________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિષ્ઠા અને સિદ્ધાંતને ભરખી જ પ્રચાર
( નવચેતન જુલાઈ ૬૭ માંથી ) લઈ આ યુગને “ફેશનયુગ” કહે છે, “શૂન્યમાંથી સર્જન”ની ઉપમા આપી શકાય ! કઈ “બુદ્ધિયુગ” કહે છે, કોઈ પ્રગતિયુગ” કશું જ ન હોય ત્યાં આ પ્રચાર કેઈક વિરાટ કહે છે, કેઈ “સભ્યતાનો યુગ” કહે છે, કોઈ દર્શનની ઝાંખી કરાવી દે છે ! એ ઝાંખી “વિજ્ઞાન-યુગ” કહે છે અને કોઈ એથી આગળ વસ્તુત: તે ક્ષણિક હોય છે ને છેવટે નશ્વર વધીને એને “ અણુયુગ” પણ કહે છે, હું
પણ હોય છે. છતાં માનવી એમાં કંઈ આ યુગને “પ્રચારયુગ” કહું છું !
જઈને એને જ સત્ય માની બેસે છે! આજના આ યુગમાં માનવીએ પિતાને ભૂષણરૂપ
યુગને પ્રચાર ઝાંઝવાનાં જળને સાચું જળ બને એવી અનેક નવી પ્રેરણાઓ અને નવી
મનાવી શકે એટલે બધે ઠગારો બની ગયો છે! શક્તિ મેળવી છે. સાથે સાથે દૂષણરૂપ બને પરિણામ એ આવ્યું છે કે એ પ્રચાર એવી અનેક હાનિકારક ટે પણ મેળવી છે. માનવીની નિષ્ઠાને અને માનવીના સિદ્ધાંતને એવી ટેવમાં ‘ પ્રચારને આજના યુગનું ભરખી જાય છે. સિદ્ધાંતથી કે નિષ્ઠાપૂર્વક એક મહાદૂષણ ગણી શકાય.
જીવન જીવનાર પ્રત્યે આ યુગમાં કઈ નજર આમ તો પ્રચાર એ કંઈ દુષણ નથી — સરખી ૨ કરતું નથી ! પણ પ્રચારનાં હેલ એક પ્રામાણિક સાધન છે. “સત્ય વસ્તુ- વગાડનાર તરફ સૌ સાશ્ચર્ય જુવે છે અને સ્થિતિની બહેળા જનસમૂહને જાણ કરવી
એથી મુગ્ધ પણ બને છે! બીજા શબ્દોમાં એ પ્રચાર.” પણ ભૂલવું ન જોઈએ કે આમાં કહીએ તો જીવનની સાચી તપશ્ચર્યાને પ્રચાર ‘ સત્ય’ શબ્દ જ મહત્ત્વનું છે અને એ ઢાંકી દે છે અને જીવનની નરી પેકળતાને તે ‘સત્ય ” જ પ્રચારને પ્રામાણિક” રાખે છે. આગળ લાવીને બ્રામકતા ઊભી કરે છે. પ્રચારમાંથી સત્યને જેટલે અંશે લેપ થાય આજના યુગના માનવીને પ્રચારના આવરણ એટલે અંશે છે પ્રચાર દુષણ બની રહે છે. હેઠળનું સત્ય શોધવાનો અવકાશ નથી. દરેક
આજના યુગમાં તો પ્રચારમાંથી સત્યની બાબતમાં આજના યુગની અતિશયતા આ લગભગ લેપ થઈ ગયેલો જણાય છે. માટે પ્રચારને પોષે છે. પ્રચારથી જે નજરે ચઢે કે ભાગે અસત્યભર્યો પ્રચારની જ આજના યુગમાં કાને અથડાય એને જ આજને માનવી બાહ્ય બોલબાલા છે-તે એટલે સુધી કે સત્ય બિચારું માની બેસે છે અને પરિણામે મોટે ભાગે પ્રચારના આવરણુથી લગભગ દટાઈ જાય છે ! સત્યથી વંચિત જ રહે છે. પરિણામે માનવાનું રહે છે પ્રચાર જે કહે તે એટલે જરૂર છે પ્રચારને અવગણવાની, અસત્ય કે અર્ધસત્ય.
એને તત્કાળ ન માનવાની ને સત્યને શોધવાની. આ વસ્તુસ્થિતિ આજની માનવજાતને જરૂર છે શાંતભાવે સાચું કામ કરનારને પ્રીસર્વથા અવળે રસ્તે દોરનારી હાઈ ભયંકર વાની અને ધાંધલિયા પ્રચારને દૂર હડસેલછે. આજના યુગમાં પ્રચારની પોકળતા એટલી વાની. આજનો માનવી એ કરી શકશે ખરો? બધી વધી ગઈ છે કે એવા પોકળ પ્રચારને
For Private And Personal Use Only
