________________
જાલેરના લેખ. નં. ૩૫૩ ]
(૨૫૩ )
અપલેકન.
પાનાં જ આ ઠેકાણે નામ આપ્યાં છે. તે આ પ્રમાણે-લખમીધર, ભુવણપાલ અને સુહડપાલ. આ ઉપરથી તેમજ આ લેખ નાયકદેવીના જ સ્મરણાર્થે કોતરાવેલ હોવાથી, એમ સૂચિત થાય છે કે આ દાન કરતી વેળા નાયક દેવી મૃત્યુ પામી હતી અને તેના બદલે નરપતિ જાલ્ડણદેવીને નવી જ પર હતું અને તે વખતે તેનાથી તેને કોઈ પુત્ર થયું ન હતું. તેથી આ ભેટ વખતે તેની બીજી સ્ત્રી તથા પહેલીના પુત્રોએ સાથ આપે હતે.
જાણવા જેવી બાબત એ છે કે નરપતિ અને તેના ભાઈઓ વિગેરે સોની” કહેવાતા હતા. “સેનીને અર્થ આ ઠેકાણે “ઘરેણું ઘડનાર થઈ શકે નહિ. કારણ કે તેના પિતા અને પિતામહને ઠાકુર કહ્યા છે. મારવાડમાં ઓસવાલ, સરાવગી અને મહેસરી એવી વાણિયાઓની ત્રણ પ્રસિદ્ધ જ્ઞાતિઓમાં આ સેની” નામની “અડક” વાળી એક પ્રખ્યાત જાત મળી આવે છે. મહેસરી જૈન નહિ હેવાને લીધે તેમને "અહિ ઉલેખવાની આપણને જરૂર નથી. જો કે સરાવગી જૈને છે છતાં મારવાડના દક્ષિણ ભાગમાં તેઓ મળી આવતા નથી. આથી એમ જણાય છે કે નરપતિ વિગેરે ઓસવાલ સોની હશે. એમ કહેવાય છે કે મહેસરીઓની મૂળ જાત (નખ) સેનીગરા” હતી. જેમ એ શબ્દ મહેસરીને લાગુ પડે છે તેમ બીજા સોનીઓને પણ લાગુ પડે છે જ. એમ પણ હોઈ શકવા સંભવ છે કે મુસલમાનોના ત્રાસથી કેટલાક રજપુતે જૈન બનીને વાણિયામાં ભળી ગયા છે તેમાંથી જ કોઈક જાતનું નામ “સનગરા” હશે. ચેહાણની એક જાતિનું નામ પણ સેનીગરા છે અને તેવું નામ જાલેરના આ કિલ્લા સુવર્ણગિરિ (રતનગિરિ ) ઉપર વસવાથી જ પડયું છે. જો કે અત્યારે તે આ લખવાળે સ્તંભ “તોપખાના માં આવે છે પરંતુ પ્રથમ તે કિલ્લા ઉપરના કેઈક મંદિરમાં આવેલ હોવો જોઇએ. નરપતિ જે કે એસવાલ સોની હશે પરંતુ મૂળ તે સેનીગરા (ચાહાણ) હશે. મહણસીંહ જ પ્રથમ એ સવાલ થયે હશે કારણ કે તેને જ “સેની ”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
