________________
વીતરાગની વાણી
૧
૧૩૦ માન, ક્રોધ, પ્રમાદ, રાગ અને માળસ એ પાંચ કારણે!થી જ્ઞાનની વૃદ્ધિ થતી નથી. ( ઉં. ૧૧–૩) ૧૩૧ વારંવાર ન હસનાર, ઈંદ્રયાનું દમન કરનાર, કાઇનાં છિદ્રો ઉઘાડા ન પાડનાર, સદાચારી, અનાચારથી દૂર રહેનાર, અલાલુસ, ક્રોષ નહિ કરનાર તથ સત્યમાં અનુરક્ત રહેનાર જ જ્ઞાની કહેવાય છે. (૯. ૧૧–૫) ૧૩૨ જે હમેશાં ગુરુની પાસે રહીને ચાગ અને તપશ્ચર્યાં કરે છે, મધુર ખેલનાર અને શુભ કરનાર ડાય છે. તેજ આત્મજ્ઞાનને પાત્ર છે. (ઉ. ૧૧–૧૪)
૧૩૩ જેમ શખમાં પડેલુ દૂધ એ પ્રકારે થેાલે છે, તેમ જ્ઞાની પણ કીર્તિ અને ચાસ્ત્ર એ અને વડે શાલે છે. ( ૩. ૧૧–૧૫ ૧૩૪ જેમ અધકારના નાશ કરનાર ઉગતા સૂર્ય તેજથી જાજ્વલ્યમાન હાય છે, તેમ બહુશ્રુત ( જ્ઞાની) આત્મજ્ઞાનના પ્રકાશથી શૈાશતા હૈાય છે. ( ઉ. ૧૧-૨૪) ૧૩પ જેમ ઢારાવાળી સાય ખાવાતી નથી તેમ આત્મજ્ઞાની સંસારમાં ભૂલેા પડતા નથી. ( ઉ. ૨૮-૫૯ )
૧૩૬ નિર્ભય અને ડાહ્યા પુરુષો કઠાર શિક્ષાને પણ ઉત્તમ ગણે છે, જ્યારે મૂઢ પુરુષો ક્ષમા અને શુદ્ધિ કરનારા હિતવાકયથી પણ દ્વેષ પામે છે. (ઉ. ૧-૨૯)
૧૩૭ મીર સાધકે જડક્રિયાઓને છોડી સાચા જ્ઞાનસહિત