Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir R.N. .481 zrImadhijayAnandasUri sadgurujyo namaH goooooooooo dood booooooo AtmAnanda prakAra Dondoooooooooooooooo zArdUlavikrIDitavRttam // kAlo dustara Agato janagano bhogeSu magna bhRzam / dharmo vismRta AtmarUpamahahA na jJAyate kenacit // dhAvantIha janA dhanAya bahuzaH kAmAhatAstadhRdi / AtmAnanda prakAza ' dIpakiraNaM prAmotu zazvatpadam // 1 // pu. 20. vIra saM. 2446. caitra. Atma saM. 27 aMka ha mo. prakAzaka-zrI jaina AtmAnanda sabhA-bhAvanagara. viSayAnubha. viSaya. viSaya. 1 mAnava dehanI mahatvatA. ke. 213 6 Adata athavA svabhAva. . 2 vIra prabhunI jayaMtI ujavavA 7 sAdhutAnA bakSaya. ... .... mA-henAna hitAsa....214sti paheza (zAsana rahasya) 232 2 gata vayanA. ...... 215 samayanA pravAhamA .... 2 je paramAtmapaNa prApta karavAne kevA 10 svIkAra ane samAlocana... 235 ayananI 432 cha ? ...... 2111 vartamAna sabhAyAra. ... 5 mAharAja-parAjya nATakane paricaya ra20 vArSika mU9ya rU. 1) TapAla khaca AnA 4. AnaMda mInTIMga presamAM zAha gulAbacaMda lallubhAie chApyuM- bhAvanaga2. For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir namra sUcanA, mAM sikanA mAnava to grAhakone jaNAvavAnI raja laIe chIe ke A varSe sarala, rasIka, subeka ane AtmAne AnaMda pamADe tevA apUrva kathAnA upadezaka jha'tha bheTa ApavA mATe chapAcake jenI hakIkata have pachInA aMkamAM ApavAmAM mAvaze. khAsa vAMcavA yogya jaina aitihAsika graMtha* * zrI kumAravihAra zataka.' (savistara gujarAtI bhASAMtara sAthe) A nA mULa kata zrImAna rAmacaMdra gaNi ke jee kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAya nA mukhya vi:- ziSya hatA. jemaNe A graMtha bAramA saikAnA matamAM banAvyA che, tenA upara zrI sAmasu darasUrinA parivAramAM thayelA sudhAbhUSaNa gaNIe avasUrI (saMskRtamAM) banAvI che te bane sAthenuM savistara bhASAMtara paNa A graMthamAM ApavAmAM Avelu che. jema saMskRta kAvyanI dRSTie A graMtha pratibhAvAna che, jena sAhityanuM ucca svarUpa che, tema jaina itihAsanI dRSTie teramA saikAmAM jenonI jAhojalAlI, gauravatA, prAcInatA, prabhAvazilatA batAvanAra pazu A eka apUrva grathi che. kAraNa ke A graMthamAM guje rapati jena mahArAjA zrI kumArapALe aNuhizrapura pATaNa mAM potAnA pitAzrI tribhuvanapAlanA nAmathI banAvela prAsAda ( jInama'dira ke jemAM zrImAna hemacaMdrasUrie zrI pArzvanAtha prabhu pratiSThita karela che; te caitya maMdiranI ad bhuta zAbhAnu camArike varNana Apela che. A prAsAdamAM bahAMtara deva kalIkA hatA, cAvIza ratnanI, cAvIzA suvaNanI, cAvIza rUpAnI ane covIza pItaLanI, tenA atita anAgata ane vartamAna kALanAM prabhapratimA hatA. mukhya maMdiramAM ekasAcavIza AgaLa caMdrakAntamaNInI pratimA hatA. madiranuM bAMdhakAma, racanA, tenuM citrakAmaza95kAmanI suMdaratA eTalI badhI che ke je A graMtha vAMcavAthI AtmAne apUrva AnaMda sAthe kumArapALa rALanI devabhakti mATe AzvaryA utpanna thAya che. sAthe te vakhatanA ItihAsa paNa jANavAmAM Ave che. graMtha kharekhara vAMcavA-jANavA jevA che. A graMtha lAMbA samaya sacavAya te mATe uMcA IglIza ArTa pepara upara suMdara TAipamAM chapAvela che. tamAma lAbha laI zake te mATe mata AkAramAM chapAvela che. pATalI paNa uMcA kapaDa, nI karavAmAM Avela che chatAM kiMmata rUA. 1-8-0 pAsTa kharca nuM du'. lakhA zrI jaina AtmAna 6 sabhA-bhAvanagara zrI umarALA pAMjarApoLa leTarI. heDa egrIsa -bhAvanagara sa, bhAvanagaranI nAmadAra kAunsIla opha eDamInIsTrezananI khAsa paravAnagIthI rUA. 50000) pacAsa huMjArenA. - eka TIkITanI kiMmata rU. 1 mela InAmanI sa 1khyA 337, paheluM InAma rUA. 5000) pAMca hajAranuM meLavavAne bhAgya ajamAvA, paheluM DroIMga julAi mAsamAM nIkaLaze zeTha kuvarajI ANa'dajI, pAre kha valabhadAsa uttamacada. e, ema; bI. esa. sI. - cIpha sekreTarIe. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ore che. rAmAnanda prakAza che YONloo -- --O zOz 0 x0 - -- # udde vAra che // paropakAraH samyak kriyamANo dhIratAmabhivardhayati, dInatAmapakarSati, udacittatAM vitte, AtmambharitAM mocayati, cetocaimalyaM vitanute, prabhutvamAvirbhAvayati; tato'sau prAdurbhUtavIryollAsaH praNaSTarajomohaH paropakArakaraNaparaH puruSo janmAntare'pyuttarottaraka meNa cArutaraM sanmAgevizeSamAsAdayati // '............... ---------------------- -- pustaka 20] vIra saMvat 2449 caitra. Atma saMvata 27. [aMka 9 mo. ---- -- -- -- - -- ---- - mAnava dehanI mahatvatA. ( harigIta. ) gocara nahIM paNa jJAnInA saMsargathI samajAya che, A zreSTha mAnava deha dehi mAtramAMhi gaNAya che; sthAvara ane vikalaiMdrimAM jyAM kALa gaNanA nA rahI; asaMjJi paMcaMdripaNe bhava bhramaNanI bAkI nahIM. ( 2 ) nAraka gatine devabhavamAM daivayoge jaI caDyo, Asakti pudagala para atizaya dharma mAraga nA jaDyo; paMcaeNdvi mAnava deha Araja deza saMga sugurU taNe, syAdvAda dharma ziromaNI e prApta punyavaDe gaNe. For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 214 zrI AtmAnaMda prakAza. ( 3 ) Aje tuM ! aradhI vATa AgaLa tehavI vasamI nathI, paricaya ghaTe pudagalataNe e sAdhanA zAstra kathI; muzkela che! muzkela !! ati muzkela !!! saMgaja cheDe, e dIrdhakAlika yuga pudagala prema na game te. ( 4 ) A kAra kAyA mekSa kerUM deva sahu IcchA kare, saMyama vidhinA yogathI bhava vAridhi saheje re; avasara anupama prApta bhrAta! samaja tenA sArane, viNa samaja pazcAtApa daSTi citra gata para dhArane. je ! bhUtakALa viSe sahyAM teM duHkha, sukha lagIra nA, A svamavat saMsAranAM saMbaMdhanI kara kalpanA, atizaya kahuM zuM bhrAta! hA! vitarAga mAraga mokSane, kara sAdhya sAdhaka ektA upadezatA viddha jane. velacaMda dhanajI. - -- vIra prabhunI yaMtI ujavavA icchanArA premI bhAIbahenane tenI sArthakatA mATe sUcanA rUpe hita bela. ApaNe ApaNA jIvanamAM jarUra kaMine kaMi vIra prabhunA parama pavitra cAri trane lakSamAM rAkhI hita rUpa sudhAre dAkhala kara joIe. 1 sahanuM ekAnta hita cintavana karavuM. aparAdhI jIvanuM paNa buruM ke aniSTa manathI paNa cittavavuM na joIe. 2 duHkhI jananuM duHkha pheDavA tana mana dhanathI banate prayAsa karo ane duHkhanuM mULa zodhI te duHkhane samULage aMta Ave evI zailIne upayoga karavo. keIpaNa dIna du:khInuM duHkha dekhIne ApaNuM hRdaya dravavuM joIe ane tenA duHkhamAM ghaTADe thAya tevuM vartana karavuM joIe. 3 sukhI ane sadaguNI janene dekhIne dIlamAM rAjI thAvuM. sadaguNanI prazaMsA For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amRta vacane. karavI ane tevA sadaguNa ApaNAmAM dAkhala karavA banate prayatna sevavo. pavitra dharmanA AzrayathI ja jAte sukhI ane sadguNI thaI zakAya che ema samajI, pavitra dharmanuM dRDha AlaMbana levuM ane anya bhavyajanene evIja preraNA karavI joIe, jethI sahunuM zreya thaI zake. 4 pApa karma karavAmAMja ujamALa evA duSTa jane upara paNa dveSa ke zeSa nahIM karatAM temane sudhAravA ni:svArtha premathI prayatna karatAM paNa phAvI na zakAya te mana ke madhyastha rahevuM. 5 sahune ApaNA AtmA samAna lekhIne koIne kazI pratikULatA nahIM upajAvatAM temane anuLatA upaje evuM ja hita AcaraNa karavuM. 6 sahune priya ne hitarUpa thAya evuM satyaja vadavuM. 7 nyAya-nIti ne pramANikatAneja dharmanA dRDha pAyArUpa lekhIne, ekanika banavuM. nyAya-nIti virUddha paradravyane paththara tulya lekhavuM. nItithI thoDuM paNa sAMpaDe tene amRta samAna lekhavIne tene sadupayoga kare. 8 parastrIne mAtA, bena ke dIkarI jevI lekhavI, tenA upara kudRSTi na karavI. suzIla banavuM. 9 saMtoSa AdarI vRttine saMyamita banAvavI. 10 krodha, ahaMkAra, mAyA, lebha, rAga, dveSAdika dethI jema bane tema aLagA rahevuM. 11 kaleza-kaMkAsa ke vera virAdhane samAvI de. 12 cADI, kalaMkadAna ke paraniMdAne DhALa tajI de. 13 ekavacanI banavuM. mithyAtvane viSarUpa lekhI tajavuM. sadaguNAnurAgI munirAjazrI karavijayajI, amRta vacane. 1 jeTalI hAni kaTTA zatruo nathI karatA teTalI hAni svachaMdacArI jIvane krodha-mAna-mAyA ne lebha rUpa kaSA kare che. 2 Atma hitecchuoe krodhAdi cAra kaSAyane jarUra damavA joIe. 3 kSamA-upazama-samatA-sahanazIlatA vaDe krodhane jIta. 4 mRdutA-namratA-sabhyatA-vinItalAvaDe-mAna-madane jIta. For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 216 zrI AtmAnaMda prakAza. ( 5 jutA-saralatA vaDe mAyA-kapaTa-daMbha-zaThatAne jItI levI. 6 saMteSa vRttivaDe lebha-tRSNAne jatI maryAdita karI devI. 7 mAyA ne lebha TUMkANamAM rAga rUpe oLakhAya che ane kedha ane mAna dveSa rUpe oLakhAya che. 8 IrSyA, roSa, parivAda, matsara, vaira pramukha dveSanA aneka paryAya che. 9 IcchA, mUcha, kAma, nehAdika aneka rAganA paryAya che. 10 madhyastha vairAgya-virAgatA, zAnti-upazama prazama, deSakSaya, kaSAya vijaya pramukha vairAgyanA paryAya che. tenAvaDe pUrvokta rAgadveSane jaya thaI zake che. 11 rAga dveSa yA kaSAya upara ja saMsAra bramaNane badhe AdhAra che. te ghaTe te saMsAra kAmaNa paNa ghaTe ja. 12 tethIja rAga dveSa yA kaSAya jema ddhi pAmate aTake-temAM ochAza thavA pAme, yAvata te sarvathA naSTa thAya evA upAya AdaravA sadA ujamALa rahevuM ghaTe. 