Prachin Stavanavli 15 Dharmnath

Author(s): Hasmukhbhai Chudgar
Publisher: Hasmukhbhai Chudgar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032238/1

Page #1

Mીના સ્તવનાવાલા
ટા હાળા, બંગાળ

Page #2

નંમસ્કાર મહામંત્ર મહિ મંત્ર ભલો નવકાર,
સમરો
એના મહિમાનો નહિ પાર,
એનો અર્થ અનંત અપાર.૧ સુખમાં સમરો, દુઃખમાં સમરો,
સમરો દિન ને મરતાં સમરો, સમરો
સૌ
જીવતા સમરો, જોગી સમરે ભોગી સમરે, સમરે દેવો સમરે, દાનવ સમરે,
સૌ
સમર અડસઠ અક્ષર એના જાણો,
અડસઠ
એ છે ચૌદ પૂર્વનો સાર;
આઠ સંપદાથી પરમાણો, અડસિદ્ધિ નવિધિ આપે, ભવોભવનાં
નવ પદ એના
"ચંદ્ર" વચનથી હૃદયે વ્યાપે,
પરમાતમ
રાજા
તીરથ
દુઃખ
પદ
રાત;
સંગાથ.૨
ક
નિશંક.૩
સાર;
દાતાર.૪
કાપે;
આપે.૫

Page #3

| પ્રાચીન સ્તવનાવલી,
૧૫
શ્રી હર્મનાથ ભગવાન |
: પ્રાપ્તિ સ્થાન : શ્રી હસમુખભાઈ ચુડગર ૨૦૨-૨૦૩, ચીનુભાઈ સેન્ટર,
અમદાવાદ - ૩૮૦ ૦૦૯.
પ્રત : ૧OOO મૂલ્ય : શ્રદ્ધા ભક્તિ

Page #4

પ્રાસ્તાવિક
પરમાત્મ ભક્તિનાં અજોડ આલંબને જીવા બાહદશાથી મુકત થઈ અંતરાત્મદશા દ્વારા પરમાત્મ દશાને સહજતાથી પામી શકે છે. પૂર્વ મહાપુરૂષોએ ભક્તિના ક્ષેત્રે જે કૃતિઓનું યોગદાન કર્યું છે. તે પૈકી પ્રત્યેક જીનેશ્વર દેવોનાં પ્રાચીન લગભગ બધાજ પ્રાપ્ય સ્તવનોનો સ્વતંત્ર રીતે જુદી જુદી આ લધુ પુસ્તિકામાં સમાવેશ કર્યો છે. આ સ્તવનોનાં રચયિતાઓએ પરમાત્મ ભક્તિની જે મક્તિ માણી છે તેનો યત્કિંચિત રસાસ્વાદ પ્રાપ્ત કરવા આ પુસ્તિકાનો ઉપયોગ કરીશું તો અર્થગાંભીર્ય યુક્ત આ પ્રભુભક્તિ-આત્મિક શક્તિ પ્રગટાવી મુક્તિને નજીક લાવવામાં સહાયક થશે.
ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય વિજય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ (ડહેલાવાળા) ના
ગુરૂકૃપાકાંક્ષી જગચ્ચન્દ્રસૂરિ

Page #5

પ્રભુભક્તિ
પ્રભુને રોજ ભજવા છતાં આનંદની મતિ અનુભવાતી નથી તેનું કારણ પરમાત્માને ઓળખવામાં હજી આપણે ઉણા ઉતર્યા છીએ ગતાનુગતિકતાથી નહિ વાસ્તવિકતાથી પરમાત્માનું દર્શન કરીશું તો પરમાત્મભક્તિથી શક્તિ આપણને આનંદઘન બનાવી દેશે.
આ જીવે સંસારના પ્રત્યેક પદાર્થો પાછળ આંસુ પાડયા હશે તે આંસુઓ સાગરના પાણીથી પણ વધી જાય પરંતુ તે આંસુની કોઈ કિંમત નથી. પ્રભુભક્તિપ્રભુરાગ પાછળ બે આંસુ પણ પડી જશે તો પ્રચમના બધા આંસુના સરવાળાને ટપી જશે તે ભક્તિથી આત્માની મુક્તિ નજીક આવી જશે.
ગચ્છાધિપતિ આચાર્ય વિજય રામસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ (ડહેલાવાળા)

Page #6

અન્નમણિકા
0
5
ર
ળ
ચૈત્યવંદન વૈશાખ સુદી સાતમે વિજય વિમાન થકી ચવ્યા ભાનુનંદન ધર્મનાથ સ્તવન ધર્મજિનેશ્વર તું કીમ વિસરે ધર્મ-જિનેશ્વર ગાઊં રંગશું થાશું પ્રેમ બન્યો છે રાજા ધરમનાથ ! તુજ સરખો રતનપુરી નવરી હુઓ રે લાલ લ્યોને લ્યોને લ્યોને મુજરો પરમેસરશું પ્રીતડી રે ધર્મ-જિનેસર દેવ દરસણ શ્રીધરમ-નિણંદ ! દયાળજી ધર્મ-જિનેસર ! ધર્મ-ધુરંધર ધરમજિન ! ધરમતણો દાતાર ધર્મનાથનું સેવતાં રે જબ મેં મૂરત દેખી પ્રભુ વંછિત ફળ દાતાર ભવિ માહરા મનનો સાંસા
કતા
પાના નં. શ્રી જ્ઞાનવિમલજી શ્રી વીરવિજયજી શ્રી પદ્મવિજયજી કતાં
પાના ન. શ્રી મોહનવિજયજી શ્રી આનંદઘનજી શ્રી યશોવિજયજી શ્રી યશોવિજયજી શ્રી યશોવિજયજી શ્રી ભાણવિજયજી શ્રી આનંદવર્ધનજી શ્રી લક્ષ્મીવિમલજી શ્રી માનવિજયજી શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરીશ્વરજી શ્રી ભાવવિજયજી
૧ ૨ શ્રી વિનયવિજયજી શ્રી હરખચંદજી શ્રી નવિજયજી
૧૪ શ્રી ઋષભસાગરજી
૧ પ
છે.
૧
૧૧
0
૧૪

Page #7

પાના ન
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
૨ ૧.
૨૨.
૨૪
૨ ૫.
વારૂરે વાહલા ! વારૂ તું ધર્મ-જિણેસર ! ધર્મધુરંધર સૂરતિ ધર્મ-નિણંદની સમતારસ સુણો સાહિબ ધર્મ-નિણંદા હાંરે ! મારે ! ધર્મ નિણંદશું ધરમ-નિણંદ ! તમે લાયક સ્વામી ધરમ જિસેસર સેવિયું રે, ભાનુ ધર્મજિનેસર મુજ મનડે વસ્યો ધર્મણિંદ ! તેરે ધર્મ કી મેરા ધર્મજિનેસર ધર્મ તુમારો ધરમણિંદ ધરમ ધણી રે શ્રીધર્મ-જિનેસર દેવા, બીજાની જી હો ! ધર્મતીર્થકર જગગુરૂ ધર્મજિનેશ્વર પંદરમાં ધર્મ જિનેસર ! તારો ધર્મમૂરતિ ધર્મનાથજી ઐસે કૈસે જસ પઈ પ્રણમું ધર્મ જિસેસર ફળિયા ! હો ! પ્રભુ ! ધરમ જિનેસર ધરમી જનશું ધરમધુરંધર ધરમજીરે
હતાં. શ્રી ઉદયરત્નજી શ્રી જિનવિજયજી શ્રી જિનવિજયજી શ્રી હંસરત્નજી શ્રી મોહનવિજયજી શ્રી રામવિજયજી શ્રી રામવિજયજી શ્રી કાંતિવિજયજી શ્રી ન્યાયસાગરજી શ્રી ન્યાયસાગરજી શ્રી પદ્મવિજયજી શ્રી પદ્મવિજયજી શ્રી વિજયલક્ષ્મીસૂરિજી શ્રી કીર્તિવિમલજી શ્રી દાનવિમલજી શ્રી વિનીતવિજયજી શ્રી અમૃતવિજયજી શ્રી પ્રમોદસાગરજી શ્રી ભાણચંદ્રજી શ્રી ખુશાલમુનિજી શ્રી ચતુરવિજયજી
૨ ૬
૨૮
૩૧
૩૧
૩૩
૩૪
૩૫

Page #8

પાના નં.
૩૬
૩૭
૩૯
૪૦
૪૧
૪૨
૪૩
ધરમ જગનાથનો ધર્મ શુચિ સાહિબા મારા વિણ-સેવોએ દાસ, ધર્મ-જિનેસર સાહિબા ધરમ-જિનેસર કેસર-વરણા ધર્મ-જિનેસર ! સુણ ! પરમેશ્વર ધરમ-જિPસર સાહિબ, મનમાં ધર્મ જિનેસર વંદીઇ, હેજ હું જાણું વિણાં જઈજી ધર્મ-જિનેસર ધ્યાએ રે, ધરમી પ્રાણી ધાય ધરમ સજની! ધર્મ-જિણેસર સોહતો ધરમના પિઅ ભાણુ ધરમ-નિણંદને ધ્યાનો ધ્યાનમાં ધર્મ-જિનેસર ધ્યાવતાં હો ધર્મ-જિન વરદ-દરસણ મન ધ્યાન સદા જિનકો ધરમ-જિણેસર દેવ અનંત ભજ ભજ મન ! પન્નરમા થોય. સખિ ધર્મ જિનેસર પૂજીએ ધરમ ધરમ ધોરી
છે કે RR & R 8 8 8 8 8 8 8 છે જ
४४
શ્રી દેવચંદ્રજી શ્રી જીવણવિજયજી શ્રી દાનવિજયજી શ્રી મેઘવિજયજી શ્રી કેશરવિમલજી શ્રી કનકવિજયજી શ્રી રૂચિરવિમલજી શ્રી ભાવપ્રભસૂરિ શ્રી રતનવિજયજી શ્રી માણેકમુનિજી શ્રી દીપવિજયજી શ્રી ધર્મકિર્તિગણી શ્રી સ્વરૂપચંદજી શ્રી જશવિજયજી શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરીજી શ્રી ગુણવિલાસજી શ્રી જગજીવનજી શ્રી જિનહર્પજી કર્તા શ્રી વીરવિજયજી શ્રી પદ્મવિજયજી
४४
४७
४८
४८
૫O
O
૫૧
પાના નં.
૫૨.
પ૨

Page #9

Tણે ચેત્યવંદન વિધિ [m (નીચે મુજબ પ્રથમ ઈરિયાવહિ કરવી)
• ઈચ્છામિ ખમાસમણ સૂત્ર ૦ ઈચ્છામિ ખમાસમણો ! વંદિઉં જાવણિજ્જાએ, નિસીરિઆએ, મત્યએણ વંદામિ. ભાવાર્થ: આ સૂત્ર દ્વારા દેવાધિદેવ પરમાત્માને તથા પંચમહાવ્રતધારી સાધુ ભગવંતોને વંદન થાય છે.
૦ ઈરિયાવહિયં સૂત્ર ૦ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ઈરિયાવહિયં પડિક્કમામિ ? ઈચ્છ, ઈચ્છામિ પડિક્કમિઉં ૧. ઈરિયાવહિયાએ, વિરાણાએ ૨. ગમણાગમણે ૩. પાણક્કમણે બીયક્કમણે હરિય%મણે, ઓસાઉન્ટિંગપણગ દગ, મઠ્ઠી મક્કડા સંતાણા સંકમણે ૪. જે મે જીવા વિરાહિયા,, ૫. એગિદિયા, બે ઈંદિયા, તે ઈંદિયા, ચઉરિદિયા, પંચિંદિયા ૬. અભિયા, વત્તિયા, લેસિયા, સંઘાઈયા, સંઘટ્ટિયા, પરિયાવિયા, કિલામિયા, ઉવિયા, ઠાણાઓઠાણ, સંકામિયા, જીવિયાઓ વવરોવિયા, તસ્સ મિચ્છામિ દુક્કડ ૭. ભાવાર્થ: આ સૂત્રથી હાલતા-ચાલતા જીવોની અજાણતા વિરાધના થઈ હોય કે પાપ લાગ્યા હોય તે દૂર થાય છે.
તસ્સ ઉત્તરી સૂત્ર ૦ તસ્ય ઉત્તરીકરણેણં, પાયચ્છિત્તકરણેણં, વિસાયિકરણેણં, વિસલ્લીકરણેણં, પાવાણે કમ્માણ નિશ્થાયણઢાએ, ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ. ભાવાર્થ: આ સૂત્ર દ્વારા ઈરિયાવહિયં સૂત્રથી બાકી રહેલા પાપોની વિશેષ
શુદ્ધિ થાય છે.

Page #10

૦ અન્નત્થ સૂત્ર ૦ અન્નત્થ ઊસસિએણં, નિસસિએણે, ખાસિએણે, છીએણે, જંભાઈએણ, ઉડુએણે, વાયનિસગેણં, ભમલીએ, પિત્તમુચ્છાએ ૧ સુહુમહિ અંગસંચાલેહિ, સુહમેહિ ખેલસંચાલેહિં, સુહમેહિ દિઢિસંચાલેહિ ૨. એવંમાઈએહિ આગારેહિ અભગો, અવિવાહિઓ, હુજજ મે કાઉસ્સગો ૩. જાવ અરિહંતાણં, ભગવંતાણે, નમુક્કારેણે ન પારેમિ ૪. તાવ કાર્ય ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં, અપ્પાણે વોસિરામિ ૫. ભાવાર્થ: આ સૂત્રોમાં કાઉસગના સોળ આગારનું વર્ણન
- તથા કેમ ઉભા રહેવું તે બતાવેલ છે. (પછી એક લોગસ્સનો ચંદેસુ નિમ્મલયરા સુધીનો અને ન આવડે તો ચાર નવકારનો કાઉસ્સગ્ન કરવો, પછી પ્રગટ લોગસ્સ કહેવો)
૦ લોગસ્સ સૂત્ર ૦. લોગસ્સ ઉજ્જો અગરે, ધમ્મતિ€યરે જિસે; અરિહંતે કિન્નઈસ્લે, ચલ વિસંપિ કેવલી ૧. ઉસભામજિઆંચ વંદે, સંભવમભિસંદણે ચા સુમઈ ચ; પઉમપ્રહ સુપાસ, જિર્ણચંદખ્ખણં વંદે ૨. સુવિહિં ચ પુષ્કૃદંત, સીઅલ સિજર્જસ વાસુપુજજે ચ; વિમલમહંતં ચ જિર્ણ, ધર્મો સંતિ ચ વંદામિ ૩. કુંથું અરે ચ મલ્લિં, વંદે મુણિસુન્વય નમિજિર્ણ ચ; વંદામિ રિક્રનેમિ, પાસ તહ વદ્ધમાણં ચ ૪. એવું મએ અભિથુઆ, વિહુય યમલા પહીણ જરકરણા; ચઉવિસંપિ જિણવરા, તિન્દરા મે પસીયંતુ ૫. કિત્તિય-વંદિય મહિયા, જેએ લોગસ્સ ઉત્તમા સિદ્ધા; આરૂગ્ગબોકિલાભ, સમાલિવરમુત્તમ દિડુ. ૬. ચંદેસુ નિમ્મલયરા, આઈએસુ અહિયં પયાસયરા, સાગરવરગંભીરા, સિદ્ધા સિદ્ધિ મમ દિસંતુ. ૭. ભાવાર્થઃ આ સૂત્રમાં ચોવીસ તીર્થકરોની નામપૂર્વક સ્તુતિ કરવામાં આવી છે.

