Kayvanna Rasmala

Author(s): Bhanuben Shah
Publisher: Jain Sahitya Prakashak Samiti

Page 615

પco
૧૦. “શ્રી કયવન્ના રાસ’માં આવતી વિવિધ દેશીઓની યાદી
દેશી એ વિવિધ રાગમાં ગાઈશકાય તેવી પધ શૈલી છે. દેશમાં રાગ વૈવિધ્ય નોંધપાત્ર છે.
શ્રી.રા.રા. (પત્ર ૮૬-અ)માં લખે છે કે, દેશીઓનો ઉલ્લેખ ચક્રવર્તી જ્યારે મૂળ છ રાગ પ્રરૂપે ત્યારે તેની ચોસઠ હજાર (૬૪,૦૦૦) રાણીઓ નવી નવી દેશીઓ વડે તેની સ્તવના કરે છે. આમ ચોસઠ હજારદેશીઓ છે.
જૈન સાહિત્યના સંશોધક મો. દ. દેસાઈએ “જૈન ગુર્જર કવિઓ' ભાગ-૮માં ૨૩૨૮ દેશીઓની સૂચિ આપી છે. પ્રસ્તુત રાકૃતિઓની દેશીઓનો ઉલ્લેખ તેના આધારે કર્યો છે.
મધ્યકાલીન કવિઓની કાવ્ય રચનાઓમાં દેશીઓનો વિશેષ પ્રયોગ થયો છે. “શ્રી કયવન્ના રાસમાળા'માં પ્રયોજાયેલી દેશીઓની માહિતી નીચે પ્રમાણે છે. આ નોંધ દેશીના વણ
_..Sા ટેકાના ભાગનcએ રમJIોવી
કવિનું નામ
કયવન્ના રાસમાં આવતી દેશી અને
રાગનું નામ
ઢાળનો ક્ર. જૈ.ગુ.ક. | જૈ.ગૂ.ક.
ભા.-૮માં. | ભા.-૮માં દેશી ક્રમાંક પત્ર ક્રમાંક પ૪
૧. અલબેલાની
૧૦
૧૦
જયરંગ ગંગારામ ગંગારામ ગંગારામાં ગંગારામ
૧૩૪
૨૧
૧૬૨
૨૪૫
૨. અવર્ક વેસર પાવતો વીપ્રનો તજી માનું 3. આઇ રે આઇ રે જમાલો સાગ વેચન આઇ ૪. આવો ઉરી (ઓરી) કે જા પરી હૈ વકરણ! (મત)
તરસાવેં જીવ કે રતન સોનારકી હે ધૂડી એક મુઝ રે ૫. ઈડર આંબા આંબલી રે ઈડર દાડમ દ્રાખ ૬. ઈંદોલા છે. ઇમ ધનોં ઘનો ધનનેં પ્રભાવૈ ૮. એક આલોઅણનો દાણી રે ૯. એક લહરિ લે ગોરિલા રે (સિંધુડો) ૧૦. એણી પરિ રાજ્ય કરતાં રે (ગોડી). ૧૧. એ વર આવો રે ૧૨. કપૂર હૂઈં અતી ઉજલું ૧૩. કબહી મિલઇ મુઝ જઉ કિરતાર હમારા એપણિ ૧૪.| કર જોડી આગલિ રહી, દેઈ પરિજન પાસે રે ૧૫. કરડો જિહાં કોટવાલા ૧૬. કરમ ન છૂટે રે પ્રાણીયા અથવા
કર્મ તણી ગતિ કિણહી ન જાણીવા ૧૦. કહિણી કરણી સુઝ વિણ દૂજો કોઈ ન દીઠો યોગી ૧૬
રે (ધન્યાશ્રી)
૨૫૧ ૨૬૨
ફતેહચંદ પદ્મસાગર ગંગારામ ઋષભદાસ જયરંગ અષભદાસ ગંગારામાં દીપ્તિવિજય વિજયશેખર જયરંગ જયરંગ ગંગારામ
૩૦૫
3૦૬
૩૧૫
૩૧૦
૩૨૪.૧
૩૩૫
અષભદાસા