13 je je kAraNa-nimittAthI rAgadveSAdika vadhatA hoya tene tajavA ane jethI rAga dveSAdika ghaTatA hoya te AdaravA sukhanA athI dareke khapa kare jaIe. 14 jyAM sudhI rAga dveSAdika sarvathA naSTa na thAya tyAM sudhI avirata uvamavaDe tenI keDa mUkavI nahIM. arthAta je rIte rAga dveSAdika samULagA naSTa thAya tevo sadughama karyA ja kare. Itizama saguNAnurAgI munirAjazrI kapUravijayajI. paramAtmapaNuM prApta karavAne kevA prayatnanI jarUra che? (gatAMka 6ThThAnA pAne 142 thI zarU.) gatAMkamAM ukta viSaya mATe prathama bhUmikA jaNAvavAmAM Avela che, A vakhate tenA upA-prayatno batAvavAnA che. paramAtmApaNuM paramAtmapaNunI prApta karavA mATe prathama paramAtmapaNAnI pratIti hovI joIe. pratIti zAstro te paramAtmAnA vacanethI guMthAyelA-lakhAyelA che. ane temane satya upadeza jemanA mukhathI ApaNe zravaNa karIye chIye jenI satyatA belanAra viSenA vizvAsathI ke sAMbhaLanAranA aMta:karaNa upara tenuM svaccha pratibiMba paDatuM hoya tenAthI khAtrI thAya che. satyanA zikhavanAra mANasa vizvAsa pAtra che mATe tenA siddhAnta satya ane vizvAsapAtra che, kAraNa ke For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmapaNuM prApta karavAne kevA prayatnanI jarUra che? ra17 siddhAMtamAMja satyanI pratIti thAya che. paramAtmA bhagavAnano satya siddhAMta tenA jIvanaparathI saMpUrNa khAtrInA purAvA ApanAra che. manuSyanI viveka buddhi ane hRdayanA gupta vicAro jAgRta karavAne paramAtmAnA vacane eTalA badhA baMdhabestA che ane manuSyanI sAmAnya vicAraNA para satya svarUpanuM pratibiMba pADavAne evA majabata purAvA temanA jIvanamAMthI maLI Ave che ane manuSya aMtaHkaraNanI.uMDI IrachAone jemanA jIvanamAMthI e te sacoTa paDagho paDe che ke te paramAbhAnuM jIvana dareka manuSyane paramAtma svarUpe sahaja pratibiMbita thAya. eTale ke satyane sAmAnya pratighoSa paramAtmadaSTivaDe te mahAtmA dareka manuSyanA aMta:karaNamAM vanita kare che. AvI rIte prathama pratIti eTale (samyapha) zraddhA-vizvAsa te paramAtmApaNuM prApta thavA mATe prathama joIe. temane upadeza, temanuM Agama temanuM vacana, temanuM pharamAna e upara vizvAsa prathama darajaje joIe, kAraNa ke upara jaNAvyA pramANe satya zikhavanAra-upadeza ApanAra nispRhI heine tene siddhAMta paNa satya ane vizvAsapAtra hoya che. kahevAya che ke purUSapramANe vacana pramANu AvI zraddhA-pratIti (prathama kSetrazuddhi hRdayazuddhi) vagara paramAtmapaNuM prApta thatuM nathI. jethI prathama pratIti jaNAvavAmAM AvI. have te satyanI pratIti kevI rIte thAya che te batAvIye. satyanI pratIti-satyanA je niyama zAstromAM jaNAvelA hoya che te dareka buddhizALI manuSya jANatA hoya che. keTalAka satya evA hoya che ke, te lAMbA vakhata sudhInI ke thoDA vakhatanI amuka kriyAthI, carcAthI ane vAraMvAra navI kriyA karavAthI ApaNane pratIti thAya che ane tevI ja rIte evA keTalAka savya paNa che ke jyAre manamAM teno saMka9pa thAya tyAre tarataja tenI pratIti thAya che. duniyAnuM saghaLuM vijJAnazAstra satyanAM dharaNathI racAyeluM hoIne, te satya potAnI meLe khAtrI karAvavA zaktimAna rahe che. sarva prakAranA jJAnanA gUDha rahasyanA mULamAM saithI prathamanA niyama evA hoya che ke tenA satyane sAbIta karavAnI jarUra rahetI nathI. have paramAtmAnAM vacano te AvA prakAranA satyarUpe che je vacane zAstramAM lakhAyelAM che. temAMnA ghaNu viSe to manuSyanuM mana eTaluM khAtrIvALuM hoya che ke jevA te mana upara Ave che, ke tarataja tenI satyatAnI khAtrI thAya che. dAkhalA tarIke jema manahara dekhAvAnI suMdaratA sAbIta karavAne zokhIna AMkhane temaja madhura svaranI khAtrIne mATe caMcaLa kAnane koipaNa purAvAnI, koIpaNa pramANanI jarUra rahetI nathI, tema manuSyanA AtmAne jagatanI naitika suMdaratA te paramAtmAnA vacanathI jaNAya che. temAM eTalo badhe gUDha satya vyavahAra rahyo che ke je AMtaracakSu dUSita na hoya te svabhAvika khAtrI ane pramANathI ekadama satya padArthanA svarUpane manuSya anubhavI zake che. kahevAnuM tA. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 218 zrI AtmAnaMda prakAza. tparya e che ke-zAstrIya siddhAntonuM mULa AtmAmAM che, tethI aMta:karaNanAM uMDANamAM evuM jJAna raheluM che ke paramAtmAnA jJAnane pratibiMbita avAja cheka tyAM jaI athaDAya che ane ADA AvatA tamAma ajJAnane te dUra karI zake che. kahevAnuM e che ke sarala aMta:karaNavALA manuSyamAM paramAtmapaNAnuM tAtkAlIka daDha ane sIdhuM pratibiMba paDe che. je satyaviSe manuSyane svAbhAvika pratIti thAya che te satya kaIpaNu manuSya pitAnA aMta:karaNane keLavyA vagara zodhI zake tema nathI. satyane oLakhavAnI zakti jyAre prApta thAya che tyAre paramAtmA ane manu nI vacceno taphAvata dUra thatuM jAya che ane jyAre tevI zakti manuSyamAM svAbhAvika saMpUrNa paNe utpanna thAya che tyAre paramAtmAnI jema te manuSya bIjAnI gupta rahelI zaktione paNa jAgRta karavAne samartha thAya che. suMdaratAnA ane satyanA jhAMkhA asvaccha ane AcchAdanavALA vicAro ghaNA mANasenAM hRdayamAM uddabhave che paraMtu jenAmAM vicAra utpanna karavAnuM zuddha jJAna hoya che teja satyane kharA svarUpamAM ane kharI suMdaratAmAM pragaTa karI zake che ane satya te pitAne samajAvAthI anukrame manuSyanuM aMta:karaNa paramAtmAnI daSTimAM paramAtma paNuM anubhave che. eTaluM te kabula karI zakAya ke je mANasanuM hadaya pavitra ane pUrNa sthitivALuM hoya to paramAtmAnA svarUpanI sAthe te joDAI zake che, ane tenAM pavitra vacanano paDaghe tenA pavitra aMta:karaNamAM paDI zake che, paraMtu manuSyanuM aMta:karaNa pavitra ane pUrNa hotuM nathI, temanI viveka buddhi jhAMkhI ane raju na thaI zake tevI thaI gaI hoya che. tethI saMpUrNa ane svaccha pratibiMba pADavAne badale temAMthI seMkaDe juThI kalpanAo ane asatya pramANe phUTI nIkaLe che. AMtarika cakSuo ane karNa je daDha ane taMdurasta vicAra vAtAvaraNavALAM hoya te devI padArthanI suMdaratA ane ekayatA jaladI grahaNa karI zake che, paNa mAnava satyanI dachI dUSita thayelI hoya che tethI tenAmAM satyanI tulanA karavAnuM vyAjabI dhoraNa kyAMthI hoI zake ? satyane mAnya rAkhavAthI ane samajavAthI paramAtmA aMta:karaNane jAgRta karavAne ane pavitra karavAne kudaratI rIte kAma kare che, tethI karIne satyanI pratIti keTaleka aMze pavitratA ane bhalAivALA aMtaHkaraNamAM prathama darajajAnI hoya che. devI satya manuSyanAM aMtakaraNa para pratibiMba pADavAne ane tene jAgRta karavAne ekadama prayatna kare che. jevI rIte sUryanuM kIraNa sutelA mANasanI mukhamudrA upara kamekrame paDe che ane te prakAza jevAne cakSu ughADe che tevI rIte paramAtmAnuM satya manuSyanA AtmApara prakAzatuM tenI zakita caMcaLa ane jAgRta kare che, jethI teja For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtmApaNuM prApta karavA kevA prayatnanI jarUra che? 219 satyane te joI zake che. jIjJAsA mAnasika zakitane jAgRta kare che te chatAM mAnasika zakti jIjJAsAmAM otaprota thayelI che ane teo eka sAtheja bane kAma kare che. AvI ja bevaDI kriyA AtmAnA anukramavALA abhyAsamAM cAlI Ave che. prakAza, kalpanA, jJAna ane samajaNa daivIka satya ane viveka buddhi sAtheja utpanna thAya che, vistAra pAme che ane temAM vAraMvAra parAvartana thayA kare che. sAMsArika abhyAsanA dhAraNa ane vicAranI peThe A bAbatamAM paNa jema jema manuSya jJAnamAM AgaLa vadhe che tema tema tenI jANavAnI zakita vadhAre khIle che ane te zaktinA niyamathI jJAnamAM vizeSa ne vizeSa vRddhi thAya che ane zaMkA onuM samAdhAna thatAM satya pratItine laIne dareka muzkelI dUra thatAM jJAnamAM AgaLa vadhe che, ane viveka buddha jAgRta thAya che. evI rIte jJAnano vistRta anukrama satyane vistAravALo pavitra ane jANI zakAya te dekhAva manane pratIta thAya che. prathama AMtarika bheda jANavAnI zakita devI zaktinuM mahAsya ane suMdaratA oLakhavAne yogya hotI nathI te hamezanA abhyAsa ane paricayathI tene jANavAne vizeSa ane vizeSa keLavAtI jAya che. paramAtmAnAM vacananA atula abhyAsanA dareka kAryamAM sudhAraNAnI uMcI kriyA