Page #11

(પછી ત્રણ ખમાસમણ દઈ, ડાબો
પગ જમીન ઉપર સ્થાપીને હાથ જોડી) ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કરું? ઈચ્છે
કહી સકલકુશલ કહી ચૈત્યવંદન કરવું. સકલ કુશલ વલ્લિ - પુષ્પરાવર્ત મેઘો, દુરિત તિમિર ભાનું : કલ્પવૃક્ષોપમાન : ભવજલનિધિ પોત : સર્વ સંપત્તિ હેતું , સ ભવતુ સતત વ: શ્રેયસે શાન્તિનાથ : શ્રેયસે પાર્શ્વનાથ :
(આ પછી પુસ્તકમાંથી ચૈત્યવંદન બોલવું)
• જંકિંચિ સૂત્ર ૦. જંકિંચિ નામતિë, સગે પાયાલિ માણસે લો એ; જાઈ જિણબિંબઈ, તાઈ સવાઈ વંદામિ. ભાવાર્થ: આ સૂત્ર દ્વારા ત્રણે લોકમાં વિદ્યમાન નામ રૂપી તીર્થો અને જિન પ્રતિમાઓને નમસ્કાર કરવામાં આવેલ છે.
૦ નમુત્થણું સૂત્ર ૦ નમુત્થણે અરિહંતાણં ભગવંતાણે. ૧. આઈગરાણ તિથયરાણ, સયંસંબુદ્ધાણં, ૨. પુરિસુત્તમાણે, પુરિસસીહાણ, પુરિસવરપુંડરિઆણં, પુરિવરગંધહસ્થીર્ણ. ૩. લોગત્માણ, લોગનાહાણ, લોગડિઆણં, લોગપઈવાણ, લોગપજજો અગરાણ. ૪. અભયદયાણ, ચકખુદયાણું, મગદયાણ, સરણદયાણ, બહિદયાણ, ૫. ધમ્મદયાણ,

Page #12

ધમ્મદેસયાણું, ધમ્મનાયગાણું, ધમ્મસારહીણ, ધમ્મવરચાઉતચક્કવટ્ટીણં. ૬. અપ્પડિહયવરનાણ દંસણઘરાણું, વિયટ્ટછમાણં. ૭. જિણાણું જાવયાણું, તિન્નાણું તારયાણં; બુદ્ધાણં બોહયાણું, મુત્તાણું મોઅગાણું. ૮. સવ્વનૃણં, સવ્વદરિસીણં, સિવમયલ મરૂઅ મણંત મક્ખય મવ્વાબાહ મપુણારાવિત્તિ સિદ્ધિ ગઈ નામધેય, ઠાણું સંપત્તાણું, નમો જિણાણું, જિઅભયાર્ણ. ૯. જે અ અઈયા સિદ્ધા, જે અ ભવિસ્યંતિણાગએ વટ્ટમાણા, સવ્વ તિવિહેણ વંદામિ. ૧૦. ભાવાર્થ : આ સૂત્રમાં અરિહંત પરમાત્માના ગુણોનું વર્ણન છે. અને ઈન્દ્ર મહારાજા પ્રભુની સ્તુતિ કરતી વખતે આ સૂત્ર બોલે છે. ♦ જાવંતિ ચેઈઆઈ સૂત્ર ૦
કાલે; સંપઈ અ
-
જાવંત કેવિ સન્થેસિ તેસિં,
(ફક્ત પુરૂષોએ બે હાથ ઉંચા કરીને બોલુવું)
તત્ક
જાવંતિ ચેઈઆઈ. ઉઢે અ અહે અ તિરિઅલોએ અ; સવ્વાઈ તાઈ વંદે, ઈહ સંતો સંતાઈ. ભાવાર્થઃ આ સૂત્રદ્વારા ત્રણે લોકમાં રહેલી જિન પ્રતિમાજીઓને નમસ્કાર કરવામાં આવે છે. ઈચ્છામિ ખમાસમણો વંદિઉ જાવણિજ્જાએ નિસિહિઆએ મર્ત્યએણ વંદામિ.
• જાવંત કેવિ સાહૂ સૂત્ર ૦
ભરહે૨વયમહાવિદેહે
-
સાહૂ, પણઓ, તિવિહેણ
અ;
નિર્દેડવિયાણું.

Page #13

: આ સૂત્રમાં ભરત, ઐરાવત અને મહાવિદેહ ત્રણેય ક્ષેત્રમાં વિચરતાં સર્વે સાધુ સાધ્વી ભગવંતોને નમસ્કાર કરવામાં આવે
છે.
ભાવાર્થ :
(નીચેનું સૂત્ર ફકત પુરૂષોએ બોલવું) નમોડર્હસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુલ્ય :
ભાવાર્થ : આ સૂત્રમાં પંચપરમેષ્ઠિ ભગવંતોને નમસ્કાર કરવામાં આવ્યો છે. (આ પછી આ પુસ્તકમાંથી સુંદર અને ભાવવાહી સ્તવનોના સંગ્રહમાંથી કોઈપણ એક સ્તવન ગાવું.)
(બે હાથ ઉંચા કરીને બોલવું / બહેનોએ હાથ ઉંચા કરવા નહીં) ૦ જય વીયરાય સૂત્ર ૦
જય વીયરાય ! જગગુરૂ ! હોઉં મમં તુહ પભાવઓ ભયવં ! ભવનિવ્યેઓ મગ્ગા-ણસારિઆ ઈઠ્ઠલસિદ્ધી....... ૧ લોગવિરૂદ્ધચ્ચાઓ, ગુરૂજણપૂઆ, પરત્મક૨ણું ચ; સહગરૂજોગો તવ્યયણ-સેવણા આભવમખંડા... (બે હાથ નીચે કરીને)
વારિજ્જઈ જઈવિ નિથાણ-બંધણું વીયાય ! તુહ સમયે ; તહિવ મમ હુજ સેવા, ભવે ભવે તુમ્હ ચલણાંણ...:૩ દુખખઓ કમ્મક્ખઓ, સમાહિમરણં ચ બોહિલાભો અ; સંપજ્જઉ મહ એઅં, તુહ નાહ ! પણામકરણેણં. સર્વ-મંગલ-માંગલ્યું,
સર્વ
કલ્યાણકા૨ણમ્;
·

Page #14

પ્રધાન સર્વ-ધર્માણાં, જૈન જયતિ શાસનમ્.......૫ ભાવાર્થ આ સૂત્રમાં પ્રભુ પાસે ઉત્તમ પ્રકારની પ્રાર્થના કરવામાં આવી છે.
(પછી ઉભા થઈને) . • અરિહંતચેઈઆણું સૂત્ર ૦. અરિહંત ચેઈઆણં, કરેમિ કાઉસ્સગે ૧. વંદણવત્તિઓએ, પૂઅણવાિઆએ, સક્કારવત્તિઓએ, સમ્માણવત્તિઓએ, બોકિલાભવત્તિઓએ, નિરૂવસગ્ગવત્તિઓએ ! ૨ સદ્ધાએ, મેહાએ, જિઈએ, ધારણાએ, અણુપેહાએ, વઢમાણીએ, ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ.૩ ભાવાર્થ: આ સૂત્રમાં જ્યાં ચૈત્યવંદન કરતા હોઈએ તે દેરાસરની તમામ પ્રતિમાઓને વંદન કરવામાં આવે છે.
૦ અન્નત્થ સૂત્ર ૦ અન્નત્ય ઊસસિએણે, નિસસિએણં, ખાસિએણે, છીએણે, જંભાઈએણે, ઉડુએણે, વાયનિસગેણં, ભમલીએ પિત્તમુચ્છાએ. ૧ સુહુમહિ અંગસંચાલેહિ, સુહુમેહિ ખેલસંચાલે હિં સુહુમેહિં દિસિંચાલેહિં. ૨ એવભાઈએહિ આગારેહિ, અભગ્ગો અવિરાહિઓ હુજ્જને કાઉસ્સગો. ૩ જાવ અરિહંતાણં ભગવંતાણં નમુક્કારેણં ન પારેમિ, તાવ કાર્ય ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં, અપ્પાણે વોસિરામિ ૪
(કહીને એક નવકારનો કાઉસ્સગ્ન કરી, પારીને) નમોડહસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાધુભ્યઃ (આ પછી પુસ્તકમાંથી થોય કહેવી)

Page #15

(શીધરનાથ ભગવાનનrષ્ણ રફ
શ્રી જ્ઞાનવિમલજી કૃત ચેત્ય છે વૈશાખ સુદી સાતમે, ચવિયા શ્રી ધર્મનાથ; વિજય થકી મહા માસની, સુદી ત્રીજે સુખજાત.......૧ તેરસ માટે ઊજળી, લિયે સંજમ ભાર; પોષી પૂનમે કેવલી, બહુ ગુણના ભંડાર....... જેઠી પાંચમ ઊજળી એ, શિવપદ પામ્યા જે હ; નય કહે એ જિન પ્રણમતાં, વાધે ધર્મ સ્નેહ......૩
( ૧ )

Page #16

[ી શ્રી વીરવિજયજી કૃત ચૈત્યવંદન છે વિજય વિમાન થકી ચવ્યા, રત્નપુરે અવતાર; ધર્મનાથ ગણ દેવતા કર્ક રાશિ મનોહાર.../૧ જમ્યા પુષ્ય નક્ષત્ર, યોનિ છાગ વિચાર; દોય વરસ છમસ્થમાં, વિચર્યા ધર્મ દયાળ....રી દપિપર્ણોધો કેવલી, વીર વર્યા બહુ ઋદ્ધ; કર્મ ખપાવીને હુવા, અડસય સાથે સિદ્ધ...૩
શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત ચૈત્યવંદન પણ ભાનુનંદન ધર્મનાથ, સુવ્રતા ભલી માત વજ લાંછન વજી નમે, રાણ ભુવન વિખ્યાત../૧૫ દશ લાખ વરસનું આઉખું, વપુ ધનુષ પિસ્તાલીશ રત્નપુરીનો રાજીયો, જગમાં જાસ જગીશ..રા. ધર્મ મારગ જિનવર કહે એ, ઉત્તમ જન આધાર તિણે તુઝ પાદ પઘ તણી, સેવા કરૂં નિરધાર..૩ણા
૨)

Page #17

શીધર્મનાથ ભગવાનનવના
કર્તા મોહનવિજયજી મ. ધર્મજિનેશ્વર તું કીમ વિસરે, ધર્મદાયક જિનરાજ દર્શન અવિચલ જો તાહરૂં મળે, નાયક તું સિરતાજ ધન ધન તે દિન દરિસન પામીયો....૧ વસ્તુ છતાં કેમ સેવક દુભવી, દાતા કીમ કહાય સમક્તિ રત્ન ઈચ્છું હું એકલું, દેતાં ન ખોટ જરાય. ધન..... ૨ છો તમ સ્વામી હું દિન કિંકરો, સેવ્ય સેવકનો રે ભાવ માતા પિતા પાસે પુત્ર સવિ કહે, તેણે તુમ કને મુજ રાવ..ધન.....૩ દર્શન ક્ષાયિક જો પામું કદિ, પામીશ વળી તુજ રૂ૫; પછી તાર્યાનો ડોળ કરે રખે, ક્યાં તારક તું અનુપ..ધન.....૪ જ્ઞાની પાસે શું બહુ બોલવું, મારે શરણ તું એક; વિજયમોહન ગુરૂ પરતાપ પામતાં, વરીશું શિવ વધુ છેક.ધન......૫
૩)

Page #18

3 કર્તા શ્રી આનંદઘનજી મ.
(રાગ ગોડી-સારંગ-દેશી ૨સીયાની)
ધર્મ-જિનેશ્વર ગાઊં રંગશું, ભંગ' મ પડજ્યો હો પ્રીત-જિણેસર ! બીજો મન-મંદિર આણું નહીં, એ અમ કુળવટ-રીત- જિજ્ઞેસર ! ધર્મ॥૧॥ ધરમ-ધરમ કરતો જગ સહુ ફિરે, ધર્મ ન જાણે હો મર્મ- જિજ્ઞેસ૨ ! । ધર્મજિનેશ્વ૨ ચરણ ગ્રહ્યા પછી, કોઈ ન બાંધે હો કર્મ- જિણેસર !ધર્મ/૨ પ્રવચન-અંજન જો સદ્ગુરૂ કરે, દેખે પરમ-નિધાન-જિણેસર ! હૃદયનયણ નિહાળે જગધણી,પ મહિમા મેરૂ-સમા- જિણેસર ! ધર્મનI દોડત દોડત દોડત દોડીઓ, જેતી મનની રે દોડ-જિણેસર ! પ્રેમ-પ્રતીત વિચારો ઢૂંકડી, ગુરૂગમ લેજ્યો રે જોડ- જિણેસર ! ધર્મ।।૪ એકપખી॰ કિમ પ્રીત પરવડે, ઉભય મિલ્યાં હોવે સંઘ॰- જિણેસર ! હું રાગી હું મોહે ફંદીયો, તું નિરાગી નિબંધ- જિણેસર ! ધર્મન॥૫॥ પરમ-નિધાન પ્રગટ મુખ આગળે, જગત ઓલંઘી હો જાય- જિજ્ઞેસર ! જ્યોતિ વિના જુઓ જગદીશની, અંધો-અંધ પુલાય- જિજ્ઞેસ૨ ! ધર્મ૰l॥૬॥ નિરમળ1-ગુણ-મણિ-રોહણ-ભૂધરા, મુનિ-જન-માનસ-હંસ- જિજ્ઞેસર ! ધન્ય તે નગરી ! ધન્ય વેળા-ઘડી, માત-પિતા કુળ-વંશ- જિણેસર !ધર્મllll મન-મધુકર વર કર જોડી કહે, પદ-કજ૨ નિકટ નિવાસ- જિણેસર ! ધન-નામી આનંદઘન સાંભળો, એ સેવક અરદાસ- જિણેસર ! ધર્મની૮ા
૧. પંડિત થવું ૨. જ્ઞાનરૂપી અંજન ૩. આત્મતત્ત્વરૂપ શ્રેષ્ઠ નિધાન ૪. અંતરના ચક્ષુથી પ. પરમાત્માનો મેરૂસમાન મહિમા ૬. પ્રેમની ખાત્રી ૭. એકતરફી ૮. નભે ૯.બંને (=સેવ્ય-સેવક)
૧૦. પ્રેમ ૧૧, નિર્મળ ગુણરૂપ મણિ માટે રોહણાચલ પર્વત જેવા ૧૨. ચરણકમળ
૪

