________________
જુલાઈ, ૨૦૧૬
પ્રબુદ્ધ જીવન છેલ્લા પચ્ચીસસો વર્ષના જૈન ઈતિહાસમાં અનેક
પંચે પંથે પાથેય
આશ્રમની સ્થાપના કરી. વાત્સલ્ય, સેવા અને સારા અને ખોટા પ્રસંગો સર્જાયા તે દરમિયાન
અનુસંધાન પૃષ્ઠ છેલ્લાનું ચાલુ
અનુબંધની ત્રિવેણી સાથે ધર્મમય સમાજરચનાના કાળના વાવાઝોડા સામે જૈન ધર્મ અને તેનું સત્વ
ભાવ સાથે આશ્રમમાં સ્થિરવાસ કર્યો. ટકાવવાનું કામ ત્યાગી મહાપુરુષો અને શ્રેષ્ઠ
શીર્ષ સાધુગણના ધ્યાનમાં આવતા એમને આજ આશ્રમમાં રહેતા એમના પિતરાઈ બહેન મહાજનોએ કર્યું. આ શ્રેષ્ઠીઓએ ધર્મસાધના દ્વારા
સન્માનથી વિદાય કરાયા અને એઓ માઉન્ટ વનિતાબહેનને યાદ કર્યા વિના નહીં રહેવાય. રાષ્ટ્ર, સમાજ અને જીવનની ઉન્નતિ માટે અથાક
આબુમાં આવી રહ્યા. આશરે ૧૪ વર્ષનું એમનું બચપણમાં જૈન ધર્મની આછીપાતળી સમજે એમણે પુરુષાર્થ કર્યો. અનેક વિઘ્નો આવ્યા. દુ:ખો આવ્યા.
મૌન! મોટે ભાગે ધ્યાનરત, પ્રવચન નહીં, ન બ્રહ્મચારી અને અપરિગ્રહી રહેવાની ઇચ્છા જાહેર એમની આંખ સામે ધર્મનો ધુમકેતુ સ્થિર હોઈ
ગુરુક્રમનો કોઈ ભાર, કોઈ શિષ્યો નહીં. નિઃસ્પૃહ કરી ત્યારે એમના માતા-પિતા ચિંતામાં મૂકાયા. જન્માંતરોથી જે જીવ કલ્યાણના પંથે ચાલ્યા જ કરે જીવન.
કાં તો પરણવું અને કાં તો દીક્ષા લેવી. કુંવારી તો છે તેની દઢ શ્રદ્ધા તેને પુણ્યની પગદંડી પર ટકાવી રાખે છે.
લગભગ ૨૫ વર્ષ પૂર્વે એમના પ્રથમવાર દર્શન રહી જ ન શકાય... અને મુનિ સંતબાલે એમના એ મહાન જનોના પ્રેરક પ્રસંગો આ પુસ્તકમાં
કર્યા. મારું મંથન, મારા પ્રશ્નો એઓ વગર બોલ્ય પરિવારને માર્ગદર્શન કર્યું. મૂક્યા છે. સૌના જીવનમાં તેનો પ્રકાશ પથરાય
પૂછ્યું સમજી જતા અને વાતો વાતોમાં જવાબ ઘણા મંથન પછી મેં એમને મંજાતા જોયા છે. અને સૌ એવા જ મહાન પંથે ચાલે એ જ ભાવના...
આપી દેતા. અવારનવાર એમના દર્શનાર્થે જાઉં- અમારી વચ્ચે પત્રોની આપ-લે થયા કરતી. મારું
એમના ચહેરા પરની બાળસહજ નીરવતા હાલી પુસ્તક ‘રવમાં નીરવતા'માં ‘૭૩ વર્ષની યુવતી’નો બી-૪૨, દયાનંદ સોસાયટી,
લાગે ! મંથને એમને સામાજિક/સાંપ્રદાયિક લેખ વનિતાબહેનના જીવન પર પ્રકાશ પાડે છે. એ-૧૦૪, ગોકુલધામ, ગોરેગામ (ઈસ્ટ), ગતિવિધિથી દૂર કરીને અધ્યાત્મ માર્ગે લાવી મૂક્યા. એમની અંગત ડાયરી જે પ્રાય: નિયમિત લખતા મુંબઈ-૪૦૦૦૬૩ મો. : ૯૨૨૩૧૯૦૭૫૩.
