉત્સાહી લાગણીવાળા એક સભાસદ હતા. તેમના સ્વર્ગવાસથી એક ઉપયોગી સભાસદની સભાને ખોટ પદ્ધ છે. તેમના પવિત્ર આત્માને અખંડ શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ પ્રાર્થના કરીએ છીએ.

Page #27

૧
-૦-૦
લાઈફ મેમ્બરોને નવીન ગ્રંથની ભેટ. નીચેના ત્રણ ગ્રંથે આવતા આસો માસની આખેરીઓ અમારા લાઈફ મેમ્બરને ધારા પ્રમાણે પાટખચ થી ભેટ મોકલવામાં આવશે. ૧ સુકૃતસાગર–પૃથ્વીકુમાર ચરિત્ર જૈન ઐતિહાસિક, માંડવગઢ મહાન મંત્રીશ્વરની ગૌરવ
શાળી કથા-ચરિત્ર. ૨ શ્રી પ્રભાવક ચરિત્ર-વર્તમાનકાળના બાવીશ આચાર્યોના પ્રભાવશાળી ઐતિહાસિક | દૃષ્ટિએ પ્રકટ થયેલ ચરિત્રા.
૨-૮-૦ ૩ શ્રી ધર્મપરીક્ષા-કેવા પ્રકારની પરિક્ષા કરી ધર્મ ગ્રહણ કરવા તેના વિવેચન અને તે | ઉપર કથાઓ સહિત.
૧-૦-૦ ઉપરોક્ત ગ્રંથ તૈયાર થાય છે. જેથી ઉપરોક્ત મુદત પહેલાં મંગાવવાની કે તે માટે પત્ર લખવાની કેાઈ સભાસદે તસ્દી ન લેવી.
-સામે--
કોને લખશો ? પર્વાધિરાજ શ્રી પર્યુષણ પર્વમાં લહાણી માટે જોઇતાં સસ્તાં અને સારાં પુસ્તકે માટે–તેમજ ચાતુર્માસમાં નિવૃત્તિમાં વાંચવા લાયક ધાર્મિક ઈતિહાસીક પુસ્તકે માટે એક વખત અમને લખી ખાત્રા કરશે.
| કારણકે—અમારાં પોતાનાં પ્રકાશન ઉપરાંત દરેક જાણીતી જૈન સંસ્થાએનાં-બુકસેલરોનાં પુસ્તકોના સારા સ્ટેક અમારે ત્યાં રહે છે અને તે ઉપરાંત જૈનેતર નોવેલેનો પણ પસંદ કરાયેલા સારો સ્ટોક રહે છે. વધુ જાણ માટે અમારૂં લીસ્ટ મંગાવો અને જૈનપત્ર તેમજ આત્માનંદ પ્રકાશ માસિકમાં વહે. ચાયેલ અમારૂં લીસ્ટ વાંચ
જૈન સસ્તી વાંચનમાળા.
પાલીતાણા (કાઠીયાવાડ ) કલકત્તાવાળાના વિવિધ રંગોથી મનહર ફટાઓ. નામ,
કીંમત. | નામ.
કીંમત. શ્રી નેમનાથ સ્વામીના લગ્નને વરઘોડ. ૦-૧૨-૦. શ્રી છનદત્તસૂરિજી (દાદા સાહેબ ) ૦–૬–૦ શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સમવસરણ તથા
છ લેસ્યા.
૦–૬-૦ શ્રેણિક રાજાની સ્વારી.
મધુબિંદુ.
૦-૬-૦ શ્રી કેસરિયાજી મહારાજ,
૦-૮-૦ શ્રી પાવાપુરીનું જલમંદિર. ૦-૪શ્રી ચંદ્રગુપ્તના સોળ સ્વપ્ન. ૦-૮-૦ ચિત્રશાળા પ્રેસ પુનાવાળાના ફોટાઓ. શ્રી ત્રિશલા માતાના ચૌદ સ્વપ્ન, ૦-૮-૦ શ્રી મહાવીર સ્વામી.
૦-૮-૦ શ્રી ગૌતમ સ્વામી.
૦-૮-૦
શ્રી ગૌતમ સ્વામી મહારાજ, ૦-૮-૦ શ્રી સમેતશિખરજી સિદ્ધક્ષેત્ર. ૦-૮-૦ સમેતશિખર તીથ ચિત્રાવળી શ્રી રાજગિરિ સિદ્ધક્ષેત્ર.
૦-૬-૦ - સેનેરી બાઇન્ડીંગ સાથે. ૨-૮-૦ શ્રી પાવાપુરીજી સિદ્ધક્ષેત્ર. ૦-૬-૦ જબુદ્દીપના નકશા રંગીન. ૦-૬-૦ શ્રી ગિરનારજી સિદ્ધક્ષેત્ર.
૦-૬-૦ | નવતત્ત્વના ૧૫૫ ભેદનો નકશો. રંગીન ૦-૨-૦ મળવાનું સ્થળ, શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા—-ભાવનગર,
૦-૧૨-૦

Page #28
Reg. No. B. 431. SS. DE શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ = = = = = = દર માસની પૂર્ણિમાએ પ્રગટ થતું માસિક પત્ર. પુ. 29 મું. વીર સં. ૨૪પ૭. ભાદ્રપદ, આત્મ સં. 36. અંક 2 જો. -કામ કરો— -સ્નેT:-- જો તમે ગરીબ હા તો કામ કરો. જો તમને નિરાશા થાય તે તો જરૂર કામ કરો. જો તમે ધનવાન હો તો પણ કામ કરવાનું તો ચાલુજ રાખી. જો તમે સુખી હો તો પહેલાંની માફક-કામ કરતા જ રહો. તમને ગમે તેટલું દુઃખ થતું હોય તેની દરકાર ન રાખતાં કામ કરો. જે સત્યે ડગમગતું હોય અને વિચારશક્તિ નબળી પડતી હોય તોયે કામ તો કરો જ. જે ગેરવ્યાજબી લાગતી જોખમદારી તમારા ઉપર આવેલી જણાતી હોય તો પણ કામ કરી છુટે. ઘડેલા મનોરથ અફળ ગયા હોય અને તમારી આશાઓ ભંગ થયેલી જણાય ત્યારે તો અવશ્ય કામ કરો. " = = = (એક) aaBaSO3 For Private And Personal Use Only