________________
શણિકનો બોધ અને નિત્યનો અનુભવ
સ્વ સહિત પરને જાણતો સ્વ પર પ્રકાશક આત્મા જગતમાં સર્વોત્કૃષ્ટ મહિમાવંત પદાર્થ છે. અજ્ઞાની સ્વને તો જાણતો નથી, સાથેસાથે પરને પણ જાણતો નથી. એકત્વ સહિત પરનું જ્ઞાન, અજ્ઞાન છે. જ્યારે આત્મા સ્વને એકત્વપૂર્વક જાણે છે ત્યારે પરને પરરૂપે જાણે છે. સ્વ તથા પરને યથાર્થરૂપે જાણવું એ જ સ્વ-પરનું પ્રકાશન છે.
જ્ઞાનની પર્યાય પરને જાણે છે તેના પરથી પરશેયની સિદ્ધિ થાય છે. જ્ઞાનની પર્યાય પરને જાણે છે તે સિદ્ધ થાય છે. જ્ઞાનની પર્યાય પરને માત્ર જાણે છે તેથી પરરૂપે પરિણમતી નથી તે સિદ્ધ થાય છે. પરને જાણનાર શાયક છે, સ્વને જાણનાર પણ શાયક છે, પરય તથા સ્વયના ભેદથી શાયકના બે ભેદ ન કરી જાણનાર તત્વ તું શાયક છું એમ ચિંતન કરવું જોઈએ.