Mahavir Siddhant ke Updesh

Author(s): Purushottam Jain, Ravindra Jain
Publisher: Purshottam Jain, Ravindra Jain

Page 114

ਦਰਸ਼ਨ ਰਾਹੀਂ ਆਤਮਾ ਦੀ ਹੀਨਤਾ-ਦੀਨਤਾ ਦੇ ਭਾਵਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਆਤਮ-ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚੰਡ-ਤੇਜ ਵਿਚ ਅਟੱਲ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੇ ਅਟੱਲ-ਭਾਵ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
(੨) ਸਮਯੱਗ-ਗਿਆਨ :-ਚੇਤਨ ਤੇ ਜੜ੍ਹ-ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਭੇਦ ਦਾ ਗਿਆਨ ਕਰਨਾ, ਸੰਸਾਰ ਤੇ ਉਸਦੇ ਰਾਗ-ਦਵੇਸ਼ ਆਦਿ ਦੇ ਕਾਰਣ ਤੇ ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਸਮਯੱਗ (ਸੱਚਾ) ਦਰਸ਼ਨ ਆਦਿ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤਨ ਮੰਨਣ ਕਰਨਾ ਹੀ ਸਮਯਗ-ਗਿਆਨ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਸੰਸਾਰਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਕਿੰਨਾਂ ਵੱਡਾ ਵਿਦਵਾਨ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਜੇ ਉਸਦਾ ਗਿਆਨ ਮੋਹ-ਮਾਇਆ ਦੀ ਉੱਤਪਤੀ ਨੂੰ ਢਿੱਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਸੰਸਾਰ-ਕਲਿਆਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ । ਜੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ-ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀ ਪੈਂਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਗਿਆਨ ਸਮਯਗਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ।
| ਸਮਯਗ-ਗਿਆਨ ਦੇ ਲਈ ਅਧਿਆਤਮਿਕ-ਚੇਤਨਾ ਤੇ ਪਵਿੱਤਰ-ਉੱਦੇਸ਼ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ । ਮੁਕਤੀ ਲਈ ਅੰਦਰਲੀ ਆਤਮ-ਚੇਤਨਾ ਹੀ ਦਰਅਸਲ ਸੱਚਾ ਗਿਆਨ ਹੈ ।
(3) ਸਮਯਗ-ਚਰਿੱਤਰ :-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਤੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਚਰਣ ਵੀ ਤਾਂ ਜਰੂਟ ਹੈ । ਜੈਨ-ਧਰਮ ਚਰਿੱਤਰ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਧਰਮ ਹੈ । ਇਹ ਕੇਵਲ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਤੇ
i ੧੦੬ ]