cAlu rahe che. mananI jaDatA ane zUnyatA dUra pheMkI devAmAM Ave che ane A tarika tIkSaNatAnA navA sparzane anubhava thAya che. paramAtmAnA zAstro ane vacane upara pratIta havA sAthe dhAmaka abhirUcI tene yogya khorAka maLavAthI vadhAre ne vadhAre devI poSaNa meLavavAne yogya thatI jAya che. AMtara cakSu jIjJAsAne abhyAsathI vadhAre-sUkSama kare che ke jenA pariNAme lAMbA vakhatanA satyanA anubhavathI AtmAnI lagabhaga svaccha khAtrInI pavitra prakRtti hoya te paNa satyanA prabhAvathI chupAI rahelI zakitao jAgRta thAya che ane paramAtmAnA jIvanamAM ane tenA satya vacanamAM pavitra daSTi ane pratIti heya tyAM sudhI manuSyanI ucca sthitinuM rakSaNa thAya che. e rIte manuSyane satyanI pratiti thAya che, have dareka manuSyamAM chupAI raheluM paramAtmapaNuM kema pragaTa thAya ane te meLavavAnI zI rIta che te batAvaze. cAlu For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza. moharAja-parAjaya nATakane paricaya. (gatAMka pR 17pa thI zarU ) maMtrI puNyaketu raMgabhUmi upara darzana ApatAM maMtrInI sthitinuM digadarzana karAvate kahe che ke "jeo vizuddha sukhanA svAdathI avijJAta bIjo aMka. che, paravazatAne laI sadaiva vihula rahyA kare che ane sadAkALa cintAnA bhArathI kaSTa bhogavatA maMtrIe jIvanta hovA chatAM paNuM mRtyuja pAmelA che. astu. pachI potAnI paristhiti upara AvI svAmInA kAryane karela prabaMdhane vicAre che. duzamana (moha nRpati) nuM samULa unmelana karavAne Avazyaka vyavasthA karI rAkhela che. vipakSInuM itivRtta jANavAne mATe niyukta karela nipuNa jAsusa jJAnadarpaNa dvArA sarva hakIkata vidata thayela che. kumA2pALa paNa sarva samAcAra sAMbhaLI ati kRddha thayo che. A laDAImAM vijayamALA kene AropAze e praznane uttara gurUpadeza nAmanA Apta nimittio nivedana kare che ke "je rAjA viveka nRpatinI kanyA kupAsuMdarI sAthe lagna karaze, te tribhu vananA duzmana maharAjAne parAbhava karaze." A uparathI vidita thAya che ke vipa. lInA parAjayane AdhAra kRpAsuMdarI upara che. kRpAsuMdarInI prApti vivekanRpatine nimitta che. vivekanRpati paNa sAMprata samaye gujaramaMDaLamAM astitva dharAve che. tene laI AvavA mATe niyojela vyavasAya sAgara adyApi kema na Avyo? teja samaye vyavasAya sAgaranAM darzana thatAM puNyaketu harSa pAme che. vyavasAya sAgara praNAma karIne karela kAryane sArAMza jaNAve che. ApanA AdezAdhIna thaI vivekacaMdra naravarane zodhI kADhI, tene tathA tenI rANI ane kanyAne sAthe laI AvyuM chuM. teone bhagavAna hemacaMdranA tapovanamAM laI jaI, rAjarSi sAthe darzana karAvela che. kupAsuMdarI paNa rAjAne lAMbA samaya sudhI nihALI rahI hatI. ahIM ubhaya nAyaka nAyikAnA premAkuranuM bIjAropaNa sUcave che. vizeSamAM vyavasAya jaNAve che ke rAjAe vivekanRpatine vizrAmasthAna tarIke pitAnI citrazALAne arpaNa karI che, tyAra pachI puNyaketu kahe che ke jA, tuM vivekarAne pAripArSika thA, ame paNa temAMja udyamavaMta rahIzuM. te pachI teo vidAya thAya che. ahIM " bIjA aMkamAM AvanAra varNananI prastAvanA parisamApta pAme che. kapAsuMdarIne prApta karavAne talasate kumArapAla, dIrdha uSNuni:zvAsa varasAvate praveza kare che. kapAsuMdarInA viyogathI udbhavela dukhabhArane jillA dvArA vyakta For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahuja-parAjaya nATakanA paricaya. 221 karI, baLatA hRdayane zAnta karavA prayatna kare che. dardathI ubharAtAM vAkaye sUNuM vidUSaka vicAre che ke-rAjA A pramANe pahelAM paNa unmatta thayo hato. kharekhara kAmina jyAM tyAM tanmaya joyA kare che. kaMIka samaya vyatIta thayA pachI rAjA vidUSakane kahe che-priyatamAnI virahavyathAthI duHkhita mana kayAMya sukhAsvAdana pAmatuM nathI. te cAla dharmArAmamAM jaI kAMIka zAMti meLavIye, bane dhamarAmamAM Ave che. dUrathI "dama" nAmanuM vRkSa nihALatAMja kumArapALanuM hRdaya prasannatA pAme che. pitAnA dakSiNa cakSunA kuraNathI zubhakALa nikaTavati hovo joIe ema viSakane jaNAve che. A prasaMga uparathI viduSaka ka9panAne laMbAve che ke A sthaLe kRpAsuMdarI jarUra hovI joIe. A samaye kRpAsuMdarI potAnI sakhI samatA sAthe saMyama rasathI bharela dhyAne ttama nAmanA kalaza dvArA vRkSane siMcana kare che. siMcana kriyAmAM Asakta thayela kRpAsuMdarI upara rAjAnI daSTi paDe che. darzanalAbhathI rAjA potAnI draSTine bhAgyazAbI mAne che. vaLI vidUSakanI AgaLa tenuM saMkIrtana kare che, A samaye kRpAsuMdarIne besI rahela joI, samatA tene yAda Ape che ke "sakhI ! vRkSane kema siMcana karatI nathI? zuM gurUnI AjJA bhUlI gaI? dhyAna kaLaza khAlI paDe che. pAyA vinA tarUvara phAlaze nahi." uttaramAM kRpAsuMdarI jaNAve che. " sakhI zuM karuM? madhukararAje mArA hRdayathI dhyAna kaLazanuM apaharaNa karela che. A pachI nATakamAM zRMgAra rasane paSaka je varNana Ave che tevuM varNana kavie ahIM utAryuM che. zAnta rasanA pradhAna dharmane paNa leka raMjanane khAtara zuMgAra rasanI chAyAmAM AvavuM paDe che. kavie pitAnI zakti pramANe anya nATyAnurUpa ahIM nAyaka-nAyikAnI praNaya lIlA ThIka ALekhelI che. je vAMcavAthI ja khyAla Ave che. jo ke anya nATako vAMcatAM ApaNe karUNa, zRMgAra ke pAtranA dardathI rasabasa thaIe chIe, tevo te anubhava ahIM nathI ja maLatuM. A sAthe eTaluM paNa yAda rAkhIe ke zAnta pradhAna dharmanI vastuthI racAyela nATakAdimAM kavine amuka prakAranI ja chUTa hoya che. kRpAsuMdarI tarUvarane sparza kare che. te ja samaye kumArapALa vRkSanA pallava samUhamAM pI rIte tenuM pANigrahaNa kare che. vRkSane sparza kyAM bAda kapAsuMdarI pitAnA mana sAthe vicAre che ke-A vRkSanA pallavanA sparza thI kAI mana vacanathI agocara sukhano anubhava thAya che. pachI pragaTa paNe sakhIne kahe che A vRkSanI kupaLAne spaze navIna jI. siMcana karela vRkSane anubhava karAve che. arthAt tenA saparzathI romAMca janme che. samatA kahe che "devavallabhe ! zuM tarUvaranA pallavane gharma A prakArano hoya che? paraMtu e te amRtarasa varasAvanAra koI purUSaratnane karakamaLano Aza have joIe," ukta kaTAkSamaya uttara sAMbhaLatAM ja kRpAsuMdarI pitAnA hAthane kheMcI laI pAMgamUkhI thaI ubhI rahe che. sakhInA kaTAkSathI lajijata thaI, ne dhyAna kaLazava For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 zrI AtmAnaMda prakAza siMcavA lAgI. siMcanakriyAmAM lAMbo samaya pasAra thayA chatAM, kRpAsuMdarI nathI viramatI ke nathI keInI sAthe vArtAlApa karatI. AvI zUnyatA bharI lAMbI sthitithI samatAne kaMTALo unna thayo ane vicAravA lAgI ke je kaMI paNa paricita ke aparicita Ave te kathAvinodathI kaMIka zAMti meLavI zakuM. te daramyAna "saMvara' nAmane zakarAja tyAM praveza kare che. samatA tene nihALI sapramoda svAgata kare che. pachI temanA rAjazukane vihAranuM ItivRtta pUche che. rAjazuka uttaramAM kahe che ke huM cAlukayacaMdra kumArapALa cakravartinI pAchaLa pAchaLa vicarUM chuM" samatA kumAra pALanA guNonuM varNana karavA vijJapti kare che, rAjazuka kumArapALe lIdhela tenirvazInuM dhana grahaNa na karavuM. ghUtAdi vyasananA parityAganuM varNana kare che, samatA sakaLa guNasaMkIrtana sAMbhaLI hRdaya sAthe vicAre che, kharekhara mArI priya sakhIne jevI saguNazAlI pati joIe, tevI ja prApti che. tyAra bAda kRpAsuMdarI ane samatA vArtAlApamAM parevAya che. vidUSaka rAjAne anumati Ape che ke kRpAsuMdarI sAthe vArtAlApa karavAne suyoga che. te ja samaye "rAjyazrI " pitAnI priyasakhI batA" sAthe hAjara thAya che. rodratA, kumArapALa praNayinI rAjyazrIne kRpAsuMdarI viSeno sAvaMta vRttAMta kahI saMbhaLAve che ane dharmArAmodyAnamAM A vavAnuM kAraNa spaSTa kahI batAve che. sakaLa varNana sAMbhaLI glAni pAme che ane patinuM AvuM vartana joyA karatAM ahIMthI cAlyA javuM ISTa samaje che. paraMtusakhInA AgrahathI eka vRkSanI ADe tirohita rahI sakaLa ceSTA nihALavA lalacAya che. kumArapALa ane kRpAsuMdarInuM premI yugala prApta suyogane lAbha laI, praNaya-vinedamAM tanmaya banI antajarvAlA zAnta kare che. aghaTita kRtya nihALI rAjyazrI uzkerAI pragaTa thAya che. jene joi kRpAsuMdarI pitAnI sakhI samatA sAthe cAlI jAya che. devIne prasanna karavA kumArapALa prayatna kare che paNa te niSphaLa jAya che. rANI gussAmAM ne gussAmAM vidAya thaI jAya che. kumArapALa ekAkI ubhA ubhe vicAramagna bane che tevAmAM vaitAlika saMdhyA-samayanI AgAhI Ape che. je sAMbhaLatAM kumArapALa sarvajJanI sAyatanI pUjA karavA mATe cAlyo jAya che. pitAnA sukhamAM viddhabhUta thatI kRpAsuMdarInuM aniSTa karavA rAjyazrI prayatna kare che. temano saMgama durghaTa nivaDe te mATe rAjyazrI trIjo aMka cAlukayakuLa devatAnuM ArAdhana