Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org XXIIISKIK: ha mAtmAnaMda prakAza NRARAARLANNANAST pustaka 9 su Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikrama savat 1968, vezAkha, se gurUstuta. zikhariNI. Jilla. yadvAk sudhayA tRptA n, na bAdhate bhavatRSA pueyazoSA / tuM maLayaMta cIruM, satataM vyAyAmi menUmAsIm // ? // " jemanI vANI rUpa amRtathI tRpta thayelA purUSone puNyane zoSaNa karanArI A saMsAranI tRSA [ tRSNA ] pIDA karatI nathI, tevA karma rUpI jamInane kheDanAra meTA halarUpa zrI vIra bhagavAnanuM chuM sadA dhyAna karU chu. 1 prasArI jainAnI, jayati rajayazrI jagatamAM, gajAvI gaIne, jinamata suvANI dRDhatamAM ; bajAvI mAhAthe, pharaja muninI jahArI mane, smA te snehathI, vijaya vijayAnada padane 1 ARAG aMka 10 me SES For Private And Personal Use Only 1 jayavAlI, 2 vijayalakSmI. 3 atizaya dUra majabUta 4 karI.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 268 AtmAnaMda prakAza zrImad cidAnaMdajI mahArAjakRta pada, -+Are: (anuvAdaka) zrImanmUnimahArAjazrI kapUravijayajI mahArAja. (rAga kAphI) mati mata ema vicArore, mata matIyanakA nAva. ma0 e aAMkaNI vastugateM vastu lahAre, vAda vivAda na koya; sUra tihAM parakAza pIyAre, aMdhakAra navi hoya. ma0 1 rupa rekha tihAM navi ghaTere, mughA lekha na hoya ; neda jhAna dRSTi karI pyAre, dekho aMtara joya. ma 2 tanatA manatA bacanatAre, parapariNati parivAra; tana mana bacanAtIta pIyAre, nijasattA sukhakAra. ma. 3 aMtara zucha svanAvameMre, nahiM vinAva lavaleza ; bhrama Aropita nakSathI pyAre, haMsA sahata kaleza. ma0 4 aMtargata nihaceM gahIre, kAyAthI vyavahAra; cidAnaMda tava pAmIyeM pyAre, java sAyarako pAra. ma0 5 vyAkhyA-he mativaMta jane! tame dharmazAstranI vAta madhyasthapaNe vicAre. tame vastune vastugate jANe. vivekzI vastu svarUpa vicAre. tasvAtane vicAra karI sArane grahaNa kare ane asArane teje. nakAme vAda vivAda karavAnI kazI jarUra nathI. nakAme vAda vivAda karavAthI kaMI tatva pAmI zakAya nahiM ane ulaTa kaleza utpanna thAya. A eka sAmAnya niyama ja che ke jyAM sUrya udaya thAya tyAM aMdhakArane nAza ane prabhAne prakAza saheje saMpaje che. jyAre ghaTamAM tattvajJAna pragaTe che tyAre anAdi ajJAna aMdhakAra nAse che ane sa6 viveka jAge che-tethI rAgadveSAdi doSanuM nivAraNa thAya che ane samatA saMtoSAdi saddaguNe saheje sAMpaDe che. For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ----- zrImad cidAnaMdajI mahArAja kRta pada, ra69 tattvadaSTithI vicAratAM AtmAmAM rU5 rekha-varNa baMdha rasa sparza-temaja mudrA bhekha pramukha ghaTatAM ja nathI. kemake AtmAnuM svarUpa ethI vilakSaNaja che, ema tattvajJAnavaDe vicArI jotAM samajAze. je tana mana ane vacanInI vargaNAo temaja tenA vyApAra che te parapugalika vastu che ane AtmAnuM svarUpa te tethI vilakSaNa eTale tana mana ane vacanathI nyAruM ja che. 3 AtmAnA zuddhasvabhAvamAM lagAre paNa vibhAva-para pariNatimAM praveza ghaTatuM nathI tema chatAM meha ajJAnanA jore yurapariNativaDe jIva vidha vidha kaleza sahe che. te kalezathI mukata thavA prayatna kara e nija kartavya che. te prayatna kevI rIte karavA cagya che te zrImAna cidAnaMdajI jaNAve che. 4 aMtaramAM nizcayasAdhyanuM svarUpa samajI te sAdhya sAmeja daSTi sthApI rAkhI nizcita sAdhyane siddha karavA mATe kAyAthI sarvajJa bhagavAne batAvela vyavahAra je mahAzaye seve che te bhavasAgarane sukhe pAra pAme che-pAmI zake che. paraMtu je mugdha jI nizcaya nizcaya pikarI tenI prAptimATe karavA gya vyavahAranI upekSA thA anAdara kare che te bApaDA ubhaya bhraSTa thaI bhavasAgaramAMja phaLe che, tevA mugdhajanenuM vartana lagAre anukaraNa karavA yogya nathIja. samarthana zrImAna yazavijayajI mahArAja paNa emaja kahe che ke, "nizcaya dRSTi da dharInI, ne cAra; punyavaMta te pAmazejI, javasAyarano pAra. jyAre sarva jJAnione eja siddhAMta che ke AtmAnuM zuddha svarUpa (jevuM siddha bhagavAnanuM che tevuM) lakSamAM rAkhIne pragaTa prApta karavA mATe sarvajJa purUe je je sAdhana nirmANa karelAM che te te sAdhano tanamana ane vacananI zuddhithI sevI jema bane tema jaladI nizcita sAdhyanI najadIka javuM. e jJAnI purUSane sanAtana mArga sadAya se vavA ArAdhavA gya che. vaLI zrImAn upAdhyAyajIe kahyuM che ke, For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 270 AtmAnaM prakAza, * jema nimaLAre ratana sphaTIka taNI, tema e jIva svarUpa; te jina vIrere dhama prakAziyA, prabaLa kaSAya abhAva, jema te rAte phUle rAtaDuM, zyAma phUlathIre zyAma ; pApa punyathIre tema jagajIvane, rAga dveSa pariNAma ' sAra--AtmAnuM zuddha svabhAvika ravarUpa te sphaTika ratna jevuM nirmaLaja che, eTaleke kaSAya rahita-niSkaSAya rUpaja che paraMtu jema bhAtabhAtanA phUlanA sAge sphaTika tevuja bhAta bhAtanA raMgavALu dIse che tema punya pApanA sacege jIvane rAgadveSa-kaSAyanA piraNAma pragaTe che. jo te punya pApane sacaiAga mAtra dUra karavAmAM Ave te jema te phula mAtranA sa'cAga dUra karavAthI sphaTika ratna jevu ne tevu ja nirmaLa dIse che tema AtmA pazu peAtAnuM sahuja svarUpaja pragaTe che. * ema jANInere jJAnadazA bhajI, rahiye Apa svarUpa: parapariNatithIre dhama' na cUkIce, nitra paDhiye bhavarRpa, ' AvI rIte samajI tattvajJAna meLavIjema zighra zuddha svasvarUpa prApti thAya temaja prayatna karavA paraMtu para