Page #19

કર્તાઃ ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ. (બેડલે ભાર ઘણો છે રાજ? વાતો કેમ કરો છો-એ દેશી) થાશું પ્રેમ બન્યો છે રાજા, નિરવહેયો તો લે ખે મેં રાગી પ્રભુ ! મેં છો નિરાગી અણજુગતે હોએ હાંસી એકપખો જે નેહ નિરવહવો, તે માંહી કીસી શાબાશી? થાણું (૧) નિ-રાગી સેવે કાંઈ હોવે, ઈમ મનમેં નવિ આણું ફળ અપ-ચેતન પણ જિમ સુરમણિક,તિમ તુમ ભગતિ પ્રમાણુ-થાંસું (૨) ચંદન શીતલતા ઉપજાવે, અગનિ તે શીત મિટાવે સેવકનાં તિમ દુ:ખ ગમાવે, પ્રભુ ગુણ-પ્રેમ સ્વભાવે-થાંસું (૩) વ્યસન ઉદય જલધી અનુહરે, શશિને તે જ સંબંધે અણુસંબંધે કુમુદ અણુહરે, શુદ્ધ-સ્વભાવ પ્રબંધે-થાણું (૪) દેવ અનેરા તમથી છોટા થૈ જગમાં અધિકેરા જશ કહે ધર્મજિણે સર ! થાસે, દિલ માન્યા હૈ મેરા-થાંસું (૫)
૧. તમારાથી ૨. નભાવશો ૩. યોગ્ય સંબંધ ન હોઈ ૪. એક તરફ ૫. જડ ૬. ચિંતામણિ ૭. પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે આ ગાથાનો અર્થ આ પ્રમાણે. સમુદ્રમાંથી દેવાસુરોએ મંથન કરી ચૌદ રત્નો મેળવ્યાં, તેમાં ચંદ્રની ઉત્પત્તિ થઈ. એટલે ચંદ્ર પોતાનો પુત્ર હોઈ અમાસના દિવસે ચંદ્રની કળાઓ ક્ષીણ થવા રૂપે વ્યસન=દુઃખના ઉદયે જલધિ=સમુદ્ર પણ મોટી ભરતીના કારણે જાણે અબુહરે=(છળે અને ચંદ્ર પાછળ ઊંચો નીચો થાય પણ તે તો સંબંધ=પોતાનો પુત્ર છે, માટે. પણ કોઈ જાતના જન્ય-જનક સંબંધ વિના પણ કુમુદ=ચંદ્રવિકાસી કમળો ચંદ્રના તેજથી ખીલે અને ચંદ્રના તેજ વિના કરમાય એ ખરેખર વગર-સંબંધે પણ માત્ર ચંદ્રની શીતળતાના ગુણના આકર્ષણથી થાય છે. તે હકીકતમાં ઉચિત કહેવાયું.
(૫)

Page #20

T કર્તા: ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ.
(રાગ મલ્હાર) ધરમનાથ ! તુજ સરખો, સાહિબ શિર' થકે રે
– સાહિબ શિર થકેરે, ચોર જોર જે ફોરવું, મુજફ્યુ ઈક-મને રે કે–તુજ ગજ નિમીલિકા" કરવી, તજને નવિ ઘટે રે કે–ત જ જે તુજ સનમુખ જોતાં અરિનું બળ૭ મિટે રે કે-અરિ (૧) રવિ ઉગે ગયÍગણિ, તિમિર તે નવિ રહે રે કે–તિમિર૦ કામકુંભ ઘર આવે, દારિદ્ર કિમ લહેરે કે-દારિદ્ર, વન વિચરે જો સિંહ તો, બીહર ન ગજ તણી રે કે–બીહo કર્મ કરે છ્યું જોર ?, પ્રસન્ન જો જગધણી રે કે–પ્રસન્ન (૨) સુગુણનિગુણનો અંતર, પ્રભુ ! નવિ ચિત્તે ધરે રે કે–પ્રભુ, નિર્ગુણ પણ શરણાગત, જાણી હિત કરે રે કે-જાણી, ચંદ્ર ત્યજે નવિ લંછન, મૃગ અતિ શામળો રે કે-મૃગ જશ કહે હિમ તુહ્મપ જાણી, મુજ અરિ-બળદળો ૧૭રે કે–મુજ (૩)
-
-
---
-
૧. માથે હોયે છતે ૨. કર્મરૂપ ચોરનું ૩. બળ ૪. એકદમ ૫. હાથીનાં આંખ મીંચામણાં ૬. દુમનનું ૭. તાકાત-સૈન્ય ૮. સૂર્ય૯. આકાશમાં ૧૦. અંધકાર ૧૧. મનગમતી ચીજો આપનાર દેવાધિષ્ઠિત ઘડો ૧૨. ભય ૧૩. સારા-ખોટાનો ૧૪. સમર્થ ૧૫. તુમને-પ્રભુને ૧૬. દુશ્મનનું બળ તાકાત સૈન્ય ૧૭. દૂર કરો
(૬)

Page #21

પણ કર્તાઃ ઉપા. શ્રી યશોવિજયજી મ.જી રતનપુરી નવરી હુઓ રે લાલ, લંછન વજ ઉદાર-મેરે પ્યારે રે, ભાનુ નૃપતિ-કુળ-કેશરી રે લાલ, સુવ્રતા માત મલ્હાર, મેરે પ્યારે રે ધર્મજિનેસર ધ્યાઈયે રે લાલ. (૧) આયુ વરસ દશ લાખનું રે લાલ, ધનુ પણયાલ પ્રસિદ્ધ-મેરે. કંચન વરણ વિરાજતો રે લાલ, સહસ સાથે વ્રત લીધ –મેરે (૨) સિદ્ધિકામિની કર ગ્રહે રે લાલ, સમેતશિખર અતિ રંગ –મેરે. સહસ ચોસઠ સોહામણા રે લાલ, પ્રભુના સાધુ અ-ભંગ –મેરે (૩) બાસઠ સહસ સુ-સાહુણી રે લાલ, વળી ઉપર શત પ્યાર-મેરે કંદર્પ શાસન-સુરી રે લાલ, કિન્નર સુર સુ-વિચાર –મેરે (૪) લટકાળે તુજ લોઅણે રે લાલ, મોહ્યા જગ-જન-ચિત્ત-મેરે શ્રી નવિજય વિબુધ તણો રે લાલ, સેવક સમરે નિત્ય –મેરે (પ) ૧. પુત્ર ૨. પિસ્તાલીશ ૩. મોક્ષરૂપ સ્ત્રીનો હાથ ગ્રહણ કર્યો = મોક્ષપદને પામ્યા ૪. ઉત્તમ
T કર્તા શ્રી ભાણવિજયજી મ.
(છાંજી છાંજી છાંજી બંદા છાંજીએ દેશી) લ્યોને લ્યોને લ્યોને મુજરો લ્યોને, ધર્મ જિનેશ્વર ! પ્યારા મુજરો લ્યોને; જીવન પ્રાણ આધારા-મુજરો(૧) તુજ ગુણ'-ગે અમે પ્રભુ રાચ્યા, રાચ્યા નામ સુણીને; અમે દરિસણના અરથી તુમ કને, આવ્યા દાયક જાણીને-મુજરો (૨)

Page #22

અજર ન કીજે ઘડી એકની હવે, દીજે દરિસણ અમને; દરિસણ દેઈ પરસન કીજે, એ શોભા છે તેમને મુજરો (૩) મુજ ઘટ પ્રગટયો આણંદ અતિહ, નવલી મૂરત પેખી; વિકસિત-કમલ પરે મુજ હિયડું, થાએ છે તુમ મુખ દેખી–મુજરો (૪) મુજ ભક્તિએ તુમ આકર્ષા, આવ્યા છો મુજ ઘટમાં; ન્યૂનતા ન રહી હવે કશી મહારે, મુજ સમ કો નહીં જગમાં–મુજરો (૫) સુવ્રતાનંદન સુર-નર-સેવિત, પૂરણ પુણ્ય પાયો; પંડિત પ્રેમવિજય સુપસાથે, ભાણવિજય મન ભાયો-મુજરો (૬) ૧. ગુણોની ઉમંગભરી વિચારણામાં ૨. વિલંબ મોડું ૩. ઘણો જ ૪. સુંદર ૫.ચહેરો ૬. મનમાં
પણ કર્તા શ્રી આણંદવર્ધનજી મ.
(રાગ મેવાડો-દેશી માના દરજણની) પરમેસરશું પ્રીતડી રે, કિમ કીજે કિરતાર' પ્રીત કરતા દો હલી રે, મન ન રહે ખિણ એ કતાર રે–
મનડાની વાતો જોયો રે, જુજુઈ ધાતો રંગ*-બિરંગી રે; મનડું રંગ બિરંગી રે મનડાની (૧) ખિણ ઘોડે ખિણ હાથીએ રે, એ ચિત ચંચલ હેત ચુંપદ વિના ચાહે ઘણું, મન ખિણ રાતું ખિણ સ્વેત રે–મનડા (૨) ટેક ધરીને જો કરે, લાગી રહે એ કંત પ્રીતિ પટંતર તો લહે, ભાંજે ભવની ભ્રાંત રે–મનડા (૩) ધર્મનાથ-પ્રભુશું રમેરે, ન મળે બીજે ઠામ આણંદવર્ધન વિનવે, સો સાથે વંછિત કામ રે–મનડા (૪) ૧. હે પ્રભુ! ૨. એકાગ્ર ૩. જુદી જુદી રીતે દોડી રહેતું મન ૪. ભાત ભાતના રંગ=વલણ કરનારૂં ૫. ચંચળતાને કારણે ૬. તૃપ્તિ ૭. પ્રેમનો ભેદભાવ
(૮

Page #23

T કર્તા શ્રી લક્ષ્મીવિમલજી મ. (ભૂપ ભણે સુણો! શેઠ! કરસિણ પીયારા હો!
ઢોરાં ચારે આપણો-એ દેશી) ધર્મ-જિનેસર દેવ દરસણ તાહરૂં હો? ભાગ્ય અનંતે પામીઓ, જાગ્યો ધર્મ-અંકુર, અમિય-મેહ વઠા હો; પુણ્ય ઘણો જામિઓ. (૧) ભાંગી ભવ-ભય-ભીત, દુશ્મન નાઠા હો-ચોર દિશોદિશે આદિત્ય લગે લોક, વિકસિત થાવે હો-ચોર દૂરે ખિસે. (૨) ઢાંકયાં કર્મ-મહાકૂપ, પિહિત કીધાં હો, -બારાં દુરગતિતણાં; તું (તુજથી) તૃષ્ણા દૂર; કપટ-ઘટ ફૂટયો હો -દીધાં સુખ—ધામણાં. (૩) કીધો સમય પય-પાન;" વિષય-પિપાસા હો -નાઠી અનાદિની; ભેજયું ભોજન; ભૂખલડી ભાંગી હો -કામ–પ્રમાદની. (૪) અધ્યાતમ-મણિપીઠ; મંદિરમાં બેસી હો-ખેલું વ્રત નારશું કીર્તિ લહી જગસાર, કહે લચ્છી હો આતમ તારશું. (૫)
૧. અમૃતના મેઘ ૨. ભવના ભયનો ડર ૩. દશે દિશામાં ૪. સૂર્ય ૫. ઉગ્ય છતે ૬. કર્મરૂપ મહાકુવો ૭. ઢાંકી દીધાં બંધ કર્યા ૮. બારણાં ૯. કપટનો ઘડો ૧૦. સુખના વધામણાં ૧૧. દૂધનું પાન ૧૨. કર્યું-ખાધું ૧૩. શ્રેષ્ઠ
( ૯)

Page #24

..(૨)
કર્તાઃ ઉપા. શ્રી માનવિજયજી મ. આ
(મુખને મરકલડે-એ દેશી) શ્રીધરમ-નિણંદ ! દયાળજી, ધરમ તણો દાતા સવિ જંત તણો રખવાળજી;' ધરમ તણો માતા જસ અમિય-સમાણી વાણીજી –ધર્મ -જેહ નિસુણે ભાવે પ્રાણીજી—ધર્મ....... તેહના ચિત્તનો મેલ જાયજી ધર્મ -જિમ કતકપળે જળ થાયજી-ધર્મ, નિરમળતા તેહ જ ધર્મજી ધર્મ -કલુબાઈ મેસ્યાનો મર્મજી–ધર્મ..... નિજ-ધરમ તો સહજ-સભાવજી ધર્મ –તોહિ તુજ નિમિત્ત પ્રભાવજી–ધર્મ, વન-રાજિ ફૂલ ન લગતીજી, ધર્મ, –પણ ઋતુરાજે હુઈ વ્યગતીજી-ધર્મ, . (૩) કમળાકરે કમળ વિકાસજી-ધર્મ -સૌરભતા લખમી વાસજી–ધર્મ, તે દિનકર-કરણી જોયજી ધર્મ –ઈમ ધરમ-દાયક તું હોય –ધર્મ...... તે માટે ધરમના રાગીજી-ધર્મ, –ા જ પદ સેવે બડભાગીજી—ધર્મ,
૧૦)

Page #25

કહે માનવિજય
–નિજ
ધર્મ
પસાયજી—ધર્મ.......(૫)
ઉવજઝાયજી
અનુભવ-જ્ઞાન
૧. રક્ષણ કરનાર ૨. અમૃત જેવી ૩. કતક (નિર્મળ) ફળના ચૂર્ણથી ૪. મેલ ૫. દૂર કર્યાનો ૬. તળાવમાં ૭. સુગંધપણું ૮. સૂર્યની અસ૨ ૯. શ્રેષ્ઠ
3 કર્તા : પૂ. આ. શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ મ.
(મેડા ઉપર મેહુ ઝરૂખે વિજલડી હો લાલ—એ દેશી) ધર્મ-જિનેસ૨ ! ધર્મ-૨ધ૨ ભેટીએ હો લાલ–૨૦ અવિધિ અધર્મ અનીતિ અ-સજ્જન મેટીએ હો લાલ,—અસ સંભારૂં નિશદીસ કરી ગુણ એકઠા હો લાલ–કરીપણ દેવાની વેળા દીસો છો મન-મઠા હો લાલ–દીસો (૧) આજ લગે કોઈ કામ કર્યો હોયે દાસનો હો લાલ–કર્યો તે દાખો લેઈ નામ હોયે જો આસનો હો નિ-રાગીશું પ્રીત ધરે તે થોડિલા હો મોજ ન પામે કાંઈ ભાનુ-નૃપ લાડિલા હો લાલ–ભાનુ૦ (૨) ઈમ કરતાં કહો સ્વામી ! કેતા દિન ચાલગ્યે હો લાલ–કેતા. મોટા કરે તે પ્રમાણ કહો કુણ પાળશ્ય હો લાલ-કહો પડી જે પટોળે ભાતપ તે કદીય નહી ટલે હો લાલ-તે
લાલ-હોયે લાલ—ધરે
જે તુમશું બન્યું તાન તે અવર શું નવિ મિલે હો લાલ–અવર૦ (૩) તાહરા ગુણનો પા૨ ન પામે કોઈ ગુણી હો લાલ—ન કીરતિ ત્રિભુવનમાંહિ તુમારી મેં સુણી હો લાલ–તમારી
૧૧

