Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ / / namo namo nimmatanuMsaLaK II AgamasUtra saTIka anuvAda 28 anuvAda zreNI sarjaka - muni dIyaratnasAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladaMsaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH AgamasaTIka anuvAda 28/1 nirayAvalikA-paMcaka -- tA. 23/10/2009 payannAo-10+1 -: anuvAda-zreNInA sarjaka : muni dIparatnasAgara zukravAra Agama saTIka anuvAda bhAga 1 thI 42 saMpUrNa mUlya-5-10,000 0 zrI zruta prakAzana nidhi 0 saMparka sthaLa 2066 kA.su.pa Agama ArAdhanA kendra, zItalanAtha sosAyaTI phleTa naM. 13, cothe mALe, nhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. Agama saTIka anuvAdanA A bhAga - 28 mAM che... 0 nirayAvalikA 0 puSpikA 0 catuHzaraNa 0 mahApratyAkhyAna 0 taMdula vaicArika 0 gacchAcAra 0 devendrastaya AgamasUtra saTIka anuvAda 0 vRSNidazA A pAMca upAMgasUtro krama-8 thI 12 0 kalpavataMsikA 0 puSpacUlikA - TAIpa seTIMga zrI mahAkAlI enTaraprAIjha cAMdaloDiyA, amadAvAda. (M) 9824419736 0 Atura pratyAkhyAna 0 bhaktaparijJA 0 saMstAraka 0 gaNividhA 0 vIrastava 0 caMdravedhyaka A daza + eka vaikalpika] payannAsUtro == - mudraka H navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda. Tel. 079-25508631
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ RNasvIkAra AgamasUtra saTIka anuvAda D 0 vaMdanA e mahAna AtmAne che vikrama saMvata-2061mAM phAgaNa suda-3 no divasa ane maMgalapArekhanA khAMcAmAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI varSagAMThano prasaMga, atibhavya ane ghaNI ja lAMbI rathayAtrAnA prayANanI ghaDIe, AgamonA TIkA sahitanA anuvAda karavA mATenI manobhAvanAnuM jemanA mukhethI vacana prAgaTya thayuM, aMtaranA AzIvadi, sUrimaMtrathI abhimaMtrita vAsa cUrNano zepa ane dhanarAzinI javAbadArInA yathAzakya svIkAra saha jemanI kArya preraNAnI saravANImAM bhIMjAtA mArA cite AzirSa anero harSollAsa anubhavyo. jemanI hayAtI daramyAna ke yAtI bAda paNa, jemanA nAmasmaraNa mAtrathI A kArya vitarahitapaNe mUd svarUpane pAmyuM, evA... pUjya AcAryazrI hacamacaMdrasUrIzvarajI manA caraNa kamaLamAM sAdara koTIza vaMdanA D Agama saTIka anuvAdanA A bhAga [ 28 ] nI saMpUrNa dravya sahAyanA preraNAdAtAzrI Agama saTIka anuvAdazreNinA sarjaka chemuni zrI dIparatnasAgarajI ma.sA. teozrInI preraNAthI lAbhalenAra 0 zrI jaina zve.pU. saMgha - thAnagaDha zAha haMjArImalajI bhUramalajI - karnala D D 0 kema bhUlAya e gurudevane paNa ? 0 cAstri prati aMtaraMga prItithI yukta, aneka AtmAone pravajyA mArge prayANa karAvanAra, saMyamamUrti, prati varSa upadhAna tapa vaDe zrAvakadharmanA dIkSA dAtA, zArIrika samasyAo vacce paNa baMne zAzvatI oLInI ArAdhanAne na cUkanArA, sAgara samudAyamAM gacchAdhipati padane zobhAvanArA ane samartha ziSya parivArayukta evA mahAna vibhUtiratnapUjya AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. jemanA AjIvana aMtevAsI, zAsanapabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. jemaNe A anuvAda kArya mATe ghaNAM varSo pUrve preraNA karelI ane A kArya sAvaMta pAra pahoMcADavA mATe vipula dhanarAzi mokalAvI. ukata baMne AcArya bhagavaMtonI asIma kRpA ane teo dvArA prerita saMdho thakI thayela dhanavarSanA baLe prastuta kArya mUrtasvarUpa pAmyuM. |
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvavyasahAyako (anudAna dAtA, agama saTIka AnuvAdA koI eka bhAganA saMpUrNa sahAyadAtA saccAstri cuDAmaNI pUjya gacchAdhipati sva. AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajInA AjIvana aMtevAsI saguNAnurAgI pUjya AdevazrI harSasAgarasUrijI ma.nI jJAnaanumodaka preraNAthI prerita zrI AThavAlAInsa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata. 16 bhAgonA saMpUrNa sahAyaka thayela che. paramapUjaya saraLa ravAbhAvI, bhaki pariNAmI, bhutAna gI sva AcAravizrI vijaya cakacaMsUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI 10 bhAgo mATe nIcenA saMgho sahAyaka thayA che. (1) zrI maMgalapArekhano khAMco, jainasaMgha, amadAvAda be bhAga. (2) zrI bhAvanagara jaina zve bhU.pU. saMgha, bhAvanagara - be bhAga. (3) zrI AdinAtha jaina zve. mUpU. saMgha, navasArI be bhAga. (4) zrI girirAja sosAyaTI AdinAtha jaina saMgha, boTAda be bhAga. (5) zrI jaina zvemUpU. tapAgaccha saMgha, boTAda eka bhAga (6) zrI pArthabhaktidhAma jaina dhArmika TrasTa, taNasA eka bhAga piramapujya AcAryadiva zrI RcakacaMdrasUrIzvarajInI preraNAthI temanA samudAyavartI zramaNIvaryAo taraphathI prApta sahAyanI noMdha AgaLa che.]
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda suvizAla gacchAdhipati AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI vaiyAvacca parAyaNa paMnyAsa pravara zrI vajrasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI eka bhAgazrI hAlAratIrtha ArAdhanA dhAma, vaDAliyA, sIMhaNa, taraphathI Agama saTIka anuvAda zreNInA sarjaka munizrI dIparatnasAgarajInI preraNAthI A be dAtAoe maLIne eka bhAga mATe sahAya karI che. (1) zrI jaina zve mUrti saMgha, thAnagaDha (2) zAha haMjArImalajI bhUramalajI, karnala. pUpU kriyArUcivaMta, prabhAvaka, Adeya nAmakarmaghara svargastha AcAryadeva zrImadvijaya AcakacaMdrasUrIzvarajIthI prerita punyavaMtI zramaNIvarsAonI preraNAthI prApta anudAno 1- vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhaktisUrIzvarajI samudAyavartI milanasAra sAdhvIthI saumyajJAzrIjInI preraNAthI traNa bhAgo mATenI dravya sahAya prApta thaI che, te A pramANe - (1) zrI kArelIbAga, zvempU jainasaMgha, vaDodarA. (2) zrI kArelIbAga, jaina saMghanI zrAvikA baheno, vaDodarA. * (3) zrI bhagavAna nagarano Tekaro, jainasaMgha, amadAvAda. - - 2- suvizALa parivArayuktA sAdhvIzrI bhAvapUrNAzrIjI manI preraNAthI zrI kSetrapAla bhakti TrasTa" - navasArI taraphathI. 3- vardhamAna taponidhi pUjya AcAryadevazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavartI pa.pU. sAdhvIzrI dhyAnasAzrIjI tathA sAdhvIzrI praphullitAzrIjInI preraNAthI - "zrI mAMgaroLa jaina zve ta50 saMgha, mAMgaroLa - taraphathI.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ dravyasahAyako 4- paramapUjyA jayazrIjI-lAvaNyazrIjI manA parivAravartInI sALIzrI satyAnaMdazrIjI ma.sA.nI punita preraNAthI "zrI gAMdhInagara jaina saMgha, beMgalora - taraphathI." 5- paramapUjya kriyArUcIvaMta A devazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavatI zramaNIva mokSanaditAzrIjI manI preraNAthI "zrI vallabhanagara jaina zvempU, saMgha, vallabhanagara, Indaura paramapUjaya AgamoddhAraka, sAmAcArI saMrakSaka, bAhuta yAdina AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavatI ta anurAgINI zramaNIvaonI preraNAthI prApta sahAyo. (1) paramapUjyA nIDaravaktA sALIzrI caMlyAzrIjI mAthI prerita 1- zrI trilokapadma ciMtAmaNidhAma jaina saMgha, aMdherI, muMbaI. -- zrI mahAvIranagara jaina daherAsarajI TrasTa, navasArI. (2) apratima vaiyAvRtyakArikA papU. malaya-praguNAzrIjI manA ziSyA susaMvAdI parivArayuktA sALI strI prazamazIlAzrIjI mahanA zrutAnurAgI ziSyA sA zrI prazamaratnAzrIjInI preraNAthI"zrI zvetAMbara jaina tapAgaccha saMgha," vAMkAnera. (3) paramapUjyA mAtRhRdayA sALIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI ! - "zrI AdinAtha jaina zve. saMgha," bhopAla. (4) paramapUjyA vardhamAnatAsAdhikA, zatAvadhAnI sALIzrI amita guNAzrIjI ma.nI preraNAthI-100 oLInI pUrNAhUti nimitte karacelIyA jaina zve mahAjana peDhI," karacelIyA, surata. - - - - - -
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda (5) zramaNIvaryA bhaktirasika pUjya malayAzrIjI manA vyavaradakSa ziSyA sALIzrI hitAzrIjI manI preraNAthI zrI jaina maracanTa saMghanI zrAvikA baheno, amadAvAda. (6) paramapUjyA malaya-kaivalya-bhavyAnaMdazrIjI manA suvinitA miSTa bhASI, tapasvIranA sAnIthI pUrapakvAzrIjInI preraNAthI "sarvodaya pArzvanAtha ceriTebala TrasTa," muMbaI (Agama-sIka anuvAda sahAyasko) (1) papU. bhagavatIjI dezanAdakSAdevazrI naradevasAgarasUrijI masAnI preraNAthI - "zrI vizAzrImALI tapagaccha jJAti," jAmanagara. (2) vardhamAna taponidhi pUjya A.deva zrI vijaya prabhAkrasUrIzvarajI mae nI preraNAthI - "abhinava jaina zvebyU saMgha," amadAvAda, (3) zrutasaMzodhanarasika pUjya A devazrI munisUrijI manI preraNAthI - "zrI vijayabhadra ceriTebala TrasTa," bhIlaDIyAjI. | (4) papU. jayalAvaNyazrIjI masAnA suziSyA sArA sUryapabhAzrIjI manI preraNAthI - "zrI bhagavatInagara upAzrayanI baheno," amadAvAda. (5) paramapUjyA varadhamazrIjI manA ziSyA tapasvIratnA sAdanIzrI prItighamazrIjI manI pAvana preraNAthI. - (1) zrI pArthabhakti zremUvapUcha jainasaMgha, DoMbIvalI. - (2) zrI rAjAjI roDa cempU tapAjaina saMgha, DoMbIvalI. (6) svanAmadhanyA zramadIvayazrI samyagANAzrIjI manI preraNAthI. "zrI parama AnaMda zempU jenasaMgha, pAlaDI, amadAvAda.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano - - - - - - - muni dIparatnasAgarajI dvArA prakAzita sAhitya-eka jhalaka kula prakAranono aMka 301 -mAluiLa-mUe. 49-prakAzano A saMpuTamAM mULa Agamo che. jemAM 45 Agamo 45 alaga-alaga pustakomAM mudrita karAvAyela che. cAra vaikalpika Agamo paNa temAM samAvAI gayela che. e rIte 45 + 4 kula (49) AgamonuM A saMpuTamAM saMpAdana che. temaja pratyeka sUtrane aMte pUjya sAgarAnaMdasUrizvarajI saMpAdita Agamo tathA tenI vRttinA aMko paNa TAMkyA che. amArA A prakAzanamAM zrutaskaMdha, zataka/adhyayana/vakSaskAra/pada, pratipatti, uddezaka, sUtra/gAthA Adi spaSTatacA judA najare paDe tevI viziSTa mudraNakalAne prayojela che. pustako alaga-alaga ane nAnA kadanA hovAthI vAMcana ke kaMThastha karavAnI ati saraLatA rahe che. 45-AgamanI pUjA, pUjana, rathayAtrA ke zrI gautamasvAmI pUjanAdi mATe alaga-alaga pIstALIsa pustako hovAthI goThavaNI saraLa bane che. sAmaroso, sAmAoiso, AgamaviSayadarzana, AgamakathAnuyoganA mULa saMdarbha jovA mATe A prakAzana vasAvavuM jarUrI ja che. jenI kiMmata che rUA. 1500 -darzana-pUjana mATe AjIvana upayogI che. 2. Agama-gujarAtI anuvAda prakArano ApaNA mULa Agamo ardhamAgadhI bhASAmAM che. jeo bhASAjJAnathI vaMcita che, zAstrIya kAraNothI AgamanA abhyAsathI vaMcita rahyA che, AgamonI vAMcanA prApta karI zakatA nathI ItyAdi kAraNe Agamika padArthonuM jJAna pAmI zakyA na hoya tevA bhavyAtmAo zrI kalpasUtra mAphaka saraLatAthI AgamonuM vAMcana ane bodha prApta karI zake, temaja bhavabhIru AtmAo potAnuM jIvana mArgAnusAra banAvI zake tevuM prakAzana. sAta bhAgomAM samAviSTa 2800 jeTalA pRSThomAM pIstALIza Agamono akSarazaH anuvAda dharAvatA A "AgamadIpa" saMpuTamAM bIjA be vaikalpika AgamonuM gujarAtI paNa Apela ja che. aMdAje 90,000 zloka pramANa mULa Agamano A gujarAtI anuvAda rUA. 2000/-nI kiMmate upalabdha thaI zake che. paNa hAla tenI eka paNa nakala bacelI nathI. e ja amArA A prakAzananI lokapriyatAno pUrAvo che. aneka pUjyazrIe A gujarAtI anuvAdano svAdhyAyAdi arthe upayoga karelo che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 3. AgamasuttANi-saTIkaM 46 prakAzano jeone mULa Agamo vAMcyA pachI tenI vistRta samaja meLavavI che. temAM rahelA padArthone UMDANathI avagAhavA che, temAM rahelA tattvo AdhArita kathA, daSTAMta ke dravyAnuyogane jANavo che, tevA viziSTa jJAnapipAsu mATenuM amAruM A 13,000 jeTalA pRSThomAM patharAyela ane trIza bhAgomAM vibhAjIta evuM daLadAra prakAzana che. A prakAzanamAM mULa Agamo para prApta badhI ja niyuktio, 39 Agamo paranI vRtti, zeSa AgamonI saMskRta chAyA, keTalAMka bhASyo tathA cUrNio ItyAdi sarve vivecanono samAveza karAyela che. sUtro ane mAthAnA spaSTa alaga vibhAjana, pracura peregrAphasa, adhyayana, uddezaka, sUtra AdinI suspaSTa alaga peja lAIna temaja amArA mULa ane anuvAdita AgamomAM apAyelA kramAMka mujabanA ja sUtra kramAMkana tathA vyavasthita anukramaNikAne lIdhe koIpaNa pasaMdita cokkasa viSayavastu ke samagra adhyayananA vAMcanamAM saraLatA rahe te rIte A saMpuTanuM saMpAdana ane mudraNa karAyeluM che. - A prakAzananA abhyAsamUlya ane saMzodhanakSetre upayogitA temaja samagra vizvamAM Agama prakAzananI AvI eka ja mAtra zRMkhalA upalabdha hovAne kAraNe rUA. 11,000/- mUlya hovA chatAM tenI eka paNa nala sTokamAM rahelI nathI. e ja amArA A prakAzananI mahattA sAbita kare che. 4. Agama-viSaya-dali A eka evuM prakAzana che, jemAM 45-AgamonI vizadrarUpe anukramaNikA apAyela che, chatAM tenA pRSTho che. - 384. pratyeka AgamanA pratyeka sUtra ke gAthAnA viSayone e ja AgamonA sUtronA kramAMkana anusAra, atIva suspaSTa rUpe ane pRthapRthak svarUpe apAyelI A anukramaNikAthI tame tamAro managamato-Avazyaka ke tamArA saMzodhana ane lekhanane anurUpa viSaya sahelAIthI pasaMda karI zako cho. gujarAtI bhASAmAM taiyAra karAyela A anukramaNikAthI tame amArA anuvAdita AgamomAM to mULa viSaya joI ja zako cho. taduparAMta mULa Agamo ke AgamasaTIjhaM mAM paNa tamArI pasaMdagIno viSaya zodhavo A bRhat anukrama parathI khUba ja saraLa che. rUA. 400/-nI kiMmatane lakSamAM na laI tenuM upayogitA mUlya samajazo.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 5. Agamasahakroso 4-prakAzano 11 A zabdakoza - eTale saMdarbhasthaLa nirdeza sahitanI "Agama-DIkSanerI' jemAM tamane maLe che mULa AgamamAMthI levAyelA 46,000 zabdo ane tenA 3,75,000 jeTalA Agama saMdarbho sahita mULa-ardhamAgadhI zabdonA saMskRta artha ane gujarAtI eka ke vadhu artho. cAra bhAgomAM samAviSTa 2400 jeTalA pAnAono A pustakano seTa mepalItho kAgaLa, pAku bAInDIMga ane AkarSaka mukhapRSTha to dharAve ja che. paNa tamAre mATe tenI upayogitA che 3 thI 4 paryaMtano koIpaNa zabda zodhavA mATe. tyAM phakta zabdano artha ja joIne besI nathI rahevAnuM. paNa pIstALIze pIstALIza AgamomAM A zabda jyAM jyAM vaparAyo hoya te-te badhAM sthAnono nirdeza paNa maLaze ja - jenA dvArA eka ja zabda jo judA judA saMdarbhamAM vaparAyo haze, to te bhinna-bhinna saMdarbhayukta artha ke vyAkhyA paNa jANI zakAze. wwxxx vaLI AvA saMdarbho jovA mATe tamAre judA judA prakAzanonA Agamone pheMdavAnI koI jarUra nathI. tame mAtra amAruM gAmasuttALi - saMpuTa sAthe rAkho. tamAre upayogI zabdo mULa Agama ke Agama-saTIka mAM maLI ja javAnA 6. AgamanAmakroso Agama zabdakozanI eka pUraka DIkSanerI te A "Agama nAmakoza'. A prakAzana AgamasaTIkaM mAM AvatA nAmo (kathAo)nI DIkSanerI che. A DIkSanerImAM kathAnA pAtronA nAmo to kakkAvArI kramamAM ApelA ja che. sAthe sAthe te pAtro ke nAmono saMkSipta paricaya paNa che. tamAre mULa Agama uparAMta niryukti, bhASya, cUrNi ke vRttimAM jo A nAma ke te nAma sAthe saMkaDAyela kathA ke dRSTAMta jANavA che to amArI DIkSanerImAM tete nAmane aMte nirdeza karAyela Agama saMdarbha jovo. Agama saMdarbha jotAM ja tamane te saMdarbhavALA AgamanuM nAma, paMcAMgIno prakAra ane sUtrakrama maLI jaze. jenA AdhAre tame te kathA ke dRSTAMtano sahelAIthI abhyAsa karI zakazo. A nAmakozanuM mahattva to tyAre ja samajAya jyAre eka ja nAma dharAvatA ekathI vadhAre pAtrono alaga-alaga parIcaya ke judI judI kathAo tamane jovA maLe. te paNa phakta rUA. 200/-nI kiMmatamAM. saMdarbha mujaba kathA jovA mATe amAruM AgamasuttALi-saTI to che ja.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 AgamasUtra saTIka anuvAda 7. AgamasUtra hindI anuvAda prakAzano mULa AgamanA 90,000 jeTalAM zloka pramANa sAhityanA mULa prakAzana pachI jema teno gujarAtI anuvAda karyo, tema hindI anuvAda paNa karyo. pharka eTalo ja ke A hindI anuvAda bAra bhAgomAM Azare 3200 jeTalA pAnAomAM patharAyelo che. gujarAtI anuvAda karatA 300thI paNa vadhAre pRSTho temAM umerAyA che. je phakta kadanI vRddhi ja nathI, paNa arthavistAra ane peregrAphonI pracUratA paNa dharAve ja che. hindIbhASI mahAtmAone paNa AgamanA padArthajJAnathI vaMcita na rahevuM paDe te AzayathI taiyAra karAyela A AgamasUtra hindI anuvAda hindI bhASAnI samRddhi ane sAhityika mUlya to dharAve ja che. te gujarAtI bhASI Agamarasiko ane tattvajijJAsuo mATe paNa mahattvanuM saMdarbhazAstra banI rahyuM che. rUA. 2700/-nuM mUlya dharAvatA A AgamasUtra-hindI anuvAd mAM paNa kramAMkana to mULa Agama, Agama gujarAtI anuvAda ane Anama saTI anusAra ja thayela che. tethI abhyAsIone tulanA karavI saraLa paDe che. 8. Agama kathAnuyoga 6-prakAzano Agama kArya viSayaka A amAruM navamuM prakAzana che. jemAM "kathAnuyoga" nAme anuyoganI mukhyatA che. A prakAzanamAM mULa Agamo, Agamo paranI niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti ke avasUrI e tamAmano samAveza karI A Agama kathAnuyoganuM saMkalana ane gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. je cha bhAgomAM vibhAjIta che 2200 jeTalA pRSThomAM samAviSTa che ane kathAone daza vibhAgamAM goThavela che. A kathAnuyogamAM tIrthaMkara, cakravartI, vAsudeva, baladeva e uttamapuruSo saMbaMdhI kathAnaka ke mAhitIno saMgraha che, zramaNa vibhAgamAM gaNadharo, pratyekabuddho, nihavo, anya zramaNonI kathAo che. te sAthe Azare 90thI vadhu pRSThomAM gozALAnuM kathAnaka tenA pUrvabhava, vartamAnabhava ane bhAvi bhavo sahita mUkela che. te sivAya zramaNI kathA, zrAvaka kathA, zrAvikA kathA, anyatIrthI kathA, prANI kathA, prakIrNa kathA ane dRSTAMtonA alaga vibhAgo che. pratyeka kathAne aMte tenA Agama saMdarbho paNa mUkelA che, jethI mULa mAhitI srota joI zakAya. chaTThA bhAgamAM akArAdikrame pratyeka kathAnA nAmonI goThavaNI ane tenI sAthe pRSThAMka ApelA che, jethI koIpaNa kathA zodhavI atyaMta saraLa bane che. A "Agama kathAnuyoga'' kevaLa kathArasiko tathA vyAkhyAtAo mATe atyaMta upayogI prakAzana che. jenuM mUlya mAtra rUA. 1,500/- che. temaja sana-2004mAM ja prakAzita thayela hovAthI hajI saraLatAthI upalabdha che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 9. Agama mAtAjanavidhi A eka laghu pustikA che. jemAM pIstALIza Agama mahApUjana bhaNAvavA mATenI saraLa, spaSTa, zAstrIya vidhi che. sAthe-sAthe paMDita zrI rUpavijayajI kRta 45Agama pUjAo paNa ApI dIdhela che. aSTaprakArI pUjAnA abhinava duhA paNa che. koIpaNa vidhikArakane sahelAIthI pUjana karAvatA phAve te rIte vidhi sAthe sucanAono nirdeza che. temaja Agama maMDapanI racanA, mAMDala, Avazyaka sAmagrI, vidhimAM pratyeka kArya mATe jarUrI evA sahAyakonI kArya vaheMcaNI paNa jaNAvela che. moTA TAIpa, padhonI suMdara goThavaNI, pratyeka pUjana mATenuM alaga peja, dareka pUjanane mATenI sUcanA, te pUjananI sAthe ja apAyelI hoya tevuM A eka mAtra prakAzana che. 10. Agama saTIka anuvAda 48-mANAno prastuta prakAzanamAM AgamonA mULasUtrono akSarazaH anuvAda to che ja. sAthe sAthe AgamonI niryukti ane TIkAno paNa anuvAda karela hovAthI ame "saTIka anuvAda" evuM nAmakaraNa karela che. jemAM 45 Agamo uparAMta be vaikalpika Agamo ane kalpa [bArasA sUtranA samAvezathI 48 prakAzano thAya che. jene A sAthe ame 42-bhAgomAM prakAzita karela che. A saTIka anuvAdamAM cha cheda sUtrono anuvAda mAtra mULano ja che, temAM saTIka anuvAda nathI. saMskRta ane prAkRta bhASAjJAnathI vaMcita zrutarasiko ke svAdhyAya premIone A atyaMta upayogI prakAzana che, jenuM saMyukta mUlya rUA. 10,000/- che, ke je kiMmatamAM to koI 45 saTIka Agamono anuvAda paNa na karI Ape. A saTIka anuvAda saMpuTamAM-aMgasUtro, upAMga sUtro ane mULasUtrono saMpUrNa saTIka anuvAda che. pannA sUtromAM paNa upalabdha TIkAono anuvAda karelo ja che, naMdI ane anuyoga baMne sUtronuM vartamAna paddhatithI sAnuvAda vivecana karela che ane chedasUtro, kalpasUtra ane keTalAMka pannAono mULano anuvAda che. - x - - A hatI Agama saMbadhI kAmArA 250 prakAzanonI yAdI - X - X -
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ G AgamasUtra saTIka anuvAda Agama sivAyanA sAhitya sarjananI jhAMkhI (1) vyAkaraNa sAhitya : 0 abhinava haima laghuprakriyA bhAga-1 thI 4 - mahopAdhyAya vinayavijayajI kRta "laiprakriyA" para siddhahema zabdAnuzAsana ane tenI sAthe saMbaMdhita aneka saMdarbhagraMthonA upayogathI taiyAra karAyelo evo A daLadAra graMtha che. je krAuna ATha pejamAM taiyAra thayela che. saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATenuM A prakAzana che. je gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI taiyAra thayela che. temAM mULasUtra, teno artha, vRtti, nRtyartha, anuvRtti, vizeSa vivecana jevA sAta vibhAgo ane pracUra pariziSTo che. 0 kRdAmAlA - - A laghu sarjanamAM 125 dhAtuonA 3 prakAre thatAM kRdantonuM koSTaka che. (2) vyAkhyAna sAhitya - 0 abhinava upadeza prAsAda bhAga-1 thI 3. - A eka svataMtra vyAkhyAnamALA che. "mannata jiNANa" nAmaka sakjhAyamAM AvatA zrAvakanA 36 kartavyo uparanA 108 vyAkhyAno temAM goThavelA che. pratyeka vyAkhyAna mATe daza-daza peja phALavela che. je pratyekamAM zloka-jainettara prasaMga - saMbaMdhita kartavyanI tAttvika vyAkhyA ane samAja-jenakathA ane kartavyane anurUpa stavanAdi paMktinI aMdara gUMthaNI che. 0 navapada-zrIpAla - zAzvatI oLInA vyAkhyAnarUpe A pustakanuM sarjana thayuM che, jemAM nave padanuM alaga-alaga vivecana sAthe nava divasamAM zrIpAlacatri paNa pUruM thAya, te rIte goThavelA nava vyAkhyAnono samanvaya che. (3) tasvAbhyAsa sAhitya + 0 tatvArthasUtra prabodha TIkA-adhyAya-1 0 tattvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA-adhyAya-1 thI 10 - A graMthamAM tatvArtha sUtranA daza adhyAyonuM alaga-alaga daza pustakamAM ati vistRta vivecana dharAvatuM dazAMga vivaraNa che. jemAM sUkahetu, mULasUtra, saMdhirahita sUtra, sUtrArtha, zabdajJAna, anuvRtti, aneka saMdarbha graMthone AdhAre taiyAra karAyela abhinava TIkA, sUtrasaMdarbha, sUpadha, sUkaniSkarSa jevA daza vibhAgo che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArA prakAzano 15 pratyeka adhyAyane aMte sUvakrama, akArAdi krama, zvetAmbara-digambara pAThabheda jevA pariziSTho tathA dazamA adhyAyanA pustakamAM aMte zabdasUci, viSayasUci, saMbaMdhakArikA jevA upayogI pariziSTho che. 0 tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. - A saMzodhana kakSAnuM eka viziSTa pustaka che. jemAM tatvArtha sUtranA pratyeka sUtrano mULa AgamamAMthI upalabdha saMdarbha, saMdarbha pATha, saMdarbha sthaLano ullekha che. temaja zvetAmbara-digambara pAThabhedanI tAlikA ane vizleSaNa che. (4) ArAdhanA sAhitya - o samAdhimaraNa - aMta samaye ane bhAvi gati sudhAravA mATe maraNa samaye cittanI samAdhi jaLavAya rahe tevI ArAdhanA vidhi, ArAdhanA sUtro, ArAdhanA padho, ArAdhanA prasaMgo vagere sAta vibhAgomAM A graMtha sarjelo che. - sAdhu aMtima ArAdhanA 0 zrAvaka aMtima ArAdhanA sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono aMta samaya sudhAravA mATe nitya karavAnI evI A ArAdhanA che, mULa prAkRta ane saMskRtamAM graMthastha thayela A vidhine saraLa gujarAtImAM rajU karela che. paMcAMganA kadanI A pustikA sAthe rAkhavI paNa saraLa che. (5) vidhi sAhitya - 0 dIkSA-cogAdi vidhi o vidhi saMgraha bhAga-1 0 sAdhu-sAdhvI kALadharma vidhi (6) pUjana sAhitya - 0 Agama mahApUjana vidhi-jenI noMdha Agama vibhAgamAM che. 0 pAThya padmAvatI pUjanavidhi (9) catra sarojana - 0 45-Agama yaMtra 0 viMzati sthAnaka yaMtra
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 (8) jinabhakti sAhitya - * caityavandana parvamAlA * caityavandanasaMgraha - tIrthajina vizeSa * caityavandana covisI 0 caityavaMdana mALA A eka saMpAdana graMtha che. jemAM parvadina tathA parvatithinA caityavaMdano, covisa jinanI covisI rUpa caityavaMdano, vividha tIrthamAM bolI zakAya tevA ane jinezvara paramAtmA viSayaka vividha bola yukta evA 779 caityavaMdanono vizALa saMgraha che. d zatruMjaya bhakti * zatruJjaya bhakti 0 siddhAcalano sAthI - siddhAcala bhAvayAtrA, stuti-caityavaMdanAdi 0 vItarAga stuti saMcaya-1151 bhAvavAhI stutino saMcaya 0 caitya paripATI (9) prakIrNa sAhitya - 0 zrI navakAra maMtra-nava lAkha jApa noMdhapothI 0 zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI AgamasUtra saTIka anuvAda 0 abhinava jaina paMcAMga * abhinava jaina paJcAGga 0 amadAvAda jinamaMdira-upAzraya Adi DirekTarI 0 bAra vrata pustikA tathA anya niyamo 0 zrI jJAnapada pUjA 0 kAyamI saMparka sthaLa 0 coghaDIyA tathA horA kAyamI samayadarzikA (10) sUtra abhyAsa-sAhitya - 0 jaina eDyukezanala sarTiphikeTa korsa . pratikramaNasUtra abhinava vivecana bhAga-1 thI 4 A rIte amArA 301 prakAzano thayA che. = = X = E G ma
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ catura zaraNaprakIrNakasUtra-saTIka anuvAda 24 catuH zaraNa-prakIrNaka jI-1 anuvAda tathA TIkAnusArI vivecana A adhyayana paramapadaprAptinA bIjabhUtapaNAthI zreyarUpa che. tethI tenA AraMbhe graMthAkAra maMDalarUpe sAmAyikAdi Avazyaka arthakathana bhAvamaMgala kAraNa dravyamaMgalabhUta cauda svapnoccAraNa. - x - vIra namaskArarUpa maMgala kahe che. athavA cha Avazyakayukta ja prAyaH catura zaraNa svIkArAdi yogyatA thAya. te mATe Avazyaka - * sUtra-1 thI 7 - [1] sAvadhayoga viratI, guNonuM ukirtana, guNavaMtanI vaMdanA, khalitanI niMdA, vraNa cikitsA, guNadhAraNA e che.] [2] ahIM sAmAyika vaDe nizca cAritranI vizuddhi karAya che. te sAvadhanA tyAga ane niravadhanI sevanAthI thAya che. [3] darzanAcAranI vizuddhi caturvizatI stavathI karAya. te jinavarendranA ati addabhuta guNaddhinarUpa che. [8] jJAnAdi guNo, tenAthI yukta pratipatti karavA vaDe - vidhipUrvaka vaMdanathI jJAnAdi guNonI vizuddhi thAya. [5] jJAnAdimAM je khalanAnI je vidhipUrvaka niMdanA te pratikramaNa, te pratikramaNathI tenI zuddhi karavI joIe. [6] cAriAdinA je aticAranI yathAkrame vaNacikitsArUpathI pratikramaNa pachI rahela azuddhi kAyotsargathI zodhavI. [guNadharaNArUpa pratyAkhyAnathI tapanA aticAranI ane vIcAranI sarve AvazyakathI zuddhi karavI. * vivecana-1 thI 7 : [1] sAvadha-pApa sahita varte te, yoga-mana, vacana, kAyA, rUpa, vyApAra, tenI virati-nivRtti, te sAvadha yoga virati, je sAmAyika vaDe thAya che. - - utkirtanajina guNonuM kIrtana, te caturvizati stavathI thAya. -- TUM - jJAna, darzana, cAritrAdi, guNavaMta-guruo, temanI bhakti te guNavaMta pratipatti, te vaMdanathI thAya. - . potAnA thayelA aticAronI niMdA ane pharI na thAya, te mATe udhat thavuM te pratikramaNa. - - aticArarUpa bhAva vraNanA pratikArarUpa te kAyotsarga-- mUlaguNa ane uttaraguNarUpa dhAraNA, te pratyAkhyAna vaDe thAya che. have sAmAyikAdi chanuM svarUpa ane phaLa kahe che - [2] pAMca samiti ane traNa guptirUpa cAtriAcAranI nirmaLatA karAya che, kaI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-1 thI 3 64 rIte ? samabhAvalakSaNa sAmAyikathI. ahIM - jinazAsanamAM, bIje kyAMya nahIM, kemake temane sAmAyikanI paribhASA ja nathI. kaI rIte vizodhi karAya che ? cA - kAya Adi vAparo. temAM sAvadhanuM varjana ane niravadhanA sevanathI karAya. have darzanAcAravizaddhi - 3] darzana-samyakatva, tenA AcAra - niHzaMkitAdi ATha. tenI vizodhinirmaLatA, 24-tIrthakara saMbaMdhI stava jemAM karAya che te. 'logassa' ItyAdirUpa, tenA vaDe karAya. arthAt caturvizatistava. - x - kaI rIte ? sarvAtizAyI lokodhotakarAdi je guNo, tenuM varNana, te rUpe. konuM? nina - rAgAdinA jayathI upazAMta mohAdi, temAM zreSTha kevalI, tenA Indra jevA, tIrthakara ke jinavarendra. have jJAnAcAranI ane cAritrAcAra-darzanAcAranI vizeSathI vizuddhi - [4] kALa, vinayAdi avidha jJAnAcAra. A zabdathI darzanAcAra, cAritrAcAra levA. kemake A traNethI yukta ja vaMdanane yogya che, bIjA koI nahIM. pArthasthAdi vyavahArathI jJAnAvAnuM paNa ke cArivAnuM paNa nihnavAdi nahIM. A jJAnAdi ja guNo che. tenAthI yukta guru, temanI bhakti karavI che. teno vinaya karavo. konA vaDe? vaMdaM vaDe, kaI rIte? 32-doSa rahita, 25-AvazyakanI vizuddhithI. * x - = -vaMdanathI jJAnAdi traNa AcAranI zuddhi kahI, have be gAthAthI be Avazyaka - [5] vrataviSayanA atikrama, vyatikramAdi prakAranA thayelA aparAdha. jJAnAcAradinuM punaH pratiSedhanuM karavuM, karavA yogya na karavuM, azraddhAna, viparIta prarUpaNAdi prakAre thayelA atiyAranuM sUtrokta prakAranI je niMdana - meM A duSTa karyuM, Adi zabdathI gahadi levA. guru sAkSIe potAnA doSa kahevA te gaha. e rIte khalanAnuM je niMdanAdi karaNa, te pratikramaNa. pAchuM khasavuM te pratikramaNa. * x - [6] cAtrinuM atikramaNa te caraNAtiga-atisAratemAM badhAM atisAra, te caraNAtipAdi. pratikramaNa - pUrvokta zuddha ke ardha zuddhonI zuddhi, pUrvokta rIte kAyotsargathI karavI. kaI rIte? kramathI prApta, daza prAyazcittamAM pAMcamAM prAyazcitathI, vraNa-dravya ane bhAva be bhede. dravyaaNa - kAMTo Adi vAgatA, bhAvaghaNa - atiyAra zalyarU5. te bhAvaghaNanI pratikAra rUpa kAyotsarga. mahAnirjarAnuM kAraNa hovAthI tenA vaDe aticAra zodhavA. jJAnanaya prAdhAnyathI tyAM jJAnAdi kahyuM, kriyAnaya prAdhAnyathI caraNAdi jANavuM. aticAra zuddhi kahI. dhe tapovIyaciAra kahe che - | [] juna - virati Adi. viratithI AzradvAra baMdha karavA, karIne tRNAno cheda, tethI atula upazama, tethI pratyAkhyAna zuddhi, te zuddhithI cAtritaimarA. tethI karma viveka - apUrvakaraNa - kevaLajJAna. tenAthI mokSa thAya. te guNa dhAraNA pratyAkhyAna vaDe thAya. te daza bhede che, athavA pAMcamahAvrata ke zrAvakanA bAra vrata, navakArazI Adi rUpe che. tapAsAranA atiyAranI vizuddhi tapa vaDe thAya. catuHzaraNapakIrNakasUtra-saTIka anuvAda AtmAne vizeSathI te-te kriyAmAM prere che. vIrya pAMca bhede-tapavIrya, guNavIrya, cAritravIrya, samAdhivIrya, AtmavIrya. teno AcAra te vIcAra. te badhAMnI zuddhi cha Avazyaka vaDe thAya * x * have sarva jinaguNotkIrtana garbha maMgalarUpa gajAdi svapnane kahe che - * sUtra-8 : gaja, vRSabha, sIMha, abhiSeka, mALA, caMdra, sUrya, bA, kuMbha, parAsarovara, sAgara, vimAna-bhavana, ranolkara, zIkhA. * vivecana-8 : gAthA-sugama che. vizeSa A - cothA svapnamAM baMne paDakhe rahela, hAthInI zaMDhamAM rahela kaLazayugala vaDe sIMcAtI lakSmIne jinamAtA jue. bAramA sthAnamAM vimAna, devalokathI tIrthakara Ave to vimAna, nakathI Ave to bhavana jue. vimAna ke bhavanano AkAra mAtra bheda che. [svapnala kalAsUtra TIkAthI jovuM.] svapna maMgala kahyuM. have vIra namaskAra rUpa trIjuM maMgala, adhyayana prastAvanA - * sUtra-9 - devendra, narendra ane munIndra vaMdita bhagavaMta mahAvIrane vAMdIne kuzalAnubaMdhibaMdhu Adhyayana huM kahIza. * vivecana* * 34 - apamRtyuthI na mare te amara, teno Indradevendra. - x - temanA vaDe vaMdita, mahAvIra - jenuM vIrya mahatva che, anaMtabala hovAthI devakRta parIkSAmAM paNa bilakula kSobhita na thayA che. kuzala mokSa, tene paraMparAe denAra. nyura * manojJa, jIvone Aloka-paralokamAM samAdhi hetuSaNAthI. artha samudAya jemAMthI jaNAya te adhyayana-zAstra. have prastuta adhyayana adhikAra - * satra-10 : cAra zaraNe javuM. 60 gaha ane sukRta anumodanA, traNa adhikAra mokSanA kAraNa hovAthI niraMtara karavA joIe. * vivecana-10 : (1) arahaMta, siddha, sAdhu, dharmanA zaraNe javuM. (2) duSTa karavuM te dukRta, tenuM guru sAkSIe kathana. (3) zobhana karavuM te sukata, tenI anumodanA - meM A karyuM te bhavya che. A traNe satata anusaraNIya che. kemake te mokSanuM kAraNa che. have catuH zaraNa adhikAra - * sUtra-11 - arahaMta, siddha, sAdhu, kevalI, kathita sukha ApanAra dharma A cAre zaraNA caturmati nAzaka che. tene dhanyo pAme che. vivecana-11 - bharata - devendrakRta pUjAne yogya. siddha-tiSThitArtha hoya che. sAdhu - nivaNi
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-11 66 catuHzaraNapakIrNakasUtra-saTIka anuvAda sAdhaka dharma vyApAra kare che. ghaf - durgatimAM paDatAM prANIne dhAre che. kevalI - jJAnI vaDe pratipAdita. * x * vaLI kevo dharma-paraMparAthI prakIne Ape tevo sukhAvaha. AnA vaDe mithyArdaSTi dharmano - x * niSedha karyo. A cAra zaraNa cAra gatine nivArI siddha lakSaNarUpa pAMcamI gati apAve che. tethI ja bhava aTavImAM zaraNarahito bhaTake che. koI sukRtu karmone ja zaraNa prApta thAya. * sama-12 - have tIrthakaranI bhaktinA samUhe karI uchaLatI romarAjI rUpa batare zobhAyamAna AtmA hathiI mastake aMjalI karI kahe che - * vivecana-12 : te zaraNa pratipakSa caturvidha saMghamAMno koIpaNa jIva, jina bhaktinA prAbalyathI romAMcita thayela* x* tethI aMtaraMga zagunA bhISaNa, prakRSNa hathiI je praNAma, tenA vaDe vyAkuLa je rIte thAya, athavA AnaMdAzruthI gadgad svara, tathA mastake sAMjali karIne kahe che - have arahaMta zaraNa aMgIkAra karIne je bole te - * suga-13 thI 22 [1] saga-dveSarUpa zaNanA haNanAra, ATha kamiida gunA haNanArA, viSaya kaSAya zatrune haNanAra - arihaMto mane zaraNa thAo. [14] yajyazrIne tajIne, dukkara tapa cAritrane sevIne kevalajJAna lakhIne yogya arahaMto mane zaraNa thAo. [15] stuti-vaMdanane yogya, Indro-cakavatanI pUjAne yogya zAzvata sukha pAmavAne yogya arahaMto mane zaraNa thAo. [16] bIjAnA manobhAvane jANatAM, yogIndra ane mahendrane dhyAna karavA yogya, vaLI dhamakathAne yogya Araheto mane zaraNa ho. [1] sarva jIvonI dayA pALavAne yogya, satya vacanane yogya, bahAcaryane yogya arahaMto mane zaraNa thAo. [18] samosaraNamAM besIne, cotrIza atizayone sevA pUrvaka, dharmakathAne kahetA arihaMto mane zaraNa thAo. [19] eka vANI vaDe aneka pANInA saMdehane eka sAthe chedatA traNa jagane anuzAsita karadi arihaMto mane zaraNa thAo. [20] vacanAmRta vaDe gatane zAMti pamADatAM, guNomAM sthApatA, avalokano uddhAra karad arihaMto mane zaraNa thAo. [21] ati addabhuta guNavALA, potAnA yazarUSa caMdra vaDe dizAonA AMtane zobhAvanAra, zAzvata-anAdi-anaMta arahaMtone meM zaraNapaNe aMgIkAra karelA che. [2] jarA-maraNane tajanAra, duHkhapIDita samasta pANInA zaraNarUpa, traNa jagatRnA lokane sukha ApanAra arihaMtone namaskAra, 2i8/5]. * vivecana-13 thI 22 :| [13] rAga traNa bhede - dRSTirAga, kAmarAga, sneharaNa. hepa-bIjAnA drohanA adhyavasAya athavA AsakitamAtra maga, apIti mAtra heSa upalakSaNathI mada, matsara, ahaMkAra levA. te rU5 zagunA haNanAra. jJAnAvaraNAdi ATha karmarUpI zatru, Adi zadathI parISaha, vedanA ane upasagadi levA, tenA haNanAra. zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparzarUpa viSaya ane kaSAya - krodha, mAna, mAyA, lobha - x * te rU5 zagunA haNanAra. athavA viSaya, kaSAyonA vinAzakavathI zagupaNuM che. evA prakAranA arihaMta-jina mane zaraNa-padmiANa thAo. [14] rAjyalakSIne choDIne, karmamalanA dUra karavAthI AtmA suvarNa jema agni vaDe tape te tapa, tenuM A sevana, je sAmAnya sAdhune karavuM azakya che, te chamAsAdi rUpa ane apramatatA-mauna-kAyotsargAdi te tapa sevIne je kevaLajJAna vibhUtine yogya thAya te arahaMta-tIrthakara, mane zaraNa thAo. athavA rAjyazrIne tajatA, dazara tapa-cAstrine anusaratA, kevalazrIne pAmanAra mane zaraNa ho. * * che ke zakrAdine badhI avasthAmAM jino namaskAra yogya nathI kemake aviratipaNe che. je anAgata jina sAdhu vaDe namaskAra karAya che, te paNa bhAvibhAvasAtriAvasthA ja che. [15] stava ke stuti - sadabhUta guNotkIrtana, vaMdana-kAyika praNAma, te baMnene yogya, amarendra-narendronI pUjA - samavasaraNAdi samRddhine yogya, zAzvata sukha - nirvANa pachInuM, tene paNa yogya. [16] potAnA sivAyanA, bIjAnA manamAM rahela ciMtita, tene jANatAM, * * * tenA vaDe anutara devonA mananA saMzaya jANIne tenA ucchedamAM samartha, tathA yogImuninA Indra-gautamAdi, mahAna Indro - zakAdi, temanA dhyAnane yogya. - x - dharmakathA - dAna, zIla, tapa, bhAvanAdinA kathanane yogya, sarvApaNAthI sarva bhASAnuyAyI, yojanagAmInI vANI, chANyAvasthAmAM mauna dhAraNa karelA Adi. [1] sUma, bAdara, basa, sthAvara je jIvo, temanI hiMsA nahIM te ahiMsA - rakSA, tene yogya, sajjanonuM hita te satya - tathya. te ane tenuM kahevuM, tene yogya * x * tathA aDhAra bhede brahmavata - x - tenI AsevanA, prarUpaNA ane anumodanAne yogya. [18] saMsAranA bhayathI udvigna jIvo vaDe avasaraNa thAya te samavasaraNa tene alaMkarIne, 34 atizaya - janmathI, karmakSayathI, devoe karela anukrame 4-11-19 atizayo sevatA upalakSaNathI vANInA 35-vacanAtizayavALA, dharmakathA kahIne je muktimAM gayA-jAya che-jaze athavA dharmakathA kahetA, temanuM zaraNa. - X - X * stuti upadeza rUpathI punarukti thAya temAM doSa nathI. [19] eka paNa vayanathI aneka prakAre saMzayone, konA ? sura, asura, manuSya ane tiryaMconA. samakALe ja chedIne -x- tribhuvanane zikSita ke anuzAsita karIne * samyakatva, dezavirati, sarvaviratirUpa zikSApradAnathI, moTTo janAra, bAkI pUrvavatuM.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 gAthA-13 thI 22 [20] vacanAmRta kemake bhUkha, tarasAdi doSane dUra kare che. tenA vaDe lokane vRpti pamADI zAMta karatAM ke khuza karatAM tathA utta-uttara guNasthAnakomAM samyakatvAdimAM pUrvokata bhuvanane sthApIne ke sthApatA arthAt sadupadezavazathI pamADatA. bhavyajIvaloka kemake abhavyo tIrthakara upadezathI paNa bodhana pAme, tene uddharatA arthAt bhavAMdhakUvAthI potAnA vacanaraju vaDe kheMcatA. [1] bIjAne asaMbhava evA ati adbhuta je guNo-prAtIhAiida lakSaNa ke rUpa Adi jemAM vidhamAna che te. tathA caMdra vaDe vibhUSita dizA paryanta potAnA yazathI prasarelA ke prakAzita, niyata - zAzvata, Adi ane aMta hitanuM zaraNa pAmIne - tene AzrIne. traNa kALa bhAvi anaMta jino ahIM grahaNa karyA che. [22] have ahaMtu zaraNa karIne vizeSathI temane namaskAra karatAM kahe che - jenA vaDe jarA-maraNa tajela che, tenA kAraNarUpa karmarahita. saMpUrNa je du:kho, tenA vaDe Ad-pIDita je prANI, temane zaraNya athavA jemanA du:kha samApta thayAM che te. tathA janma-jarA-maraNAdi du:kha vaDe pIDita je savo, temane zaraNarUpa. potAnA avatAra vaDe tribhuvananA lokone sukha Ape che. - x * guNothI arahaMtone namaskAra thAo. - - have bIjA zaraNano svIkAra kahe che - * sUtra-23 thI 29 : [3] arihaMtanA zaraNathI malazuddhi prApta, suvizuddha thayelA siddho vize bahumAnavALA, praNata-ziracayita hasta kamaLanI aMjalithI harSa sahita [siddhonuM zaraNa kahe che - [24] aSTakarmakSayathI siddha, svAbhAvika jJAna-darzana samRddha, sarva aniI labdhimAM siddha thayelAM siddho mane zaraNa thAo. ri5) gilokanA mastake rahelAM, parama pada pAmelA, aciMtya baLavALA, maMgalasiddha padastha, prazasta sukhI siddhonuM zaraNa ho. [26] aMtara zatrune mULathI ukheDanAra, amUDha laza, sayogI pratyakSa, svAbhAvika AtmasukhI, parama mokSA siddho zaraNa ho. ]i pratiprerita pratyenIko, samagra mAnAnithI dagdha bhavabhIjavALA, yogIzvarone zaraNIya, maraNIya siddho zaraNa ho. [28] paramAnaMdane prApta, guNa nicaMda, vidiNa bhavakaMdA, sUrya-caMdrane jhAMkhA karanAra, hRkSapaka siddho mane zaraNa thAo. [29] paramabrahane pAmelA, durlabha lAbha prApta, saMraMbha vimukata, bhuvanagRhane dhAravAmAM saMbha, nirAraMbhI siddho mane zaraNa che. * vivecana-23 thI 29 : 23] arahaMtanuM zaraNa te ahaMzaraNa, tethI pUrvokta je karmanI zuddhi, tenAthI prApta nirmaLa siddho prati bhakti. athavA atizaya nirmaLa. pachI bhakitanA vazathI nama thaIne je mastake rola hAyarUpI kamaLa vaDe zekhara, evo te harSathI catuHzaraNaprakIrNakasUtra-saTIka anuvAda kahe che - [24] ATha karmanA kSayathI siddha, te tIrthasiddhAdi bhedathI-15. 1. tIrthasiddhaprasannakumArAdi, 2. atIrthasiddha - marudevyAdi, 3. gRhaliMga siddha-puccATyAdi, 4. anyaliMgasiddha - valkalIyadi, 5. svaliMga siddha-jaMbUsvAkhyAdi, 6. prIliMgasiddha * rAjImatyAdi. 7. narasiddha-bharatAdi, 8. kRtrimanapuMsakasiddha * guNasenAdi, 9. pratyekabuddha siddha - namirAjAdi, 10. svayaMbhuddha siddha - samudrapAlAdi, 11. buddhabodhita siddha - 1500 tApasAdi, 12. eka siddha - gajasukumAlAdi, 13. aneka siddha - bharataputrAdi, 14. ajitasiddha - puMDarIkAdi, 15. jinasiddha - RSabhAdi. vaLI te kevA ? nirAvaraNa evA je anavacchinna jJAnadarzana, tenA vaDe samRddha, te badhAM arcanI labdhi-prAptivALA, siddha-nipaH. siddha sarva kAya - prApta sarva suNajJAnAdi bhAva arthAt kRtakRtya. athavA savarthilabdhi vaDe siddha-niSThita siddho mane zaraNa thAo. [5] kaloka-cauda rAjarU5, tenA mastake - sarvoparI sthAne, 4pa-lAkha yojanA vistIrNa ISatu prAgabhArA nAme siddhazilAnA uparanA yojanamAM uparanA 24mAM bhAga rU5 AkAzadeze rahelA. paramapada - mokSa, sarvakarmarahita svarUpa, tyAM rahela. aciMtyaanaMta sAmarthya-jIvazakti vizeSabaLa jene che ke, maMgalarUpa siddha-saMpanna padArtho jenA che te. athavA sAMsArika duHkarahita maMgalabUta je siddhipada, tyAM rahela, te siddho mane zaraNa thAo. kevA ? janma-jarA-maraNa-bhUkha-tRSAdi bAdhArahita sukha -*- anaMtasukhI. | [26] mULathI ukheDI nAMkhela pratipakSa - karmarUpa jeNe te. arthAt samUla nimaeNlita kamoMvALA athavA saMsAra hetu-karmabaMdhanA mULa evA mithyAva, avirati, kapAya, yogarUpa gusaMghAtano kSaya karavAmAM pratipakSa samAna vairI jevA, teno jaya karanAra. draSTavya padArthamAM mUDha nahIM tevA, kemake sadA upayogavALA che, sayogI kevalIne pratyakSa paNa zeSa jJAnIne aviSayapaNe, svAbhAvika - akRtrima sukhavALA, tathA prakRSTa atyaMta karmothI dUra, mokSa-viyoga. te siddhonuM zaraNa thAo. [27] pratiprerita-anAdara karela. pratyanika-zatru, kemake zatru ane mitramAM sama che. athavA nirAkRtu che rAgAdi aMtar bu jenA vaDe te. saMpUrNa je dhyAna-zukala dhyAna. te ja agni vaDe bhasmasAt karela saMsAranuM bIja-jJAnAvaraNIyAdi karma jeNe te, yogIzvara- gaNaghara ke chajAstha tIrthakare, tenA vaDe namaskara dhyAnAdithI AzrayaNIya, tathA smaNIya - X - evA siddho mane zaraNa thAo. | [28] prApita-AtmajIva prati prApta paramAnaMda jenAthI sadA muditapaNAthI te, guNa-jJAna, darzanAdinA paripAka prAptavathI sAra jemAM che te. - X - saMsArano mohanIyAdi karmarUpa kaMda vidArita che jenA vaDe te. lokAloka prakAzaka kevala udhotathI sUrya-caMdranA prakAzane paNa alAprabhAvI karAyela che, kemake teno prakAza parimita yojanamAM hoya che, kSapita-kSaya, hRddha-saMgrAmAbhirU5, kemake sarvathA nikAyapaNuM che. AvA prakAranA siddho mane zaraNa thAo.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-23 thI 29 [9] upalabdha-prApta paramabrAhma-prakRSTa jJAna. athag kevalajJAna prApta. jene muktipada prAptirUpa durlabha lAbha che, badhAM lAbhomAM agresarapaNAthI ane sarvacAtriAdi kriyAmAM te maLatAM ja sArA che. tathA parityakta karaNIya padArthomAM ATopa jenA vaDe che, sarva prayojana jenA niSpanna thayAM che te. bhuvana-jIvaloka vatu je gRha, te saMsAra gatamAM paDatAMne rakSaNamAM staMbharUpa. AraMbhathI bahAra rahelA. kemake sarvathA kRtakRtava che. AvA siddho mane zaraNa - AlaMbana thAo. have sAdhuzaraNa pratipAdita karavA kahe che - * sUtra-30 thI 40 : [30] siddhanA zaraNa taDe naya ane brahmahetu sAdhunA guNamAM pragaTela anurAgavALo ati prazasta mastakane pRthvIe mUkI kahe che - [31] jIvalokanA baMdhu, phugatirUpa siMdhunI pAra pAmanAra, mahA bhAgyavALA, jJAnAdithI mokSa sukhasAdhaka sAdhu zaraNa thAo. [3] kevalI, paramAvadhi jJAnI, vipulamati, mRtadho, jinamatamAM rahelAM AcAryo, upAdhyAyo, te sarve sAdhu zaraNa ho. [33,38] caudapUrva, dazapUna, navapUrvI, bAra AMgI, agiyAra aMgI, jinakalI, yathAlaMdI, parihAra vizuddhika sAdhu tathA mIrAghavalampika, mavAvalabdhika, saMbhiwaotalabrika, koSTabuddhi, cAraNamuni, vaikiya labdhika, padAnusArIlabdhika sAdhu mane zaraNa thAo. [] vaira virodha tyAgI, nitya adrohA, prazAMtamukha zobhA, abhimata guNa saMdohA, hatamohA sAdhu mane zaraNa thAo. [36] nehabaMdhana toDanArA, akAmadhAmI, nikAmasukhakAmI, satpaSone mAbhirAma, AtmarAmI munio mane zaraNa thAo. [39] viSaya kaSAyane dUra karanAra, ghara ane prasaMga sukha-ravAdanA tyAgaharSa-viSAda rahita, pramAdarahita sAdhu zaraNa ho. [38] hiMsAdi doSa rahita, karuNAbhAvavALA, svayaMbhUramaNa sama buddhivALA, jarA-maraNa rahita mokSamArgamAM janArA, sukRta punyavALA sAdhu mane zaraNa thAo. [36] kAmaviDaMbanAthI mukta, pamilarahita, corInA tyAgI, pAparajanA kAraNarUpa, sAdhanA guNarUpa rananI kAMtivALA [e] sAdhupe susthita hovAthI AcAryo paNa sAdhu ja che. sAdhunA grahaNathI gRhita che, mATe te sAdhu mane zaraNa thAo. * vivecana-30 thI 40 : Bo] naigamAdithI upalakSita je zrutajJAna-dvAdazAMgarUpa, tenA kAraNarUpa je vinAyAdi sAdhuguNa, kemake vinayAdi guNa saMpannane ja zrutanI prApti thAya, ukta baghAthI janita bahumAna jene che te. konA bahumAnathI ? te kahe che. pUrvokta siddha zaraNathI. vaLI te kaI rIte? bhaktithI sabhara nama thaIne mastaka jeNe pRthvI upara catuHzaraNapakIrNakasUtra-saTIka anuvAda mUkela che, tevA sAdhuguNa sagI - x - A pramANe kahe che - [31] je kahe che, te nava gAthA vaDe kahe che - jIvaloka eTale ja jIvanikAyarUpa prANI varganA trividha-vividha rakSAkArIpaNAthI bAMdhava samAna bAMdhava, naraka tiryayAdirUpa kugati, te ja samudra ke mahAnadIne kinAre janAra ke taTavartI, anekalabdhisaMpannavathI atizaya vizeSa, jJAnadarzana cAritrathI mokSazarmane sAdhe che te zivasaukhya sAdhaka, evA sAdhu mane zaraNarUpa thAo. [32] have sAdhunA bhedo kahe che - vatna - matyAdi jJAnApekSAthI asahAya, sarva dravya-payiAdi jJAnayukta te kevalI. rUpI dravyamAM pravRtirUpa maryAdA te avadhi, paramAvadhi - jenI utpatti pachI aMtamuhUrtamAM kevaLajJAna thAya evA paramAvadhisAdhu utkRSTa avadhi sAdhu levAthI madhyama ane jaghanya avadhi paNa levA. mana:paryAyajJAna be bhede - jamati ane vipulamati. *x* ahIM vipulamatinA grahaNa thakI Rjumati paNa levuM. te baMne manuSyogavartI saMjJI paMcendriya manodravya paricchakapaNe che. * x - zrutakAlika, ukAlikAdi lakSaNa, sUjha artha ane ubhayane dhAraNa kare che * x * kRtaghara, tiyA. sAmAnyathI badhAM vizeSaNa mokSArthI vaDe Asevita che tethI AcArya-paMcavidha AcAraghArI, sUNAvidI, gacchAlaMbana rUpAdi. upAdhyAya - 4 - bAra cAMganA sUtrane bhaNAvanArA. te mATe - x * vizeSaNa mUkyuM ke jinamata - jinazAsanamAM je AcAryopAdhyAya, tethI pravarta, sthavira, gaNAvacchedaka paNa ahIM levA. * * * te badhAM sAdhu zaraNa ho. | [33] caudapUrvI - zrIprabhava Adi, dazapUrvI - AryamahAgiri Adi, prAyaH chellA cAra pUrvo samudita ja viccheda pAme che mATe cauda pUrvI pachI sIdhA dazapUrvI kahyA. navapUrvI - AryarakSitAdi, bAra gadhArI. caudapUrvI ane dvAdazAMgIdharamAM zo bheda ? bAramuM aMga daiSTivAda che. te parikarma, sUtra, pUrvAnuyoga, pUrvagata ane cUlikA pAMca bhede che cauda pUrvo pUrvagatamAM che. tethI bAramAM aMganA ekadeza rUpa che. - x - have vizeSa anuSThAnIne kahe che - nanavA ekAkIpaNe nipratikarmazarIrapaNe jinanI jema AcAravALA te jinakalika-dulakara kriyAkArI. yathAlaMzika * * * * x - parihAra vizuddhiko - X - X - X - pachI vizeSa labdhisaMpanna sAdhune kahe che - kSIsazrava labdhi - cakravartI saMbaMdhI je * x * khIra, tenI jema jemanA vacanamAM mAdhurya sa ke che . 6 - zarkarA Adi madhara dravya, tenA rasatulya vacana jenA che te. upalakSaNathI sarpirAzravA paNa levA. sugaMdha ghInA satulya vayanavALA. saMbhii zrotalabdhi - zarIranA badhAM avayavothI sAMbhaLe ane jANe, cakravartInI chAvaNImAM mANasa ane tiryaMconA kolAhalanA zabdomAM "A Ano, A Ano" ema avAjane pRthak pRthak jANe che. koThabuddhi - koThAmAM ThAlavela dhAnya mAphaka je sunizcita sthira saMskAra sUkAvALA che te. cAraNalabdhi - atizaya vaDe caraNa te cAraNa, be bhede che - jaMghA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-30 thI 40 catuHzaraNaprakIrNakasUra-saTIka anuvAda cAraNa ane vidhAyAraNa. [sAmarthya varNana pUrvavatuM] bIjI paNa ghaNAM prakAranA cAraNa sAdhu hoya che. te A rIte - AkAzagAmI paryakAvasthAmAM besela kAyotsargastha zarIrI ke pAdoopa vinA paNa AkAzacArI. keTalAMka phaLa, puSpa, pagaItyAdinA AlaMbanathI gati pariNAma kuzala hoya che, tathA vAva-nadhAdinA jaLamAM tenA jIvane virAdhyA vinA bhUminI jema pAdoopa nikSepa kuzaLa evA jalacAraNo hoya tathA jamIna upara cAra AMgaLa mApe AkAzamAM paNa levA-mukavAmAM kuzaLa jaMghAcAraNo hoya. - vaikriya labdhivALA sAdhu - vaikriyazakti vaDe vividharUpathI asaMkhyAta dvIpa ane samudrane pUre che. jaMbUdvIpane paNa manuSyAdimAMnA koI rUpe bharI de che. padAnusArI labdhi - pUrvApara padAnusAra svayaM guTita padane pUrI de che. ahIM lakSaNathI AmaSadhyAdi labdhivALA sAdhuo paNa jANavA. AvA vividha sAdhu mane zaraNa thAo. | [35] have sarva sAdhAraNa guNavALA je sAdhu tene pAMca gAthA vaDe kahe che - ghaNAM kALanuM vaira zrI vIrajina prati tripuSThanA bhavamAM sIMhanA jIvanuM hatuM, te hAlika brAhANa pratimArge udAyana ane caMDa pradhotanuM athavA vairanA hetu virodha, te vaira virodha choDIne tethI tyakta vaira virodhA, tethI ja satata paradroha varjita, tethI adrohA. tethI ja prasanna mukha zobhAvALA -x- AvA hovAthI abhimata-prazasya. guNano samUha jeno che te. evA prakAre jJAnAtizaya thAya, tethI hata-moha-ajJAna. AvA sAdhunuM mane zaraNa ho. [6] jeNe neharUpI ne toDI nAMkhela che jema AdrakumAra tenI jevA chinnasnehA. tethI jene kAma-viSayAbhilASa vidhamAna nathI tevA. kemake chinna smahatvamAM ja viSayarUpI gRhano tyAga thAya athavA vidhamAna nathI kAmadhAma * viSayagRha jene che. arthAt viSayAsakti hetu ramya maMdira rahita athavA kAmanA sthAna rahita te kAmadhAmA. tethI ja nirviSaya je mokSa saMbaMdhI sukha, tenA viSayamAM abhilASa jeno che te. eTale ke mokSa sukhAbhilASI. tathA satparo - AcAyadinA iMgita AkAra saMpannavAdithI -X - svazAMtava AdithI damadaMta mAphaka yudhiSThIrAdinA yitane AnaMda Ape che, te satpaSa manobhirAma. pravacanokta kriyAmAM me ce te AtmArAma, athavA ArAma samAna bhavya jIvonA krIDA sthAnavatu AtmA jemAM harSano hetu che te athavA pAMca prakAranA AcAramAM jAya te AsArAma ItyAdi muti-sAdhuo mane zaraNa thAo. [39] jenAthI zabdAdi viSaya ane krodhAdi kaSAyo dUra karAyelA che te - viSayakapAya hita. gRha ane gRhiNI - strI, te baMneno saMbaMdha, temAMthI je sukhAsvAda pariharelo che tevA niparigrahI arthAta niHsaMga. je harSa-viSAda ke pramoda-vaimanasyathI Azrita nathI arthAt samabhAvamAM rahela che te. pramAda rahita thatu apamata che khaMkherI nAMkhela che zrota - AzravadvAna lakSaNa athavA citano kheda jeNe pheMkI dIdhela che te. arthAt asaMyama sthAnane dUra karela ke zokarahita. evA sAdhuo mane zaraNa thAo. [38] hiMsA Adi doSo, Adi zabdathI asatyabhASaNa, padravya levuM, prIsevA, parigrahAdi cAra levA. hiMsAdi doSothI hita jIvalokanA du:khane nivAsthAnI IcchAvALA arthAta badhAM jIvomAM kRpAddha citavALA. jinokta jIvAjIvAdi padArthonI ruci-zraddhA arthAt samyakatva. prajJA-buddhi arthAt samyagrajJAna. svayaM thAya te svayaMbhU je samyakatva jJAnamAM svayaMbhU che, te svayaMbhU raphaprajJA. athavA svayaMbhUta AyikAdi samyakatvathI pUrNa. eTale mithyAtvane dUra karela che te. athavA svayaMbhU zabdathI svayaMbhU ramaNa samudra kahevAya che, tenA jevI vizALa buddhivALA athavA Atmanivahika, koI paNa Azraya rahita rahelAM te svayaMbharotpannA. jene jarA-mRtyu vidhamAna nathI te ajarAma-nirvANa, te mArganA upadarzakapaNAthI pravacana zAo, temAM nipuNa agi samyaktavavedI. pharI pharI parizIlana vaDe Asevita jJAnadarzana cAritrarUpa mokSamArga jenA vaDe - X - samyagu mokSamArga prakAzaka evA sAdhu mane zaraNarUpa thAo. vaLI kevA ? atizaya kRta puNya * sAtri prApti lakSaNa athavA svagadi lAbha lakSaNa te sukRta puNyA. athavA tapa vagerethI pUrNa saMcita prabhUta tApavALA. [39] viSayArthI vaDe abhilASA karAya te kAma, te kAma janita vikAra ke viDaMbanA, tenA vaDe parivepTana, paramAne jANIne teno tyAga karela evA. tathA pApamukta pavitra yAtri nIra vaDe tene prakSAlana karela, vivikta-cAMdatAdAna niyamathI AtmAne pRthaka karela ati svAmI, jIva, tIrthakara, gura anujJAta vA, bhojana, pAnAdinA grahaNathI sarvathA teno parihAra karela. jIvane durgatimAM pADe te pApa, tenA kAraNathI pAparaja rUpa je maithuna tenA tyAgI. AvA prakAranA sAdhuo. vaLI vrataka rU5 ranothI dIpta - X - | [40] ahIM sAdhuzaraNa adhikAramAM jyeSTha pada vartItvathI AcAryAdi kema lIdhA, te saMzaya nivAravA kahe che - sAdhu svarUpamAM, samabhAva - parasAhAcya-dAna - makti sAdhaka - yoga sAdhanAdi lakSaNamAM atizaya sthita athavA sAdhupaNe sthita, tethI AcArya Adi pAMce paNa sAdhu kahevAya che - x - badhAM paNa atIta, anAmata, vartamAnakALa bhAvinuM A adhikAramAM mane zaraNa thAo. * sUtra-41 thI 48 : [41] sAdhana zaraNa svIkArIne, ati harSathI romAMcita zobhita zarIravALo, jinadharmanA zaraNane svIkAravA bole che - [42] pravara suravathI prApta, vaLI bhAgyavAne nahIM paNa pAmela evo te kevalIpajJakha dharma huM zaraNarUpe svIkAruM chuM. [43] je dharma pAmIne ane pArA vinA paNa jeNe manuSya ane devanA sukho meLavyA, paNa mokSa sukha to dharma pAmele ja meLavyuM te dharma mane zaraNa thAo. [4] malina karmono nAza karanAra, janma pavitra karanAra, adhama dUra karanAra, pariNAme suMdara jinadharma mane zaraNa thAo.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-41 thI 48 [45] traNa kALe paNa nAza na pAmela, janma-jarA-maraNa ane seMkaDo vyAdhine zamAvanAra, amRta mAphaka bahumata evA jinamata ane dharmanuM huM zaraNa svIkAruM chuM. [46] kAmanA unmAdane zamAvanAra, daiTa-aTaeNTa padArthono jemAM virodha nathI evA, mokSa sukha phaLa ApavAmAM amodha evA dharmanuM zaraNuM huM svIkAruM chuM. [47] narakagatimAM gamanane rokanAra, guNa saMdoha, pravAdI mATe kSobhya, kAmasubhaTane haNanAra dharmanuM zaraNa huM svIkAruM chuM. [48] dedIpyamAna, suvarNanI suMdara racanArUpI alaMkAra vaDe moTAInA kAraNabhUta, mahAI, nidhAnanI mAphaka dArigha haranAra jinadezita dhamane vaMdana karuM chuM. * vivecana-41 thI 48 : [41] sAdhu ke zrAvakamAMno koI paNa jIva sAdhunuM zaraNuM svIkArI, pharI paNa jinadharmanuM zaraNa svIkAravA Ama kahe che - te kevo che ? prakRSTa harSavALo, tenAthI janmela romAMcavALo ItyAdi [42] viziSTa puNya vaDe prApta samyakatva, dezaviratirUpa dharma, ardhapudgala parAvartamAM bhavya jIvoe * Ayaa siddhikone prApta karela. tathA bhAgyavAne paNa - brAhmadatta caka Adi e pharI na prApta karela - x * evA kevalajJAnopalabdha samasta tavo vaDe prakAzita dharma - zruta ane cA>>irUpa che, tenuM zaraNa huM svIkAruM chuM. [43] dharmanuM mAhAmya dekhADatAM kahe che - prApta ke apAtane paNa, je jainadharmathI nasara sukho prApta thayA, je rIte samyakatva prAptithI ghana sAryavAhe yugalika sukha prApta karyuM. - x * samyakatva lAbha pUrve devatAnA sukho nayasArAdie prApta karyA. -x * athavA aneka bhavyone dharmanI prAptithI manuSya-devasukha prApta thayA ane abhavyone dharma apApta thavA chatAM kevaLa kriyAdi baLacI paNa navamA saiveyaka sudhI gamana sAMbhaLela che. paNa mokSasukha to dharmathI ja prApta che, bIjI rIte nahIM. marudevAdi paNa bhAvathI cAsTi pariNAma pAmIne ja mokSe gayA. te dharma mane zaraNa thAo. bIjI rIte apAyela vyAkhyAno sAra:- pAtra * jJAtikuLa saubhAgyAdi guNayukata, mAtra - dAridvAdithI upahata, je kAraNe manuSya ane devanI samRddhi pAmyA. temAM pAtra - juvAdi guNavAnuM, narasukhane pAme che, mapAtra * du:khathI AkAMta thaIne dramakanI jema pAme. pAtra - devatA sukha maLe - x * mAtra mokSasukha-zivazarma mAtra pAtrane ja * cAaidharma AdhArabhUta, tathA bhavyatva lakSaNathI pamAya cheo - x - [44] nitita - je dharma vaDe malina karmo vidArela che eTale badhAM pApo dUra karela che, zubha janma ke karma sevaka jana varDa karAyela che te gaNadhara - tIrthakaravAdi prApti lakSaNa te kRta zubha janmA ke karyA che vairanI jema kADhI mUkela che, te aghama ke kudharma samyakatva vAsita aMta:karaNathI jeNe te tathA A jinadharma AlokamAM paNa ramya che ane bhavAMtaramAM paNa paripAkathI ramya che. tha - manojJa, mithyAdeSTi dharma 4 catuHzaraNapakIrNakasUtra-saTIka anuvAda AvA prakAre nathI. temAM AraMbhe paNa kaTa che, pariNAme paNa asuMdara che. viSayasukha AdimAM suMdara che paNa pariNAme kaTu vipAkI che. jinadharma AdimAM paNa ramya che, pariNAme paNa ramya che. [45] atIta, anAmata, vartamAna gaNa kALarUpe je vikAsa pAmato nathI, kemake bharata, airavatamAM vyavaccheda thAya paNa mahAvidehamAM traNe kALe paNa dharmano niraMtara sadbhAva che. seMkaDo janma, jarA, maraNa ane vyAdhine zAMta kare che. A siddhipada pradAnathI tene nivAre che. athavA atizayapaNe janmAdino vinAza kare che. * * * amRtanI jema sarvalokane AnaMda, tuSTi, puSTi Apato hovAthI bahumata che arthAt badhAMne atizaya abhiSTa che. mama jina dharma ja nahIM, paNa jina pravacana-dvAdazAMgarUpa guNa suMdara che. * x - [46] prakathiI kaTu vipAkatA darzanathI upazama lAve che. jenA vaDe kAmano prakRSTa unmAda nivArita che. kemake jinadharma bhAvita matine kAmanI nivRtti varte che. dauTabAdara kendriya jIvo, adaTa-sarvalovartI sUkSma ekendriyAdi * x * evA daTAIMTa padArthomAM jenA vaDe viparIta prarUpaNArUpa virodha prApta nathI, kevalI prajJapta hovAthI yathAvasthita svarUpa Avedaka che. zivasukha phaLa Ape che. tethI ja amogha-avaMdhya che. tevA dharmanuM zaraNa ho. [4] pApakArI manuSyone je nakAdi gati, temAM gamana, tene nivAre che tethI naka gati gamata rodha. kSAtyAdi samudAya jemAM che te, tathA prakRSTavAdI te pravAdI kSobhita karI zakatA nathI. athavA pravAdithI kSobha cAlyo gayo che tevA, athavA sarvajJokta dharma hovAthI vAdI vaDe kSobha pamADavo azakya che. jenA vaDe kAmasubhaTa nAza karAyela che - x * tevA dharmanuM huM zaraNa lauM chuM. [48] have nidhAnanI upamAthI dhamane namaskAra kahe che - devAdi bhAsura gatino hetu hovAthI zobhana glAdhA guNotkItana rUpa jemAMthI che, te suvarNa. kemake cArivaMtane IndrAdi vaDe paNa Adhya che. suMdara - manojJa je kriyAkalApa viSaya dazavidha sAmAcArI rUpa je svanA, tenAthI zobhA vizeSa che, suMdara stranAlaMkAra, mahAvavALo, mAhAbhyayI mahArya - x * athavA zobhana varNa-glAdhA vaDe suMdara je sAmAcArI Adi racanArUpa alaMkAravALo. * x * cUta pakSe - x - kevalI vaDe kahevAyela hovAthI bhAsvara akSarAdi yukta tathA suMdara je stranA, tenI je zobhA vizeSa * * * * * mahAI-bahumUlya durgati-jAaipakSe kudevatvAdigati, zrutapo ajJAna, tene haranAra, nidhAnapakSe durgati-dAriddhane haranAra evo dharma jina-sarvajJa vaDe upadezAyela che, tene huM namaskAra karuM chuM. have 6ThTha gaNA rUpa bIja adhikAra - * sUra-49 thI 54 - [49] cAra zaraNa svIkAravAthI saMcita sacaritathI romAMca yukata zarIrI dukRta gahathiI azubha karmanA kSayane Icchato kahe che -
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA-49 thI 14 [5] IhabhAvika ke anyabhavika mithyAtva pravartanarUpa adhikaraNa, jene jinapravacanamAM niSedhela che, te duSTa pApane gaNuM chuM. [51] mithyAtvarUpa tamathI aMdha meM ajJAnathI arihaMtAdi vize je AvavAda karyo hoya, te pApane huM rahuM chuM. [5] cutadharma saMgha, sAdhumAM zagupaNAthI je pApa AcaryuM hoya che ane bIja pApomAM je pApa lAgyuM hoya tene huM gahuM chuM [53] bIja paNa maitrI-karuNAdinA viSayarUpa jIvomAM paritApanAdi duka upajAvela hoya, te pApane hAla huM rahuM chuM. [54] mana, vacana, kAyA vaDe karavA, karAvavA, anumodanA thakI AcareluM je dharmathI viruddha ane azuddha sarva pApane gaNuM chuM. * vivecana-49 thI 54 : [49] cAra zaraNanA aMgIkArathI saMcita, je sucarita-punya, tenA vaDe je romollAsathI bhUSita zarIra jenuM che te, tathA A bhave ke bIjA bhave karela je dukRta - pApakRtya, tenI guru samakSa gaI "are khoTuM karyuM" ItyAdi niMdAthI je azubhakarmakSaya - pApakarma apagama, temAM AkAMkSAvAnuM kahe che, dukRtaNahathI je pApApagama thAya che, te AtmAnI abhilASAthI Ama kahe che - [50] A bhavamAM je karela, te Ihabhavika, bIjA bhavamAM karela te anyabhavika, mithyA pravani - kutIrthika dAna sanmAna, tenA devanI pUja, tenA caitya karAvavAdi, bIjA paNa adhikaraNa - bhavana, ArAma, taLAvAdi karavA, khagAdi dAna tathA jinapravacanamAM je niSedha karAyela bIjA duSTa-pApanI huM gaha karuM chuM. | [51] sAmAnyathI dukRgaha kahI. have tene vizeSathI kahe che - mithyAtva ja aMdhakAra che, mithyAtva zAstrathI upahata bhAva cakSu vaDe jIve arahaMtAdinA pUjA bahumAnamAM avarNavAda ke avajJA vacana kahI hIlanArUpa, je ajJAnathI * viveka zUnyatAthI kahyuM tathA traNa kALamAM kramazaH karyuM - karAvyuM - anumodhu, bIjA paNa je jinadharma-pratyanIkaG, vitatha prarUpaNAdi - x * te pApanI gaha-niMdA karuM chuM arthAt guru samakSa AlocanA karuM chuM. [para) zrata, dharma, saMgha ane sAdhu tenI AzAtanA rUpa pratyenIkatA - vidviSTa bhAvathI je racita, temAM dvAdazAMgarUpa zratanA. je adhyApakAdi upara je araciabahumAnAdi ciMtana, jemake "ajJAna ja suMdara che" ema kahetA mApatuSa munine pUrvabhavamAM zruta pratyenIkatA ItyAdi *x - jANavA. tathA bIjA paNa prANAtipAtAdi aDhAra pApomAM je koI pApa hoya, tenI huM gaha karu cuM. [53] "bIjA pApomAM" ema je kahyuM, te have spaSTa kare che - tIrthakarAdi sivAyanA bIjA ekendriyAdi badhAM bheda bhikSomAM je maitrI-kAraca-mAdhyastha vidheyatAthI viSaya jemAM che te, tathA temAM nipAdita paritApanA - abhihatAdi daza padomAM jIvone je kaMI duHkha-kaSTa pahoMcADyuM, te pApanI paNa nahIM karuM chuM. catuHzaraNaprakIrNakasUtra-saTIka anuvAda [54] have upasaMhAra kahe che - je kaMI pApa mana-vacana-kAyAthI rAga-dveSamoha-ajJAnavazathI karyu-kAvya-anumodhu hoya jinadharma viruddha Acarela hoya, tethI ja azuddha-sadoSa. te sarva pApanI huM gahIM karuM chuM - pharI na karavAnuM svIkAruM chuM, guranI pAse AlocuM chuM. * x * have sukRta anumodanA rUpa bIjo adhikAra - * sUtra-55 thI 58 : [v] have dukadnI niMdAthI pApa karmano nAza karanAra ane sukRtanI rAgathI vikasvara romarAjIvALo jIva Ama kahe che - [56,5] arihaMtomAM arihaMtapaNuM, siddhomAM siddhapaNuM, AcAryomAM AcAra, upAdhyAyomAM upAdhyAyatva, sAdhumAM je sAdhucarita, zrAvakajanomAM je dezavirati, samakita daiSTinuM je samakitapaNuM e sarvene huM anumoduM chuM. [58] athavA vItarAganA vacanAnusAra je sarva supha traNa kALamAM karyuM. hoya, te badhAMne kavidha anumoduM chuM. * vivecana-55 thI 58 : [55] have dukRta gaha pachI te jIva kevo thAya? duzcatri niMdA vaDe prabaLa pApo dalita-cUrNikRta karelo te spaSTa thAya te rIte kahe che. vaLI te kevo thaIne ? sukRta anurAgathI saMjAta punya baMdhanA hetupaNAthI pavitra je rAmodgama vizeSa, tenA vaDe vyApta athavA kamalairI prati bhISaNa. je kahe che te be gAthAthI jaNAve che- [56] arahaMtapaNuM - tIrthakarava, pratIdina dharmadizanA karavAthI, bhavya jIvone pratibodha ane tIrtha pravartanAdinI anumodanA karuM chuM. siddhatva - kevaLajJAnopayukatatva, sarvakarma vimukava AdinI siddhomAM anumodanA karuM chuM. jJAnAcArAdi AcAryo vize, siddhAMta-adhyApakarUpa upAdhyAyane vize huM anumodu chuM. [5] sAmAyikAdi cAsTiAvAnuM sAdhunA pulAkAdi badhAM bhede je sAdha, sarvakAlaphojha vizeSita caraNAdi kriyA kalApa, jJAna-darzana-cAstri dhArIva samabhAvava padi rUpanI huM anumodanA kare che. sAdhu kriyA - sarva sAdhu sAmAcArI 5. dezaviratisakava, aNavata-guNavata-zikSAvata, agiyAra pratimAkSa, zrI * dvArtha zraddhAne pakAve, va - jinabhavanAdi sAta kSetromAM potAnuM dhana vAve, * liTa kamarajane vikhere che. te zrAvaka, temanA zrAvakavanI anumodanA karuM chuM. badhAMnuM samyakatvajinokta tavamAM zraddhA. jemanI aviparIta daiSTi che te samyagRSTi, temanI samyagurdaSTinIe [58] have sarva anumodanAnA saMgrAhArye kahe che - badhuM ja vItarAga vacanAnusArI je sukRta - jinabhavana, biMbakaraNAdi cAvat - mAganisArItA, tene vivigha gividhe huM anumodu chuM. harSa gocaratA pAmuM chuM. - x - have catuHzaraNAdi kRtyanA phaLane kahe che - * sUtra-pa9,60 - [59] nitya zubha pariNAmI jIva catuH zaraNa svIkArAdine Acarato kuzAla
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 08 catuHzaraNaprakIrNakasUtra-saTIka anuvAda vaDe na karyo. teNe manuSyajanma vRthA gumAvyo che. te hAravAthI ane dharma na karavAthI jIvane pharI mAnugava duprApya che. athavA te ja pramAdAdithI pUrve anAsadhita jinadharma, aMtya samaye viveka janmatA svayaM vicAre che - meM caturaMga jinadharma na karyo Adi. are meM manuSya janmane niSphaLa karyo che. devo pama Avo kheda kare che. * sUtra-63 - he jIva! A rIte pramAdarUpI bune jitanAra, kalyANarUpa ane mokSanA sukhonA addhya kAraNa A adhyayana masaMdhyA dhyAna ra. * vivecana-63 : he jIva! A adhyayananuM traNa saMdhyA dhyAna kara. kevA ? pramAda ja moTo bu che. caudapUrvIne paNa te nigodAdimAM pADe che te pramAda zagunA vinAza mATe sulaTa samAna. vaLI te bhadrAMta - mokSaprApaka che athavA he vIra !, he bhadra ! baMne saMbodhana che. * x * vaLI kevA ? avaMdhyakAraNa, konuM? mokSa sukhanuM. pramAdarUpa moTA duzmanane jItela evA vIrabhadra sAdhu, bhagavaMtanA 14,000 sAdhumAMnA eka, teNe AnI canA karI. * * * * * * * gAthA-59,60 prakRtine bAMdhe che, bAMdhelane zubhAnubaMdhI kare che. [60] vaLI ukata jIva maMdAnubhAva badrane tIvAnubhAvayukta kare che, azubhane niranubaMdhI ane tIvane maMda rasavALI re che. * vivecana-59,60 : zubha pariNAma - prazasta mano adhyavasAyathI sadaiva cAra zaraNa svIkAra, dukRtagahAM, sukRta anumodanA karato sAdhu Adi jIva punya prakRti, je 4ra-bhede che, tene bAMdhe che. zubhAdhyavasAyathI zubha anubaMdha - uttakALa phala vipAkarUpane kare che. te ja zubha prakRti pUrve maMdAnubhAva baddha-maMdarasa baddha, " x* tIsvAnubhAva - acukaTa rasA kare che. upalakSaNathI akAla sthitine dIrdhakALa sthiti kare che. aApadezakane bahapradezaka kare che. je azubha * jJAnAMtarAyAdi 82-saMkhyaka che. te pUrvabaddhane nikhubaMdha kare che, arthAta uttakALe tenA vipAkajanya du:kha na hoya. je tIvra rasavALI che, tene maMdarasavALI kare che. ahIM paNa upalakSaNathI dIrdhakALavALI sthitine aAkAlIna kare che. bahu pradezakane aA pradezaka kare che. zubha pariNAmathI azubha prakRtinA sthiti, rasa, pradezano hrAsa saMbhave che - have catu:zaraNAdi avazya karavA, te kahe che. * sUtra-61 - te mATe paMDitoe saMkalezamAM A ArAdhanA nitya karavI ane saMklezamAM traNa kALa karatAM samyapha sukRtu phaLa pAme. * vivecana-61 : te kAraNathI, A anaMtarokta cAra zaraNAdi karavA joIe. vivuI - avagata tacvothI satata kisvI.] aMkaleza-rogAdi ApattimAM, jema zAlI vAvatA sAthe ghAsa paNa uge, tema catuHzaraNAdi satata karmanirjarA mATe karatAM A lokamAM paNa rogAdiupasarganI zAMti pAme che. tathA asaMkleza - rogAdi abhAvamAM catu:zaraNAdi traNa saMdhyArUpe traNe kALe karavA. te paNa samyak mana-vacana-kAyayuddhatAthI karavI. tenAthI svarga ane mokSarUpa sugati phaLa maLe. sAdhune mokSa yAvatuM zrAvakane ayyata kalame gati thAya. * * * have ati durlabha manuSyatva Adi sAmagrI pAmIne pramAdAdithI catuHzaraNAdi na kare te - * sUtra-62 - cAra aMgavALo jinadharma na karyo, cAra aMgavALuM zaraNa paNa na karyuM, caturaMga bhavano cheda na karyo, te janma hArI gayo che. * vivecana-62 ; cAra - dAna, zIla, tapa, bhAvanArUpa, aMgo jenA che te cAra aMga. jinaahaMdu dharma na karyo, ALasa-mohAdi kAraNothI cAlI gayela vivekapaNAthI. caturaMga dharma ja nahIM caturaMga zaraNa paNa na karyA - arahaMta, siddha, sAdhu, dharmarUpa. caturaMga bhava - naka, tiryaca, manuSya, devarU5, teno vinAza, viziSTa cAritra - tapazcaraNAdi catudazaraNa prakIrNakasUga-1 AgamasUtra-24no muni dIparatnasAgare karela saTIka-anuvAda pUrNa
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agama saTIka anuvAdanuM vibhAgIkaraNa 15 - 16 | 17 | AgamanuM nAma bhAga kramAMka AcArAMga | | 1 ane 2 sUtrakRtAMga 3 ane 4 sthAnAMga 5 thI 7 samavAyAMga bhagavatI 9 thI 13 jJAtAdharmakathA 14 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa vipAkazruta, aupapAtika rAjapraznIyA jIvAjIvAbhigama 17 thI 19 prajJApanA 20 thI 22 sUrya/caMdra-prajJapti 23,24 jaMbUdvIpa prajJapti 25 thI 27 nirayAvalikA paMcaka ane payannAsUtro-10+1 | 28 nizItha, vyavahAra, bRhatkalpa dazAzrutaskaMdha ane jItakalpa mahAnizIthA Avazyaka 31 thI 34 piMDaniryukti, oghaniryukti | 35 | dazavaikAlika 36 uttarAdhyayana 37 thI 39 naMdIsUtra | 40 anuyogadvArA kalpa (bArasA) sUtra | 42. 29 30 ] 41.