pulika vastumAM rAcI mAcI sasAra vRddhi karavI nahiM. itizamU. nAna jaina dRSTie nATakonuM saMpravatana, je dhajJAnavaDe vyavahAranA zuddha aMge| prApta thAya che, naitika khaLanI vRddhi thAya che, anubhavajJAna vistare che, jana svabhAvanI zveta ane zyAma ane bAjue avaleAkI zakAya che,unnata sthitimAM vihuravA abhilASA meLavAya che, anItimaya vanA tarapha tiraskArapUrNa bhAvanA gatimAna thAya che, satsamAgamane zeAdhavAmAM Ave che ane Atmika AnaMdane prApta karavA prayatna karAya che, te ( A saMsAra anubhavanI mahAzAlA che) ema eka vidvAne kahyu che, tema, jaganA sthAvara jaMgama padArtha mAtrathI prApta thai zake che; paraMtu zAlAmAM pana For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina dRSTie nATakAnu sa'pravata na 271 karAtA pADI sakalanA, vyavasthA ane adhikAra puraHsaranirmita thayelA hAya tAja te iSTa phaLane utpanna karavA sama nivaDe che tema bedhajJAna utpanna karavAne mATe manuSyeAnI pAse nira'tarasthAvara ane jagama ane prakAranA padArthonI vyavasthA avasya pramANeApeta ane prekSakA tarIke temanA pAtragata adhikArane chAje tevI rIte goThavAyelI hoya te te AkarSaka ane manuSyanAM hRdayamAM jJAna utpAdaka zakti- vALI thai zake che. manuSyanA hRdayane jAgRta karanAra ane saMskArAnu sthitisthApakapazu jALavI rAkhanAra dhajJAna svAbhAvika athavA anyanimittarUpa be prakAre thai zake che. svAbhAvika beAdhajJAna pUrva saMskAronI ghaDAyalI avasthA che ane te avasthAnA paripAka thatAM svayameva prakaTe che; paraMtu anya nimitta vaDe prApta thayeluM jJAna zAstrAthI, mahAtmAnA vANIgata upadezeAthI ane padArtho danathI traNa prakAre thai zakeche. zAstra ane upadezeA karatAM vizeSa pramANamAM saceATapaNe asara karanAra padArtha darzana che. padArtha danavaDe thayeluM edhajJAna vastunA svabhAva, pAtra ane zuddhatA upara AdhAra rAkhe che. svAbhAvika edhajJAna prApta karavAnI zakitavALA bahuja AchA manuSyA draSTigocara thAya che. paraMtu zAstra ane upadezeA karatAM paNa zIghrapaNe TuMkA vakhatamAM vastu darzana vaDe edha jJAna prApta karanArAe puSkaLa saMkhyAmAM daSTie paDe che. zAstra ke jemAM beAdhajJAna prApta karavAne mATe adhikAra paratve sakalanA thayelI che te vaDe alabatta bedhajJAna prApta thAya che paraMtu eka manuSya vAMcI, vicAra karI, buddhimAM utArI padAnuM jJAna prApta kare tene vadhAre sarala rIte zAsrata cinAranA pratyakSa edha karavAmAM A vetA ghaNIja sahelAithI saMskAranA pradezAne paheAMcI zake. zAstra ane Upadeze jJAnasAmarthya utpanna karI mananuM kheDANa kareche, paraMtu teja zAstrokta padArtha jJAnaneA citAra manemadiranA talasparzI bhAgamAM praveza kareche, eka karUNArasamaya hakIkata vAMcatAM manuSyeAnA hRdayanI lagaNI jeTalA pramANamAM komaLa aneche, eka upadezakanI vANI vaDe karUNArasanA je chaMTakAva digdarzana rUpe raju thAyache te karatAM te karUNA For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 AtmAnaMda prakAza. nI tAdaza pratimA-te karUNunA dekhAvavALo mukhya padArtha daSTi vaDe jevAmAM Ave te anekagaNo vadhAre asara karI zake che. mAnasazAstra ne niyama A prakAre hovAthI tenA custa abhyAsIoe bALakanA prAthamika zikSaNamAM temane egya kIMDaragArTananI paddhati dAkhala karelI che, temaja kolejamAM pradArthadarzana dvArA bhUgoLavidyA, sAyansa, bhUmiti, vigerenA jJAnane mATe tadanukULa yaMtrane saMgraha karavAmAM A vele che; jina pratimAnuM svarUpa zAstramAtrathI darzAvI saMtoSa nahI pAmatAM tene AkAravALI mUrtirUpe sthApana karI prANuone udhana karavAne mukhya hetu samAyela che. jema maryAdAhIna strInI mUrtivALI chabI uparathI manuSya svabhA vAnusAra tenAmAM zIdhrapaNe vikAramaya bhAvo jAgRta thaI jAya che, tema zAMtarasamaya mUrti zAMtarasane jAgRta kare che. AthI padArtha darzananI asara buddhinA paDane bhedI hRdayanA bhAvamAM pahoMcI vaLe che, ema siddha thaI zake che. zabanA darzanathI buddhane vairAgya utpanna thaye kahevAya che temaja mallinAthaprabhujIe potAnA mitrone pratibodhavA kASThanI putaLImAM annaprakSepadvArA azuci bhAvanAnuM tAdaza svarUpa darzAvI ud bedhana karyuM hatuM te zAstradvArA sarvanA jANavAmAM che. Ama hAI bedhajJAna utpanna karavAne mATe nATakanI racanA pUrva purUSAe nirmANa karelI che. nATaka e bodha jJAna utpanna thavAnuM saMkaLanAnuyAyi sAdhana hovAthI padArtho ane manuSya svabhAva vaDe thatA jJAnanI maryAdA bAMdhI tevaDe prabaMdhana karanAra tarIke pUrva kALathI zAstro kahetA AvyA che. jenetara zAstrae jema vyavahAranI puSTine mATe nehanI nigdhatAvALA, bhaktinI bhAvanAovAlA ane anIti ane nItimaya vartanamAMthI nItine jya prApta karanArA purUSa ane strI rannenA pAtranuM Alekhana kareluM che, tema jaina zAstrae paNa nATaka dvArA bhava bhIrutA, karmanI vicitratA, sadAgamanI zreSThatA, ane Atmika AnaMda vALA pAtronI rajuAta karelI che. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina dRSTie nATAnuM saMpravartana. ra73 - jena temaja Itara dazanee nATakarUpe padArtha saMkalananuM svarUpa aMgIkAra kareluM hovA chatAM nATaka zabdane ane tenA svarUpane je kharAba sthitimAM sajajane vaDe citaravAmAM Avela che tenuM vAstavika kAraNa tapAsatAM jaNAze ke Adhunika ubharAI gayelI pracalita nATaka kaMpanIoe nATakanA mULa uddezane bAjue mukI navarasa pradhAna nATakane khAsa karIne viSaya rasa pradhAna banAvI mUkyA che. sAMsArika prANIone nItimArganuM avalaMbana pamADanAra, saMskArene hRdayamAM otaprata karanAra, ane zIghra phalavAhI asara vaDe hadayabhAvane cinagdha karanAra tarIke nATaka e sabaLa sAdhana che; kemake temAM zAstramAM vAMcelA mahAtmAonA jIvananA paDe dazyarUpe raju thAya che, durjananI chaLabhedavALI vRttio AkArarUpe upanna thaI raMgabhUmi upara bhajavAya che, svArthI ane niHsvAthI manuSyanA kartavya mArgo bhinna bhinna rIte bahAra Ave che. paraMtu A kahevAtAM nATakanI asara manuSyamAM ulaTIrIte eTale ke viSaya ane kaSAyane vadhAranArI, vyavahAra mArganuM ullaMdhana karanArI, kapaTa vRttionuM piSaNa karanArI, nehane nAme mahene vadhAranArI ane apeya ane abhaThya padArthomAM lalacAvanArI thaI che ane thAya che je-avalokana karatAM pratyakSa jaNAI Avaze. nATaka e janasamUhanuM eka hitakAraka ane sahelAIthI bedhajJAna ApI zake tevuM sAdhana hovA chatAM tenuM rUpAMtara thaI gayeluM hovAthI te hitazatrunI garaja sAre che. pUrva purUe kaheluM che ke nATakano mULa hetu Ave che joIe "te zRMgAra, bibhatyAdirasanuM digadarzana karAvI chevaTe ATha rasanI upara zAMtarasa vi. jaya meLavI zake, ane zAMta rasanA vijaya vaDe ke AnaMda anubhavAya che te darzAvI zake."vastutaH nATaka AvA prakAranuM hoya che. je AvA prakAranuM nATaka na hoya te jainapari bhASAe te "bhava pATaka" che. tethIja Adhunika nATake ghaNe aMze svarUpathI zruta thayelAM hevAthI jene "nATaka prekSaka joyAM " e vAkayane aticAra rUpa mAneluM che. 1 zRMgAra, vIra. karUNA, haya, radra, bibhatsa, bhaya, adabhuta ane zAMta. 2 janmane akhADe. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra74 AtmAnaMda prakAza, nATaka jevuM abhutapaNe udhana karanAra sAmarthyabaLa jayAre tenA svarUpathI zruta thAya che tyAre prekSakonA hRdaya upara ghaNI ja kharAba asara kare che, eTaluM ja nahi paraMtu te asaranA saMskAranI jamAvaTa cirakALa sudhI rahe che. jo ke atyAranA pracalita nATakamAM sarvaze teo kharAba asara karanArA che ema kahevA kuhADe pheravavAne A viSayane aMge uddeza nathI, paraMtu AkhA nATakanA amuka bhAgomAM nATakanA zuddha svarUpanI kadAca jhAMkhI thAya che. naMdabatrIsInA padminInA pAtramAM bAdazAha vaDe ekAMtamAM thayelI sarajorImAM paNa satItvanuM paripAlana e prazasya che, narasiMha mahetAne bhakti raMga e anyane bhakitamAM preranAra hovAthI lAdhya che, kAmalatAne patineha vyavahAranI ucyatA darzAve che, A ane AvA ja prakAranA vividha nATakomAM nItibaLa, vairAgya, bhakita prema vigere daSTigocara thAya che; paraMtu nATakanuM rahasya pAtronI saMkalanA vagaranuM hovAthI, athavA pAtronA azuddha Alekhanamaya kRtivALuM hevAthI, prekSakonI viSaya vAsanA jAgRta kare che. ane temane vyavahAra ane dharmathI vimukha karI mUke che. alabatta nATaka mAM AvelA bhakita vigere svarUpanI jhAMkhI prekSakonA hadayapaTa upara asara kare che, paraMtu te kSaNasthAyi hovAthI vizeSa pramANamAM thatI kharAba asaravaDe parAjya pAme che ane kSaNavAramAM artha thAya che. Ama thavAthI janasamUhano mATe bhAga nATakanuM prakSaNa karanAre hiya che te zuddhabadhajJAna rU5 rahasyane kheMcavAmAM atyaMta rahe che. nATakazuddha saMkalanavALuM hoya ane tene sArI rIte bhajavavAmAM AveluM hoya te te keTalIka vakhata hajAre jJAnopadeza karatAM paNa caDhe che; hajAre jJAna paderAthI jyAre manuSyanuM aMtaHkaraNa palaLe che tyAre padArtha darzanavaDe manuSyanA hRdayanA ucca bhAvo jAgRta karavA eka uttama nATakathI hajAre manuSyanA aMtaHkaraNa palaLe che ane te saMskAra rI thavAthI sanmArgagAmI thaI zake che. ane TakI rahe che. zAkuMtala, mRcchakaTika, vikamevazIya vigere nATakanuM anuka For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir , Hy mrh mrh mrh . - ~ ~ ~- ~ ~~-~~-~ jaina dRSTie nATakanuM saMpravartana. ra75 raNa Adhunika jamAnAne aMge karavAmAM Ave ane te dvArA nATakarkapanIe bibhatsa rasane bahuja ochuM karI nAMkhI tevA pAtra zilI Dhaba ane rasapradhAna javAmAM Ave te vyavahArane age janasamUhanuM hita thaI zake ema A lekhakanI mAnyatA che. nItimaya vartana vALA pAtro ane temanA zabdonI asara, acchI rIte thaI zake tevI cejanA vyavahAronati karavAne dA dharAvanArA nATakomAM hevI joIe. vyavahArane aMge nATakanuM ATaluM svarUpa darzAvyA pachI jaina daSTie nATaka tarIke zuM vicAre dazya thAya che te tapAsIe. jaina darzana DiDima vagADIne prabodhe che ke A sarvaje je sthAvara jagama padArtho temanI utpati sthiti ane laya rU5 vyavahAra pravRtta thaI rahele che, te divya dRSTie nATaka sivAya bIjuM kAMI paNa nathI. A hakIktane anusarI zrImAna siddharSi gaNie upamitibhavaprapaMca kathAmAM nATaka rUpe janAvALe graMtha banAvela che. temAM kAkAzedarA nAmanI raMga bhUmikA upara karma pariNAma rAjA ane kAla pariNati rANInA amala nIce jIva rUpa pAtronuM nATaka judA judA vezevaDe nirUpa paDadAmAMthI prakaTe che ane te prANuonI pratyakSa paNe dekhAtI judI judI vicitratAvaDe saMkalita kareluM che. AdhyAtmika jJAnane nATaka dvArA prApta karavAnI samajaNa ApatAM AtmAmAM nIcenA nava rasamaya bhinna bhAvenuM darzana karAveluM che. jJAnAdiguNavibhUti te AtmAne zRMgArarasa, AtmA jyAre nirjarAmAM udyama kare tyAre vIrarasa, bahirAtma bhavamAM pUrve bhramita thayelA AtmAne deha eja huM ema mAnavAnI rItie avaletAM karUNa rasa, AtmAnubhavamAM utsAha ane sukha te hAsya rasa, aSTa karmane dalavAne vyApAra te raudra