________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મેહ શ કરે? નિયમવા સા સેવનની અવિચ્છિન્ન તત્પરતા મોજ કરાવે છે. સ્ત્રીમાં અતૃમિ ઉપર કરાવીને પરસ્ત્રીની અભિલાષા માહંજ કરાવે છે. પરસ્ત્રી લંપર થયેલા અનેક મનુષ્યને ચાંદી, પ્રમેહ, વિસ્ફોટક, સંધી વાયુ વિગેરે વ્યા, ધિથી પીડાતા જોતા છતાં તે સંબંધમાં નિબય રહેવાનું મોહજ સમજાવે છે. ક િમેળવવા માટે જન્મ પર અનેક પ્રકારનો પ્રયાસ કરતો હોય છે છતાં આવા અકીને અત્યંત પ્રસાર કરનારા કાર્યમાં મહા ધકેલી મુ. કે છે. માહનું પરાક્રમ દાદાના સંબંધમાં એટલું બધું દુવાર છે કે તેનું વણ કરવું મુશ્કેલ છે.
આ પ્રમાણે મેહનું પરાક્રમ સપમાં ઉપર બતાવ્યું છે ટુંકામાં તેણે પ્રાણીના વિવેક રૂપ નેત્ર ખેંચી લઈને તેને અંધજ બનાવી દીધેલ છે. તે સંબંધમાં શ્રીમદવિજયેળ ઉપાધ્યાયે અષ્ટક પ્રકરણમાં કહ્યું છે કે
अहं ममेति मंत्रोयं मोहस्य जगदाध्यकृद ॥ अयमेव हि नमपूर्वः प्रमिमंत्रोषि मोहमित ॥१॥
આ જગતને અંધ બનાવી દેનારો મેહુ રાજને મંત્ર “હું અને મારૂં” એટલેજ છે. એટલે આ મારા કહેવાતા સર્વ પદાર્થોનો સ્વામી હું છું અને તે સર્વ પદાર્થો મારે છે એવી અવાસ્તવીક-મિપ્યા સમજણવડે તેણે આખા જગતને વિવેક નેત્ર રહીત-સંધ બનાવી દીધું છે. તે શબ્દો નીજ - હૈ જે નકાર જોડવામાં આવે તો તે માત્રજ મેહને જીતનારો-પૂર્વ મંત્રનો પ્રતિપક્ષી મંત્ર થાય છે. એટલે પોતાના કહેવાતા સ્ત્રી, પુત્ર, પરિવાર, ઘર, હાટ, દ્રવ્ય અને દેહાદિકનો સ્વામી હું નથી, અને તે સર્વે પદાથે સંક સ્વભાવે મળેલા છે અને વિગ સ્વ-સ્થિતિ પરિપૃકવ થયે-જુદા પડવાના છે તેથી તે મારા નથી આવી તાવિકપણે અંતરંગ બુદ્ધિ થાય તો તે પ્રાણી મેને તે છે. અર્થાત તે વસ્તુના રોગ દે વિગતે અવસરે મેહુ તેને કિંચિત્ર પણ કર્થના કરી શકો નથી. તે પ્રાણીને વિભાવનું પ• • લવા પણ થતું નથી. તે પ્રાણી તો પિતાને આમિક ગુણમાં મળ્યું કથા કરે છે. ઈનિ બાળે. • • . ઉપર જણાવેલા મેહના પરાક્રમને તેડવા માટે વિકરૂપે વજૂનીજ પરમાવશ્યકતા છે તેનું સ્વરૂપ બીજે પ્રસંગે બતાવીશું જેથી પૂવૅકત સર્વ મોહથી સંકજ વારમાં પરતું આમિક પરામવો છુટી જશે. હાલતો પૂર્વે બતાવેલા મહને પરાક્રમને જાણીને તે તે બાવને મેહ કૃત જાણીને તેનાથી દૂર ર પ્રયાસ કરે એજ વાચક વર્ગ પ્રો અમારી પ્રાર્થના છે.
For Private And Personal Use Only