Page #26

બહુ કહેતાં આંસગ હોમેં આશાતના હો લાલ-હોયે ઈમ બિહાવ્યા નવિ જાય તોયે જે આપના હો લાલ-હોય(૪). આપ પિયારું કોઈ ન દીસે તાહરે હો લાલ-નવ એ કહેવાની રીત ભગત ન થાય રે હો લાલ-ભગત જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ આણ વહે છે તુહ તણી હો લાલ-વહે. ત્રિભુવન-તિલક સમાન હોયે ત્રિભુવન-ધણી હો લાલ–હોય. (૫) ૧. ધર્મના નાયક ૨. કઠણ મનના ૩. બનાવો ૪. છાપેલ કપડાની ૫. રંગીન છાપ ૬. પ્રેમવશ
T કર્તા પૂ. શ્રી ભાવવિજયજી મ. આ
(રાગ સારંગ-ઉદધિસુત સુંદર વદન સુહાયા-એ દેશી) ધરમજિન ! ધરમતણો દાતાર ! પન્નરમો જિન મન મો' મોરે, મંગલ તરૂ જલધાર
– ધરમ (૧) રિષભ-વંશ-મુક્તામણિ મનોહર, દીપે તેને સાર માત સુવ્રતા ભાન નરેસર, નંદન પ્રાણ-આધાર-ધરમ (૨) પણમાલીશ ધનુષ તનુ ઉન્નત, રયણપુરી અવતાર વાસુદેવ-ચીવરને જીપે, જસ તન-વરણ ઉદાર-ધરમ (૩) લંછન વજ ધરંત હતો, પાતક*-વૈરિ-વિકાર જસ દસ લાખ વરસ વર-જીવિત, સુકૃતતણો ભંડાર–ધરમ (૪) કિન્નર સુર પણ રી દેવી, જસ સેવે સુખકાર ભાવ કહે તે પ્રભુ મુજ દેજો, ભવ-સાયરનો પાર-ધરમ (૫) ૧. સ્થિર થાઓ ૨. મંગળરૂપ વૃક્ષ માટે પાણીની ધારા જેવા ૩. વાસુદેવના ચીવર=વસ્ત્ર=પીતાંબર તેને ૪. પાપરૂપ ખરાબ વિકારોને
(
૧ ૨

Page #27

T કર્તા: પૂ. શ્રી વિનયવિજયજી મ.
(ઢાલ–ધૂઆરિનો) ધર્મનાથને સેવતાં રે, હોયે ધર્મ અપાર ધર્મ થકી સુખ પામીયું રે રે, એહ છે વાત નિરધાર સખિ ! આવો જિનવર પૂજીએ રે ! સખિ ! કેસર ચંદન લાવ સખિ ! ફૂલનાં મૂલ કરાવિયે હો સખિ (૧) પન્નરમો જિન પૂજવા રે, સુર-નર-કિન્નર કોડિ આવું ગાવું પ્રભુ તણી રે, કીર્તિ બે કર જોડી–સખિ(૨) ધન ધન માતા સુવ્રતા રે, જેણે જાયો એ પૂત સોભાગી સુખદાયકો રે, દોલત અતિ અદ્ભૂત-સખિ૦(૩) ભાનુ રાય કુળ પુષ્કરે ' રે, મેરો પ્રભુ ભાણ સમાન પ્રથમ દાન વરસી દીઉં રે, હવે દીયે સમકિત દાન–સખિ (૪) કીર્તિવિજય ઉવજઝાયનો રે, વિનય નમે તુમહ પાય બોધિબીજ દેજો સદા રે, માંગે છે એહ પસાય-સખિ૦(૫)
૧. કમળ ૨. સૂર્ય
(૧૩)
( ૧૩)

Page #28

T કર્તા : શ્રી હરખચંદજી મ.
(રાગ-વૃંદાવની સારંગ) જબ મેં મૂરત દેખી પ્રભુ ! તેરી તબહી પુણ્યદશા મેરી જાગી જનમ જનમ કે દુરિત ગએ સબ, કુમતિ કુટિલતા દુરમતિ ભાગી–જબ (૧) ધર્મરાય શ્રીભાગુરાય સુત, સુવ્રતા માતા હૈ બડભાગી લંછન વજા રતનપુર જનમે, દશ લાખ વરસ આયુસ્થિતિ વાગી–જબ. (૨) પંચ અધિક ચાલીસ ધનુષ તન, કાયા કંચનવરણ સોભાગી કુલ ઈફ્લાગ વિભૂષન સાહિબ, મહિમાવંત અનુરાગી –જબ. (૩) સંજમ લે પંચમપદ સાધ્યો, રાજપ-૨મણી મમતા સબ ત્યાગી હરખચંદ સાહિબ સુખદાયક, મેરી લગન પ્રભુજીસે લાગી –જબ (૪) ૧. ચહેરો ૨. પાપ ૩. ભાગ્યશાળી ૪. સંપૂર્ણ ૫. રાજય અને સ્ત્રીની મમતા=આસક્તિ
કર્તા શ્રી નયવિજયજી મ.
| (દેશી-વણઝારાની) વંછિત ફળ દાતાર ભવિ! સેવો રે, શિવ સુખકારક ધર્મને–ભવિ. જિમ લટો સુખ શ્રીકાર-ભવિ. પામો વળી શિવશર્મને_ભવિ...(૧) જિમ લહો, નવનિધિસિદ્ધિ-ભવિ. રિદ્ધિ સકળ આવી મિળે-ભવિ. વાધે બહુલી વૃદ્ધિ-ભવિબુદ્ધિ સવે સફળી ફળે–ભવિ..(૨) સકળ ફળે મન આશ-ભવિ. સજજન-જન-મેળો મળે-ભવિત નાવે દોહગ પાસ–ભવિ. રોગ શોગ દૂરે ટળે ભવિ૦... (૩) સુરતરૂ સુરમણિ જિમ-ભવિ. પૂરે કામિતકામના-ભવિ. રાખો નિતુ એકતારપ-ભવિ મત હોજો મન દુમના–ભવિઠ... (૪)
(૧૪)

Page #29

પૂરવ-પુણ્ય પસાય-ભવિ. પામીયે નિત ચિત ધરો-ભવિ. કુગુરુ કુદેવ કુધર્મ-ભવિ. કુમતિ કદાગ્રહ પરિહરે–ભવિ....(૨) નિતનિત મંગળ ચ્યાર-ભવિ. એ સેવતાં પામીએ-ભવિ. પામી એવો નાથ-ભવિ. અવર નાથ કિમ કામીયે–ભવિ....(૬) એ સમ અવર ન કોઈ-ભવિ. જોઈ જોઈ જોયતાં-ભવિ. નયવિજય કહે નવ નિધિ-ભવિ હોવેએ પ્રભુ પ્રસન્ન હોઈતાં-ભવિ..... (૭) ૧. મોક્ષના સુખને ૨. દુર્ભાગ્ય=અશુભ=ક ૨. નજીક ૪. ઇચ્છિત વિચારધારા ૫. એકાગ્રપણે ૬. દુ:ખી
શિ કર્તા શ્રી ઋષભસાગરજી મ. માહરા મનનો સાંસો' સગલોર મિટયો રે, પાયો સાહિબ સુઘડ સુ જ્ઞાન રે-માહરા. મહિમાની કરચ્યું તે મન માનસી રે, કહયું તે સુણસી દેઈ કાન રે મધુકર મંડપ માલતી પામિનૈ રે, પાર્મ પરિપરિના સુખપુર રે....(૧) ત્યું ઘટ પ્રગટી જ્યોતિ જુઈ જુઈ રે, ઉદયાચલ જાણે ઉગો સૂર રે દાયક લાયક પરષદ દેખિનૈ રે, હુઓ ચિતડો અતિ લયલીન રે....(૨) સૈ મુખ સરસ દેસન સુણી રે, દાખું નહી અબ કિણ હી સું દીન રે અરજ કરીશ તે તો અવધારસી રે, સરસી કારિજ વિસવાવીસરે....(૩) રીસન કરસી કોઈ ગુનો પડયાંરે, કરસી પરસન થઈ નઈ બગસાસરે અવગુણ ગુણ કરી સઘલા જાણસીરે, આંણસી થોડી ભગતિ સંતોષરે....(૪) પ્રેમ ધરી નઈ પ્રભુજીને પૂછ્યું રે, દુરિ કરયું સઘલા તનરા દોષરે આપ તણો ધન મુજનઈ આપસી રે, કાપસી કોટિકબદ્ધ કિલેસરે....(૫)
(૧૫)

Page #30

ઓર તણી પરવાહ ન અણમ્યું રે, સુધરા સુખરા સુખ વેલસેસિ પરે વેતો સાહિબ કદિય નસેવિયરે, જેહને ખલિ*-ગુલ એકણરીતિ રે......() સેવા કરતાં મન સાંસો ધરે રે, તેહનઈં રીઝ ન બુઝ ન પ્રીતિ રે ધરમ જિનેસર છેહ ન દાખસી રે, ઈણ મૈ નહિ કોઈ મીનમેખ રે...(૭) ઋષભસાગર કહે જિનજી તજીને, અવરસું અવરસું જોડતાં રે કનક૧૯ કથીર નહવે ઈક રેખરે, માહરા મનનો સાંસો સગલો મિટયો રે...(2) ૧. સંશય ૨. બધો ૩. સારા ૪. જ્ઞાની ૫. બીજે બીજે ઠેકાણે ૬. સૂર્ય ૭. કરૂં ૯, વિનંતિ ૧૦. ખુશી ૧૧. પોતાનું ધન મને આપશે (પાંચમી ગાથાની ત્રીજી લીટીનો અર્થ) ૧૨. બાંધેલા ક્રોડો કલેશ કાપશે (પાંચમી ગાથાની ચોથી લીટીનો અર્થ) ૧૩. શ્રેષ્ઠ ૧૪. અતિસુંદર ૧૫. વિલાસ કરીશ ૧૬. ખોળ અને ગોળ ૧૭. એક સરખા ૧૮. શંકા નથી ૧૯. સોનું અને કથીર
T કર્તા : શ્રી ઉદયરત્નજી મ. વારૂરે વાહલા ! વારૂ તું તો, મેં દિલ વાહી રે મુજને મોહ લગાડયો પોતે, બે-પરવાહી રે–વારૂ (૧) હવે હું હઠ લેઈ બેઠો, ચરણ સાહી રે કેણી પેરે મહેલાવશો ? કહોને, ઘો બતાઈ રે–વારૂ (૨) કોડ ગમે જો તજજશું, કરૂં ગણિલાઈ રે તો પણ તે પ્રભુ ધર્મ ધારી, લ્યો નિવાહી રે–વારૂ૦(૩) તું તાહરા અધિકાર સામું, જોને ચાહિ રે ઉદય પ્રભુ ગુણહીનને તારતાં, છે વડાઈ રે-વારૂ (૪)
( ૧૬ )

Page #31

T કર્તા શ્રી જિનવિજયજી મ. એ
(બેડલે ભાર ઘણો છે રાજ-એ દેશી) ધર્મ-જિણે સર ! ધર્મધુરંધર, પૂરણ પુણ્ય મળિઓ મન-મથલમેં સુરતરુ ફળીઆ, આજ થકી દિન વળીઓ, પ્રભુજી ! મહીર કરી મહારાજ, કાજ હવે મુજ સારો; સાહિબ ! ગુણનિધિ ! ગરીબનીવાજ ! ભવદવ પાર ઉતારો.(૧) બહુ ગુણવંતા જેહ તે તાર્યા, તે નહીં પાડ તમારો મુજ સરીખો પત્થર જો તારો, તો તુમચી બલિહારી–પ્રભુ (૨) હું નિર્ગુણ પણ તાહરી સંગતિ, ગુણ લહું તેહ ઘટમાન નિબંદિક પણ ચંદન સંગે, ચંદન-સમ લહે તાન–પ્રભુ (૩) નિર્ગુણ જાણી છેહ મ દેશો, જોવો આપ વિચારી ચંદ્ર કલંકિત પણ નિજ શિરથી, ન તજે ગંગાધારી –પ્રભુ (૪) સુવ્રતાનંદન૭ સુવ્રતદાયક, નાયક જિન પદવીનો પાયક જાસ સુરાસુર કિન્નર, ઘાયકલ મોહ-રિપનો–પ્રભુ (૫) તારક તહ સમ અવર ન દીઠો, લાયક નાથ હમારો શ્રી ગુરુ ક્ષમાવિજય-પયસેવી, કહે જિન ભવજલ તારો–પ્રભુ (૬)
૧. મારવાડમાં ૨. કલ્પવૃક્ષ ૩. સંગત છે ૪. લીંબડા વગેરે ૫. સ્વરૂપ ૬. શંકર ૭. પ્રભુજીની માતાનું નામ ૮. સેવા કરનાર ૯. નાશ કરનાર
૧૭)

Page #32

3 કર્તા : શ્રી જિનવિજયજી મ.
(થાં પર વારી મ્હારા સાહિબા કાબીલ મત જાજો-એ દેશી)
ધર્મ-જિણંદની
'
સૂરતિ
સમતારસ
અંતર દોષ=અભાવથી, બની કાંતિ
વારી ધર્મ-જિણંદની મૂરતિને
૩
હાસ્ય અતિ રિત અજ્ઞતા, ભય શોક દુગંછા રાગ-દ્વેષ અવિરતિ નહિ, કામ નિદ્રા મિચ્છા-હું (૨)
દાનાદિક ગુણ અનુભવે, અંતરાય સ્વાભાવિક ધર્મને, કુણ ઉપમ
વસ્તુ
પૂરણ
પરમાનંદથી,
સાધ્ય સંપૂરણ નિપને',
૧૮
પૂરી
સૂર્ય-નૂરી મટકેTM.. (૧)
ન
પદમાસન
ન ધરે
અંગના અંગે નહી,
હાથે
ક્ષમાવિજય-જિનરાજની,
મુદ્રા
૧. દેખાવ=મુદ્રા ૨. સંપૂર્ણ ૩. ચહેરા ના ૪. આંખના ઈશારે ૫. થયેલો
અભાવે
આવે−હું (૩)
વાળી
જપમાળી-હું (૪)
હથિયાર
અ-વિકાર—હું (૫)

Page #33

કર્તા શ્રી હંસરત્નજી મ.
(દેશી-બદીલીની મન લાગો) સુણો સાહિબ ધર્મ-નિણંદા ! તુમ દીઠે અધિક આણંદ હો,
સાહેબ ! અરજ સુણો, મોહન મૂરતિ તાહરી, મુજ મન લાગે પ્યારી હો સાહિબ, બહુ દિવસે મેં તુમ દીઠો, મુજ મન લાગે મીઠો હો-સા. પુણ્ય પામી એ વેળા, મળીયા છે દુરલભ મેળા હો-સા લહી અવસર હું તુજ પાસે, આવ્યો છું મોટી આશે હો-સા જાએ જે અવસર જેહવો, ફરી પાછો નાવે તેવો હો–સા. અવસર ઉપર મુજ કાજ, તું સારે નહીં મુજ આજ હો–સા તું શ્વાનો છે મુજ સ્વામી, એ વાતે તુજને ખામી હો-સા તકવિણ ફળ દેજો નીકો, તોપણ તે લાગે ફીકો હો-સા અવસર ચૂક્યો જિમ મેહ, યે કામે આવે તેહ હો-સાઇ સેવા તો કરતાં નેટ, આખર દેશો સહી ભેટ હો, સા તું હવણા આપે તેહ, જિમ વાધે અધિક સસનેહી-સાવ કહું છું આસંગો જાણી, પ્રભુ ! સફળ કરો મુજ વાણી હો-સાઠ દર્શન ફળ ઘો ! જિનરાય, જિમ હંસરતન સુખ થાય હો-સા
૧. શાણો=હોંશિયાર ૨. સરસ ૩. છેવટે ૪. ગાઢ પ્રેમ
(૧૯)
૧૯)

