________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रुतसागर
34
जून-२०१८
इति बारेमत नाम जाणवाः सः १८३१ व० म द्वी० वै० दिनेः महिनो द्वितीय वैशाख इति बारे मतनां नाम. [ आ नामोमांथी ९-१० जेवां नामो कांइक विलक्षण लागे छे. एनो शो अर्थ छे ते समजवामां आव्यो नथी]
गच्छोनां आ नामो जोतां जणाय छे के घणा भागे १३ मा १४ मा सैकामां जे गच्छो प्रसिद्ध हता तेमनां आ नामो छे. कारण के ते पछीना सैकामां जे तपागच्छ, खरतरगच्छ, वगेरे आधुनिक गच्छो वधारे प्रसिद्धिमां आव्या तेमनो निर्देश आ नामावलीमां नथी. जेम आ नवा गच्छो आगळ आवता गया तेम जूना गच्छो पाछळ पडता गया, अने धीमे धीमे लुप्त थता गया. आ नामावली उपरथी ए पण जणाशे के जूना गच्छोनां नामो घणा भागे ते ते गामोनां नामो उपरथी पड्यां छे. जेम श्रावकोनी जातोनां नाम तेमना मूळ उत्पत्तिना स्थानो ऊपरथी प्रसिद्धिमां आव्यां तेम आ यतिओना समुदायोनां नाम पण तेमनां मूळ उत्पत्ति स्थानोनां नामे ज प्रसिद्धिमां आव्यां हतां. आ तो मध्यकालीन गच्छोनां नामो छे पण प्राचीन कालीन गच्छो के जेमनां नामो कल्पसूत्रनी स्थिरावलीमां आपेलां छे तेमांना पण केटलाक आ रीते स्थळ विशेषना नामे ज प्रसिद्धिमां आव्या हता.
आ नामो ऊपरथी जैन यतिओनो निवास हिंदुस्थानना कया कया भागोमां ते वखते थयो हतो तेनो खयाल सारी पेठे आवी शके छे.
कल्पसूत्रनी स्थविरावलीमां जे कुल, गण के गच्छना नामो आवेलां छे ते संबंधी विगतवार वर्णन आ पछीना कोई अंकमां आपवामां आवशे. तेम ज आ यादीमां आपेलां नामो सिवाय बीजां पण गच्छनामो बीजी यादीओमां मळे छे ते पण यथावसरे आपवामां आवशे.
आ बधी सामग्री जैन धर्म अने तेना संप्रदायोनो संपूर्ण इतिहास लखवा माटे अति उपयोगी अने महत्त्वनी छे; तेथी वांचकोए आ विषयमां खास रस लेवानी जरूर छे.
(जैन साहित्य संशोधक, खंड - ३ अंक - १ से साभार)
For Private and Personal Use Only