karavA lAge che. A sarve ghaTanA vicakSaNa amAtya puNyaketune prApta thAya che. rANInI A save ghaTanAne lizAt karavAne puNyaketu eka ejanA ghaDI kADhe che. devInI mUrti pAchaLa pitAne mANasa chupAvI tene kahyuM ke devI pUjA karavA mATe Ave tyAre prasanna thaI amuka prakAre kahevuM. rANuM pUjA karavA mATe jAya che. tyAre devInI pratimAnI pAchaLa chupAyela mAnava rAjyazrIne kahe che ke "he vatsa ! upasthita prasaMganuM For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir moharA ja-parAjaya nATaka paricaya. : 223 phaLa tuM jANatI nathI. nhAre te A anucita pravRtti cheDI vivekanRpatinI pAse jaI, tenA kanyAratnanI prArthanA karavI joIe. kAraNake tAre tenA karagrahaNathI ja tAro pati meha rAjAne nAza karaze. vaLI te kusuMdarI dAnapatAkAnI zAMtibhaginInI putrI thAya che, te hAre bhaginI jana upara matsara zo karo? A sAMbhaLI rAjyazrI Azcarya pAme che. ghare pAchI AvI vicaMdra nRpati pAse tene kanyAratnanI mAgaNI kare che A mAgaNuM sAMbhaLatAM vivekacaMdra pitAnI putrInuM paNa (pratijJA) kahI saMbhaLAve che. mRtajananuM dhana grahaNa na karatA hoya ane jeNe ghatAdi vyasanane potAnA rAjyamAMthI dUra karyA hoya, tevA purUSane pasaMda karavAnuM icche che. kumArapALa te kRpAsuMdarInI pratijJAnusAra sakaLa vatethI prathamathI ja vibhUSita che ane tadanusAra potAnI rAjyasabhAmAM vyavasthA karaze, e pramANe rAjyazrI svIkArIne, pitAnI lekhahArikA " vyavasthA" sAthe sarva vRttAMta rAjAne lakhI jaNAve che. kumArapALa te banne mAgaNIne mAna ApIne te pramANe vartavAne kabula kare che. A ja samaye kaI cAra vaNijana hAjara thAya che ne rAjAne vinaMti kare che "deva ApaNuM nagarane alaMkArasadRza kubera nAmano dhanavAna vaNika samudramAM AvatAM raratAmAM DubI gayela che. te niputra hovAthI tenA ghanane grahaNa karavA mATe koI sevakane mokalI Ape, jethI tenI uttarakriyA zarU thAya. rAjA A sAMbhaLI ghaNe dilagIra thAya che. A samaye kavie karUNarasa kaMIka ThIka utArela che, je khAsa vAMcanIya che. saviSAda kumArapALa kuberazreNInA ghare padhAre che. rAjA tyAM kuberazreNInI dAnazALA, cityAlaya, pustakasthAna tathA bIjA aneka vibhUtidarzaka sAghane nihALI ghaNe khuzI thAya che; A sarvemAM caityanuM varNana kavie atyutkaTa citaryuM che. rAjA pachI kuberanI mAnI pAse jaI dilAso Ape che. kuberanA mitra vAmadevane belAvI kuberanA mRtyughaTanAnuM varNana pUchI jue che. eja arasAmAM kubera potAnI nUtana patnI sAthe AvI pahoMce che. jene nihALI sakaLa mahAjana tathA paraloka AnaMda pAme che. rAjA paNa tenuM vaicitryavALuM vRttAMta sAMbhaLI, tenuM kuzaLa IcchI madhyAha thayela hovAthI nija AvAse padhAravAnI rajA mAge che. (cAlu) cheTAlAla maganalAla zAha. For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 zrI AmAnaMda prakAza. Adata athavA svabhAva. (16) viThThaladAsa mU. zAha. AjakAla jyAM joIe tyAM unnatinA pokAre saMbhaLAya che. bhAratavarSanI unnati arthe seMkaDe saMsthAo sthApavAmAM AvI che. aneka netAo bhAra tavarSanI unnati arthe bhagIratha prayatna karI rahyA che. A sarvanuM ghaNuM ja thoDuM paNa hitakara pariNAma avazya AvyuM che. paraMtu eTaluM karavA chatAM paNa bhArata varSanI prAcIna sukha samRddhi temaja gauravanI eka paNa sthAyI jhalaka ApaNuM jovAmAM AvatI nathI. jyAre ApaNe ApaNA gata vaibhavo, vidyAcAturya tathA kaLAzaya tarapha daSTi pheMkIe chIe tyAre ApaNe vartamAna bhAratavarSanI dazA joIne maMtramugdha tathA avAku banI jaIe chIe. tyAre manamAM e svAbhAvika prazna uThe che ke ApaNI e avanata dazAnuM kAraNa zuM che ? e praznano mahA samartha vidvAnee, rAjanIti nipuNa netAoe temaja svadezanI dazAnA vicAra karanAra hitaciMtakoe je javAba Apyo che tene saMkSipta sArAMza eTaleja thaI zake che ke A dezamAM krame krame satya temaja udyogane hAsa thatA jAya che tathA lekopakAra temaja dharmanuM svarUpa bagaDI gayuM che. arthAta bIjA zabdomAM kahIe te pahelAM ApaNe hatA tevA have nathI. atyAre saghaLA loko A vAta eka mate svIkAra karI rahyA che ke pAzcAtya dezonI zreSThatA tathA unnatie teone AzcaryamAM garakAva karI nAMkhyAM che. AnuM kAraNa vicAratAM eTaluM ja pratIta thAya che ke te rASTronA pratyeka vyakita satata udyoga karIne pitAnI tathA potAnA rASTranI unnatimAM bhAga le che. je ApaNe paNa ApaNuM Adata badalIne teonI mAphaka udyogI thavAno prayatna karIe te ApaNe paNa unnati sAdhIne ApaNuM prAcIna sthAna prApta karI zakIe ane A mAnava jIvananA saMgrAmamAM vijaya meLavI zakIe. ApaNe manuSyane svabhAvano eka samUha kahI zakIe, kemake tenI dazA tenA svabhAvanAMja phalarUpa che. ApaNane sArI ke kharAba AdatonAM phalarUpa sukha ke duHkha maLyA kare che. jIvananI saphalatAne AdhAra ghaNe aMze manuSyanI sArI Tevo uparaja rahelo che. koI kArya karavAnI athavA bIjI koI paNa bAbatanI Teva sahaja vAtamAM paDI jAya che. paraMtu maraNamAM rAkhavuM ke kharAba Teve te karatAM paNa adhika sarala tAthI paDI jAya che. zarUAtamAM to te tuccha lAge che, paraMtu samaya jatAM tene adhikAra evo prabala jAmI jAya che ke tenAthI chUTavuM lagabhaga azakya banI jAya che. pratyeka manuSyane koIne koI navI Adate tarUNa avasthAmAM ja paDe che. pachI te For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAta athavA valAva. 225 sArI hoya ke kharAba, paNa te tenA AcaraNamAM eTalI sudRDha jAmI jAya che ke prAkRtika jevIja lAge che. kharAba Adatene laIne pitAnuM mAna ghaTI gayuM che ema jyAre ke manuSyanA jANavAmAM Ave che tyAre te tene choDavAno prayatna karavA lAge che, paraMtu te tema karI paNa zakatuM nathI temaja ghaNe bhAge tenAmAM teTalI hImmata paNa nathI rahetI. je kharekharUM sukha prApta karavAnI IcchA hoya te sArI temaja uttamatama Adateja zA mATe na pADavI ? sArI Adata kevI rIte paDaze e bAbatane bhaya jarApaNa na rAkhavo joIe. sArI Adata pADavAnuM kArya ApaNe dhArIe chIe teTaluM kaSTadAyaka athavA zramasAdhya nathI. juo, amuka samaye amuka kArya karavAnI Teva pADavAthI te kAryamAM prIti utpanna thAya che ane keTalAka divasa sudhI e krama mujaba kArya karatA rahevAthI bilakula kaSTa jaNAtuM nathI ane AnaMda thavA lAge che. ukta tatvanusAra AcaraNa karavAthI ApaNe ApaNI kharAba Adate paNa prayatnathI choDI zakIe chIe. pratyeka manuSya potAnA jIvana saMgrAmamAM vijaya prApta karavA mATe tathA pitAnAM hita arthe keTalIka viziSTa Adate hamezAM pADavI joIe. A sthaLe evI viziSTa AdatanuM ane te saghaLIne pitAnAM jIvanamAM vyavahArika banAvavAnA upAyenuM varNana karavAmAM Avaze ke je dareka manuSyane potAnuM jIvana sArthaka karavAmAM sahAyabhUta banaze ja evI AzA che. 1-pratyeka divasane kAryakrama pahelethI ja nizcita karI . A nizcaya Agale divase sAyaMkALe karI levo joIe ane bIje divase prAta:kALamAM uThatAM veMta ja te anusAra kArya karavA lAgavuM joIe. e rIte kArya karavAthI eka divasamAM keTaluM kArya puruM thaI jAya che e joIne Azcarya thaze. ani. zcita temaja avyavasthita rIte kArya karavAthI be divasamAM paNa teTaluM kArya nathI thaI zakatuM ke jeTaluM nizcayapUrvaka karavAthI eka divasamAM temaja uttamatApUrvaka thaI zake che. te uparAMta anizcita temaja manamAnI rIte kAma karavAmAM ApaNe AkhA divasamAM zuM karyuM te paNa jANavAmAM AvatuM nathI. nizcitakamathI kArya karavAmAM eka e paNa lAbha rahe che ke pratidinanI AvazyakatA temaja maryAdA bahAra javAnuM gamatuM ja nathI. zarUAtamAM, Adata na hovAne laIne athavA ke acAnaka muzIbatane laIne nizcayAnusAra kAma kadAca na thaI zake, te paNa tenAthI nirAza na thavuM joIe. je eka divasanuM nizcita kArya teja divase purUM na thAya ane temAM kevaLa ApaNe ja doSa hoya to te mATe ApaNe ApaNI jAtane aparAdhI TharAvIne mAtra pazcAtApa karavo joIe eTaluM ja nahi paNa bhaviSyamAM evuM na bane e mATe prayatna kare jaIe. ra-niraMtara parizrama karatA raho. je durbhAgyavazAta tame ema mAnatA che ke tame "acAnaka buddhimAna " che For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 zrI AtmAnaMda prakAza. ane sarva vastuo tamArI pAse tenI meLeja AvI jaze te tame tamArI e mAnyatA satvara tajI che eja sArUM. dRDhatApUrvaka mAne ke je kAMI tamane maLe che tenI kismata tamAro parizramaja che. koI paNa vastu meLavavA mATe ukta dravyane vyaya karavo joIe. ApaNane joIne Azcarya thAya che ke prAcIna kALanA loke moTA moTA graMtha lakhI nAMkhatA hatA, paraMtu tenI kuMcI kevaLa niraMtara udyoga athavA parizramaja che. nirUdyamI banavA samAna keIpaNa kharAba sthiti nathI temaja kaI paNa kharAba TevanathI. vaLI evI koIpaNa bIjI Adata nathI ke je tenA