________________
અસંમોહસ્વરૂપ બોધપૂર્વકના અનુષ્ઠાનનું ફળ વર્ણવાય છે
અસંમોહરમુનિ, યોગિનામાશુ મુ, भेदेऽपि तेषामेकोऽध्वा, जलधौ तीरमार्गवत् ॥२३-२६॥
“અસંમોહ(સદનુષ્ઠાનવાળું જ્ઞાન)ના કારણે ઉત્પન્ન થયેલાં કર્મો(અનુષ્ઠાનો) યોગીજનોને શીઘ મુક્તિ માટે થાય છે. પરસ્પર તે યોગીજનોમાં ભેદ હોવા છતાં, સમુદ્રમાં તીરમાર્ગની જેમ તેમનો માર્ગ એક જ છે.”-આ પ્રમાણે છવ્વીસમા શ્લોકનો અર્થ છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે આદર, કરવામાં પ્રીતિ અને અવિપ્ન ઈત્યાદિ લક્ષણોથી લક્ષિત એવાં સદનુષ્ઠાનવાળા બોધના કારણે ઉત્પન્ન થયેલ અનુષ્ઠાન(અસાનુષ્ઠાન) યોગીજનોને અર્થાત્ ભવાતીતાર્થયાયી જનોને શીધ્ર મોક્ષ માટે થાય છે. જ્ઞાનપૂર્વકનાં કર્મો, અભ્યદય સ્વરૂપ લાભ કરાવવા દ્વારા વિલંબથી જેમ મોક્ષ માટે થતાં હતાં તેમ, અસંમોહપૂર્વકના અનુષ્ઠાનમાં બનતું નથી.
યોગદષ્ટિ સમુચ્ચયમાં (સ્લો.નં. ૧૨૬-૧૨૭) ફરમાવ્યું છે કે “અસંમોહના કારણે ઉત્પન્ન થયેલાં કર્મો, એકાંત પરિશુદ્ધિના કારણે ભવાતીતાર્થયાયી અર્થાત્ સમ્યકપરતત્ત્વ(મોક્ષ)ના જાણકારોને શીધ્ર નિવણફળને આપનારાં બને છે. શબ્દ, રૂપ, રસ...વગેરે વિષયોમાં જેમનું ચિત્ત ઉત્સુકતાથી રહિત છે, એવા ભવભોગથી વિરામ પામેલા જીવોને ભવાતીતાર્થયાયી કહેવાય છે. કારણ કે ભવનો ચિત્તમાં સ્પર્શ નથી.