Page #34

T કર્તા શ્રી મોહનવિજયજી મ. (હાં રે મારે જોબનીયાનો લટકો દહાડા ચાર જો-એ દેશી) હાંરે ! મારે ! ધર્મ નિણંદશું લાગી પૂરણ પ્રીત જો, જીવડલો લલચાણો જિનજીની ઓળગે રે લો હાંરે ! મને થાશે કોઈક સમે પ્રભુ સુપ્રસન્ન જો; વાતલડી માહારી રે સવિ થાશે વગેરે લોટ (૧) હાંરે ! પ્રભુ ! દુરજનનો ભંભે રયો માહારો નાથજો, ઓળવચ્ચે નહીં ક્યારે કીધી ચાકરી રે લો હાંરે ! મારા સ્વામી સરખો કુણ છે ? દુનિયાં માંહિ જો, જઈયે રે જીમ તેહને ઘર આશ્યા કરી રે લો (૨) હાંરે ! જસ સેવાસેતી સ્વારથની નહી સિદ્ધ જો, ઠાલીરે શી કરવી તેહથી ગોઠડી રે લો, હાંરે ! કાંઈ જૂઠું ખાય તે મીઠાઈને માટે જો, કાંઈ રે ! પરમારથ વિણ નહી પ્રીતડી રે લોટ(૩) હાંરે ! મારે ! અંતરજામી જીવનપ્રાણ-આધાર જો, વાયો રે નવિ જામ્યો કળિયુગ-વાયરો રે લોલ હાંરે ! મારે ! લાયક નાયક ભગતવછલ ભગવંત જો, વારુ રે ગુણ કેરો સાહિબ સારુ રે લો.(૪) હાંરે ! મારે લાગી મુજને તાહરી માયા જો ૨૭ જો , અળગા રે રહ્યાથી હોય એ સંગળો ૮ લો
(૨૦)

Page #35

હાંરે ! કુણ જાણે અંતરગતની ? વિણ મહારાજ જો, હેજેરે હસી બોલો છાંડી આમલોલ રે લો(૫) હાંરે ! તારે મુખને મટકે અટક્યું મારું મન જો , આંખડલી અણીયાળી કામણગારીઆ રે લો હાંરે ! મારાં નયણાં લંપટ જોવે ખીણ ખીણ તજ જો, રાતા૧૦ રે પ્રભ૧-રૂપે રહે વારી રે લો(૬) હાંરે ! પ્રભુ અળગા તો પણ જાણજયો કરીને હજૂર જો, તાહરીરે બલીહારી હું જાઉં વારણે ૧૨ રે લોલ હાંરે ! કવિ રૂપ-વિબુધનો મોહન કરે અરદાસ જો; ગિરૂઆથી મન આણી ઉલટ અતિ ઘણે રે લો(૭) ૧. સેવાએ ૨. સફળ ૩. સેવાથી ૪. ફોગટ ૫. વાત ૬. પ્રીતિ ૭. વધુ ૮. પ્રેમમાં અંતરાય ૯. મનની ઢીલ ૧૦. આસક્ત ૧૧. આપના રૂપમાં ૧૨. ઓવારી જાઉં
કર્તા શ્રી રામવિજયજી મ.
(દેશી-મોતીડાની) ધરમ-નિણંદ ! તમે લાયક સ્વામી, મુજ સેવકમાં પણ નહિ ખામી. સાહિબા રંગીલા હમારા, મોહના રંગીલા, જુગતિ જોડી મળી છે સારી, જોજ્યો હિયડે આપ વિચારી–સાહિબા (૧) ભગતવત્સલ એ બિરૂદ તુમારો, ભગતિ તણો ગુણ અચળ અમારો-સાઇ તેહમાં કો વિવરો કરી કળશે, તો મુજ અવશ્યમાં ભળશે–સા (૨) મૂળ ગુણ તું નિરાગ કહાવે, તે કિમ રાગ-ભુવનમાં આવે-સાઇ વળી છોટઘટ મોટો ન ભાવે, તે મેં આણ્યો સહજભાવે–સા (૩)
૨૧)

Page #36

અનુપમ અનુભવ રચના કીધી, ઈમ શાબાશી જગમાં લીધી-સાવ અધિકું ઓછું અતિ આસંગે, બોલ્યું ખમજ્યો પ્રેમ પ્રસંગે–સા (૪) અમથી હોડ હુયે કિમ ભારી? આશ ધરું અમ નેટ તુમારી-સા હું સેવક તું જગવિસરામ, વાચક વિમળતણો કહે રામ–સા (૫) ૧. જોઈએ તેવી ૨. ખુલાસો ૩. સમજશે ૪. નાના ઘડામાં ૫. ભક્તિભર્યા ઉંમગમાં ૬. છેવટે
કર્તા શ્રી રામવિજયજી મ.m
(બાઈ રે ગરબડો એ-દેશી) ધરમ જિસેસર સેવિયું રે, ભાનુ નવેસરનંદ—બાઈ રે જિન વડો જિન-ધ્યાને દુખવિસરું રે, હું પામી પરમાણંદ–બાઈ (૧) રતનજડિત સિંહાસને રે, બેસે શ્રી ભગવાન-બાઈક મુખ આગળ નાચે સુરી રે, ઇંદ્ર કરે ગુણગાન–બાઈ (૨) પ્રભુ વરસે તિહાં દેશના રે, જેમ આષાઢો મેહ-બાઈ તાપ ટળે તનનો પારો રે, વાધે બમણો નેહ–બાઈ (૩) અણવાયાં ગાણે ધરે રે, વાજીત્રા કોડાકોડ-બાઈ, તો થઈ નાચે કિનારી રે, હીંડે મોડામોડા–બાઈ. (૪) આયુ દશ લાખ વરસનું રે, ધનુષ પિસ્તાલીશ માન-બાઈક રામવિજય પ્રભુ નામથી રે, લહીયે નવ નિધાન–બાઈ (૫) ૧. પત્ર ૨. દૂર ૩. વગર વગાડ્યા ૪. ગુંજે છે ૫. ઉમંગથી
(૨૨)

Page #37

કર્તા શ્રી કાંતિવિજયજી મ.
(દેશી-રશીયાની) ધર્મજિનેસર મુજ મનડે વસ્યો, રાગ ઉમંગેરે અંગ-સાહિબજી કાળે પલટે હો રંગ પતંગનો, ચોળનો ન લહેરે ભંગ–સા. ધરમ (૧) લાખ ગમે દીઠા સુર અભિનવા, તેહથી ન રાચે રે ચિત્ત-સા. માઝી અંતરગતિનો તું મિળ્યો, મનમાનીતારે મિત્ત–સાધરમ (૨) સંભાર વાધે બહુ મોહની, વિસારયો કિમ જાય-સા સંચરતાં ફિરતાં મુજ હિયલડે, ખિણ-ખિણ બેસેરે આય–સા. ધરમ (૩) જીવન તો વિણ જંપ ન જીવને, આતમ તુજ ગુણ લીન સા. તપ-તપી કલપે તલપે જીવડો, અલ્પ-જળે જિમ મીન–સાધરમ (૪) પ્રેમ સંભાળી ટાળી આમળો, વાતલડી ધરી કાન–સા. કાંતિ કહે કરૂણાનિધિ કરી કૃપા, સેવકને સનમાન–સાધરમ (૫)
૧. હળદરનો ૨. મજીઠ (વાટેલી)નો ૩. સાથી
૨૩)

Page #38

T કર્તા
શ્રી ન્યાયસાગરજી મ.
ધર્મણિંદ ! તેરે ધર્મ કી મેરા, મેટત હે ભવભવકા ફેરા; પરમ ધરમ હૈ સાહિબ તેરા –પરમ (૧) ઘર ઘર ઢુંઢત સબહી મેં હેરયા, ઐસા ન ધરમ-મરમકા બેરા–પરમ. (૨) નામધરમ કછુ કામ ન આવે, ઠવણધરમ તિમ સિદ્ધિ ન પાવે–પરમ. (૩) દ્રવ્યધરમ પણ મુક્તિ ન દેવે, ભાવધરમ પિણ કોઈક સેવે–પરમ (૪) શબ્દધરમ જિઉ કામ સુધારે, દુરગતિ પડતાં નિજ કરી ધારે–પરમ. (૫) ઉત્તમ સ્થાનિક ઉનહિંદુ જોડે, પાપ કરમ સવિ ઉનકે તોડે–પરમ. (૬) ભાવધરમ તે સહી જે સાચે, મેરા મન ઉનહિમેં રાચે–પરમ (૭) મિથ્થામતિ મોહે જૂઠઈ માચે, પણ ઉન ધર્મનું કર્મ નિકાચે–પરમ0 (2) ભાવધરમ નિજ આતમ દેખે, કષ્ટક્રિયા સબહી તબ લેખે–પરમ. (૯) ઉત્તમસાગર સાહિબ આગે, ન્યાયસાગર શિવ પદવી માગે-પરમ (૧૦)
૧. મર્યાદા ૨. શોધ્યા ૩. જેમ ૪.સફળ
(૨૪
૨૪)

Page #39

કૌr: શ્રીસાગરજી મ. પણ બેડલે ભાર ઘણો છે રાજ! વાત કેમ કરો છો!-એ દેશી) ધર્મજિનેસર ધર્મ તુમારો, જગજનનેં દીપાર્વે દર્શન જ્ઞાન ચરિત તપ ચઉવિધ, એ વિનુ અવર દિલ નાવે જિનજી ! મેં છો ! મોટા રાજ ! જગજનને ઉપગારી તોરા પાય નમ હું આજ, જાઉં મે બલિહારી–જિ.(૧) કુગતિ પડતાં પ્રાણી રાખે, ધર્મ અર્થ તે સાચો નામ ધર્મ પરિણામ કલુષિત, તે પામી મત રાચો-જિ.(૨) સુવ્રતાનંદન સુવ્રત ધર્મ, વરતે તે તો યુગતું ભાનુભૂપ સુત કર્મ તમ ટાસે, એ પણ પદ તુમ લગતું-જિ.(૩) ભવભવ-ભ્રમણ કદાપિ ન હોવે, ધર્મ શરણ જો રાખે ઇંદ્ર સદા સેવા મિસિ લંછન, વજ તણું તિણે દાખે–જિ.(૪) પનરે ભેદે સિદ્ધ દેખાવે, પન્નરમો જિન દીપે ન્યાયસાગર કહે ધર્મ પસાર્યો, સકળ વિઘનને જીપે-જિ(૫)
૨૫)

Page #40

પણ કર્તા શ્રી પદ્મવિજયજી મ.
(કપૂર હવે અતિ ઉજલો રે-એ દેશી) ધરમણિંદ ધરમ ધણી રે, વજી સેવે પાય વજ લંછન જિન આંતરું રે, ચ્યાર સાગરનું થાય રે પ્રાણી ! સેવો શ્રી જિનરાજ, એહિ જ ભવજલ જહાજ રે –પ્રાણી (૧) વૈશાખ સુદિ સાતમે આવ્યા રે, જનમ્યા માહા સુદિ ત્રીજ કાયા પિસ્તાલીસ ધનુષની રે, જેહથી લહે બોધિબીજ રે –પ્રાણી (૨) કનકવરણ કંચન તજી રે, માહ સુદિ તેરસે દીખ વર પોષ સુદિ પૂનમે રે, જ્ઞાન લહી દીર્ષે શીખ રે –પ્રાણી (૩) દશ લાખ વરસનું આઉખું રે, તારી બહુ નર નાર જેઠ સુદિ પાંચમે શિવ વર્યા રે, અજરામર અ-વિકાર રે –પ્રાણી (૪) તું સાહિબ સાચો લહી રે, જિનવર ઉત્તમ દેવ પદ્મવિજય કહે અવરની રે, ન કરૂં સુપને સેવ રે –પ્રાણી (૫) ૧. ઈંદ્ર
(૨૬)
૨૬,

Page #41

3 કર્તા : શ્રી પદ્મવિજયજી મ. (દેશી-બિંદલીની)
શ્રીધર્મ-જિનેસ૨ દેવા, બીજાની ન કરૂં હેવા` હો –સાહિબ અરજ સુણો તે તો કાચર શકલના જેહવા, તું ચિંતામણિ દુઃખ હરેવા—હો સા૰(૧) તે નવિ લહ્યા આપે ધર્મ, તસ સેવા કિમ દિયે શર્મ હો-સા તું તો ધર્મતણો અધિકારી, ધમ્મજનને સુખકારી હો–સા૰(૨) નિજ જેહ જેહ અનંતા ધર્મ, કર્યા ૫૨ગટ છંડી કર્મ હો-સા મુજ પણ જેહ ધર્મ અનંતા, પ્રગટ કરવા કરૂં ચિંતા હો—સા૰(૩) તસ તું પ્રભુ ? કારણ મિલિઓ, હવે તરીયો ભવજલ-રિયો હો સા તુજ મૂતિ સૂરતમાંહિ, મનોહર દીઠી ઉચ્છાહિ હો–સા(૪) તેહથી તુજ પ્રત્યય આવ્યો, જિન-ઉત્તમ ભાવે ભાવ્યો-હો-સા કહે પદ્મવિજય પ્રભુ સેવા, ક૨વા અક્ષયપદ લેવા હો–સા૰(૫)
૧. સેવા ૨. કાચના કકડા
૨૭

Page #42

Tી કર્તા: શ્રી વિજયલક્ષ્મી સૂરિ મ.
(જીહો જાણું અવધિ પ્રયુજ્ય-એ દેશી) જી હો ! ધર્મતીર્થકર જગગુરૂ, લાલા ! નિર્જિત મોહ નરેંદ, જી હો ! ઘાતી કરમ ઉચ્છેદીને, લાલા ! કેવલ પ્રગટયું અમંદ, જિણે સર ! ધરમ પરમ કહે ધીર-જિણે (૧) જી હો ! શેષજ્ઞાન છદમ0નાં,લાલા ! અંતરભાવે તે હોય, જી હો ! જિમ અંશુમાલિની' કાંતિમાં, લાલા? ઉડૂગણ લયલીન જોય–જિણે(૨) જી હો ! જ્ઞાન સમે સવિ સુર તિહાં, લાલા ! ત્રિગડું રચે મનોહર, જી હો! પૂરવાભિમુખે પ્રભુ સ્થિતિ કરે, લાલા!ભાસુર આસને સાર–જિણે (૩) જી હો ! શેષ સિદિશ ત્રિદશ કરે, લાલ ! તદનુરૂપ પ્રતિબિંબ, જી હો ! નિરખી હરખે સુર નરા, લાલા! પામી જિમ પિક અંબ–જિશે. (૪) જી હો ! સંયત-કલ્પ-નારી-અજ્જા, લાલા થિતિ અગનિકોણે કરંત, જી હો ! જોઈશ-ભવન-વ્યંતર-સુરી, લાલા! થિતિ નૈરૂતે વિરચંત–જિણે (૫) જી હો ! એ સુર-ત્રિક જિન વંદીને, લાલા ! વાયુદિશે સોહંત જી હો ! કાલ્પિદ-નાપતિ-કામિની, લાલા! ઈશાનકૂણે વિલસંત–જિણે. (૬) જી હો ! તે ઉપગારી જિનધર્મને, લાલા ! કહે પડિબોહરે જીવ જી હો ! હિંસાદિક દૂષણ વિના, લાલા! દુવિધ પ્રકારે અતીવ-જિણે (૭) જી હો ! એકાંતવાદી મત સવે, લાલા ! વિરચે ધર્મપ્રકાર જી હો ! પિણ મૌનીંદ્ર દરશન વિનું, લાલા? જાણે ન ધર્મ ઉદાર–જિણે (૮)
(૨૮)

