Book Title: Jain Gurjar Sahitya Ratno Part 02
Author(s): Naginbhai Manchubhai Jain Sahityoddharak Fund
Publisher: Naginbhai Manchubhai Jain Sahityoddharak Fund
View full book text
________________
ગ્રંથકર્તાને દેશ, કોલ અને જીવન તેમજ અન્ય કૃતિઓ વિષે શક્ય તેટલી ઉપલભ્ય પ્રમાણસામગ્રી એકઠી કરીને શાસ્ત્રીય પ્રદ્ધતિએ નિરૂપણ થવું જોઈએ. કૃતિની હસ્તપ્રતોની શાસ્ત્રીય રીતે વિગતવાર માહિતી અપાવી જોઈએ. એ કૃતિ જે સાહિત્યપ્રકારમાં સમાવેશ પામતી હોય તે સાહિ. ત્યપ્રકાર કે સ્વરૂપનું ઐતિહાસિક વિકાસરેખાઓ દેરીને નિરૂપણ થવું જોઈએ. આ બાબતમાં ક્યાંય પણ વિદ્રામાં મતભેદ હોય છે તેનું પણ સમાકલન અને સમાધાન કરવાને યથાવકાશ યત્ન થયો હોવો જોઈએ. કૃતિના પાઠભેદે નેધવા જોઈએ. આ ઉપરાંત વિવરણત્મક કે વિવેચનાત્મક ટિપ્પણ પણ હોય અને શબ્દોની વ્યુત્પત્તિ અને અર્થછાયા રજૂ કરતી શબ્દસૂચી કે કોશ પણ હોય.
ડો. રમણલાલ શાહે શાસ્ત્રીય પદ્ધતિ સ્વીકારીને જ આ કૃતિનું સંપાદન કર્યું છે. પ્રસ્તાવનાના આરંભમાં મહોપાધ્યાય શ્રી યશવિજયજીનું જન્મસ્થળ ઉત્તર ગુજરાતમાં મહેસાણાથી પાટણને રાતે ધણજ ગામથી ચારેક માઇલને અંતરે આવેલું કડું ગામ હતું એમ પ્રધાનપણે “સુજવેલી ભાસ” નામની કૃતિને આધારે દર્શાવ્યું છે. તેના પિતાનું નામ નારાયણ અને માતાનું નામ લેભાગદે હતું. નાના જસવન્તકુમારને સદગુરુ નવિજયજીના ઉપદેશથી વૈરાગ્યવૃત્તિ જાગી અને તેણે અણહિલપુર જઈને તે ગુરુ પાસે દીક્ષા લઈ યશોવિજય-જસવિજયનામ ધારણ કર્યું. કર્તાના જન્મ સમયના પ્રશ્નમાં બે પરસ્પરવિરોધી પ્રમાણો ઉપલબ્ધ છે તેની ચર્ચા કરીને શ્રી યશોવિજયજીનો જન્મ સંવત ૧૬ ૭૮-૮૦ માં થયે જોઈએ એવું અનુમાન સંપાદકે કર્યું છે.
જીવન નિરૂપણ કરતાં ડો. શાહે શ્રી યશોવિજયજીની અસાધારણ સ્મરણશક્તિ વિષે પ્રચલિત દંતકથાને ઉલ્લેખ કર્યો છે. શ્રી શશોવિજયજી વિદ્યાભ્યાસ માટે કાશીમાં ત્રણ વર્ષ રહ્યા હતા. ત્યાં તેમણે ન્યાય, મીમાંસા, સાંખ્ય, વૈશેષિક ઈત્યાદિ દર્શનને અભ્યાસ કર્યો હતો અને ન્યાયવિશારદ તાર્કિકશિરોમણિનાં બિરુદ પણ પામ્યા હતા. વિદ્યાભ્યાસ પૂરો કરીને
