Urmi ane Udadhi

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Divyagyan Sangh

Page 68

સામાની વાતમાં કઈ સત્યનો અંશ હોય તે સુધારી લે છે, પણ ભળતી જ વાત હોય તો રેગ (Wrong) નંબર માની એ વાતને ત્યાં જ પડતી મૂકે છે. શાણપણે ને સૌજન્ય એવી વ્યકિતને જીવનનું એક દર્શન આપ્યું હોય છે, જેના પ્રતાપે એ સમજી શકે છે કે સામે માણસ પિતાના વિચારે પ્રમાણે, પિતાની માન્યતા પ્રમાણે અને પિતાના બદ્ધ મત પ્રમાણે જ કરતા હોય છે પોતાનાં વિચાર, માન્યતા અને બદ્ધ મતને જ ચાલુ વાતાવરણ સાથે બુદ્ધિથી જોડી દેતો હોય છે, જેથી સત્યનો ભ્રમ ઊભો થઈ શકે ! આ માણસ પાછો પિતે સ્વતંત્ર વિચારક છે એમ માનતા પણ હોય, છતાં એ બદ્ધ મતની આcરસ્થિવાળો હોય છે. એની ગ્રથિ એટલી તો ઊંડાણમાં હોય છે કે એ પિતે પણ ત્યાં સુધી પહોંચી શક્યો નથી હોતું. આથી આવો માણસ જેના વિશે કંઈક કહેવા નીક હોય છે તેના વિશે સાચું તો કંઈ કહી શકતો જ નથી. માન્યતા અને બદ્ધ મતને રંગ એની દૃષ્ટિ પર હોવાથી એનું દર્શન ઉજજવળ ને સ્પષ્ટ નથી—એ નિષ્પક્ષપાતિ નથી. ( રાગદ્વેષનો રંગ અતિસૂક્ષ્મ છે. એ વ્યકિતના વિચારના મૂળને જ પોતાના રંગથી રંગી દે છે. જેનું મૂળ જ રંગાયેલ હોય તેના ફળફૂલ તથા પાનમાં રંગ આવે તે સહજ છે. - પ્રાગ માણસો એટલા માટે જ દુનિયાના માણસોનાં વિચાર, ઉચાર, આચાર તથા લખાણ પર શ્રદ્ધા મૂક તાં પહેલાં એ વિચાર, ઉચાર, આચાર તથા લખાણને રાગદ્વેષવિહેણ વીતરાગનાં અનેકાન્તના પ્રકાશમાં લક્ષ્ય જોઈ લે છે.