________________
૩૨
પ્રબુદ્ધ જીવન
મે, ૨૦૧૫ શું છે? સાવ સીધી સાદી વાત છે. આટલી અમથી વાત સમજવા માટે “અનેકાન્તવાદ'નો તંત્રી લેખ પ્રાણવાન રહ્યો. અતિ ગૂંચવણ વાળી અઘરી અઘરી ભાષાવાળા ગ્રંથો વાંચવાની જરૂર ઘાટ ઘડિયા પછી નામરૂપ જૂજવા, અંતે તો હેમનું હેમ હોયે! માટી જ નથી. અનેકાન્તનો વિચાર એ કોઈ તાર્કિક સિદ્ધાંત નથી, એ તો હોય કે સોનું, કીડી હોય કે કુંજર જીવાત્મા તો સૌનો સરખો! પછી વ્યાવહારિક વિચાર છે, આચરણનો વિષય છે. જો હું પોતે એમ ઈચ્છતો ભલે એકમેકને જોઈ પણ ના શકતા હોય! જ્યારે આપણે તે બંન્નેને હોઉં કે કોઈ મને સમજે, મારી વાત ધ્યાનથી સાંભળે, મારા મનમાં શું જોઈ શકીએ છીએ! ચાલી રહ્યું છે અને કયા કારણે ચાલી રહ્યું છે તે સમજવા કોશીશ કરે પંચમહાભૂતમાંથી બનેલો, આપણો આ દેહ પણ માટી, છતાં હું, તો સ્વાભાવિક રીતે મારે પણ બીજાની વાત સાંભળવાનીને સમજવાની હરજીવનભાઈ અને તમે ધનવંતભાઈ! પણ મૂળમાં તો એમનું એમ કોશીશ કરવી જ જોઈએ. આટલી વાતમાં ધર્મશાસ્ત્રોની જરૂર કેવી હોય! બરાબર? સ્યાદ્વાદ-નયવાદ વિષે સુંદર પ્રકાશ પાડવા લેખો, રીતે પડી? ખુલ્લા મગજના કોઈ પણ માણસને અનેકાંતની વાતને વિચારી રહ્યો છે. કેટલું સુંદર, સાત્ત્વિક અને ભવ્ય કામ તમે સો કરી સમજવા માટે પંદર-વીસ મિનિટથી વધારે સમય ન લાગે.
રહ્યાં છો. તેના પ્રેરક તમારા મિત્ર શ્રીકાંત વસા તથા ડૉ. સેજલબેન એટલે સૌ પ્રથમ તો વિશેષાંકના બધા પાના ફેરવી ગયો. જે જે શાહને મારા હાર્દિક અભિનંદન આપશો. ડૉ. નરેશ વેદ અને લખાણોમાં શાસ્ત્રીય ચર્ચા હતી તે તે લખાણોને વાંચવાનું છોડી દીધું ભાણદેવજીના લેખો પણ વિચારપ્રેરક રહ્યા. હા, ડૉ. જે. જે. રાવલ અને જે જે લેખોમાં સીધી-સરળ અને રોજીંદા વપરાશની ભાષા હતી સાહેબ કેમ ભુલાય? તેઓ તો અવકાશ વિજ્ઞાની ગણાય, કે જે માનવીને તેવા ૩, ૪ લેખો રસપૂર્વક વાંચી ગયો.