એક બાળકીને માતાની આંગળીએ પૂ. એમાં એમના વિચારો કેવી રીતે થડાતા ગયા, એઓ
સંતબાલજીના વ્યાખ્યાન સાંભળવાનો મોકો મળ્યો કેમ નિખર્યા એ મેં વાંચ્યાં છે. કમનસીબે એક ભાઈ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘને
સાયનના તામીલ સંગમ હોલમાં! કશીય સમજણ વાંચવા લઈ ગયા, એ ડાયરીઓ/નોંધપોથીઓ પાછી
વગર માત્ર શ્રવણક્રિયા...પણ એના બીજ એટલા ન આવી. અપરિગ્રહી વનિતાબહેને એને પણ પ્રાપ્ત થયેલું અનુદાન
ઊંડા રોપાયેલા છે કે પૂ. સંતબાલજીના અવસાન સહાસ્ય સ્વીકારી લીધું હતું! પ્રબુદ્ધ જીવન નીધિ ફંડ
બાદ યુવાનીમાં ચિંચણી જવાનું થયું. આશરે ૩૦ નૈનીતાલના અરવિંદ આશ્રમના સંચાલક શ્રી રૂપિયા નામ
વર્ષથી અવારનવાર ત્યાં જાઉં છું. મુનિશ્રીના નવીનભાઈ ધોળકિયાને પ્રથમવાર મળી ત્યારે જ ૫૦૦૦ શ્રી ભરતભાઈ મામડીયા
વિચારો, કાર્યશૈલી, ત્યાંના તેમના અનુયાયીઓ એમનું બાહ્ય વ્યક્તિત્વની ભીતર રહેલું ભીનું અને ૫૦૦૦ કુલ ૨કમ
પાસેથી જાણી. એમના લેખના પુસ્તકો આદિથી સૌમ્ય વ્યક્તિત્વ ખૂબ જ સોહામણું લાગ્યું હતું. એમના મંથનનો ખ્યાલ આવે.
પરિચય વધતાં એમની સંગીત સાધના અને કલાની કિશોરટિમ્બડિયા કેળવણી ફંડ
પ્રખર વૈરાગ્યની ભાવનાથી જૈન દીક્ષા ગ્રહણ અભિરુચિથી પરિચિત થતાં એમનામાં રહેલ મૂક રૂપિયા
સાધકના ગુણથી હું ખાસ્સી પ્રભાવિત થઇ. મધ્ય કરેલ હતી પણ ભીતર ચાલતું મંથન એમને મૌન નામ ૨૦૦૦૦ કેતકીબેન વિસરીયા
માટે પ્રેરતું હતું અને અનેક વિરોધ વચ્ચે પણ એમણે પ્રદેશના રીવાથી અરવિદો આશ્રમની એમની યાત્રા
નર્મદા કિનારે એક વર્ષ ‘કાષ્ઠ મૌન' પાળ્યું... અને સહજ રહી. કોઈ દેખીતા મનોમંથનની સભાનતા ૨૦૦૦૦ કુલ રકમ
નોંધ્યું, ‘મનની મોજ તો અનુભવી જ જાણે ! એક વગર સહજપણે છેલ્લા ૩૦ વર્ષથી એઓ આશ્રમમાં પરદેશ લવાજમ
સપ્તાહ સાંગોપાંગ મૌન રહી જોનાર એના સમાઈ ગયા છે. અહીં દર વર્ષે અનેક કેમ્પ યોજાય રૂપિયા નામ
રસોદધિનું એક બિંદુ ય પામશે, પામશેજ.’ છે. આશ્રમની સઘળી વ્યવસ્થા એમણે જણાવી. ૧૩૫૦૦ શ્રી દિલિપભાઈ વી. શાહ ફિલાડેલ્ફીયા
આ મૌન સાધના બાદ એમણે નિવેદન બહાર એઓ નિસ્પૃહ રહે છે. હાલમાં બેત્રણ યુવાનો (U.S.A.) દ્વારા ૨ મેમ્બર્સને પાંચ
પાડવું અને પોતાના ક્રાંતિકારી સંકલ્પો પ્રજા સમક્ષ એમની પાસે સંગીતની આરાધના કરી રહ્યા છે. વર્ષ માટે રિન્યુ કરાવ્યા છે તેમને ખૂબ જાહેર કર્યા. સ્થાનકવાસી જૈન સમાજ ખળભળી કશાય કોલાહલ વિના હિમાલયની ગોદમાં જાણે જ અભિનંદન.
ગયો હતો. સંઘે એમને જાકારો આપ્યો...એઓ જીવન નદીના નીરમાં સૂરબદ્ધ/લયબદ્ધ વહી રહ્યા ૫૫૦૦ શ્રીમતી એચ. ટી. કેનિયા (U.S.A.), સર્વધર્મ સમન્વયતાના પ્રખર હિમાયતી હતા. ગાંધી હોય એવાં એમને જોઈને ખરે જ, મને ખૂબ ખૂબ ૧૯૦૦૦ કુલ રૂપિયા
વિચારદર્શન ભણી આકર્ષાયેલા. ખાદી જ પહેરતા. પ્રેરણા મળે છે. પ્રબુદ્ધ જીવન સૌજન્યદાતા વિનોબા ભાવેની પ્રવૃત્તિથી પ્રભાવિત થયા. ભૂદાન ૨૫૦૦૦ શ્રી ઉમંગભાઈ શાહ બોરીવલી
પ્રવૃત્તિમાં ઊંડો રસ લીધો. ઘણા લોકોપયોગી, ૧૨, હીરા ભુવન, કુણાલ જૈન ચોક, વી. પી. રોડ, ૨૫૦૦૦ કુલ રકમ
સમાજોપયોગી કાર્યો કર્યા. છેલ્લે ચિંચણીમાં મુલુંડ (વેસ્ટ), મુંબઈ-૪૦૦૦૮૦. મહાવીર નગર આંતરરાષ્ટ્રીય કેન્દ્રના નામે મો. ૯૯૬૯૧૧૦૯૫૮.