jeTalI saralatAthI paDI jAya, paraMtu tajavAno prayatna karatAM chatAM paNa kadi na tajAya, nirUghamI manuSya satvara malIna, nIca ane ALasa banI jAya che ane teno svabhAva reDa-InDIyana (hiMdustAnI kahIe te paNa cAlI zake, lokonI je thaI jAya che. te ema mAne che ke "doDavA karatAM cAlavuM sAruM che, cAlavA karatAM ubhA rahevuM sAruM che, ubhA rahevA karatAM besI rahevuM sAruM che, ane besI rahevA karatAM suI rahevuM sAruM che." ghaNAeka manuSya aneka kAryomAM magna hovA chatAM paNa kharekhara parizramI nathI hotA. evA manuSyo teja hoya che ke jeo pitAnAM kartavyanI upekSA karIne pitAnI mUrkhatA chupAvavA mATe nakAme kAryabhAra uThAvI le che. udyogI temaja parizramI manuSyane avakAza paNa adhika maLI zake che, kemake te pitAnA samayanA ucita vibhAga pADI zake che. nizcita kArya yathAsamaya purUM thayA pachI tene phurasada maLI zake che. sArAMza e che ke utkRSTatA athavA zreSThatA prApta karavA mATe udyoga karavAnI AvazyakatA che. "udyogI manuSyane ekaja bhUta satAve che. paraMtu nirUdyogI manuSyane seMkaDo bhUta satAve che." DyiAra karavA jevI vAta che ke je ApaNe hamezane kAryakrama nizcita karIne te yathAsamaya puruM karavAnuM zIkhI laIe te ApaNe duSa-saMgati, kukarma-pravartaka bandhana temaja ApaNI AbarUne hAnikAraka tathA zubhaciMtakone asaMtuSTa karanAra aneka prasaMgothI bacI zakIe chIe, 3-kArya pUruM thAya tyAM sudhI temAM dRDhatApUrvaka maMDyA rahe. ekaja abhyAsa tathA ekaja saMketamAM varSo sudhI mane nigrahapUrvaka te puruM thAya tyAM sudhI maMDyA rahevuM joIe. keTalAka manuSya evA hoya che ke teo jyAre kaI sthaLe evuM lAge che ke sAMbhaLe che ke amuka manuSya amuka udyoga karyo ane tene uttama saphalatA maLI gaI tyAre teo paNa te pramANe ja karavAno vicAra kare che. vicAra karyA vagara te kArya zarU karI devAmAM Ave che ane te leke pitAnAM kAryanI mahAna prazaMsA karavA lAge che. keTalAka divaso vItyA bAda teo e kArya paDatuM mUke che ane bIjuM kArya hAtha dhare che. eka vidyAthI pitAnI unnati karavA Icchate hate. teNe kaI graMthamAM vAgyuM ke keI eka mahAtmA tathA For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Adata athavA svabhAva. 227 vidvAna purUSe potAnA gharanA daravAjA upara " jAne rachati napatAM pratibiM" lakhI rAkhyuM hatuM. te vAMcIne teNe paNa pitAnA gharanA daravAjA upara moTA akSare te pramANe lakhI nAkhyuM. pachI teNe kaI sthaLe vAgyuM ke eka mahA samartha vidvAna purUSa tulasIdAsanI ghaNI ja prazaMsA karyA kare che. te vidyAthIe tarataja anya sarva vastu tajI daIne tulasIdAsanA TekA sahita graMthe kharIdyA ane te ghaNuM utsukatAthI badhA graMtha vAMcavA lAgyo. keTalAka divase pachI tenAM sAMbhaLavAmAM AvyuM ke eka buddhimAna manuSya je kAMI jJAna prApta karyuM che te saghaLuM teNe kevaLa saMbhASajdvArAja karyuM che. tarataja tenI evI IcchA thaI ke tulasIdAsanA graMthe eka bAju mUkIne teNe saMbhASaNa dvArA jJAna prApta karavuM joIe. basa, teNe eka gharathI bIje ghare ane eka manuSyathI bIjA manuSya pAse javAnuM tathA saMbhASaNa karavAnuM zarU karI dIdhuM. A rIte je manuSya vAraMvAra potAnA vicAro badalyA kare che ane pAMca daza divasamAM koIne kAMI navuM kArya zarU karyA kare che tenuM samasta jIvana nirarthaka banI jAya che. je manuSya be Avazyaka kartavyamAM hamezAM evI zaMkA rAkhyA kare che ke teNe kayuM kArya paheluM karavuM joIe te bemAMthI eka paNa puruM karI zakatuM nathI. te manuSya koIpaNa mahatvapUrNa kArya karI zakatA nathI ke je saMpUrNa viveka sahita sArUM kArya karavAno nizcaya ja nahi, paraMtu AraMbha paNa karIne potAnA keI nehInA kahevAthI pitAne e nizcaya badalI zake che. A vAta paNa dhyAnamAM rAkhavI joIe ke uddeza sAro hovA chatAM paNa AjanuM kArya AvatI kAle karavAnI Teva pADavAthI te kArya pUruM thaI zakatuM nathI, uparAMta tenAthI caritragaMThananI daSTie tamane je nukasAna thAya che te te juduM. tamArAmAM saghaLAM kAryo mutavI rAkhavAnI Teva paDatI jaze. eka kArya pUrNa divasa IcchA pUrNa saptAhathI vadhI jAya che. ka-yathAsamaya kArya karavAnI Teva pADe. pratyeka manuSya yathAsamaya kArya karanAra banI zake che, paraMtu jevI rIte banavuM joIe tevI rIte sai banI zakatA nathI. cheDe paNa vilaMba karIne saghaLAM kAryo karavA sahaja che, paraMtu egya samaye kAla-niyama anusAra kArya karavAnuM eTaluM sahaja nathI. niyama samaye kAma karanAra manuSyanuM kArya bIjA karatAM dviguNa sAruM hoya che ane tene saMtoSa paNa dviguNa thAya che. je loko yathAsamaye kArya puruM na karatAM mutavI rAkhyA kare che teo ema kahetA hoya che ke-"mane A kArya karavAmAM ghaNI vAra lAgI, paraMtu evuM kevaLa eka vakhata ja banavA pAmyuM che. meM AjanuM kArya yathAsamaya nathI karyuM, paraMtu evuM ekaja vAra banyuM che." eka vakhata koIpaNa kArya amuka samaya sudhImAM pUruM karI nAMkhavAno nizcaya thaI gayA pachI te puruM karavuM ja joIe, atyaMta kheda, zeka ane zaramanI vAta che ke ApaNA lekemAM kAlAsikama For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 zrI AtmAnaMda prakAza. : karavAnI ghaNI ja kharAba Adata paDI gaI che. kedanI mulAkAta levA jaIe te tene meLApa thavAmAM be cAra kalAka athavA kaI kaI vakhata eka divasa paNa pasAra thaI jAya che. samayanuM mUlya nahi jANavAne laIne pAMca sAta kalAkanI kaMI paNa kismataja samajavAmAM AvatI nathI. jAtIya nimaMtraNomAM, paMcAyatamAM temaja bhASaNa vigerenA meLAvaDAomAM A vAta niraMtara prayakSa rIte pratIta thayA kare che. keI gRhasthane ghare cAra vAgyAno samaya niyaMtraNamAM nizcita karavAmAM AvyuM hAya ane saghaLA mANase sAta vAgyA sudhImAM paNa hAjara thaI jAya to gRhasvAmIe pitAne bhAgyodaya thayo ema samajavuM. pitAnA tathA bIjAnA samayanuM mahatva na jANavuM e bhAratanI avanatinuM eka savizeSa kAraNa banyuM che. jo ke cAlu jamAnAnI sAthe AgaLa vadhelA samaju leke A dizAmAM egya ane saMtoSakAraka pheraphAra karavA lAgyA che ema daSTigocara thAya che. pa-prAtaHkALamAM pathArImAMthI jaladI uThe. prAta:kALamAM vahelA uThavAthI aneka lAbha thAya che. jeTalA dIrdhAyu tathA vi. khyAta purUSe thaI gayA che te saghaLA ghaNe bhAge sUryodaya pahelAM ja uThatA hatA. moDA uThavAthI ApaNA kAryone AraMbha paNa meDe ja thAya che, jethI divasane sarva kAryakrama bagaDI jAya che, Akho divasa kAma kayo karavA chatAM paNa saghaLAM kAryo rAtri sudhI purA thaI zakatA nathI; kIrti ane saphaLatA prApta karavA mATe prAtaHkALamAM helA uThavAnI atyAvazyakatA che. - savAramAM rahelAM uDavA mATe rAtre vahelAM suvAnI jarUra che. mahelAM suI javAthI daSTimAM maMdatA nathI AvatI ane zarIra nirogI rahe che, kemake rAtrino pUrvabhAga ja suvAne prAkRtika samaya che. aitihAsika daSTatAthI ApaNane mAluma paDe che ke keTalAka rAjAo dravya kharcane prAta:kALamAM vahelA uThavA mATe prabandha karatA hatA. AjakAla e pramANe karo rAkhavAnI jarUra nathI. jyAM sudhI vahelA uThavAnI Teva na paDe tyAM sudhI nokaranuM kArya "elArma" vALI ghaDIyALa ApI zake che. je manuSya pitAnI unnati karIne kIrti prApta karavA IcchatA hoya teoe avazyameva vahelAM uThavAnI Teva pADavI joIe. 6-je je manuSyanI sAthe meLApa thAya tenI pAsethI koIne koI " - be grahaNa karI. A kArya prAye karIne saghaLA loke karyA kare che, paraMtu tenI Adata pADIne tathA tenuM mahatva samajIne nahi. saMsAramAM jevI rIte Akho khullI rAkhavAnI AvazyakatA che tevI ja rIte kAna paNa khullA rAkhavAnI parama AvazyakatA che. dareka vastu, dareka kArya, dareka manuSya temaja saMsAranI dareka sthitimAMthI koIne koI jJAna For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Adata athavA svabhAva. 229 zIkhI zakAya che. A prakAranI AdatathI manuSya thaDA samayamAM ja bAhoza sajajana banI zake che. 7-je kAMI vicAra ke kArya kare tene mATe tamArI pAse dRDha siddhAMta hovuM joIe. keIpaNa kArya karavA pahelAM tenA Adi-anta temaja hAni-lAbhane purepure vicAra karIne ja aMtima nirNaya para AvavuM joIe. je tamAre nirNaya koI anubhavasiddha siddhAMta anusAra hoya che te kAryAraMbha karavAthI tamane avazya lAbha thAya che. je manuSyanuM kArya kaI paNa siddhAMta rahita hoya che tene saphaLatA maLatI nathI. siddhAMta racavAmAM ke zIkhavAmAM jarApaNa utAvaLa na karavI joIe. utAvaLa karavAthI uttama vicArazakti hovA chatAM paNa bhUla thaI jAya che. dRDha rIte saMpUrNa vicArapUrvaka siddhAMtane nizcaya thaI gayA pachI jarUra paDe te potAnA prANa paNa arpaNa karavA saharSa taiyAra thavuM joie. 8-vyaktigata AcaraNamAM arthAt zarIra tathA vastranA saMbaMdhamAM sAdAI ane svacchatA rAkhe. zarIra AtmAnuM kevaLa nivAsa sthAna hovAthI tenuM vizeSa abhimAna na rAkhavuM joIe. jevI rIte ke uttama gRhastha pitAnA gharanI aMdara temaja bahAra sAphAI rAkhe che tevI rIte paheravAnAM kapaDAM paNa sAdA ane svaccha rAkhavA joIe. "huM keTalIvAra navAM kapaDAM karAvI athavA kharIdI zakuM chuM." evI ciMtA ApaNane na hovI joIe, paraMtu "huM eka vAra kapaDAM karAvIne keTalA samaya sudhI sArA surakSita rAkhI zakuM chuM" evI ciMtA hovI joIe. kevaLa vastronI uttamatA upara dhyAna ApavAmAM jIvananI saphalatA rahelI nathI. dAMtanI svacchatA upara vizeSa sAvadhAnI rAkhavAnI jarUra che. hamezAM daMtamaMjana, rAkha athavA dAtaNavaDe te sApha karavA joIe. tema karavAthI vRddhAvasthA sudhI dAMta kAma ApI zakaze. zarIranA mAtra e aMga upara dhyAna ApavAnuM kahevAmAM AvyuM che tenuM kAraNa e che ke dAMte asvastha hovAthI durgadhayukta zvAsa nIkaLe che. dAMta tathA jaDabAnI aMdara vedanA thAya che, annanuM sArI rIte carvaNa nahi thavAthI ArogyatA naSTa pAme che ane pachI dAMta paDI jAya che te koI upAya cAlI zakato nathI. 9-je kAMI kArya kare te uttama rIte kare. kaI paNa kArya kharekharA dilathI karavuM joIe, nahi te te uttama rIte kadi paNa nahi banI zake. ApaNA lekenI eka evI kharAba Teva che ke prazna karatI For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230 zrI AtmAnaMda prakAza. vakhate ApaNe pUchIye chIye ke "amuka mANase amuka kArya keTalA samayamAM purUM karyuM?" ema na pUchAtAM prazna e have joIe ke teNe amuka kArya keTalI uttama rIte pUrNa karyuM ?" je kArya karavAnuM hoya che te uttama rIteja karavuM joIe. keI ema kaheze ke evI rIte koI paNa kArya thoDA vakhatamAM puruM thaI zakaze nahi. paraMtu pahelethI ja sArI rIte kArya karavAnI Adata paDayA pachI phAsta-kauzala vadhI jAya che ane te kArya paNa jaldI purUM thaI jAya che. yunAnI vi ripaphisa hamezAM kavi tAnI traNa lIMTI banAvato hato. tenA samayano eka bIjo kavi hamezAM traNa laTI banAvatA hatA. kahevAnI jarUra nathI ke atyAre sAhitya kSetramAM te ghoDuM, paNa purA dilathI sarasa kArya karanAra kavinI kavitA ja jIvaMta che. 10-anerUAttione svAdhIna rAkhavAne yatna karo. je manuSyanI vRttio tene AdhIna nathI hotI tene saMsAramAM ucca sthAna maLI zakatuM nathI. manavRttione svAdhIna rAkhavAnuM kArya saheluM nathI. je manuSya kAma, krodha, mAna, mada, lobha, matsara Adi zatruone jItI zake che te ja kharekhara zUravIra ane vidvAna che. ghaNA manuSya pAnA gharamAM tathA mitronI sAthe uttama vyavahAra rAkhatA nathI. ene mATe zuddha aMtaHkaraNa hovAnI AvazyakatA che. je baca. paNathI ke manuSya pAzavika manovRttione gulAma banI gayA hoya te teNe tenuM bhAna thatAM veMta ja sudharavAno yatna kare joIe. ApaNe vartamAna sthitithI saMtuSTa rahevuM joIe. ghaNe bhAge mAnasika duHkha asaMtoSathI ja unna thAya che. hamezAM dhyAnamAM rAkhavuM ke sarvajJatA tathA sArvabhaumatA kaI virala punyazALI purUSane ja maLI zake che. vRthA manoraNe karavAthI asvasthatA temaja kheda thAya che. evI Adata nAzakartA che. durlabha AzA rAkhavAmAM niSphalatA maLe che tyAre mahA duHkha tathA pazcAtApa thaya che. kalpanAnI lagAma hamezAM ApaNuM hAthamAM rAkhavI joIe. 11-daDha nirNaya-zakita tathA tAratampayukata vicAra--zakti - saMpAdana kare. lAkhamAM ekAda manuSya e paNa che ya che ke je InI sAthe ekavAra meLApa thatAM tenI yogyatAnuM mApa karI zake che. evA virala purUSaja samAlocaka banI zake che ke je koIpaNa pustakanA be cAra pRSTha vAMcIne tenA guNa doSa batAvI zake che. koI manuSya athavA graMthakAra viSe manamAM kaSa athavA vidhi upanna thayA pachI tene mana mAMthI dUra karavAnuM kaThina banI jAya che. enAthI manapakSapAta upanna thAya che ane ApaNe nirNaya doSa pUrNa rahe che. nyAyI tathA zuddha buddhanI prApti IzvaranI savizeSa kRpAvaDe ja thaI zake che, vaLI sarva kAryomAM niSpakSapAtapaNe te vAparavAnI zakita mahAbhAgyazALI purUSe ja prApta karI zake che. For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhutAnA lakSaNa. 12-kabI jane, mitra, sevake vigere pratye yogya vartana rAkhe. e sarvanI sAthe gharamAM namra tathA AkarSaka vAcaraNa dvArA ane bahAra gayA hoIe tyAre cIThThI pa dvArA sneha-saMbaMdha thira rAkhavo joIe. teonI sAthe jevA prakAranuM vartana rAkhavuM joIe te pramANe vartavAnI Teva pADavI joIe. A vAta paNa dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke koI koI vakhata navA mitronI sAthe ati paricayane laIne bhAva ghaTI jatAM huM saMbaMdha kSINa thaI jAya che. ati paricaya thatAM ApaNe enA dAja jevA lAgIe chIe ane mahAna guNonuM mahatva visarI jaIe chIe. priyavAcaka ! uparokara Adato grahaNa karavAthI kuTuMba, jAti, samAja temaja dezane uddhAra karavAmAM ghaNI ja sahAyatA karavA ApaNe samartha banIe chIe. bhArata varSanI unnati karavAnI tathA jIvana-saMgrAmamAM vijaya prApta karavAnI icchA rAkhanAra janoe uparAta Adatono vyAsa avazya karavuM joIe. ema karavAthI ApaNA jIvananA hetu saphala zo ane ApaNe sAMsArika tathA pAra laikika sukhanA be adhakArI banI zakazuM. -cAlu. - - - - - - - { { saMta sAdhupurUSa kenA-to (2) nahIM kaI sAtha levA devA. saMte - ni:spRhatAne bhinnapaNathI, sadvartana mana rAkhe, para upakArI bhAva ramaNatA, vacane vinayI bhAkhe. samatArasanuM pAna karIne, saMtoSathI rahetA; dIla dayA dasAcA sama rAkhe, eka svarUpe vahetA, nidA prazaMsA dIla navI ANe, rAga roSa paNa nahIM; mAnApamAna paNa na pIchANe, sadvicAre vAha. saMte - ari mitra barAbara jANe, nIca nareza samAnA pArasane pASANa gaNe sama, vIre jaisA jamAnAM. saMtokaMcana kAmInA saMga tajIne, Apa svabhAve rahetA; AnaMdamaya mUrti jaba pragaTe, amara acala pada kahetA. saMte - zA. amRtalAla mAvajI-kalakattA. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 232 zrI AtmAnaMda prakAza. hita--upadeza (zAsana rahasya) 1 kaI rAjA mahArAjAnI AjJAne bhaMga karavAthI ekajavAra prANu nAza thAya che, paraMtu vItarAga-sarvajJanI ekAnta hitakArI AjJAne svacchaMdatAthI bhaMga karanArane anaMtivAra tenI zikSA bhegavavI paDe che. 2 jema mAna-maryAdA vagaranA bhajanathI jIvitane nAza thAya che ane mane caMdAsara bhojana karavAthI jIvitanI rakSA thavA pAme che. tema rUDI dharma--maryAdAne lepa karI vecchAthI dharmakaraNa karavA vaDe saMsAra-jamaNu karavuM paDe che, ane dharmanuM pavitra rahasya samajI, daDha zraddhA rAkhI tenuM yathAvidhi premapUrvaka pAlana karavAthI janma maraNano aMta karI aMte akSaya sukhanI prAbita thaI zake che. 3 alpa khA ne gama khA-e kahetIthI vicakSaNa bhAI bahenee khAvApIvAmAM tathA bolavAmAM bhAre vicAra (maryAdA DahApaNuM) AdaratA rahevAnI jarUra che, kAraNake upekSA karavAthI vakhate bhAre bhayaMkara pariNAma Ave che. anAdi abhyAsa ekAeka sarvathA chuTavo muzkela chatAM aMtaranI lAgaNa-khaMtabharI sAvadhAnatAthI temAM ghaNe eka sudhAro thavA saMbhava che. mANasa dhAre te purUSArthathI karI zake che. 4 kharekhara utsarga ane apavAda kahe ke, vidhi ane niSedha vA mukhya ane gaNu mArgo pAtapitAnA sthAnamAM kalyANa karanAra ane baLavAna hoya che. bIjA bIjAnA sthAnamAM anartha karanAra ane durbaLa hoya che. purUSa vizeSathI svasthAna ane parasthAna thavA pAme che. samartha-sazakta-sahanazIlane utsarga-vidhimArga svasthAna ane apavAda (gaNa-nidhi) mArga parasthAna che. asamartha azakta-asahanazIlane apavAda svasthAna ane utsarga parasthAna lekhAya che. - 5 mithyAtva samAna koI zatru jhera, rega ke aMdhakAra nathI. zatru, jhera, roga ke aMdhakAra ekaja bhavamAM du:kha Ape che, tyAre jeno ucheda kare bhAre muzkela che evA mithyAtva (viparIta vAsanA-buddhi yA zraddhA) vaDe bhavabhavamAM du:kha thAya che. javALAovaDe vyApta-vikarALa agnimAM dehane hemI de keIka rIte ThIka, paNa mithyAtva yukta jIvavuM e kadApi sArUM nathI. 6 ajJAnatAthI yA uchuMbalavRttithI thoDuM paNa utsava-sUtra virUddha bola vAthI temaja AcaravAthI bIjuM game teTaluM kaSTa dharma nimitte karatA chatAM jIvane janmamaraNanA apAra duHkha vedavAM paDe che. kemake tethI bedhi-bIja samakatane lepa thAya che ane anaMta bhavabhramaNa vadhI javA pAme che) eTalA mATeja dhIra-subuddhizALI sajajane prANane paNa usUtra bhASaNa karatA nathIja. zeDI paNa gaphalatathI kevuM bhayaMkara pariNAma Ave che tenI upara marIci pramukhanA dAkhalA zAstra prasiddha che. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samayanA pravAhamAM kAMika. 