________________
५१११.
પરિશિષ્ટ - ૩ વચ્ચે સૂક્ષ્મ ભેદ રહ્યો છે. સંતોષ ગુણમાં સાધક મુખ્યત્વે આ ભવ, સંબંધિત ભૌતિક પદાર્થોથી નિસ્પૃહતા કેળવે છે, તો અહીં અકિંચન ભાવથી સાધક આ ભવ પરભવની સર્વ ઈચ્છાઓ, વાસનાઓ પર વિજય મેળવે છે, એટલું જ નહિ, સાધક
નિંદા સ્તુતિ રૂસે તુસે નહિ, નવિ વર્તે પર ભાવ, સુખ દુ:ખે આપ સ્વરૂપ ન પાલટે, કર્મપ્રકૃતિ ચિત્ત લાવ'(ઢાળ ૯-૫)
આમ અકિંચનગુણ એ નિસ્પૃહતા અને આત્મસ્વભાવની રમણતાને દર્શાવે છે. આ સાધક જગતની બહારની પૌગલિક હલચલથી સંપૂર્ણ નિસ્પૃહ બને છે.
જે વ્યક્તિ ખરો અકિંચન હોય તે જ સાચા બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરી શકે છે. આ બ્રહ્મચર્યના પાલન કરનારને “શીલ સુગંધા સાધુ કહી તેને ભાવપૂર્ણ વંદન કરે છે. તેમ જ આ મુનિ માટે કહે છે.
“માત પિતા ધન તેહનાજી, ધન ધન તસ અવતાર, વિષય વિષે નવિ ધારિયાજી, અનુભવ અમૃત ભંડાર..૨
કવિ અંતે કહે છે કે, આ દશવિધ યતિધર્મ પાપોને દળવાની ઘંટી છે. આ દશવિધ યતિધર્મ આરાધે છે, તે ચારિત્રધર્મના વાસ્તવિક માલિક બને છે. કવિ કહે છે તે ચરણભવનના ઠાકુરિયાજી.” (ઢાળ ૧૧-૨)
આ યતિધર્મના પરિણામે સાધુ ભગવતી આદિ સૂત્રમાં વર્ણવેલા પ્રથમ દિવસે વાણવ્યંતર દેવના સુખથી વધુ સુખનો અનુભવ કરે, ત્યાંથી માંડી એક વર્ષના અંતે અનુત્તર દેવના સુખને અતિક્રમે એ યતિધર્મની સાધના દ્વારા જ શક્ય બને છે. ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી પણ નવપદપૂજામાં સાધુના ગુણોનું વર્ણન કરતાં કહે છે, એક વર્ષના પર્યાયથી વધુ પર્યાયવાળા સાધુનું આત્મિક સુખ અનુત્તર વિમાનના : દેવતાના સુખથી વિશેષ હોય. ‘તેહથી અનુત્તર અનુક્રમીયે રે.”
