Jain Dharmno Prachin Sankshipta Itihas ane Prabhu Veer Pattavali

Author(s): Manilalmuni
Publisher: Jivanlal C Sanghvi Ahmedabad

Page 275

૨૬૦
વળી સૂર્યદેવને જે દેવ તરીકે માને છે, પણ બ્રાહ્મણો સૂર્ય દેવને દેવ ફક્ત કહેવા તરીકે કહે છે ખરા; પણ બીલકુલ માનતા નથી. કેમકે તેમના જ પુરાણમાં કહેલ છે કે શ્લોકमृत्युस्वजन मात्रऽपि, सूतकं जायते किल; अस्तं गते दिनानाथे, भोजनं क्रीयते
થF. (૧) અર્થાત–સ્વજનના મૃત્યુનાલ વખતે જમવાથી જેમ સૂતક લાગે છે, તેમ સૂર્ય અસ્ત પામ્યા પછી જમવું અનિષ્ટ હાઈ ભજન કેમ થઈ શકે ? અર્થાત ભજન ન જ થઈ શકે. એમ પુરાણમાં કહેલ છે. છતાં પણ બ્રાહ્મણે સૂર્ય નારાયણ અસ્ત પામ્યા પછી ભજન કરે છે, એટલે સૂર્યદેવને દેવ તરીકે માનતા જ નથી; પરન્તુ જૈન સાધુઓ સૂર્ય દેવને દેવ તરીકે સંપૂર્ણ રીતે માને છે, કારણ કે અમારા પ્રભુ કે જે મહાવીર દેવ તેનું પણ ફરમાન છે કે-(દશવિકાલિક સૂત્ર અ. ૮ માંની ગા. ૨૮ મી-)
अत्थगयंमिआइच्चे, पुरत्थाय अणु गए;
आहारमाइयं सव्वं मणसा वि न पत्थए. અર્થ–સંયમી સાધુ સૂર્યાસ્ત થયા પછી અને સૂર્ય ઉગતા પહેલાં કોઈ પણ પ્રકારના આહારની મનથી પણ ઇચ્છા ન કરે. અર્થાત સૂર્યાસ્ત થયા પછી અને ફરીથી જ્યાં સુધી ઉદય ન થાય, ત્યાં સુધી અન્ન કે જળ મુખમાં પણ મુકવાની મન વડે ઇચ્છા કરીશ નહિ. મનથી પણ ખાવાની ઇચ્છા ન કરે, તે પછી વચનથી અને કાયાથી શી રીતે ઇચ્છા કરે ? નજ કરે. એટલે જૈનમુનિઓ યાવત જીવન પર્યત રાત્રિભેજન મન વડે પણ ઇચ્છતા જ નથી, તે કરવાનું ક્યાંથી હોય ? સર્વથા રાત્રિએ જૈન મુનિને ખોરાકનો ત્યાગ હોય છે. માટે જૈનમુનિઓ સૂર્યદેવને માને છે કે બ્રાહ્મણો માને છે ? તે તમે પોતે સૂક્ષ્મ દૃષ્ટિથી વિચાર કરશો તે સમજાઈ જશે.
ઉપર્યુક્ત પ્રશ્નોના પ્રત્યુત્તર ન્યાયસર હેવાથી, રાણજી ઘણું જ ખુશી થયા. અને કહ્યું કે-હે મુનિરાજ ! આપને ધર્મ સત્ય છે કૃપા કરી અને તે સંભળાવો.
જૈનધર્મના ત સાંભળવાની જિજ્ઞાસા રાણાજીને વધી. એવું પણ મુનિશ્રીએ જૈનધર્મના ત સંબંધી ઉપદેશ આપે શરૂ કર્યો.
હે રાજેન્દ્ર ! સંસારનું મૂળ અજ્ઞાન છે, તેનો નાશ થતાં પરમાત્મદશા પ્રગટે છે, અજ્ઞાનથી સર્વ દુઃખી છે, અજ્ઞાની પશ આત્મા-અજ્ઞાનીને આત્મા પશુ સમાન છે, અંધ મનુષ્ય શું દેખી શકે ? અને દેખ્યા વિના સત્યાસત્યનો, શુભાશુભનો શી રીતે નિર્ણય કરી શકે ? અજ્ઞાનના ગેજ આ સંસાર ચક્ર ચાલે છે, અજ્ઞાની ભક્ષ્યાભઢ્યને જાણું શકતો નથી. અધર્મને ધર્મ માને છે, સંસારને મુક્તિ માને છે, અજ્ઞાની પુણ્ય-પાપમાં સમજી શકતું નથી. પુયની ક્રિયાને પાપ માને છે અને પાપની ક્રિયાને પુણ્ય માને છે; જેમકે જળથી આત્માની શુદ્ધિ માને છે, પણ જળથી આત્માની શુદ્ધિ થતી જ નથી, જે જીવ જળ ( પાપક્રિયા ) થી આત્માની શુદ્ધિ માને છે અને આત્માના સંયમ, સત્યશીલને અંગિકાર કરતાં નથી. તે જીવો કદિ નિર્મળ થતા નથી. નદીઓમાં સદાકાળ માછલાં–મગરો-દેડકા વગેરે રહે છે તેની શુદ્ધિ થતી નથી, તેમ નદીઓમાં સદાકાળ જે છ સ્નાનની ક્રિયાથી શુદ્ધિ માને છે તે છો ખરેખર ભૂલે છે. અનાદિ કાળથી આ ચાલી આવતી અજ્ઞાન રૂપ