2.3 7 kartavyAkartavyanuM yathArtha bhAna rAkhI kartavyaniSTha rahevArUpa jayaNaja zrata-cAritra dharmane pedA karanArI, tenuM rakSaNa karanArI ne piSaNa karanArI hovAthI te sama sarvatra ekAnta sukha ApanArIja vakhANuM (kahI) che. Itizama le. muni mahArAja kapUravijayajI. --(:) - samayanA pravAhamAM kAMika. hiMdustAnanA keTalAka gAmamAM te je zALAo dhArmika zikSaNa mATe janma pAmI, thoDo vakhata cAlI, ane baMdha paDe che keTaleka sthaLe maMdatAthI cAle che, paraMtu tevA chuTA chavAyA kAraNothI nakAmamAM dhArmika keLavaNuM haju sudhI paNa varSonAM varSo thayA chatAM paNa paddhatisara apAtI nathI. tenI sAthe aneka sthaLoe cAlatI jenazALAomAM te abhyAsa karAvavA mATe pArmika zikSaNa ApanArA tevA mAstaro paNa maLI zakatA nathI, maLe che teTalAsAmAyikapratikramaNa ane sAdhAraNa prakaraNAdinuM jJAna jANanArA maLI zake che, eTale jyAM mAstaroja dhArmika zikSaNanI nipuNatAvALA maLI zakatA na hoya, jyAM zikSaka tarIke kAma karanAra na hoya tyAM uMcuM dhArmika zikSaNa kayAMthI maLI zake? kahevAya che ke, zrI mesANA zreyaskara maMDaLa ke jenI vyavasthA karanAra zeTha veNIcaMdabhAI suracaMda che. teo keTalAka vakhatathI tyAM pAThazALA, davAkhAnuM, pustaka prasiddhi vigere aneka kAryo ekalA hAthe calAvyA jAya che. pAThazALA te ghaNA varSothI cAlatAM chatAM ane ghaNA pisAno vyaya thayA chatAM, temAMthI tevA sArA dhArmika zikSaNa meLavelA vidyAthIMe samAjanA jANavAmAM nathI AvyA. kAraNake bhAvanagara jevA zaheranI jaina pAThazALAmAM paNa sArA mAstara maLI zakatA nathI. tenA mATe temaja anya zaheranI zALAo mATe jainazikSako meLavavAnI aneka vakhatathI jenapatramAM jAhera khabara Ave che, te eja batAvI Ape che ke dhArmika zikSaNa ApanAra mAstare, zikSakone taTe che. jenasamAja ANavA mAge che ke ATalA varSothI mesANAmAM cAlatI pAThazALAmAMthI jyAre aneka jaina bALako zikSaNa meLavI gayela che ane uddeza paNa pahelethI zikSake taiyAra karavAno hato te bIjA gAmanI zALAo mATe mAstare kema maLI zakatA nathI? -LI mesANa pAThazALA ATalA varasothI cAlu chatAM paisAne sAre vyaya thayA chatAM AjathI doDha varSa upara te khAtAnA nokara mI. durlabhajI kALIdAsane te pAThazALAmAM bhaNanAra keIvidyAthIo na hovAthI vidyAthIone zodhavA kema nIkaLavuM paDayuM hatuM ? A uparathI ema svAbhAvika buddhizALI manuSyane jaNAya ke kAMte dhArmika zikSaNa levAmAM vidyAthIone tyAM rasa paDatuM nathI athavA te te pAThazALAnAM netA ane vyavasthA karanAra vAvRddha baMdhu zeTha veNucaMda bhAI keLavaNa jevA viSayathI ajJAta hoya athavA bIjA koI kAryavAhaka na hoya ema For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 234 zrI AtmAnaMda prakAza. mAnavAnuM kAraNa maLe che. zrIyuta veNacaMdabhAI dharmaniSa kripApAtra temaja dhArmika kAryane mATe phaMDa vigere karavAmAM nispRhIpaNe kuzaLa che ema ame mAnIe chIe ane temanA dharmaniSTapaNu mATe mAna paNa dharAvIe chIe, paraMtu keLavaNI jevo gahana viSaya teo samajI zakatA hoya tema te samAja ke vidvAna jaina baMdhuo mAnI zakatA nathI, eTaluM ja nahIM paraMtu AvuM sArvajanika keLavaNI jevuM khAtuM, jemanI umara sumAre 65-70 varSanI pukhta umara thayA chatAM te viSayanA teo bIna anubhavI chatAM teonA hAthamAM rahe te paNa jema umaranA kAraNe gya nathI tema vaLI te khAtAmAM temanA hAtha nIce athavA sAthe keLavAyelA kAryavAhaka ke nokara (AvA khAtAnI sArI vyavasthA karI zake tevA ) hoya ema na hovAthI paNa IcchavA gya nathI. jo ke A saMsthAnI jarUrIyAta che ane tene mATe amane mAna paNa che. kAraNa ke hAlamAM tA-13-3-23nA divase pAlItANAmAM zeTha premajIbhAI nAgaradAsanA pramukhapaNa nIce ukta maMDaLanI janarala sabhA maLI hatI (jenI TuMka hakIkata A mAsikanA pAne 236 e che ) te vAta paNa jaNAya che ke te mITIMganA pramukha pote pramukha sthAnethI caMdabhAI ekalA kAma karanAra hovAthI bIjAe temane tenI madada karavAnI jarUra che. * * ane anivArya saMge maLavAthI riporTa meDo hAra paDe che. vigere hakIkate vAMcatAM ane sAMbhaLatAM mesANAnI A pAThazALA mATe veNacaMdabhAI jema tadana vRddha thayA che ane keLavaNInA viSayanA bIna anubhavI che tema tenA hAtha nIcenA kAryavAhaka paNa bIlakula nathI tema A janarala mITIMganA rIporTathI cekasa jaNAya che. sAMbhaLavA pramANe keTalAka phona baMdhuonuM evuM kahevuM che ke vecaMdabhAIne A viSaya ane atyAranI umara te mATe egya nahi chatAM teo choDavA ke bIjAne seMpavA mAgatA nathI; amo tema eTalA mATe mAnI zakatA nathI ke veNIcaMdabhAI jevA dharmaniSTha vRddha puruSa ke jeNe ghaNA varSa sudhI A khAtAne mahenata karI sevAbhAvathI ucheryuM che, te potAnI have pachInI bAkInI TuMkI jIMdagImAM ane pAchaLa te lAMbe vakhata cAle ane tenI pragati thAya te mATe bIja kAryavAhuko athavA te khAtuM saMbhALI zake tevA purUSone se pavAne AnAkAnI kare ? zrIyuta veNIcaMdabhAI DAhyA ane anubhavI mANasa haIne teoe have samajavuM joIe ke, dareka koma keLavaNamAM keTalI AgaLa vadhatI jAya che. te hisAbe na komane tenAthI AgaLa vadhavuM joIe, paNa chevaTe sAthe ubhA rahI zake tevI rIte jamAnAne anusarI dharmanAM to upara dhyAna rAkhI, keLavaNInI pragati karavA mATe mesANa jevI lAMbA vakhatathI cAlatI pAThazALAne sArA savarUpamAM-sArI vyavasthAmAM ane jenabALake vadhAre pramA mAM keLavaNI meLavavA mATe ekaThA thAya ane sAruM zikSaNa pAmI bIjA sthaLanI zALAo ke skulemAM Adarza mAstara tarIke tyAMnA bALakone Adarza zikSaNa Ape tevA taiyAra karavA mATe, jemane keLavaNIne viSaya hoya jeo cAritravAna haiya kAryavAhaka For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svIkAra ane samAlocanA. 235 hoya tevA purUSanA hAthamAM A mahesANA pAThazALAne jema bane tema jaladIthI suprata karavAnI jarUra che. ane teo A khAtAnI sthApanA phaMDa vigere mATe junA anubhavI hovAthI salAhakAra tarIke rahI, paisAnI jarUrIyAta hoya tevA vakhate upArjana karavAne prayatna karavAnI hakIkata potAnA hAthamAM rAkhI, pitAnI umara purNa thayelI hovAthI, have mAtra AtmasAdhana karavAnI vadhAre jarUra che. keIpaNa kArya karavA mATe amuka umara sudhInI hada hoya che temaja je kArya karatA hoya temane te viSaya heya teja kArya athavA te khAtuM sArI rIte cAlI zake agara vyavasthita thaI zake. tema paNa samajavuM joIe. zrIyuta veNIcaMdabhAIe A baMne hakIkta dhyAnamAM laI A khAtAne upara mujaba bIjAnA hastaka saMpI, tenI pragati mATe tenI navI vyavasthA karavAnI jarUra che tema ame hAla to namra sucanA karIe chIe. svIkAra ane samAlocanA.. zrI vIratatva prakAzaka maMDaLane-trIjA varSane rIpeTa amone maLyo che. upadezake taiyAra karavAnA AzayathI A saMsthAne janma svargavAsI mahAtmA zrI vijayadharmasUrijI mahA rAjanA upadezathI thayo che. jene Aje traNa varSa thayA che. muMbaI jevA sthaLamAM A saMsthA rahevAthI kharcano beja vadhAre Ave te vAta barAbara chatAM paNa rIporTamAM jaNAvyA pramANe vidyAthIonI saMkhyA daramyAna ghaTavA lAgelI hatI, jo ke hAla tene banArasamAM khaseDavAmAM AvI che tethI vidyA saMpAdana karavAnuM te uttama sthAna che. temaja vidyArthIo tyAM abhyAsanI pragati karI zake kharA, paraMtu amArA vicAra pramANe je uddezathI A saMsthA sthApana thayela che tene mATe gujarAta ke kAThIyAvADanI bhUmi vadhAre dIka lAge che tyAM ochA kharce ane vidyArthIo nI vadhAre saMkhyAthI saMsthA potAnuM kArya karI zakaze ema amAruM mAnavuM che, te mATe tenA kAryavAhakone sucanA karIye chIye. rIporTamAM jaNAvyA pramANe hisAba cokhavaTa vALo che, paraMtu mukhya kAryavAhake e potAno utsAha vadhAravAnI jarUra che. ane teno abyudaya I-chIye chIye. dhI jaina seniTarI esosIezanane trIje vArSika rIporTa-amone maLyo che. (saM. 1977-78 ) A saMsthAnA kAryavAhakoe lAgaNa pUrvaka kArya karI muMbaI jevA hoLI vastIvALA zaheramAM jayAM paradezIne ATalo paNa maLatuM nathI, tyAM bahAragAmathI dhaMdhA arthe AvatA AzayanI jarUrIyAta vALA jena kuTuMbanA raheNAMka mATe sastA bhADAthI 381 oraDIo ane 13 dukAne dAdara ane cIMcapokalImAM laI rAkhI Azraya Ape che. Avo parizrama uThAvI kArya karatAM chatAM temAM vasanArA jenee A saMsthAmAM anya dazanIone piTA bhAta tarIke rAkhI A saMsthAnI paravAnagI vagara oraDIo ApI tenA Azayane udhe vALyo che te mATe dIlagIra thavA jevuM che. A sAthe tyAM vasanArA kuTuMbano AgyatA mATe ( cIMcapokalImAM) davAkhAnuM kholyuM che tenuM kArya sAruM cAle che, echI zithI jaina baMdhuone davA maLe che sAthe AreyatA jALavavA mATe sAvacetI sucanA vagere paNa apAya che te AzirvAda samAna che. devabhakita mATe derAsaranI sagavaDa paNa sArI che. ekaMdara rIte vyavasthA sArI karelI che sabhAsadonA lavAjama vagere For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza, upara vahIvaTane AdhAra che ane te