________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫૧
કરછ સમાચાર
૧૫ विद्रत्वं च नृपत्वं च, नैव तुल्यं कदाचन; વશે પૂકાતે પ્રજ્ઞા વિદ્રાન શર કૂકતે.
સુસમાજિકે ! આ શ્લોકનું તાત્પર્ય એવું છે કે જ્ઞાતૃત્વ અને નૃપતિત્વ કદાપિ તુલ્ય થઈ શકતું નથી, કારણકે નૃપતિ સ્વદેશમાં પૂજાય છે અને શાની જર જાય ત્યાં પૂજાય છે. માટે મારા પ્યારા રજજને ! આ બંનેમાં કેટલો તફાવત છે તેને તમે ચક્ષુનિમિલન કરી જરા વિચાર કરશે તો તમને સ્પષ્ટ જણાઈ આવશે કે અર્કખત, સાગરસરેવર, મેરૂસર્ષ, મૃગમુગપતિ, સાકરકંકર, કલમશાલિગુ, કપૂરભસ્મ, આરામશૂન્ય, ન્યા ચાન્યાય, રાજરંક, દયા હિંસા, સત્યાસત્ય અને રત્નકાચમાં જેટલો તફાવત છે તેટલો મોટો તફાવત ઉપર દર્શાવેલા બંનેમાં રહેલો છે. આટલા મોટા તફાવતનું કારણ એવું છે કે કેટલાએક બીનકેળવાયેલા રાજા મહારાજાઓ નિરપરાધી પશુ પક્ષિને શિકાર કરી મટી શર્યતાનો દાવો કરે છે, અને સિંહને શિકાર કર્યો એટલે તો જાણે માર્યતાનો અવધિજ આવી ગયો ! તે શિકારી મહારાજા આદિ ઘાતકી પુરૂને હું દયાર્દ્ર ચિત્ત તેમના હિત માટે કહીશ કે તેમણે ખરા ક્ષત્રિત્વનું દિગદર્શન કરવા ત્રિપુછ વાસુદેવના દાખલા રૂપી દર્પણમાં અવલોકન કરવું.
મધ્યસ્થ સજજને ! એકદા કેઈ રાજાના શાલિક્ષેત્રના રક્ષકનું ભક્ષણ કરી એક મોટો સિંહ દેશને ઉપદ્રવ કરતો હતે; તે સાપરાધી સિંહને શિક્ષા કરવા રથારૂઢ થઈ ત્રિપુર વાસુદેવ અને તેમના ભાઈ બાલ્યાવસ્થામાં સિંહગુફાદ્વાર પાસે જઈ પહોંચ્યા, ત્યારે સિં સામો થયે. તેને જોઈ ન્યાયવંત ત્રિએ વિચાર કર્યા કે “આ સિંહ વાહન વિનાને છે, તેની સામે હું વાહનારૂઢ થઈ જઈશ તે કેવું અગ્ય ગણાશે !” એમ વિચારી તેણે વાહન છેડી દીધું. ત્યારબાદ વળી તેણે વિચાર કર્યો કે “આ સિંહની પાસે કોઈ પણ જાતિનું હથિયાર નથી, છતાં હું હંશિયાર લઈ તેની સન્મુખ જાઉં છું તે કેવો નિર્લજ છું ! આ
For Private And Personal Use Only
