Book Title: Prachin Tatha Navya Karmgranth Chatushka
Author(s): Vijayhemprabhsuri, Pareshbhai J Shah
Publisher: Vijaynitisuri Jain Tattvagyan pathshala
View full book text
________________
પડશીતિ કર્મગ્રન્થ
૧૭૫ વિના શેષ નવ ઉપયોગો દેવગતિ-તિર્યંચગતિ-નરકગતિ અને અવિરતિચારિત્રમાં હોય છે. ૩૦. तस जोअ वेअ सुक्का-हार नर पणिंदि सन्नि भवि सव्वे। नयणेअर पणलेसा, कसाय दस केवलदुगूणा॥ ३१॥
ગાથાર્થ - ત્રસકાય, ત્રણ યોગ, ત્રણ વેદ, શુક્લ વેશ્યા, આહારી માણા, મનુષ્યગતિ, પંચેન્દ્રિય જાતિ, સંજ્ઞી અને ભવ્ય એમ ૧૩ માર્ગણામાં બાર ઉપયોગ હોય છે તથા ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુર્દર્શન પાંચલેશ્યા, અને ક્રોધાદિ ચાર કષાય એમ ૧૧ માર્ગણામાં કેવલદ્ધિક વિના ૧૦ ઉપયોગ હોય છે. ૩૧. चउरिं दिअसन्निदुअन्नाण दुदंस इगबिति थावरि अचक्छु। तिअनाणदंसणदुगं अनाणतिगि अभव्वि मिच्छदुगे॥ ३२॥
ગાથાર્થ - ચઉરિદ્રિય અને અસંજ્ઞી માર્ગણામાં બે અજ્ઞાન અને બે દર્શન એમ ચાર ઉપયોગ હોય છે. એકેન્દ્રિય-બેઇન્દ્રિય-તે ઇન્દ્રિય અને પાંચસ્થાવરમાં તે જ ચારમાંથી ચક્ષુર્દર્શન વિના ત્રણ ઉપયોગ હોય છે. ત્રણ અજ્ઞાન અભવ્ય અને મિથ્યાત્વદ્રિકમાં ત્રણ અજ્ઞાન અને બે દર્શન હોય છે. ૩૨. केवलदुगे नियदुर्ग, नव तिअनाण विणु खइयअहक्खाए । दंसणनाणतिगं देसि मीसि अन्नाण मीसं तं ॥ ३३ ॥
ગાથાર્થ = કેવલજ્ઞાન અને કેવલદર્શન માર્ગણામાં પોતાનું દ્વિક જ હોય છે. અર્થાત્ બે ઉપયોગ હોય છે. ક્ષાયિક અને યથાખ્યાતમાં ત્રણ અજ્ઞાન વિના ૯ ઉપયોગ હોય છે. દેશવિરતિમાર્ગણામાં ત્રણ જ્ઞાન અને ત્રણ દર્શન એમ છ ઉપયોગ હોય છે. તે જ છ ઉપયોગ મિશ્ર માર્ગણામાં ત્રણ અજ્ઞાનથી મિશ્ર હોય છે. ૩૩. मणनाण चक्खुवज्जा, अणहारे तिन्नि देसणचउनाणा । चउनाण संजमोवसम-वेयगे ओहिसे य ॥ ३४ ॥
ગાથાર્થ- અણાહારી માર્ગણામાં મન:પર્યવજ્ઞાન અને ચક્ષુદર્શન વર્જીને શેષ ૧૦ ઉપયોગ જાણવા. ચાર જ્ઞાન, ચાર સંયમ, ઉપશમ અને વેદકસમ્યકત્વમાં તથા અવધિદર્શનમાં ત્રણદર્શન અને ચાર જ્ઞાન એમ સાત ઉપયોગ હોય છે. ૩૪.