rasa, azuciya pudUgaLanA svarUpanI je vicAraNA te bibhatsa rasa, draDha dazAmAM AtmAnuM svarUpa vicAravuM te bhayarasa, anaMta vIryanuM ciMtavana teadUbhutarasa ane vairAgya bhAva te zAMta rasa. A uparathI jaina daSTie joI zakAze ke je nATakamAM anIti ane bibhatsAdi rasanuM piSaNa vizeSa pramANamAM hoya te For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 276 AtmAnaH prakAza. nATakA saOthA tyAjaya che, je nATaka vaDe nItinA saMskAra dRDhibhUta thAya ane vyavahAranI unnati thaI zake tevA nATake te vyavahArane aMge AdaraNIya che. para`tu AdhyAtmika sa'patti prApta karavAne mATe karma vaicitrya bhavIztA ane kSaNubhaMguratA vigerene Abehuba citAra ApanAra nATakA prasazya che, ane Ama hAvAthI vyavahArAnnati karanArA zuddha maryAdA vALA nATakAne atima hetu zAMta krUsa mAMja virAma pAmaveA joiye. Vijayendu. sAhitya pariSada ane jaina sAhitya. gujarAtanA prasiddha vidvAna rA. rA. ramaNubhAI mupatarAma nIlakaMTha tathA khIjA utsAhI yuvAnA ane sAkSaronA sayukata zramathI gujarAtamAM "gujarAtI sAhitya pariSa" bharavAnI zarUAta thaI che. amadAvAda, muMbaI ane rAjakATamAM pariSadanI beThako thai cUkI che. e pariSadamAM jaina sAhityaviSe pramukhasthAnethI je kAMi khelavAmAM Avyu che temAMnI thADIka lITI tathA "samAleAcakra" Adi khIjA patrAmAMthI jaina sAhitya sabaMdhe darzAvelA vicArAmAMnI gheADIka lITIe A nIce ApI che te uparathI vAMcanAra nai zakaze ke jaina sAhitye gujarAtI sAhityamAM peAtAnA taraphathI puratA kALA ApyA che. julAI-sapTembara 1909 nA "samAleAcaka " mAM rAyacaMdra kAvyamALA upara abhiprAya ApatAM jaNAvyuM che ke....A badhA prayatyAmAM jaina sAhityane yathAnyAya maLI zakaye nathI....thathAnI durlabhatA,jaina ane jainetara sAhitya premI purUSAnu alakSa ane udAsInatA tathA zreSThIonA sAhAyyanA abhAva paNa thADe aMze tema thavAmAM kANuMbhUta che. jaina sAhitya e gurjara sAhityanAM mukhya a MgeAmAMnu eka aMga che. gujarAtamAM eka samaye jaineA pramaLatara rAjayasattA bhega 1 hAlamAM vaDodarAmAM chellI bharAi gayela che. For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAhitya pariSada ane jaina sAhitya ra77 vatA hatA. temanA dharmanI, sAdhuonI,garajIonI, ane zreSThIonI gADha asare jana samAja upara paDelI che. adyApi paryata te ApaNuM jIvana vyavahAramAM pratyakSa paNa thAya che. jaina dharmI lekhakee sAhityanI theDI sevA bajAvI che ema kaMI nathI. agiyAramA zatakamAM sAhitya graMtha jenee lakhyA che e rA. rA. dhruvano mata che. prAkRtamAMthI apabhraMza thaI ane e apabhraMza bhASAnuM Adhunika svarUpa te gujarAtI che... sAhityanA itihAsamAM tuTatI jaNAtI sAMkaLe jainasAhitya purI pADaze ema jaNAya che.....jaina sAhitya prakAzamAM Avye gurjara sAhitya upara puSkaLa prakAza paDavAne saMbhava che. jenI rAsAe etihAsika che. temAMthI dezakALanI paristhiti, lekAcAra, leka vyavahAra, jana svabhAva Adi ghaNA upayegI biMduo viSe puSkaLa Avazyaka mAhitI maLe ema che. dezanI sAMsArika, Arthika tathA vyApArI sthiti kevI hatI tenuM bhAna paNa A zasAothI thaze..kavitA pracalita dezIe tathA deharAmAM lakhAyelI che, bhASAnuM saMkuraNa zuddha, saralane sugama che...vicAre khuTatAthI darzAvAyA che.kavitAnuM vyAkaraNa aNizuddha jaNAya che, zabda bhaMDaLa ati bahula che, ala. kAre sarala che, bhASA ADaMbara rahita che." jaina sAhityanA vizeSa prakAzathI bhASAnA Philological ItihAsa upara puSkaLa prakAza paDaze. prathama sAhitya pariSadranA pramukha svargastha sAkSara zrI govardhanarAma bhAI kahe che ke parva1 mULa ane thaDa. I. sa. 1024 jinezvara nAmanA jaina yatie aNahilavADanA rAjA dula pAsethI "kharatara " pada meLavyuM; eNe kharataragaccha sthA ane aSTavRtti tathA lIlAvatI lakhyAM. I. sa. dazamA zatakathI bhASA sAhityanI zarUAta thAya che. - I. sa. 1292 saMskRta graMtha upara vArtika lakhanAra jinaprabhasUra ane zrI hemacaMdranI syAdavAda maMjarI upara TIkA lakhanAra mahila peNa sUri hatA, For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 278 AtmAnaMda prakAza, ~~~~~~~ ~~ ~ ~ ~ rajapUta rAjAo viSe bhATa cAraNanA rAsAvigere. rAsamAlA gujarAtI bhASAnI henapaNuM prAkRta ane apabhraMza bhASA-emAM lakhAyA. kaMIka mAravADI kaMIka vraja ane kaMIka bIja bhASAmAMthI mizra Na-te rAjakavionI bhASA hatI. ane brAhmaNa jaina vidvAnenI sAhitya bhASA saMskRta hatI. janma pAmatI gujarAtI e sarva nA mizraNarUpe bolAtI hevI joIe. sAMprata kacchI bhASA jevI kadAca te vakhatanI gujarAtI bhASA haze. dhAmakasAhitya-1300 merUtuMga (jaina) 1334haribhadrasUna rinI jambudvIpa saMgrahiNe uparaprabhAnaMdasUrinI kSetra saMgrahiNI vRtti1348 jaina kartA merUtuMga (1300 nA merUtuMgathI bhinna) 1353 tapAgacchanA kulamaMDanane jama. 1368 sematilakasUri (zIlataraMgi. nA katAM)nuM mRtyu. 1373 vimalacaMdra surinI pranettara mAlA upara deveMdranI TIkA. 136 abhayadeva surinuM "tijya mahatta tetra. anya sAhitya-1343 rUdra pAlIyagacchanA jinaprabhanI SaDradarzanI. 1349 rAjazekhara sUrie ( dilhImAM ) "prabaMdha keza" karyo ane anyatra zrIdharanI nyAyataMdalI upara "paMcikA racyAM, 1366 saMghatilakAcAryanuM kumArapAla caritra. 