Book Title: Saral Sanskritam Dwitiya
Author(s): Bhaktiyashvijay
Publisher: Divyadarshan Trust
View full book text
________________
પાઠ - ૧
૧- ૪ - ૬ - ૧૦મા ગણમાં અનિયમિતતા -[Part-I]
પહેલી બુકના ગણોના અનિયમિત રૂપો [1] ધાતુ +| જુમ્ | ધૂમ્ | વિક્
ગણ - ૧ | ૧ | ૬ | ૧ પદ +| પરસ્પે. | પરમૈ. | પરમૈ. | ઉભય. | ઉભય. અર્થ +| છૂપાવવું | તપાવવું | જવું | વખાણવું | સ્તુતિ કરવી
રૂપ કપાતિ | ધૂપતિ વિછીયતિપતિ | પનાતિ આટલા ધાતુઓમાં કર્તરિ ચાર કાળમાં ગણની નિશાની લાગતા પહેલા કાયમ કર્યું લાગે. અને કર્તરિ છ કાળ, કર્મણિ, પ્રેરકમાં વિકલ્પ માલાગે.
દા.ત. 'પતિ ' ... ઈત્યાદિ.
છ કાળમાં - 'T[પવિતા અથવા પિતા કર્મણિમાં કોપાધ્યતે | જુગતે ! પ્રેરકમાં પતિ / પતિ !
પણ્ અને પન્ ધાતુને આત્મપદમાં ગાયું લાગે નહિં. દા.ત. પણતે, પનતે . [2]%ા | સ્નાન્ | પ્રમ્ | મ્ | 7મ્ | ત્રમ્ | તમ્ | ઝિન્ પ્રકાશવું પ્રકાશનું ભમવું ચાલવું કંટાળવું ગભરાવું | ઈચ્છવું | ઘૂંકવું
વત્ | સમ્ + થર્ આ + ચમ્ | આ (૧૧) ધાતુઓ પહેલા કષ્ટદેવું પ્રયાસ કરવો આચમન કરવું | તથા ચોથા ગણના છે. દા.ત. પ્રાતે - પ્રાશ્યતે જ્ઞાશતે - સ્નશ્યતે સંયતિ - સંત ! [3] કહ્યું, તમ્ પહેલા તથા પાંચમા ગણના છે.
દા.ત. ક્ષતિ - અતિ તક્ષતિ - તતિ ! [4] ત્રુ (તુટવું, કાપવું) પરસ્મપદી ચોથા તથા છઠ્ઠા ગણનો છે.
દા.ત.ગુતિ - તૃતિ ! [5] [૬ ધાતુનો ૩ચાર કાળમાં સર્વત્ર દીર્ઘ થાય છે. બાકીના છ કાળમાં સ્વરાદિ વિકારક પ્રત્યય લાગે ત્યારે દીર્ઘ થાય. દા.ત. હૃતિ ! ) અહિત્ | [6] સ, શ, તો, છો - આ ચોથા ગણના ધાતુઓમાં'' નો લોપ થાય છે.
જ સરલ સંસ્કૃત-ર આઇજી ૧ જીજાજી જાજી પાઠ-૧ જજ

Page Navigation
1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 ... 296