________________
૨૮ સ્વામી શ્રી રામદાસ (કનનગઢ કેરળ)
અહીં જટાશંકર નામના એક સ્થાને જતી એક કેડી એક સાધુએ સ્વામીજીને બતાવી ત્યાં જવાની ભલામણ કરી. એક બ્રાહ્મણના સાથમાં સ્વામીજી ત્યાં જવા ઊપડ્યા. એક પહાડની ટોચે પહોંચ્યા. આખો પહાડ એકદમ સીધો ને ઊંચો હતો. તેના ઢાળ પરથી ઊતરવામાં મોતનું જોખમ હતું પણ સ્વામીજીને એ બાજુ જવાનું ભારે આકર્ષણ થયું. નિર્ભય અને બેફિકર સ્વામીજી આ ભયંકર ઢાળમાં ઊતરવા લાગ્યા. એકાએક એમના ડાબા હાથમાં પકડેલું ઘાસ સરક્યું અને ડાબો પગ સરક્યો. ભયંકર પળ હતી, પણ સ્વામીજીની સ્વસ્થતા એવી ને એવી જ હતી અને મુખથી ઉચ્ચ સ્વરે રામનામનો જપ ચાલુ હતો. મુશ્કેલીથી સમતોલપણું જળવાયું. જટાશંકર સ્થાન તો ન જ મળ્યું અને પાછા વ્યંબકેશ્વર આવ્યા.
નાશિકથી સ્વામીજી પંઢરપુર પહોંચ્યા. પંઢરપુરમાં વિઠોબાના મંદિરના ભક્તિમય વાતાવરણમાં સ્વામીજી ડૂબી જતા. ત્યાં પાંચ દિવસ રહી નજીક આવેલા મંગલવધ ગામે ગયા. ચારસો વર્ષ પહેલાં અહીં વિઠોબાના પરમ ભક્ત દામાજી થઈ ગયેલા. મંગલવેધથી સ્વામીજી બિજાપુરને રસ્તે ઊપડ્યા. રસ્તામાં આવતાં ગામડાંઓમાં સ્વામીજીને સતત લોકોનો ભાવપૂર્ણ સત્કાર મળતો રહ્યો. બિજાપુરમાં સ્વામીજીને ભિક્ષામાં કોઈએ એક આનો આપેલો. આ એક આના જેવી નાની રકમ જ્યારે સ્વામીજીએ રસ્તામાં મળેલા એક ગરીબ માણસને આપી દીધી ત્યારે તે માણસ ગદ્ગદ થઈ ગયો અને પોતાના કુટુંબની અતિ દુઃખી સ્થિતિનો સ્વામીજીને ખ્યાલ આપ્યો. દેશમાં ગરીબ અને દલિત લોકો કેવા ભૂખમરાથી પીડાય છે તેની કથાએ સ્વામીજીના