Page #43

જી હો ! દુરગતિ પડતાં જીવને, લાલા ! ધારક કહો રે ધર્મ જી હો ! યોગવંચક ક્રિયા કરી, લાલા ! ચઉગઈ સાથે અધર્મ–જિણે (૯) જી હો ! આતમ ગુણ સવિ ઉલ્લસ્યાં, લાલા ! પરગ્રહ કરી દૂર જી હો ! નિત્યાનંદે વિલસતાં, લાલા ! ધર્મજિણંદ વડ–ર–જિણે (૧૦) જી હો ! ભાવ-ધરમદાયક વિભુ, લાલા ! નિરધારી થિર બુદ્ધ જી હો ! સૌભાગ્ય-લક્ષ્મસૂરિ આદરે, લાલા! પ્રગટે ધર્મ વિશુદ્ધ–જિણે (૧૧) ૧. સૂર્યની ૨. ગ્રહગણ ૩. દેવો ૪. કોયલ
T કર્તા શ્રી કીર્તિવિમલજી મ. ધર્મજિનેશ્વર પંદરમા, અવધારો અરદાસ-રંગીલે આતમાં શરણાર્થી હું આવીઓ, રાખો ચરણે દાસરંગીલે ધર્મ(૧) ક્રોધ-પાવક ઉઠે કે, બાળે પુણ્યનું ખેત-રંગીલે. માન-મતંગજ જે ચઢયા, તેહને કીધો દુઃખ સંકેત-રંગીલે ધર્મ (૨) માયા-સાપણ જે ડશી, તે ન ગણે મિત્ત-અમિત્ત-રંગીલે૦ લોભ-પિશાચે જે ગ્રસ્યા, તે નિશદિન ચાહે ચિત્ત–રંગીલે ધર્મ (૩) ક્ષમા માર્દવ આર્જવ ગુણે, સંતોષ સુભટ કરો હાથ-રંગીલે. ક્રોધાદિક ચાર નહિ રહે, સિંહ-નાદે ગજ સાથ-રંગીલે ધર્મ (૪) ધર્મી સેવે ધર્મનાથને, ન્યાયે સેવે જેમ ન્યાય-રંગીલે ઋદ્ધિકીર્તિ અનંતી આપો, જિમ અમૃત પદ મુજ થાય-રંગીલે ધર્મ(૫)
૨૯)

Page #44

T કર્તા શ્રી દાનવિમલજી મ. ધર્મ જિનેસર તાહરો, મીઠી નજરે દીદાર-હે રાય જોઈ જાણ્યા ભલા દિન આપણા, રડવડ તે રલીયાતની બાંહ્ય ગ્રહીમેં સાહ–જોઈ. (૧) સુખીયા હોવે સાહિબા, ગરજુ ચાકર દેખે હેરાય દિલભરી પૂછેને વાર્તા, પણ ન ટાલે સાહિબ રેખે હે–રાય જોઈ.(૨) ઇંદ્ર જેવા જસ આગલે, દરબાર રહે દાસ હેરાય મુજ સરીખાની ઓલગે, દેવ કોણ શાબાસ હે–રાય જો ઈ (૩) તુજ મુખ ઉપદેશ લેશથી, પામી જે સુખ શાત -રાય, ગજમુખથી કણ પામીને કીડી પોષે જાત હેરાય જો ઈ.(૪) કહેવો તો છે મો વસુ, સાંભળવો તુહ હાથ હે-રાય વિમલ ચિત્ત ધરી રાખશો, તો દાનચંદ્ર સનાથ હે–રાય જોઈ (૫)
કર્તા શ્રી વિનીતવિજયજી મ.
(આદિનિણંદ મયા કરો-એ દેશી) ધર્મમૂરતિ ધર્મનાથજી, વાત સુણો એક મોરી રે તે કલ્પદ્રુમ અવતર્યો, અનોપમ કરણી તોરી રે-ધર્મ-(૧). દો વિધ ધરમ તે ભાખીઓ, તે દોય શિવપુર પંથ રે, તિહાં રાગ-દ્વેષ દોય રાક્ષસા, વળી ચોર જોર મનમથ રે—ધર્મ (૨) તુજ પસાય નર પામીયા, ભવઅટવીનો પારો રે નર-સુર સંપદ ભોગવી, થયા શિવનગરી-શણગારો રે-ધર્મ(૩) જે તુજ આણા-બાહિરા, તે નરગ નિગોદ ભમતા રે ક્રોધ-લોભ-મોહ-કામના, દુઃખ અનેક સહંતા રે—ધર્મ (૪)
૩૦)

Page #45

જે તુજ વાણી-રાતડા, ધન ધન તે નર નાર રે મેરૂવિજય ગુરૂરાયનો, વિનીત વંછિત જયકાર રે-ધર્મ(૫)
FM કર્તા : શ્રી અમૃતવિજયજી મ. (રાગ-યમન)
ઐસે કૈસે જસ પઈ એહો લાલન-જસ પઈયેહો લાલન તુમ તો જાકર બેઠે સખ જોરી-ઐ૦(૧) સબહી ઠોર મોંસો નિપટ ભલાઈ, પ્રથમ કીની કૈસે કરતોરી—ઐ(૨) ઇતિહિ આન તુમ રહત છિપાઈ, કવન કીની તોસો હમ ચોરી–ઐ(૩) કહેત અમૃત કવિ ધમપ્રભુસોં, ચનસેવા દીજે અબ તોરી—ઐ(૪)
૧. આપો ૨. મારા જેવો
3 કર્તા : શ્રી પ્રમોદસાગરજી મ.
ધર્મ
જિણેસ૨ અનેહીજ
I
(હે સખી ! અમીય રસાલકે ચંદોવાખંડરે-એ દેશી) ધર્મધુરંધરૂં રે-ધર્મ ધર્મસને હ વરૂં રે-અને રતનપુરનો નાયક લાયક સોહતો૨ે,“લાયક॰; કંચનકાંતિ સુકાંતિ સદા મોહતો રેસદા૰..||૧|| તેજે ભાનુસમાન ભાનવસુધાપતિ ૨-ભાનુ, સુવ્રતામાતા વિખ્યાત સદા વ્રત ધારતી રે-સદા૰ | વજ્રલંછન શુભ લંછન અંગ બિરાજતાં રે-અંગ | તેતાલીશ ગણધાર
છાજતા૨ે—ગુણ..||૨||
પ્રણમ
ધરીયે
ગુણકર ૩૧

Page #46

દશલાખ વરસનું જીવિત સુરધણી ૨-જીવિત, પણયાલીસા ધનુમાને કાયા જિનતણી રે-કાયા । કિંનરનામે યક્ષ પૂરે મનકામના ૨-પૂ૨૦ કદર્પ સુરીજી પૂજે પદકજ સ્વામીના ૨-૫૬૦।।૩।। સોહે સબલા ચોસઠ સહસ ૧૨ તપોધના રે,-સહસ૦, સહસ બાસઠ ચ્યારસે ૧૩ સાધવી ભવિજનારે, સાધવી । તુજસરીખો નહી સ્વામી અવર કિમ આદૐ,-અવર મધુરી સાકર ચાખી કંકર શું કરૂં હૈ ?-કંક૰ |૪|| ગુણવંત સાથે ગોઠડી જો હોય નિખલીરે-જો | ત્રિભોવન નાથ અનાથકે મોણિ તે ભલી, -મોયણિ૰ | જો સફળી હોવે પ્રીત તો નીચ ન સેવીયે૨ે,-નીચ | પ્રમોદસાગર ત્રિવિધશું ભવિજન સેવીયે. રે-ભવિ૰ પા
૧. સૂર્ય જેવો ૨. ભાનુ રાજા ૩. સાધુ
૩૨

Page #47

[ કર્તા: શ્રી ભાણચંદ્રજી મ. એ
(દીઠીહો પ્રભુ દીઠી મૂરત તુજ-એ દેશી) ફળિયા ! હો ! પ્રભુ ! ફળિયા મનોરથ મુજજ, મળિયા હો ! પ્રભુ ! મળિયા ધર્મ જિનેશ્વરજી ઉરણ હો ! પ્રભુ ! પૃથવી ઊરણ કીધ, પૂરણ હો ! પ્રભુ ! આશાપૂરણ સુરતરૂજી...../૧ આપે હો ! પ્રભુ ! આપે સવિ સુખ રિદ્ધિ, થાપે હો ! પ્રભુ ! થાપે નિજપદ લોકને જી; વ્યાપે હો ! પ્રભુ ! વ્યાપે પ્રભુ ગુણ જેહ, કાપે ! હો ! પ્રભુ ! કાપે તેહના શોકને જી.....રાજી ધન ધન ! હો ! પ્રભુ ! ધન ધન તું જગમાંહિ, મુ જમન હો ! પ્રભુ ! મુજમનમેં તું હિજ વસ્યોજી | નિરખી હો ! પ્રભુ ! નિરખી તાહરૂં રૂપ, હરખી હો ! પ્રભુ ! હરખી તનમન ઉલ્લસ્પોજી...Iી સમતા હો ! પ્રભુ ! સમતા અમૃતસિંધુ, ગમતા હો ! પ્રભુ ! મન ગમતા સ્વામી મળ્યાજી | તેહવા હો ! પ્રભુ ! તેહવા દીઠા આજ, જેવા હો ! પ્રભુ ! જે હવા કાને સાંભળ્યાજી..//૪ માહરી હો ! પ્રભુ ! માહરી પૂગી આશ, તાહરી હો ! પ્રભુ ! તાહરી દ્રષ્ટી હુઈ હવેજી | વાઘજી હો ! પ્રભુ ! વાઘજી મુનિનો ભાણ, પન્નરમાં હો ! પ્રભુ ! પન્નરમા જિનને વિનવેજી...//પા.
૩૩)

Page #48

જ કર્તા શ્રી ખુશાલમુનિજી મ. પણ ધરમ જિનેસર ધરમી જનશું, કામણડું કિમ કીજે, સેવકના ચિત્તને ચોરીને પાછી ખબર ન લીજે | 'નિપટ નિરાગી થઈને એવા બેસી રહ્યાા એકાંતે,
શ્યો અવગુણ ? ગુણવંત પ્રભુજી ! અમને કહોને ખાતે—ધરમ.../૧૫ જિમ તમે કીધું તિમ અમે કરશું કામણડું તુમ સાથે, ભગતિ બળે વિધિશું વશ કરીને કરશું તમને હાથે | રાખશું અમે હિયડા ઉપર જાવા ક્યાંય ન દેશું, નિશ-દિન મુખડું જોઈ જોઈ, આનંદ અંગે લેશું–ધરમ..//રા માહરું મન પાતિકડે મેલું તે હવે થાશે શુદ્ધ, ભાખી જે કરૂણાસાગર તેહવી કાંઈક બુદ્ધ | તમ વિણ કેહને પૂછું ? એહવી માહરી અંતર વાત, કોઈને તેહવે સયણ સખાયો, જગબંધવ જગતાત–ધરમ..રૂા. ગંગાજળ પરે નિર્મળ જે નર તાહરા ગુણને ગાવે, અનુભવ-યોગે જિન (નિજ) ગુણભોગે તે તુમ રૂપ કહાવે ! ભાવે પાવે પાવન પટુતા પ્રાણી તે જગમાંહી, વ્યસનાદિક તે નાવે અને ડાં જે ઝાલ્યા તે બાંહી–ધરમ..૪
૩૪)

Page #49

દૂર રહૃાો પણ નહીં હું અળગો વળગ્યો તાહરે પાય, ધ્યાયક ધ્યાન ગુણે અવલંબી ધ્યેય-સરૂપી થાય | શ્રી અખયચંદસૂરીશ-પસાથે થઈને એકી ભાવે, હલશું-મિલશું ઇણિપુરે તુમને, ઋષિખુશાલ ગુણ ગાવે—ધરમ...પા ૧. એકદમ ર. વાંક ૩. કુટુંબી ૪. મિત્ર ૫. પાસે
કર્તા શ્રી ચતુરવિજયજી મ. શિ
(પ્રશ્નોત્તર પૂછે પિતારે એ દેશી) ધરમધુરંધર ધરમજીરે, ધરમ એ નાથ નિદાન | અવસર પામી આપણોરે, સમય થઈ સાવધાનરે-ધરમ ન મૂકીયે..// ૧. અંગવિલેપન તાહરે રે, માહરે મનશું રે ભાવ | ગ્રહી અંગે ગુણ મુદારે, હવે ન ખેલું હું દાવરે-ધરમ ll રા મોહ મદે મુજ ભેળવ્યો રે, કુમતિ કદાગ્રહી નાર | સમતારું મન મેળવીરે, કીધો ઈણે ઉપગાર રે–ધરમella કર હવે કરૂણા ! નાથજીરે, શરણાગત આધાર કર્મમલ નિવારવારે, એ મોટો આધાર રે-ધરમell સેવા કીધી મેં તાહરીરે, ફળી હવે માહરીરે આશ; પ્રેમપદારથ ભોગવોરે, ચતુરને લીલવિલાસરે-ધરમપા
(૩૫)

Page #50

કર્તા: શ્રી દેવચંદ્રજી મ.
(સફળ સંસાર અવતાર એ હું ગણું-એ દેશી) ધરમ જગનાથનો ધર્મ શુચિ ગાઈએ, આપણો આતમા તેહવો ભાવિયે . જાતિ જસુ એકતા તેહ પલટે નહિ, શુદ્ધ ગુણ-પજ્જવા વસ્તુ સત્તા સહીં../૧|| નિત્ય નિરવયવ વળી એક અ-ક્રિય પણે, સર્વગત તેહ સામાન્ય ભાવે ભણે ! તેહથી ઈતર સાવયવ-વિશેષતા, વ્યક્તિ-ભેદ પડે જેહની ભેદતા..//રા એકતા પિંડને નિત્ય અ-વિનાશતા, અસ્તિ નિજ-રીદ્ધિથી કાર્યગત ભેદતા) ભાવકૃત-ગમ્ય અભિલાપ્ય અનંતતા, ભવ્ય-પર્યાયની જે પરાવર્તિતા... all ક્ષેત્ર-ગુણ ભાવ અ-વિભાગ અનેકતા, નાશ-ઉત્પાદ અનિત્ય પરનાસ્તિતા | ક્ષેત્ર-વ્યાપ્યત્વ અ-ભેદ અ-વક્તવ્યતા, વસ્તુ તે રૂપથી નિયત અભવ્યતા..ll૪ll ધર્મ-પ્રાગભાવતા સકળ ગુણ-શુદ્ધતા, ભોગ્યતા કર્તુતા રમણ પરિણામતા. શુદ્ધ-સપ્રદેશના તત્ત્વ ચૈતન્યતા, વ્યાપ્ય-વ્યાપક તથા ગ્રાહ્ય-ગ્રાહકગતા.../પી. સંગ-પરિહારથી સ્વામી ! નિજ પદ લહ્યું, શુદ્ધ આત્મિક-આનંદ પદ સંગ્રહ્યું છે જઈ વિ પરભાવથી હું ભવોદધિ વસ્યો, પર તણો સંગ સંસારતાએ રસ્યો..Iી. તહવિ સત્તા-ગુણ જીવ છે નિરમળો, અન્ય-સંશ્લેષ જિમ ફટિક નવિ શામળો . જે પરોપાધિથીદુષ્ટ-પરિણતિ ગ્રહી, ભાવ-તાદાભ્યમાં માહરૂં તે નહીં../Iણા તિણે પરમાત્મ-પ્રભુ-ભક્તિ-રંગી થઇ, શુદ્ધ કારણ રસ તત્ત્વ-પરિણતિમયી આત્મ-ગ્રાહક થયેતજે પર-ગ્રહણતા, તત્વ-ભોગી થયે ટળે પર-ભોગિતા...૮ શુદ્ધ નિઃપ્રયાસ નિજ ભાવ-ભોગી યદા, આત્મક્ષેત્રે નહીં અન્ય-રક્ષણ તદા ! એક અ-સહાય નિસંગ નિરદ્ધકતા, શક્તિ ઉત્સર્ગની હોય સહુ વ્યક્તતા..Iો.
૩૬)

