________________
જૈન દર્શનનાં ગ્રંથોનાં અનુવાદ તથા 'ઈતિહાસ, કોશ, સ્થાપત્ય, ચિત્રકળા સંબંધી ગ્રંથોનું સર્જન,
૩. મોહનલાલ દલીચંદ દેસાઈ
છેલ્લા ૫00-600 વર્ષમાં રચાયેલા જૈન ગૂર્જર સાહિત્યનું પ્રમાણ અત્યંત વિશાળ છે. આ વિશાળ ગૂર્જર સાહિત્યની મહાન સેવા જો કોઈએ કરી હોય તો તે છે મોહનલાલ દલીચંદ દેસાઈ. ગુજરાતી ભાષામાં કાવ્ય સાહિત્યની રચના કરનારા જૈન કવિઓની સંખ્યા સેંકડોમાં છે. તે બધાની વિગતવાર માહિતી મેળવવી હોય તો “જૈન ગૂર્જર કવિઓ' ગ્રંથ હાથમાં લેવો પડે. આ ગ્રંથનું સંપાદન મોહનલાલ દેસાઈએ કરેલું છે. આ ગ્રંથ ૧૦ ભાગમાં છે. આ સિવાય તેમણે “જેન ઐતિહાસિક રાસમાળા', “જૈન ઐતિહાસિક ગુર્જર કાવ્ય સંચય', ‘ગૂર્જર સાહિત્ય સંગ્રહ’, ‘જૈન કાવ્ય પ્રવેશ” વગેરે ગ્રંથોનું સંપાદન કરેલું છે. તેમણે જૈન સાહિત્યના ઈતિહાસ સંબંધી બે ગ્રંથો “જૈન સાહિત્યનો સંક્ષિપ્ત ઈતિહાસ” અને “જૈન અને બૌદ્ધમત સંક્ષિપ્ત ઈતિહાસ અને સિદ્ધાંતો' નું સર્જન કર્યું છે.