‘ઉપર’ જોતો, જીવતાં શીખવી રહ્યાં છે. તમે કેટલા બધા “ડૉક્ટરો'ની એક ઈચ્છા મનમાં જાગે છે. દુનિયામાં જૈનોની વસતિ ૬૫-૭૦ સેવા, આમ જનતા માટે કુશળતાપૂર્વક લીધી. તે બદલ મારા હાર્દિક લાખ આસપાસ ધારવામાં આવે છે. આટલી નાની સંખ્યા પરંતુ સંપ્રદાયો અભિનંદન સ્વીકારશોજી. અનુ+એક=અનેક અને એક+અંત=એકાંત, અને પેટા સંપ્રદાયોની વિક્રમ સંખ્યા કેમ છે? આમાં અનેકાન્ત ક્યાં છે? તમે તેનો સુંદર સમન્વય કરીને, વિશ્વ શાંતિની સ્થાપનાની દિશામાં,
અને એટલે એક ઈચ્છા એવી જાગે છે કે જૈનોના તમામ સંપ્રદાયોના વાચકોને એક ડગલું આગળ વધવા પ્રેર્યા. ખરેખર, વિદ્વત્તાપૂર્વકનું તમામ ગચ્છાધિપતિઓ અને ગાદીપતિઓ એક મંચ ઉપર હળે, મળે, સુંદર કાર્ય થયું છે. તકલીફ બદલ ક્ષમા, નમ્ર. ભળે અને એકી અવાજે સૌ મળીને જાહેર કરે કે:
Dહરજીવનદોર્સ થીમકી ‘તું પણ થોડો થોડો સાચો ને
સીતારામ નગર, પોરબંદર. થોડો થોડો ખોટો
(૧૧) અને
તમારા બધા અંકો વાંચવા ખૂબ ગમે છે. એમાંથી આપણે આપણા હું પણ થોડો થોડો સાચો ને
જીવનનું યોગ્ય ઘડતર કરી શકીએ એવા છે. અનેકાંતવાદનો છેલ્લો થોડો થોડો ખોટો
અંક તો ખૂબ ગમ્યો. લગભગ આખો વાંચી લીધો. તમને અને આ ઈચ્છા ફળશે? જો અમલ કરવાનો ન હોય તો ઠાલી શાસ્ત્રીય સેજલબહેનને ખૂબ ખૂબ ધન્યવાદ. બીજા લેખકોને પણ અભિનંદન. ચર્ચાનો શો અર્થ? જે ‘વાદ' હોય એની શાસ્ત્રચર્ચા સંભવે. પરંતુ આ અંક તો જાણે તમે ગોળના ગાડાં મોકલ્યા જેવો લાગે છે. અનેકાંત એ ‘વાદ' નથી, પણ સીધી સાદી સમજણ છે.
ડૉ. સેજલબહેન તો અમારા ગામમાં જ રહે છે. તેથી બનશે તો E શાંતિલાલ સંઘવી કોઈવાર તેમના દર્શન કરીશું. તેજસ (કાંદિવલી વેસ્ટ) નામની મારી આરએચ-૨, પુણ્યશ્રી એપાર્ટમેન્ટ, ટાઈલ્સની બે દુકાનો છે ત્યાં કોઈવાર આવે તો ઉપર જ મારા ત્રણ કાશીરામ અગ્રવાલ હૉલ પાસે, ફ્લેટ છે. તે જરા જાણ કરશો. વિશેષ નથી લખતો.
અમદાવાદ-૧૫. એ જ ફરી મળીશું આ રીતે. આભાર. અને ધન્યવાદ. ફોન : ૦૭૯-૨૬૩૦૧૭૨૯
Dલક્ષ્મીકાંત શાહ,મુંબઈ-૪૦૦ ૦૬૭. (૧૦)
મોબાઈલ : ૯૮૧૯૯ ૪૩૮૪૩. ‘પ્રબુદ્ધ જીવનનો વિશેષાંક સુંદર, સાત્ત્વિક અને પ્રેરક રહ્યો.
(૧૨) મુખપૃષ્ઠ પણ સૂચક રહ્યું. મંથન દ્વારા “નવનીત'ની પ્રાપ્તિ થઈ. “પ્રબુદ્ધ જીવન'ના (૧-૧૫)ના અંકમાં, રાજકોટના શ્રીમતી
‘પ્રબુદ્ધ જીવનને વીસ હજારનું અનુદાન આપી કોઈ પણ એક મહિનાનું સૌજન્ય પ્રાપ્ત કરો.
'સ્વજનને શબ્દાંજલિ જ્ઞાનકર્મથી અર્પી જ્ઞાનપુણ્ય પ્રાપ્ત કરો.