Page #51

તિણે મુજ આતમા તુજ થકી નિપજે, મારી સંપદા સકળ મુજ સંપજે ! તિણે મનમંદિરે ધર્મ-પ્રભુ થાઈર્યો, પરમ દેવચંદ્ર નિજ સિદ્ધિ-સુખ પાઈયે../૧ના
કર્તા શ્રી જીવણવિજયજી મ.) (થે તો મહેલાંરાં પોઢણહાર, ડુંગર ડેરા ક્યું મહારા રાજ) સાહિબા મારા વિણ-સેવોએ દાસ, કહો કુણ? તારિવાજી-મારા રાજ-કહો ! સા, સેવા-દાન જે દીધ, તે અર્થ શ્યા સારિયાજી ?–માઅ. ૧ સા) નાવા તારે જે નાથ ! કે, નિશ્ચય તારકુજી–માનિ/ સાઇ આપ તરે અરિહંત કે, અવરાં કર્મ-વારકુજી–મા અoll૨ા/ સાઓળગતા દિન-રાત કે, કદીક નિવાજીએજી–માકo | સા, બિરુદ જે ગરીબ-નિવાજ કે, સાચ શિવાજીએજી–માસાdl૩ી સા, ઉપકારી નરપાત્ર, કુપાત્રા ન લેખશે જી-માઇકુ| સાઇ જવું સમ-વિષમ-ધાર, જલદ કેમ દેખશેજી ?–માજall૪l સાવ જપ કર્યો કર્મ એ ઇશ, પડયો જસ લેશેજી–મા ૫૦ / સાવ ધરશે ધર્મનું ધ્યાન તે, જીવણ જસ દેશેજી–માજીellીપા
૧. સેવા વિના
જ ૩૭

Page #52

ET કર્તા શ્રી દાનવિજયજી મ.
(સંભવ જિનવર! વિનતિ) ધર્મ-જિનેસર સાહિબા, વિનવિયે ઇણ રીતે રે | ઈજ્જત અધિક છે માહરી, પ્રભુજી સાથે પ્રીતે રે—ધર્મ /૧ સમરથ સાહિબ જો લહી, રહીયે એ કણ ઘાટે રે તો સવિ મનવાંછિત ફલે, દુમન-હિયડાં ફાટે રે—ધર્મ કેરા સિંહ-ગુફા જો સેવિયે, તો સહી મોતી લહીયે રે !
જંબૂક-પંદર કર ઘાલતાં, કહો ! કેવું ફલ ગહિયે રે—ધર્મ, સમરથ “સાજન સંપજે, પૂરવ-વખત પ્રમાણે રે | ચિંતામણિ ! દોહિલું હોવે, જોતાં પણ “મણિ-ખાણે રે—ધર્મ ૪ જગ-ચિંતામણિ ! તું મિલ્યો, સઘળી વાતે સ-નૂરો રે | દાનવિજય કહે માહરા, મનવાંછિત સુખ પૂરો રે—ધર્મ /પા
૧. પ્રતિષ્ઠા ૨. નિશ્રાએ ૩. સાચા ૪. શિયાળની ૫.બખોલ ૬. હાથ ૭. કેવું ૮.સારા માણસ ૯ . મણિની ખાણમાં ૧૦. સંપૂર્ણ
(૩૮)

Page #53

T કર્તા શ્રી મેઘવિજયજી મ.
(ઋષભ-નિણંદા ઋષભ નિણંદા એ-દેશી) ધરમ-જિનેસર કેસર-વરણા, અલવેસરૂ સરવાંગી-શરણા | એ ચિંતામણિ વાંછિત-કરૂણા, ભજ! ભગવંત ભુવન-ઉદ્ધરણા–ધરમell નવલે નૂર ચઢતે શૂરે, જે જિન ભેટે ભાગ્ય-અંકુરે / પ્રગટ-પ્રભાવે પુણ્ય પંડૂરે, દારિદ્રય-દુઃખ તેહનાં પ્રભુ ચૂરે-ધરમull રા જે સેવે જિન-ચરણ-હજારે, તાસ ઘરે ભરે ધન ભરપૂરે ! ગાજે અંબર “મંગળ-તૂરે, અરિયણના ભય ભાંજે દૂર—ધરમell૩ણા ગજ ગાજે શોભિત “સિંધુરે, જન સહુ ગાજે સુ-જસ સપુરે ગંજ્યો જાય ન કિણહી કરૂ રે, અરતિ થાય ન કાંઈ "અણુ રે—ધરમel૪ો. જિમ ભોજન હોય દાલને કૂર, જીપે તે રણ-તેજે શૂરે ! મેઘ તણાં જળ નદીય હલુરે, તિમ તેહને સુર લખમી-પૂરે—ધરમull પા
૧. કેશર જેવી કંચનવર્ણ કાયાવાળા ૨. સર્વ રીતે શરણભુત ૩. ઈષ્ટવસ્તુની પૂર્તિ કરવામાં ૪. નવા ઉમંગથી ૫. ચઢતા પરિણામે ૬. નિર્મળ ૭. આકાશમાં ૮. મંગલવાજિંત્ર ૯. સિંદૂરથી ૧૦. કેમે કરી ૧૧. જરાપણ ૧૨. વધ કરી મુકે
૩૯)

Page #54

Tી કર્તા શ્રી કેશરવિમલજી મ.
(વીર નિણંદ જગત ઉપકારી-એ દેશી) ધર્મ-જિનેસર ! સુણ ! પરમેશ્વર ! તુજ ગુણ કેતા કહાયજી | તુજ વચને તુજ રૂપ જણાયે, અવર ન કોઈ ઉપાયજી–ધર્મcli૧|| તાહરે મિત્રો અને શત્ર, સમ, અરિહંત તું હી ગવાયજી | રૂપ-સ્વરૂપ અનુપમ તું જિન ! તોહી અ-રૂપી કહાયજી–ધર્મારા લોભ નહિ તુજમાંહિ તો પણ, સઘલા ગુણ તે લીધજી ! તું નિ-રાગી પણ તે રાગી, ભગત તણાં મન કીધજી–ધર્મદાસી નહિ માયા તુજમાં જિનરાયા ! પણ તુજ વશ જગ થાયજી | તુંહી સર્કલ તુજ અ-કલ કલે કુણ? જ્ઞાન વિના જિનરાયજી ! ધર્મell૪ો. સુગુણ-સનેહી મહેર કરો, મુજ સુપસન્ન હોઈ નિણંદજી ! પભણે કેશર ધર્મ જિને સર ! તુજ નામે આણંદજી–ધર્મદીપા
શિ કર્તા: શ્રી કનકવિજયજી મ. (બેડલઈ ભાર ઘણો કઈ રાજિ વાત કેમ કરો છો-એ દેશી) ધરમ-જિણેસર સાહિબ, મનમાં ધરઈ, ઈક તુહ ધ્યાન / અલસર ! વાઘેંસર ! જિનજી ! કરિઈ તુમ ગુણ-ગાનપ્રભુજી ! અરજ કરી જઈ રાજ! મુઝ પર મહિર કરી જઈ ! / -સેવક દિલ સંભારો રાજ ! ચિત્તમાં ચાહ ધરી જઈ પ્રેમ નિજર કરી ઠારો રાજ, હિયડે ઈ હેજ ધરી જઈ ||૧||
૪૦)

Page #55

અમ મન-મંદિરમાં હઇ વસતાં, સું મન વાત ન જાણો | કૃપા કરીને દરસણ દીજે, અતિઘણો હઠ નવિ તાણો–પ્રભુજીell / તુમહ મુખ-પંકજ જો વા કાજે, જે અહ લાગો તાનો | મહિમા-નિધિ મનમોહન જિનજી, તે મ્યું તુચ્છથી છાંનો?–પ્રભુજીella એક નજર કરી નેહ નિરખો, સેવક-જન સંભારી | સહજ-સલૂણા અંતરજામી, કીજઈ તુહ બલિહારી–પ્રભુજીell તું તન ધન મન તું દિલયાની, તું આતમ-આધાર / જગજીવન જિનજી ! તુમ નામે, કનકવિજય જયકાર–પ્રભુજીull પાનું
T કર્તા શ્રી રૂચિરવિમલજી મ.
(ઉંચો ગઢ ગ્વાલેરનો એ-દેશી) ધર્મ જિનેસર વંદીએ, હેજ હીએ હરખત-પ્રભુજી | સમરથ નૂર ન આ જગે, ઉપગારી અરિહંત-પ્રભુજી–ધર્મcl/૧/ ગુણ-ગિરૂઆશું ગોઠડી, કરતાં અતિ ઉછાહ-પ્રભુજી | નીચ નિવાહી સકે નહિ, પગ પગ હોઈ દાહ-પ્રભુજી–ધર્મel/૨ રાય ભાનુ સુત પેખતાં, પામૈ મન આરામ-પ્રભુજી | જિમ ગજરેવા રીતડી, જિસ સીતા મન રામ-પ્રભુજીધર્મoll૩ાા તિમ મોરે મન તું વસ્યો, ઓર ન લેવું દેવ-પ્રભુજી | તુમ ચરણે ચિત રંજીયું, કરડ્યું અહનિશિ સેવ-પ્રભુજી–ધર્મell૪મા
( ૪૧ )

Page #56

સાહિબ વિસારો ૨ખે ! એતા દિનની પ્રીત-પ્રભુજી | અવસર પામી આપણો, સેવક ધરયો ચિત-પ્રભુજી-ધર્મ।।૫।। અપણાયત જાણી કરી, મૂકોં કાંય નિરાશ ?-પ્રભુજી | રૂચિર, પ્રભુ પય સેવતાં, પામે અતિ ઉલ્લાસ-પ્રભુજી-ધર્મ॥૬॥
ઝુ કર્તા : શ્રી ભાવપ્રભસૂરિ મ.
(વીરે વખાણી રાણી ચેલણાજી-એ દેશી)
હું જાણું હિવણાં જઈજી,નાથનઈ ઠગસ્યુ રનિહાલ । માલિમ નાથનઇ નહી પડઈજી, વિરુઉં માયા તણું જાલ હું||૧|| દીન ઘણું જઈ ભાખસ્યુંજી, નાથ છઇ પરમ-કૃપાલ | આપક્ષે નિજ-સુખના લવાજી, ફલશ્ય મનોરથ-માલ-હું૰ારા વિષય-સ્વાદનેે વિલસતાંજી, ચાખસ્યું એ પણિ ચીઝ | નાથ તો સર્વ જાણી રહ્યાજી, દાસના કપટનું બીજ-હું||૩|| કાન ફોડી રહ્યો. બારણેજી, ભિક્ષુ પર ઠગ દાસ । નાથ તો ૨હે સમભાવમેંજી, કરઈ ન સુ-દૃષ્ટિ-પ્રકાશ-હું||૪||
અમૃત સરસ લવા લહૈજી, સેવક તેહ સુજાણ । કહે ભાવપ્રભ જે શિર ધરઈજી, ધરમ જિણંદની આણ-હું||૫||
૧. હમણાં ૨. જોઈને ૩.ખબર ૪. કોળીયા ૫.ભીખારી ૬. જેમ
૪૨

Page #57

3 કર્તા : શ્રી રતનવિજયજી મ. Y (વિમલ-જિન ! દીઠાં લોયણ આજ-એ દેશી) ધર્મ-જિનેસર પ્લાઈએ રે, આણી અધિક સનેહ । ગુણ ગાતાં ગિરૂઆ તણા રે, વાધે બમણો નેહ-જિનેસર ! પૂરો માહરી આશ ! જિમ પામું શિવપુર-વાસ—જિને॥૧॥ કાલ અનાદિ-નિગોદમાં રે, ભમ્યો અનંતીવા૨ । કર્મ નઠોરે રોળવ્યો રે, સેવ્યા પાપ અઢાર-જિનેવારા પ્રાણાતિપાત મૃખા ઘણું રે, ત્રીજું અદત્તાદાન I વિષયા-રસમાં રાચીયોરે, કીધું બહુ દુરધ્યાનજિનેતાગી નવવિધ પરિગ્રહ મેળવ્યો રે, કીધો ક્રોધ અપા૨ | માન-માયા-લોભે કરી રે, ન લહ્યો તત્ત્વ-વિચાર-જિને૫૪૫ રાગ-દ્વેષ-કલહ કર્યા રે, દીધાં પરને આળ I પૈશુન્ય-રતિ-અતિ વળી રે, સેવતાં દુ:ખ અસ૨ાળ–જિને પાપ-સ્થાનક સેવી જીવડો રે, રૂલ્યો ચઉ-ગતિ-મોઝાર । જન્મ-મરણાદિ વેદના રે, સહી તે અનંત અપાર–જિનેન॥૬॥ એહ વિડંબન આકરી રે, ટાળો શ્રી જિનરાજ બાંહ ગ્રહીને તારજો રે, સારો સેવક કાજ–જિનેનાણા ધર્મ-જિણંદ સ્તવતાં થકાં રે, પોહોતી મનની આશ | જિન-ઉત્તમ પદ સેવતાં રે, રતન લહે શિવ-વાસ-જિને।૮।।
પા
૪૩

Page #58

T કર્તા શ્રી માણેકમુનિ મ. (ઢાલ ધાએ ધાએ ગોગ ચહુઆણ, ધણ વાલ્યા લાછીતણાં-એ દેશી) ધરમી પ્રાણી ધામ ધરમ-જિને સર ધ્યાઈએ | ધ્યાતાં આણંદ થાઈ, હરખિ જિન ગુણ ગાઇએ ||૧|| પ્રહ ઉઠી પ્રભુ પાય, એક મન આરાધીઈએ | અશુભ ઉપાધિ મિટ જાય, મન વંછિત ફલ સાધીએ એ //રા જપતાં જિનવર નામ વિષમ વિજોગ વિદારિઈ એ કરતાં પ્રભુ-ગુણ ગ્રામ, પાપ-સંતાપ નિવારીએ ||૩|| પૂજતાં પરમ-કૃપાલ, શુચિ સુરપદ સિદ્ધિ લઇએ ! આપે મંગલ માલ, ઋદ્ધિ સિદ્ધ નિધાનઈએ ||૪|| માણે કમુનિ અરદાસ, સાહિબાજી ! ચિત ધરાઇ રે | કીજે સુમતિ પ્રકાશ, કુમતિ કદાગ્રહ તારિઇએ પા!
જ કર્તા શ્રી દીપવિજયજી મ. (મારૂજી નીંદડલી નયણાં બીચ ઘોલ રહી-એ દેશી) સજની ! ધર્મ-જિણેસર સોહતો, પરમ-ધરમનું નિધાન હો-અ-કલ-સરૂપી | સજની ! સારથવાહ શિવ-નગરનો, ત્રિભુવન-તિલક સમાન હો-અ-કલ-સરૂપી સજની ! ધર્મનાયક જિન વંદીયે......... ૧ાા
૪૪ )