khAte Arthika sahAyanI jarUra hoI jaina baMdhuone khAsa sahAya ApavA sUcanA karIye chIye. AvA khAtAne kabulAta ApyA chatAM lavAjamanA pitA na ApavA te icchavA yogya nathI, temaja A saMsthA udezane uo vALavo ke kAryavAhakonA utsAhane bhaMga thavAno koI prayatna tyAM rahenAra jena kuTuMboe kare te kharekhara khedajanaka che. A kArya jema Arthika sahAyane pAtra che, tema dareka prakAranI tenI AbAdI thAya tema dareka jaina baMdhuoe sahAnubhUti dAkhavavI te paDyuM tethI vadhAre Iccho yogya che. rIporTa vAMcatAM dareka kArya utsAha pUrvaka saMtoSakAraka jaNAyeluM che. muMbai jena abhyAsaka maMDaLa taraphathI jena yuvaka pariSada bharavAnI AvazyaktA viSe eka henDabIla prakaTa thayuM che te maMDaLa bhAvanagara mukAme kAThIyAvADa rAjakIya pariSada maLavAnA prasaMge tyAMja A pariSada bharavI tema te henDabIlamAM jaNAve che. te patrikAmAM tenI AvazyakatA che ke kema ? vetAmbara mUrtipUjaka jenonI bolAvavI ke traNe phIrakAnI? kAyakSetra kevuM hovuM joIe ane kayA prakana hAtha dharavA ? kacha kAThIyAvADa gujarAta muMbaI sivAya hiMdanA bIja bhAgane AmaMtraNa karavuM ke kema ? pratinidhitva kayA prakAre rAkhavuM, pratinidhinI phI keTalI rAkhavI, upara pramANe prazna pUchAvyA che ? AvI pariSado bharAya tenI sAme koIne vAMdho hoI zake nahIM? parata prathama A. maMDaLamAM kAryavAhaka ane javAbadAra vyakata keNa che? te jainonI jANa mATe prathama prakaTa karavAnI jarUra che, vaLI jyAre jaina kenpharansa zarUAtamAM utsAha bhara hatI tyAre daravarSo pachI mahA muzkelIe traNa traNa varSa ane chevaTe have koI jaina samAjamAMthI tene bolAvavA paNa prayatna paNa karatuM nathI ? kayAM saMgamAM A sthiti banI che te jANanArAo jANe che. jyAre AvI hiMdanA samagra jainanI eka jAhera saMsthAnI A sthiti amuka varSe game je kAraNe thaI paDI che tene anubhava karI pachI zrI jaina abhyAsaka maMDale AvI pariSada bharatA zarU karyA pahelAM ane pachI nibhAvavA mATe tenA kharca mATe ekyatA mATe prathama dIdhuM vicAra karI A kArya AraMbhavAnI jarUra che, eTalI namra sUcanA karIye chIye. vartamAna samAcAra. zreyaskara maMDaLanI janarala sabhA. tA. 13-3-23 nI rAtre pAlItANAmAM kaTAvALAnI dharmazALAmAM mAMgaroLavALA zeTha premajIbhAI nAgaradAsanA pramukhapaNa nIce A maMDaLanI janarala sabhA bharavAmAM AvI hatI temAM maMDaLa tathA keLavaNI khAtAnA vaMcAyelA rIporTa tathA hisAba pAsa karI chapAvavAnA. bajeTa saMbaMdhI jhaverI nagInabhAI maMchubhAI tathA nagInabhAI ghelAbhAInA avasAna mATe dilagIrI darzAvavAnA ane hodedAronI navI nImaNuka saMbaMdhI TharAvo sarvAnumate pasAra thayA hatA. - pramukhe samAlocanA karatAM jaNAvyuM hatuM ke maMDaLa ane keLavaNI khAtuM ghaNuM upayogI kAryo bajAve che. khAtAone vahIvaTa ane hisAba cIkhe che. zeDa vaNIcaMdabhAine Atma bhoga ane jIvanasAkaye apratima che. te e ekalA kAma karanAra hovAthI bIjAe temane tananI madada karavAnI bahu jarUra che. zAsana premI bhAgyazALI gRhasthone A khAtAomAM dravyavyaya karavAnI huM khAsa malAmaNa karuM chuM. anivArya saMgo naDavAthI rIporTa moDo bahAra paDe che paNa havethI tema na ja thavuM joIe " vagere bAda mahesANA pAThazALAne madada karavA bhalAmaNa karI hatI ane davAkhAnAnA cAlu khamAM tathA pAThazALAnA InAma phaMDamAM rU. 51, 51 ApavA javu For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrA sabhA taraphathI prasiddha thayelA graMtho-saMskRta, mAgadhI ane bhASAMtaranA graMtho. 1 samavasaraNastavaH -1- 038 guruguNapatriMzatSaTatrizikAkulaka 2.kSullakabhavaprakaraNam 0-1-0 (dipikayA bhUSitam)-10.0 3 lokanAlikA 0-2- 39 samayasAraprakaraNaM (svopajJavyA4 yonistaSaH 0-1-0 khyopetam .-10-0 5 kAlasaptatikA 0-1-6 40 sukRtasAgaram 0-12-0 dehasthitistavo lavalpabahutvaM c| 41 dhammilakathA 0-2-0 8-1-0 42 dhanyakathAnakam 7-2-0 7 siddhadaNDikA 0-1-0 63 pratimAzatakam 0-8-0 8kAyasthitistavaH 0-2-0 44 catuvizatistutisaMgrahaH 9bhAvaprakaraNam 0-2-0 45 rauhiNeyakathA 10 navatatvaprakaraNaM (bhASyavivRtti- 46 kSetrasamAsaprakaraNa (svopajJaTIkayA samalaMkRtam) 0-12-0 assitm|) -0-0 11 vicArapazcAzikA -2- 07 zrAddha vidhiH (vidhikaumudInAmnyA 12 bandhaSaT triMzikA -2-0 vRtyopetaH) 3.2-8-0 13 paramANu-pudgala--nigodarcizikA 48 bRhatsaMgrahaNI 2-8-0 49 SaDadarzanasamucayaH 14 zrAvakavrata bhaGgaprakaraNam -2-0 50 pazvasaMgrahaH 15 devavandanAdi ASyatrayam 0-8-0 5.1 sukRtasaMkIrtanamahAkAvyam 0-12-0 16 siddhapazcAzikA 0-2-0 52 catvAraH prAcInakarmAnthAH2-817 annAyauJchakulakam -2-0 53 sambodhasaptatiH -10-0 18 vicArasaptatikA 1-3-0 54 kuvalayamAlA kathA-saMskRta1-8-0 19 alpabahutvagabhitavIrastavanAdi. 55 sAmAcArIprakaraNa (svopATIka yAbhUSitam -10-0 / 20 pazcasUtram 0-8-0 56 karuNAvalAyudhanATakam -421 jambUsvAmI caritram .-4-0 57 kumaarpaalcritrmhaakaavym| 22 ratnapALanRpakathAnakam -5-0 23 sUktaratnAvalI 0-4-0 58 mahAvIracariyaM 1-0-0 24 meghadUtasamasyAlekhaH *-4-0 89 kaumudI mitrANandanATakam -8-0 25 cetodUtam 0-4-0 60 prabuddharauhiNeyam 8-6-0 26 aSTAhnikAvyAkhyAnam 61 dharmAbhyudayam 0-6-0 27 campakamAlAkathAnakam 0-6-0 62 paJcaninthIprajJApanAtRtIyapadasaM28 samyaktvakaumudI 0-12-0 grahaNI prakaraNe .-8-0 29 zrAddhaguNavivaraNam 63 rayaNaseharIkahA -60 30 dharmaratnaprakaraNaM / svopajJaTIkayA 64 siddha prAmRta 0-10-0 samalaMkRtam) -12-0 / 65 dAnapradIpa 31 kalpasUtraM subodhikAnAmnyA TIkA 66 baMdha hetRdayatribhaMgI Adi 0-12-0 yA bhUSitam) --0 67.dharma parikSA 0-12-0 32 uttarAdhyayanamra bhAvavijayaga- 68 saptatizatasthAna 'NiviracitaTIkayopetam) 6-0- 69 caityavaMdana mahAbhASya 33 upadezasaptatikA -13-0 / 70 praznapaddhati 0-2-2 34 kumArapAlaprabandhaH 1-0- 71 kalpa kiraNAvalI 35 AcAropadezaH 72 yogadarzana 36 rohiNyazokacandrakathA -2-0 73 maMDala prakaraNa 0-4-0 37 jJAnasArASTaka (jJAnamaJjarInAmnyA 74 devendranarakendra saTIka 0-12-0 TIkayA samalaMkRtam 1-0- 0 75 sumukhanRpAdikathAnakam -8-0 0-2-0 vAraya For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mitAhAra. '' hada karatAM vadhAre khAvAnA gera&AyadA ghaNA sAdhAraNu che, braNa karIne se kaDe tevuM mANasa bhUkha hoya che te karatAM vadhAre khAya che. temaja temanAM zarIranA poSaNAthe jarUra hoya che tenA karatAM vadhAre khAya che. koI kAcha vakhata mijabAnI karavAmAM Ave to tenI harakata nathI, harahameza hada karatAM vadhAre khAvuM ane peTamAM bhAra bharavA te nukazAna kato ane zarIrane nAkovata karyA che. joIe te karatAM ghaNuM vadhAre khAvuM e tA raheluM che; te joIe te karatAM ochuM' khAvAthI tA dhAstI ja nathI. mitatA e ja dagI pata rAkhavAnI jarUra che. kharU" jotAM jJAna ane kauvata e banatene senAnI mAphaka zuddha karavAnI sAthe te banenI kismata te ( mitatA) daMzagaNI vadhArI de che, ane kovatanI sAthe namratAne umeravAthI, temaja AvecA-jussAnI sAthe mitapaNAne umeravAthI kArya mAM phakta meLavavAnA | moTAmAM moTA chape bheda samajAya che. 5 .. ** mitAhAra ane mitapAna e nabaLAi nathI, pazu eka prakAranuM paDa che; Apa akhatyAra ane Ama saMyamane temAM samAveza thAya che. jamatAM dhaNI ja vAra lagADavI ja nahiM, parata khAvAmAM doDAdoDa paNa karavI nahi joIe. ema kahe che ke jamIne hamezAM jarA bhUkhe peTe uThavAnI Teva rAkhavI. jo peTa bhareluM haze to magaja kAma karI zakatu' nathI, * jamyA pachI thoDI vAra ArAma lyA " e eka sArA niyama che. (mArIne nAzI javuM, khAMika aI javuM, e kahevata ane anusaratI ja che, ) paraMtu e vakhatanA jamaNunA vacalA vakhatamAM ArAma levAnI jarUra paDe eTaluM badhu' khAvAnI tame Teva rAkho. te tevA prakAranI jIdagI kharekhara zAcanIya che. zarIramAM prANu 2he te mATe khAvAnuM che e dhyAnamAM rAkhavuM. khAvAnI khAtara jIvavAnI AzA rAkhavI nahi joIe. khAtAM ghaNIvAra lagADavAnI Teva rAkhanArI che dagI TUMkIja hoya che. jagalI lAkA vaidu' karavAnuM zIkhe che tyAre zarUAtamAM teo upavAsa kare che. AthI ta_mALAnuM kAma dhaNI capaLatAthI cAle che ane te uparathI teo aMdarathI kaMike preraNA thaI hoya evuM samaje che. A pramANe teo keTalIkavAra hada uparAMta prayoga kare che, e vAta kharI che, paraMtu A pramANe ajamAvI jenAranI khAtarI karo ke khorAka kamatI khAnArA mANUsa mAnasika udyoga vadhAre sArI rIte karI zake che. mAphakesara merAka khAdhA hoya che te mANasanuM hRdaya pazu capaLatAthI kAma calAvI zake che. vadhAre khAvAka khAvAthI udAsavRtti thAya che ane bIjA badhA rAgone lIdhe jeTaluM du:kha mANasane thAya che teTaluM du:kha ekalA ajharaNuthIja dhaNu mA sane pAyuM che. " jIegInA upayoga " mAMthI For Private And Personal Use Only