________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ભ્રાતૃભાવ
आत्मवत्सर्वभूतेषु यः पश्यति स पश्यति
આ વિશ્વમાં અનંત દેહાત્માસ્ત્રને આત્મવત્ જાણનાર તે જ જગતમાં દેખનાર જ્ઞાની છે. વિશ્વ વાસી વે પ્રત્યે દેહ જ઼િ હાય છે ત્યાં સુધી આ ઉચ્ચ છે અને આ નીચ છે એવી ઉપાધિજન્ય ભાવનાને લતે દેઢામાએ પ્રત્યે જેવ-ધાદિક દે જાગે છે. પણ જ્યારે દેહભાવના ક્ષીણ થઈ સવ દેહાત્મા પ્રત્યે આભભાવના જાગે છે, ત્યારે કલેશ ભાવનાનેા નારા ધર્મ આખું વિશ્વ અભિન્નતાએ જગાઇ રહે છે. જીવાત્માએમાં દેહભાવનાને લઇ
છે.
હું અને માં” એવા અજ્ઞાન દોષો ઉદ્ભવે આત્માને મેરાનાં મોટું ધન પણ “સજ્જ મમતિ : 'હું અને મારૂ એ જ ધન છે. એ દોષો ઉત્પન્ન થવાથી રા ભાવના જાગે છે. ભીન્ન વાતે ત્રાસ કે દુ:શ્મ આપીને પણ પોતાના સાર્થ સાધવાના વિચારાનું જનસમાજમાં વાતાવરણ વધે છે. ત્યારે એક-બીજામાં લેશ-કુસપ-કર્ષ્યા વધે છે, ચાર, જુગારી, લુટારા ઉત્પન્ન થાય છે અને ખુનામરકી લડાઈ ચાલે છે, તેથી જનસમાજનુ જીવન તથા દેશ ઘણી જ અવનતિમાં આવી જાય છે, અને સમાજમાં જ્યારે સ્નેહ, સંપ, એકતા, એક-ખીજાનું શ્રેય કરવાની ભાવના તથા ભ્રાતૃભાવ વધે છે ત્યારે દેશની આબાદી થાય છે. આર્થિક, શારીરિક, માનસિક તથા આત્મિક શાન્તિના વિકાસ થાય છે અને દેશ પ્રગતિના પ્રવાહમાં ઉછળે છે. જ્ઞાનીઓએ ભાતૃભાવ એ દેશોભિતનું પરમજીવન કહ્યું છે. ઘાસનું એક તૃણુ રસ્તામાં પડયું હોય ત્યારે પ્રાણી એના પગ નીચે કચરાય છે, ખુંદાય છે અને ભુકા થઇ જાય છે તથા પશુના મુખમાં વિંત થઇ ચુરા થઈ નય છે, પણ તે જ તૃષ્ણ જેવાં અનેક તૃણે! ભેગાં કરી, એકમાં મેળવી તેનું દોરડું બનાવવામાં આવે તે સિંહ તથા હાથી જેવા પ્રચંડ પ્રાણીને પણ બાંધી શકે છે, તેમ મનુષ્યાત્માઓ પણ જે સ્નેહભાવથી ભ્રષ્ટ થઈ પોતપાતાના સ્વાર્થમાં એકલાં રખડના હોય તો બીજા બળવાન મનુષ્યાથી ખુદાઈ જાય છે, શિકતહીન બને છે, કુદરતના કાપથી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ડી. વલભદાસ તેણસીભાઇ-મારી
ચરાઈ જાય છે અને માનવજન્મ નિષ્ફળ ગુમાવે છે. પરંતુ જે મનુષ્યો સપ કરી સ્નેહ બંધનથી એકઠા થઇ, એકતાને પામે તે સિદ્ધ વા દ્વાથી તેા - શુ પણ મોટા મેટા રાજા, ચક્રવર્તી, દેવા અને ઇન્દ્રોને પણ બાંધી શકે છે અર્થાત્ તેના પશુ જય કરી શકે છે. એટલુ જ નહિ પણ ઉત્કૃષ્ટ પ્રેમબળના અભેદ, ભાવમાં રહેતે અન ંત શક્તિમાન પ્રભુને પણ વશ કરી શકે છે.
પ્રભુના નામે તથા ધર્મના નામે કલેશ-કયા કરનાર શ્વેતામ્બર, દિગ ંબર, સ્થાનકવાસી, તેરાપંથી વગેરે સમાજો તથા ધર્મને નામે ધતીંગ ચલાવનાર, એક બીજાની નિંદા કરી જન-સમાજને અવળે માર્ગે ચલાવનાર, એક બીજા સાથે જીર્યાં, કલેશ ખેદ કરી વેર ઝેર વધારનાર, તીર્થ તથા મૂર્તિના નિમિત્તે થતા ઝગડાએને સનાવી દેવાનું ન કરતાં ઉલટા કુસંપ વધારનાર, લેને ખોટી રીતે ઉકૅરનાર, દેશ ભૂખથી રીખાતો હોય છતાં ઉત્સવ-મહાત્સવ તથા જમણવારની પ્રવૃત્તિઓમાં ધ'ના નામે લાખાકરાડા રૂપિયાના થતા દુર્વ્યય બંધ થશે ત્યારે જ કામની, સમાજની અને દેશની સંપૂર્ણ ઉન્નતિ થશે. ગુચ્છ-મત-સ ંપ્રદાય વગેરેની ભાવનાએ ભૂલી જઇ, બાહ્ય શુષ્ક ક્રિયાઓના ચુંથણા ચુથવાનુ છેોડી દઈ, મૂર્તિ કે મુહપતિની કલ્પનાને તિલાંજલી આપી, વણિક, બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, શુદ્ર, દશા, વીશા અને બત્રીશાની કડાકુટને તિલાંજલી આપી--અમે ભારતના સતાનો છીએ, હિંદુ અમારી માતૃભૂમિ છે તેના રક્ષણ તથા ઉન્નતમાં જ અમારૂં શ્રેય છે. દિને માટે અમારા તન મન ધન તથા પ્રાણ વગેરે સસ્વને ભેગ આપવા અમે તૈયાર છીયે. હિંદ અમારૂં જીવન છે, હિંદુ અમારૂ કુટુંબ વા જ્ઞાતિ છે, તેની સેવા માટે આત્મભોગ આપવા એ જ અમારા ધર્મ
છે, હિંદની સેવા એ જ અમારા ત્રા છે, એવી ભાવનામાં સંલગ્ન થઈ એકતાથી વવા, ભ્રાતૃભાવથી જ જીવન વ્યતીત કરવા, સમસ્ત જન-સમાજ
ઉત્કૃષ્ટ ભાવના બળે તથા આત્મિક બળ વર્તાશે ત્યારે જ દેશની ઉન્નતિ થશે, ત્યારે જ ભારતરૂપ વિાળ મદિરના પુનઃહાર થશે, જગંદ્ધાર થશે
For Private And Personal Use Only