Page #59

સજની ! વિજય-વિમાનથી આવીયો, સિંહબાહુ અણગાર હો-અકલ૦ | સજની ! રત્નપુર્વે સુરમણિ થયો, લીધો નર-અવતાર હો-અકલ સજની, ધરમ..........// ૨ા. સજની ! જિન જનમ્યા પુષ્પ રીખમે, કર્ક રાશિ સિરદાર હો-અકલો ! સજની ! દેવગણ છાગજો નિ લહી, વરતાવ્યો જયકાર હો-અકલ, સજની, ધરમ..........૩ સજની ! દોય વરસ સંજમ ગ્રહી, વિચર્યા દીન-દયાલ હો-અકલ0 | સજની ! દધિપર્ણ હેઠલ કેવલી, થયા કર્મ પ્રજાલ હો-અકલ૦ સજની, ધરમ........../૪ સજની ! આઠમેં મુનિરાજશું, અવિનાશી-પદ લીધ હો-અકલ) | સજની ! ધર્મ અનંત સુખ મેં ભલ્યા, દીપાવી નિજ રીદ્ધ હો-અકલ સજની, ધરમ........../પા
(૪૫)
૪૫)

Page #60

T કર્તા શ્રી ધર્મકીર્તિગણિ મણિ
(જંબૂદીવ મઝા વિદેહની ઢાલ) ધરમના પિઅ ભાણુ (૧) માતા સુબૈયા (૨) વિજય વિમાણ થકી ચવીય (૩) / ૨૨યણ પુરઈ વય (૪) છઠિ (૫) જન્મને (૬) કેવલ, (૭) ઘણું પણ ચત્તા (૮) કંચણ છવીય (૯) ના થ્યારિ અયર અનંત-ધરમ વિચાલઈ (૧૦) દસ લખ વરસાં આઉષય (૧૧) “વાર અંક (૧૨) રિખ (પુકખ) (૧૩) દહિવણતરૂવર (૧૪) તેયાલા ગણધર નમઉ ય (૧૫) રા ધમ્મસીહ આહાર (૧૬) દેવી પન્નરી (૧૭) તિમ પણમાં જખ કિન્નરાય (૧૮) | સહસ થ્યારિ દુગ લમ્બ સાવય જાણીયઈ (૧૯) કર્ક રાશિ (૨૦) પ્રભુ ગણધરા ય ૩ ચઉઠિ સહસ મુણિંદ (૨૧) સાવિઅ ચઉં લખ, સહસ તેર ઉપરિ ધરીય (૨૨) | સાહુણી સહસ બાસઠ, સાહિબ ચઉસય (૨૩), સંમેતઈં શિવસિરિ વરીય (૨૪) /૪ ૧. પિતા ૨. રત્નપુરીમાં ૩. દીક્ષા ૪. પિસ્તાલીશ ૫. વજનું

Page #61

કર્તા શ્રી સ્વરૂપચંદજી મ. (શત્રુંજા ગિરિના વાસી રે મુજરો માનજો રે-એ દેશી) ધરમ-નિણંદને ધ્યાવો ધ્યાનમાં રે, જાસ વડાઈ છે કેવલ જ્ઞાનમાં રે. જિનજીએ ભાખ્યા ભાવ અનેક, તે સાંભળતાં આવે હૃદય-વિવેક-ભક્ત-વચ્છલ પ્રભુ અમને ભવ-જલ તારશે રે૧/૪ ધર્મ કહ્યો છે રે વસ્તુ-સ્વભાવનો રે, વસ્તુ પ્રકાશે રેદ્રવ્ય બનાવને રે ચર-થિર-અવગાહન પરિવત્તિરે, પૂરણ-ગલણ ચેતન ગુણ કીર્તિ-એહવા ભાવને ધર્મ વખાણીઓ રે–ભક્ત..// રા. પાંચ અનેરા રે આતમ-દ્રવ્યથી રે, તેહનો જ્ઞાતા રે ચેતન ભવ્યથી રે તસ પરિચય કરતાં સત્વ, પામે પરમાર્થિક નિજ તત્ત્વ -તેહનો રે લાભ અપાર સુખકરૂ રે-ભક્ત.//૩ી. જીવ સંસારી તે નિજ-ધર્મને રે, નિજ ચિંતતો રે લહે શિવ-શર્મને રે. દ્રવ્યથી ગુણ-પર્યાય વિશે જ, તન્મય થાતાં કાર્ય અશેષ-સાધક સાધે રે સાધન સાધ્યને રે–ભક્ત...૪ ચેતના દોય સાકાર ને પરા રે, અનાકાર અવગમ દગ આગરા રે ! પરતક્ષ ભાસે લોક-અલોક, નાશે ભવ-ભ્રમણાનો શોક-જિનજી ને સેવ્યા રે સવિ સુખ સંપજે રે–ભક્ત..//પી એહવા અતિશય ધર્મ-નિણંદના રે, તે અનુમોદે રે વૃંદ મુણિંદના રે. તે લહે સુખ-સૌભાગ્ય સહેજે, અભિનવ ચંદ્રકલા સમવેત-આપો આતમ-શક્તિ સ્વરૂપને રે–ભક્તo.// ૬.
( ૪૭ )

Page #62

કર્તા: શ્રી જશવિજયજી મ.
(નારી તે પિયુને વિનવે હો લાલ-એ દેશી) ધર્મ-જિનેસર ધ્યાવતાં હો ! લાલ, મુજ મન વરે રૂહાડ- સલુણા સાહિબા | પણ આઠ અરિ આડા ફરે. હો લાલ, જેહની મોટી ધાડ–સલુણા // પહેલો અજ્ઞાન-પટ આડો ધરે હો લાલ, તો કિમ દેખું રૂપ-સ | બીજો રાખે રોકીને હો ! લાલ, મિલવા ન દીયે જિન ભૂપ–સ ll રા. મધુર-ખડગધાર ચાટવી હો ! લાલ, ત્રીજો દેખાડે સુખ-સ | જીભ-છેદથી વેદના હો ! લાલ, તિમ ભોગવાવે દુઃખ-સllall ચોથે મદિરાપાન પાઇને હો ! લાલ ! વિકલ કરે મુજ બુદ્ધ-સત / યથા-તથા પણે બોલતાં હો ! લાલ, પાછળ ન રહે શુદ્ધ-સટll૪ll હેડે ઘાલે પાંચમો હો ! લાલ, રાખે ભવ પર્યત-સ જનમ મરણ કરાવે ઘણાં હો ! લાલ, નાવ્યો ભવનો અંત–સડીપા છઠો વિવિધ-રૂપ દાખવે હો ! લાલ, ચિતારા સમ તેહ | ગતિ-જાતિ નામે કરી હો ! લાલ, બોલાવે બહુ એહ-સીદી! ઉંચ-નીચ કુલ ઉપજાવતો હો ! લાલ, થે હેલના-બહુમાન | કુલાલ સમ તે જાણીયે હો ! લાલ, સાતમાનું અભિધાન-સ0llી. દાન દેતાં રાજા પ્રતે હો ! લાલ, રાખે રખવાલ જિમ-સત્ર | દાન-લાભાદિક-લબ્ધિને હો ! લાલ, આઠમો વારે તિમ-સ0ll૮. એ અરિને અલગ કરો હો ! લાલ, વિનવું વારોવાર-સ0 | શ્રી ગુરુ ખિમાવિજય સેવતાં હો ! લાલ, જશને ઘો ભવ-પાર–સlલા ૧. રઢ = પક્કડ
( ૪૮ )

Page #63

T કર્તા શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરીજી મ.
(રાગ-રામગિરિ) ધર્મ-જિન વરદ-દરસણ પાયો, પ્રબલ-પુયે આજ રે | માનું ભવ-જલ રાશિ તરતાં, જડ્યું જંગી-જહાજ રે—ધર્મ |૧|| સુકૃત-સુરતરૂ સહેજે ફળીયો, દુરિત ટલ્યો વેગરે | ભુવન-પાવન સ્વામી મિલ્યો, ટાલ્યો સકલ ઉદ્વેગ રે-ધર્મનોરાજી નામ સમરું રાત-દિહા, પવિત્ર જિહાં હોઈ રે ! ફરી ફરી મુજ એહ ઈહા, નેહ-નયણે જો ઈ રે-ધર્મilal તેહિ માતા તેહિ ત્રાતા, તેહિ ભ્રાતા સયણ રે | તેહિ સુરતરૂ તેહિ સદ્ગુરૂ, નિસુણી સેવક-યણ રે-ધર્મell૪ll આપે વિલસો સુખ અનંતા, રહા દુઃખથી દૂર રે | ઈણ પરે કિમ શોભા લેશો, કરો દાસ હજાર રે-ધર્મiાપી એમ વિચારી ચરણ-સેવા, દાસને ઘો દેવ રે | જ્ઞાન-વિમલ નિણંદ-ધ્યાને, લહે સુખ નિત્યમેવ રે-ધર્માદા
૧. સમુદ્ર ૨. પાપ ૩. ઇચ્છા ૪. સેવામાં
૪૯ )

Page #64

T કર્તા શ્રી ગુણવિલાસજી મ.
(રાગ-સારંગ) મન ધ્યાન સદા જિનકો ધરૂં | પ્રીતિ-પ્રતીતિ ધરી ચિત અંદર, એક તુંહી તુંહી કરૂં-મનclી ૧૫l. જગકે મૂલ ચેતનકી, રાગાદિક-અરિ પરહરૂ | રત્નત્રય ગુણનિરમલ કરકે, દુરગતિ દુખમેં નાપરું-મનull રા/ જિનવર નામ ધ્યાન-નાવા ચઢી, “અ-ગમ અ-તર ભવજલ તરૂ ગુણવિલાસ ધર્મનાથ કૃપા કર, શિવ-કમલા હેલા વરૂં–મનcl૩ી ૧. ન સમજી શકાય તેવો ૨. ન કહી શકાય તેવો
કર્તા શ્રી જગજીવનજી મ.
(દીઠો સુવિધિ નિણંદ-એ દેશી) ધરમ-જિPસર દેવ અનંત ધર્મ, ધારણો હો લાલ--અનંતo પર પર વાદ ઉપાધિ મિથ્યાત-નિવારણો હો લાલ –મિથ્યાતell આગમ યુગતિ વિવેક અ-શેષ હીયે ધરો હો લાલ- અ–શેષ | તે જન શ્રી જિનરાજ સંસાર થકી તરો હો- –સંસારની રા/ ભક્ત વત્સલ પ્રતિપાલ દયાલ દયા કરી હો-દયાલ / પરમ પાવન તુઝ નામ તારક, જગમાં તરી હો-તારકollar
૫૦)

Page #65

તે માટે પ્રભુની આજનીસિંધ ધરૂાણે નધાન ! આશ્રવ દુરિ ઓથેલીસમાધિ કરો, સાહો-સમાધિoll૪ll અવધારો અરદાસ પ્રકાશક જ્ઞાનનો હો-પ્રકાશક | જગજીવન જિનરાજ ધીરજ, સુઝ ધ્યાનનો હો-ધીરજ....//પા.
૧. હડસેલી
[ કર્તા શ્રી જિનહર્ષજી મ.જી
(રાગ-વસંત) ભજ ભજ મન ! પન્નરમો જિર્ણોદ, ભવ-ભવકે નિવડે ફંદ,ભજ0 / જાકે સેવે સુર-નર ઇંદ, દરસન દેખે પામે આનંદ | ઉલ્લસે મન જેસે ચકોર ચંદ, કાટે દુઃખ કઠોર કરમ ફંદ-ભજall
સમકિત-દાયક સુખકો નિધાન, સબ પ્રાણી કે દીયે અભયદાન ! અજ્ઞાન-મહાતમ-ઉદયભાન, સો પ્રભુ મું ધરી હૃદય ધ્યાન–ભજall લહીયે જાથે સંસાર-પાર, અ-વિચલ સુખ-સંપત્તિ દેણહાર / નિરાધારનો તુંહી આધાર, જિનહર્ષ નમીજે વારંવાર–ભજall૩'
Dilip
(૫૧)

Page #66

શ્રી ધર્મનારા ભગત સોચ
3 શ્રી વીરવિજયજી કૃત થોય
જિન
ખિ ધર્મ જિનેસ૨ પૂજીએ, પૂજે મોહને ધ્રુજીએ ।। વયણ સુધારસ પીજીએ, કંદર્પ
પ્રભુ કિન્નર
રીઝીએ .....||૧||
" શ્રી પદ્મવિજયજી કૃત થોય
પાસ
ધોરી,કર્મના જેહ જે ચોરે ન
પર
ધરમ ધરમ
કેવલ શ્રી જોરી, દર્શન મદ છોરી.
જાય ભાગ્યા સટોરી 11
નમે સુ૨ન૨ કો૨ી, તે વરે સિદ્ધિ ગોરી.....||૧||
તોરી
ચોરી ||

Page #67

小小小小小小小小小小小小小小小小小小小小
હું જિન ભક્તિએ જે ન સીધ્યું, તે બીજા કશાથી ન
સીઝે.
અરિહંત મળ્યા પછી અરિહંતની કદર કેટલી હું એમની પાછળ ઘેલા થઈ જઈએ ખરા ? ૬ ૭ ''નિગોદમાં થી અહીં સુધી ઉંચે આવ્યા એ
અરિહંતની કૃપાથી" આ ભાવથી ભગવંત પરનો કૃતજ્ઞત્તા ભાવ જીવંત રાખો.
જૈનધર્મનું ભવાંતરમાં રિઝર્વેશન કરાવવું હોય તો હું અરિહંતની પાછળ પાગલ બની જાવ.
પરમાત્માની વંદનામાં એકાકારતા એ મહાયોગ છે. ન્યાયવિશારદ, વર્ધમાન તપોનિધિ પૂજયપાદ આચાર્ય
| શ્રી ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મહારાજ

Page #68
| શ્રી ધર્મનાથ ભગવાનની જીવન ઝલક પિતાનું નામ : ભાનુ રાજા | માતાનું નામ : સુવતા માતા જન્મ સ્થળ : રત્નપુરી | જન્મ નક્ષત્ર : પુષ્ય જન્મ રાશી : કર્ક આયુનું પ્રમાણ : 10 લાખ વર્ષ શરીરનું માપ : 45 ધનુષ | શરીરનું વર્ણ : સુવર્ણ પાણિ ગ્રહણ : વિવાહીત | કેટલા સાથે દીક્ષા : 1000 સાધુ છદમસ્થ કાળ : બે વર્ષ | દીક્ષા વૃક્ષ. : દધિપર્ણ વૃક્ષ ગણધર સંખ્યા : 43 જ્ઞાન નગરી : રત્નપુરી સાધુઓની સંખ્યા : 64,000 સાધ્વીઓની સંખ્યા : 62,400 | શ્રાવકની સંખ્યા : ૨,૦૪હલ અધિષ્ઠાયક યક્ષ : બે વર્ષ પ્રથમ ગણધરનું નામ : 43 'કૃતિ' સારા : 4,13,000 : નિર્વાણી દીક્ષા વૃક્ષ જ્ઞાન નગરી : આર્યશીલા સાધ્વીઓની સંખ્યા : ત્રણ ભવ મોક્ષ આસન : 14,000 ચ્યવન કલ્યાણક : 2,04,000 | શ્રાવિકાની સંખ્યા : મહા સુદિ 3. દીક્ષા કલ્યાણક : મહા સુદિ 13 | કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક પોષ સુદિ 15 મોક્ષ કલ્યાણક : જેઠ સુદિ 5 | મોક્ષ સ્થાના I : સમેતશિખર મુદ્રક : રોનક ઓફસેટ - અમદાવાદ. ફોન : 079-6603903