Tattvarthadhigam Sutra Part 02

Author(s): Bhavyadarshanvijay
Publisher: Shripalnagar Jain S M Derasar Trust

Page 19

26 प्रस्तावना (3) श्राद्धानां गुणवतशिक्षात्रतानां यो क्रमोऽस्मिन् ग्रन्थे (7-16) समादृतः स श्वेताम्बरपरम्परायां न नयनगोचरतां गतः। _ अत्रेदं ध्येयं यदुत व्रतग्रहणे क्रमस्य गौणत्वम्, न त्वमुकक्रमेण तद्रहणस्य प्रतिपादनं कुत्रचिद् विद्यते / (4) अष्टमेऽध्याये पविंशे सूत्रे पापपुण्यप्रकृतिविभागप्रदर्शनावसरे पुरुषवेद-हास्यरति-सम्यक्त्वमोहनीयेति प्रकृतिचतुष्कं पुण्यरूपेण व्यावर्णितम् / कर्मप्रकृतिप्रमुखकर्मग्रन्थादिषु नवतत्त्वविषयकेषु विविधेषु च ग्रन्थेषु द्विचत्वारिंशत् पुण्यप्रकृतयः प्रदर्शितास्तत्र न एतच्चतुष्कस्य समावेशः कृतः। एतद्विरोधपरिहारकरणे टीकाकारा नालमिति स्वयं कथयन्ति द्वितीये विभागे १७८तमे पृष्ठे / एषा मान्यताऽऽसीदन्येपामिति तु निर्दिष्टं तैः १७९तमे पृष्ठे / अनुकूलतया यद् वेद्यते-अनुभूयते तत् पुण्यम् , प्रतिकूलतया तु यद् वेद्यते तत् पापमितिकथनपूर्वकं कस्मिंश्चिन्मासिके आगमानुरागीत्युपनामधारिणा केनापि भाष्यगतव्याख्यायाः सङ्गतिः साधितेति मां स्फुरति। __(5) नवमेऽध्याये द्वाविंशे सूत्रे प्रायश्चित्तस्य नवविधत्वं निरदेशि / उत्तराध्ययनादिषु तु तस्य दशविधता प्रोक्ताऽस्ति / परन्त्वेतदभिप्रायभिन्नतयोः समाधानं टीकाकारैः समसूचि २५३तमे पृष्ठे इत्यानन्दस्य प्रसङ्गः। छेदमूलप्रायश्चित्तयोरैक्यं कथश्चित् साधयितुं शक्यते / यतः साधुपर्यायस्यांशतश्छेदनं छेदः, सर्वथा छेदन मूलम् / एवं छेदविवक्षया मूलस्यापि छेदेति सज्ञा स्यात् / अनवस्थाप्यप्रायश्चित्तेऽमुक कालं पर्यन्तं महाव्रतारोपणं न विधीयते इति निष्कर्षः, परिहारेऽप्येवम्। उपस्थापनशब्देन स्थितिकरणात्मकोऽर्थो ध्वन्यते / प्रायश्चित्तस्य चिरकालेन पारं गत्वा स्थयमित्यर्थात्मकः पाराञ्चिकः / अनेनोपस्थापनेऽनवस्थाप्यपाराश्चिकयोरन्तर्भावः / अपरश्च पाराश्चिकस्य प्रायश्चित्तस्य सद्भावश्चतुर्दशपूर्वधरानाश्रित्य / तेषामनुपलब्धौ एतदनुल्लेखोऽपि समीचीन इति केचित् / १सर्वार्थसिद्धौ वार्तिकद्वयेऽपि सूत्रपाठभेदः समस्ति / 2 नवतत्त्वप्रतिपादनपरिष्कृतानां कतिपयानां ग्रन्थानां नामानि सूच्यन्ते, यथाहि(अ) श्रीदेवगुप्तसूरिसूत्रितं नवतत्त्वप्रकरणम् / श्रीअभयदेवसूरिसन्हब्धेन भाष्येण विभूषितम् / (आ) श्रीजयशेखरसूरिविरचितं नवतत्त्वप्रकरणम् / (इ) चिरन्तनाचार्यकृतावचूरि-श्रीसाधुरत्नप्रणीतावचूर्णि-श्रीदेवेन्द्रसूरिनिर्मितवृत्ति-गृहन्नवतत्त्वप्रक्षिप्तगाथातदवचूर्णिविभूषितं नवतत्वप्रकरणम् / (ई) श्रीभाग्यविजयादिकृतनवतत्वस्तधनादिगूर्जरगीर्गुम्फितो ग्रन्थसङ्ग्रहः। एतस्कृथइनामनिर्देशार्थ विलोक्यतां श्रीजैनग्रन्थप्रकाशकसभाद्वारा प्रसिद्धि नीतस्य नवतत्त्वविस्तरार्थस्य विषयानुक्रमणिकायास्त्रयोदशं पृष्ठम् / 3 त्रिंशत्तमेऽध्ययने एकत्रिंशत्तमायां गाथायाम् /