________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમરની સ્ત્રી કે તારકરન્સ.
ધર્મશાની અંદર કર્મને વિષય જેન ગ્રંથકાએ એટલે બધે સૂમપ પ્રરૂક્યા છે કે અન્ય કઈ પણ દર્શનમાં કર્મને વિષય તેના શતશે પણ પ્રરૂપે દષ્ટિગોચર થતો નથી. મારા અનુભવમાં એ વિષયના સુમારે લાખકના પ્રમાણે વાળા ગ્રંથે આવેલા છે જેથી હું તેની વિશાળતા સમજી શક્યો છું. જીવના સંબંધમાં પણ જેન વ્રપ્રકારોએ જે તેના ભેદે અને પ્રકારે બતાવ્યા છે તેવા કેઈ. પણ દર્શને બતાવ્યા નથી.
જેનું તત્વજ્ઞાન પણ ઘણું ઉંચા પ્રકારનું છે, તેમજ ઘણું વિશાળ લેવા ઝાથે તીકણ બુદ્ધિવાળા જ સમજી શકે તેવું છે.
જૈનસાહિત્યની વિશાળતા બતાવ્યા પછી હવે હું તેના પ્રચાર સંબંધી કહીશ. હાલમાં શ્રી આગોદય સમિતિ, જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા, જૈન આત્માનંદ સભા, દેવચંદ લાલભાઈ પુસ્તકેદ્ધાર ફંડ વિગેરે સંસ્થાઓ તરફથી જેનસાહિત્ય પ્રકટ કરવાને પ્રયાસ શરૂ છે. દરવર્ષે સારી સંખ્યામાં ગ્રંથ ને સૂત્રો પ્રકટ થાય છે. પ્રથમ બનારસ પાઠશાળા તરફથી અને ભીમશી માણેક તરફથી એ સંબંધમાં પુષ્કળ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યું છે. શેઠ મનસુખભાઈ ભગુભાઈ તરફથી પણ તે સંબંધમાં ઘણો ઉત્તમ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યું છે અને ઘણા ઉપયોગી ગ્રંથે બહાર પાડવામાં આવ્યા છે. હાલમાં તે ખાતું શિથિલ પડેલું જણાય છે. બીજા કેટલાક આજીવિકા નિમિત્તે પણ આ પ્રયાસ લઈ બેઠેલા છે, પરંતુ તેના સંબંધમાં ખાસ કહેવાનું એ છે કે તેઓ કાગળોને ટાઈપ હલકા વાપરે છે, અશુદ્ધતા દૂર કરવા પૂરત પ્રયત્ન કરતા નથી અને કિંમત હદ ઉપરાંત રાખે છે. આ ત્રણે પ્રકાર શોચનીય છે, તેથી તેમાં સુધારે થવાની અગત્યતા છે. જેનસાહિત્ય પ્રકટ કરનાર દરેક સંસ્થાએ કે ગૃહસ્થે તેને જેમ બને તેમ વિશેષ શુદ્ધ કરવા તરફ અને કાગળો ઉંચા વાપરવા તરફ ધ્યાન આપવાની અગત્ય છે. તેવું ધ્યાન નહીં આપનારા અને યથેચ્છ વ્યવસ્થા કરી માત્ર દ્રવ્ય જ ઉપાર્જન કરનારાઓને કંઈ પણ પ્રકારનું ઉત્તેજન નહીં આપવાની ખાસ આવશ્યકતા છે.
હવે હું ત્રણ ડરાવની અંદર આવેલા સસ્તી કિંમતે સાહિત્ય પ્રકટ કરવાના વિચારને અંગે કહેવા માગું છું કે સાહિત્યની કિંમત સસ્તી ત્યારે જ રાખી શકાય છે કે જ્યારે તેની સંખ્યાબંધ નકલો ખપતી હોય. વિલાયતમાં જયારે એકેક બુકની લાખે નકલો ખપે છે અને સંખ્યાબંધ આવૃત્તિઓ થાય છે ત્યારે તેની કિંમત સસ્તી રાખવામાં આવે છે. અહીં તે એક ગ્રંથની પાંચસો કે હજાર નકલ છપાવવામાં આવે છે, અને તેને પણ ખપતાં પાંચ કે દશ વર્ષ જોઈએ છીએ. આ મારા અનુભવથી સિદ્ધ થયેલી હક્તિ છે.
For Private And Personal Use Only
