Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આદત અથવા સ્વભાવ.
૨૨૭
વિદ્વાન પુરૂષે પોતાના ઘરના દરવાજા ઉપર “ જાને રછતિ નપતાં પ્રતિબિં” લખી રાખ્યું હતું. તે વાંચીને તેણે પણ પિતાના ઘરના દરવાજા ઉપર મોટા અક્ષરે તે પ્રમાણે લખી નાખ્યું. પછી તેણે કઈ સ્થળે વાગ્યું કે એક મહા સમર્થ વિદ્વાન પુરૂષ તુલસીદાસની ઘણી જ પ્રશંસા કર્યા કરે છે. તે વિદ્યાથીએ તરતજ અન્ય સર્વ વસ્તુ તજી દઈને તુલસીદાસના ટેકા સહિત ગ્રંથે ખરીદ્યા અને તે ઘણું ઉત્સુકતાથી બધા ગ્રંથ વાંચવા લાગ્યો. કેટલાક દિવસે પછી તેનાં સાંભળવામાં આવ્યું કે એક બુદ્ધિમાન મનુષ્ય જે કાંઈ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું છે તે સઘળું તેણે કેવળ સંભાષjદ્વારાજ કર્યું છે. તરતજ તેની એવી ઈચ્છા થઈ કે તુલસીદાસના ગ્રંથે એક બાજુ મૂકીને તેણે સંભાષણ દ્વારા જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ. બસ, તેણે એક ઘરથી બીજે ઘરે અને એક મનુષ્યથી બીજા મનુષ્ય પાસે જવાનું તથા સંભાષણ કરવાનું શરૂ કરી દીધું. આ રીતે જે મનુષ્ય વારંવાર પોતાના વિચારો બદલ્યા કરે છે અને પાંચ દશ દિવસમાં કોઈને કાંઈ નવું કાર્ય શરૂ કર્યા કરે છે તેનું સમસ્ત જીવન નિરર્થક બની જાય છે. જે મનુષ્ય બે આવશ્યક કર્તવ્યમાં હમેશાં એવી શંકા રાખ્યા કરે છે કે તેણે કયું કાર્ય પહેલું કરવું જોઈએ તે બેમાંથી એક પણ પુરું કરી શકતું નથી. તે મનુષ્ય કોઈપણ મહત્વપૂર્ણ કાર્ય કરી શકતા નથી કે જે સંપૂર્ણ વિવેક સહિત સારૂં કાર્ય કરવાનો નિશ્ચય જ નહિ, પરંતુ આરંભ પણ કરીને પોતાના કેઈ નેહીના કહેવાથી પિતાને એ નિશ્ચય બદલી શકે છે. આ વાત પણ ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ કે ઉદ્દેશ સારો હોવા છતાં પણ આજનું કાર્ય આવતી કાલે કરવાની ટેવ પાડવાથી તે કાર્ય પૂરું થઈ શકતું નથી, ઉપરાંત તેનાથી ચરિત્રગંઠનની દષ્ટિએ તમને જે નુકસાન થાય છે તે તે જુદું. તમારામાં સઘળાં કાર્યો મુતવી રાખવાની ટેવ પડતી જશે. એક કાર્ય પૂર્ણ દિવસ ઈચ્છા પૂર્ણ સપ્તાહથી વધી જાય છે.
ક–યથાસમય કાર્ય કરવાની ટેવ પાડે. પ્રત્યેક મનુષ્ય યથાસમય કાર્ય કરનાર બની શકે છે, પરંતુ જેવી રીતે બનવું જોઈએ તેવી રીતે સૈ બની શકતા નથી. છેડે પણ વિલંબ કરીને સઘળાં કાર્યો કરવા સહજ છે, પરંતુ એગ્ય સમયે કાલ-નિયમ અનુસાર કાર્ય કરવાનું એટલું સહજ નથી. નિયમ સમયે કામ કરનાર મનુષ્યનું કાર્ય બીજા કરતાં દ્વિગુણ સારું હોય છે અને તેને સંતોષ પણ દ્વિગુણ થાય છે. જે લોકો યથાસમયે કાર્ય પુરું ન કરતાં મુતવી રાખ્યા કરે છે તેઓ એમ કહેતા હોય છે કે-“મને આ કાર્ય કરવામાં ઘણી વાર લાગી, પરંતુ એવું કેવળ એક વખત જ બનવા પામ્યું છે. મેં આજનું કાર્ય યથાસમય નથી કર્યું, પરંતુ એવું એકજ વાર બન્યું છે.” એક વખત કોઈપણ કાર્ય અમુક સમય સુધીમાં પૂરું કરી નાંખવાનો નિશ્ચય થઈ ગયા પછી તે પુરું કરવું જ જોઈએ, અત્યંત ખેદ, શેક અને શરમની વાત છે કે આપણા લેકેમાં કાલાસિકમ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531234 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 09 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1922 |
| Total Pages | 28 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |