Vanthalina Be Navprapta Jain Abhilekh

Author(s): M A Dhaky
Publisher: Z_Nirgranth_Aetihasik_Lekh_Samucchay_Part_1_002105.pdf and Nirgranth_Aetihasik_Lekh_Samucchay_Part_2

Page 1

વંથળીના બે નવપ્રાપ્ત જૈન અભિલેખ : સમીક્ષાત્મક લઘુ અધ્યયન
સન્ ૧૯૮૨માં વંથળી(સૌરાષ્ટ્ર)થી પ્રકાશમાં આવેલ અને વર્તમાને જૂનાગઢના સરકારી સંગ્રહાલયમાં સંરક્ષિત, જિન પાર્શ્વનાથની પ્રતિમાના પબાસણ પર અંકિત પૃથફ મિતિ ધરાવતા બે લેખ સામીપ્યમાં પ્રકટ થયા છે. અભિલેખો નિઃશંક મહત્ત્વપૂર્ણ છે અને એની સચિત્ર વાચના વિસ્તૃત ચર્ચા સમેત પ્રકટ કરવા બદલ સંપાદકો ધન્યવાદને પાત્ર છે.
સંપાદકો દ્વારા થયેલી સંદર્ભિત લેખોની વાચના આ પ્રમાણે છે : १. (स्वस्ति ।) संवत् ११८१ वर्षे माघ वदि [1*]शनौ श्री श्रीमालज्ञातिय ठ० लूणागसंताने ver[*]પત્ત(ત્તિ)શ્રી (શો)
મ ન માત્મશ્રેયાર્થ [[*] શ્રી પાર્શ્વનાથ ચૈત્ય ત્રિ(વિ) R[*]fહત રૂારિત પ્રતિષ્ઠ(f) તું શ્રી () [ T[*] છે શ્રી
પ્રદ્યુતપૂf [[*] ૨. (સ્વતિ ) સંવત્ ૧૩૪૪ વેદ() વવ રૂ મુ*]મત્તધરી રવિંદ્રસૂરિશિષ્યશ્રી[*]
[A] ચાવં શ[*][]. સૂTTS(૫)ત્રસંતાને કહ્યું. [*] સુત ૮૦ વિનયસિદ*] માય ૩૦ પુનળિપુત્રા નાથ [*]વ્યા પિતૃમાતૃ-3 . કામનુષાર્થ નતવરસિયા ] (i)૩(f)યા ૨ હેતની[ક્કી *] દ્ધાર:
તિ: પ્ર. શ્રી[1]ઢાઈIછે શ્રીકાભૂમિ. [*]
પ્રથમ લેખ અનુસાર સં ૧૧૮૧ (ઈ. સ. ૧૧૨૫)માં ઠક્કર લુણાગના વંશમાં થયેલા દંડાધિપતિ શોભનદેવે પોતાના આત્માના કલ્યાણ માટે બિંબસહિત પાર્શ્વનાથનું ચૈત્ય કરાવ્યું, જેની પ્રતિષ્ઠા બ્રહ્માણગચ્છના પ્રદ્યુમ્નસૂરિએ કરેલી. આ લેખ વસ્તુતયા અસલ લેખની સં. ૧૩૪૪ (ઈ. સ. ૧૨૮૮)માં ફરીથી કોતરાયેલ નકલ છે. પ્રથમ લેખની નીચે તરત જ બીજો સં. ૧૩૪૪ની મિતિવાળો લેખ કંડારાયેલો છે. લિપિના મરોડ પરથી બન્ને લેખો સં. ૧૩૪૪માં કોરાયા હોવાનો સંપાદકોનો અભિપ્રાય સાચો જણાય છે. પબાસણની શિલ્પશૈલી પણ એ જ તર્કનું સમર્થન કરે છે. મૂળ પબાસણ આમ અસલી પ્રતિમાના કારાપક દંડનાયક શોભનદેવના સમયનું નથી. છતાં ત્યાં કોરેલો પુરાણા મૂળ લેખની ખરી નકલ હોવાથી પ્રમાણભૂત છે એ તો સ્પષ્ટ જ છે.
પ્રથમ લેખની વાચના પરથી સંપાદકોએ સૂચવેલ તારતમ્યો એવે પ્રસ્તુત કરેલ ધારણાઓ કેટલેક અંશે વિચારણીય હોઈ અહીં એના પર અવલોકનો રજૂ કરવા ધાર્યું છે. સંપાદકોના વક્તવ્યોનો સાર સિલસિલાવાર નીચે મુજબ રાખી શકાય :