________________
કર્તાઃ ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ. (બેડલે ભાર ઘણો છે રાજ? વાતો કેમ કરો છો-એ દેશી) થાશું પ્રેમ બન્યો છે રાજા, નિરવહેયો તો લે ખે મેં રાગી પ્રભુ ! મેં છો નિરાગી અણજુગતે હોએ હાંસી એકપખો જે નેહ નિરવહવો, તે માંહી કીસી શાબાશી? થાણું (૧) નિ-રાગી સેવે કાંઈ હોવે, ઈમ મનમેં નવિ આણું ફળ અપ-ચેતન પણ જિમ સુરમણિક,તિમ તુમ ભગતિ પ્રમાણુ-થાંસું (૨) ચંદન શીતલતા ઉપજાવે, અગનિ તે શીત મિટાવે સેવકનાં તિમ દુ:ખ ગમાવે, પ્રભુ ગુણ-પ્રેમ સ્વભાવે-થાંસું (૩) વ્યસન ઉદય જલધી અનુહરે, શશિને તે જ સંબંધે અણુસંબંધે કુમુદ અણુહરે, શુદ્ધ-સ્વભાવ પ્રબંધે-થાણું (૪) દેવ અનેરા તમથી છોટા થૈ જગમાં અધિકેરા જશ કહે ધર્મજિણે સર ! થાસે, દિલ માન્યા હૈ મેરા-થાંસું (૫)
૧. તમારાથી ૨. નભાવશો ૩. યોગ્ય સંબંધ ન હોઈ ૪. એક તરફ ૫. જડ ૬. ચિંતામણિ ૭. પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે આ ગાથાનો અર્થ આ પ્રમાણે. સમુદ્રમાંથી દેવાસુરોએ મંથન કરી ચૌદ રત્નો મેળવ્યાં, તેમાં ચંદ્રની ઉત્પત્તિ થઈ. એટલે ચંદ્ર પોતાનો પુત્ર હોઈ અમાસના દિવસે ચંદ્રની કળાઓ ક્ષીણ થવા રૂપે વ્યસન=દુઃખના ઉદયે જલધિ=સમુદ્ર પણ મોટી ભરતીના કારણે જાણે અબુહરે=(છળે અને ચંદ્ર પાછળ ઊંચો નીચો થાય પણ તે તો સંબંધ=પોતાનો પુત્ર છે, માટે. પણ કોઈ જાતના જન્ય-જનક સંબંધ વિના પણ કુમુદ=ચંદ્રવિકાસી કમળો ચંદ્રના તેજથી ખીલે અને ચંદ્રના તેજ વિના કરમાય એ ખરેખર વગર-સંબંધે પણ માત્ર ચંદ્રની શીતળતાના ગુણના આકર્ષણથી થાય છે. તે હકીકતમાં ઉચિત કહેવાયું.
(૫)
