________________
૧૧૬
સમ્યજ્ઞાનદીપિકા
વેગથી વહી રહેલા (તે નદીના) જળને એકાગ્રધ્યાનપૂર્વક જોતો હતો, તેનાથી તેને આવી ભ્રાંતિ થઈ કે ‘હું પણ વહ્યો જાઉં છું' એમ પોકારતો હતો, દુઃખી થતો હતો. તેને દયામૂર્તિ શ્રી સદ્ગુરુ કહે છે, “તું દુ:ખી ન થા, તું વહેતો નથી પણ આ તો નદીનું જળ વહે છે. હવે તું આ દુઃખથી સર્વથા પ્રકારે છૂટવા માટે સર્વથા પ્રકારે વહેતા એવા આ નદીના જળને ન જો પણ તું તારી તરફ જો.' ત્યારે ગુરુ આજ્ઞા પ્રમાણે, ભ્રાંતિમાં વહેતો તે પુરુષ, વહી રહેલા નદીના પાણીને જોવાનું છોડી પોતાની પોતા જ તરફ દેખી પોતાને અચળ નહીં વહેતો સમજીને ઘણો ખુશી - આનંદિત થયો અને ગુરુના ચરણમાં ‘નમોડસ્તુ' કરી ઘણું કહ્યું કે ‘હે ગુરુદેવ! હું વહ્યો જતો હતો, ત્યાં આપે મને બચાવી લીધો.' એ જ પ્રમાણે-શ્રીગુરુ સંસારમાં વહેતાને બચાવી લે છે. સારાંશ એ છે કે હે મુમુક્ષુજન! વહી રહેલા ભ્રમજાળરૂપ સંસારથી બચવાની તમારી ઇચ્છા હોય તો આ ભ્રમજાળરૂપ સંસારને દેખવા માટે તો તમે જન્માંધ જેવા બની જાઓ અને તમારા તમારાથી તન્મયી સ્વસ્વરૂપ સ્વાનુભવગમ્ય સમ્યજ્ઞાનમય સ્વભાવને દેખવા માટે તમે સહસ્ર સૂર્ય જેવા અચળ થઈ જાઓ.
જેમ રસોઇઘરમાં - પાકખાનામાં આટો, દાળ, ચોખા, ઘી, સાકર, ગોળ, લૂણ, મરચાં, વાસણ-કૂસણ, લાકડાં, ઇંધણ વગેરે ભોજનની સામગ્રી તથા ભોજન બનાવવાવાળો ઇત્યાદિ બધુંય છે પરંતુ અગ્નિ વિના એ ચોખા આદિ સર્વ સામગ્રી કાચી (પાંગળી) છે; એ જ પ્રમાણે સિદ્ધપરમેષ્ઠીના સ્વસ્વભાવ સભ્યજ્ઞાનાગ્નિ વિના આ મુનિપણું, ત્યાગી-વ્રતી-ક્ષુલ્લકબ્રહ્મચારીપણું, દાન, પુણ્ય, પૂજા, પાઠ, શાસ્ત્રાધ્યયન, ધ્યાન, ધારણા, ઉપદેશ દેવો-લેવો, તીર્થયાત્રા, જપ-તપ, શુભાશુભ વ્યવહાર, શુભાશુભ વ્યવહારનાં ક્રિયા-કર્મ તથા તેનાં શુભાશુભ
