Nirayavalika Sutra

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 74

ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁੱਭ, ਕੁਸ਼ਾ, ਮੁੜੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਹਵਨ ਲਈ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਲਕੜੀਆਂ ਇੱਕਠੀਆਂ ਕਰਦਾ ਅਪਣੀ ਕੁੱਟੀ ਵੱਲ ਆਇਆ ਟੋਕਰੀ ਜਮੀਨ ਤੇ ਰੱਖੀ, ਬੇਦੀ ਬਨਾਉਣ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬੇਦੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਗੋਹੇ ਨਾਲ ਲਿਪਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਕੀੜੇ ਮਕੋੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਫ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਗੰਗਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਣਾ, ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਤੈਰਨਾ ਅਤੇ ਜਲ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਆਦਿ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਆਚਮਨ (ਚੂਲੀ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ) ਕਰਕੇ ਸਾਫ ਅਤੇ ਸ਼ੁਧ ਹੋ ਕੇ, ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਰਾਂ ਦਾ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਦੁੱਭ ਅਤੇ ਕਲੱਸ਼ ਨੂੰ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਗੰਗਾ ਮਹਾਨਦੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਕੁੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆਂ ਉੱਥੇ ਆ ਕੇ ਦੁੱਭ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਾ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬੇਦੀ ਬਨਾਉਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਅਗਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅਗਨੀ ਨਾਲ ਅਗਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਗਨੀ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਅੱਗ ਸੁਲਘਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਹਵਨ ਯੋਗ ਲਕੜਾਂ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਗ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਸੱਤ ਵਸਤਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ: 1. ਸੱਥ 2. ਬਲਕਲ 3. ਸਥਾਨ 4. ਸ਼ੈਯਾ 5. ਕਮੰਡਲ 6. ਲਕੜੀ ਦਾ ਡੰਡਾ 7. ਖੁਦ ਅੱਗ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। | ਫਿਰ ਸ਼ਹਿਦ, ਘੀ ਅਤੇ ਤਫ਼ੈਲ ਰਾਹੀਂ ਹਵਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਹਵਨ ਦੇ ਲਈ ਘੀ ਰਾਹੀਂ ਪਕਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਲੀ ਵਿਸ਼ਵਦੇਵ ਯੱਗ, ਮਿੱਤਯੱਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਆਏ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਵਾ ਕੇ ਖੁਦ ਵੀ ਭੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ॥9॥
| ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਮਿਲ ਬਾਹਮਣ ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ ਦੋ ਵਰਤਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲਣ ਸਮੇਂ ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ ਕਰਮ ਕਰਕੇ ਭੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਇੱਥੇ ਇਸ ਨੇ ਯਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਥਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਦਖਣੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਦੇਵਤਾ ਮਹਾਰਾਜ ਯਮ, ਲੋਕ ਮਾਰਗ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸੋਮਿਲ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰੋ। ਉਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੰਦ, ਮੂਲ, ਫਲ,
- 68 -