1372 ratna zekhara sUrinuM zrIpAla caritra. (ka) gujarAtanI mahAra...............saMskRta samartha graMtha racAyA che. tyAre tejasiMhanA eka graMtha (1310 ) vinAnA sava graM gujarAtamAM mAtra jaina sAdhuonA racelA che. e graMtha paNa heTA bhAge dharma sAhityanA ane saMskRta sAthe prAkRtamAM paNa che. e sAdhuoe temanA "ga"ne Azraya pAmI ATale sAhitya vRkSa ugavA dIdhuM che, tyAre brAhmaNadika anya varganuM sAhitya je rajaputa, rAjAonA kALamAMja skUratuM hatuM te kevaLa asta thayuM ane e sAhitya kevaLa asta thayA pachInA kALamAM gujarAtI sAhityanuM mULa prathama pAyuM. (kha) dihonA bAdazAho, gujarAtanA subAo ane anya hAnA moTA saradAranA vigraha A yuganA AraMbhathI te 1350 For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAhitya pariSadU ane jaina sAhitya. 279 sudhI cAlyA ane tenA kSeAla jhAlAvADa, jInAgaDha, gAMDaLa vagere kAThiyAvADanA bhAgomAM ane bAkInA gujarAtamAM cAlI rahyA hatA. te vAmAM jaina gacchanA cAra pAMca sAdhue ukta sAhityanA ekalA AdhAra rUpa hatA. te pachInA pacIzeka varSa mAM eTale 1376 sudhImAM rAjakIya zAMti jevuM pramANumAM hatuM temAM paNu khInna pAMceka jaina sAdhueja evA AdhArabhUta hatA. (ga ) paNa prazna evA uThe che ke jaina sAdhue jeTalI sAhitya dhArA TakAvI zakayA tenA kAMi aMza paNu anya vidvAnAmAM kema na dekhAyA? teo kayAM bharAi beTA hatA....... ..rajaputa rAjyAne Azraye udmaya pAmelAM udyoga ane vidyAemAM vaLagelI A jJAtie Azraya bhaMga thaye anya Azraya zeAdhavA nIkaLI paDelI dekhAya che. evA yugamAM gacchonA AzrayamAM rahelA jaina sAdhue jeTalu sAhitya TakAvI zakyA tene a'zapaNu Asa'sArIe kema na jALavI rAkayA e emanA AgalA itihrAsathI spaSTa thAya che. jaina graMthakArAnI bhASA temanA asaMga jIvanane khaLe zuddha ane sarala rUpe temanA sA{hatyamAM sphure che, tyAre AkhA dezanA prAcIna bhIla Adi anAya jAtie ane rAjako~ musalamAna varga e - bhayanA saMsargathI brAhmaNa, vANIAonI navI bhASA kevI rIte du dhAvaNa dhAvI aMdhAruM, tepaNa temanA A bhramaNanA dhRtiDhuAsathIja samajAze. e sAdhuenI ane Asa sArIenI ubhayanI gujarAtI bhASA Ama jude rUpe maMdhAvA pAmI, ' '' zataka 15 muM. (uttara) pATaNa nagaramAM jaina sAdhue prathamanI peThe pAchA sa'skRta prAkRtamAM sAhityane racavA lAgyA hatA ane rAjakIya sthAna maTo e paNa te kALe tItha nahi teA tItha jevuMja A sAdhuee karelu jaNAya che. " bIjI pariSadRmAM zrIyut manasukhalAlakIracaMde 'gujarAtI sAhityamAM jaina sAhitye ApelA phaLe ane zrIyut amaracaMda pI.paramAre jJAtie viSe niSadhA vAMgyA hatA. pahelI paraSamAM krAI For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnaMda prakAza, jainane nibaMdha na hatuM. trIjI pariSadamAM zrIyuta manasukhalAla karatRcaMdane jaina sAhitya' vize, zrIyut manasukhalAla ravajIbhAIne gujarAtI bhASAnI utpatti jenAthI hovA saMbhava che! e viSe ane mAre gujarAtI jona sAhitya viSe nibaMdha vaMcAya hate. bIjI sAhitya pariSadanA pramukha sthAnethI vidvara zrIyuta kezavalAla harSadarAya ve je vidvatA bhareluM bhASaNa ApyuM hatuM temAMthI jainane lagatI hakIkta tAravIne A nIce ApI che. teramAM zatakanI leka bhASAnAM udAharaNa merUtuMga purAM pADe che. eNe avadha vinnAmani racyAnI sAla I.sa. 1305 che. tethI madhyama gaNatarIe enA prakhadhe mAMnuM pajhA sAhitya teramA zatakanuM lekhie chIe. nIcenA duhA mukarara vizva mAMthI lIdhA che. mujabhaNa muNAlavA juvvANu gayau na phuuri| jai sakkara saya khaNuthiya to su miTTI cuuri|| jAmati pacchai saMpaja sAmati pahilo ho / mujju jaNai muNAlavA vighana na veTha koi // kolI tudivi ki na muau ki na huu bAraha pujja / ghari ghari nacAvI yaha jima makaDa tima mujja // sAyara khA laGkaH gaDha gaDhava rAvaNa rAu / jagga karavara savi najji gaya mujja ma karau visAu / nIcenAM zaNakadevInAM vacane siddharAja prabaMdhamAM dhyAna kheMcanArAM che. taI gaTuA giranAra, kAhumaNi macchara parika mAritAM kheMgAra eku vi siharU na DhAliu che jesala meDima vAha valivali visUu bhAviyaI naI kama navA pravAha navaghaNa viNa AvaI nahi vaTita6 vaDhavANu vIsAratAM navI saraI ! senA samAparANa bhegAvaha taI jogavAI che For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAhitya pariSada ane jaina sAhitya. 281 have apabhraMza kivA gujarAtImAM vyAkaraNa Adi pravartaka ane prAkRta belIonA pANInI je zrIhemAcArya tenI aSTAdhyAyImAMthI udAharaNa utArIe chIe. e samartha gurjara graMthakArane samaya I-sa- 1088-1172 che. AthI enA apabhraMza khaMDamAM saMgraheluM sAhitya bAramA ane agiAramAM zatakanI loka bhASAnA draSTAMta tarIke laIe chIe. "vAsu uThThAvati aI pila diThThau sahisatti aDadhA valayA mahihi gaya adadhA pudra taDatti che hiaDA kuTTI taDatti karikAla kakheve kAI dekhauM hayavihi kahi kaI paI viNa dukakha sayAI " zrIhemAcAryane saMgraha mATe che, mahAbhArata, bhAgavata Adi kAbe temanA samayamAM athavA te pahelAM racAyelAM hatAM ane apabhraMza sAhitya eTale ke prAcIna gujarAtI sAhitya sArUM kheDAyeluM hatuM tenI emanA utArAmAM ApaNane jhAMkhI thAya che.-prAkRta dvAzrayane nAme prasiddha kumArapALa, caritranA chellA sagane pAchale bhAga zrIhamAcAye apabhraMzamAM racelo che. muMjarAjanA samayamAM thayelA amita gatinA ziSyane chakkameva " paNa apabhraMzamAM che. vaLI mahAkavikAlIdAzanA vikamevazayanA cethA aMkamAM je prakSipta bhAga maLI Ave che te paNa apabhraMzamAM che, -- jaina bhaMDAramAM bArIka tapAsa karAze te ghaNuM amUlya ratna nIkaLI AvavAne saMbhava che,--- badhe nI pAlI ane jenI ardhamAgadhI vaidika mahAsaMskRta sAthe je saMbaMdha dharAve che, tenA karatAM paNa vadhAre nikaTane saMbadha ApaNuM apabhraMza bhASA sAthe e badhI bhASAo (baMgALI, hiMdI, marAThI, vagere) dharAve che, agiramI, bAramI, ane teramI sadImAM -(gujarAtamAM ) vidvAnone saMpUrNa Azraya maLI rahyAhate te eTale sudhI ke zrIhamAcAryanuM vyAkaraNa hAthInI aMbADImAM rAja darabArI svArInA ThAThathI moTI kAmadhuma sAthe mahArAjA siddharAjanA sarasvatI bhaMDAramAM padharAvavAmAM For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 282 AtmAnaMda prakAza, AvyuM hatuM - gujarAtI sAhityane prathama yuga te gujarAtanA bhavya udayane hatuM. tethI te yuganA sAhityamAM purUSa parAkramanuM gabhIragAna che, zrImAn hemAcAryane mUlyavAna saMgrahamAM eka vAra pharIne ApaNe caMcupAta karIye, jayAre yadacchAe saMgRhita subhASita A vAM zura puranArAM che, tyAre te samayanuM uddeza pUrvaka raceluM sAhitya te kevuM uttejaka haze te kalpanA gamya che. (ahiM te saMgrahamAMnI keTalIka gAthAo lakhI che.) "arAddhamAM zatakamAM bhAlaNanA sAhitya rasika tAne sthAne vArtAnA camatkAranA bhegI tAja hatA. emanI rUcIne pikhatu vArtA sAhitya jenAM mULa nemavijaya, vaccharAja vageree sajIvana rAkhyAM hatAM, te rakhIdAsanA sIhujanA cArAmAM vistAra pAmyuM." jUnA jamAnAe zIlavatInA rAsane ane raSa darzikAne ja nma ApyuM, te na jamAne sarasvaticaMdra ane kAntAne janma Ape che. bhUtakALamAM vyaktinI stutinA rAsA ane prabaMdhe racAtA, te vartamAna kALamAM sAmAjIka sthitinA ItihAsa lakhAya che. prAcIna yugamAM dharmanA saMgrahAthe sAdhuonA mahAna saMghe maLatA tyAre arvAcIna samayamAM nAgarI pracAriNI sabhA, eka lipi pracAriNI sabhA, sAhitya pariSad jevAM maMDaLa bhinna bhinna bhASAnAM sAhitya sarva mAnya karavA, pitAnuM bhUta pUrva sAhitya saMgrahavA pravartamAna sAhityane sarvate mukha vikAsa sAdhavA sthaLe sthaLe maLe che. " It is only in recent years that the vast and instriCate literature of Jainisum has been partially explored and there is still much to be done in the way of translation and invastigation before the History of the order can be written. This ignorance of the real nature of its teachings is perhaps one cause of the contempt which the order has excited among some western scholars. Imperial Gazattere 1909 Edition Vol. 1 For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAhitya pariSada ane jaina sAhitya 283 jaina dharma saMbaMdhI sAhitya vizALa temaja gahana che. tenI zodha bahu thoDI thaelI che ane te paNa thoDuMka thayA eTale te dharma. saMbadhI ItihAsa javA pUrve bhASAMtara ane zodha kheLa rUpe haju ghaNuM karavAnuM che. e sAhitya eka te vizALa rahyuM bIju gahana rahyuM, ane e aMge joitI zedha khoLe adhurI ethI emAM ta. nuM vAstavika svarUpa zuM che e saMbaMdhI ajJAnatA rahe e svAbhAvika che, tethI pAzcAtya vidvAnenI zubha lAgaNI jaina sAhitya jItI zakayuM na hoya te temAM A ajJAnatA kadAca eka kAraNa gaNuM zakAya. - trIjI sAhitya pariSadunA pramukha dI. bA. aMbAlAlabhAInA bhASaNamAMthI eka phakare A nIce utAruM chuM. ...jUnA tAmralekha, zilAlekha, pALIA, zikkA ane hireka jAtanI junI vastune zodha karI ApaNA pUrvajo ane pUrva ItihAsanuM jJAna dahADe dahADe pUrNa karavAne zrama le, e paNa pariSadenAM kartavya paikI eka che." A prayAsamAM ApaNuM jainabaMdhuenAeja dizAnA prayAsathI ApaNane ghaNI sahAya maLavAnI AzA che. ApaNuM sAdhana ApaNuM kArya karanArA cheDA che mATe dezanI bIjI AvAja lakSavALI saMsthAo joDe e kAryatA karI prayAsa karavAthI sarvane sugamatA ane lAbha che." ATalA utArAne lakhANa pachI gurjara sAkSanI khAtrI thaze ke jaina sAhitya gurjara bhASAnI ghaNuM sArI sevA bajAvI che. lI. pipaTalAla kevaLacaMda zAha, rAjakeTa, For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 284 AtmAnaMda prakAza. Atma jJAnano sarala-zuddha mArgo (gatAMka pRSTa 256thI zarU.) ATha prakAranI pUjA have ATha prakAranI pUjA kahe che, tene mATe kahyuM che ke, " varagaMdhadhUvacurakaehiM kusumehiM pavaradIvahiM / nevalalekriya, nipUNAgA Dho" che ? 1 uttama gaMdha-caMdanAdika dravya, 2 agara pramukha sudhI dhUpa, 3 akhaMDita akSata, 4 paMcavaNuM puSpa, panirmala dhRtathI pUrita suvarNa maNimaya pAtrA vALe dIpaka, 6 lADavA pramukha naivedya, zrIphaLa pramukha phala ane 8 nirmala pavitra jala ema ATha prakAre pUjA kahevAya che. te aSTa prakArI pUjAnuM phala nIce pramANe kahe che - purUSe jinanI gaMdha pUjA karavAthI sugaMdhI ane suvarNa varNarU5 vAlA zarIrane pAme che. tathA bhAgya sukha ane anukrame mekSa sukhane prApta kare che. sugaMdhI dhUpavaDe jinapUjA karavAthI purUSa sudhI thAya che, dIpa pUjA karavAthI dIpivAla-tejasvI ane akSata pUjAthI akSaya sukhavAlo thAya che. je purUSa traNekALa uttama prakAranA puSpathI jinapUjA kare che, te devatAnA sukha pAmI anukrame sadA sukhavAlA mekSane prApta kare che. je dIvAlInA parvane viSe zrI vartamAna prabhunI pAse dIpaka prakaTI uttama phaLane muke, te purUSanuM AkhuM varSa saphala thAya che. je purUSa ghaNuM bhaktivAle thaI zrI jinacaMdrane naivedya dhare che, te purUSa deva, asura ane manuSyanA svAmInA bhegane bhegave che. je purUSa bhaktithI zrI vItarAga prabhune jalane bharela kalazale te purUSa bhAva zuddhi vaDe zreSTha thaI uttama evA mekSa padane pAme che. For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmajJAna sarala zuddha mArga. 285 upara pramANe vividha prakAre kahelI jinapUjA bhavyapurUSoe mana vacana ane kAyAnI zuddhi pUrvaka karavI. je jina bhakti zuddha bhAvathI karI hoya, te cheDI hoya te paNa meTA phalane ApanArI thAya che te viSe " yAsyA myAyatanaM jinasya lanate dhyAyaMzcaturtha phalaM SaSThaM costhita udyato'STamamayo gaMtuM pravRto'dhvani / zraddhA dazamaM bahirjina gRhA tyAptastato bAdazaM. madhye pAkSikamIkSite jinapato mAsopavAsaM phalam // huM jina maMdIramAM jaIza, evuM ciMtavavAthI purUSane eka upavAsanuM phala maLe che. ane tyAM javAne uThe tyAre chaTha tapanuM phUla maLe che. jyAre te pratye mArge cAlavA mAMDe tyAre aSTamanuM phala male che. jinagRhanI bAhera najIka Ave tyAre cAra upavAsanuM phala male che, caityamAM Ave tyAre pAMca upavAsanuM phala male che, caityanI madhye A ve tyAre paMdara upavAsanuM phala male che ane jinezvaranA darzana kare tyAre mApavAsanuM maLe che. " ahiM tevIja rItanI bhAva zuddhi te mukhya kAraNa samajavuM. evI rIte ATha prakAranI pUjA kahelI che. Adi zabdathI sattara prakAranI ane ekavIza prakAranI pUjA paNa kahevAya che. te A pramANe - 1 nirmala jala vaDe snAna, 2 caMdanAdika vaDe nava aMge nava tilaka, 3 vastra yugaLa paherAvavA, 4 vAsa cUrNane prakSepa, pavikasva pupe caDAvavA, 6 prabhu kaMThe gughela puSpamALanuM ApaNu, 7 paMcavazuM puSpa vaDe sarva aMge zebhA karavI-arthAt phUlanI AMgI racavI 8 kapUra, kRSNAgurU pramukha suMgadhI dravya vaDe pUjana karavuM, 9 dhvajA caDAvavI, 1 chatra mugaTa vagere AbhUSaNe paherAvavA, 11 puSpanuM graha karavuM, 12 prabhunI AgaLa pAMcavaNa pune Dhagale kare 13 akSata vagere aSTa maMgaLa AlekhavA, 14 sugaMdhI dhUpa ukheva, 15 gIta-gAna karavA, 16 aneka prakAranA nRtya karavA. nATaka karavA, For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 286 AtmAnaMda prakAza, 17 ane zaMkha, nagArA vagere vAjitra vagADavA e sattara prakArI pUjA kahevAya che. ekavIza prakAranI pUjA nIce pramANe kahelI che 1nAna, 2 caMdana, 3 AbhUSaNa, 4 puSpa, 5 vAsakSepa, 6 dhUpa 7 phala, 8 dIpaka, 9 akSata, 10 naivedya, 11 pAna, 12 pArI, 13 jala, 14 vastra, 15 chatra, 16 cAmara, 17 vAjitra, 18 gIta, 19 nATaka, 20 stuti ane 21 bhaMDAranI vRddhi. e pramANe ekavIza prakAranI pUjA kahevAya che." te sivAya ekase ATha vagere bIjA pUjAnAM ghaNuM bhede kahelA che te bIjA zAstrIya graMthethI jANI levA. evI rIte caitya vinayanI aMdara Avela daza prakAranA vinaya mahile A vinayane trIjo bheda kahevAmAM AvyuM. bAkInA vinayanA bIjA bhedanI savistara vyAkhyA bIjA meTA graMthamAMthI jANI levI. samyakatvanI vividha zuddhi anukrame samyakatvanI traNa prakAranI zuddhinI vyAkhyA kare che ? jina, 2 jinamata ane 3 jinamatane viSe sthiratA e samyakatvanI trividha zuddhi che. jina eTale zrI vItarAga. jinamata eTale yAt pade karIne yukta evA tIrthakara praNIta yathAsthita jIva ajavAdi to ane jinamatane viSe sthiratA eTale jemaNe jina tIrthakaranA Agamane aMgIkAra karela che, evA muni mahArAjA vagere-eTale sAdhu, sAdhvI. zrAvaka, zrAvakA, e jina, jinamata ane jinamatane viSe sthiratA kahevAya che. e kahevAno Azaya e che ke, e jinAdi traNane mukI bAkInA ekAMta vAda rUpa grahe karIne grasita thayelA A saMsAraviSe kAMI kAmanA nathI. eTale jinAdika traNaja A jagatamAM sAra rUpa che. bAkInA sarve asAra rUpa che. AvA prakAranI vicAraNAthI samyakatvanI nirmalatA thAya che. tethI te samyakatvanI zuddhi kahevAya che, te samyakatvanI zuddhi Agamane viSe bIjI rIte paNa kahelI che, te A pramANe For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * zrI DabAphaDanI jAherAta. 287 mana, vacana ane kAyA e traNe karIne karAtI je zuddhi, te samyakatvanI sAdhana bhUta thAya che. eTale mana, vacana tathA kAyAnI zuddhithIja samyakatva utpanna thAya che, jyAre jIva jinamata zivAya A samagra lekane asAra paNe mAne che, tyAre te pahelI manaHzuddhi kahevAya che. zrI tIrthaMkaradevanA caraNa kamaLanuM ArAdhana karIne mArUM kArya siddha thayuM nathI, to pachI bIjA devanA ArAdhanathI mAruM kArya zIrIte siddha thAya? arthAt naja thAya; tethI huM tIrthaMkara zivAya bIjA devanI ArAdhanA nahIM karUM" A pramANe pitAne mukhe kahevuM e bIjI vacana zuddhi kahevAya che. je zastra vagerethI chedato hoya, bhedA hoya, pIDAte heya ane balate hoya, chatAM bIjA devane jarApaNa kAyAthI name nahIM, te trIjI kAya zuddhi kahevAya che. 1-2-3 A prakAre bIjI rIte paNa samyakatvanI traNa prakAranI zuddhi kahelI che. apUrNa zrI DabAsaMga phaMDa taraphathI phebruArI mAsamAM dANe ApavAmAM Avyo tenI jAherAta. maherabAna sAheba, ApanA prasiddha peparamAM nIcenI bInA chApavAmaherabAnI karaze. zrI DabAsaMga phaMDa taraphathI duSkALa sababa jAmanagaramAM sane 1912 nI sAlanA phebruArI mAsamAM jAmanagaranI AthamaNI bAjunA mahAjana zrAvakanA gAma 32 batrIzamAM kula mANasa 10 cho dazane dANa maNa 231 base paNa batrIza ApavAmAM AvyA che. mahAla khaMbhAlIyA, zalAyA, tathA lAlapura tAbAnA gAma jenagara AvI zakyA nathI tevA mahAjana zrAvakenA gAmo AvelA che tene mATe be mAsano dANe {Na 325 thI 3pa0 sudhIno baMdobasta karavA mANasa mekalavAmAM AveluM che. te debasta karIne Avaze tyAre te saMbaMdhI bahAra pADavAmAM Avaze athavA mArca mAsanA rahIzAbamAM bahAra pADIzuM. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnaMda prakAza, jema jema have pachInA mAse AvatA jaze tema tema meTIsa khyAomAM dANe ApavuM paDaze. A phaMDanI sIlIka ghaNaja theDI che tethI karI A 64 gAmanA zrAvakene duSkALa UtArI zakAya tema nathI ane tevA kAraNathI A zrAvake ghaNuja duHkhI sthiti bhaviSyamAM bhegavaze evuM jaNAya che. mATe kaI paNa sakhI jona gRhastha bahAra paDI pitAnA taraphathI mATI rakamanI madada karI A zrAvakene uddhAra karaze evI amArI vinaMtI che. A phaMDanI je sIlIka che te upara dhyAna ApI eka kane dANa ApavA jeTalo baMdobasta karI ApIe chIe, ane eka TaMkane . mATe pitAthI baMbasta karI le evI sucanA ApIe chIe ane tadana AMdhaLA lulA vigere apaMgane be TaMkane baMdebasta karI ApIe chIe. A zrAvake khetIne dhadha kare che ane tethI karI duSkALa tene kharekharI asara kare che ane tevA kAraNathI pite tathA tenA bALake tathA khetInA sAdhana je baLadIA te ghaNuM ja duHkhI avasthA bhegave che. A mAsamAM kula keTalA mANasone dANe ApavAmAM AvyuM tenA nAma, jJAti, umara, dhaMdhe, AkhyAnI tArIkha, keTalA maNa, hastenuM nAma vigerenuM patraka rajISThara pramANenuM laMbANa vALuM hovAthI chApavAmAM AvatuM nathI tethI mekalavAmAM AvyuM nathI. paNa eka jena pepara ophIsa tarapha mekalavAmAM AvyuM che ne te chApI bahAra pADaze te tene AbhAra mAnIzuM. vinaMtI. vakIla sAkaLacaMda nAraNajI zAha. bI. e. ela ela. bI. sekreTarI. zrI DabAsaMga phaDa. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartamAna samAcAra, 289 vartamAna samAcAra zrI AbujI tIrtha upara erTa Tu dhI gavarnara janaralanI mulAkAte gayelu jaina De yuTezana. muMbaI, amadAvAda, sIrehI vigere judA judA gAmanA mukhya mukhyapacIza jainagrahanuM ekaDepyuTezana tA. 6-4-1912nA roja Abu parvata upara ejaMTa sudhI gavaranara janarala mI. kelavIna sAhebanI mulAkAte gayuM hatuM. te vakhate eka eDresa rUpAnA kAsakeTamAM mukI teo sAhebane arpaNa karyuM hatuM. hetu Abu jevA pavitra tIrtha upara tyAMnA devAlayamAM yuropIyane buTa sAthe jovA jAya che te baMdha karAvavAnuM hatuM. buTa upara makhamalanA mejA caDAvI leta kema? tema sAhebe pUchatAM DepyuTezananA gRhasthoe tevI rIta paNa agyaja che ema dAkhalA dalIla purAvA sAthe jaNAvyuM hatuM ghaNe vakhata sArI rIte vAta cIta thayA bAda A saMbaMdhano rIporTa nAmadAra gavaranara janarala tarapha ravAne karavAne teo sAhebe kabula karyuM hatuM vadhAre hakIkta ghaNuM peparamAM AvI gayela che. zrI jaina zvetAMbara ejyukezana borDa taraphathI bALake tathA kanyAonI levAyelI jaina dhArmika harIphAInI parIkSAmAM maLelA InAma ApavAno surata khAte karavAmAM AvelA meLAvaDA. . surata khAte caitra zuda 14 nA roja mAjI saba jaja rA. 2. cImanalAla lallubhAInA pramukha paNa nIce karavAmAM AvyuM hatuM. te meLAvaDAmAM cagya sthAne munirAja zrI kamaLavijayajI paNa bIrA jyA hatA. zeTha cunIlAla chaganalAle harIphAInI dhArmika parikSAthI thatA phAyadA vigere upara temaja mAtara bhAIlAla chaganalAle paNa te prasaMgane anusaratuM te viSaya upara belyA hatA. ane InAmanI rakama jAhera karI hatI. tyAra bAda Ukta munirAjanA hasta kamaLathI vidyArthIone pramANa patra ApavAmAM AvyA hatA, ane ukta pramukha sAhebanA hAthe InAmanI rakama vehecI ApI hatI. tyAra bAda pramukha sAhebe potAnA te viSayanA aMge vicAra batAvI meLAvaDe AnaMda sAthe barakhAsta karyo hate. For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnaMda prakAza graMthAvalekana. prANa pokAra (padyabaMdha) A laghu paraMtu dayA rUpI velaDI graMtha amone abhiprAya arthe bheTa maLela che. tenI AnaMda sAthe bheTa svIkArI jaNAvavuM paDe che ke jaga vikhyAta mahApakArI svargavAsI mahAmA vijayAnaMda sUrizvara (AtmArAmajI mahArAja) nA pra ziSya saMvegI gItArtha zAMta kiyA pAtra muni mahArAja zrI haMzavijayajI mahArAjanA apUrva prayAsa ane kRpAnA phaLa vaDe UdAra jana gRhasthAnI sahAyathI A graMthanI prathama 15000) kopI maphata vaheMcAI tyAra bAda 2000) kopI marAThI bhASAmAM chapAI te pramANe vaheMcAI, trIjI vakhata 10000 ) kopI hiMdustAnI bhASAmAM ane chevaTe A AvRtinI 10000 ) daza hajAra kepI gujarAtI bhASAmAM chapAvI tevI rIte maphata jaina ane jainetara samAjamAM vaheMcAI. AvI rIte judI judI bhASAmAM judA judA mANase pAse taiyAra karAvI mata vaheMcAvI mahAtmA zrI haMsavijayajI mahArAje dayAnuM kharekharUM ravarUpa batAvI ApyuM che. muni dharma je vIza vizva dayA pALavAnA che te pite pALatA bIjAne tevA dayAmaya banAvavAnuM paNa zIkhavyuM che, ane niraparAdhI prANInA thatA pokArathI jenuM hRdaya Adra banyuM che evA ukta mahAtmAe te avAcaka prANuonuM vakIlAta nAmuM laIkharekharUM dayAjanaka kArya upADI laI aNagAra dharmAne dIpAvyuM che. AvI rIte dayA dharmane jhuDe kharekhara AvA kArya karI ukta mahAtmAe je UpADI lIdho che je jANI sarvane AnaMda sAthe te mahAtmAne AbhAra mAnyA sivAya sarvathI rahevAze nahIM. tevuM jIva dayA nA pracAranuM kAryanuM sai keIe anukaraNa karavuM joIe. A bukanA racanAra kavi sAkaLacaMda pItAmbaradAsa che. teone paNa AvA kArya mATe dhanyavAda ghaTe che. chevaTe amAre eTaluM te jaNAvavuM ja paDaze ke TukI mudatamAM janma pAmelI amadAvAdanI zrI haMsavijayajI jana lAIbrerIe pitAnI ladhu vaya chatAM AvA ladhu paraMtu UpayegI Uttamattama pustake prasiddha karI vaLI te dayA phelAvavAnA mukhya hetuthI maphata ApI jaina samAjanI je sevA bajAve che tethI tene paNa dhanyavAda ghaTe che. ame tenI divasanudivasa unnati icchIe chIe. For Private And Personal Use Only